Marketupdate

Categorie: Economie

Economisch Nieuws

  • Grafiek: Bankencrisis weer terug in Europa

    De financiële crisis is weer helemaal terug van weggeweest, want de risico-opslag die beleggers betalen om zich te verzekeren tegen het omvallen van een bank zijn in zeer korte tijd gestegen tot het hoogste niveau sinds de crisis van 2012. De volgende grafiek laat zien dat vooral Deutsche Bank momenteel onder vuur ligt, maar dat beleggers ook twijfelen aan de degelijkheid van andere banken als Credit Suisse en Barclays. De grafiek kwamen we tegen op de twitter van Holger Schaepitz (@Schuldensuehner).

  • ‘Pensioen van miljoenen Nederlanders gaat omlaag’

    Pensioenfondsen verwachten dat er de komende tien jaar gekort moet worden op het pensioen van miljoenen Nederlanders, zo bericht RTL-Z. Door de extreem lage rente en de recente daling van de aandelenkoersen is de dekkingsgraad van verschillende grote fondsen onder de kritieke ondergrens van 90% gezakt. Begin dit jaar stonden ze er ook al niet sterk voor, maar was hun dekkingsgraad van iets meer dan 100% genoeg om uit de gevarenzone te blijven.

    Ambtenarenpensioenfonds ABP en mediapensioenfonds PNO zagen hun dekkingsgraad dalen tot 87%, terwijl het fonds voor Zorg en Welzijn het met 86% nog iets slechter doet. Ook metaalfonds PME heeft volgens RTL-Z met 88% onvoldoende dekkingsgraad om alle toekomstige verplichtingen waar te kunnen maken. De verwachting is dat veel pensioenfondsen daarom met ingang van 2017 de uitkering zullen verlagen.

    Lage rente

    In het verleden konden pensioenfondsen rekenen op een hoog rendement op hun beleggingen, maar die tijd is voorbij. Door de extreem lage rente zijn de hoge rendementen uit het verleden verdampt. Pensioenfondsen moeten rekenen met het zogeheten risicovrije rendement, dat is de rente op langlopende staatsobligaties van landen met een hoge kredietstatus. Die rente is op het moment uitzonderlijk laag, want een Nederlandse 10-jaars lening levert vandaag de dag nog maar 0,44% op. Een Duitse staatsobligatie met dezelfde looptijd geeft een nog lager rendement van 0,29%.

    Minder pensioen

    In het verleden mochten pensioenfondsen rekenen met een rente van tenminste 1,75% voor hun beleggingen, maar die grens is nu verlaagd naar 1,35%. Dat is nog steeds hoger dan het werkelijke rendement dat pensioenfondsen maken op hun beleggingen in langlopende staatsobligaties. Vanwege de dalende opbrengsten en de zeer volatiele aandelenmarkt wordt er al jaren geen correctie meer toegepast voor de inflatie. Als de rente op dit lage niveau blijft is het onvermijdelijk dat er een verdere versobering voor de pensioenen zal volgen. Dat betekent een lagere uitkering en een hogere pensioenpremie.

  • Gaat de ECB nu ook slechte leningen van banken kopen?

    De ECB is in gesprek met de Italiaanse overheid over het opkopen van de slechte leningen op de balans van diverse Italiaanse banken. Zodoende kunnen Italiaanse banken hun balans opschonen en kan de kredietverlening beter op gang komen. Veel Italiaanse banken zijn terughoudend geworden met het verstrekken van nieuwe leningen, omdat ze buffers moeten aanhouden om een toenemend aantal slechte leningen op de balans op te vangen.

    De centrale bank kan onder het bestaande stimuleringsprogramma van €1,5 biljoen ook leningen van banken overnemen, mits die een goede kredietscore hebben. Op basis van dit onderpand kan de centrale bank nieuwe tegoeden verstrekken aan de betreffende bank. Via dit soort swaps halen banken een deel van hun risico’s van de balans, waardoor de kredietverlening weer op gang komt.

