Om maar meteen met de deur in huis te vallen: Japan ging het afgelopen jaar overtuigend aan kop in de race naar de bodem. De yen verzwakte het afgelopen jaar sterk tegen alle andere valuta die in dit overzicht zijn meegenomen. De euro bleef het afgelopen jaar relatief gezien het sterkst, want de waarde van deze valuta steeg tegen bijna alle andere valuta die op deze kaart zijn meegenomen.
Valutaoorlog
In het boek 'Currency Wars' beschrijft Jim Rickards uitgebreid het hoe en waarom van valutaoorlogen. Om het nog maar weer eens kort samen te vatten: door de waarde van je eigen munt te onderdrukken worden de producten die in jouw land gemaakt worden goedkoper voor het buitenland. De exporterende bedrijven krijgen op deze manier een gunstige positie, zonder dat ze daarvoor in hun winstmarges moeten snijden. Tegelijkertijd zorgt een zwakke valuta er ook voor dat buitenlanders (met een relatief sterkere munt) goedkoop op vakantie kunnen gaan in jouw land. Dat is weer gunstig voor het toerisme.
Waar zijn dan de nadelen? Die zijn even simpel aan te wijzen. Door de waarde van de eigen valuta te ondermijnen wordt import juist duurder. Of dat nou gaat om grondstoffen of eindproducten, dat maakt niet veel uit. De koopkracht van het geld neemt af doordat veel producten in prijs gaan stijgen. Grondstoffen die ingevoerd moeten worden kosten meer, kosten die doorberekend worden in het eindproduct. Het vreet dus ook de waarde van spaargeld aan en de koopkracht van spaargeld in termen van goud. In Japan is de goudprijs in de afgelopen zes maanden al met meer dan 18% gestegen, terwijl Europeanen vandaag de dag 7% goedkoper goud kunnen kopen met hun € dan een half jaar geleden. In dollars kost goud nu een verwaarloosbare 2% meer dan een half jaar terug.
Geen winnaars
Daarmee wordt ook gelijk het gevaar van de valutaoorlog duidelijk. Niet alleen de waarde van de munt wordt onder druk gezet (bijvoorbeeld door 'de geldpers aan te zetten' of door de verwachtingen te manipuleren), maar ook het vertrouwen. Dat laatste is potentieel zeer schadelijk, want de ongedekte valuta van nu danken hun waarde aan dat vertrouwen. Jim Rickards schrijft in zijn boek dat een valutaoorlog eigenlijk ook geen winnaars kent, maar uitsluitend verliezers. Zodra één land haar munt goedkoper maakt kan een ander land volgen met een soortgelijke maatregel, waardoor het concurrentievoordeel maar tijdelijk is. Het waardeverlies van de munt kan echter niet zo makkelijk ongedaan gemaakt worden.
Een ander gevaar van een valutaoorlog wordt vaak aangestipt door trendwatcher Gerald Celente. Hij roept al jaren dat valutaoorlogen kunnen escaleren naar handelsoorlogen, die op hun beurt kunnen omslaan in een gewapend conflict. Totnogtoe kunnen we Celente (en Rickards) gelijk geven, want de ontwikkelingen volgen precies het patroon dat beide heren uitgestippeld hebben.
Terug naar de wereldkaartjes waar het eigenlijk om gaat, afkomstig van Zero Hedge. Deze geven weer hoe de situatie is met achtereenvolgens de Japanse yen, de Amerikaanse dollar, het Britse pond en de euro als referentiepunt. Landen die op deze vier kaartjes rood gekleurd zijn wisten hun valuta zwakker te maken ten opzichte van het referentiepunt, landen die groen gekleurd zijn zagen hun munt sterker worden ten opzichte van het referentiepunt. De intensiteit van de kleur geeft aan hoeveel sterker of zwakker de munt van het betreffende land was ten opzichte van het referentiepunt, gemeten over het afgelopen jaar.
Japanse yen
Alle valuta werden sterker ten opzichte van de yen, Japan gaat aan kop in de race naar de bodem
Amerikaanse dollar
De Amerikaanse dollar houdt, ondanks het ruime monetaire beleid van de Fed, nog redelijk stand
Britse pond
Het Britse pond was zwakker dan de euro, maar sterker dan de Amerikaanse en Canadese dollar
Euro
De euro is een relatief sterke munt gebleken, bijna alle andere landen wisten hun munt relatief goedkoper te maken
Valuta kunnen de oorlog niet winnen van goud, het metaal waardeert de verschillende valuta steeds lager
