Categorie: Kredietcrisis

Nieuws uit Nederland

DNB waarschuwt voor boekhoudkundige make-up giftig vastgoedactiva
Via het Financieele Dagblad:

‘Ongeveer een kwart van de vastgoedgerelateerde leningen heeft een omvang van meer dan 100% ten opzichte van het onderpand’, aldus de centrale bank over de uitkomst van de steekproef. DNB benadrukt daarbij dat die uitkomst extra opvallend is ‘omdat de waarderingen deels gedateerd zijn en dus niet de laatste ontwikkelingen op de markt weerspiegelen’.

Men weet bij DNB van de hoed en de rand. En in Den Haag doet men dat ook. De pavlov-reflex is er echter al jaren één geweest die het figuurlijke tapijt optilt en er iets onderschuift dat dermate gaat rotten, dat het tapijt na verloop van tijd ook wegrot. Anders gezegd, al is de boekhoudkundige leugen nog zo snel, de verlieslatende waarheid achterhaalt haar wel.

Desalniettemin, het begint per definitie bij het erkennen van het probleem alvorens men het probleem kan kapot analyseren om het vervolgens rigoreus op te lossen. De erkenning lijkt er nu eindelijk te komen, nu nog de vervolgstappen..

• DNB: kwart van vastgoed onder water (FD)
• 'Kwart Nederlands vastgoed onder water' (RTL-Z)

Overigens refereerde ik vorige week aan een statistiek die ik kreeg toegespeeld van lezer Henk, maar die noodzaakt een kleine correctie. Ik schreef dat we in Nederland voor 47 miljoen Nederlanders aan kantoorruimte hebben, maar dat betreft winkelruimte. Henk is zo vriendelijk geweest om een tweetal illustrerende grafieken (met de link naar de powerpoint presentatie van vastgoedanalist Michel de Bondt) aan te leveren:

Bij mijn weten is het winkelruimte. Wethouders die graag mega winkelcentra op hun conto hebben laten bouwen (trots komt voor den val). Winkelcentra die elkaar dusdanig overlappen dat er veel te veel winkelruimte is ontstaan (voor 46 miljoen Nederlanders). Door het inteet wordt dit nog veel erger: binnen 5 jaar nog eens 1 op de 3 detailhandel winkels leeg, dat is 33%!

Maar het kan best zo zijn dat dezelfde cijfers gelden voor de kantoren. Hier staan wat interessante cijfers: http://www.bsn.eu/nederland/images/bsn/pdf/Hoe_verder_met_vastgoed2012.pdf

Verder staan er in deze PP best interessante trends..

Wederom dank aan Henk voor de statistieken!!

Spaanse cijfers worden Europees gewantrouwd
De Europese ministers van Financiën verliezen hun vertrouwen in de cijfers van Spaanse banken ten aanzien van hun vastgoedportefeuilles. Zij eisen nu een onafhankelijk (lees: exte) onderzoek van de boeken van Spaanse banken. Via de mail kreeg ik een artikel van Phoenix Capital Research doorgestuurd dat een en ander in perspectief plaatst:

Spain is about to enter a full-scale Crisis.
A few facts about Spain:

*    Total Spanish banking loans are equal to 170% of Spanish GDP.
*    Troubled loans at Spanish Banks just hit an 18-year high.
*    Spanish Banks are drawing a record €316.3 billion from the ECB
      (up from €169.2 billion in February).

[..]

Until recently, the caja banking system was virtually unregulated. Yes, you read that correctly, until about 2010-2011 there were next no regulations for these banks (which account for 50% of all Spanish deposits). They didn't have to reveal their loan to value ratios, the quality of collateral they took for making loans… or anything for that matter.

So, with Spain today, we have a totally unregulated banking system sitting atop HALF of ALL Spanish mortgages after a housing bubble that makes what happened in the US look like a small bump.

Spain's housing bubble is the dark blue line below. The US is the gray one.

U snapt waarom de Europese ministers van Financiën een onafhankelijk en exte onderzoek eisen. Ik vraag me overigens af of het EBA, dat is de European Banking Authority niet al lang en breed op de hoogte is van de betonrot in de boeken van Spaanse banken. Het EBA heeft alle Europese banken via de herhaaldelijke stresstesten al menig keer doorgelicht. Daarbij kan het haast niet anders zijn dan dat dit soort problemen aan het licht zijn gekomen..

• EU eist onafhankelijk onderzoek naar Spaanse banken – media (RTL-Z)

Griekenland
Nu de Griekse verkiezingen een duidelijk anti-Europees signaal hebben opgeleverd, zijn de heren politici in Griekenland en Europa aan zet om opnieuw een robbertje te worstelen over wie er moet opdraaien voor de verliezen van het jarenlang op de pof leven van de Griek. De linkse Griekse leider van Syriza die bij de verkiezingen won, stuurde zijn eisen naar het Europese leiderschap. Zero Hedge haalde de brief door Google Translate:

• Full Letter From Greek “Anti-Bailout” Coalition Leader Tsipras To “The European Leadership” (Zero Hedge)

Via NU.nl lezen we dat er schot zit in de vorming van een coalitie. Nog één partij moet er echter nog gevonden worden om deel te nemen, anders volgt er nog één poging en lukt het dan ook niet, dan volgen er nieuwe verkiezingen. We lezen:

Venizelos heeft drie dagen de tijd om tot een overeenkomst te komen. Als dit niet lukt, dan kan president Papoulias alle partijen voor een laatste keer bijeenroepen om tot een regeerakkoord te komen. Mislukt dit ook dan moeten er nieuwe verkiezingen worden gehouden.

• Griekse conservatieven accepteren coalitie met socialisten (NU.nl)

Vestia
De Telegraaf meldt dat Vestia op het punt staat om twee woonbedrijven te verkopen om te kunnen voldoen aan de financiële verplichtingen. De plundering door banken van publiek aangemerkte vastgoedbeleggingen (dat zijn woningcorporaties nu eenmaal) manifesteert zich. Met dank aan een corrupte Treasurer, een handige tussenpersonen en de bekende smeermiddeltjes die door de zakenbankiers zijn ingezet.

• Vestia wil twee woonbedrijven verkopen (Telegraaf)

Roubini voorspelt Spaanse exit
Als Nouriel Roubini een voorspelling doet dan heeft iedereen te luisteren. Hij sloeg voordat de crisis uitbrak de spijker op de kop toen hij waarschuwde voor de implosie van de Amerikaanse huizenmarktzeepbel en problemen met de door Wall Street geconstrueerde derivatenbom. Hij kreeg gelijk. Of hij met deze voorspelling gelijk zal krijgen? De tijd zal het ons leren, maar ik ben sceptisch als het aankomt op Amerikanen of Britten die zich uitlaten over Europa.

• Roubini voorspelt Spaanse exit (IEXProfs)

Obama: “Europa had Amerikaans voorbeeld moeten volgen”
Tja, de teleprompter in chief kreeg vermoedelijk van zijn economische adviseurs een briefje toegeschoven met zijn tekst. Een inzicht in de daadwerkelijke oorzaken van deze crisis – een inzicht zoals Angela Merkel dat heeft – dat heeft president Obama niet. Obama deed de veeg uit de pan bij een campagnebijeenkomst in Seattle en uitte zijn zorgen over het uitblijven van een herstel op de Amerikaanse huizenmarkt en de hoge olieprijzen. Die hoge olieprijzen heeft hij volledig aan zichzelf te danken. Maar goed, ga hem dat maar eens uitleggen.

Laten we in ieder geval een poging wagen: “America is number one indeed! It is the world's number one “printer-in-chief”. It not only prints US Govement promises, it prints the dollar as well”.

• Obama: Europa had VS moeten volgen (Telegraaf)

Nu ik toch Angela Merkel heb aangestipt; het bericht via Reuters onderschrijft nogmaals de steekhoudende inzichten van Merkel. Die zijn samen te vatten met: “groei bereik je niet door meer schulden te maken, maar door structurele hervormingen, innovativiteit en schuldreductie.”

• Merkel resists calls to put growth before reforms (Reuters)

Zie dat verstand er maar eens bij de Amerikanen in te krijgen want zij zoeken hun heil nog steeds in inkt. Bij IEXProfs wordt alvast een voorschot genomen op QE3; met overigens een mooie quote van Fed Goveor Fisher die financiële markten als manisch depressief omschrijft. Dat is erg treffend!

• Hoor wat komt daar? QE3! (IEXProfs)

JPMorgan gokt en verliest: $2 miljard
Van onze SNS-correspondent..

Sloppiness and bad judgement
“There were many errors, sloppiness and bad judgement. These are grievous mistakes, they were self-inflicted”. Je zou zeggen dat het een nabeschouwing is die over de Varkensbaai of andere mislukte militaire operaties gaat, maar deze woorden zijn gesproken door Jamie Dimon, CEO van JP Morgan Chase en ze gaan over de afdeling, geleid door Ina Drew, die specifiek risico zou moeten beperken, met name door hedging van kredietrisico.

Dat is dus niet helemaal gelukt want in Q1 heeft deze afdeling $2Mrd verloren en voor Q2 wordt met een potloodje $1Mrd verlies opgeschreven. Jamie is not amused zult u begrijpen want op 13 april zei hij nog dat deze afdeling een “sophisticated guardian of the banks funds” was. Nu heeft JP een market cap van 155Mrd dus ze kunnen wel een stootje hebben, maar deze klap kwam van achteren.

Dit alles is koren op de molen van Carl Levin (Democraat) en anderen die de Dodd-Franck wet handen en voeten moeten geven en het banken veel moeilijker te maken om proptrading te ondersteunen. “The enormous loss JPMorgan announced today is just the latest evidence that what banks call hedges are often risky bets that so-called too big to fail banks have no business in making. De lobby van JPMorgan, Goldman Sachs en Morgan Stanley is nog niet monddood maar zal aanzienlijk veel meer moeite hebben om de discussie gunstig te beïnvloeden.

Nog wat smeuïge details: Ina Drew (pic in bijlage) stond op nummer 8 van Fortune's lijst met bestbetaalde vrouwen. In 2011 toucheerde ze $16 miljoen. Big deal, daar krijg je in de Liga España tegenwoordig niet eens een hangende spits voor.

_____

Zelf kunnen we eraan toevoegen dat Bruno Iksil over wie we eerder schreven een handelaar is in de divisie van Ina Drew. Iksil kon de hele index voor kredietverzekeringen door zijn exorbitante positie in beweging zetten en eraan verdienen. Een probleem met zo'n positie: die kan je niet zonder schade afbouwen. Zero Hedge neemt de technische aspecten van de verliezen met u door. Alvast een 'heads up', dit wordt mij zelfs te technisch..

• Is JPM Staring At Another $3 Billion Loss? (Zero Hedge)

De analyses op Naked Capitalism zijn zeer de moeite waard. Met name de onderstaande analyse is een “slam dunk”. Steengoed!

• Jamie Dimon Misrepresented “London Whale” Risks, Admits to $2+ Billion Loss Plus Risk Management Black Eye (Naked Capitalism)
• JP Morgan Loss Bomb Confirms That It’s Time to Kill VaR (Naked Capitalism)

In ander nieuws:

In Groot-Brittannië stoppen de wedkantoren met het schrijven van weddenschappen op een mogelijke Griekse exit uit de eurozone en de EU..

• Gokken op Grieks exit kan niet meer (Telegraaf)

Heel bescheiden overigens (lees: 2,0% op jaarbasis.. en vergeet niet dat dit importinflatie betreft!)

• Duitse inflatie iets hoger dan gedacht (RTL-Z)

Nieuws uit buitenlandse media

Munger: Strong Leadership
Afgelopen week kwam Charlie Munger van Berkshire Hathaway (Warren Buffett) in de DK al langs vanwege zijn belachelijke uitspraak ten aanzien van het bezit van goud, “iets dat weggelegd is voor joden die op de vlucht zijn voor de Nazi's”. Deze uitspraak getuigt m.i. van een moreel faillissement.

Echter, Charlie Munger zegt ook verstandige dingen. Via Themis Trading:

And on that topic, Munger also weighed in:
“Take the rapid fire trading by the computer geniuses… those people have all the social utility of  a bunch or rats admitted to the granary. I never would have allowed the rats to get in the granary. I don’t want the brilliant young men of America being rats in someone else’s granary. That’s not the right way to run the Republic, and if you let me write the law, that wouldn’t happen. If we changed the incentives, a lot of this regrettable behavior would go away.

“There would be less gambling and productive investment and more long term thinking and less of short-term trading frenzy. We do a lot of things that are literally insane. Once you allow this wrong culture to be entrenched and be remunerative, you create political power that protects activities that are regrettable. What good is it doing civilization to have people “clipping” money through computer algorithms that work a lot like legalized front-running of orders? Why has the situation gone on as long as it has? Both parties are getting a lot of donations from these people.

Inderdaad: HFT algo's zijn als ratten in de graanschuur. Een uitspraak waar ik me volledig in kan vinden. En als Charlie Munger niets in goud ziet is dat prima, zolang hij maar geen compleet misplaatste vergelijking maakt met jodenvervolging.

• Munger: Strong Leadership (Themis Trading)

Target2
Als ik Britse en Amerikaanse media moet geloven is de ontstane disbalans in Target2 de overleden kanarie in de kolenmijn. Echter, ik lees al jaren Angelsaksische media met een kilo-grote korrel zout. De euro is de vijand van de dollarhegemonie en die moet en zal kapot geschreven worden en dat gebeurt dus ook.

Desalniettemin leveren berichten over Target2 mij de nodige problemen op aangezien ik Target2 niet kan uitleggen. Mijn kennis hierover schiet gewoon tekort. Ondanks dat ik verwoede pogingen doe en er behoorlijk wat op na heb gelezen vind ik dat ik het nog steeds niet voldoende begrijp dat ik een poging waag om Target2 uit te leggen. Een bericht zoals die afgelopen week op Zero Hedge verscheen kan ik dan ook niet duiden. Ik heb mijn twijfels bij de strekking. Wat ik niet wil nalaten is het wijzen op het aantal vraagtekens die er gebruikt worden: de kracht van de suggestie is nu eenmaal verleidelijk.

Via Zero Hedge, de disbalans van Target2-boekingen bij de Duitse centrale bank (“Bundesbank”):

Bron / Lees verder: Zero Hedge

De ECB heeft er op haar website een pagina voor ingericht met allerhande informatie over Target2:

• TARGET2 (ECB)

Derivatenbom
De BIS heeft de laatste cijfers gepubliceerd ten aanzien van de tikkende financiële “moeder van alle bommen” de derivatenbom. FT Alphaville gaat heerlijk en op eigen wijze te keer want zelfs de data over de omvang van deze financiële tijdbom is nogal discutabel. Overigens is de verdeling nogal belangrijk: interest rate swaps (verzekeringen tegen rentebewegingen) zijn de grootste groep in de derivatenfamilie. Dat is het soort smaakje derivaten waarmee Vestia zichzelf in een accuut faillissement prutste..

Bron / Lees verder: Decoding the latest OTC derivative BIStimates (FT Alphaville)

Basel III
Ik heb naar tijd gezocht om er meer aandacht aan te schenken, maar met de absurde hoeveelheid problemen van vandaag te dag is het nauwelijks mogelijk. Desalniettemin een aantal artikelen die de inteationale problemen omtrent het bankentoezicht onder Basel III en de kapitaalseisen behandelen. De strekking is eenvoudig. Amerika gaat haar eigen gang. Groot-Brittannië wil autonomie als het op haar financiële sector aankomt en wil onder Europese regels uit kunnen wanneer het de Britten uitkomt (ondanks hun streven naar hogere kapitaalbuffers), en Europa wil uniformisering die aansluit op het Europese beleid van niet te snel de kapitaalsverplichtingen verhogen. Samengevat: het inteationaal coördineren van strikter bancair toezicht is een drama.

