Marketupdate

Blog

  • Obligatieveiling voor EFSF loopt in de soep: minder geld opgehaald

    Obligatieveiling voor EFSF loopt in de soep: minder geld opgehaald

    Minder dan €5 miljard opgehaald tegen slechtere voorwaarden

    Zo verwacht men van de geplande €5 miljard slechts €3 miljard aan obligaties op de markt te brengen, voor 40% van het bedrag was geen koper te vinden. Daaaast moest het EFSF genoegen nemen met een veel kortere looptijd dan gepland, namelijk 10 in plaats van 15 jaar. Blijkbaar zijn beleggers minder bereid hun geld langer aan het EFSF uit te lenen. De nieuwe 10-jaars leningen van het EFSF gaan naar verwachting ook tegen een hogere rentevergoeding van de hand.

    Naar verwachting worden de obligaties woensdag uitgegeven, waarbij men op dit moment rekening houdt met een rentevergoeding van 3,30%. Dat is een premie van 130 basispunten ten opzichte van een Duitse 10-jaars staatsobligatie, die wordt gezien als benchmark voor de Europese obligatiemarkt. Zowel Duitsland als het EFSF kent de hoogste 'Triple A' rating, maar toch maken beleggers een onderscheid tussen de twee. De hogere rentevergoeding op de EFSF obligaties impliceert dat beleggers rekening houden met een iets hoger risico op wanbetaling. Niet alleen betaalt het EFSF een flinke premie boven Duitsland, ook is de premie groter geworden ten opzichte van de vorige obligatieveiling. Toen kon het EFSF middels 10-jaars obligaties geld ophalen tegen ongeveer 2,6%, destijds een premie van 70 basispunten boven het Duitse 10-jaars papier.

    De hogere rentevergoeding die het EFSF moet betalen voor de nieuwste obligaties hangt direct samen met een afnemende vraag uit China en Japan. Eerder dit jaar waren beleggers uit deze twee landen grote afnemers van de EFSF-obligaties. Naar verwachting zullen de banken Barclays Capital, Crédit Agricole en JPMorgan de grootste afnemers zijn van de nieuwe leningen van het Europese noodfonds.

    Het is bijna niet voor te stellen hoe het EFSF de geplande €1000 miljard moet gaan ophalen nu ze al problemen ondervinden met het slijten van slechts €5 miljard aan langlopende leningen. Het gebrek aan vertrouwen in de markten beperkt zich niet alleen tot de obligatiemarkt, want ook de aandelen van grote Franse banken moesten het vandaag bekopen. De koersen gingen maandag flink omlaag bij Société Générale (-9,8%), BNP Paribas (-9,6%) en Credit Agricole (-7,8%). De Franse CAC40 index ging mede hierdoor met een verlies van 3,16% de dag uit.

    Het noodfonds van €1000 miljard moet de redding worden voor Europa

  • Obligatiemarkt niet overtuigd door Europees akkoord

    In de nacht van woensdag op donderdag werden de 17 regeringsleiders van de Eurolanden het eens over een aantal nieuwe maatregelen die de financiële markten moeten kalmeren en die de situatie in Griekenland weer draaglijk moeten maken. Zo wordt ondere andere het noodfonds vergroot naar €1000 miljard, gaan banken 50% afboeken op Griekse staatsobligaties (omdat het ECB, IMF en EFSF niet afboeken wordt de effectieve schuldenlast van Griekenlands met slechts 28% verlaagd en blijft de schuld ten opzichte van de Griekse economie nog steeds boven de 100%) en worden Europese banken gedwongen versneld te voldoen aan hogere kapitaalbuffers.

    Nogmaals, alle plannen staan op papier, maar over de daadwerkelijke invulling ervan is nog veel onduidelijk. We trokken dan ook al vrij snel de conclusie dat een acute crisis in Europa afgewenteld is, maar dat de fundamentele problemen (te veel schulden, gebrek aan begrotingsdiscipline en te weinig geld om de problemen op te lossen) nog altijd aanwezig zijn. De aandelenmarkten reageerden zeer positief op het voorstel uit Europa, want na de aanloop die ze in de week voorafgaand aan het topopverleg hadden genomen stegen de koersen donderdag opnieuw fors. De AEX ging donderdag 3,8% omhoog, terwijl andere beurzen in Europa met soortgelijke of nog grotere winsten de dag uit gingen. Vergeleken met de laagste stand van 4 oktober staan de AEX, DAX en de CAC40 op moment van schrijven allemaal ongeveer 18% hoger. We kunnen zowaar spreken van een bull market.

    Traditioneel is een stijgende beurs negatief voor goud en zilver, maar ook het edelmetaal ging deze week mee omhoog met de aandelenkoersen. Ten opzichte van een maand eerder noteert goud 8,1% hoger en maakte zilver een indrukwekkende stijging mee van 17,3%. De euro wist ten opzichte van de dollar ook aan te sterken op het Europese akkoord, waardoor de percentages uitgedrukt in onze valuta minder spectaculair zijn (respectievelijk 3,76% en 12,3%).

    Naast aandelen, edelmetalen en in mindere mate de wisselkoersen zijn ook de obligatiemarkten een belangrijke indicator om het sentiment op de financiële markten te peilen. Hier is de stemming veel minder positief, want ondanks de voorgestelde uitbreiding van het EFSF zien we de Italiaanse 10-jaars staatsobligaties weer boven de 6% noteren, hetzelfde niveau dat ook een week voor het Europese akkoord werd bereikt. Om het in perspectief te plaatsen: begin augustus greep de ECB in toen de rente op diezelfde 10-jaars leningen was gestegen naar boven de 6,3%. De meest recente obligatieveiling van Italië verliep beroerd: de gemiddelde rente op de 10-jaars obligaties kwam uit op 6,06%, de hoogste vergoeding die Italie voor dergelijke obligaties moet betalen sinds het zich aansloot bij de Europese muntunie. Daaaast werd ook maar een kleine 8 miljard van de gewenste 8,5 miljard opgehaald, wat aangeeft dat de belangstelling onder beleggers steeds kleiner wordt. Volgens Berlusconi zijn de financiële markten niet vergevingsgezind naar de Italiaanse schuldenberg. Hij voegde daaraan toe dat de euro een ''vreemde munt is'', die eigenlijk ''niemand heeft overtuigd''.

