Marketupdate

Blog

  • ECB stelt ultimatum voor Italie: zonder hervormingen geen aankopen staatsobligaties

    Silvio Berlusconi kondigde tijdens de G20 top in Cannes al aan dat het open stond voor de controleurs van het IMF, om op die manier vertrouwen uit te stralen naar de financiële markten. Het IMF gaat Italië nu helpen bij het opstellen en doorvoeren van een hervormings- en bezuinigingsprogramma dat de rijksbegroting weer in evenwicht moet brengen. Blijkbaar is ook Berlusconi inmiddels overtuigd van de est van de situatie. Of het allemaal gaat helpen is nog maar een tweede, want van de sancties die de ECB eerder oplegde is nog niets van de grond gekomen.

    Een raadslid van de ECB gooit er nu nog een schepje bovenop, want in een interview met een Italiaanse krant maakte hij de positie van de ECB kenbaar. Als Italië de beloofde hervormingen niet doorvoert en haar doelstellingen betreft de begroting niet haalt wil de ECB stoppen met het opkopen van het Italiaans staatspapier. Het raadslid Yves Mersch zei het volgende: ''Als we waaemen dat onze interventies (het kopen van staatsobligaties) wordt ondermijnd door gebrek aan inspanning van nationale overheden, dan moeten we ons het probleem aanrekenen''. Op een directe vraag over het stopzetten van het opkoopprogramma van staatsobligaties zei Mersch het volgende: ''Als de ECB tot de conclusie komt dat de redenen om een beslissing te nemen er niet meer zijn, dan is het mogelijk om op elk moment een ander besluit te nemen''.

    Volgens Yves Mersch wil de ECB geen rol van lender of last resort op zich nemen. Het is niet van plan de schuldencrisis van de Europese landen op te lossen door steeds staatsobligaties aan te kopen. Het ECB-raadslid verwacht in de toekomst meer moeilijkheden te krijgen met de overheden van landen die ''hun verantwoordelijkheid niet nemen''. Het is niet de bedoeling van de ECB om ''fouten van politici te herstellen'', aldus het raadslid.

    Gelukkig hebben we nog het papieren noodsfonds van €1000 miljard, maar de G20 top in Cannes maakte al pijnlijk duidelijk dat er weinig belangstelling is vanuit het buitenland om hierin te investeren. Het ophalen van een kleine lening van €5 miljard bleek eerder al een probleem te zijn. IMF-directeur Christine Lagarde weet dat de tijd dringt en is al begonnen met een reis om vermogende investeerders te overtuigen van het EFSF.

    Met een vleugellam noodfonds en een afwachtende houding van het ECB wordt in elk geval weinig vertrouwen uitgestraald naar de financiële markten. We zijn dan ook benieuwd hoe de beurzen morgen zullen openen met alle onzekerheid die erbij is gekomen. De rente op Italiaanse staatsobligaties staat nog altijd ruim boven de 6%, waardoor de ECB eigenlijk wel moet handelen. Zo lang er geen structurele oplossing wordt aangedragen zal de ECB tegen haar zin in toch veel Italiaans papier moeten blijven opkopen om de rust op de aandelen- en obligatiemarkten te bewaren. Berlusconi weet ondertussen ook wel dat de Italiaanse staatsschuld zo groot is dat vooral de bezitters van die schuld zich zorgen moeten maken.

    Europese banken zullen ongetwijfeld ook veel blootstelling hebben aan het Italiaanse staatspapier. Het is te hopen dat deze voldoen aan de hogere kapitaalbuffers voordat één van de Amerikaanse kredietbeoordelaars Italie gaat afwaarderen, al zal het niet veel verschil maken gezien de omvang van de schuldencrisis. Italië moet de komende jaren opnieuw veel geld op de kapitaalmarkt ophalen om haar leningen te herfinancieren en de rentelasten op de staatsschuld te betalen. Zie ook onderstaande afbeelding, afkomstig van Zero Hedge.

  • Italiaanse staatsschuld is tikkende tijdbom voor Europa

    Voor de vierde handelsdag op rij sluit de rente op Italiaanse 10-jaarsleningen boven de 6%, waarmee beleggers kenbaar maken minder vertrouwen te hebben in de houdbaarheid van de Italiaanse schuld. De schuld is momenteel groter dan €1.900 miljard, wat neerkomt op ongeveer 120% van het BBP. Eerder deze week moest de nieuwe ECB-president Draghi al ingrijpen op de Italiaanse obligatiemarkt, omdat de handel in het staatspapier dreigde op te drogen. Het mocht niet baten, want ondanks de kleinschalige aankoop (volgens berichtgeving ongeveer €5 miljard) eerder deze week staat de rente inmiddels alweer hoger.

    De Europese leiders zullen dan ook steeds meer druk zetten op Italië om drastisch te bezuinigen, zodat de markten weer vertrouwen krijgen in de houdbaarheid van de Italiaanse schuld. Maar het is de vraag of Berlusconi daar voldoende gehoor aan zal geven, omdat het hem niet populair zal maken bij zijn achterban. Als de slechte stemming op de obligatiemarkt blijft aanhouden komen de schijnwerpers snel op Italië te staan. Zodra de rente op 10-jaars leningen van het land vijf dagen achtereen 450 basispunten of meer afwijken van soortgelijke Duitse obligaties heeft dat namelijk ook gevolgen voor banken die de Italiaanse obligaties in onderpand hebben. Dit onderpand krijgt dan een lagere waardering op de financiële markten, waardoor banken kunnen besluiten de resterende Italiaanse obligaties in de verkoop te doen.

    Een grootschalige verkoopgolf zal een versterkend effect hebben, soortgelijk met wat eerder gebeurde met de Griekse en Portugese obligaties. Onderstaande figuur laat zien hoe de rente op de 10-jaars staatsleningen van drie verschillende landen zich ontwikkelde, nadat het niveau van 6% rente werd doorbroken (T=0). In het geval van Griekenland, Portugal én Ierland klom de rente vervolgens heel erg snel naar 10%, waarmee de rentelasten niet meer op te brengen zijn. In het geval van Italië is een dergelijke ontwikkeling nog zorgelijker, omdat hun staatsschuld van een compleet andere omvang is. Volgend jaar moet de Italiaanse overheid bijvoorbeeld al voor €300 miljard herfinancieren op de obligatiemarkten, aangevuld met eventuele tekorten op de begroting.