Dit heeft mijn inziens een hele eenvoudige reden. Banken concurreren met elkaar in een fiat geldsysteem en op basis van fractioneel bankieren. Daarbij geldt dat hoe hoger de gehanteerde hefboom is, de rendementen hoger zijn op het eigen vermogen (lees: aandeelhouders van banken zijn er bij gebaat). Kapitaalseisen verhogen betekent dat de potentieel gebruikte hefboom omlaag gaat en als gevolg hiervan kunnen banken minder rendement maken (en rendement uitkeren aan aandeelhouders) en minder hard groeien. Deze inteationale concurrentie is een soort van race naar de bodem. En ondanks dat er inteationaal gezocht wordt naar manieren om deze bodem niet te raken, willen overheden niet dat hun banken een nadeel genieten ten opzichte van banken elders. Uniforme regels zijn de enige manier om een level-playing field te krijgen en dat lukt niet.

Wat ook maar niet wil lukken is het ombuigen van de richting van de concurrentiestrijd. Concurrentie kan een race naar de bodem zijn maar ook een race naar de top. Bij een race naar de top is de consument de grote winnaar. Maar zoals u inmiddels weet, anno 2012 is alles een race naar de bodem en zijn graaiers – zij het bankiers, zij het politici, zij het private dan wel publieke bestuurders – de grote winnaars. En wat zij winnen wordt gaat ten laste van u.

Enfin, een overzichtje van de analyses over de laatste ontwikkelingen ten aanzien van Basel III:

• The European debate on bank capital is not just about Europe (VOXEU)
• Basel III bunfight: Is this the beginning of the end? (FT Alphaville)
• Saving the Euro Will Require Banking Sector Reform (Spiegel)

In ander nieuws:

Via GATA, een erg belangrijke rechtszaak in India. Ook in India wil men dat de Indiase goudreserve in India wordt opgeslagen en zeker niet in beheer wordt gelaten bij de Bank of England. Stel je voor dat er een oorlog uitbreekt tussen Groot-Brittannië en India wordt er gesteld.

• Indian central bank challenged in court to repatriate country's gold (Pune Mirror)

Jim Grant vergelijkt het hedendaagse financiële landschap met de film “The Truman Show”. Spot on!

• To Jim Grant The World Of Finance Is Nothing But The “Truman Show” (Zero Hedge)

Willem Buiter's opmerkelijke advies deed ook bij FT Alphaville de wenkbrouwen fronsen.

• Buiter says bring out the helicopter (FT Alphaville)

Tot slot.

Ik schrijf niet graag over 9/11 en dat komt omdat ik absoluut niet mijn doel voorbij wil schieten. Het devies is simpel: “schoenmaker, hou je bij de leest”. Mijn doelstelling is om bij te dragen aan de institutionalisering van wat ik de vrijheid van welvaart noem. Als econoom zie ik dat als een plicht en ik vind dat die fundamentele vrijheid in onze grondwet moet komen te staan en bij voorkeur Europees. Het idee is simpel en eenvoudig:

1. een vrije geldstandaard (en geen monopolie; die wordt op den duur misbruikt en geprint);
2. een grondwettelijk verbod op publieke schulduitgifte (dat is de enige manier om de burger het recht terug te geven om te bepalen wat politici en de overheid mogen en kunnen uitgeven);
3. zuivere bancaire en boekhoudkundige regels die het eigendomsrecht inrichten ten dienste van eigenaren van vermogen (teneinde niet de verliezen van slechte beleggingen over te hevelen naar onschuldige partijen en ter voorkoming van het subsidiëren van slecht economisch gedrag).

Met die doelstelling ben ik cynisch genoeg om te bedenken dat je dan moet oppassen wat je over 9/11 zegt of schrijft. Ik kies er voor om mij van elk commentaar te onthouden (en ja dit is een vorm van zelfcensuur: sorry). Dat betekent echter niet dat ik mijn ogen zal sluiten als er iets te melden is dat de aandacht verdient.

In die context wil ik u wijzen op Sibel Edwards. Deze hele dappere mevrouw is een klokkenluidster die de misstanden omtrent 9/11 en de verdere gevolgen, die inte bij de FBI en daarbuiten speelden en spelen, in de openbaarheid heeft gebracht. Zij heeft er een boek over geschreven en geeft in een interview met RT een opsomming. Haar uitspraken zijn niet misselijk.

Via Brasscheck TV, “Sibel Edmonds: US govement needs to keep the fear factor alive”:

 

 

Nieuws uit Nederland:

Brusselse bemoeienis
Het FD kopte vanochtend “Brussel botst op 'Kunduz' en komt met een wel heel opmerkelijke Brusselse ontwikkeling. De Europese Commissie onder leiding van de Portugees Manuel Barraso overweegt Nederland te verzoeken niet harder te bezuinigen dan tot onder de 3% van het bbp. Eurocommissaris Olli Rehn zou zich bovendien op de vlakte houden ten aanzien van de norm van 3% en zou daarmee ruimte open laten voor een hoger Nederlands begrotingstekort.

Het FD gaat begrijpelijkerwijs in op de Haagse implicaties want voor Jolanda Sap van Groen Links zou een Brussels verzoek tot een hoger begrotingstekort van 3% electoraal wel eens een nederlaag op kunnen leveren, daar waar het voor Diederik Samsom van de PvdA een onverwachte opsteker zou zijn. Echter, het FD moet zich goed realiseren dat de Europese Commissie onder leiding van de voormalig socialistische premier van Portugal al jarenlang een links spendeerbeleid voorstaat. En wie kan er nu beter spenderen dan de afzonderlijke overheden dan Brussel?

De Europese Commissie is echter al meerdere keren teruggefloten als het aankomt op dergelijke 'mazen' in de beleidskaders. Mazen die door de fiscale onvolkomenheden in de Europese Unie gretig worden aangegrepen om de mogelijkheden van 'deficit spending' zoveel mogelijk overeind te houden. De ECB, maar ook Duitsland en Nederland, hebben bij herhaling doorgedrukt dat ook de politici in Brussel moeten breken met het verleden. In deze context zou mijn inziens ook deze Brusselse draai gezien moeten worden: in Nederland ontstaat frictie en omdat economische 'groei' ergens vanuit Europa met uit het niets gecreëerde middelen ziet de Europese Commissie een mogelijke maas die haar eigen wens mogelijk maakt. De vervolgvraag wordt dan automatisch: is de wens niet de vader van de gedachte? Is hier niet gewoon sprake van een Europese Commissie die Nederland voor haar karretje spant?

• Brussel botst op ‘Kunduz’ (FD)

Primeur NU.nl: Curieuze relatie intermediair Optima en ASR
Lise Witteman van NU.nl dook in de woekerpolis-affaire en stuitte op de curieuze relatie tussen intermediair Optima die namens gedupeerden optrad als belangenbehartiger in hun strijd tegen verzekeraar ASR in zake woekerpolissen.

Optima is inmiddels 'failliet' gegaan en feitelijk overgenomen door ASR voor het symbolische bedrag van €1. Optima had een schuld van zo'n 14 miljoen bij ASR. En wat de relatie tussen Optima en ASR zo wonderlijk maakt is dat Optima haar gedupeerden opriep om niet de schikking met ASR te ondertekenen en opriep om verder te procederen. Althans, zo leek het een tijd. Want op een gegeven moment heeft Optima deze oproep ingetrokken en haar advies gewijzigd. Gedupeerden werd voorgerekend dat de schikking wel degelijk reëel was. En dat roept vragen op; Lise Witteman legt uit:

• Intermediair had miljoenenschuld bij ASR (NU.nl)
• Tienduizenden woekerpolisclaims afgewend (NU.nl)

In ander nieuws:

• Splitsen aandelen ING op tafel (FD)
• 'Grieken krijgen volgende tranche' (NU.nl)
• 'Spanje haalt begrotingsdoelstelling niet' (NU.nl)
• Inval bij oudste Italiaanse bank (NU.nl)
• Japanse Tepco genationaliseerd (FD)
• Intermediair had miljoenenschuld bij ASR (NU.nl)
• 'Nederland hard op weg naar dubbele dip' (RTL-Z)
• Merkel: 'niet groeien door schulden te maken' (RTL-Z)

Met een doctorsgraad op de voedselbon
Business Insider sprak de jonge Amerikaanse promovendus Like Yang die na zijn promoveren niet aan de bak kan komen. Hij is afhankelijk van voedselbonnen. Het artikel illustreert de hopeloosheid van de Amerikaanse arbeidsmarkt en de impact die dat heeft op de psyche van mensen.  

Yang zegt bijvoorbeeld:

Like Yang, who holds a PhD in History from the University of Califoia, many graduates are delaying marriage until they can afford the walk down the aisle. “That's terribly frustrating, because your life is on hold until the economy picks up,” he said. “If I have to get psychologically beaten up every quarter, I'm just not gonna care at some point. And there are many who don't care.”

En hoe treurig de situatie ook is, Yang heeft een messcherp gevoel voor ironie: “The joke is, yeah you have prestige,” Yang said. “But you can't eat prestige.”

• Lees verder (aanrader): Even A PhD Couldn't Keep This Man Off Food Stamps (Business Insider)

Citi's Buiter On Plan Z: Unleash The Helicopter Money
Als een godsdienstwaanzinnige pleit de voormalig Nederlander en huidige Brit, Willem Buiter, ooit centrale planner bij de Bank of England, dat de Fed de helikopter moet opstarten, moet opstijgen en 2% van het Amerikaanse bruto binnenlands product aan vers geprint geld over Amerika moet uitstrooien. Buiter refereert daarmee aan de analogie die Ben Beanke ooit zelf beschreef in een publicatie: “De tijd is aangebroken het in de praktijk ten uitvoer te brengen.”

Wat er nooit wordt bij gezegd is dat deze analogie ietwat problematisch is. Het gebrek van deze vergelijking is dat er in de figuurlijke zin helemaal 'geen helikopter' aan te pas komt: de Fed creëert geld en koopt daarmee Amerikaanse staatsobligaties waaa de Amerikaanse overheid het geld uitgeeft. Het geld wordt dus uitgestrooid boven het Amerikaanse congres, niet boven de bevolking. Deze constructie is het exponent van gecorrumpeerd geld: de wetgevende macht belast de bevolking via de achterdeur via monetaire inflatie. Buiter beschrijft deze 'achterdeur' en noemt de absentie ervan in Europa een hiaat. Hij schrijft:

In Japan and in the euro area, central bank independence tends to be interpreted by the central banks as not answering the telephone when the fiscal authorities call. Such a rejection of cooperation between monetary and fiscal authorities and of coordination between monetary and fiscal policies reflects an elementary but damaging misunderstanding of the meaning of independence, in our opinion.

Verkeerd begrepen? Ik heb al heel wat onzin de afgelopen jaren gelezen, maar deze passage haalt zonder enige twijfel de top 10. Zodra overheid en centrale bank gecoördineerd gaan samen spannen dan moet het voor iedereen evident zijn dat de burger al verloren heeft. De herverdeling van welvaart is dan nog slechts een functie van een decreet, van bovenaf opgelegd, onontkoombaar en op basis van willekeur. Anders gezegd: het monopolie op de uitgifte van de ruilstandaard is in dat geval volledig gecorrumpeerd. Buiter's oproep tot fiscale matiging daargelaten (die is nodig om hyperinflatie te voorkomen), is de samenwerking van monetaire monopoliemacht en fiscale monopoliemacht een ultiem gevaarlijke combinatie. 

• Citi's Buiter On Plan Z: Unleash The Helicopter Money (Zero Hedge)

Rusland dringt aan op gouddekking SDR
Soms mis je een bericht en denk, oh ok. Het is een aardige handreiking, maar alsjeblieft Rusland, houdt op met die SDR. Ambrose Evans-Pritchard licht toe (en daarom alleen al de moeite waard):

Bron / Lees verder: Russia backs retu to Gold Standard to solve financial crisis (Telegraph)

Wat een epiloog!!
De afsluiting van Michael Kosares laatste bijdrage:

Epilogue: Please resolve pi as soon as possible
With respect to the growing dominance of machines on Wall Street, I recall the old Star Trek episode that involves a visit to a planet where the inhabitants seem to be living in a state of perfect bliss. Captain Kirk knows that this cannot be right. There is no such thing as perfect happiness. As it tus out, the population is controlled not by a loathsome dictator who has drugged the population into compliance, but by a computer that has evolved sufficiently to somehow gain control of their minds. Something must be done, concludes Kirk, to break its hold. Spock comes up with the solution by instructing the computer “to resolve the value of pi” – an impossibility because its resolution, as we all remember from high school math class, is infinite. The computer spends all of its time and devotes all of its resources trying to achieve the impossible and the dictatorial hold it has on the population is released – a trick we might want to keep in mind for the day computers complete their mastery of Wall Street.

Michael Kosares gaat in het artikel waarbij met de bovenstaande epiloog afsluit, in op de geschiedenis van de “madness of crowds”. Als liefhebber van deze materie (economie draait letterlijk om het doen en laten van mensen; hoe 'slim' of 'dom' de mens ook moge zijn) wil ik u dit aanraden. Als Startrek liefhebber en meer algemeen Science Fiction kan ik mij bovendien goed vermaken met de onkunde van computers om met cijfers om te gaan.

• Why gold might be setting up for a big move higher (USA Gold)

Tot slot.
Ik wist van het bestaan van de volgende sport af, maar ik moet bekennen dat de Nederlandse naam ervanniet direct paraat. Via Yahoo!/The Post Game, de “play of the day”: wow! Heel erg knap..
 

Nieuws uit Nederland

Wellink: Europese integratie enige weg
In een lezing voor instituut Clingendael heeft Nout Wellink de Nederlandse politiek gewezen op de noodzaak op verdere Europese integratie als de manier om de huidige crisis het hoofd te kunnen bieden. Wellink sprak tevens zijn zorgen uit over Griekenland; hij houdt rekening met een Griekse exit uit de euro en de EU.

Wellink wees verder op de gebrekkige werking van het Europese noodfonds en daarbij geeft hij een treffende vergelijking (via NU.nl):

“Nu wordt uitgerekend hoeveel nodig is om het noodfonds te gebruiken. Er worden 1000 kogels gebruikt om 1000 soldaten af te schieten. Maar men vergeet: veel kogels schiet je naast. En ineens staan er 10.000 soldaten. Dit is niet de aanpak!”

Inderdaad: het Europese noodfonds biedt nergens een oplossing voor. De excessieve schulden van overheden in combinatie met solvabiliteitsproblemen in het Europese bankwezen leiden ertoe dat op de korte termijn er misschien 1000 kogels nodig zijn die heel erg snel zullen stijgen naar 10.000, en als deze crisis nog veel langer duurt dan moet men niet verbaasd zijn dat er 100.000 kogels nodig zijn. Dit is nu eenmaal een financieel stelsel van onaflosbare schulden.

Wellink had meer suggesties voor de politiek want men praat wel, maar men komt maar niet tot besluiten. Het kost allemaal veel en veel te veel tijd. Er zijn Europese regels nodig die vanuit Brussel gecontroleerd moet worden. Helaas zegt hij er niet bij dat er een simpele stelregel vanuit Brussel, dan wel nationaal moet komen die het overheden verbiedt om per saldo meer schulden uit te geven. Wellink laat zijn advies aan Den Haag echter bij het onder controle brengen van de overheidsbegroting tot onder de 3%.

• Wellink wil verregaande Europese integratie (NU.nl)

Intellectueel eigendom? Nul marginale kosten!!
Een principieel argument dat ik steevast aanvoer tegen de bestaande intellectuele eigendomswetgeving is de monopolistische macht die hieraan wordt toegekend. Principieel ben ik tegen elk monopolie omdat die macht nu eenmaal altijd corrumpeert. En op corruptie zit niemand te wachten: naast dat het ons overbodig veel geld kost, is het in een zekere mate een bedreiging van onze vrijheid, zij het 'politiek' dan wel economisch.

Desalniettemin worden door de wetgever monopolistische bevoegdheden toegekend aan geregistreerde dan wel geclaimde intellectuele eigendommen. Mijn inziens is dit volledig onterecht en nadelig voor iedereen. Iets dat feitelijk eenmaal is bedacht heeft namelijk geen additionele kosten meer. De marginale kosten – dat zijn de kosten die bepalend zijn voor de totstandkoming van consumentenprijzen – om kennis te gebruiken zijn nadat die kennis is ontstaan, 0,0 om precies te zijn.