    De Europese leiders zetten veel druk op Italië, omdat het land eigenlijk te groot is om gered te worden door een samengesteld noodfonds zoals het EFSF. Berlusconi belooft in 2013 een evenwicht te bereiken op de rijksbegroting, waaa kan het land beginnen aan het verlagen van de enorme staatschuld (ongeveer 119% ten opzichte van het BBP). Het valt nog maar te bezien in hoeverre deze beloftes worden nagekomen, aangezien het de regering van Berlusconi eigen is om niet zo goed te luisteren naar wat er in Europa gezegd wordt.

    De Spaanse en Franse 10-jaars staatsobligaties zijn sinds het akkoord van deze week marginaal gestegen en staan nu op respectievelijk 5,5% en 3,16%. De Duitsers kwamen er nog iets slechter vanaf, de sterkste economie van Europa zag haar staatspapier na het topoverleg van afgelopen woensdag van ongeveer 2 naar bijna 2,2% gaan.

    Maar er gloort nog hoop, want vandaag berichtte Financial Times Deutschland dat de Duitse staatsschuld door een rekenfoutje eigenlijk €55,5 miljard lager is. De rekenfout is gevonden in de boeken van 'FMS Wertmanagement', een zogeheten bad-bank waar de slechte investeringen van Hypo Real Estate in zijn ondergebracht. Als de Duitsers nog een paar van zulke 'foutjes' opsporen verdwijnen de schuldenproblemen als sneeuw voor de zon.

    De verschillen tussen de obligatiemarkt en de aandelenmarkt laat treffen zien hoe verdeeld de meningen zijn op de financiële markten. Obligatiehouders zijn niet overtuigd van de nieuwe maatregelen, terwijl aandelenbeleggers weer positiever kijken naar de toekomstige winsten van de beursgenoteerde bedrijven. De stijging van goud en zilver laat zien dat de beleggers ook rekening houden met een hogere inflatie.

    Italiaanse staatsobligaties weer boven de 6%, Berlusconi noemt euro ''een vreemde valuta''

  • Chavez haalt 190 ton goud terug

     
    Chavez vertrouwt er niet op dat het goud, dat vooamelijk in Londen ligt opgeslagen, veilig is. Volgens sommigen wil Chavez het goud in eigen land hebben uit angst voor bevriezing van buitenlandse eigendommen. Dit gebeurde eerder bij de vriend en bondgenoot van Chavez, de inmiddels overleden oud-dictator van Libië, Muammar Khadaffi. Daaaast heeft Chavez meerdere arbitrage zaken lopen waaronder een arbitrage zaak over de nationalisering van olieproject ter waarde van meerdere miljarden. Het olieveld was in handen van een Amerikaans bedrijf. Door het goud terug te halen loopt Chavez niet het risico dat het Venezolaanse goud ter compensatie van het olieveld wordt ingenomen.
     
    Volgens experts is het transport van het goud risicovol, langzaam en duur. Critici vragen zich af waarom het goud niet wordt verkocht en tegelijkertijd dezelfde hoeveelheid goud dichterbij Venezuela wordt gekocht. De Venezolaanse autoriteiten benadrukken dat de hele operatie niet veel zal kosten en niet gevaarlijk is. “De mensen moeten kalm zijn. Niks zal verloren gaan, niemand gaat iets stelen. Het is geen Hollywood film,” zei de president van de centrale bank van Venezuela Nelson Merentes. Het transport zal rond de $9 miljoen kosten.
     
    Venezuela heeft met 365 ton de 15e grootste goudreserve van de wereld. Van de 365 ton goud wordt 211 ton in het buitenland aangehouden. Meer dan 60% van de buitenlandse valutareserves van Venezuela bestaat uit goud. Dit is bijna 8 keer het Latijns Amerikaanse gemiddelde van 8%. Merentes zei dat het goud bij terugkomst niet zal worden verkocht en dat Venezuela 10% van haar reserves in Londen zal laten liggen.
     
    Bron: Reuters 
     

  • Dagelijkse kost 28 oktober 2011

     

    • Woningmarktcrisis raakt in stroomversnelling (FTM)
    • Chinese vastgoedmarkt slaat om (Fondsnieuws)
    • Berlusconi spendeerde miljoenen euro's aan showgirls, actrices en tv-presentatrices (Welingelichte kringen)
    • Hillary Clinton knew of Qaddafi ‘White Flag’ truce: US drone fired at Qaddafi convoy after negotiated truce (Asian Tribune)
    • Goldman's 10 Unanswered Questions On The European Bail Out And The Revised EFSF (Zero Hedge)

    Bron: WilliamBanzai7

    • Copper Has Largest 5 Day Move Ever At Over 6 Standard Deviations (Zero Hedge)
    • U.S. Supercommittee Flirts With Failure (Bloomberg)
    • Japan's Finance Minister Blames Yen Rise on Speculators (WSJ)
    • Spanish Unemployment Rises to Highest in 15 Years, Undermining Recovery (Bloomberg)
    • Veteran Scott Olsen Could Be The First Person To Die At A Wall Street Protest (Business Insider)

    Must reads..