    Links: renteverschil tussen Italiaanse en Duitse 10-jaars obligaties. Rechts: Koersverloop 10-jaars obligaties na het doorbreken van 6% grens.

    EFSF niet geschikt voor bailout Italië

    De uitbreidings van het noodfonds naar €1.000 miljard klinkt op papier indrukwekkend, maar in de praktijk zal het geld moeilijk bij elkaar te krijgen zijn. Een geplande veiling met een omvang van €5 miljard aan EFSF-obligaties verliep bijzonder moeizaam, om nog maar te zwijgen van het 200-voudige bedrag. Daaaast hebben investeerders twijfels over de waarde van de garanties die het EFSF via de hefboomconstructie zal geven op obligaties van probleemlanden, omdat de landen die mogelijk aanspraak zullen maken op het noodsfonds dezelfde landen zijn die geld inbrengen voor de garanties van het EFSF. Deze opmerkelijke constructie is niet geloofwaardig voor buitenlandse investeerders waardoor Europa uiteindelijk toch is aangewezen op de ECB.

    Als de stabiliteit van de Eurozone op het spel staat zullen principes snel opzij worden gezet en zal de ECB massaal Italiaanse staatsobligaties aan haar balans toevoegen. De no-bailout clausule voor lidstaten van de Eurozone werd eerder al overboord gegooid en ook bleek de belofte van de ECB om niet te interveniëren op de obligatiemarkten weinig waard. Als de stabiliteit van de Eurozone in het gevaar komt zal er voor Draghi niets anders op zitten dan de geldpers aan te zetten. Hoe de ECB de steunaankopen gaat steriliseren (geld elders uit de markt halen om het effect van inflatie te dempen) blijft onduidelijk, maar het zal ongetwijfeld effect hebben op de prijzen van goud en zilver (die gaan flink omhoog).

    We sluiten af met een treffende quote uit een analyse van FOFOA:

    “They will never sacrifice the system to preserve the value of the currency. But they will always sacrifice the currency to save the system.”

  • Dagelijkse kost 4 november 2011

     

    • G20 wil strijdkas IMF vergroten (Nu.nl)
    • IMF gaat toezicht houden op Italië (RTL-Z)
    • Papandreou: Referendum gaat niet door (FTM)
    • Must read! Een hedgefund van 1000 miljard: knettergek (De wereld morgen)

    Opmerkelijke ontwikkelingen vis-a-vis Iran. Als je financiële systeem dreigt te imploderen, dan begin je toch gewoon weer een oorlog? Paul Krugman zou trots zijn. Hij hield op CNN een pleidooi om een giga stimuleringsprogramma te initiëren ter voorbereiding van een heuse Alien Invasion.

    • Israel Considers Pre-Emptive Attack On Iran (Sky News)
    • UK and U.S. 'draw up joint plan to attack Iran': Evidence of nuclear programme raises tension in Middle East (Daily Mail)
    • Iran: the damning nuclear evidence (Telegraph)


     

    • Mike Bloomberg's Marie Antoinette Moment (Rolling Stone)
    • Greece Backs Away from Referendum Plans (Spiegel)

    Zoals lezers van de Nieuws-Flash weten is Thomas Hoenig één van de weinige Fed-goveors geweest (zijn termijn bij de Kansas City Fed is inmiddels voorbij) die kritisch is over het beleid van Beanke. Hij vindt het helemaal niks en wij hebben wel eens de suggestie gedaan dat als Beanke uit zijn ambt wordt gezet (en wat naar alle waarschijnlijkheid niet resulteert in een wijziging in beleid omdat elke volgende Amerikaanse president een Fed voorzitter nodig heeft die bereid is om de begrotingstekorten met de geldpers te financieren), Thomas Hoenig kandidaat is. Welnu, Thomas Hoenig gaat naar de FDIC waar hij zich gaat bezig houden met het reguleren van “too big to fail”, politiek ingedekte en (boekhoudkundig) frauderende banken van wie hij een o-zo grote fan is. Wie weet slaagt hij er in om precies datgene te doen wat president Obama nalaat.   

    Een must read met een wel heel erg lange titel..!

    • “Greenspan Was Worried that the U.S. Would Pay Off It’s Debt, Causing the Fed to “Lose Control of Monetary Policy” … So He Suggested Tax Cuts for the Wealthy to INCREASE the Debt” (Washington's Blog)

    Ook de moeite waard: “G20 Summit – FT special report (Financial Times)

    Tot slot. Humor. De scene aan het einde in de volgende artikel is afkomstig uit de film “Billy Maddison” en wat is de scene treffend gebruikt. Briljant! Omwille van de originaliteit en de clue.. lees het artikel “Is Beanke gek geworden?”.

  • Federal Reserve handhaaft lage rente en stelt groeiverwachting naar beneden bij

    De Federal Reserve was bijna unaniem in haar besluit om de rente te handhaven: van de tien leden die over het beleid beslissen stemde er slechts één tegen. Door de lage rente kunnen banken goedkoop geld uitlenen, waardoor ook bedrijven en burgers toegang hebben tot relatief goedkope leningen. Ook stelt de lage rente banken in staat om hun posities in staatsobligaties en aandelen uit te breiden, waardoor ze de financiële markten kunnen blijven ondersteunen en waarmee ze hun winst op peil kunnen houden.

    Het rentebesluit mag eigenlijk geen verrassing heten, omdat Beanke eerder al heeft aangeven de rente zeker tot 2013 op een zeer laag niveau te houden. Vanuit het Keynesiaanse perspectief van de Federal Reserve moet de lage rente helpen de economie op gang te brengen, maar daar hebben we totnogtoe nog maar weinig van gezien. De rente staat al sinds december 2008 op dit lage niveau.