De verzonken kosten zijn dat niet. Echter, deze ontwikkelingskosten zijn onderdeel van de concurrentiestrijd om tot betere producten en diensten te komen en derhalve reeds onderdeel van de kostprijs. Een additionele bron van 'marktmacht', dat is dus ook een exclusief recht om een economische activiteit te ontplooien, is derhalve een marktinterventie die niet het falen van de markt opheft, maar juist aan de markt toevoegt.

Monopolie- of exclusieve rechten zijn een vorm van economisch protectionisme; niet alleen nationaal, vooral ook inteationaal. In plaats dat vrije marktwerking in het voordeel van de consument annex burger werkt, werkt die in het voordeel van bedrijven die een arbitrair bewerkstelligde hogere winstmarge kunnen maken. Hun winst (lees: excessieve inkomsten) komt uit uw portemonnee.

Vanwaar deze inleiding? In het FD staat vandaag een bericht over de ontstane 'ruzie' tussen ondeemener en 'uitvinder'* Jan Meurs en Rabobank. Meurs claimt het idee in “eigendom” te hebben om betaalpassen van banken in buitenlanden te kunnen blokkeren. Afgelopen weekend maakte Rabobank bekend dat de betaalpassen van Rabo-klanten op een vergelijkbare manier worden voorzien van een dergelijke blokkade zodat het skimmers moeilijker wordt gemaakt om vanuit het buitenland de betaalpas te plunderen. Meurs las dat en stelt: maar dat is mijn idee! Hij had dit idee eerder dit jaar al voorgelegd aan de Nederlandse grootbanken zodat hij dit als ondeemer aan hen kon verkopen.

Rabo heeft met Meurs uitgebreid gesproken maar geen gebruik gemaakt van zijn verdere diensten. En nu is Meurs boos omdat hij niets aan zijn idee kan verdienen en heeft een advocaat ingeschakeld die Rabo inmiddels per brief heeft laten weten dat Rabo geen gebruik mag maken van Meurs' kennis.

Om de inleidende woorden en de ruzie aan elkaar te binden: Meurs probeert mijn inziens te verdienen aan een oneigenlijke marktmacht die op geen mogelijkheid te rijmen is met vrije marktwerking. Klanten van de bank zouden volgens Meurs dus geld moeten ophoesten zodat hij eraan kan verdienen. Dit komt omdat per definitie altijd alle kosten worden omgeslagen in de kostprijzen. Meurs maakt zich wat mij betreft misplaatst en onterecht boos omdat hij niet verdient aan de klanten van Rabo. Misschien dat hij bij zichzelf te rade moet gaan, want als je zo makkelijk dollartekens in de ogen krijgt, dan gaat er iets mis in die grijze massa.

Om dit verhaal af te sluiten met een generaliserende stelregel, de volgende conclusie: Kennis heeft geen marginale kosten: zolang we de abstracte illusie blijven najagen dat kennis wel marginale kosten heeft, falen wij.

* Overigens en terzijde: dat men Meurs in het FD een 'uitvinder' noemt is een treurig voorbeeld van 'woordinflatie'; wat een kul.

• Uitvinder verwijt Rabobank diefstal (FD)

Over overbodige meerkosten gesproken. Gisteren schreef ik al dat het faillissement van Nederland het gevolg is van systematisch graaien; “slecht voorbeeld doet volgen”. Welnu, ook in de zorgsector worden miljarden over de balk gesmeten en niet in de laatste plaats aan gepatenteerde medicijnen die tegen monopolistische woekerprijzen verkocht worden en die de Nederlandse belastingbetaler en particuliere zorgverzekerde mag ophoesten. Maar ook fraude is een terugkerend fenomeen. Vorig jaar is er €7,7 miljoen aan fraudegevallen opgespoord door de zorgverzekeraars. Zij vonden tal van gefingeerde rekeningen met veel te hoge kosten..

• Zorgverzekeraars vinden meer fraude (NOS)

Schulden wegstrepen?
René Tissen roept weer eens op tot het kwijtschelden van schulden. Hij schrijft o.a.:

Haalbaar?
Zal Europa haar beleid van hard bezuinigen inruilen voor het kwijtschelden van staatsschuld? Het zou een ware revolutie zijn. Naar alle waarschijnlijkheid zal Griekenland eerder klappen. In dat land is wél staatsschuld kwijtgescholden, alleen te weinig en te laat en zonder de beoogde lastenverlichting. Maar voor Europa is het nog niet te laat. Laten we vooral niet vergeten dat veel kwijtschelding via de boekhouding (solvabiliteit) loopt en kan lopen. Echt geld komt daar niet aan te pas.

Ik bewonder zijn onvermoeibare zoektocht naar oplossingen die breken met het huidige paradigma van onaflosbare schulden. Desalniettemin blijf ik zijn voorstel om schulden door te strepen in twijfel trekken. Het is m.i. één van de minst effectieve oplossingen die tevens allerhande averechtse en nadelige effecten met zich meebrengen.

Het wegstrepen van schulden betekent niets minder dan het wegstrepen van eigendommen. Dit financiële stelsel van onaflosbare schulden is gestructureerd op systeemniveau als een soort van financiële kettingbrief: schuld=eigendom=schuld=eigendom=schuld=eigendom=schuld=eigendom en dan mag u de volgende miljoenen herhalingen van deze onzalige kettingbrief erbij bedenken. En zoals dat voor elke ketting geldt, hij is zo sterk als de zwakste schakel.

Maar er is nog iets met deze financiële kettingbrief indien deze vergelijking gebruikt wordt. Hij is niet alleen zo sterk als de zwakste schakel, er geldt tevens dat de integriteit van de zwakste schakel bepalend is voor de integriteit van de sterkste schakels. Anders gezegd, indien de integriteit van de zwakste schakel wordt opgeofferd (lees: wegstrepen), dan zal bij wijze van automatisme de integriteit van de sterkste schakels tegelijkertijd op precies dezelfde wijze worden aangetast. Met offert dus ook de sterkste schakels op.

Het wegstrepen van schulden is een manier om te breken met het verleden; of je nu voor- of tegenstander bent. Echter, bedenk dat indien men dit daadwerkelijk doet, men pro-actief het risico neemt om de integriteit van de gehele kettingbrief op te blazen. En dit risico is niets minder dan het equivalent van jezelf in je armen, handen, voeten en benen schieten. Veel succes vervolgens met hard werken! Het verstoort de gehele monetaire basis en dat maakt de hele economie alleen maar kwetsbaarder dan die nu al is.

Het enige dat m.i. effectief is, is fundamenteel afrekenen met de schier oneerlijke spelregels van het nemen van uit het niets gecreëerde kredietwinsten terwijl de lasten en financiële risico's door- dan wel afgeschoven worden naar (onwetende) derde partijen. Men moet de monetaire basis transformeren en dat betekent dat goud in ere hersteld moet worden als monetair edelmetaal en 'anker'. Het is de enige manier de strikt noodzakelijke disciplinerende die goud heeft te herintroduceren zodat de burger weer de bescherming geniet tegen allerhande vormen van financieel list en bedrog. Door het te laten bij het tegen elkaar wegstrepen van schulden blijft men hangen in dit onzalige systeem en daarbij geldt dat de noodzakelijke discipline niet als een automatisme bewerkstelligd wordt. De oplossing kan beter en moet dus vervolgens ook beter.

• Het is nog niet te laat (René Tissen; RTL-Z)

In ander nieuws:

• China overweegt uitstel van 18de congres (FD)
• Winst ING daalt door onrustige markten (RTL-Z)
• 'Spanje wil dat banken meer opzij zetten' (NU.nl)
• Brussel dwingt mogelijk stimulans voor economie af (FD)
• Griekse rivalen in coalitie-overleg (NOS)
• Spaanse rente loopt sterk op richting 6% (RTL-Z)

Nieuws uit buitenlandse media

Spiegel vindt documenten Duitse tegenstand Italiaanse toetreding EMU
In een heel lang en zeer informatief artikel gaat het Duitse Spiegel in op de toetreding van Italië en Griekenland tot de euro. De onophoudelijke stroom aan Duitse (en Nederlandse) ambtsberichten die wijzen op de Italiaanse kunst van het fingeren van de overheidsbegrotingen vormen de leidraad van het artikel. Zoals Italiaanse voetballers meesters zijn in theater, zo zijn Italiaanse politici dat bij het “koken van de boeken”. Ondanks dat de ambtenaren uit Duitsland en Nederland er bovenop zaten en de Italiaanse receptuur naar hun regeringsleiders stuurden, namen de politieke leiders een ander standpunt in: zonder Italië in EMU, géén EMU.

Voor de geschiedschrijving is dit een heel erg belangrijk artikel. Of de eurozone het zal overleven of niet, de beslissing om een Europese muntunie te beginnen is een mijlpaal geweest. Dat de wijze waarop EMU tot stand is gekomen geen schoonheidsprijs verdient, blijkt maar weer eens. Aanrader!!

• Operation Self-Deceit – New Documents Shine Light on Euro Birth Defects (Spiegel)

Hilarische extrapolatie..
Zero Hedge overtreedt de regels van de logica, maar in dit geval kan ik de humor er wel van in zien!!

Wat heeft ZH gedaan? Zij hebben de uitstroom van Amerikanen uit de beroepsbevolking geprojecteerd naar de toekomst. Op het huidige tempo van de 'statistische herindeling' van Amerikanen die spontaan beslissen niet langer naar werk te zoeken, en als gevolg van deze statistische behandeling niet meegerekend worden tot de werklozen, zal Amerika een negatieve beroepsbevolking hebben in januari 2022:

Bron: Zero Hedge

In ander nieuws:

• Bankia in the coalmine, looking like a dodo (FT Alphaville)
• The Intensifying Debate Over Food Security (Naked Capitalism)
• More On Gold And The Economy… (The Golden Truth)
• China’s Gold Imports Jump as Country May Become Biggest User (Bloomberg)
• Gold has changed oveight, and likely will again (Chris Powell; GATA)

Tot slot.
Ik moest denken aan een quote van Winston Churchill:  A cat looks down upon a man, and a dog looks up to a man, but a pig will look a man in the eye and see his equal.

Deze kat heeft wel heel erg op zijn baasje neergekeken. Je zou het zo maar een vorm van inflatie kunnen noemen..

Bron / Lees verder: the fat cat dies due to obesity (Telegraph)

 

Nieuws uit Nederland

Vestia: de bedragen van de derivaten
Allereerst: kuddo's voor Elisa Hermanides, Hans Verbraeken van het Financieele Dagblad! Ere wie ere toekomt want deze twee joualisten verdienen een grote pluim voor hun onophoudelijke berichtgeving over het Vestia-schandaal!

De bedragen die zij boven tafgel hebben gekregen zijn allesbehalve kattenpis. Hermanides en Verbraeken spraken de 'puinruimer' en interim-bestuursvoorzitter Gerard Erents en zij komen met de bedragen omtrent de 'Vestia-derivaten':

Om zijn woorden kracht bij te zetten wijst hij op de omvang van de derivatenportefeuille eind 2011: € 24 mrd voor het afdekken van een renterisico van € 4,5 mrd tot € 5 mrd aan onderliggende leningen. ‘Zet dat eens af tegen een eigen vermogen van maar € 700 mln’.

Erents is niet te spreken over de rol van de banken. Die hebben willens en wetens Vestia derivaten gesleten waarvan men wist dat die overbodig waren. Erents vergelijkt het met het verkopen van race-fietsen aan mensen in een rolstoel. Als er een vergelijking is te bedenken die klopt als een bus, dan bezit Erents dit talent: hier is geen speld tussen te krijgen.

Ondertussen bemoeit het ministerie van Financiën zich vanaf de zijlijn; ambtenaren zijn bereid om te bemiddelen zodat er met de banken geschikt kan worden. Hoe de banken in dat geval water bij de wijn kunnen en willen doen is voorlopig niet duidelijk, maar wat mij betreft zal het glas wijn dat gedronken wordt door deze bankiers, met bakken zeewater worden aangelengd.

De bottom-line is dat bankiers hebben verzaakt toen het op hun fiduciaire verplichting jegens Vestia en belangrijker, de Nederlandse belastingbetaller aankwam. Men heeft een kalende kip nog verder kaalgeplukt, wetende dat de diepste broekzak die er is, Vestia uiteindelijk zou dekken: en dat betreft uw broekzak en mijn broekzak.

• Puinruimer bij corporatie Vestia: banken medeschuldig aan drama (FD)
• [Of lees:] 'Banken nalatig bij Vestia' (NU.nl)

Gemeenten geraakt door vastgoedcrisis
Wat jarenlang niet te zien was, wordt nu duidelijk zichtbaar: gemeenten leven op veel te grote voet en konden dat jarenlang financieren door de steeds groter opgeblazen huizenzeepbel. Deze financieringsconstructie had nooit mogen gebeuren, maar dat is toch gebeurd. De standaardreactie is er snel één van 'huilie, huilie', maar bezint eer ge begint want dit moet de Nederlandse overheid zichzelf aanrekenen.

De overheid speelde vals door het bankiers toe te staan om een vastgoedzeepbel te blazen en dat heeft het de overheid mogelijk gemaakt om aan alle kanten graantjes van deze vastgoedzeepbel mee te pikken. Nu het vastgoedfeest over is, moet men de vinger naar zichzelf wijzen.

Persoonlijk..
Ik ga er iets persoonlijks aan toe voegen. Mijn moeder overleed in 2005 en dat was het jaar dat de huizenmarkt in Nederland piekte. Daar mijn ouderlijke huis erfrechtelijk meer op mijn moeder's naam stond dan mijn vader's naam (ondanks het trouwen in gemeenschap in goederen) werd mijn familie verrast met de belastingdienst die hun erfdeel kwamen opeisen. Gevolg? Een illiquide vastgoedwaarde werd belast met als gevolg dat er ofwel verkocht moest worden, ofwel een opeethypotheek moest worden afgesloten: zoveel geld was er domweg niet. Het zat immers in stenen. Stenen die overigens op een plek gemetseld zijn en die reeds vijf generaties van mijn familie van een thuis hebben voorzien (het vorige huis dat er stond, is tijdens WOII volledig plat geschoten en later opnieuw gebouwd..).

In onze familie geldt het oud-Hollandse adagium van hard werken, bescheiden leven en sparen voor de oude dag. En dan komt onze overheid er eventje tussendoor fietsen nadat de onverbiddelijke natuur heeft toegeslagen. Over bizarre prikkels gesproken: werk je hard, heb je na je pensioen de schaapjes op het droge en een schuldenvrij huis opgebouwd, verlies je je vrouw (en in mijn geval mijn moeder), en dan komt de overheid langs om de illiquide oude dagvoorziening af te tikken. Uw schuldenvrije huis is zoveel waard: mogen we even graaien?!

In dit land belasten en bestraffen we goed en prudent gedrag, en belonen en subsidiëren we slecht gedrag. Het faillissement van Nederland in het klein samengevat: graaien, graaien en nog eens graaien, zolang het maar uit de portemonnee van de 'buurman' komt.

• Crisis kan gemeenten miljarden kosten (NU.nl)

Nu gemeenten de enorme bezuinigingen zien aankomen, is er een eerste bestuurder die en publique zijn verantwoordelijkheid neemt!! Via de NOS:

Onderhandelaar Eric van den Burg van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten vindt dat de gemeenteambtenaren volgend jaar genoegen moeten nemen met een salarisverlaging van 1%. Hij zegt dat alleen op die manier het ontslag van 1800 ambtenaren kan worden voorkomen.

• Lees verder: VNG-onderhandelaar:onder de nullijn (NOS)

 

Analyse: Willem Middelkoop vs Warren Buffett, goud en inflatie?


Bij de collega's van Follow The Money verscheen een aardige reflectie over goud:

Willem Middelkoop vs Warren Buffett (FTM)

Ik heb enkele kanttekeningen bij de strekking van het artikel. Dat komt omdat de reden om in goud te beleggen zoals Willem die suggereert niet mijn motivering is; integendeel. Willem wijst doorgaans op inflatie en ondanks dat ik dit wel begrijpelijk vind, is dit niet zonder meer waar.

