Door de vlucht in de Zwitserse Franc werd de munt steeds meer waard ten opzichte van de euro, wat schadelijk was voor de toerismesector en de exporterende bedrijven in Zwitserland. Door de waardestijging van hun munt ten opzichte van de euro en de dollar werden deze bedrijven steeds meer de markt uit geprijsd, wat volgens de SNB schadelijk zou zijn voor de Zwitserse economie. Voordat het plafond werd ingesteld klom de waarde van de Franc richting pariteit met de euro (een 1:1 wisselkoers), nu is de munt altijd 20% goedkoper dan de euro.
Thomas Jordan maakte bekend dat de SNB de Zwitserse Franc met uiterste toewijding zal blijven verdedigen tegen een waardestijging en dat het daarom het plafond van 1,20 SFR per euro blijft verdedigen door buitenlandse valuta te kopen. De SNB houdt de rente op 0% om een vlucht in de Franc verder te ontmoedigen, conform de verwachting van 18 economen die door Bloomberg ondervraagd werden.
De kosten van de interventie van de SNB zijn zichtbaar op de balans. Bij vlagen moet de centrale bank veel euro's, dollars en andere valuta kopen om de wisselkoers met de euro te verdedigen op 1,20. Onderstaande grafiek laat zien hoe de balans van de Zwitserse centrale bank in vijf jaar tijd vervijfvoudigd is tot ongeveer 500 miljard Franc. Tegelijkertijd neemt het percentage van de bezittingingen in de vorm van buitenlandse valuta verder toe. Eind november stond er voor 424,8 miljard Franc aan buitenlandse valuta op de balans, een stijging van 70% ten opzichte van een jaar eerder. In augustus nam de opwaartse druk op de Franc af, omdat de ECB toen bekend maakte dat het staatsobligaties van zwakke landen zou kopen als de onrust op de financiele markten toeneemt.
Balans SNB groeit snel als gevolg van het onderdrukken van de waarde van de Zwitserse Franc
Negatieve rente
De SNB hanteert een rente van 0%, maar de president van de centrale bank kon een eventuele negatieve rente niet uitsluiten. Op dit voorstel antwoordde Jordan dat de centrale bank geen maatregelen op voorhand uitsluit. De onzekerheid in de eurozone blijft aanhouden. Daarom kan Jordan niet uitsluiten dat er in de toekomst nieuwe interventies zullen volgen. Volgens valutastrateeg Raghav Subbarao van Barclays is de primaire reden voor de waardestijging van de Zwitserse Franc de instroom van geld uit de eurozone dat zoekt naar een veilige haven. De situatie is nu minder kritiek, maar de gevaren zijn volgens Subbarao nog niet geweken.
Volgens Jordan blijft de relatief sterke Franc ook in 2013 drukken op de exportcapaciteit van het land. Ook verwacht Jordan dat de Zwitserse economie wat zal vertragen, een proces dat gepaard zal gaan met onderbezetting van de industrie en een oplopende werkloosheid.
Kapitaalcontroles
De twee grote Zwitserse banken UBS en Credit Suisse hebben eerder deze maand plannen aangekondigd om de waardestijging van de Franc een halt toe te roepen. Deze banken gaan kosten in rekening brengen voor klanten die een groot bedrag aan Zwitserse Franc op de bank hebben staan. Op die manier proberen banken het sparen in Zwitserse Francs te ontmoedigen en de stroom van vluchtend kapitaal tegen te houden.
De maatregel van deze twee banken is in lijn met het beleid van de centrale bank, maar de SNB wilde geen commentaar geven op de suggestie dat de centrale bank achter deze maatregelen zit. Wel verklaarde de SNB dat ze altijd duidelijk is geweest over het fet dat ze geen instrumenten of maatregelen op voorhand uitsluit. “Alle mogelijke maatregelen die belangrijk zijn om ons monetaire beleid goed uit te kunnen voeren zijn potentieel mogelijk en daar horen dat soort isntrumenten ook bij”.
Vastgoedprijzen stijgen
Naast een kapitaalvlucht richting de Zwitserse valuta is ook de belangstelling voor Zwitsers vastgoed de laatste jaren toegenomen, zoals de UBS Real Estate Bubble Index laat zien. De prijsontwikkeling van het Zwitserse vastgoed is sinds 2008 wat gestegen en nadert het terrein dat UBS aanmerkt als 'risicovol'. De lage rente stimuleert de vastgoedmarkt, een effect dat de SNB in de gaten zegt te houden. “Het momentum in de binnenlandse vastgoed- en hypotheekmarkt blijft uitzonderlijk sterk”, aldus Jordan. “Het aantal hypotheekleningen groeit snel vergeleken met de economie als geheel en ook de vastgoedprijzen, die al op een relatief hoog niveau staan, in de afgelopen maanden zijn blijven stijgen”, zo voegt de president van de centrale bank eraan toe.
Bron: Bloomberg Businessweek
Ontwikkeling huizenprijzen Zwitserland volgens de UBS Real Estate Bubble Index (Bron: UBS)