    Slechte leningen

    Volgens Reuters zitten Italiaanse banken op ongeveer €200 miljard aan slechte leningen. Dat zijn leningen met een betalingsachterstand van drie maanden of langer die mogelijk niet meer (volledig) afbetaald zullen worden. Het relatief hoge percentage slechte leningen in de Italiaanse bankensector is een grote bron van zorgen voor beleggers, want de aandelenkoersen van Italiaanse banken zijn dit jaar hard onderuit gegaan.

    Cijfers van Reuters laten zien dat de ECB sinds november 2014 maandelijks voor een bedrag van €1,19 miljard aan leningen heeft opgekocht van banken in de Eurozone. De centrale bank mag deze stukken kopen, zolang deze voldoen aan een bepaalde minimale kredietstatus. Italiaanse banken willen deze grens graag verder oprekken, zodat ook slechte leningen in aanmerking komen voor het opkoopprogramma van de ECB.

    TARP

    De Amerikaanse overheid nam kort na het uitbreken van de financiële crisis in 2008 een soortgelijke maatregel met het Troubled Asset Relieve Programma (TARP). Onder dit programma werden honderden miljarden dollars aan verpakte hypotheekleningen van de bankbalansen gehaald en ingewisseld voor nieuwe tegoeden. Zo hebben Amerikaanse banken hun balans snel kunnen opschonen en werd de onzekerheid over het mogelijk omvallen van Amerikaanse banken grotendeels weggenomen.

    Het lijkt erop dat de ECB ook steeds meer in deze richting beweegt. Was de centrale bank eerst nog mordicus tegen monetaire verruiming, nu doet ze het zelf ook met haar eigen QE programma van €60 miljard per maand. Onder dit stimuleringsprogramma haalt de ECB in twee jaar tijd in totaal meer dan €1 biljoen aan staatsobligaties en andere leningen uit de markt. Dit alles met als doel de lange rente verder omlaag te drukken en de inflatie aan te jagen. Maar met het opkopen van slechte leningen ondersteunt de ECB ook de geplaagde Europese bankensector.

    ECB overweegt slechte leningen van Italiaanse banken te kopen? (Foto van AP)

  • Goudprijs naar recordniveau ten opzichte van olie

    De goudprijs is deze week gestegen naar een nieuwe all-time high ten opzichte van een andere belangrijke grondstof in de wereld, namelijk olie. Op het moment van schrijven krijg je meer dan 46 vaten ruwe olie voor een troy ounce goud, een niveau dat zelfs in de financiële crisis van 2008 en de oliecrisis van 1973 niet bereikt werd. Dat de verhouding tussen deze twee belangrijke grondstoffen zo extreem is uitgeslagen ten gunste van goud suggereert een grote onzekerheid over de stand van de wereldeconomie.

    De olieprijs zakte deze week naar het laagste niveau sinds 2003, omdat olieproducerende landen het niet eens kunnen worden over het beperken van de productie. Daar komt bij dat er door de vertraging van de wereldeconomie minder vraag is naar het zwarte goud. Sinds juni 2014 daalde de prijs van een vat Western Texas Intermediate (WTI) olie met 73%.

    Ondertussen zit goud juist in een opwaartse trend, omdat het edelmetaal profiteert van een wereldwijde vlucht naar veiligheid. Onzekerheid over de groei van de wereldeconomie, een Amerikaanse centrale bank die mogelijk afziet van eerder geplande renteverhogingen en de oplaaiende bankencrisis maken het edelmetaal weer aantrekkelijk als veilige haven. De goudprijs steeg dit jaar in euro’s met 12,4%, terwijl de prijs in dollars zelfs met 17,7% omhoog schoot. In beide valuta bereikte goud de hoogste koers in een jaar tijd.

    gold-to-oil-ratio-historical-chart-2016-02-11-macrotrends

    Goud/olie ratio stijgt naar recordhoogte (Bron: Macrotrends)

    Historisch hoge goud/olie ratio

    Volgens Deutsche Bank moeten we terug naar het einde van de negentiende eeuw om een vergelijkbare goud/olie ratio te vinden. De olie-industrie begon zich toen razendsnel te ontwikkelen, waardoor het aanbod van ruwe olie destijds veel groter was dan de vraag. Rond deze periode stond de prijs van goud toevallig ook relatief hoog.