    • The Problem of Global Imbalances: The 'Triffin Dilemma' (Acting Man)
    • More lessons from bank recap history… (FT Alphaville)

    Tot slot, een animatie over de Federal Reserve en de absurditeit van het huidige financiële stelsel. Een webtip is om de achtergronden van Kennedy's Presidential Executive Order 11110 te googlen. Dat levert een Intrigerend decreet van Kennedy op waarvan onduidelijk blijft of dat decreet nog steeds rechtsgeldig is en of de Amerikaanse president de bevoegdheid heeft om naast de Federal Reserve Notes (officiële dollar), US Treasury Notes uit te geven..

    The American Dream Film-Full Length

     

  • Permanente verlenging halve finale WK-geldontwaarding

     

    Allesomvattend..
    Het 'allesomvattende' akkoord dat Europa moet behoeden voor een door etterende financiële crisis was de gelijkmaker die Europa minimaal een verlenging oplevert. Het akkoord lost helemaal niets op. Als het akkoord al iets heeft opgeleverd dan is het wel dat Europa wederom de problemen van een universeel insolvabel financieel systeem en onaflosbare publieke schulden vooruit heeft geschoven. De Amerikanen zouden zeggen: “Europe has kicked the can down the road”. Het Europese akkoord is een vorm van uitstel van executie. Van een definitief afstel is echter geen sprake.

    Waanzin
    Het Europese akkoord is eigenlijk te waanzinnig voor woorden; ik kan er niets anders van maken. De Griekse oplossing is geen oplossing, banken herkapitaliseren leidt tot een onvermijdelijk krimp in het saldo uitstaande kredieten en de fiscale hervormingen in zuid-Europa gaan niet ver genoeg om te voorkomen dat de fiscale tekorten ontsporen. De beloofde pensioenuitkeringen moeten elk jaar uit de belastingpot komen en met de toenemende veroudering van de Europese samenlevingen zullen de aanspraken alleen maar kunnen groeien.

    Herkapitalisatie banken leidt tot economische stagnatie
    De herkapitalisatie van Europese banken zal er voor zorgen dat er op z'n minst sprake zal zijn van een economische recessie en mogelijk uit zal draaien op een depressie in het ergste geval. De hogere kapitaaleisen zullen ertoe leiden dat banken enerzijds vers kapitaal zullen moeten aantrekken (dat betekent dat het eigen vermogen vergroot wordt via claim-emissies waarmee nieuwe aandelen worden geplaatst) en anderzijds hun hefboom verkleinen en minder vreemd vermogen zullen aantrekken en dat banken minder krediet gaan verlenen. In de praktijk zal dit een situatie opleveren waarbij aflopende leningen die opnieuw gefinancierd moeten worden strenger beoordeeld gaan worden. En indien de omstandigheden te ongunstig worden bevonden dan zullen banken besluiten om die leningen niet opnieuw te financieren.

    Deflatoir scenario
    Europa volgt een “deflatie” scenario en een dergelijk scenario werkt als een lawine. Het begint klein en eindigt groots. Wanneer het saldo aan uitstaande kredieten afneemt, dan zal de economische groei moet komen uit een hogere omloopsnelheid van geld en daar wringt de reëel economische schoen. De reële economie is namelijk scheefgegroeid. Daarmee bedoel ik dat er veel te veel economische activiteiten in de consumptieve sfeer zijn en er te weinig productieve activiteiten plaatsvinden. De oorzaak van deze misallocatie van financiële middelen is niet van gisteren; die vindt al ruim veertig jaar plaats. Doordat alles gefinancierd wordt met steeds meer geleend geld, consumeren we zogezegd ons kapitaal en besteden we die aan luxe die we ons eigenlijk niet kunnen veroorloven. Bovendien stijgen de kosten voor het levensonderhoud en die kosten werken door in de kostprijzen van wat wij produceren. Daarmee prijzen we onszelf en onze producten en diensten uit de markt. Maar omdat banken door middel van fractioneel bankieren en steeds ruimere wet- en regelgeving meer kredieten konden creëren, bleven de kosten van deze scheefgroei laag en zagen de meesten de huidige crisis niet aankomen.

    Schijngroei
    De economische groei die werd gefinancierd met steeds meer krediet zorgde jarenlang voor steeds betere vooruitzichten. Stijgende vastgoedprijzen, vaste aanstellingen en dus inkomensgaranties die nodig zijn om schuldverplichtingen aan te gaan en overheden die bij elk economisch facet een graantje meepikken en inmiddels zo groot zijn geworden dat zij verantwoordelijk zijn voor meer dan de helft van de totale economie, hebben eraan bijgedragen dat we nu in de problemen zitten. De economische opgang is een zichzelf versterkend proces van wat ik schijngroei noem. Zolang we met z'n allen doen alsof nominale waarden de reële onderliggende waarden weerspiegelen dan zijn er ogenschijnlijk geen problemen. En omdat de consensus nu eenmaal is dat de economie groeit, is verdere kredietgroei gerechtvaardigd. Echter, de verzadiging van schuldmarkten heeft er inmiddels voor gezorgd dat de geld- en kredietexpansie is gestokt. Als gevolg hiervan wordt er voorzichtiger omgesprongen met geleend geld, en dat betekent dat de onvermijdelijke neergang is ingezet. Het probleem waarmee we nu geconfronteerd worden is dat we de reële waarde niet kennen en dat we er ook niet naar zoeken.