    De FED gaf in haar verklaring aan dat de Amerikaanse economie in het derde kwartaal wat aansterkte, maar dat er significante risico's zijn door de aanhoudende onrust op de financiële markten wereldwijd. Over 2012 is de FED iets negatiever geworden. Amerika moet volgenbs Beanke rekening houden met een lagere economische groei en een hogere werkloosheid. Waar eerder werd gerekend op een economische groei (GDP) van 3,3 tot 3,7 procent voor 2012 gaat men nu uit van een groei in de bandbreedte van 2,5 tot 2,9 procent. De FED komt ook terug van haar optimistische verwachting ten aanzien van de werkloosheid. Eerst ging men nog uit van een officiële werkloosheid van 8,6 tot 8,9 procent in 2011, nu is dat bijgesteld naar 9 tot 9,1 procent.

    De Federal Reserve verwacht nog wel een daling van de werkloosheid in 2012 en 2013, maar minder krachtig dan eerst werd gedacht. Voor 2012 houdt men nu rekening met 8,5 tot 8,7 procent in plaats van 7,8 tot 8,2 procent. In 2013 moet de werkloosheid nog iets lager zijn, namelijk 7,8 tot 8,2 %. Eerdere schattingen van de FED over 2013 kwamen uit op 7 tot 7,5 procent werkloosheid.

    Klik hier voor de volledige persverklaring van de Federal Reserve.

  • ECB verlaagt rente

    Het verlagen van de rente kwam als een grote verassing. Van de 55 analisten die door Bloomberg werden gepolst, hadden er maar zes voorspeld dat het rentetarief met minstens 25 basispunten zou worden verlaagd. Volgens Draghi is het besluit unaniem door het bestuur van het ECB genomen. Draghi legitimeerde het besluit door te wijzen op de verslechterende economische situatie in Europa. Naast de verlaging van het belangrijkste rentetarief werd de rente waartegen banken voor korte termijn geld kunnen lenen bij de ECB met 25 basispunten verlaagd naar 2%. Ook het tarief waartegen  Europese banken hun geld voor korte termijn kunnen wegzetten bij de centrale bank, de depositofaciliteit, werd met 25 basispunten verlaagd van 0,75% naar 0,5%. De centrale bankiers hopen met de verlagingen de kwakkelende Europese economieën te stimuleren. 

     
    Uit de verlaging blijkt dat het bestuur van het ECB geen gevaar ziet in de inflatie. De inflatie is momenteel 3% en daarmee een stuk hoger dan de 2% die de ECB officieel probeert na te streven. Draghi stelt dat de verzwakkende conjunctuur zelf een “dempend effect” zal hebben op de inflatie. Door de verlaging van de rente en de constante inflatie van 3% neemt de negatieve reële rente toe. Dit houdt in dat de consumentenprijzen harder stijgen dan de waarde van het spaargeld. Op deze manier wordt de koopkracht van spaarders (verder) uitgehold.
     
    De verlaging van de rente zorgde er op donderdag samen met het afblazen van het Griekse referendum voor dat de Europese beurzen groene cijfers lieten zien. De ECB publiceerde vandaag echter wederom cijfers die laten zien dat het vertrouwen op de financiële markten ver te zoeken is. Europese banken stalde vannacht €275 miljard bij de depositofaciliteit van de ECB. Dit is het hoogste bedrag van de afgelopen 16 maanden. Met de depositofaciliteit biedt de ECB banken de mogelijkheid om overtollige liquiditeit voor korte termijn tegen de depositorente bij de ECB te stallen. Dat banken grote hoeveelheden geld bij de ECB stallen is een teken dat het wantrouwen in de bankensector om aan elkaar geld te lenen blijft toenemen.

    Bronnen:

    ECB
     
     

  • Crisismoe?!

    Obama riep zelfs God aan door te stellen dat ook hij voorstander zou zijn van zijn ba(na)nenplan. Over Obama gesproken, wat mij betreft heeft Obama een bubbel van hoop gecreëerd. Eén die met mooie praatjes en onder valse voorwendselen is opgeblazen. En nu er is gebleken dat hij niets heeft klaar gespeeld, is het een kwestie van tijd totdat de Amerikaanse illusie uiteenspat.

    U begrijpt het, ik reken Barack Obama – de leider van de vrije wereld – het zwaar aan dat hij willens en wetens niet brengt wat hij beloofde. Barack Obama is de vleesgeworden belichaming van kiezersbedrog. Wie dat niet ziet, is wat mij betreft stekeblind. Maar goed, wat een week. Er gebeurt zo verschrikkelijk veel. Griekenland, de G-20, Italiaanse perikelen, Draghi die op zijn eerste werkdag als ECB-president Italiaans schuldpapier koopt en op zijn tweede werkdag de rente verlaagt. Wat een ontwikkelingen. En in Amerika? Daar ging MF Global failliet.

    MF Global was één van de zogenaamde primary dealers die Amerikaanse staatsobligaties aan de man brengt. MF Global stond sinds 2010 onder leiding van oud-Goldmanite Jon Corzine. Hij heeft MF Global – à la LTCM – te hebben gehefboomd naar 1 op 30 en met veel te veel geld in Zuid-Europese schuldpapieren te hebben belegd. De avond voor het faillisement stond meneer nog te vertellen hoe geweldig MF Global het deed. De volgende dag bleek dat Corzine MF Global met een levensgevaarlijke strategie had opgeblazen.

    Maar dat is zoals gebruikelijk niet het enige. MF Global heeft de Wall Street traditie van list en bedrog eer aan gedaan. MF Global faciliteert wereldwijd beleggers om via hun netwerk te handelen. En wat is nu het geval? MF Global heeft geld van aangesloten beleggers – tegen alle regels in – gebruikt voor haar eigen posities. Oops. Bovendien hield MF Global er nogal aparte manier van boekhouden en window-dressing op na. Oops. Zoals inmiddels een goed gebruik is in Amerika kijken de autoriteiten weer eens de andere kant op. Nou ja, de SEC heeft wel een onderzoek aangekondigd, maar niet naar deze compleet illegale praktijken.

    Maar het ging deze week eigenlijk alleen maar over Europa. Het ging over Griekenland en over premier Papandreou die plotselinge gekke dingen deed. Een referendum? Hoe durft hij? Na grote politieke druk is hij gezwicht en heeft het referendum afgeblazen. Het ging ook over Berlusconi. Wederom heeft hij de geëiste hervormingen niet doorgevoerd. Woensdag strandde de hervormingsvoorstellen. Berlusconi speelt
    Obama riep zelfs God aan door te stellen dat ook hij voorstander zou zijn van zijn ba(na)nenplan. Over Obama gesproken, wat mij betreft heeft Obama een bubbel van hoop gecreëerd. Eén die met mooie praatjes en onder valse voorwendselen is opgeblazen. En nu is gebleken dat hij niets heeft klaar gespeeld, is het een kwestie van tijd totdat de Amerikaanse illusie uiteenspat.

