Categorie: Kredietcrisis

Spanje lanceert obligatie met looptijd van 50 jaar

Het Spaanse ministerie van Financiën heeft maandag nieuwe staatsobligaties met een looptijd van 50 jaar uitgeschreven, zo schrijft de Wall Street Journal. Het land haalde €1 miljard op met een private plaatsing van de obligaties, wat wil zeggen dat het schuldpapier rechtstreeks aan een specifieke partij verkocht werd. Zo speelt de regering op safe, want via een publieke obligatie-uitgifte is het moeilijk in te schatten wat er in de toekomst met de rente gebeurt.

De regering van Spanje heeft lang gewacht op deze unieke kans om geld op te halen tegen de extreem lage rentestanden van dit moment. Het contrast met de zomer van twee jaar geleden is groot, toen de rente voor een 10-jaars lening aan de Spaanse overheid boven de gevreesde 7% uitsteeg. We zijn nu iets meer dan twee jaar verder en nu nemen beleggers genoegen met een vergoeding van slechts 2,28% voor precies dezelfde obligaties. Het is dus geen wonder dat de Spaanse regering van deze unieke kans gebruik maakt om voor een langere looptijd geld op te halen.

Lage rente
De nieuwe 50-jaars lening geeft investeerders een jaarlijkse vergoeding van 4%, wat voorlopig voldoende is om de officiële inflatie voor te blijven. Er is veel vraag naar obligaties met een hoger rendement, want de rente op meer risicovolle obligaties van PIIGS-landen is de afgelopen twee jaar spectaculair gedaald. Er is zoveel liquiditeit dat een land als Duitsland ook voor een middellange looptijd gratis geld kan lenen. De komende tijd wil de Spaanse regering meer obligaties met looptijden van 10 en 30 jaar uitschrijven, omdat de lange rente nu erg laag staat. De Spaanse overheid heeft een staatsschuld van 94% ten opzichte van het bbp, veel hoger dan de Europese norm. In de zomer van 2012 lag de publieke schuldquote van Spanje op 76%.

Schuldquote Europese landen in 2014 (Via Wikipedia)

2 september 2014
Open brief aan het IMF, de ECB en de EU

Wim Grommen heeft een open brief gestuurd naar het IMF, de ECB en de Europese Unie. In deze brief roept hij op tot een stimuleringsprogramma dat direct meer geld in de handen van de consument brengt. Is de oplossing echt zo simpel als Wim Grommen formuleert? Hieronder leest u de vertaling van de brief die in het Engels verstuurd werd naar Draghi, van Rompuy en LaGarde….

Geachte mevrouw Lagarde, geachte heer Draghi en geachte heer Van Rompuy,

Nu het welzijn van veel burgers in Griekenland, Portugal, Spanje, Italië en Frankrijk onder het kritisch punt dreigt te zakken is het belangrijk dat er op korte termijn een oplossing komt voor deze burgers. De historie heeft namelijk geleerd, dat het omvallen van de pijler welzijn in een samenleving altijd resulteert in revolutie. Via de media hebben mij signalen bereikt, dat revolutie in deze landen ook nu weer aan de poort staat te rammelen. Regeringen van deze landen, ongeacht hun politieke signatuur, zien dit met lede ogen aan, maar staan met de rug tegen de muur.