    Verkeerde diagnose leidt tot symptoombestrijding
    De diagnose van de dominante stromingen in de economische wetenschap stelden in 2007-2008 dat er door de tegenvallende verhandelbaarheid van bijvoorbeeld huizen sprake was van een liquiditeitscrisis. De diagnose van economen die de Oostenrijkse school aanhangen, stelde iets anders. Zij stelden dat er sprake was – en nog steeds sprake is – van een solvabiliteitscrisis. Indien de bezittingen die zijn gefinancierd met krediet worden verkocht (indien ze verkocht kunnen worden), dan blijft er een verlies over. Dat is in beginsel geen probleem zolang er een inkomstenstroom is. Maar omdat tijdens een neergang de impact van dalende prijzen doorwerken in de hele economie, komt de zekerheid van een vaste inkomstenbron op losse schroeven te staan. Wat voor een particulier geldt met een hogere hypotheekschuld ten opzichte van de verkoopwaarde, geldt ook voor bedrijven en overheden. Op het moment dat de inkomsten tegenvallen dan verslechtert de kwaliteit van de lening die banken hebben verstrekt. En op die manier houdt iedereen elkaar in gijzeling en dat blijft voortduren totdat we schulden gaan herstructureren.

    Kwantiteit boven kwaliteit?
    De afnemende kwaliteit van schulden speelt wereldwijd samenlevingen parten. Banken kunnen niet afschrijven zonder om te vallen; overheden kunnen eigenlijk niet bezuinigen omdat anders de economie zal krimpen en daarmee hun schuldenprobleem vergroten en particuliere huishoudens die teveel schulden hebben gemaakt kunnen niet uit de schulden komen. De gekozen oplossing om meer schulden de economie aan te jagen heeft er toe geleid dat de toenemende kwantiteit aan schulden, de kwaliteit is afgenomen. Schuldherstructurering verlaagt de kwantiteit aan schulden en dat komt de kwaliteit van de uitstaande schulden ten goede simpelweg omdat ze weer betaalbaar worden gemaakt. Tegen beter weten in hebben overheden toch geprobeerd om met meer schulden de crisis op te lossen. Nu zij zelf teveel schulden hebben, en iedereen zich afvraagt hoe die overheden hun schulden gaan aflossen, is het te laat voor een oplossing binnen de huidige monetaire kaders.

    Amerika ligt dwars
    De enige mogelijke oplossing noodzaakt een hervorming van het inteationale monetaire stelsel. Het probleem zoals ik het zie, is dat de Verenigde Staten daar helemaal niets voor voelen. Dat betekent voor de rest van de wereld, en met name Europa, dat zij binnen de huidige kaders van dit monetaire stelsel moeten blijven en niet kunnen herstructureren. Indien Europa anders beslist en fundamenteel hervormt, dan blaast Europa feitelijk de wereldwijde spaarreserve's op. Europa zou dan verantwoordelijk gehouden worden voor de implosie van de allergrootste zeepbel die ooit is gemaakt: de Amerikaanse schuldenberg.

    De betekenis van de dollar als wereldreservemunt
    De betekenis van de status van de dollar als wereldreservemunt is veel breder dan het gebruik van de munt in inteationale transacties. De dollar wordt nog steeds gebruikt in tenminste 60% van alle inteationale transacties, en derhalve bestaat er een noodzaak om dollars aan te houden. Echter, dat doet men niet in dollars, maar in schuldpapieren die met dollars worden gekocht: Amerikaanse schuldpapieren. Bovendien geldt dat er binnen dit stelsel van vlottende wisselkoersen, iedereen steeds meer geld en schulden moet maken om op een zelfde tempo de wisselkoers naar beneden te krijgen zodat zij niet benadeeld worden in de inteationale concurrentiepositie. De Amerikanen genieten het grote voordeel dat iedereen die dollars moet gebruiken en de Amerikanen zijn daarom gegarandeerd van de financiering van hun tekorten op de handelsbalans en een lage rente. Het is een regelrechte race naar de bodem want de wereld koopt met de eigen munt dollars om de wisselkoers te drukken en gebruikt vervolgens die dollars om Amerikaanse schulden te kopen en hierin te beleggen.

    Herstructureren?
    Europa kan eigenlijk maar op één manier uit deze crisis komen. Het gevoerde beleid is volstrekt onvoldoende maar begrijpelijk als men weet wat de consequenties zijn van een fundamentele oplossing. Soevereine schulden zijn voor zover die niet nationaal zijn, maar op één manier te vereffenen en dat is door middel van goud. Maar op het moment dat Europa haar goudreserve inzet en goud revalueert en daarmee de euro-schulden devalueert en naar een betaalbaar saldo terugbrengt, dan krijgen de financiële markten een keuze voorgelegd: spaar je in termen van goud of in termen van Amerikaanse schuldpapieren (die hun waarde verliezen)? De dollar en de Amerikaanse schuldenzeepbel kunnen en zullen die keuze niet overleven. De wereld is echter (nog) niet in staat om uit de dollar te stappen. Allereerst omdat men inlevert op de waarde van de belegging van de spaarreserve's en ten tweede omdat men grote problemen zal krijgen met de Amerikaanse overheid. Dit is het equivalent van een economische oorlogsverklaring; en niet alleen aan Amerika, maar aan iedereen die niet op de hoogte was.

    Golden Goal of strafschoppen?
    Europa bewandelt momenteel een middenweg: pappen en nathouden, een begin maken met het saneren, en het voorbereiden van een schuldherstructurering. Of en wanneer Europa de beslissende aanval inzet blijft een vraag, maar degene die als bovenliggende partij het WK-geldontwaarding wil 'winnen' zal letterlijk een golden goal moeten maken. De halve finalisten willen echter geen golden goal maken, maar onder auspiciën van inteationale kaders een strafschoppenreeks afwerken en in goed overleg de spelregels eerlijker te maken. De Amerikanen hebben daarvoor de sleutel in handen en weigeren die te gebruiken. Met de meest veelzijdige geldpers van de wereld in handen, kunnen zij hun zeepbel tot in de oneindigheid blijven financieren. Net zolang totdat de wereld hier niet langer aan meewerkt. Maar tot die tijd, blijft Europa pappen en nathouden. Geen golden goal en geen strafschoppen; dit is een permanente verlenging van het WK-geldontwaarding.