    U begrijpt het, ik reken Barack Obama – de leider van de vrije wereld – het zwaar aan dat hij willens en wetens niet brengt wat hij beloofde. Barack Obama is de vleesgeworden belichaming van kiezersbedrog. Wie dat niet ziet, is wat mij betreft stekeblind. Maar goed, wat een week. Er gebeurt zo verschrikkelijk veel. Griekenland, de G-20, Italiaanse perikelen, Draghi die op zijn eerste werkdag Italiaans schuldpapier koopt en op zijn tweede werkdag de rente verlaagt. En in Amerika ging MF Global failliet.

    MF Global was één van de zogenaamde primary dealers die Amerikaanse staatsobligaties aan de man brengt. MF Global stond sinds 2010 onder leiding van oud-Goldmanite Jon Corzine. Hij heeft MF Global – à la LTCM – te hebben gehefboomd naar 1 op 30 en met veel te veel geld in Zuid-Europese schuldpapieren te hebben belegd. De avond voor het faillissement stond meneer nog te vertellen hoe geweldig MF Global het deed. De volgende dag bleek dat Corzine MF Global met een levensgevaarlijke strategie had opgeblazen.

    Maar dat is zoals gebruikelijk niet het enige. MF Global heeft de Wall Street traditie van list en bedrog eer aan gedaan. MF Global faciliteert wereldwijd beleggers om via hun netwerk te handelen. En wat is nu het geval? MF Global heeft geld van aangesloten beleggers – tegen alle regels in – gebruikt voor haar eigen posities. Oops. Bovendien hield MF Global er nogal aparte manier van boekhouden en window-dressing op na. Oops. Zoals inmiddels een goed gebruik is in Amerika kijken de autoriteiten weer eens de andere kant op. Nou ja, de SEC heeft wel een onderzoek aangekondigd, maar niet naar deze compleet illegale praktijken.

    Maar het ging deze week eigenlijk alleen maar over Europa. Het ging over Griekenland en over premier Papandreou die plotselinge gekke dingen deed. Een referendum? Hoe durft hij? Na grote politieke druk is hij gezwicht en heeft het referendum afgeblazen. Het ging ook over Berlusconi. Wederom heeft hij de geëiste hervormingen niet doorgevoerd. Woensdag strandde de hervormingsvoorstellen. Berlusconi speelt met vuur en wordt al dan niet op eigen verzoek onder curatele van het IMF gezet.

    Iedereen is dood en doodmoe van een zenuwslopende crisis. Ik hoorde het beurscommentator Roland Koopman van RTL-Z zeggen bij “Dit was het nieuws”. Hij is er klaar mee: “Die crisis mag nu wel een keer afgelopen zijn”. Het gekke is dat ik dat gevoel in z'n geheel deel en dat beangstigt mij.

    De ontrafeling van dit in-en-in corrupte financiële stelsel is zenuwslopend en er komt maar geen einde aan. En op die momenten moet je gaan oppassen. Het doet me denken aan een onderzoek van een oude studievriend. Hij deed onderzoek naar de berichtgeving over de vermeende massaveietigingswapens in Irak en de manier waarop de noodzaak tot preventief militair ingrijpen in media werd “geframed” en via “agenda-setting” werd gepresenteerd. De strekking van de uitkomsten van zijn onderzoek was helder: iedereen werd zo doodgegooid met dezelfde boodschap, dat iedereen er klaar mee was en het niet veel kon schelen wat er nou klopte en wat niet. Dat gevoel heb ik nu ook met de eurocrisis.

    Het lijkt alsof iedereen zich ervan doordrongen moet zijn dat de euro in gevaar is. “De euro moet gered worden. Europa moet een oplossing vinden. Europa moet nu eindelijk eens ophouden met al dat politieke gedoe. Europa moet nu eindelijk eens beslissen of ze samen verder willen. Europa mag niet uiteenspatten. Europa zou vervallen in oude gewoonten; tot aan oorlog aan toe.” U snapt het, onze geesten worden rijp gemaakt voor een Europees Unie die de nationale soevereiniteit voor goed inperkt. Let maar op.

    Maar of de euro echt in gevaar is? Kijkt u naar de volgende grafiek.

    In de grafiek heb ik afgelopen week omcirkeld. Zegt u het maar: is de euro in gevaar? Ik zie het niet. Maar ik het hoor het wel elke dag!

    Als de euro al in gevaar is, dan komt dat vanwege een politiek gevaar. Op het moment dat overheden failliet gaan, kunnen zij zich niet langer financieren. De ECB mag en wil geen staatsobligaties kopen (en doet dit mondjesmaat toch). En als landen failliet gaan (en wij liggen in Europa aardig op koers) dan gaan banken mee. Tegelijkertijd geldt dat als te grote systeembanken failliet gaan, overheden ook meegaan. Maar de euro? Die kan alleen failleren als de ECB de geldpers aan zet en niemand de munt meer vertrouwd. En zolang dat niet gebeurt, kan er geen sprake zijn van euro-crisis. En toch wordt het overal gezegd.

    Stel dat de ogenschijnlijk veilig belegde spaarreserve's in staatsschulden waardeloos blijken te zijn, dan is de voor de hand liggende vraag wat de prijs van goud in dat geval zal doen. Om meteen maar een antwoord te geven: in dat scenario stijgt de goudprijs. En dan is het is ook heel erg fijn om te weten dat goud op de balans van de ECB tegen de marktprijs gewaardeerd wordt. Stel dat de ECB op Grieks schuldpapier moet afboeken omdat Griekenland uit de euro stapt, dan is de kans levensgroot dat de waardestijging van goud de verliezen op de ECB balans compenseert. Daardoor blijft de balans van de ECB in balans. De euro is gedekt met goud dat gewaardeerd wordt tegen de marktprijs!