  • Beurswaarde Europese banken dit jaar ruim 30% gedaald

    Het aandeel Credit Suisse zakte deze week na publicatie van slechte cijfers naar het laagste niveau in 27 jaar, Société Générale daalde na tegenvallende winstcijfers 12% in één dag en Deutsche Bank probeert uit alle macht onzekerheid bij nerveuze beleggers weg te nemen. Alle signalen wijzen op een nieuwe bankencrisis, waarbij Europese banken extra hard afgestraft worden vanwege de nieuwe Europese bail-in regels die dit jaar werden ingevoerd. Obligatiehouders voelen nattigheid, nu ze weten dat ook zij een bijdrage moeten leveren als een bank in de problemen komt.

    credit-suisse-will-sell-its-us-private-bankDalende winsten voor grote Europese banken, gecombineerd met toenemende zorgen over de groei van de wereldeconomie en een verder dalende rente, zet de waarde van bankaandelen dit jaar onder druk. Sinds het begin van dit jaar hebben bankaandelen gemiddeld ongeveer dertig procent van hun waarde verloren. Van alle grote banken deed JP Morgan het nog relatief goed met een daling van bijna 20%, terwijl Credit Suisse de lijst van verliezers aanvoert met een waardedaling van meer dan 40%. Het aandeel Société Générale, dat ontbreekt in het lijstje van Bloomberg, staat op dit moment bijna 35% lager dan aan het begin van dit jaar.

    bank-stocks-slump-2016

    Beurswaarde banken ruim dertig procent gedaald (Bron: Bloomberg)

  • Grafiek: Is Deutsche Bank de ‘Lehman’ van Europa?

    Grafiek: Is Deutsche Bank de ‘Lehman’ van Europa?

    De grote waardedaling van bankaandelen in Europa en de oplopende premie om je te verzekeren tegen een mogelijke ‘default’ op bankobligaties doet sterk denken aan de crisis van 2008 en de val van Lehman Brothers. De premie die obligatiehouders moeten betalen om zich in te dekken tegen de val van een gigant als Deutsche Bank is de afgelopen weken explosief toegenomen. Ondertussen lijkt de waarde van het aandeel hetzelfde traject als Lehman Brothers te volgen…

    deutsche-cds-premie

    Verzekeringspremie tegen default Deutsche Bank naar recordhoogte (Grafiek via Zero Hedge)

    deutsche-lehman-stock

    Koersverloop van Deutsche Bank naast dat van Lehman Brothers… (Grafiek via Zero Hedge)

  • Junk status voor obligaties Deutsche Bank?

    Junk status voor obligaties Deutsche Bank?

    Obligaties van Deutsche Bank worden op dit moment door de financiële markten als ‘junk bonds’ gewaardeerd. Beleggers schatten de kans dat de bank haar schuldverplichting niet zal nakomen op bijna 20%. Waar beleggers zich vooral zorgen over maken zijn de zogeheten coco’s, obligaties die banken hebben uitgegeven om hun kapitaalbuffer mee te versterken. Dit schuldpapier geeft een hoog rendement van 6% of meer, maar beleggers lopen het risico dat de bank deze obligaties omzet in aandelen. In dat geval krijgen spaarders en beleggers hun geld niet meer terug en verliezen ze de claim die ze hebben op de bank.

    De coco’s zijn vanwege het hoge rendement een populair beleggingsobject voor pensioenfondsen. Veel verschillende banken in Europa hebben de afgelopen jaren dit soort converteerbare obligaties uitgegeven om hun balans te versterken.

  • Europese banken opnieuw hard onderuit

    De aandelen van Europese banken gaan donderdag opnieuw hard onderuit. Zorgen over een mogelijke default op zeer risicovolle bankobligaties (de zogeheten coco’s) drukt de koersen van bankaandelen verder onderuit. Op het moment van schrijven staat de index van grote Europese bankaandelen op iets meer dan 130 punten, het laagste niveau sinds augustus 2012. Alleen dit jaar zijn Europese bankaandelen al met gemiddeld 30% gedaald. Een overzicht van de huidige stand van zaken:

    europese-banken-onderuit

    Europese banken hard onderuit

  • Federal Reserve stuwt goudprijs omhoog

    De goudprijs stond vandaag rond het middaguur 2,14% hoger op €1.083 per troy ounce en €34.860,38 per kilogram, het hoogste niveau in ruim acht maanden tijd. Woensdagavond begonnen de prijzen van goud en zilver opnieuw te stijgen, toen Federal Reserve voorzitter Janet Yellen duidelijk maakte dat de centrale bank de rente mogelijk minder snel zal verhogen. In dollars steeg de goudprijs met 2,7% tot $1.226 per troy ounce, de hoogste koers sinds mei 2015.