  • Hugh Hendry legt uit

     

    Deel I – 'I should be attending the Young Farmers Society as opposed to the LSE'

    Deel II – 'Spending money without…intent of..retu [is] spending money poorly'

    Deel III – 'The Yen could appreciate greatly..also..the dollar could appreciate'

    Deel IV – 'You have no chance of seeing the future..its better to recognise that'

    Deel V – 'I work..trying to get opportunities from the arcane world of paradox'

  • Europees akkoord

     

    Griekenland

    Voor Griekenland komt er een nieuwe regeling die het land moet behoeden voor een accuut faillisement en Europa beschermt tegen een ongecontroleerd failleren en bancaire problemen. Europese banken zullen in plaats van de overeengekomen 21% in juli dit jaar nu 50% gaan afschrijven op Griekse staatsobligaties. Dit brengt de Griekse schuld terug naar een niveau die volgens premier Papandreou naar een 'absoluut beheersbaar' niveau brengt. 

    Verhoging EFSF

    Het Europese noodfonds gaat gehefboomd worden en zal een financieringscapaciteit van circa €1.000 miljard krijgen. Additionele middelen worden via het IMF en onderhandse deals met landen zoals bijvoorbeeld China gezocht. Het EFSF zal in ieder geval garanties geven aan beleggers in nieuwe staatsobligaties van landen die in moeilijkheden dreigen te komen.

    Bezuinigingen alle EU-landen

    Het akkoord benadrukt de noodzaak voor Italië en ook Spanje om drastisch te hervormen en te bezuinigen om de staatsschuld omlaag te krijgen. Italië moet in 2013 een begrotingsevenwicht hebben en in 2014 een begrotingsoverschot bewerkstelligen die de staatsschuld naar 113% van het Italiaanse bruto binnenlands product moet brengen. In 2012 moet alle landen maatregelen hebben genomen zodat zij wettelijk verplicht zijn om niet meer schulden te maken dan was overeengekomen in het Groei- en Stabiliteitspact. 

    Banken

    Europese banken zullen hogere kapitaalbuffers moeten aanhouden. In plaats van de eis van 6% aan kekapitaal nu, moeten banken hun buffers verhogen naar 9%. Het totaalbedrag aan nieuw kapitaal dat banken moeten aantrekken komt uit op ruim €100 miljard. Terwijl het IMF rekende op €200 miljard, Credit Suisse €400 miljard en Goldman Sachs uitkwam op €1 biljoen, kiest Europa voor een 'omgekeerde' kaasschaaf. Nederlandse banken hoeven vooralsnog geen extra kapitaal aan te trekken omdat zij boekhoudkundig al voldoen aan de hogere nieuwe kapitaaleisen. De afschrijvingen die Europese banken voor Griekenland 'vrijwillig' bijdragen komen daar nog bij. Europese banken gaan naar schatting zo'n €100 miljard bijdragen aan de herziene tweede bailout van Griekenland door vrijwillige kwijtschelding van een deel van de Griekse schulden.

    Lees ook de hele slotverklaring van de Eurotop.

  • Dagelijkse kost 27 oktober 2011

     

    Nieuws over Europa:

    Europa wil dat banken buffer aanleggen (Nu.nl)

    Italiaanse en Spaanse rentes dalen (RTL-Z)

    EU Sets 50% Greek Writedown, $1.4T in Rescue Fund (Bloomberg)

    EFSF's Regling to visit China for talks with investors (Reuters)

    So. Many. Bailout questions (FT Alphaville)

    Barclays Explains Why A 50% Greek Haircut “Would Be Considered A Credit Event, Consequently Triggering CDS Contracts” (Zero Hedge)

    Here Is How The 50% Greek Haircut Is Actually Just 28% (Zero Hedge)

    BUSTED: Silvio Berlusconi Caught Checking Out The Butt On The Danish Prime Minister (Business Insider)

     

    Overige nieuws & analyses:

    Chris Powell: Nine blows against the gold price suppression scheme (GATA)

    How Fannie/Freddie watchdog finally cried fraud (Reuters blog)

    A look at Greek pension funds (Macro Tragedy blog)

    “Veteran shot in the face by police projectile at Occupy Oakland protests”

    Oakland Policeman Throws Flash Grenade Into Crowd Trying To Help Injured Protester

  • Analyse: Europees akkoord blust de bosbrand, veenbrand smeult door

    Het Europese akkoord is onduidelijk over tal van zaken. Er wordt weliswaar veel informatie verstrekt die uiteenzet welke maatregelen getroffen worden, maar waar het echt om draait blijft onbehandeld. De reactie van financiële markten is daarom des te opmerkelijker want het Europese akkoord is er gekomen, een echte oplossing blijft uit.

    Een kort overzicht van de getroffen maatregelen en te nemen maatregelen via Steven Englander van de Amerikaanse bank Citigroup:

    1) Nominale afschrijving Griekse staatsobligaties van 50% door Europese banken; Griekse staatsobligaties aangehouden door “officiële” instanties worden niet aangeraakt.

    2) De Griekse schulden worden tegen een preferentiële rente omgerold. Bestaande Griekse staatsobligaties worden omgewisseld voor nieuwe obligaties met een langer duur en een lagere rente.

    3) Omruilen van Griekse obligaties moet voor eind januari 2012 hebben plaats gevonden.