 Zeker als het op Europa aankomt, gaat de motivering om in goud te beleggen met het inflatie-argument niet op. Dat komt omdat er vanaf meet af aan een “deflatie-strategie” in Europa is gevolgd. Zelfs de liquiditeitsoperaties van de ECB, de Long Term Refinancing Operations (LTROs), volgen de doelstellingen van deze Europese “deflatie-strategie”. Het beleid is gericht op het beheersbaar maken van excessieve schulden bij banken en overheden en daarbij heeft Europa de weg naar minder ingeslagen, niet naar meer. Dan kan men wel inflatie roepen, maar dan slaat men de plank voor wat betreft Europa mis.

De nuance waar het wat mij betreft allemaal omdraait, kan men samenvatten met wat ik systeeminsolvabiliteit noem. Individueel hebben banken allemaal te maken met een 'liquiditeitsprobleem' en dat komt omdat de interbancaire leenmarkten zijn bevroren: banken lenen elkaar niet of nauwelijks geld uit en daardoor is er een dreiging van niet te herfinancieren leningen. Dat banken elkaar niet vertrouwen heeft een reden: banken weten van elkaar wat hun (eigen) probleem is: men heeft te veel slechte activa waarbij verliezen boekhoudkundig verstopt worden.

Wanneer zij dit probleem collectief hebben, dan impliceert dit het veel grotere probleem van 'systeeminsolvabiliteit'. Simpel gezegd komt het erop neer dat wanneer banken hun bezittingen (activa) liquideren (lees: verkopen) er te weinig overblijft aan het vereiste eigen vermogen, en wel nadat de extee geldschieters van banken (lees: spaarders en alle smaakjes obligatiehouders) terugbetaald zijn. Bovendien kunnen banken onmogelijk tegelijkertijd naar de exit rennen en activa liquideren en dus houdt men deze situatie in stand.

Deze 'systeeminsolvabiliteit' hangt samen met het afnemende aantal onderpanden die bovendien een steeds slechtere kwaliteit hebben. Voor de monetaire grootheden heeft dit als gevolg dat de privaat gecreërde kredieten per saldo een neerwaartse druk hebben. In de reële economie geldt dat de neerwaartse beweging die is ingezet, versterkt wordt omdat niemand een huis gaat kopen wetende dat de prijzen nog een heel stuk verder kunnen en daadwerkelijk zullen dalen (en uiteraard de 'greater fool' of in termen van Goldman Sachs te spreken muppets daargelaten). Dit fenomeen van 'onderinvestering' – dat betekent dat de contante waarde van schulden hoger zijn dan de reële waarde van het onderpand (denk dus aan dalende huizenprijzen en gelijkblijvende hypotheekschulden) – draagt bij een versterking van deze onderkapitalisering van banken en deze systeeminsolvabiliteit.



Ook spelen de overheidsbegrotingen een belangrijke rol. En dan geldt er in Europa een regel die elders niet geldt: het is de ECB statutair verboden om staatsobligaties te kopen. Dat doet men al vijf jaar niet! Zelfs onder het SMP-programma waarbij Spaans, Italiaans en Grieks papier werd gekocht, werd dankzij (of ondanks) de bijzondere constructie waarop de ECB dit deed, het geld direct opgedweild. Daarmee werd – in ieder geval praktisch bezien – elke vorm van monetaire financiering èn monetaire inflatie voorkomen: de ECB houdt zich strikt aan haar enkelvoudige mandaat van prijsstabiliteit.

Oneerbiedig gezegd, de ECB heeft banken en overheden zogezegd “bij hun ballen”. Banken moeten hogere kapitaalbuffers aanhouden en overheden worden gedwongen om te bezuinigen. De enige vraag betreft het tempo waarop dit moet geschieden. Dit betekent al met al dat het gevaar van inflatie met een Europese bron nagenoeg afwezig is.

U zult denken, maar prijzen stijgen toch. Ja, maar daarvan is sprake omdat productprijzen, met name olie, via importkanalen een prijsstijging laten zien. Let wel, dit betreft geïmporteerde inflatie. Elders staat namelijk wel de geldpers monetair te verruimen en dat brengt met zich mee dat op inteationale markten, met name grondstoffenmarkten, vers geld gaat jagen op fysieke grondstoffen. Dat maakt dat er sprake is van hogere prijzen en die wordt uitgedrukt als zijnde inflatie, maar hoe je dit wendt of keert, die treedt in Europa niet op als gevolg van het beleid van de ECB.

Systeeminsolvabiliteit staat in beginsel ook los van verdere inflatie of deflatie. Inflatie en deflatie zijn het gevolg van specifieke knoppen waaraan centrale bankiers èn overheden draaien. Nu zijn er twee categorieën te geven omtrent het type knop waarmee centrale bankiers 'spelen' (en politici voor wat betreft wet- en regelgeving: denk aan de strengere bancaire regels onder Basel III).



Wet- en regelgeving: deflatoir of inflatoir?!


Door wet- en regelgeving aan te passen kan zowel inflatie als ook deflatie bespoedigd worden. Wanneer beleningsvoorwaarden en de kwaliteitseisen van onderpanden worden aangepast, dan heeft dat gevolgen. In Europa zijn de kwaliteitseisen van onderpanden sterk verlaagd. Dit heeft als doel om een te snelle krimp in uitstaande kredieten te voorkomen, niet om die te bespoedigen. Hier kleven echter wel gevaren aan want als het fout gaat, dan komen verliezen mogelijk niet te liggen daar waar zij horen en komen die terecht bij de belastingbetaler. Ook voor wat betreft  kapitaaleisen voor het bankwezen geldt dat de knoppen twee kanten op kunnen worden gedraaid. Moeten de kapitaalbuffers omhoog, dan kan er minder krediet worden verleend, en vice versa, als de buffers verlaagd worden, dan kunnen banken een grotere hefboom ten opzichte van hun eigen vermogen hanteren.

Centrale banken kunnen met hun rente-instrument tevens de prijs zetten voor kort geld. De prijs van “lang” geld (lees: geld dat voor een zeer lange periode wordt geleend) wordt in Europa door de markt bepaald; niet door de ECB. In Amerika werkt dat overigens anders, daar wordt door de Fed de hele rentecurve – van kort geld tot lang geld – kunstmatig verlaagd. Het lage rentebeleid van de ECB is er met name op gericht om de liquiditeitspositie bij banken niet te laten imploderen zodat de problemen niet uit de hand lopen. Men handhaaft de status quo.
Daar inflatie in de eurozone achterwege blijft, en voor zover die bestaat, via importen de eurozone binnenkomt, is dit een manier om te snelle “deflatie” van de uitstaande kredieten te voorkomen. En dit geldt ook voor de liquiditeitsoperaties onder de LTROs. Daarbij leent de ECB geld uit. Let wel, de ECB creërt geen nieuw geld waarmee het schulden koopt (deze nuance wordt doorgaans niet expliciet vermeld maar is ontzettend belangrijk!).

De ECB heeft bij de LTROs er zelfs voor gekozen om de rente van de leningen onder het LTRO-programma variabel te maken: indien er via het private kredietkanaal inflatie dreigt, dan is die direct via een renteverhoging aan te pakken. Al deze getroffen maatregelen zijn met geen mogelijkheid te associëren met inflatie. Sterker, de gekozen maatregelen hebben een dempend effect: men moet dit associëren met het dempen van “deflatie”.

Worden de hierboven vermelde wettelijke regels de ander kant op 'gedraaid' dan moet men dergelijke maatregelen wel associëren met inflatie.

Geldpers: inflatoir!!


Het tweede type knop waaraan centrale bankiers draaien is een stuk directer. Een centrale bank kan ook beslissen om met nieuw geld schulden te kopen op de markt. Dit noemt men monetaire financiering (of QE). Hierbij ziet men tevens dat de lange rente wordt 'gezet' door middel van netto steunaankopen van de centrale bank door langlopende obligaties uit de markt te halen waardoor de waarde stijgt en de rente als direct gevolg daalt. De rentecurve over de hele loopduur wordt op deze manier naar beneden gedrukt. De markt wordt zogezegd vervangen door de centrale bank.

Deze aankopen hebben als gevolg dat de liquide reserves van het bankwezen vergroot worden (niet noodzakelijkerwijs de kapitaalreserves; ook al worden die gesubsidieerd vanwege de te benutten rentespreads). Met een dergelijk beleid wordt de 'systeeminsolvabiliteit' verzacht maar niet opgelost. Bovendien, en met name in de VS, wordt het bizar grote begrotingstekort van $1,5 biljoen, en belangrijker, het chronisch voortdurende handelstekort (al 36 jaar op rij..) gedeeltelijk gefinancierd met middelen die door de Fed uit het niets worden gecreëerd. Een van de belangrijkste redenen om dit te doen betreft de afnemende financiering vanuit het buitenland van Amerikaanse schulden. De Fed vangt deze vraaguitval op. Zie overigens FOFOA voor een wederom briljante uitleg (analyse van afgelopen weekend).

Goud en herkapitalisatie
Het huidige monetaire en financiële systeem kan feitelijk maar op een manier gered worden. En dit betreft niet een redding binnen de huidige kaders, maar een fundamentele herziening van het hele monetaire en financële systeem. Het systeem moet getransformeerd worden. Daarin is een terugkeer naar goud als zijnde de monetaire basis (en dat is niet per se een goudstandaard!!) onvermijdelijk.

Om van A (dit syteem) naar B (het volgende monetaire stelsel) te gaan, is een verandering nodig in het paradigma hoe goud wordt verhandeld. Onthoudt in dit kader het volgende heel erg goed: Fysiek goud biedt op papier (bv. euro's, dollars, ponden) en 'non-papier' (bv. vastgoed). En dat is nu nog niet zo. Vooralsnog geldt er dat “papier” (dollars, euros etc.) jaagt op “papier” (futures, opties, ETFs, swaps etc. etc. met goud als onderliggende 'waarde'). Beleggingsgeld dat naar goud (en zilver) stroomt, gaat in papier zitten en niet in fysiek edelmetaal.

Deze marktsituatie laat zich verklaren met de keuze van beleggers. Beleggers verkiezen papieren contracten met een claim op fysiek goud en doen dat zodat zij kunnen verdienen aan de prijsbewegingen. Maar hoe men dit vervolgens wendt of keert, het betekent niets minder dan dat goud verhandeld wordt als een synthetische grondstof. Wie de ontwikkelingen nauwgezet volgt, ziet dat wereldwijd fysiek goud geherintroduceerd wordt als monetaire basis. En hierbij zal een hele andere waarde worden toegekend aan het fysieke bezit; want al dit papier zal een keer verdwijnen; zo niet goedschiks dan wel kwaadschiks.



Inflatie, deflatie of herkapitalisatie?


Zolang u wat fysiek goud heeft, maakt al het bovenstaande eigenlijk helemaal niets uit. Echter, de enige manier om het maatschappelijke probleem van slechte en excessieve schulden fundamenteel op te lossen is door goud te herwaarderen. En met fysiek goud kunt u zogezegd een “monetaire-reset” een stap voor zijn. Wanneer deze oplossing niet gekozen wordt, dan resten er twee mogelijkheden: een scenario van “inflatie” of een scenario van “deflatie”.

Bij een scenario van deflatie zou dit betekenen dat men de excessieve schulden wegstreept dan wel laat failleren, waaa de economie in een zichzelf versterkende krimp terechtkomt. Dit is wat mij betreft financieel-economische en chaotische schoktherapie met als eindresultaat dat de economie zich na héél erg veel pijn kan herstellen. Of de oneerlijke spelregels van het huidige financiële stelsel in dat geval eerlijker worden gemaakt is overigens geen garantie. Indien deflatie materialiseert, dan bezit u met fysiek goud (of zilver) de mogelijkheid om met uw fysieke edelmetaal te bieden waarop u maar wilt bieden; wat ook “de koopkracht ervan zulle zijn”.

In het andere geval – het inflatie-scenario dus – laat men de geldpers draaien om met nieuw geld de economie, dus via centrale bank aankopen van schulden, te stimuleren. Dat nieuwe geld financiert direct dan wel indirect het begrotingstekort van de overheid die op haar beurt via fiscale tekorten de economie marginaal tracht te stimuleren. Het grote probleem met dit beleid is dat er een (mijn inziens zinloze) poging wordt gedaan om de oude en onhoudbare welvaart die in te hoog gewaarde financiële activa bij banken tot uiting kwam, te herstellen. Anders gezegd, de zeepbel loopt leeg en men probeert de zeepbel opnieuw op te blazen. Dit laatste is niet zonder risico's want men riskeert een algehele sociaal-economische en politieke destructie die men ook wel hyperinflatie noemt. In dit geval zou het bezit van fysiek goud u beschermen, mits u op tijd aan de lange arm van de allesverslindende spendeermacht (en tevens Wetgevende macht) weet te ontkomen.



Inflatie als reden aanvoeren voor goud: het kan, maar dat is afhankelijk van het type knoppen waar centrale bankiers aan draaien. En daarbij geldt ook dat men moet aanwijzen waar dat van toepassing is en waar niet. Europa voert een anti-inflatie beleid. Laat zoveel duidelijk zijn. Wat mij betreft krijgt iedereen die goud geroepen heeft in een zekere zin gelijk; maar of dat vanwege de juiste dan wel onjuiste redenen is? Dat is een hele belangrijke tweede. En dat geldt niet in de laatste plaats óók voor mij.

Jaco Schipper

PS. Dit is overigens al jaren mijn stellingname; zie bijvoorbeeld “A Catch 22” uit 2009. Overigens, en bij wijze van (terechte en de strikt noodzakelijke) zelfkritiek: ik heb één hele belangrijke revisie moeten maken (!) en dat betreft een onjuiste veronderstelling ten aanzien van de eurozone: de euro is vanuit het perspectief van het toekomstige monetaire bestel reeds 'orbiting the monetary cosmos' sun: gold' (zie nogmaals: hier). [En lees ook de quote aan het einde van Wim Duisenberg]. De onderliggende structuur van schulden en goud lenen zich bij uitstek voor de herkapitalisatie van het hele Europese financiële stelsel, en dan wel met geherwaardeerd goud. Toentertijd had ik dit niet volledig in de smiezen en dan sluipt een onjuiste veronderstelling voor je het goed en wel doorhebt, er zo in.

Disclaimer en ten overvloede: ik ben long fysiek goud en zilver. U bent zelf verantwoordelijk voor uw eigen keuze's en de beleggingsrisico's die u neemt. Ik schrijf exclusief ter educatie en ter reflectie; als zodanig is mijn schrijven per definitie en als vanzelfsprekendheid niet bedoeld als beleggingsadvies.

In ander nieuws:

• Club van Rome: we overleven zo niet (RTL-Z)
• Grieks hoofdpijndossier wordt EU-vuurdoop Hollande (FD)

Nieuws uit buitenlandse media

Iraanse olie voor Chinese renminbi's!
Zoals geanticipeerd: sancties werken averechts. Iran gaat de olie die zij exporteert naar China afrekenen in de Chinese munt. De Financial Times schrijft:

The trade is worth as much as $20bn-$30bn annually according to industry estimates, but a share of it is in barter form.

Nu vind ik die $20-$30 miljard niet zo heel belangrijk want ik wil weten wat er allemaal onder de 'barter' valt en wat de totale omvang is van de olie-exporten. Overigens betekent 'barter' directe ruil zonder dat er geld aan te pas komt. Ik vermoed dat de centrale banken van Iran en China een deal hebben in termen van goud.

De Verenigde Staten hebben overigens inmiddels sancties ingesteld tegen enkele Chinese bedrijven omdat zij de handelssanctie naast zich neer hebben gelegd. Alle waarschuwingen voor een heieuwde handelsoorlog en protectionisme ten spijt, het economisch-destructieve fenomeen is begonnen.