    goudprijs-11feb-2016

    Goudprijs stijgt naar hoogste niveau in ruim acht maanden (Grafiek van Goudstandaard)

    Federal Reserve

    Onzekerheid op de financiële markten en een zwakke groei van de wereldeconomie zouden de groei van de Amerikaanse economie nadelig kunnen beïnvloeden, waardoor de centrale bank voorzichtig is met het zetten van nieuwe rentestappen. Eind vorig jaar verhoogde de Federal Reserve voor het eerst sinds het uitbreken van de crisis van 2008 weer de rente. Yellen erkent dat de Amerikaanse economie nog lang niet gezond is en dat de werkloosheid onder bepaalde bevolkingsgroepen nog steeds hoog is en dat de loonontwikkeling de laatste jaren wat is achtergebleven.

    De Amerikaanse centrale bank heeft recent ook een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijke effecten van een negatieve rente. Dit scenario is volgens de centrale bank slechts ‘hypothetisch’, maar financiële markten pakken deze informatie op als een reële mogelijkheid.

    Bankencrisis

    Natuurlijk speelt ook de daling van de aandelenkoersen wereldwijd de goudprijs in de kaart. Vooral banken zitten in de hoek waar de klappen vallen, want de Europese index van bankaandelen ging dit jaar al met 29,7% onderuit. Daarmee doen de bankaandelen het twee keer zo slecht als de markt, want de index van 600 grote Europese bedrijven staat op het moment van schrijven 13,8% lager dan begin dit jaar.

    Deutsche Bank ging begin deze week 9% onderuit en vandaag verloren Credit Suisse en Societe Generale op de beurs respectievelijk 7,7% en 11,6% van hun waarde. Ook blijft de premie die beleggers moeten betalen om zich te verzekeren tegen een mogelijke default van banken nog steeds stijgen.

    default-risk-cds

    Sommige obligaties van Deutsche Bank vallen nu al onder de categorie ‘junk bonds’

  • Centrale bank Zweden verlaagt rente tot -0,5%

    De Zweedse centrale bank heeft de rente vandaag met 15 basispunten verlaagd tot -0,5% in een poging de inflatie aan te jagen en de waardestijging van de Zweedse kroon af te remmen. De renteverlaging werd voorzien door 10 van de 18 analisten die door Bloomberg ondervraagd werden, maar slechts drie analisten hadden een dergelijk grote rentestap voorzien. Ook maakte de Zweedse Riksbank bekend tenminste nog de eerste helft van dit jaar door te gaan met het opkopen van staatsobligaties en dat opbrengsten en aflossingen van bestaande staatsobligaties op de balans opnieuw in het schuldpapier belegd zullen worden.

    Riksbank-Sweden-teaser“De onzekerheid over de wereldwijde ontwikkelingen is groot, met een lage inflatie en verschillende centrale banken die een nog ruimer monetair beleid voeren. Het monetair beleid van Zweden moet daarop aansluiten, anders lopen we het risico dat de wisselkoers van de kroon sneller stijgt dan onze voorspelling. Dat maakt het moeilijker de inflatie omhoog te drukken en te stabiliseren op 2%”, zo onderbouwde de centrale bank haar rentestap.

    Lagere rente

    Door de rentedaling is de Zweedse kroon weer iets minder aantrekkelijk geworden als veilige haven. Op de valutamarkt was het effect van het rentebesluit meteen zichtbaar, want de wisselkoers met de euro verzwakte met 1,6% naar 9,61 kronen tegenover de euro. Dat is het laagste niveau sinds augustus vorig jaar. Zweden worstelt met een vlucht van kapitaal, die vooral op gang kwam door het stimuleringsprogramma van de ECB. Daardoor daalde de euro in waarde en zocht vermogen toevlucht in andere valuta.