    4) De hervormingen in Griekenland worden nog nauwgezetter gecontroleerd.

    5) De financieringscapaciteit van het EFSF wordt met een factor 4 of 5 vergroot.

    6) De ECB zal niet participeren in de inzet van middelen vanuit het EFSF; politiek hoopt desalniettemin op steun.

    7) President Sarkozy gaat met China overleggen over Chinese steun aan het EFSF.

    8) De middelen van het EFSF worden deels ingezet als garanties aan private partijen wanneer zij beleggen in nieuwe staatsobligaties en deels voor een financieringsconstructie, een Special Purpose Vehicle, van waaruit geïnvesteerd kan worden in banken en op de primaire markt staatsobligaties worden gekocht van zwakke eurolanden.

    9) De verhoging van het Europese noodfonds EFSF resulteert in een capaciteit van zo'n €1.000-€1.400 miljard.

    10) Italië moet drastisch gaan bezuinigen en economische hervormingen doorvoeren.

    11) Banken moeten herkapitaliseren en dit zoveel mogelijk privaat oplossen.

    12) Wanneer banken hiertoe niet in staat zijn zullen nationale overheden in overleg met het EFSF (en de Europese Bankenautoriteit (EBA)) bijspringen.

    Griekse oplossing?
    De vrijwillige afschrijving door Europese banken op Griekse staatsobligaties is aangekondigd, maar banken moeten hier wel “vrijwillig” aan mee willen en kunnen doen. Ook mogelijke problemen met credit dedault swaps (CDSs) (dat zijn verzekeringen op obligaties) zijn nog niet duidelijk. Het Inteational Swaps and Derivatives Association (ISDA) dat de regels en toeziet op de toepassing van de regels, heeft nog niet officieel een standpunt ingenomen. De verwachting is dat er geen sprake zal zijn van een zogenaamde 'credit event' (officieel failleren van Griekenland) en dat er geen problemen ontstaan door CDSs. Hoe dan ook levert dit een dubieuze situatie op want er is wel degelijk sprake van een enorme onvrijwillige afboeking.

    Banken moeten 50% afschrijven op hun Griekse staatsobligaties. Griekse staatsobligaties aangehouden door “officiële” instanties worden echter ongemoeid gelaten. Met andere woorden, van de €350 miljard aan Griekse schulden schrijven banken “vrijwillig” 50% af, daarentegen doen de ECB (circa €75 miljard), IMF en EFSF dat niet en krijgen het volle pond. Zero Hedge was er snel bij met een eerste berekening en concludeert dat op de totale Griekse schuldenlast slechts 28% wordt afgeschreven. De Griekse schulden blijven erg hoog; de schuld blijft een slordige €250 miljard met een economie die krimpt en in 2010 nog €230 miljard bedroeg. De Griekse schuldenlast blijft dus ruim boven de 100% van het krimpende Griekse BBP liggen.

    Griekse precedent: Ierland & Portugal
    De Griekse schulden worden omgerold zoals reeds in juli bij het besluit voor de tweede bailout was afgesproken. Hiermee ontstaat een precedent want ook in Ierland is de regering van mening dat Europa Ierland tegemoet moet komen om een lagere rente te vragen voor de miljarden aan noodleningen. In de slotverklaring van de Europese top worden Portugal en Ierland opgeroepen om hun voortvarende aanpak door te zetten. De Portugese en Ierse overheid zullen ongetwijfeld achter de schermen blijven proberen om gunstigere voorwaarden te krijgen.

    Europese banken
    Europese banken worden gedwongen om snel een beslissing te nemen over hun deelname aan de vrijwillige afschrijving. Zij hebben tot januari volgend jaar de tijd om zich voor te bereiden op een afschrijving. Met name Franse en Duitse banken zullen hun verliezen moeten nemen. De vraag is of die banken dat kunnen redden en of en vervolgens op welke manier nationale overheden en/of het EFSF banken voorzien van kapitaalinjecties om hen voor een faillissement te behoeden.

    EFSF
    De financieringscapaciteit van het EFSF wordt met een factor 4-5 verhoogd. Onduidelijk blijft echter met hoeveel de middelen worden vergroot en met welke financieringsconstructie de middelen worden ingezet. In de slotverklaring worden de twee mogelijke financieringsconstructies genoemd, maar zonder een duidelijke verdeelsleutel.

    Deels worden er met de middelen vanuit het EFSF garanties gegeven die private beleggers voor de eerste 20% van mogelijke verliezen op obligaties van zwakke eurolanden beschermt. Deels worden de middelen in een zogenaamd Special Purpose Vehicle (SPV) gestopt waarmee bij plaatsing van nieuwe obligaties steun verleend kan worden aan eurolanden die in problemen zijn gekomen. Dit zal met name ingezet gaan worden voor Italië en Spanje en mogelijk voor Europese banken die in de problemen komen.  

    ECB
    De ECB zal niet participeren aan het EFSF. Dat betekent dat de ECB niet betrokken wordt bij de financiële risico's die via het EFSF genomen worden. De ECB houdt op die manier haar balans gevrijwaard van nieuwe risico's. De verwachting van de Europese politiek voor onverminderde liquiditeitssteun aan Europese banken door de ECB en het voortbestaan van het speciale programma van de ECB waarmee zij staatsobligaties koopt van de zwakke eurolanden (dat is het Securities Market Program), werd in de slotverklaring wel degelijk uitgesproken.

    De ECB wordt niet direct betrokken bij de aangekondigde maatregelen, maar die steun is niet uitgesloten. De omvang van het EFSF is ook met €1.000-€1.400 miljard onvoldoende om de herfinancieringen van de zwakke eurolanden te garanderen. De noodzaak voor de ECB om de stabiliteit van de eurozone te blijven garanderen zullen bij te grote problemen de ECB noodzaken om het SMP-programma uit te breiden en op de secundaire markten Europese staatsobligaties op te kopen.