• Iran accepts renminbi for crude oil (Financial Times)

Japan
Hoe meer ik erover lees, des te minder ik van Japan begrijp. De Bank of Japan koopt naar verluid aandelen-ETFs op de Japanse beurzen als een manier van monetaire stimulering. Laat ik dit typeren als een nieuwe konijn uit de monetaire toverhoed..

• Bank Of Japan Goes Full Tilt, Buys Record Amount Of ETFs And REITs To Prevent Market Crash (Zero Hedge)

De wet van averechts economisch beleid
Een geweldig voorbeeld hoe het prutswerk van autoriteiten om de zeepbellen op hun huizenmarkten op te lossen als gevolg heeft dat de verloedering van huizen steeds erger wordt. Een verdieping van de crisis op de huizenmarkt wordt door het gevoerde beleid vergroot en – vanwege de criminaliserende wetgeving omtrent allerhande drugs – leidt tot averechtse effecten:

• Foreclosed Houses Become Homes for Indoor Marijuana Farms (New York Times)

In ander nieuws:

• Reinharts And Rogoff On Why The Debt Overhang Matters (Zero Hedge)
• Stock markets fall as Greek and French elections renew fears that Europe cannot solve debt crisis (Telegraph)
• Merkel says fiscal pact is not up for renegotiation (France 24)

Tot slot.

De reden dat ik vandaag zo laat ben, komt omdat ik mijn geredigeerde versie van de “DK” kwijt ben geraakt. Software-haperingen zijn van alle tijden en zo af en toe ben je in staat om je PC of in mijn geval MacBook het raam uit te “$#%@$%@”. Hopelijk heb ik mijn oplossing met de volgende uitleg gevonden. Een backup programma voor alles dat je op je “klembord” kopieert en dat terug gevonden kan worden ondanks dat er een nieuwe kopie naar het klembord is gekopieerd. Desalniettemin excuses voor het late tijdstip.

Overigens is dit (vermoed ik..) het alteatief als het mij nog een keer overkomt:

Nieuws uit Nederlandse media

Vestia: kredietcrisis in het klein
In de Nederlandse polder is Vestia het voorbeeld van de kredietcrisis in het klein. Elisa Hermanides en Hans Verbraeken van het FD vonden uit dat: “Zo’n 80% van de complexe beleggingsproducten die woningbouwcorporatie Vestia heeft, zijn overbodig en voor een deel speculatief”.

Waarom overbodig niet gelijk gesteld wordt aan speculatief is mij een raadsel: derivaten die het verzekerde (en onderliggende) belang te boven gaan, zijn per definitie speculatief!

Marcel de V. heeft derivatencontracten afgesloten die het verzekerde belang (het vreemd vermogen) vier maal overtrof!! Nogmaals: vijf keer het verzekerde belang!!

Nu is het hopen dat de autoriteiten bij de rechter kunnen afdwingen dat de fraude aanleiding is om de derivatencontracten met banken te kunnen ontbinden zonder dat er schade ontstaat voor Vestia-huurders en belastingbetalers. Ik vrees echter het ergste. Wat er ook gebeurt, het alteatief wordt er alvast in “gemasseerd”:

Als dit niet gebeurt, zijn er twee scenario’s. Of de overheid gaat achter Vestia staan en onderhandelt met de banken om tot een bevredigende afwikkeling te komen. Of Vestia blijft doormodderen en verkleint de portefeuille stukje bij beetje. [..] Vestia loopt dan het risico failliet te gaan.

Halleluja: Financiële 'suspense' bij Vestia!

• Derivaten Vestia zijn voor 80% overbodig (FD)

Positief nieuws!

Zaakje stinkt
U mag mij er op nalezen: securitisaties doen iets wat niet kan. Met die kennis van zaken hebben we met het volgende bericht een grote wenkbrouwenfronser te pakken. In het FD is te lezen dat Aegon naar Amerikaans recht een securitisatie aan Amerikaanse beleggers heeft weten te slijten met enkele duizenden hypotheken erin. Dat levert de bancaire dochter van Aegon naast de nodige euro's zo'n $600 miljoen op. Als dit maar goed gaat.

Maar daar houdt het fronsen van de wenkbrouwen niet op. Tegen mijn vrienden (en mensen die echt stom bezig zijn) roep ik het wel eens: “Kansloos definieert zichzelf!!”. Welnu, het is eigenlijk te kansloos voor woorden wat de motieven zijn van Amerikaanse beleggers.

Via het FD: Sommige Amerikaanse zakenbanken kopen Nederlandse securitisaties op de gok. Door dreigende EU-wetgeving (implementatie Basel 3) zijn securitisaties minder waard, maar er is een lobby op gang gekomen. Mocht die slagen, dan stijgen de securitisaties in waarde. ‘Je ziet ze arbitreren op de regelgeving’, zegt Luikinga.

Het typeert eigenlijk alles. Er is eigenlijk geen belegging meer over waar overheidsinterventie dan wel marktmanipulatie geen invloed op heeft. Anno 2012 belegt men in chemisch Nederlands hypotheekafval omdat er een kans bestaat rendement te maken vanwege mogelijke aanpassingen in regelgeving. Hoe kapot kan het financiële stelsel zijn?

Rente, obligatiemarkten, aandelenmarkten, termijnmarkten, derivatenmarkten, goud, zilver, olie: welkom in de kapotte wereld van de centraal geplande disfunctionele plan-economie. 

• Aegon haalt geld voor Nederlandse hypotheken in VS (FD)

Power to the people
Van onze SNS-correspondent (dit keer met jeukpoeder..):

De verslaggevers hebben vanmorgen jeukpoeder in het ondergoed want een verschuiving naar links in Frankrijk (EU fiscale pact moet worden heronderhandeld). De echte test komt  10-17 juni bij de algemene verkiezingen maar dit is een duidelijke opmaat.  Een recent IMF verslag zien dat de franse banken voor 550 mrd aan PIIGS papier hebben hetgeen toch ook een zorgenkindje is dat de komende maanden regelmatig om aandacht zal vragen. Overigens is het aardig om te weten dat het Noorse staatsfonds al haar Portugese en Ierse papier heeft verkocht en de beleggingen in Spanje en Italië flink heeft teruggebracht. Dat wisten wij natuurlijk al maar we mochten het niet zeggen totdat het ook in de kranten stond.

In Griekenland komen ze er met deze verkiezingen niet uit behalve dan dat er meer verdeeldheid is en een exit uit de Euro kansrijker is geworden. De duitse slagkracht neemt ook af want de exit polls van de verkiezingen in Schleswig-Holstein gisteren geven aan dat FDP en CDU hun meerderheid kwijtraken. Genoeg om de dag vol te twitteren dus.

Nou, beurzen in Azië 2.5%, net als olie, Aussie dollar op het laagste punt tegen de dollar sinds 4 maanden en ook de de Euro onder druk. We zijn in een paar dagen van 1.325 naar 1.295 gezakt tegen de dollar (grafiek) en dat is een flinke deuk inderdaad, maar als u een ander oculair in de kijker schroeft dan valt het allemaal wel mee en daarom hebben we de tweede grafiek maar eens wat langer gemaakt dan het gemiddelde geheugen op de straat. Het is helemaal niet slecht als de euro goedkoper wordt want dat is een stimulans voor de maakeconomie.

———

Er wordt met verhoogde belangstelling gekeken naar Spanje's Bankia. Misschien hebt u die naam wel eens op vakantie gezien, in de obligatiemarkt komt u de naam minder vaak tegen, hoewel er in de Iboxx twee covered bonds van deze debiteur zitten, bekend onder de ticker BKIASM. Er is een 4-7/8% 2014 en 4% 2014. Bij het laatste appèl stonden ze zo'n 450 boven bunds maar wel te zwaaien op hun benen. Bankia heeft ongeveer 10% van alle spaanse deposito's maar wordt zwaar getroffen door de vastgoedmalheur. De vrees onder beleggers is dat deze bank eigenlijk al gesloten had moeten worden maar vanwege de sterke banden tussen de bank en de leidende Partido Popular nog overeind wordt gehouden. Spaanse banken moeten gezamenlijk ook nog eens 20Mrd in een deposito garantiefonds storten (bekend als FGD). Dit FGD is meer dan een garantiefonds, want moet in de komende 8 jaar zorgen voor financiële hervormingen en herstructurering van het bankenlandschap. Bron: NY times & Reuters.

Voor het Reuters bericht hebben we de volgende link in de aanbieding: Bank of Spain, govement prepare Bankia plan: source (Reuters).

Overigens vonden we via Zero Hedge de felicitatie van het alter-ego van Sasha Baron Cohen:

AFM waarschuwt voor beleggen in valuta!
Dat is evenwichtig: de AFM waarschuwt niet alleen voor malafide partijen die goud verkopen (iets dat volledig terecht is), de AFM waarschuwt nu ook voor malafide partijen en de daarbij gepaard gaande risico's bij het beleggen in vreemde valuta; de zogenaamde FX- of forex-handel. Ik ben blij verrast dat de AFM hierop wijst, want ik begin zo langzamerhand helemaal kierewiet te worden van al die reclame (o.i.v. web 2.0)
voor FX-trading.

Volgens mij hoef ik u er niet van te overtuigen dat ik allesbehalve op mijn achterhoofd gevallen ben, maar wat mij betreft is FX-handel niets minder dan handel voor 'muppets'. Uiteraard zijn er professionals die in staat zijn om hier hun boterham hiermee te verdienen (wat allemaal prima etc. is), maar beleggers met onvoldoende kennis van zaken ten aanzien van FX-handel en de aspecten van de financiële afgeleiden zoals die verhandeld worden (dit is de groep waartoe ik mijzelf reken), die kunnen snoeihard op hun muil gaan.

Ik kan de waarschuwing van de AFM alleen maar onderschrijven: een terecht persbericht inclusief de (schaam)namen van malafide aanbieders die buiten het toezicht van de AFM blijven..

• AFM: Let op bij beleggen in valuta (AFM)

Lege stoelen!
Leest en kijkt u eerst maar even bij de collega's van Welingelichte Kringen voor de foto's van de campagnebijeenkomst van president Obama. Aan lege stoelen geen gebrek.

Wie zich afvraagt waar al die mensen toch zijn? Wij hebben een vermoeden:

En:

In ander nieuws:

Opmerkelijk..

• Parlementaire enquête over geheime dienst Curaçao (NU.nl)

En:

• 'Werknemers betalen reiskostenvergoeding' (RTL-Z)
• Frankrijk slaat linksaf met Hollande (NU.nl)
• Grieken rekenen af met 'Europese' partijen (NU.nl)

Electorale zorgen..
Afgelopen week sprak ik mijn electorale zorgen al uit want vorige week omschreef ik mijn grote allergie voor “het inspelen op de onderbuikgevoelens op basis van xenophobistisch geïnspireerd nationalisme”. Laat ik dat ook maar zeggen – en wel in alle vrijheid – over de volgende partij die in Griekenland de nodige electorale steun heeft gekregen:

• Neonazi's: wie of wat is de Gouden Dageraad (Welingelichte Kringen)

PS. Ik ben een ietwat erg donker uitgevallen kaaskop die geregeld en bij wijze van onschuldige navraag naar zijn herkomst wordt gevraagd. Uit jarenlange ervaring weet ik dat onschuldig navragen niet altijd standaard of vanzelfsprekend is. Laat ik er het volgende aan toevoegen: beoordeel mensen altijd enkel en alleen op hun gedrag; niet op hun uiterlijk, afkomst, overtuiging, sexuele geaardheid, geslacht etc..

Nieuws uit buitenlandse media

Oops!
Zonder enig verder commentaar (pfff; dit is echt hopeloos aan het worden..)

Bron: St. Louis Fed's “Not In Labor Force” Data Is Now Officially Off The Chart (Zero Hedge)

Kansloos definieert zichzelf!!
Nou ja, omdat ik mijn gebezigde uitspraak toch al heb vermeld, een voorbeeld van iemand die zichzelf als volslagen “kansloos” heeft gedefinieerd. Wat een moreel failliet uitspraak van Charlie Munger (van Berkshire Hathaway (Warren Buffet):

“Gold is a great thing to sew into your garments if you’re a Jewish family in Vienna in 1939,” the Berkshire vice chairman said, “but I think civilized people don’t buy gold, they invest in productive businesses.”

• Bron: 'Civilized People Don't Buy Gold': Berkshire's Munger (CNBC)

• Het hele interview is bij CNBC na te kijken: klik hier.

De New York Sun schreef een scherpe editorial en dat deed Gata's Chris Powell ook. Mijn maag draaide zich drie keer om toen ik Munger dit hoorde zeggen en ik heb het maar uitgezet. Wat een idiote uitspraak. Bizar dat de interviewster deze uitspraak ook volledig naast zich neerlegt alsof het de normaalste zaak van de wereld is om zoiets te zeggen.

Goud is intergenerationele liquide welvaart die mensen economische vrijheid verschaft. Ex scientia pecunia libertas: goud biedt vrijheid en niets minder dan dat.

Goud wegzetten als iets voor ongeciviliceerde mensen en iets voor joden die op de vlucht slaan voor de nazi's? Dit is met stip op één wel de meest kansloze uitspraak die ik de afgelopen jaren heb gehoord.

Het schaamrood moet je toch op de kaken staan?!

• The Munger Games (New York Sun)
• Gold is limited govement, which is more 'civilized' than the alteative (Chris Powell; GATA)

Extraterritoriale Amerikaanse wetgeving
De grenzen worden niet alleen opgezocht, de juridische grenzen van het toelaatbare worden ver overschreden, of zoals het Britse parlementslid Dominic Raab zei: “Richard O’Dwyer [is] subject to US extradition orders based on [his] actions in Britain. Yet, no American has ever been extradited for alleged offences committed on US soil. It smacks of double standards, and strengthens the case for extradition reform.”

Et voila: een dubbele standaard is als een glijbaan. Eenmaal erop, glijd je er vanaf, net zolang totdat je onderaan eindigt en met een grote plons vies en al in de modder belandt. En vies is het!

• The Lengthening Arm of Uncle Sam’s ‘Pirate’ Justice (Torrent Freak)

Het gevaar van ETFs
Jesse heeft weer eens een geweldig korte uitleg van het ETF probleem en introduceert de artikelen die blogger Golem XIV eraan wijdde. Voor wie meer wil weten hoe de structuren van de ETFs, een absolute aanrader. Wat mij betreft geldt dit ook voor inleiding van Jesse, die ook even wijst op de ETFs in goud- en zilver. Om met dezelfde prudente waarschuwing als de AFM te komen: pas op dat uw ogen niet verblind worden met papieren bling bling!!

• ETFs and Derivatives Will Be the Next Trigger Event for a Major Financial Crisis (Jesse's Café Américain)
• Of wie de introductie wil overslaan, Golem XIV: ETFs – The Next Accident Waiting to Happen? (Golem XIV)
• ETFs Part 2: The Next MF Global or Trigger For a Broader Collapse – But Timing Is Everything (Jesse's Café Américain)
• Of: ETFs – Part 2 (Golem XIV)

In ander nieuws..

Met het EK voetbal in Polen en de Ukraïne voor de deur, en met Duitsland in de groep van Nederland verscheen er op Spiegel een veietigend voorschot op de Nederlands-Duitse ontmoeting. Het artikel gaat over “Diva” Arjan Robben. Dat hij kan voetballen als geen ander dat erkent óók Spiegel. Maar als hij dat niet had gekund en niet zo beslissend kan zijn voor Baye München (wat hij dus niet altijd is en daarom is hij extra slecht) dan had hij maar beter niet bestaan. Een bloemlezing over alles wat niet deugt aan Arjan Robben.

Laat ik mij – tegen al mijn financieel-economische principes in – aan een voorspelling wagen. Nederland – Duitsland: 3-0 met een hattrick van Robben! 😛

• The Insufferable Arjen RobbenBaye Munich Can't Quit Its Dutch Diva (Spiegel)

Nog iets leuks! De cult-status van “spoof reviews”. Met een grijns van oor tot oor en een schaterlach gelezen!!

• Amazon spoof reviews bring art of satire to website (Guardian)

Technisch: de kwaliteit van gedekte leningen ('covered bonds') neemt af (dûh!). Zoals gebruikelijk een heldere uiteenzetting van Izabella Kaminska van FT Alphaville met Spanje als lijdend voorwerp..