    Wat nou euro-crisis? De politiek geeft te veel geld uit en wil een fiscale unie dan wel geldpersfinanciering om teveel te kunnen blijven uitgeven. De bottom-line is dat als landen failliet gaan, landen ervoor zullen kiezen om zo snel mogelijk een bron van financiering te regelen: eigen monopoliegeld, een geldpers en een belofte van een renderende spaarreserve. Natuurlijk is die nieuwe munt in eerste instantie niet geloofwaardig, maar de eigen bevolking heeft het maar te slikken. Probleem opgelost. De politiek dreigt met een euro-crisis omdat zij zelf niet in staat is om hun uitgaven te verminderen. Een fiscale unie en de geldpers veranderen daar helemaal niets aan en toch wordt die gedachte gepromoot. Het is te gênant voor woorden, maar we tuinen er collectief in.

    De boodschap wordt er elke dag opnieuw in geramd: “De euro moet gered worden. De stabiliteit van de eurozone is het belangrijkst. Europa moet gezamenlijk tot verregaande oplossingen komen”. Vertel tien keer een leugen en de tiende keer wordt het de waarheid. Dit spel hoef je de Europese politiek niet uit te leggen. Ik heb ooit eens iemand horen zeggen dat je de politiek met drie woorden kan samenvatten: “Theater. Theater. Theater”. Wat zal ik zeggen? Ik vind het een schaamteloos slechte voorstelling. Als we konden kiezen om er niet naar te kijken, dan zou het theatergezelschap binnen een paar dagen op zoek kunnen gaan naar ander werk. Beetje jammer dat zij ons verplichten om een kaartje te kopen en ons inkomen aan hen over te maken.

    We zijn crisismoe. We zijn oververmoeid van al het politieke gekissebis. We zijn vatbaar geworden voor verdraaiingen van wat er feitelijk aan de hand is. Zelfs de De Nederlandsche Bank doet er aan mee. Een onafhankelijk visie en onafhankelijk beleid? Maak dat de kat wijs. Dit is waar ik zo bang voor ben: dat we zo moe zijn, dat het ons allemaal gestolen kan worden: “zolang het maar opgelost wordt”. Of het nou een echte of schijnoplossing wordt; het maakt niet meer uit. Mat geslagen en moe snakken we naar het moment dat we er niet meer dagelijks mee dood worden gegooid. Het maakt niet uit hoe. En deze gedachte is waar we voor moeten oppassen. Juist nu. Want zolang we de waarheid niet onder ogen willen komen, dan zijn we gedoemd om fouten te maken.

  • Beperking hypotheekrenteaftrek niet alleen goed voor de banken

    Door Maarje Martens

    En om de gemoederen te bezweren laat staatssecretaris Weekers per omgaande weten niet te zullen toen aan de hypotheekrenteaftrek. De aanleiding is de publicatie van het Overzicht Financiële Stabiliteit (OFS) najaar 2011 door De Nederlandse Bank (DNB) waarin de regering wordt aangeraden zo snel mogelijk maatregelen te nemen om de hypotheekrenteaftrek te beperken. De belangrijkste reden is het zogeheten depositofinancieringsgat ofwel het verschil tussen het bedrag dat Nederlandse huishoudens gezamenlijk hebben gespaard en geleend. Dat gat bedraagt 479 miljard euro’s ofwel 3/4e van ons bnp. Het spaargedrag van Nederlanders is niet veel anders dan in andere westerse landen. Ons leengedrag is daarentegen in hoge mate afwijkend: de schuld van huishoudens is nergens zo hoog. Een belangrijke oorzaak is dat ons belastingsstelsel  lenen subsidieert en sparen belast. DNB adviseert dat stimuleringsmaatregelen die de leencapaciteit van huishoudens slechts verder vergroten beter kunnen  worden vermeden. Het gaat hier vooral om de hypotheekrenteaftrek die het aangaan van schuld stimuleert en aflossing ontmoedigt.

    Tophypotheken zijn het probleem
    De nieuwe Bazelse regelgeving vereist dat het financieringsgat gedicht wordt en wel met langere  financiering.  De meest gebruikelijke methode van lange financiering  is momenteel de uitgifte van gedekte obligaties waarbij financiële instellingen een deel van de hypothecaire portefeuille die ze al hebben in onderpand geven, dat wil zeggen door verkopen aan derden. Dit gebeurt al op grote schaal. Het blijkt echter dat beleggers die in deze gesecuritiseerde  obligaties geïnteresseerd zijn steeds huiveriger worden voor het gemak waarmee woningaankopen in Nederland gefinancierd worden met tophypotheken.  De hoge LTV-ratio’s in combinatie met het grote percentage aflossingsvrije hypotheken bieden investeerders onvoldoende zekerheid dat de waarde van het onderpand ruim boven de waarde van de aangetrokken lening liggen.

    Overheidsgaranties voldoen niet meer   en de vrees neemt toe voor een downgrading door Moody’s en van Fitch van de kredietwaardigheid van de instelling die borg staat voor de hypotheken die onder de Nationale Hypotheekgarantie vallen, het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW). Als het WEW zijn AAA status verlies worden hypotheken duurder.  Kredietbeoordelaars dreigen met downgrading tot “low investment grade” als er geen extra kredietbescherming wordt opgenomen naast de Nationale Hypotheekgarantie (NHG).  De mogelijke afwaardering komt vooral door de magere buffers (overwaarde)  in de securitisaties en niet door hogere risico's van wanbetaling op de hypotheken.  Met andere woorden, de tophypotheken zijn het probleem en niet de garantstelling door de overheid. En dit verklaart waarschijnlijk de ommezwaai richting strenger leenbeleid op woninghypotheken van de banken sinds de zomer.