    China
    Europa heeft de hulp nodig van extee geldschieters en president Sarkozy zal China gaan verzoeken steun te verlenen. China zal dit uiteraard niet zo maar doen en zal dat alleen onder voorwaarden doen voor zover China wil beleggen in het EFSF. China zal vermoedelijk vragen om een meer open toegang voor Chinese investeringen in Europa (en Europese technieken en patenten) en officiële erkenning van Europa voor de Chinese markteconomie (die geen vrije markteconomie is).

    Herkapitalisatie Europese banken
    Europese banken moeten tenminste €106,5 miljard aan vers kapitaal aantrekken. Onduidelijk is hoe groot het bedrag wordt voor Franse en Duitse banken na afschrijvingen op Griekse staatsobligaties. Via de Europese Bankenautoriteit (EBA) werd gisteravond laat al bekend gemaakt op welke termijn Europese banken hun kapitaalbuffers vergroot moeten hebben: 30 juni 2012 (zie hier voor de volledige toelichting van EBA).

    De conflicterende belangen bij een Europese bankherkapitalisatie zijn echter onduidelijk. Het EBA moet nog met definities komen over de kwaliteitseisen waaraan de kapitaalbuffers moeten voldoen en zal ook de wijze van herkapitalisatie gaan coördineren. Op het moment dat banken niet aan nieuw kapitaal kunnen komen dan zullen zij drastisch moeten snijden in de kredietverlening en dat zal ten koste gaan aan de economische groeiprognoses en economische groei.

    Versterking van Europees bestuur
    In de slotverklaring wordt tevens gesteld dat Europa het toezicht op de fiscale huishouding van de eurolanden gaat verstevigen. De regeringsleiders zijn akkoord gegaan om nationale wetgeving te implementeren die hen verplicht te voldoen aan het Europese Groei- en Stabiliteitspact. Bij dat pact werd afgesproken de begrotingstekorten niet hoger te laten oplopen dan 3% en niet meer staatsschuld te hebben dan 60% van het bruto binnenlands product (BBP). De staatsschulden in Europa liggen inmiddels op een gemiddelde van 85,1% en bedraagt het gemiddelde begrotingstekort van de eurolanden 6%.

    Akkoord bestand tegen economische schokken?
    Er wordt met geen woord gerept over de implicaties van een afwaardering van de Franse kredietwaardigheid. De Franse banken zullen onherroepelijk geconfronteerd worden met grote verliezen op Griekse obligaties en zullen veel vers kapitaal moeten aantrekken om hun kredietportefeuille niet te laten krimpen. Een Franse recessie is door kredietbeoordelaar Standard & Poor's aanleiding om de Franse kredietwaardighheid af te waarderen. Die recessie is met dit akkoord een stap dichterbij gebracht.

    Italiaanse hervormingen noodzakelijk
    De Italiaanse hervormingen zijn absoluut noodzakelijk om te zorgen dat het EFSF niet nodig is voor Italië. Indien Italië een beroep moet doen op het noodfonds dan is er geen weg terug naar de kapitaalmarkten. Hoe en of Italië de intee problemen het hoofd gaat bieden is een grote onduidelijkheid. Italië beloofd altijd beterschap en lapt de afspraken bij herhaling aan de laars. Die houding moet voorgoed tot het verleden behoren en dat betekent dat Italië moet bezuinigen.

    Aangezien bezuinigingen gepaard gaan met kleinere bestedingen ligt het in de lijn der verwachting dat ook Italië te kampen krijgt met een lagere economische groei en mogelijk een recessie. Dat is voor de publieke schuldgraad geen goed teken want die neemt in dat geval toe. Ditzelfde gaat op voor Spanje.

    Conclusie

    Het Europese akkoord bevat veel onduidelijkheden, maar desalniettemin zijn de beurzen en financiële markten tevreden. Echter, de bosbrand is misschien geblust, de ondergrondse veenbrand woedt ondertussen voort. Want hoe je het wendt of keert, Europa komt geld tekort om de enorme schuldenlast blijvend te financieren. Het akkoord doet denken aan het akkoord van juli toen Europa beweerde dat het de schuldencrisis definitief had bezworen. Op het moment dat een grote bank omvalt of als Standard & Poor's de Franse kredietwaardigheid afwaardeert, dan zullen de genomen maatregelen volstrekt onvoldoende blijken te zijn en zijn er nieuwe maatregelen nodig. Nieuwe maatregelen betekenen meer geld, en dat is geld dat Europa niet meer heeft.

  • World Gold Council: “Goud als basis voor vermogensbeheer”

    Via de World Gold Council (en door ons vertaald):

    Beleggingsportefeuilles met “alteatieve” beleggingen kunnen versterkt worden door goud toe te voegen aan de basis van de portefeuille

    “In het huidige economische klimaat zijn wereldwijd lage reële rendementen aanleiding voor beleggers om op zoek te gaan naar extra bronnen van rendement, terwijl de toegenomen onzekerheid en de volatiliteit van markten het belang van risicomanagement vergroten.

    Een duidelijke keuze voor goud in de beleggingsportefeuille als onderdeel van andere beleggingen zoals aandelen, deelname aan hedgefondsen, vastgoed en grondstoffen, kunnen kapitaal op peil houden en risico’s verminderen zonder dat er afbreuk wordt gedaan op het rendement op de lange termijn. Dit is wat de World Gold Council in haar laatste onderzoek concludeert.