Ik stel daarom voor, dat vóór 1 januari 2015, het “8-stappenplan redding Euro” (zie bijlage) dat ik voor database administrators van banken in deze landen heb opgesteld, wordt uitgevoerd. Na het uitvoeren van dit stappenplan zullen de burgers in deze landen voldoende financiële middelen hebben om in 2015 op een menswaardige wijze te kunnen leven. Uw organisaties kunnen zich op deze wijze profileren als Robin Hood. Een Robin Hood, die echter ook zorg draagt voor de welgestelde burger in de samenleving. Het stappenplan voorkomt namelijk ook dat er chaos op de financiële markten ontstaat als gevolg van revoluties. De beurskrach in 1929 heeft laten zien welke desastreuze gevolgen dit kan hebben voor samenlevingen. Voor meer achtergrondinformatie verwijs ik u naar het paper "Current problems associated with the end of the third industrial revolution" dat op een internationaal symposium in Valencia is gepresenteerd in Valencia, The Economic Crisis: Time for a paradigm shift, Towards a systems approach. Tevens verzoek ik u mijn voorstel, om alle Europese beurzen in overleg met de beurseigenaren te herindexeren op 100 punten, te bestuderen. Voor meer achtergrondinformatie voor dit voorstel, verwijs ik u naar mijn artikelen The Dow Jones Industrial Average: a Fata Morgana en Will Obama manipulate the Dow Divisor? From fiction to reality Ik zie uw uitnodiging voor een gesprek over het onderwerp “8-stappenplan redding Euro” of het onderwerp “herindexering Europese beurzen” graag tegemoet. Met vriendelijke groet, Wim Grommen Bijlage
8-Stappenplan redding Euro
Database administrators van Europese banken kunnen een bijdrage leveren aan het oplossen van de eurocrisis. De volgende 8 stappen moeten zij op 31 december 2014 uitvoeren, om burgers in hun land die onder het bestaansminimum leven, weer in 2015 een menswaardig bestaan te geven.
Stap 1: Log in als tabeleigenaar van de tabel “lopende_rekening_burgers” op de productiedatabase

Stap 2: Disable alle triggers op de tabel “lopende_rekening_burgers”

Stap 3: Disable alle check-constraints op de tabel “lopende_rekening_burgers”

Stap 4: Voer het volgende update-statement uit op de tabel “lopende_rekening_burgers”:

update lopende_rekening_burgers set saldo = saldo + ecb_gift_aan_burger where sofinummer in ( select sofinummer from burgers_belastingdienst where jaarinkomen < norm_jaarinkomen )

Er zal de komende 2 maanden overleg gevoerd worden tussen het IMF, ECB, EU en de regeringsleiders over de waarden van de variabelen ecb_gift_aan_burger en norm_jaarinkomen. De waarden van deze variabelen kunnen per land worden vastgesteld.

Stap 5: Maak deze wijziging definitief middels een commit

Stap 6: Enable weer alle check-constraints op de tabel “lopende_rekening_particulieren”

Stap 7: Enable weer alle triggers op de tabel “lopende_rekening_particulieren”

Stap 8: Log weer uit de productiedatabase
Mocht er geen goedkeuring komen voor dit stappenplan, dan kunnen database administrators hun eigen morele verantwoordelijkheid nemen. Afhankelijk van hun Robin Hood-gevoel bepalen ze dan zelf, wie van hun landgenoten in aanmerking komen voor een gift en tevens hoe hoog deze zal zijn.

Open brief aan de ECB, het IMF en de Europese Unie

29 augustus 2014
Japan is niet de lotsbestemming voor Europa

Steeds vaker is het refrein te horen, dat Europa steeds meer op het Japan van de jaren negentig van de vorige eeuw gaat lijken. Voor het Land van de Rijzende Zon is dat een decennium vol misère in de vorm van economische stagnatie en deflatie. Feitelijk worstelt Japan nog steeds met de naweeën van die jaren.

Europa heeft volgens sombermannen steeds meer weg van het Japan van toen. Ook in Europa is de crisis het gevolg van de onroerend goedbubbel en doorgeschoten waarderingen voor de verschillende vermogenstitels. Het gevolg van de crisis was, dat oneindig veel vermogen verdampte, lonen een vrije val maakten en de koopkracht ineen klapte. De onroerend goedmarkt verkeert nog steeds in een staat van crisis en financiële vermogenstitels zijn waardeloos geworden. Daar staat echter tegenover, dat de verplichtingen op niveau bleven en zowel voor bedrijven als financiële instellingen als een molensteen gingen fungeren.