    Het is dan ook geen verrassing dat de Rabobank , de bank met het grootste marktsegment i n hypotheken, positief is over de voorstellen van de DNB om de hypotheekrenteaftrek op de schop te nemen. Gepleit wordt voor een allesomvattend akkoord dat ertoe moet leiden de huizenmarkt stabiel te houden.  Helaas leiden strengere leenvoorwaarden (lagere LTV-ratio’s) onvermijdelijk tot lagere woningprijzen en zal stabiliteit pas mogelijk zijn als alle lucht uit de huizenmarktzeepbel is. Woningprijzen zullen nog aanzienlijk dalen. De DNB geeft dat dilemma ook aan. “Een daling van huizenprijzen zal de uitgifte van met hypotheken gedekte obligaties bemoeilijken, terwijl significante kredietverliezen kunnen leiden tot bijstortverplichtingen aan de obligatiehouders. Oplopende verliezen zullen het uitgeven van securitisaties en het aantrekken van verschillende vormen van financiering met minder zekerheden lastiger en duurder maken. Om het vertrouwen van financiers te borgen, zullen instellingen hun buffers verder moeten versterken, of de financieringsbehoefte geleidelijk moeten afbouwen.“  Met andere woorden, de daling van huizenprijzen is onvermijdelijk en zal moeten leiden tot het nemen van maatregelen die er vooral op gericht zijn schulden af te bouwen dan wel af te boeken. Pas als de verhouding tussen prijs en waarde van onroerend goed tot realistische proporties is terug gebracht zal er sprake kunnen zijn van stabiliteit.  

    Horen, zien en zwijgen
    Ondanks het feit dat Bazel III vereist dat het financieringsgat van 480 miljard gedicht wordt en dat de DNB hiertoe voorstellen doet, laat Staatssecretaris Weekers terstond weten niet aan de hypotheekrenteaftrek te willen toen. Er is duidelijk een verschil tussen de door banken gewenste stabiliteit op de woningmarkt, die hen in staat moet stellen om met hypotheken gedekte obligaties uit te geven, en de door Weekers gewenste rust op de woningmarkt die vermoedelijk bedoeld is om te voorkomen dat woningprijzen verder dalen (maar waarschijnlijk vooral  electorale motieven kent). Helaas zal een woningmarktbeleid dat enkel is gebaseerd op het uit de weg gaan van hervormingen niet kunnen voorkomen dat huizenprijzen nog flink zullen dalen. Het zal daarentegen het proces naar de gewenste stabiliteit behoorlijk vertragen.  Er zal dan veel langer sprake zijn van onzekerheid voor alle betrokkenen op deze markt, woningeigenaren, bouwers, makelaars en banken en het is zeer de vraag of dit verstandig is. Bovendien blijven de publieke lasten van het fiscaal ondersteunen van de woningmarkt onverminderd hoog (de HRA kost de overheid zo’n 12 miljard euro op jaarbasis) terwijl iedereen het erover eens is dat deze maatregel huizenprijzen kunstmatig hooghoudt en schuldvorming van huishoudens onnodig bevordert.

    Out of the box
    Om aan te geven dat het anders kan verwijs ik graag naar een suggestie van professor Tissen.  Hij stelt voor om naar de aftrekbaarheid van hypotheekrente te kijken in relatie tot het in de bedrijfskunde gangbare begrip ‘contante waarde’. Van alle hypotheken is de omvang bekend, de rente en de looptijd, even als het huidige inkomen van de hypotheekgever. Dit stelt de belastingdienst in staat om de jaarlijks aftrekbare som te bepalen. Die kan vervolgens ‘contant’ worden gemaakt voor de resterende looptijd van de hypotheek. Door dit bedrag te totaliseren kan de overheid de toekomstige renteaftrek als het ware ‘afkopen’. Echter in plaats van dit bedrag consumptief uit te keren aan de individuele hypotheekgever, wordt het bedrag aangewend om de totale hypotheekschuld bij de bank te verminderen. Het voordeel voor de huizenbezitter is evident: lagere maandlasten vanwege een lagere hypotheek. Het voordeel voor de banken is ook evident: lager risico en een buffer om prijsdalingen van huizen te kunnen compenseren. Tegelijkertijd besluit de overheid om de aftrek van toekomstige hypotheekrente af te schaffen en om een contract met individuele huizenbezitters af te sluiten waarin geregeld wordt dat bij verkoop van een huis 50% van de meerwaarde in de zak van de verkoper terechtkomt en 50% terugvloeit naar de overheid.

    Win-win-win: op deze manier wordt niet alleen iedereen (burgers, banken en belastingdienst) er beter van, maar wordt de actuele huizenmarkt voor ineenstorten behoedt. Er ontstaan zelfs weer nieuwe perspectieven waardoor menigeen opgelucht adem zal kunnen halen.  Met andere woorden, een idee dat zeker meer aandacht  verdient.

     

  • IMF gaat Italië controleren

    Het Griekse fiasco raakte afgelopen weken in een stroomversnelling en dit had ook gevolgen voor de andere zwakke broeders uit de eurozone waaronder Italië. Italië heeft te kampen met stijgende financieringskosten en een staatsschuld die 120% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) bedraagt. Italië moet hervormen om hun economie weer op gang te krijgen. De Europese leiders proberen nu door middel van het toezicht van het IMF op de Italiaanse hervormingen het vertrouwen in de derde economie van Europa te herstellen. 

    De druk op Berlusconi steeg afgelopen dagen zowel in binnen- als buitenland om maatregelen te nemen. Volgens de Europese politieke leiders valt Italië in de categorie too big to fail en moest er daarom een manier worden gevonden om het vertrouwen van de markten in het land te herstellen. Berlusconi stemde in met de controlerende rol van het IMF en zei in een persconferentie dat hij de het toezicht van het IMF verwelkomt. Daaaast zei Berlusconi dat hij een aanbod van het IMF om Italië financieel te helpen had afgewezen. Ook stelde Berlusconi dat hij een stabiele meerderheid heeft in het Italiaanse parlement en dat er geen behoefte is aan een nieuwe regering. 
     
    Sarkozy bevestigde dat het IMF de hervormingsplannen en de voortgang van de hervormingen ging controleren en prees Italië voor het nemen van maatregelen die het vertrouwen moeten herstellen. Volgens voorzitter van de Europese Commissie Barosso vroegen de Italianen zelf om de hulp van het IMF. 