• “A gradual deterioration in the collateral backing multi-cedulas” (Izabella Kaminska; FT Alphaville)

Tot slot.

Uit de muziek-collectie en onder het mom dat er ook nog wel eens wat te lachen is. Dit weekend heb ik met een brede grijns naar onderstaande liedje geluisterd en wel met de achterliggende gedachte: “Naar welk liedje zou Ben Beanke luisteren als hij “high on hopium” is?”

Terzijde. Ik heb persoonlijk niet zo veel met synthesizers: Is dat niet iets voor mensen die geen echt instrument kunnen bespelen? De synthesizers in het liedje doen mij denken aan economen die piepend à la Paul Krugman a centrally planned “strict machine” aan het chearleaden zijn. Uit het Verenigd Koninkrijk, Goldfrapp met “Strict Machine”..

Nieuws uit Nederland

Franse verkiezingen
Wie het ook moge worden, Francois Hollande of Nicholas Sarkozy, Europa zal te maken blijven hebben met de Franse slag en eigenwijs Frans chauvinisme vanuit het Elyssee. Franse presidenten vinden van zichzelf nu eenmaal dat zij heel erg belangrijk zijn. Dat is ook zo, want elke verkozen regeringsleider is dat, maar ze moeten niet gaan denken dat zij belangrijker zijn dat de tucht en discipline van gezond verstand. Dat die discipline via marktwerking geprijsd wordt zal ook Francois Hollande gaan ondervinden en dat is maar goed ook! En dan gaan we er al eigenlijk vanuit dat de de peilingen na de verkiezingen zullen materialiseren en Sarkozy niet zal aanblijven als president..

• Markt is niet bevreesd voor Hollande (FD)

Argentijnse confiscatie
Europa komt in opstand tegen de Argentijnse confiscatie van het Spaanse olieconce YPF. Ook de Argentijnse Kamer van afgevaardigden heeft nu ingestemd met de nationalisatie waardoor Europa zich zal gaan beraden op tegenmaatregelen. Ik ga er als een vanzelfsprekendheid uit dat Europa een principiële lijn zal innemen en dat Brussel het zelf ook niet zal toestaan dat Europese overheden eenzelfde confiscatie-beleid zullen voeren; nu of in de toekomst. Of dat nu betrekking heeft op bedrijven of particulieren: het is en blijft een vorm van gelegaliseerde diefstal.

• Argentijns Lagerhuis voor nationalisatie YPF (NU.nl)

Facebook waardering
Bij de beursgang van Facebook wordt gepoogd om $10 miljard op te halen. Omdat maar een relatief klein pakket aandelen worden geplaatst, zou met de koers tussen $25-$35 Facebook op zo'n slordige $85-$95 miljard gewaardeerd worden. Of Facebook ooit geld gaat verdienen?

Wellicht dat zij een rekening bij haar gebruikers in rekening brengt, wanneer zij hun profiel volledig en definitief uit Facebook's databases willen verwijderen in verband met mogelijke (toekomstig) misbruik van privacy-gevoelige informatie.

Dat Facebook een roadshow gaat doen waarbij beleggers warm worden gemaakt om te beleggen zegt m.i. genoeg. Tel daarbij op dat onze vrienden bij de Too-Big-To-Fail grootbanken de beursgang begeleiden en u zou kunnen bevroeden dat er een oud adagium geldt: “buyer beware”..

Ter herinnering, via Bloomberg van 2 maart 2012:

Facebook Inc. (FB) hired Deutsche Bank AG (DBK), Credit Suisse Group AG (CSGN) and Citigroup Inc. (C) to work on its $5 billion initial public offering and give it access to more credit, a person with direct knowledge of the situation said.

Facebook’s new and existing banks will grant the company an additional credit line of more than $2.5 billion, said the person, who declined to be identified because the decision isn’t public. Morgan Stanley, JPMorgan Chase & Co., Goldman Sachs Group Inc., Bank of America Corp., Barclays Plc and Allen & Co. were the previously hired on the IPO.

Ongetwijfeld zullen er beleggers zijn die – bewust of onbewust – altijd al een muppet hebben willen worden..

• 'Facebook 85 tot 95 miljard dollar waard' (RTL-Z)
• Zie ook het videofragment met Wim Zwanenburg die als vermogensbeheerder sceptisch is over de beursgang: RTL-Z

Spaans hypotheekleed
Mijn analyse moet inmiddels bekend zijn: een ingestorte vastgoedmarkt is tegelijkertijd een activa-probleem van banken; mogelijk een insolvabiliteitsprobleem. In Spanje weet men daar alles van en er wordt naarstig gezocht naar oplossingen en daarbij is het concept van de 'bad bank' weer eens van stal gehaald. Of hiermee de horde van naar schatting €184 miljard aan problematische hypotheken genomen kan worden? De belastingbetaler zal er ongetwijfeld in gaan beleggen..

• Spanje komt binnen enkele weken met bankenplan (NU.nl)

In ander nieuws:

• [John Kaiser] 'Veel geld te verdienen met zeldzame metalen' (RTL-Z)
• 'Schurkenstaten omzeilen sancties via België' (NU.nl)
• Het gebruik van psychiatrische middelen in het Amerikaanse leger (Welingelichte Kringen)

Nieuws uit buitenlandse media

Britten ruziën met Europa over Basel III; Britse minister maakt afgang
De vergadering van de Europese ministers van Financiën, Ecofin, leverde geen resultaat op omtrent strengere kapitaaleisen onder Basel III: de Britse minister van Financiën wilde niet meedoen. Hij stelde dat de tekst van de maatregelen onder Basel III door de markt als een lachertje zullen worden bestempeld. Echter, dat is zijn lezing.

De lezing van zijn collega's is een andere. FT Alphaville quote de Wall Street Joual die het onomwonden samenvatte:

U.K. Chancellor George Osboe had insisted on including new ‘macroprudential’ regulatory instruments into the discussion on how much power member states should have in setting the rules for their respective financial sectors. Ironically, the govement was unable to say what macroprudential powers it wants, as it says this is a matter for the new and independent Financial Policy Committee.

“On substance yes, it was 26 against one” by the end of the talks, one EU official said.

De analyse op FT Alphaville is er één die ik u van harte wil aanraden al was het alleen maar om Lisa Pollack de 'traffic' te gunnen die dit bericht van haar toekomt. Zij is erg creatief aan de slag gegaan en aan de hand van foto' en tekstballonnetjes legt zij de hoog opgelopen discussie in stripvorm uit. Erg verfrissend!!

• The (pictorial) European bank capital rules deathmatch (FT Alphaville)

ING Vysya Bank start verkoop gouden munten India
Ik heb navraag gedaan op welke manier onze grootbank ING met ING Vysya Bank India actief is, maar dat is mij niet direct duidelijk geworden. Het is altijd even zoeken naar de juridische constructie van een dergelijke 'dochterondeeming', maar het leverde gisteren via de e-mail een leuke conversatie op met een vriend die bij ING heeft gewerkt..

Jaco: 'Ben jij bekend met ING Vysya Bank?'

A.: 'Ik moet je teleurstellen… die branch ken ik niet.'

Jaco: 'Ok. Ik vond het toch even de moeite waard om het bij jou nagevraagd te hebben; ik had nog nooit eerder van deze Indiase tak gehoord. Het zou namelijk wel erg frappant zijn dat onze gedeeltelijke ambtenarenbank goud in India gaat verkopen..'

A.: 'Ja, die Indische gasten houden wel van kraaltjes en schelpjes en glimmende dingen :P'

Jaco: 'Ja ja! Die gasten zijn zo helemaal BLING!! Ik ben benieuwd wie er over 10 jaar het hardst om dat grapje kan lachen :P!'

Enfin, goud en India. Het is en blijft een zeer grote markt.

• ING Vysya Bank enters gold coin retailing (India Times)

Ron Paul: “Our central bankers are intellectually bankrupt“
In een ingezonden brief zet Republikeins congreslid en presidentskandidaat Ron Paul uiteen wat het grote probleem is van de Verenigde Staten: het monetaire en financiële stelsel faalt onder de supervisie van de Federal Reserve die als centrale planner de rente kunstmatig laag houdt en de geldpers misbruikt om een terugkeer naar de oude zeepbellen van vroeger mogelijk te maken.

Een must read!

• Our central bankers are intellectually bankrupt (Financial Times)

James Grant: 'Fed is vampire squid of all vampire squids'
Er is geen woord Spaans bij; James Grant: “The Federal Reserve is the giant squid of squids, it is the vampire squid of vampire squids.”

Een absolute must see, met de opmerking dat het opviel dat gisteren de video van Bloomberg nog 'embed' kon worden; vandaag niet meer. Bovendien was het even zoeken totdat ik het fragment gevonden had. Kennelijk zijn de woorden van Grant niet in goede aarde gevallen.

Ik wil echter wel een kanttekening maken: het Amerikaans Congres is als Wetgevende macht en als spenderende macht net zo verantwoordelijk te houden voor de problemen die zijn ontstaan. De hamvraag is welke partij het meest gebaat is bij het staatsmonopolie op de uitgifte van geld. Degene die dit geld spendeert (en die bevoegdheid delegeert), of de degene die het daadwerkelijk print..

• Grant on `Scream' Painting, Fed's `Hall of Mirrors' (Bloomberg TV)

Alan Greenspan:
Nog een must see: Alan Greenspan zegt waar het op staat: “De goudstandaard en de verzorgingsstaat gaan niet samen”, en: “Amerikanen hebben gekozen voor een verzorgingsstaat”. Ik ben benieuwd hoeveel Amerikanen het met die laatste stelling van Greenspan eens zullen zijn: “Heb ik gekozen voor een corrupt geldstelsel”?

• Alan Greenspan: ‘You cannot have a gold standard and a welfare state at the same time’ (Silver Doctors)

In ander nieuws:

• (Aanrader!!) Sibel Edmonds Finally Wins (Washington's Blog)
• Exclusive: Est, audit clients cut lobbying ties-records (Reuters)
• (Alsof we dit nog niet wisten…) Sofia Gatica, Argentine Activist, Faced Anonymous Death Threats For Fighting Monsanto Herbicide (Huffington Post)
• (Héél opmerkelijk..) Eric Holder To Be Held In Contempt Of Congress? (Zero Hedge)

Tot slot.
Via Yahoo!:

13-year-old finds mistake in Metropolitan Museum of Art map

New York City's Metropolitan Museum of Art (The Met) is one of the world's premier destinations for artistic and historical exhibitions. But this epicenter of worldly culture is not above admitting the occasional mistake. Even when the correction comes from one curious 13-year-old boy.

• Lees verder op Yahoo!

 

Nieuws uit Nederland

'Rutte worstelt met hoogte staatsschuld'
Dat is de kop waaronder één van de redacteuren van RTL-Z de cijfers van onze staatsschuld presenteert. Zeg maar gerust dat Mark Rutte badend in het zweet geregeld wakker zal schieten, want zelfs met alle bezuinigingen stijgt de staatsschuld gewoon door: “Zonder bezuinigingen van 400 miljard euro vandaag tot 508 miljard euro in 2015. Met bezuinigingen stijgt de schuld ook nog flink: tot rond de 480 miljard, eind 2015”.

Hulde voor de eerlijkheid! Ik kan alleen maar op BIS paper 352 blijven wijzen en de grafiek die alles zegt over ons monetaire en financiële stelsel van immer toenemende onaflosbare schulden (zie: hier). Immers, exponentiele groei in combinatie met lineaire economische (schijn)groei is volslagen onhoudbaar.

Desalniettemin ben ik blij verrast met de eerlijke voorstelling van zaken en de opmerking dat er €5 per Nederlander per dag aan een onbetaalde collectieve rekening bijkomt. Dat is €1.825 per Nederlander per jaar. Nu weet ik niet wat iedereen verdient, maar voor de overgrote meerderheid van werkende Nederlanders is dit zo ongeveer een netto maandsalaris.

Dat er moet bezuinigd worden lijkt mij evident en wat mij betreft is dat prima mogelijk. Naast allerhande verkwistende subsidieregelingen, stel ik voor dat er op de uitkering van een goede vriend bezuinigd wordt: 70% van het laatst verdiende inkomen? Als straks al die te dik betaalde bankiers en ambtenaren op zoek moeten naar ander werk, dan moet er een maximum ingesteld worden! Terwijl die vriend vooralsnog op de bank zit, vangt hij met zijn uitkering meer dan ik. Over absurde prikkels gesproken; hij neemt voorlopig geen werk aan omdat hij dan moet inleveren. En ondertussen spaart hij op basis van zijn uitkering! Nu erkent hij zelf ook dat het te absurd voor woorden is, maar ja, ga maar eens nee zeggen tegen geld dat je niet nodig hebt.

Wat mij betreft een must read..

• Rutte worstelt met hoogte staatsschuld (RTL-Z)

Graaien is uit!
Graaien is uit, maar dat is maar net hoe je het bekijkt. Het bestuur van de Zwitserse bank UBS wil zichzelf een bonus verstrekken van €58 miljoen. Dat is een verlaging van 40%. Het FD schrijft:

UBS maakte 54% minder winst dan in de vergelijkbare periode ­vorig jaar. Over heel 2011 werd in de zakenbank van UBS 45% minder winst gemaakt dan in het voorafgaande jaar. Tot ergeis van de aandeelhouders daalde de bonussen van de bankiers met slechts 40%.

Mogelijk zal er een meerderheid van aandeelhouders ontstaan die bij de aandeelhoudersvergadering vandaag tegen de bonussen gaat stemmen. Met name vanuit de hoek van pensioenfondsen komt er verzet tegen deze bonussen. Wat moeten we er nog over zeggen? Het kwartje wil maar niet vallen..

• Verzet aandeelhouders tegen beloning steeds feller (FD)

Lloyd Blankfein fan van “Sex and the city”?
Het is inmiddels jaren geleden dat de Amerikaanse soap “Sex and the city” op TV was, en ik naast mijn toenmalige vriendin op de bank kon meegenieten van de vier dames die elk op hun eigen manier naarstig op zoek waren naar mannelijke aandacht. Eén ding is mij altijd bijgebleven van één aflevering (ja ja, soms pik je nog eens wat op..) en dat ging over het succes achter reclame-campagnes: “First the gays, then the women, then the masses”.

Vanwaar deze inleidende woorden? Welnu, bij FTM lezen we dat Lloyd Blankfein, CEO van Goldman Sachs, op een bijeenkomst van homo-activisten heeft verteld dat Goldman Sachs tenminste één klant is kwijtgeraakt omdat Goldman Sachs een pro-homo standpunt inneemt.

Tja. Ik zal Goldman Sachs zeker niet afvallen omdat het een pro-homo standpunt inneemt (“mensen kunnen nu eenmaal niet leuker worden dan zichzelf”), maar dit is wel erg goedkoop..

• Goldman verliest klanten door homostandpunt (FTM)

“Repeat after us..”

Het gaat goed met Amerika…

• Fabrieksorders VS flink omlaag (RTL-Z)

Accountants over Vestia en KPMG
Soms gaat je aandacht uit naar iets anders – Dr. Jelle Zijlstra's boeken kregen vorige week alle voorrang – dat je het volgen van de perikelen omtrent Vestia op een lager pitje zet. Dat gezegd hebbende, is er over Vestia nog het nodige toe te voegen want vorige week trok accountant KPMG de accountantsverklaring in. Reden? Er waren twijfels ontstaan over de juistheid van de boeken. Echter, of dat nu de fout van KPMG is  of te wijten is aan de malversaties van Vestia laat KPMG in het midden.

Op de website van Accountant.nl staat de persverklaring van KPMG waarbij de opvallend omslachtige formulering de schuldvraag in het midden laat. Bij dit bericht wil ik u bovenal wijzen op de reacties onder het bericht. Als er een zeker patroon wordt aangewezen, dan verdient dat nu eenmaal aandacht:

• KPMG trekt controleverklaring Vestia in (Accountant)

Ik wil hier aan toevoegen dat ik een groot ontzag en respect heb voor de wijze waarop accountants op Accountant.nl reageren en schrijven over hun rol in deze crisis. De doorgaans zeer open en transparante wijze waarop zij dit doen, getuigt van een wilskracht om met oprechte reflectie de prangende vragen die deze beroepsgroep bezig houden, uit te kristalliseren en te beantwoorden. Dat biedt hoop voor de toekomst.