Japan?
In Japan had dat tot gevolg, dat banken klem kwamen te zitten tussen waardeloos geworden onderpand en uit de pan rijzende schulden. Daardoor kunnen Japanse banken sinds jaar en dag hun traditionele rol van kredietverschaffer niet meer spelen. Dat heeft geresulteerd in een heel laag niveau van investeringen en dito economische groei. Het antwoord van de overheid op dit onvermogen van de private sector was om de publieke bestedingen steeds verder te laten oplopen. In 15 jaar tijd verdubbelde de staatschuld naar meer dan 230% van het bruto binnenlands product. In Europa is het allemaal nog niet zover en hoeft het ook niet zover te komen. Wat dat betreft zijn de omstandigheden minder extreem in Europa dan in Japan. Zo is de hypotheeklast Europa breed minder extreem dan in Japan. Landen als Italië en Spanje mogen zich dan heel diep in de schulden hebben gestoken, voor Duitsland geldt dat veel minder. Daarmee is nut en noodzaak voor schulden afbouw toch minder dan in Japan. Trouwens, waar in Japan de Nikkei 225 blijft hangen rond een niveau van 15000, hebben veel Europese beurzen hun koersniveau van voor 2008 alweer overschreden. Ooit had de Nikkei 225 een niveau van om en nabij 40 000.
Europa hervormt
Een belangrijk voordeel van Europa is, dat het van Japan kan leren hoe het niet moet. Het land is er in 20 jaar tijd niet in geslaagd om een hervormingsbeleid te entameren. Zelfs de hervormingsagenda van premier Shinzo Abe dreigt te smoren in de gevestigde belangen van bijvoorbeeld de landbouw en de Retail. In Europa zijn overheden in bijvoorbeeld Spanje en Portugal wel voortvarend aan het werk gegaan en met succes. De meest serieuze les die van Japan te leren valt betreft het monetaire beleid van de centrale bank. Het beleid van extreem lage rente van de Bank van Japan stelde commerciële banken 8 jaar lang in staat om tegen onderpand van Japanse staatsobligaties immense hoeveelheden liquiditeiten bij d BoJ weg te slepen om die vervolgens aan zwakke bedrijven uit te lenen. In al die jaren deden banken niets om weer gezond te worden, het zogeheten zombiebanking.
ECB is gewaarschuwd
De ECB voelt helemaal niets voor deze werkwijze en probeert juist het bankwezen tot het opschonen van de balans te dwingen. Stresstests moeten waarborgen, dat banken deze opdracht serieus nemen. Ongelukkigerwijs kunnen banken in Europa ook nog steeds bijna gratis ongelimiteerde hoeveelheden liquiditeiten opnemen bij de ECB. Je mag je afvragen of dit het juiste medicijn is om een Japanscenario af te wenden. Het is nog maar de vraag of een zeer accomoderend monetair beleid burgers en bedrijven ertoe zal aanzetten nieuwe leningen af te sluiten. Ze zijn immers nog druk doende de oude af te lossen.
Het zeer soepele monetaire beleid van de Bank of Japan heeft er tot nu toe alleen voor gezorgd dat ze verreweg de grootste bezitter van Japanse staatsschuld is geworden. Van een groeiversnelling is nog steeds geen sprake. Europa moet er dus voor waken blindelings het Japanse voorbeeld of dat van de VS te volgen als het gaat om monetaire verruiming. Het resultaat zou wel eens even weinig bemoedigend kunnen uitpakken als in Japan. Wel een alsmaar stijgende publiek verschuldiging, terwijl de economische groei uitblijft. Natuurlijk zullen Europese overheden er niet aan kunnen ontkomen het proces van schulden afbouw soepeler te laten verlopen. Voorlopig lijkt de belangrijkste Japanse les, dat stimulering niet eindeloos kan doorgaan. Het is immers geen feilloos recept voor herstel van de groei. Hoe het niet moet weten we na zes jaar crisis wel, niet hoe het wel moet! Cor Wijtvliet
BELANGRIJK: - Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected] - Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen - U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen! - U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze nog niet automatisch ontvangt. - Klik HIER (u downloadt een pdf) en maak kennis met de Crash Investor, een waardevolle bijdrage voor de actieve belegger!