    Bronnen:
    NRC
    Reuters
     

     

  • Dagelijkse kost 3 november 2011

     

    • Griekse regering wankelt (RTL-Z)
    • Nederlandse pensioenfondsen hebben 200 miljard euro nodig (RTL-Z)
    • Bedelen op z'n Europees (FTM)
    • Beroepsoplossing Europese bankencrisis (lees ook de reactie..) (Accountant)
    • Grieks kabinet in spoedzitting bijeen (Nu.nl)

    Bron: William Banzai7

    • Game Over Berlusconi? Italian Anti-Crisis Bill Fails (Zero Hedge)
    • ING to cut 2,700 jobs, takes Greek bond hit (Reuters)
    • Veterans March For Occupy Wall Street — And It's Like Nothing You've Ever Seen Before (Business Insider)
    • FOMC statement, 2 November 2011 (FT Alphaville)
    • Beanke Gives Impetus to New Stimulus (Bloomberg)

    Humor van Occupy demonstrante: “Beanke Bills”

    Een must-see interview met Frank William Engdahl!!

    En tot slot de zeer opmerkelijke kritiek van de Griekse minister van Financiën over zijn eigen premier en het besluit om een referendum uit te schrijven:

    Statement by Ev. Venizelos from Cannes (Homepage Venizelos)
    Thursday 3, November 2011

    Upon arrival to Athens from Cannes at 4.45 am, Deputy Prime Minister and Finance Minister of the Hellenic Republic, Evangelos  Venizelos, made the following statement:

    Greece’s position within the euro area is a historic conquest of the country that cannot be put in doubt. This acquis by the Greek people cannot depend on a referendum.

    The country must feel safe and stable and that is the first requirement in order for it to be truly safe and stable. Greek banks are totally secure, as an integral part of the European banking system. This was apparent last night from the discussion in Cannes.

    What is important is for the sixth tranche to be disbursed, without any distractions or delay, according to the decisions of Eurogroup of October 26, which came as a result of 10 hours of hard negotiations.

    The next step is to activate, before the end of the year, the new support programme that provides Greece with an additional 130 billion euro and leads to a reduction of Greek sovereign debt of about 100 billion euro. The completion of these processes is a national project. redsq

    I traveled to Cannes right after being discharged from the hospital because I think that this was my national duty. Having an immediate picture of the situation in Europe and around the world, I have a duty to tell the Greek people the full and simple truth:

    If we want to protect the country we must, under conditions of national unity and political seriousness and consensus, implement without any delay the decision of October 26. Now, as soon as possible.

    However, what the Govement and the parliamentary majority do alone is not enough towards this goal. What is being done and said on a European and inteational level conces equally the opposition, especially New Democracy, the main opposition party, which has been conveyed the same strong messages from Cannes and the position of which, were it positive, would act as a guarantee for the country’s inteational credibility, whereas when it has been negative, it has damaged severely this credibility at a serious cost for Greek citizens.

    Inteal political balances and the future of individuals and political parties of this country is not what matters. What matters is to save and recover the country through the only doable process which is included in the decision of October 26.

  • LIVE: De eerste persconferentie van Mario Draghi als ECB-president

     

     

  • Update (1): ECB verlaagt rente met 0,25% naar 1,25%

    Via de website van de ECB:

    3 November 2011 – Monetary policy decisions

    At today’s meeting the Goveing Council of the ECB took the following monetary policy decisions:

    The interest rate on the main refinancing operations of the Eurosystem will be decreased by 25 basis points to 1.25%, starting from the operation to be settled on 9 November 2011.

    The interest rate on the marginal lending facility will be decreased by 25 basis points to 2.00%, with effect from 9 November 2011.

    The interest rate on the deposit facility will be decreased by 25 basis points to 0.50%, with effect from 9 November 2011.

    The President of the ECB will comment on the considerations underlying these decisions at a press conference starting at 2.30 p.m. CET today.

    European Central Bank
    Directorate Communications
    Press and Information Division
    Kaiserstrasse 29, D-60311 Frankfurt am Main
    Tel.: +49 69 1344 7455, Fax: +49 69 1344 7404
    Inteet: http://www.ecb.europa.eu

    Update.

    De volledige toelichting van de ECB via haar website:

    Mario Draghi, President of the ECB, Vítor Constâncio, Vice-President of the ECB,
    Frankfurt am Main, 3 November 2011

    Ladies and gentlemen, welcome to our press conference. Today is the first time that I have had the privilege and pleasure of chairing the meeting of the Goveing Council of the ECB. I am delighted to proceed now with our well-established practice of real-time communication and to report on the outcome of our meeting, together with the Vice-President.

    Based on its regular economic and monetary analyses, the Goveing Council decided to reduce the key ECB interest rates by 25 basis points. While inflation has remained elevated and is likely to stay above 2% for some months to come, inflation rates are expected to decline further in the course of 2012 to below 2%. At the same time, the underlying pace of monetary expansion continues to be moderate. After today’s decision, inflation should remain in line with price stability over the policy-relevant horizon. Owing to their unfavourable effects on financing conditions and confidence, the ongoing tensions in financial markets are likely to dampen the pace of economic growth in the euro area in the second half of this year and beyond. The economic outlook continues to be subject to particularly high uncertainty and intensified downside risks. Some of these risks have been materialising, which makes a significant downward revision to forecasts and projections for average real GDP growth in 2012 very likely. In such an environment, price, cost and wage pressures in the euro area should also moderate; today’s decision takes this into account. Overall, it remains essential for monetary policy to maintain price stability over the medium term, thereby ensuring a firm anchoring of inflation expectations in the euro area in line with our aim of maintaining inflation rates below, but close to, 2% over the medium term. Such anchoring is a prerequisite for monetary policy to make its contribution towards supporting economic growth and job creation in the euro area.

    The provision of liquidity and the allotment modes for refinancing operations will continue to ensure that euro area banks are not constrained on the liquidity side. All the non-standard monetary policy measures taken during the period of acute financial market tensions are, by construction, temporary in nature.

    Let me now explain our assessment in greater detail, starting with the economic analysis. Real GDP growth in the euro area, which slowed in the second quarter of 2011 to 0.2% quarter on quarter, is expected to be very moderate in the second half of this year. There are signs that previously identified downside risks have been materialising, as reflected in unfavourable evidence from survey data. Looking forward, a number of factors seem to be dampening the underlying growth momentum in the euro area, including a moderation in the pace of global demand and unfavourable effects on overall financing conditions and on confidence resulting from ongoing tensions in a number of euro area sovereign debt markets. At the same time, we continue to expect euro area economic activity to benefit from continued positive economic growth in the emerging market economies, as well as from the low short-term interest rates and the various measures taken to support the functioning of the financial sector.