Dat doe ik helemaal na het lezen van het blog van Marcel Pheiffer:

• KPMG inzake Vestia (Marcel Pheiffer; Accountant)

Lees ook het bericht over Stichting Onderzoek Bedrijfsinformatie (SOBI) waarvan Pieter Lakeman de voorzitter is. SOBI dient een officiële klacht in tegen de accountant van KPMG.

• SOBI dient tuchtklacht in tegen Vestia-accountant (Accountant)

Spaarvlucht Nederlanders?
Via de Volkskrant twee quotes:

Nederlanders boeken uit angst voor een val van de euro een steeds groter deel van hun spaargeld over naar rekeningen in andere valuta's. Sinds eind 2007 – het begin van de crisis – is het bedrag dat is uitgezet in Zwitserse franks verdubbeld, in Japanse yens vervijfvoudigd, in dollars met 25 procent en in Britse ponden met 40 procent gestegen.

En: Omgerekend in euro's hadden Nederlanders in maart 2012 samen 4,7 miljard in ponden gespaard, 33,8 miljard in dollars, 3,5 miljard in yens en 985 miljoen in Zwitserse franken. Het in euro's vastgelegde vermogen bedraagt 818 miljard.

Dat is geen kattenpis! De cijfers zijn gebaseerd op onderzoek van DNB en ik ben benieuwd of men daarbij ook heeft gekeken naar de hoeveelheid geld die naar de edelmetalen stroomt.

• Veel spaargeld in andere valuta uit angst voor val van euro (Volkskrant)

In ander nieuws:

• Winst Société Générale daalt met 20% (RTL-Z)
• Voor 40 miljard euro beslag op maffiaspullen (RTL-Z)
• 'Minder nieuwe bedrijven gestart door crisis' (NU.nl)
• Nog geen akkoord over strengere eisen banken (NU.nl)
• Banken verwachten voortgaande daling in kredietvraag (De Nederlandsche Bank)

Uit buitenlandse media

Wells Fargo
Een steengoede analyse over hoe de boeken van banken nog steeds “gekookt” worden. Yves Smith van Naked Capitalism pakt de analyse van Chris Whalen over Wells Fargo erbij en zet in dit één-tweetje uiteen hoe deze Amerikaanse grootbank haar excessieve overgewicht in termen van vastgoedleningen met allerhande trucs uit de boekhoudkundige toverhoed te hoog waardeert.

Het gevolg? Verliezen blijven verstopt terwijl de bonussen rijkelijk blijven vloeien naar de bestuurders. Maar dat is niet het enige. Integendeel. Well Fargo “is doubling down” en steekt meer geld in vastgoed, en speculeert daarmee op stijgende huren. Maar ja, als straks blijkt dat die uitblijven dan zullen de waarden van deze leningen (financiële activa) dalen – zo niet imploderen – met als gevolg afschrijvingen die niet gedragen kunnen worden omdat de kapitaalbuffers (eigen vermogen en reserves op de passiva-zijde) de bank blijven uitstromen. Bill Black heeft ècht gelijk: “the best way to rob a bank, is to own one!”.

• Is Wells Fargo a Lehman in the Making? (Naked Capitalism)

Goud en “mafketels”
Via GATA een dijk van een column! Amity Shlaes, columnist voor Bloomberg View en tevens directeur van het “4% groei project” van het Bush Institute (het instituut van voormalig president George Bush jr.), maakt “extra fijn” gehakt van schrijvers en commentatoren die economen als 'mafketels' wegzetten wanneer zij op goud wijzen. Het is altijd fijn om steun te krijgen, maar als men gold bugs weg wil zetten als 'mafketels' dan doet men dat maar, want “al is de leugen nog zo snel..”

• Gold Standard for All, From Nuts to Paul Krugman (Bloomberg)

Derivaten, de CFTC: #FAIL
De Amerikaanse toezichthouder CFTC die als één van de toezichthoudende partijen belast is om toe te zien op grondstoffen- en optiehandel, als ook de derivatenhandel, overweegt om binnen enkele maanden met regels te komen die de thans nog steeds ongereguleerde derivatenhandel verplicht via gereguleerde beurzen moet laten verlopen. Dat tekende Bloomberg op uit de mond van Gary Baett, één van de directeuren bij de CFTC.

Om eerlijk te zijn: dit is echt complete BS. Waarom? De Dodd-Frank Act die deze handel moest gaan aanpakken is voor nog geen 10% uitgevoerd. En met 10% ben ik m.i. erg royaal. De zogenaamde “alles-veranderende-en-hervormende-'pak-Wall-Street-aan'-wet van het Amerikaanse congres is een wassen neus. Om het ietwat cryptisch te omschrijven kan je rustig stellen dat toen Michael Jackson nog leefde zelfs zijn neus nog beter bestand was tegen de “desinfecterende werking van zonlicht”.

De Dodd-Frank wet stelde een termijn vast waarbinnen de regulering van de derivatenhandel afgerond moest zijn. Dit had al lang en breed gebeurd moeten zijn maar het wordt keer op keer uitgesteld. En nu wordt er doodleuk door de toezichthouder gezegd dat zij overweegt om de komende maanden iets te gaan voorstellen? Niets over het overschrijden van de termijnstelling in het bericht op Bloomberg. Niets.

Wat een ongelooflijk Amerikaans prutswerk: de tikkende derivatenbom is in plaats van kleiner juist groter geworden, tikt rustig verder en dat allemaal terwijl de fundamentele problemen niet zijn aangepakt.

Er staat nominaal een slordige $700 biljoen (zo'n 10 keer de omvang van de wereldeconomie) aan naakte speculatieve posities uit (bovenop het verzekerde belang à la Vestia), waar geen reserves voor zijn opzij gezet (à la AIG) en waarvan niemand weet waar de risico's in de zorgvuldig in elkaar geknutselde schijnboekhouding van financials zit (lees: financiële markten kunnen nog steeds in één klap gaan opdrogen a la 2008). Wat de gevolgen zullen zijn? Ik wil er eigenlijk niet over nadenken maar er zal ongetwijfeld naar de geldpers worden gegrepen.

• CFTC Considers Proposal on Mandatory Swap Clearing, Baett Says (Bloomberg)

En nadat ik deze woorden heb opgeschreven, lees ik bij de collega's bij Follow the Money, wat de Britse centrale bankier Mervyn King in een lezing heeft gezegd. FTM tekende de volgende woorden op uit de mond van de president van de Bank of England: 'We preekten over risico's. Maar we konden ons de schaal van de ramp niet voorstellen toen de risico's zich kristalliseerden.'

De wijze waarop Mervyn King het formuleert is stuitend: we hadden meer moeten doen; we hadden nog meer ons best moeten doen; we hadden het van de daken moeten schreeuwen en meer van dit soort über 'geruststellende' mea culpa's. Maar iets wezenlijks veranderen? Neen. Dat is er nog steeds niet bij.

• Kijkt u zelf bij FTM naar het fragment: 'Bank of England faalde' (FTM)

In ander nieuws:

• Euro Stress Crosses Border Into the Netherlands (New York Times)
• Dallas Fed Proposes Ending “Too Big To Fail”, Urges Removal of Failed CEOs, Breakup of Banks (Mish)
• Bill Black: Geithner Channels Greenspan and Airbrushes Fraud out of our Crises (Jesse's Café Américain)
• Mission To Mars – Austrian Cave Sets Stage for Red Planet Voyage (Spiegel)

Tot slot.
Graag een suggestie voor een onderschrift. Bizar gezicht! En dat geldt in dit geval letterlijk….

Via de Telegraph:

 

Wegens enkele technische problemen, is de publicatie vandaag iets later dan gebruikelijk; waarvoor mijn excuses.

Nieuws uit Nederland

Vastgoed => 'asset price depreciation' => economische contractie
In het FD lezen we:

Vier Duitse fondsen moeten mogelijk deze maand de deuren sluiten, waardoor nog eens € 1,4 mrd aan Nederlandse kantoren in de verkoop kan komen.

Tja, dit was te verwachten. In 2009 schreef ik al dat Europa op koers ligt van 'deflatie'. Nu is het zo dat de woorden deflatie en inflatie te pas en te onpas gebruikt worden en dat draagt bij aan de nodige verwarring. Zoals ik de term gebruik heeft het enkel en alleen betrekking op de uitstaande hoeveelheid geld- en krediet.

In de context van vastgoed betekent deflatie dat de valse lucht die in de markt werd geblazen (=monetaire inflatie) uit het vastgoed loopt: de krediethoeveelheid ter (her)financiering van vastgoed neemt af. Daar waar kredietexpansie jarenlang zorgde voor 'overinvestering' (waarde onderpand > lening) is de beweging omgeslagen in 'onderinvestering' (waarde onderpand < lening). Dat heeft als gevolg dat er minder kredieten vloeien naar de financiering van vastgoed en - in samenhang daarmee - dalen vastgoedprijzen. Dit proces van overinvestering en onderinvestering zou je kunnen vergelijken met eb en vloed: die zijn niet tegen te houden, hooguit te anticiperen. Dat momenteel de kredietverstrekking voor vastgoed, zowel particulier als commercieel, stokt is over de hele linie duidelijk waaeembaar. En wat mij betreft is dat alleen maar goed omdat leningen die de reële waarde overtreffen niets anders duidelijk maken dat er sprake is van een misallocatie van kapitaal. Nog een laatste quote uit het FD: De komende twee weken wordt duidelijk of de fondsen met circa € 13 mrd aan vastgoed wereldwijd, waaronder de Nederlandse kantoren, zich moeten opheffen. Deelnemers mochten twee jaar lang niet uitstappen als gevolg van de crisis. De Duitse wet schrijft voor dat een fonds na die tijd open moet, of moet liquideren.

Zo! Dat is nog eens prudente wetgeving.

Wie belegd heeft in giftig afval – en giftig afval heeft in deze zin als vanzelfsprekend betrekking op het gigantische overschot aan Nederlands commercieel vastgoed (er is voor 47 miljoen Nederlanders aan kantoorruimte) – dan moeten beleggers die deze bouwwoede gefinancierd hebben, op de figuurlijk blaren zitten: zij hebben hun billen gebrand.

Uiteraard zoeken beleggers naar manieren om dit niet te hoeven doen en willen banken en politiek dat liever ook niet (banken zien hun vastgoedportefeuille in kwaliteit drastisch afnemen met verliezen als resultaat; de overheid ziet haar belastinginkomsten dalen als gevolg van lagere vastgoedprijzen), maar het uitstellen van het nemen van verliezen, vergroot die verliezen juist: kapitaal wordt en blijft aangewend worden voor investeringen die verlieslatend zijn!

De Duitse wetgever breekt met de mogelijkheden om verliezen boekhoudkundig niet te nemen en in stand te houden. Daarmee dwingt Duitsland af dat verliezen door beleggers genomen worden. Dat gaat in tegen de automatische reflex om de verliezen te beperken en die uit te smeren over de jaren voor ons, wetende dat dat gepaard gaat met hogere kosten. En bovendien geldt dat er verhinderd wordt dat de markt zich kan herstellen.

Simpel gesteld: prijsdalingen herstellen de vraag op een markt met overschotten, daar waar een markt met grote tekorten wordt hersteld met hogere prijzen. Deze Duitse wet anticipeert op een markt met grote overschotten en beoogt de misallocatie van kapitaal aan te pakken. Die misallocatie moet – en dan gaat het maar ten koste van de korte termijn belangetjes van niet al te snuggere beleggers – opgelost worden en dat bereik je maar op één manier: verliezen nemen.  

In Nederland zullen de reacties uit de markt ongetwijfeld ietwat gefrustreerd zijn op deze Duitse wetgeving: “Kunnen die Duitsers niet de wet opzij schuiven om zodoende liquidatieverkopen te voorkomen”? Ik heb dergelijke reacties niet langs zien komen, maar ik ben benieuwd wie de eerste is die dit zal roepen..

• Duits fonds zet markt voor kantoren onder druk (FD)

Europa gaat bankenprobleem bespreken
Het duurt allemaal zo lang: het oplossen van het bankenprobleem. In Brussel gaat men weer eens vergaderen..

• Extra vergadering in Brussel over banken (Telegraaf)

Apple en 'transfer pricing'
Apple ontduikt Amerikaanse belastingen via de achterdeurtjes van de inteationale belastingregels met een creatieve constructie als gevolg. In mijn vakgebied (economische geografie) bestempelen we dit probleem onder de noemer 'transfer pricing': bedrijven brengen de kosten onder in landen waar de belastingen hoog zijn, en de winsten worden geboekt in landen waar de belastingen laag zijn. Dat deze omschrijving tekortschiet als het op Apple aankomt, leest u in het uitgebreide artikel van de New York Times. Nederland, 'transfer-pricing paradijs' komt daarin ook aan bod.

De Telegraaf houdt het kort en krachtig en rekent de misgelopen belastinginkomsten van de Amerikaanse overheid voor. Apple bespaart door de creatieve route die haar opbrengsten afleggen: $2,2 miljard. De Telegraaf quote een Amerikaanse belastingambtenaar die stelt dat de opbrengsten in potentie $5,7 miljard zijn, terwijl Apple de Amerikaanse overheid slechts $ 3,3 miljard oplevert.

De route die de New York Times typeert als een 'double Irish with a Dutch sandwich vindt u in een overigens mooi en verhelderend overzicht hier.

• Apple ontwijkt voor miljarden belasting (Telegraaf)

Een vrouw naar mijn hart!!
Via RTL-Z, een quote van bondskanselier Merkel: “We moeten af van het idee dat groei altijd veel geld moet kosten en alleen het resultaat kan zijn van dure economische stimuleringsprogramma's”. En: “Duurzame groei is gebaseerd op meer dan dat: op educatie en onderzoek, op de innovatie van kleine en middelgrote bedrijven, op een verstandige loonontwikkeling en vooral op het openstellen van de arbeidsmarkt.”

Een politica met gezond verstand!! Wie volgt in Nederland?

• 'Merkel geen voorstander stimuleringsmaatregelen' (RTL-Z)

Werkloosheidscijfers..
Een overzichtje:

• Spaanse joualisten verliezen massaal hun baan (RTL-Z)
• Werkloosheid eurozone naar recordniveau (RTL-Z)

In februari kwam de werkloosheid in Italië nog uit op 9,6 procent.

• Italiaanse werkloosheid verder omhoog (RTL-Z)

De werkloosheid [in Duitsland] kwam daarmee uit op 6,8 procent van de beroepsbevolking.

• Duitse werkloosheid stijgt licht (RTL-Z)

In andere nieuws:

• EIB wil grotere rol in Europa (NOS.nl)
• De man van Marianne Thieme krijgt heel veel landbouwsubsidies (Welingelichte Kringen)

Financiering vanuit de Verenigde Staten; een onhoudbaar verleden beloven en inspelen op de onderbuikgevoelens op basis van xenophobistisch geïnspireerd nationalisme. Dat zijn drie typeringen die bij mij een allergische reactie teweegbrengen..

• Wilders wil Nederland uit EU: Baas in eigen land (Welingelichte Kringen)

Nieuws uit buitenlandse media

Documentaire Frontline
Over de 'devolutie' of 'race naar de bodem' op Wall Street..

• Frontline On Financial Fraud (Zero Hedge)

Amerikaans hypotheekleed..
Een prachtig voorbeeld van valsheid in geschrifte! MERS, banken, en rechtbanken die in de maling worden genomen: de juridische desintegratie van het eigendomsrecht.

• Lock ‘em Up | Fraud on the Court – In Re Delva: Fraudclosure, Fabrication, Bankruptcy and Lies (4closurefraud.org)

Analyse
Zoals gebruikelijk, spijkers met koppen slaan: Jim Rickards legt uit..