26 augustus 2014
Ewald Engelen over vermogensongelijkheid en de crisis

Ewald Engelen gaf tijdens Lowlands University een boeiend college over vermogensongelijkheid, het thema dat ook centraal staat in het boek Capital van Tomas Piketty. Een lezing over het functioneren van ons economische systeem, dat vooral de rijken in de kaart lijkt te spelen.

22 augustus 2014
Grafiek: De rijken krijgen steeds meer

Dat er sprake is van inkomensongelijkheid in de VS zal voor niemand nieuws zijn, maar de volgende grafiek laat zien dat de verdeling van de welvaart niet altijd zo scheef verdeeld is geweest. Vanaf de Tweede Wereldoorlog tot en met de periode 1975-1979 groeide het inkomen van de ‘bottom 90%’ namelijk harder dan van de ’top 10%’.

Sindsdien komt een steeds groter deel van de welvaart ten goede aan de 10% met de hoogste inkomens. Sterker nog, sinds het uitbreken van de financiële crisis moest de middenklasse inleveren, terwijl de rijkste 10% hun inkomens het snelst zagen stijgen in vijftig jaar tijd.

Is dit het economische herstel waar we op zitten te wachten? Zo lang het geld onvoldoende bij de middenklasse en de lagere inkomens terecht komt zal de economische groei zwak blijven, omdat de consumptieve bestedingen achter zullen blijven.

Steeds groter deel inkomensgroei komt ten goede aan de rijken (Grafiek via Zero Hedge)

8 augustus 2014
Stephanie Kelton over Modern Monetary Theory

Stephanie Kelton, hoogleraar economie aan de universiteit van Missouri-Kansas is van mening dat veel economische theorieën zich niet hebben aangepast aan de nieuwe situatie die ontstond na het uiteenvallen van Bretton Woods. Ze legt uit dat overheden en centrale banken in het nastreven van volledige werkgelegenheid en economische groei steeds beperkt werden door de koppeling van geld aan een bepaalde hoeveelheid goud. Na 1971 werd de koppeling aan goud verbroken en kregen centrale banken en overheden meer vrijheid om de geldhoeveelheid te laten toenemen en was er niet langer een rem op de kredietcreatie.

Van gouddekking naar rente

Kelton legt uit dat overheden vandaag de dag makkelijker schulden kunnen blijven maken, omdat ze er niet voor hoeft te vrezen dat het geldsysteem instort door een run op het goud dat het geld voorheen moest dekken. De inwisselbaarheid van geld voor fysiek goud maakte plaats voor een nieuw instrument, namelijk rente. Omdat overheden tekorten kunnen blijven maken is er door de jaren heen een grote obligatiemarkt gegroeid, die beleggers beloont met een rentevergoeding. Neemt het wantrouwen over het geldsysteem toe, dan kan een stijgende rente verhinderen dat mensen hun geld omzetten in goud. Dat gebeurde ook in 1980, toen Paul Volcker van de Federal Reserve de rente verhoogde.

Hyperinflatie
Professor Kelton weerlegt ook het verhaal dat monetair stimuleringsbeleid op termijn hyperinflatie veroorzaakt. Ze merkt op dat in alle historische gevallen van hyperinflatie er meer zaken een rol speelden. Landen waar de munt volledig waardeloos werd hadden vaak grote problemen, zoals het wegvallen van productiecapaciteit (Duitsland moest na WO I belangrijke industriegebieden afstaan en Zimbabwe joeg de blanke boeren weg die wisten hoe ze de plantages moesten beheren) en het probleem van schulden in een vreemde valuta (wederom het geval in Weimar Duitsland en Zimbabwe). Kelton merkt op dat er in de historie nog geen hyperinflatie is voorgekomen in landen met een gezonde productieve economie. De grote vraag is: Hoe gezond is de Amerikaanse economie? Veel productieve capaciteit is de afgelopen decennia overgeplaatst naar het buitenland, wat direct voortvloeit uit de overwaardering van de dollar. Ook is er sprake van een zeer hoge werkloosheid, getuige de uitzonderlijk lage participatiegraad en de trend van dalende reële inkomens voor de middenklasse. Is Amerika, dat volledige soevereiniteit heeft over het drukken van dollars, echt immuun voor een hyperinflatie?