    De waardedaling van de euro noodzaakte de Zwitserse centrale bank de rente te verlagen en uiteindelijk het plafond voor de wisselkoers ten opzichte van de euro los te laten.

    riksbank-interest-rate

    Zweedse kroon daalt tegenover euro na renteverlaging Riksbank

    ‘Roekeloos beleid’

    De Zweedse economie groeide in het derde kwartaal van 2015 nog met 3,9% op jaarbasis, maar de inflatie ligt met 0,9% ver beneden de doelstelling van de centrale bank. Omdat de economie van Zweden nog steeds groeit komt er uit verschillende hoeken kritiek om het extreem ruime monetaire beleid van de centrale bank. Een veel gehoorde kritiek is dat de centrale bank een vrijwel onmogelijke doelstelling hanteert ten aanzien van de inflatie, omdat deze grotendeels door externe factoren zoals de olieprijs bepaald wordt. Het streven om die inflatie met binnenlands monetair beleid aan te jagen zou een bedreiging vormen voor de financiële stabiliteit.

    De renteverlaging zorgde niet voor enthousiasme onder beleggers, want de Zweedse beurs opende donderdagochtend 3,2% lager. Normaal gesproken geeft een lagere rente juist een stimulans aan de aandelenmarkt.

    Lees meer:

    riksbank-interest-rate-historical

    Zweedse centrale bank verlaagt rente tot -0,5%

  • Maersk: Wereldhandel nu slechter dan in 2008

    De wereldhandel is vandaag de dag slechter dan tijdens de financiële crisis van 2008, zo concludeert Nils Andersen, topman van het grootste internationale transportbedrijf Maersk. Dalende grondstofprijzen, een aanhoudend lage olieprijs en een groeivertraging in China drukken de tarieven voor goederenvervoer verder omlaag en dat merken ook de grote transportbedrijven van deze wereld. Het aandeel Maersk is in de afgelopen tien maanden bijna gehalveerd, nadat de koers woensdag met 8% onderuit ging.

    “Het gaat nu slechter dan in 2008. De olieprijs is nog lager dan het dieptepunt van 2008 en staat al een lange tijd op dit niveau. Het ziet er niet naar uit dat de olieprijs snel weer zal stijgen”, zo verklaarde Nils Anderson tegenover de Financial Times. Maar hij voegde er tegelijk aan toe dat Maersk er nu beter voor staat dan in 2008, omdat er al flink in de kosten gesneden is en omdat de schuldpositie wat is afgebouwd. Het transportbedrijf heeft ook blootstelling aan de energiesector en merkt dus de gevolgen van de dalende olieprijs.

    Groei wereldhandel stagneert

    Maersk voorspelde voor het afgelopen jaar een groei van nul tot één procent voor de wereldeconomie. Dit jaar is de verwachting met één tot drie procent iets beter, maar nog steeds schraal in vergelijking met het gemiddelde van 4-5 procent groei sinds het uitbreken van de financiële crisis in 2008 en de dubbele cijfers van voor deze crisis.

    Analisten werden negatief verrast toen Maersk de cijfers over het vierde kwartaal naar buiten bracht. In plaats van de verwachte $300 miljoen winst werd er een verlies geleden van $2,5 miljard. Dat verlies is voor een deel toe te schrijven aan afschrijvingen op bezittingen die het bedrijf heeft in de oliesector van Kazachstan, Koerdistan, het Verenigd Koninkrijk, Angola en Brazilië.

    Baltic Dry index naar dieptepunt

    De transportcapaciteit voor bulkgoederen is door de zwakke groei van de wereldeconomie veel groter dan de vraag, met als resultaat dat de tarieven voor het vrachtvervoer alsmaar verder dalen. De Baltic Dry Index, die deze tarieven in kaart brengt, zakte vandaag voor de derde dag op rij en bereikte het laagste niveau sinds de eerste meting begon in 1985. De index staat op het moment van schrijven op 291 punten, een daling van 98% ten opzichte van het recordniveau van 11.793 punten in mei 2008.

    baltic-dry

    Baltic Dry Index naar nieuw dieptepunt

    Emma_Maersk

    Maersk: Wereldhandel is nu slechter dan tijdens de financiële crisis van 2008