• The Real Reason Ben Beanke Resists the Gold Standard (Jim Rickards; US News)

Ook zoals gebruikelijk slaat Bill Gross van Pimco spijkers met koppen.

• Gold Bug Bill Gross Will Gladly Pay You Tuesday For A Hamburger Today, Hoping “Tuesday Never Comes” (Zero Hedge)

Tot slot.

Omdat Dr. Jelle Zijlstra (zie het artikel van zondag j.l) het echt geschreven heeft..

Onderstaande grafiek, samengesteld door Zero Hedge, hebben we al eens eerder laten zien op Marketupdate. Deze geactualiseerde versie laat de meest recente cijfers van de jeugdwerkloosheid zien in verschillende Europese landen, inclusief Groot-Brittannië en het gemiddelde niveau in de Eurozone. De grafiek laat zien dat de jeugdwerkloosheid (jongeren onder de 25 jaar) in Spanje en Griekenland al boven de 50% ligt. Meer zorgwekkend is de ontwikkeling, want ook deze versie met de meest actuele data geeft geen vooruitzicht op economisch herstel. In Portugal ligt de jeugdwerkloosheid ook al op 35%, maar sinds kort is ook de arbeidsmarkt in Italië dramatisch verslechterd. Daar is de jeugdwerkloosheid nu ook naar 35% gestegen, een verdrievoudiging ten opzichte van de periode van 1999 tot en met 2002.

De snel oplopende jeugdwerkloosheid in de verschillende Eurolanden laat ook het gemiddelde stijgen, want dat ligt nu voor het eerst sinds 1994 weer boven de 22%. En toen waren de werkloosheidspercentages in Spanje, Griekenland, Portugal én Italië lager dan nu het geval is. Alleen Duitsland doet het nog vrij goed, met een jeugdwerkloosheid van minder dan 10% en een dalende trend die al in 2010 ingezet is.

Muntunie

Van de verwachting dat economische verschillen juist kleiner zouden worden door de Europese integratie is niet veel meer over, zoals ook onderstaande grafiek laat zien. Maar daarbij moet wel in het achterhoofd worden gehouden dat de Europese muntunie heeft gezorgd voor de eenheid die zo belangrijk is. Europese landen zijn tot elkaar veroordeeld en hebben niet de mogelijkheid om te vluchten in devaluaties of protectionistische maatregelen om hun eigen economie ten koste van buurlanden te stimuleren. Zonder een gemeenschappelijke munt en een ECB zouden sommige landen in Europa hun valuta al lang gedevalueerd hebben, wat ook weer devaluaties in andere landen zou kunnen uitlokken. Dergelijk populistische beleid zou de Europese economie vooral veel schade toebrengen en de verhoudingen tussen landen op scherp zetten.

De geschiedenis heeft al eens uitgewezen waar valuta- en handelsoorlogen toe kunnen leiden. De zwakke positie waarin Europese landen zich nu bevinden kan over een aantal jaar juist ons sterkste punt blijken te zijn. De zeer hoge werkloosheidscijfers passen meer bij een depressie dan een recessie, maar het alteatief van nog meer schulden stapelen en de geldpers aanzetten levert zo mogelijk een nog slechter toekomstbeeld op.

Jeugdwerkloosheid in verschillende Europese landen, klik voor een grotere afbeelding (Bron: Zero Hedge)

Nieuws uit Nederland

Alle waarschuwingen ten spijt..
Dramatische cijfers lezen we in het FD ten aanzien van potentiële omvang van de restschuldenproblematiek onder starters op de woningmarkt. Het FD citeert uit het onderzoek van Verening Eigen (Huur)Huis (bij de bank):

Medio 2011 hadden 517.000 huishoudens samen een potentiële restschuld van €15,3 mrd (gemiddeld €30.000 per huishouden) als hun woning nu zou moeten worden verkocht. Dat is 14,3% van de 3,5 miljoen huishoudens met een hypotheek.

Hoeveel er ook wordt gewaarschuwd voor de schuldenvalkuil (eens erin, moeilijk er weer uit) luisteren jong (startershypotheken) en oud (opeethypotheken) liever naar de veel te rooskleurige projecties van dure en minder dure (maat)pakken. Ik slaak een hele diepe zucht..

• Huishoudens zitten met restschuld € 15,3 mrd (FD)
• [Of lees:] VEH: vooral risico's jonge huiseigenaren (RTL-Z)

Hulde voor de collega bij RTL-Z!!
Kijk, dat leest nou een stuk nauwkeuriger!! Quote:

Uitleg ABN:
ABN verhoogt de rente, dit onder het eufemisme: “Wij vinden het belangrijk dat onze klanten een eerlijke rente betalen voor hun hypotheek.”

Eerlijk is eerlijk; ABN-Amro stelt (eveneens via RTL-Z) dat: “Onze kosten zijn hoger dan de opslag die u betaalt”, aldus de bank in de brief. Van banken kan niet verwacht worden dat zij verlies draaien. Dat zou voor zichzelf moeten spreken.

Misschien klinkt het voor u tegenstrijdig, maar ik vind een hogere rente meer dan gerechtvaardigd! Er schuilt namelijk een 'dubbele bodem' in de rentevoet: stijgt de rente dan stijgen de kosten van de schuldenaar, maar tegelijkertijd geldt dat de liquidatiewaarde van de hypotheek daalt. En dat is erg belangrijk bij het opschonen van de balansen van banken. Iets waarbij wat mij betreft ook de schuldenaar bij is gebaat.

Overigens, indien u meer wilt weten over de rentestructuur en het belang van stijgende en dalende rentecurves: lees het werk van Antal Fekete!

• ABN verdubbelt opslag variabele hypotheek van 1 naar 2% (RTL-Z)

Vestia en Fifa..
Het FD komt met een interessante reflectie over de structuur van het verdienmodel van bemiddelings- en adviesbureau Fifa van Arjan G. (die lekker mee graaide uit de pot van fictieve financiële middelen bij Vestia), en het toezicht vanuit de AFM. Met enige reserves beschouw ik zo'n analyse want als een automatisme wordt er direct gekeken naar hoe het toezicht verscherpt kan worden, terwijl ik mij altijd eerst afvraag hoe je dat juist overbodig kunt maken..

• Fifa opereerde in een markt met dunne scheidslijnen (FD)

Overigens lijkt hetgeen waar ik in mijn column vorige week met zoveel woorden toe opriep te gebeuren: het OM heeft gegevens opgevraagd bij Deutsche Bank en bij ABN-Amro. Althans, dat blijkt uit het laatste bericht bij het FD. Niet alleen het Openbaar Ministerie doet onderzoek; Deutsche Bank bereid haar verdediging alvast voor. Dit wordt overigens aardig gespind met de motivering dat zij inte onderzoek laat doen om te achterhalen hoe een en ander tot stand is gekomen, tot aan het e-mailverkeer aan toe. Deutsche Bank heeft volgens het FD een tiental advocaten ingehuurd..

• Deutsche Bank onderzoekt contracten (FD)

Twee columns; beide met veel plezier gelezen:

• Siliconen-Mark is door Kunduz-coalitie gewekt uit Brusselse horrordroom (Leon Willems; FD)
• Niet iedere verbetering vraagt om een verandering (Jules Muis; Accountant)

In ander nieuws:

• Banken Spanje en Italië kopen veel obligaties (NU.nl)
• Spaanse economie krimpt minder dan gevreesd (NU.nl)
• S&P verlaagt kredietwaardigheid Spaanse banken (NU.nl)

Hilarisch!! Maak het onderstaande de kat maar wijs..

• 'Vertrouwen VS hoogste sinds 2007' (NU.nl)

Hoe koop je politieke invloed in het buitenland? Nou zo dus:

• Kaartje voor Wilders: 10.000 dollar (Welingelichte Kringen)

Nieuws uit buitenlandse media

Black Scholes and the formula of doom
Een geweldige samenvatting van Lisa Pollack over de recente behandeling van de BBC over het gebruik van de Black-Scholes (wiskundige) formule om optieprijzen te berekenen. Zij eindigt met de stelling en het verzoek tot discussie:

Models don’t cause crises. People cause crises.
Discuss.

En dat levert een heel erg lange discussie op! Dit wordt een kwestie van het filteren van gebruikte argumenten en die te rangschikken in “pro's en con's”.

Dit soort wiskundige modellen, annex formules moet je mijn inziens gewoon in de prullenbak gooien. Het punt is dat wiskunde in economie een stuk gereedschap is. De beperking is echter dat je er geen 'huis' mee kunt bouwen. De wiskunde is simpelweg misbruikt als “marketing” voor de verkoop van rotzooi. Uiteraard werden deze methodieken voorgesteld als zijnde 'financiële innovaties'; echter, de twee elementen die strikt noodzakelijk zijn om van een innovatie te kunnen spreken zijn: 1) er moet sprake zijn van een veieuwend element, en 2) het moet in de markt commercieel succesvol zijn. In dit geval is voor beide voorwaarden niets of niet iets substantieels aan te dragen die het woord “innovatie” rechtvaardigen.

Zo'n drie jaar geleden heb ik over het gebruik van al deze nodeloos ingewikkelde wiskunde eens snerend geschreven:

“To all economists I make this humble request: either disqualify anyone who misuses the word innovation or let us come up with another word. I consider the latter a serious option because its meaning has been lost. Let us come up with another word, instead of having all these dimwits using our terminology that we have theorized upon with scientific rigour, integrity and honesty.

Otherwise, we might as well start to use this term to refer to our own being, as we are pretty great innovated primates. But then again, let us not overestimate ourselves, we have not been that successful in the global marketplace. [Perhaps] we are [just] primates after all.

Laat ik maar niet beginnen over de gemeente Zeist die vorig jaar (meen ik) van het Ministerie van Binnenlandse Zaken een “innovatieprijs voor binnenlands bestuur” kreeg voor een nieuwe website die als doel had om de communicatie met burgers te verbeteren.

Enfin, de formules van Fischer Black and Myron Scholes..

• Black Scholes and the formula of doom (FT Alphaville)

Electorale zorgen..
We zien het in Nederland en elders in Europa: de opkomst van extreem linkse dan wel extreem rechtse politieke overtuigingen. Dit is mijn inziens een logische gevolgtrekking van een door etterende crisis. Echter, dit soort extremen moeten m.i. sterk gewantrouwd worden. Houd je koppie er gewoon bij en blijf trouw aan basale en simpele beginselen: vrijheid, vrijheid, vrijheid en dat elke seconde van je leven.

Zero Hedge bericht over de politieke extremen in Griekenland en quote de huidige minister van Financiën Venizelos die (en dit zal ongetwijfeld aangescherpte verkiezingsretoriek betreffen) waarschuwt dat partijen via de verkiezingen het parlement in komen om vervolgens de Hitler-groet te brengen. Zoals gebruikelijk komt Zero Hedge met hun typische “alles-kan-kapot” interpretatie van deze quote.

Ik houd het erop dat mensen zich niet door intellectuele Tokkies moeten laten inpakken; of dat nou van het linkse of rechtse soort is. Er wordt simpelweg geheel traditioneel populistisch verantwoord gewezen met de linker vinger dan wel de rechter vinger naar een schuldige 'groep' in de samenleving, terwijl de andere hand gebruikt wordt om uit uw portemonnee het geld te graaien zodat allerhande valse beloftes kunnen worden gefinancierd. En dat is mijn (niet al te) bescheiden mening over populisten..

• Goose-Stepping Hitler-ites Threaten Greece's Utopia (Zero Hedge)

Credit default swaps
Volgens mij maakt het niet zo veel uit wat we er over roepen; derivaten blijven net zo lang een probleem totdat dit systeem door een daartoe bevoegd arts dood wordt verklaard. Vervolgens zal via een lijkschouwing uitgewezen moeten worden hoe alle posities kunnen worden ontbonden.

Desalniettemin, ISDA dat 'toezicht' houdt annex uitspraak doet wanneer er sprake is van een 'credit event', gaat zich buigen over de kleine lettertjes in de contracten..

• Is ISDA About To Be Forced To Cave? (Zero Hedge)

Paul vs Paul

Must see grafiek..

Heel apart. Hier moet we even induiken..

• Comex Silver Inventories – Bullion Banks To the Rescue (Jesse's Café Américain)

In ander nieuws:

• Exclusive: CME readies round-the-clock grains trade: sources (Reuters)
• Abu Dhabi in Lloyds Bank talks (Telegraph)

Na het omkopingsschandaal bij de Mexicaanse activiteiten van het Amerikaanse supermarktconce Walmart, beginnen de aandeelhouders zich te roeren..

• New York pension funds to vote against 5 Wal-Mart directors (Reuters)

Tot slot.

Via de Telegraph:
 

Een jaar geleden schreef CNN Money al over de enorme bedragen die de Amerikaanse overheid niet ontvangt door de belastingverlagingen. Door gunstige voorwaarden bij het sparen voor een pensioen en door belastingteruggaven op gezondheidszorg en verzekeringen betalen Amerikanen gezamenlijk een paar honderd miljard minder aan belasting aan de IRS. Maar ook kortingen op de 'capital gains tax' (belasting over waardestijging bij verkoop van een belegging) en op de hypotheeklasten dragen flink bij aan de lagere belastingdrk die Amerikanen ervaren.

In de afgelopen jaren heeft de Amerikaanse overheid het segment van de beroepsbevolking dat effectief geen belastingen betaalt weten te vergroten, door meer kortingen en belastingvoordelen te verstrekken aan grotere groepen mensen. We hebben het dan over belastingvoordelen voor werk, voor het hebben van kinderen en voor een opleiding. Ook de grootschalige belastingverlagingen van de vorige president, George W. Bush, hebben zo hun bijdrage geleverd. Tijdelijke belastingverlagingen die na 2008 werden aangekondigd om de economie te stimuleren (cash for clunkers, starterssubsidies en tal van andere maatregelen die uit het 'stimuleringspakket' kwamen) hebben er ook aan bijgedragen dat Amerikanen minder belasting zijn gaan betalen. Op zich geen verkeerde ontwikkeling, ware het niet dat de overheid er niet in slaat om haar begroting op orde te maken. Naar verwachting zal Amerika voor het derde jaar op rij weer meer dan $1 biljoen tekort komen. Dat geld moet geleend worden en schept vroeg of laat een probleem.

Ongeveer 46% van de huishoudens

Het Amerikaanse Tax Policy Center verwacht dat ongeveer 46% van alle huishoudens uiteindelijk geen belasting hoefde te betalen over het jaar 2011. Voor de recessie was dat percentage nog ongeveer 40%, aldus Robert Greenstein van het 'Liberal Center on Budget and Policy Priorities'.

Vooral de lagere inkomens en de lagere middeninkomens hoeven door de manier waarop de belastingen berekend worden vaak niets te betalen. Een voorbeeldgezin met twee kinderen en een inkomen van minder dan $26.400 per jaar kan in Amerika bijvoorbeeld aanspraak maken op een standaard reductie van $11.600, aangevuld met een vorm van toeslag van $3.700 per persoon in dit huishouden. Daarmee blijft er effectief niets over aan 'federal income tax'. Wel betalen mensen natuurlijk belastingen via andere wegen, zoals de loonbelasting (voor de financiering van de pensioensuitkering), belasting toegevoegde waarde en de belasting op gemaakte rendementen met beleggingen.

De rekening moet betaald worden

De Amerikaanse overheid kan haar enorme uitgaven en nog grotere toekomstige verplichtingen voor 'Medicare' en 'Medicaid' alleen nakomen als het iemand bereid kan vinden om de overheid geld voor te schieten. Belasting die niet via de voordeur komt gaat via de achterdeur, via de onzichtbare belasting die we inflatiebelasting kunnen noemen. Doordat de centrale bank in Amerika geld drukt om staatsobligaties te kopen neem de koopkracht van het geld dat al in circulatie is af. Zo kan het lijken alsof de problemen in Amerika minder groot zijn dan in Europa, maar gelukkig wordt in Europa wel de discussie over bezuinigen gevoerd en houdt de ECB haar rug recht door alle verzoeken van geldpersfinanciering binnen de Eurozone naar de prullenbak te verwijzen.