    In samenvatting stelt dit rapport dat als beleggers andere activa [dan goud] aanhouden, deze niet als substituut zijn voor de bescherming die goud biedt. De bevindingen tonen aan dat beleggingsportefeuilles met een toewijzing aan goud van tussen 3,3% en 7,5% (afhankelijk van de risicotolerantie van beleggers en de valuta van referentie) een hoger risico gecorrigeerd rendement behalen, terwijl zij de Value at Risk (VaR) consistent verlagen.”

    De World Gold Council is helder in haar betoog: goud in de beleggingsportefeuille verhoogt het rendement en verlaagt de risico’s. Een interessante grafiek in het laatste rapport is de onderstaande. Hierin is de distributie van financiële beleggingen wereldwijd weergegeven; goud maakt voor slechts 1% onderdeel uit van de wereldwijd belegde vermogens van zo’n $146 biljoen. Indien het aandeel van goud in beleggingsportefeuilles verhoogd wordt naar 3,3% zoals de WGC adviseert, dan zou er zo’n slordige $4.800 miljard in de goudmarkt belegd worden. Dat komt neer op een instroom van zo’n slordige $3 biljoen. De jaarlijkse goudmarkt is vergeleken met dit bedrag piepklein: de totale vraag naar goud bedroeg in 2010 zo’n $150 miljard. Eén kanttekening bij de onderstaande grafiek; de goud- en valutareserves van centrale banken zijn in de onderstaande grafiek niet meegenomen.

    Een andere opvallende afbeelding is de geografische distributie van de jaarlijkse goudvraag. Azië spant de kroon, China en India zijn goed voor nagenoeg de helft van de wereldwijde vraag naar goud. De afbeelding is erg illustratief voor de verschuiving van de economische macht naar het verre oosten.

     

  • Het Europese bailout fonds in perspectief

     
     

    “Wissel je 1000 miljard om in munten van 2 euro dan kun je drie torens bouwen tot aan de maan. Zou je het astronomische bedrag in briefjes van 50 willen vervoeren dan heb je circa 600 vrachtwagens nodig. De Nederlandsche Bank rekent voor dat je met 1000 miljard euro in briefjes van 50, op pallets van 1,5 meter hoog, tussen de drie en vier voetbalvelden vol kan krijgen. ,,Stapel je de briefjes op, dan heb je 226 keer de Mount Everest.''

    Het astronomische bedrag van een 1 met 12 nullen is ook genoeg om de Nederlandse staatsschuld van ongeveer 383 miljard euro bijna drie keer te kunnen aflossen. ,,1000 miljard euro staat ook gelijk aan zo goed als vier keer de waarde van wat de Nederlanders jaarlijks consumeren”, aldus het CBS. Met het laatste bedoelt het CBS niet alleen de uitgaven aan eten, drinken en verzorging, maar ook het geld dat we uitgeven aan luxe artikelen als auto's, kleding, bruin- en witgoed.“

    Buitengewoon leuk om te weten, maar in alle eerlijkheid zit het toch net even iets anders. Het Europese noodfonds heeft namelijk geen geld in kas. Het EFSF heeft dus niet €1.000 miljard ter beschikking in de vorm van echt geld, en ook niet van digitaal geld. Het zijn slechts financiële garantstellingen waar de eurolanden garant voor zullen staan, indien nodig. Pas op het moment dat Europese landen een beroep doen op het noodfonds worden deze garanties omgezet in echte leningen en moeten de eurolanden dit geld dus eerst zelf bijlenen. Dan pas worden de bedragen ten gelde gemaakt en dat betekent ook dat deze garanties boekhoudkundig veranderen en opgeteld moeten worden bij de staatsschuld. Die zou voor Nederland dan opeens oplopen van zo'n slordige €380 miljard naar ruim €450 miljard en in een worst-case scenario naar boven de €500 miljard. Drie keer is eigenlijk twee keer, want op het moment dat de garanties ingezet moeten worden dan stijgt de Nederlandse staatsschuld; toch niet een onbelangrijk detail.  

    Charles Kalshoven van ING had overigens een aantal treffende voorbeelden wat je met €1.000 mijard euro kan kopen:

    ,,Met het bedrag kan je ook driekwart van alle Nederlandse koophuizen kopen'', vervolgt Kalshoven. ,,Alle koophuizen vertegenwoordigen namelijk een totale waarde van zo'n 1300 miljard euro.”

    Ter aanvulling, de totale Nederlandse hypotheekschuld is in 2011 opgelopen naar €632 miljard. Dat we de huizen daarmee zouden kunnen kopen is niet helemaal juist. We kunnen daar de totale Nederlandse hypotheekschuld mee aflossen zodat de huizen niet via de bank gehuurd worden, maar in eigendom zijn van de bewoners. Eveneens een niet onbelangrijk detail. 

    Econoom Hans Stegeman van Rabobank stelt dat je ongeveer 25 keer de aarde rond kan met een asfalteermachine, want asfalteren kost ongeveer 1 miljoen per kilometer. ,,Het bedrag is ook ruim voldoende om 400 miljard biertjes te bestellen of een klein land te kopen”, vervolgt Stegeman. ,,Een behoorlijk eiland in de Stille Zuidzee behoort ook zeker tot de mogelijkheden.”

    Wij houden het erop dat Europa met €1.000 miljard aan financiële garanties een aardige stap in de richting heeft gezet van een faillissement. En om Hans Stegeman van de Rabobank aan te vullen, met €1.000 miljard koopt Europa bij de huidige prijs van €1.222 per troy ounce 23.200 ton goud. Ter vergelijking, Europa heeft momenteel zo'n 10.000 ton goud. Bovendien zou dit zo'n 13% zijn van al het goud dat ooit uit de grond is gehaald; dat is naar schatting zo'n slordige 170.000 ton.