7 augustus 2014
Grafiek: Welke landen betaalden de rekening niet?

Argentinië kon vorige week haar schuldeisers niet betalen, waardoor er officieel sprake was van een nieuwe default. Dat gebeurde ook al eens in 2001, waarbij de munt aanzienlijk devalueerde tegenover de Amerikaanse dollar. Economen Reinhart en Rogoff maakten al eens een overzicht van alle defaults van overheden sinds het jaar 1800 en daar maakte de Economist het volgende overzicht van.

We zien dat het helemaal niet zo vreemd is dat landen van tijd tot tijd hun rekening niet kunnen betalen, al is de betalingsmoraal niet in alle landen even goed. Latijns-Amerikaanse landen hebben een relatief slechte reputatie, gezien het aantal landen dat vertegenwoordigd is in dit overzicht. In Ecuador en Venezuela konden schuldeisers (sinds 1825) al tien keer fluiten naar hun geld. In Argentinië gebeurde dat in dezelfde periode acht keer.

Misschien wordt het met deze data duidelijk dat er niet zoiets bestaat als een risk-free rate of return, een term die wetenschappers gebruiken voor beleggingsobjecten die geen risico hebben. In de praktijk zijn dat staatsobligaties, omdat men in veel wetenschappelijke literatuur de aanname maakt dat obligaties zeer veilige beleggingen zijn. Deze grafiek van de Economist laat zien dat dat risk-free niet in alle landen even risk-free is.

Aantal wanbetalingen op staatsschulden (Bron: Economist)

4 augustus 2014
Steve Keen: “Het geldsysteem is een piramidespel”

Econoom Steve Keen legt in deze reeks van drie video’s uit hoe een op krediet gebaseerd geldsysteem werkt en waarin het verschilt van een geldsysteem op basis van bijvoorbeeld gouddekking. Hij laat zien dat banken in ons huidige krediet gebaseerde geldsysteem een natuurlijke neiging hebben om meer (te veel?) kredieten te verlenen, omdat het voor de bank vrijwel altijd winstgevend is om te doen. Daardoor ontstaan kredietbubbels die vroeg of laat uit elkaar barsten.

Ook merkt Steve Keen op dat veel economen voor het uitbreken van de financiële crisis bijna geen rekening hielden met de impact van de schuldquote op een economie. Men keek vooral naar werkloosheid en de inflatie, om tot de conclusie te komen dat het eigenlijk best wel goed ging met de economie. Pas in 2006 en 2007 werd duidelijk dat de economische groei in belangrijke mate gedreven werd door het stapelen van schulden. Inmiddels is men tot het inzicht gekomen dat ook het schuld gedreven groeimodel niet eeuwig houdbaar is.

Piramidespel
Steve Keen wijst op een grote weeffout in krediet gebaseerde geldsystemen, namelijk de onproductieve kredietverlening. Wanneer banken geld uitlenen dat niet gebruikt wordt om nieuwe economische activiteit te ontplooien ontstaat er een prijsopdrijvend effect, waarbij alle betrokken partijen aangemoedigd worden nog meer geld te lenen en in onproductieve activa te stoppen. Denk aan het opblazen van een huizenbubbel, waarbij huishoudens meer en meer schulden op zich nemen en waarbij er niet meer economische groei ontstaat. Elk geldsysteem op basis van krediet is zelf-destructief, omdat er voortdurend meer schulden gemaakt moeten worden om alle rentelasten te kunnen betalen. En meer schulden nu betekent dat er in de toekomst nóg meer rente betaald moet worden aan banken. Dit spel kan verlengd worden door de rente naar nul te duwen (wat centrale banken de afgelopen jaren gedaan hebben), maar dan nog is een uiteindelijke implosie onafwendbaar. Ook dat legt Steve Keen uit in deze video's. Deel 1/3 Deel 2/3 Deel 3/3