    In the Goveing Council’s assessment, the downside risks to the economic outlook for the euro area are confirmed in an environment of particularly high uncertainty. Downside risks notably relate to a further intensification of the tensions in some segments of the financial markets in the euro area and at the global level, as well as to the potential for these pressures to further spill over into the euro area real economy. They also relate to the impact of the still high energy prices, protectionist pressures and the possibility of a disorderly correction of global imbalances.

    With regard to price developments, euro area annual HICP inflation was 3.0% in October according to Eurostat’s flash estimate, unchanged from September. Inflation rates have been at elevated levels since the end of last year, mainly driven by higher energy and other commodity prices. Looking ahead, they are likely to stay above 2% for some months to come, before falling below 2% in the course of 2012. Inflation rates are expected to remain in line with price stability over the policy-relevant horizon. This patte reflects the expectation that, in an environment of weaker euro area and global growth, price, cost and wage pressures in the euro area should also moderate.

    The Goveing Council continues to view the risks to the medium-term outlook for price developments as broadly balanced, taking also into account today’s decision. On the upside, the main risks relate to the possibility of increases in indirect taxes and administered prices, owing to the need for fiscal consolidation in the coming years. In the current environment, however, inflationary pressure should abate. The main downside risks relate to the impact of weaker than expected growth in the euro area and globally. In fact, if sustained, sluggish economic growth has the potential to reduce medium-term inflationary pressure in the euro area.

    Tuing to the monetary analysis, the annual growth rate of M3 increased to 3.1% in September 2011, up from 2.7% in August. The annual growth rate of loans to the private sector, adjusted for loan sales and securitisation, was 2.7% in September, unchanged from August. As in August, inflows into M3 also reflect the heightened tensions in some financial markets. In particular, inflows into money market fund shares/units, as well as into repurchase agreements conducted through central counterparties, appear to have significantly affected monetary developments in September. The annual growth rate of M1 increased to 2.0% in September, from 1.7% in August.

    On the counterpart side, the annual growth rate of loans to non-financial corporations and to households in September, adjusted for loan sales and securitisation, remained broadly unchanged compared with August, at 2.2% and 2.6% respectively. These figures do not signal that the heightened financial market tensions have affected the supply of credit up to September. However, as such effects can manifest themselves with lags, close scrutiny of credit developments is warranted in the period ahead. Taking the appropriate medium-term perspective and looking through short-term volatility, underlying broad money and loan growth have stabilised over recent months. Overall, the underlying pace of monetary expansion thus remains moderate.

    The overall size of monetary financial institutions’ balance sheets remained broadly unchanged over the past few months. The soundness of bank balance sheets will be a key factor in reducing potential negative feedback loop effects related to tensions in financial markets, thereby facilitating an appropriate provision of credit to the economy over time. We therefore welcome the agreement of the European Council to proceed with the increase in the capital position of banks to 9% of core Tier 1 by the end of June 2012. We also fully support the call to national supervisors to ensure that banks' recapitalisation plans do not lead to excessive deleveraging.

    To sum up, based on its regular economic and monetary analyses, the Goveing Council decided to reduce the key ECB interest rates by 25 basis points. While inflation has remained elevated and is likely to stay above 2% for some months to come, inflation rates are expected to decline further in the course of 2012 to below 2%. A cross-check with the information from our monetary analysis confirms that the underlying pace of monetary expansion continues to be moderate. After today’s decision, inflation should remain in line with price stability over the policy-relevant horizon. Owing to their unfavourable effects on financing conditions and confidence, the ongoing tensions in financial markets are likely to dampen the pace of economic growth in the euro area in the second half of this year and beyond. The economic outlook continues to be subject to particularly high uncertainty and intensified downside risks. Some of these risks have been materialising, which makes a significant downward revision to forecasts and projections for average real GDP growth in 2012 very likely. In such an environment, price, cost and wage pressures in the euro area should also moderate; today’s decision takes this into account. Overall, it remains essential for monetary policy to maintain price stability over the medium term, thereby ensuring a firm anchoring of inflation expectations in the euro area in line with our aim of maintaining inflation rates below, but close to, 2% over the medium term. Such anchoring is a prerequisite for monetary policy to make its contribution towards supporting economic growth and job creation in the euro area.

    Tuing to fiscal policies, all euro area govements need to show their inflexible determination to fully honour their own individual sovereign signature as a key element in ensuring financial stability in the euro area as a whole. The Goveing Council takes note of the fiscal commitments expressed in the Euro Summit statement of 26 October 2011 and urges all govements to implement fully and as quickly as possible the measures necessary to achieve fiscal consolidation and sustainable pension systems, as well as to improve goveance. The govements of countries under joint EU-IMF adjustment programmes and those of countries that are particularly vulnerable should stand ready to take any additional measures that become necessary.

    It is crucial that fiscal consolidation and structural reforms go hand in hand to strengthen confidence, growth prospects and job creation. The Goveing Council therefore calls upon all euro area govements to accelerate, urgently, the implementation of substantial and comprehensive structural reforms. This will help the euro area countries to strengthen competitiveness, increase the flexibility of their economies and enhance their longer-term growth potential. In this respect, labour market reforms are essential and should focus on measures to remove rigidities and to enhance wage flexibility, so that wages and working conditions can be tailored to the specific needs of firms. More generally, in these demanding times, moderation is of the essence in terms of both profit margins and wages. These measures should be accompanied by structural reforms that increase competition in product markets, particularly in services – including the liberalisation of closed professions – and, where appropriate, the privatisation of services currently provided by the public sector. At the same time, the Goveing Council stresses that it is absolutely imperative that euro area national authorities rapidly adopt and implement the measures announced and recommended in the Euro Summit statement of 26 October 2011.

    We are now at your disposal for questions.

    European Central Bank
    Directorate Communications
    Press and Information Division
    Kaiserstrasse 29, D-60311 Frankfurt am Main
    Tel.: +49 69 1344 7455, Fax: +49 69 1344 7404
    Inteet: http://www.ecb.europa.eu