1 augustus 2014
Helft Nederlanders heeft vrijwel geen vermogen

Eind vorige week publiceerde De Nederlandsche Bank een vrij positief bericht over het vermogen van de Nederlanders. Collectief hebben we in de eerste helft van dit jaar bijna €6,6 miljard aan onze spaarrekeningen toegevoegd, waarmee ons totale spaarvermogen een recordniveau van €335 miljard bereikte. Dat betekent dat een huishouden gemiddeld €44.000 op een spaarrekening heeft staan, naast eventuele bezittingen in de vorm van onroerend goed of een beleggingsportefeuille. Wat zou dat toch mooi zijn, als ieder huishouden een dergelijk bedrag te besteden had…

Vermogen ongelijk verdeeld
Door alleen het gemiddelde te noemen krijg je de indruk dat het nog niet zo slecht gesteld is met het gemiddelde huishouden in Nederland. Het cijfer is uitermate misleidend, als je beseft dat de vermogensongelijkheid in ons land bijzonder groot is. Eerder dit jaar publiceerde Bas van Bavel de resultaten van zijn onderzoek naar de vermogensposities van Nederlandse huishoudens. Op basis van cijfers van het CBS uit 2014 kwam hij tot de conclusie dat de helft van alle Nederlandse huishoudens geen of vrijwel geen vermogen heeft. Vanuit dat licht bezien kijkt u opeens heel anders naar dat gemiddelde spaarvermogen van €44.000! Heel veel Nederlandse huishoudens hebben in werkelijkheid helemaal geen vermogen opgebouwd, ook al hebben ze misschien een mooie lease-auto voor de deur staan of wonen ze in een eigen huis. Veel van die welvaart is gefinancierd met schulden, gebaseerd op een toekomstige cashflow. We plukken nu alvast de vruchten van onze toekomstige productiviteit, zodat we een hoge levensstandaard kunnen handhaven. De vraag is dan hoe gezond de Nederlandse economie is, zeker als je bedenkt dat veel van ons vermogen in stenen zit. Vastgoed dat voor een relatief groot gedeelte met vreemd vermogen gefinancierd is. Voor meer dan 1 miljoen huishoudens is de schuld aan de bank groter dan de waarde van hun eigen huis. De kans is groot dat een deel van deze huishoudens - ook al hebben ze een geweldig inkomen - helemaal links vertegenwoordigd zijn op onderstaande grafiek.

Helft Nederlandse huishoudens heeft geen vermogen (Bron: Van Bakel, 2014)

De boodschap van dit artikel is om kritisch te zijn naar de economische cijfers die ons via de media bereiken. Soms is het goed om even wat verder te kijken en er andere bronnen bij te pakken, zodat u meer inzicht krijgt in de werkelijke situatie. Het aantal huishoudens dat meer dan €44.000 op een spaarrekening heeft staan is kleiner dan u denkt, wetende dat er zoveel mensen zijn die nauwelijks vermogen hebben.

28 juli 2014
Vermogen Amerikaanse huishoudens daalt

Het vermogen van Amerikaanse huishoudens is sinds 2003 sterk gedaald, wanneer men de waarde van alle bezittingen corrigeert voor de inflatie. Dat schrijft de New York Times op basis van een nieuwe onderzoek dat werd uitgevoerd door de Russell Sage Foundation. Uit het onderzoek blijkt dat het vermogen van huishoudens tussen 2003 en 2013, na correctie voor inflatie, gezakt is van $87.992 naar $56.335. De onderzoekers keken niet naar het gemiddelde huishouden, maar naar de middelste waarneming op volgorde van grootte. Dat is een gebruikelijke methode wanneer er sprake is van een scheve verdeling in de onderzochte populatie.

Het onderzoek laat vooral zien dat de vermogensongelijkheid groter is geworden. De 5% meest vermogende huishoudens zagen in de periode van 2003 tot en met 2013 hun vermogen juist met 12% toenemen. Volgens econoom Edward Wolff van de New York University is het vermogen van de rijkste 1% nog sneller gegroeid, zie ook dit artikel. Vooral de recessie van 2007 werd door de middenklasse sterk gevoeld. De waarde van hun woning daalde en in 2008 begonnen ook de aandelenkoersen te dalen. Vanaf het dieptepunt van de crisis is het vermogen weer licht toegenomen, maar zowel voor als na de crisis groeide het vermogen van de rijkste huishoudens sneller dan van de huishoudens met een kleiner vermogen.

De volgende grafiek laat de vermogensontwikkeling zien, omgerekend naar dollars van 2013. De verschillende lijnen vertegenwoordigen de verschillende vermogenscategorieën. Zo staat ’95th’ voor het vermogen van de rijkste 5%, ’90th’ voor het vermogen van de rijkste 10%, enzovoort.

Vermogensongelijkheid
De Federal Reserve publiceert ook regelmatig overzichten van het vermogen van Amerikaanse huishoudens. Het verschil is dat de centrale bank alleen de totale vermogenspositie laat zien, waarbij geen inflatiecorrectie wordt toegepast en waarin ook de ongelijke verdeling van de vermogens onzichtbaar blijft. Wie naar deze cijfers kijkt zou tot de conclusie komen dat Amerikaanse huishoudens de crisis alweer volledig te boven zijn. Ook in Nederland is de vermogensongelijkheid zeer groot, zoals van Bavel beschrijft in deze publicatie. Van alle Nederlandse huishoudens heeft de helft netto helemaal geen vermogen, omdat hun schuldpositie minstens zo groot is als de totale waarde van hun bezittingen.

Vermogen van de rijkste huishoudens nam toe, middenklasse blijft achter

28 juli 2014
Spanje introduceert heffing spaargeld

De Spaanse regering heeft begin deze maand een wetsvoorstel aangenomen waarmee 0,03% van het spaargeld op Spaanse bankrekening gehaald kan worden. Volgens Reuters heeft de maatregel als doel een aantal regionale belastingmaatregelen te harmoniseren, maar in hoofdzaak is de maatregel ingevoerd om geld binnen te halen voor Spaanse regio’s die krap bij kas zitten.

De maatregel brengt naar verwachting €400 miljoen in het laatje van de overheid, aangezien er in totaal €1,4 biljoen aan spaartegoeden geparkeerd staan op Spaanse bankrekeningen. De spaardersheffing is een steuntje in de rug voor regionale overheden, die binnenkort aan strengere begrotingseisen moeten voldoen.

Begrotingstekort
De regering van Spanje sloot het jaar 2013 af met een begrotingstekort van 6,6%, ver boven de Europese norm van drie procent en iets boven haar eigen doelstelling van 6,5%. Dit jaar wil Spanje het tekort terugbrengen naar 5,5%. Voor regionale overheden is het maximale tekort vastgesteld op slechts 1%. Vorig jaar werd de belastingregel al ingevoerd, om te voorkomen dat regionale overheden hun eigen belastingregels zouden toepassen. Bij de invoering was het belastingtarief nog 0,0%. De spaardersheffing waar al langer voor gewaarschuwd wordt komt er echt aan. Als consumenten op hun geld blijven zitten en te weinig consumeren en investeren, dan moet de overheid die rol maar op zich nemen. Dat lijkt althans de gedachte achter deze belastingmaatregel. In juni werd in Madrid een hervormingsplan voor de belastingen gepresenteerd, dat de belastingdruk voor bedrijven en consumenten moet verlichten. Op die manier denkt Spanje een impuls te kunnen geven aan de economie.
Spaardersheffing
De spaardersheffing vloeit voort uit de gedachte dat de economie niet vanzelf naar een evenwicht beweegt. Als mensen teveel sparen en te weinig investeren kan de economie in een neerwaartse spiraal terechtkomen, omdat onderbesteding leidt tot minder werkgelegenheid. Een oplopende werkloosheid zet consumenten aan meer geld opzij te zetten, waardoor er nog minder consumptie plaatsvindt. Met een spaardersheffing kunnen de geparkeerde en ongebruikte vermogens van burgers aangesproken worden voor nieuwe overheidsbestedingen.

De vermogensheffing op spaargeld komt eraan

23 juli 2014