Tag: aandeelhouderswaarde

  • Belastingverlaging Trump schiet haar doel voorbij

    Alweer ruim een jaar geleden vertelde president Trump een opgetogen Amerikaans bedrijfsleven dat de belastingdruk fors omlaag zou gaan. De achterliggende bedoeling van de president was dat de grote bedrijven hun enorme tegoeden, die ze buiten de VS hadden opgestapeld, naar het moederland zouden overhevelen. Al die talloos veel miljarden dollars zouden dan in de Amerikaanse economie geïnvesteerd worden, waardoor de belastingverlaging zichzelf zou terugverdienen.

    Dat was het optimistische scenario, maar wat is er na een jaar van dat optimisme overgebleven? In hoeverre wordt de theorie gestaafd door de praktijk? Het heeft er na een jaar alle schijn van dat de belastingverlaging amper of niet de gehoopte positieve gevolgen heeft. Dat althans concludeert the National Association for Business Economics. De verhoopte investeringen zijn vooralsnog uitgebleven.

    Veel bedrijven hebben hun gerepatrieerde gelden gebruikt om op heel grote schaal eigen aandelen in te kopen en om in tweede instantie hun schulden af te lossen. Het zijn met andere woorden vooral de beleggers die profiteren van het gunstige belastingregime. Een bedrijf als Apple beloofde destijds publiekelijk dat het in de komende vijf jaren $350 miljard zou bijdragen aan de Amerikaanse economie. De praktijk wijst tot nu toe in een andere richting. Het heeft zijn capex verhoogd met 14% tot een bedrag van $14,5 miljard, een niet te versmaden hoeveelheid dollars. Over de eerste negen maanden van 2018 kocht Apple echter voor een bedrag van $62,6 miljard aan eigen aandelen terug. Dat was driemaal zoveel als in 2017.

    Bedrijven kopen massaal aandelen in

    Analisten vergoelijken het gedrag van bedrijven als Apple door erop te wijzen dat investeringen een langere doorlooptijd hebben voordat ze terug te vinden zijn in de cijfers. Ze wijzen er ook op dat veel bedrijven hun capex fors hebben opgehoogd. Zo bedroeg de capex van Google en Facebook in 2017 $21 miljard, maar in 2018 zal dat bedrag uitkomen op $37 miljard. Dat klinkt mooier dan het is. Amerikaanse overheidsdienaren moeten concluderen dat investeringen aan het begin van 2018 fors toenamen om in de tweede helft van het jaar af te vlakken en die afvlakking zet zich waarschijnlijk door in 2019.

    Dat laatste zal beslist niet het geval zijn bij de programma’s voor terugkoop van eigen aandelen. Die programma’s zijn in 2018 met 44% gestegen ten opzichte van 2017, zo heeft Goldman Sachs becijferd. In 2019 gaan die nog eens met 22% verder omhoog. Het zijn overigens vooral de grote namen in de techsector die heel veel geld uitgeven aan het terugkopen van eigen aandelen. Apple, Alphabet, Cisco, Microsoft en Oracle hebben gezamenlijk in de eerste negen maanden van dit jaar het lieve sommetje van $115 miljard besteed aan terugkoopprogramma’s. Het waren ook de vijf bedrijven met de grootste tegoeden in het buitenland.

    Technologiebedrijven hebben dit jaar vooral eigen aandelen ingekocht (Bron: Financial Times)

    Aandeelhouders profiteren het meest

    De conclusie moet dan ook luiden, dat vooral de aandeelhouder en het zittend management (ook aandeelhouders) profiteren van de gulheid van de president. De doorsnee-Amerikaan, de belastingbetaler, heeft vooral het nakijken. Er komen weinig of geen extra banen bij en ook de verhoopte investeringen in bijvoorbeeld innovatie blijven grotendeels achterwege.

    Doen bedrijven dan helemaal niets nuttigs met al die extra gelden? Toch wel. De schuldenlast van het Amerikaanse bedrijfsleven is tot astronomische hoogte gestegen. Aan het begin van 2018 beliep die schuldenberg het bedrag van $9,4 biljoen. Veel bedrijven hebben in de afgelopen jaren de verleiding niet kunnen weerstaan op grote schaal geld te lenen om bijvoorbeeld terugkoopprogramma’s te financieren of om er overnames mee te betalen. Geld was immers nagenoeg gratis. Nu gaat de rente echter omhoog en velen vrezen met grote vreze dat nu de rente gaat stijgen veel bedrijven financieel in de problemen gaan komen.

    Van een grote naam als General Electric wordt al hardop gezegd dat het weleens kan omvallen, omdat het te veel schulden heeft. Veel bedrijven gebruiken daarom het vrijgevallen geld om hun schuldenlast te verlagen. De top 100 niet-financiële bedrijven besteedden in de eerste helft van 2018 $72 miljard om de schulden te verlagen. Dat was niet eens zoveel minder dan de $81 miljard die ze uitgaven aan terugkoopprogramma’s. Het was echter veel meer dan de $47 miljard die opging aan investeringen en aan R&D, zo heeft Moody’s becijferd.

    Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

    Tot slot:

    • Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
    • Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
    • Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
    • Of bezoek www.Beurshalte.nl      
    • Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!

    Vindt u deze columns van Cor Wijtvliet interessant, dan kunt voor €25 per jaar donateur worden van het CorWijtvlietJournaal. Ook kunt u een geheel vrijwillige bijdrage overmaken naar NL14RABO0156073676, ten name van Wijtvliet Research.

    Donateurs krijgen niet alleen zonder vertraging het CorWijtvlietJournaal in hun mailbox, maar kunnen ook rekenen op een wekelijkse extra nieuwsbrief met vijf beleggingstips van Cor Wijtvliet. Neem voor meer informatie contact op met Cor Wijtvliet via het hierboven genoemde mailadres.




  • De tijd van huidig topmanagement bij bedrijven is voorbij

    Het was alweer in 1970 dat de latere Nobelprijswinnaar Milton Friedman in the New York Times Magazine hard uithaalde naar het vigerende economische gedachtegoed. De business of business was om zoveel mogelijk winst te maken. Moeilijk meetbare zaken als sociale doelen dienden geen doel en hadden geen nut anders dan dat ze uiteindelijk zouden leiden tot de komst van het in de Verenigde Staten zeer gevreesde en verafschuwde socialisme.

    Het was in de visie van Friedman de plicht van bedrijven om zoveel mogelijk geld te verdienen voor de aandeelhouder. Bedrijven moesten zich daarbij echter wel houden aan de spelregels van de maatschappij. Hiermee legde hij de basis voor de theorie van het scheppen van aandeelhouderswaarde. Die theorie werd als eerste in de praktijk gebracht door de fameuze ceo van General Electric, Jack Welch. In tweede instantie werd ‘aandeelhouderswaarde’ het speeltje van consultants en investment bankers die het idee plantten bij tal van bedrijven binnen en buiten de Verenigde Staten.

    Aandeelhouderswaarde

    Het topmanagement van al die bedrijven betoonde zich een zeer gewillige volger van de nieuwe heilsleer. Aandelenpakketten en optieplannen oefenden een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit. Fondsmanagers, die claimden de belangen van aandeelhouders te behartigen, stookten het vuurtje verder op. Ze eisten elk kwartaal resultaten te zien. Het resultaat kennen we. Om steeds opnieuw aan de eisen van de zittende aandeelhouder te voldoen sneed het topmanagement in zaken als Research & Development en in lange termijn investeringen. Aandeelhouderswaarde werd een ander woord voor korte termijn denken en kortzichtigheid.

    Dat neemt niet weg dat de leer van de aandeelhouderswaarde uiterst succesvol is gebleken. In pakweg drie decennia heeft het wereldwijd gezegevierd. Natuurlijk, de zo geprezen animal spirits sloegen wel eens op hol en moesten daarop ingetoomd worden. Een voorbeeld daarvan is de totstandkoming van de Sarbanes-Oxley wet in 2002 naar aanleiding van het Enron schandaal.

    Alle schandalen en misstanden ten spijt, tot op de dag van vandaag is de leer van de aandeelhouderswaarde de drijvende kracht achter de manier waarop bedrijven gerund worden. Dat is ook wel te begrijpen. Globalisering als logisch uitvloeisel van de leer van aandeelhouderswaarde, leek in eerste instantie een doorslaand succes. Er was een diepe financiële crisis voor nodig om de gebreken van de theorie bloot te leggen. Om eens wat te noemen, in de afgelopen dertig jaar is de maatschappelijke ongelijkheid enorm toegenomen, zijn er hardnekkige problemen om de productiviteit te verhogen en stagneert de loonontwikkeling van heel grote groepen werknemers. Dat moest wel reacties uitlokken en die zien we nu ook. De verkiezing van Donald Trump, de Brexit en het populisme zijn logische uitvloeisels van de zwarte kanten van deze theorie.

    Maatschappelijke verantwoording

    Het is nu aan de corporates en aan de institutionele elites een antwoord te vinden op de breed gedragen onvrede jegens hen. De nodige handreikingen zijn al gedaan. De Stewardship Code in het Verenigd Koninkrijk nodigt beleggers uit om met bedrijven in gesprek te gaan over zulke uiteenlopende zaken als strategie, risico, corporate governance, de bedrijfscultuur en de beloning. Ook wordt van meerdere kanten erop aangedrongen dat bedrijven niet alleen aan de belangen van aandeelhouders denken, maar ook aan die van andere stakeholders en zelfs aan de belangen van de maatschappij. Het is alsof Milton Friedman door het verleden is ingehaald. Het is echter nog veel te vroeg om te juichen. In de praktijk overheersen vrome bewoordingen, terwijl alles nagenoeg bij het oude blijft. De status quo overheerst. Dat heeft er waarschijnlijk mee te maken dat het huidig topmanagement en de Raad van Commissarissen zich wel voelen bij die status quo. Ze zijn er immers mee groot geworden. Het is niet voor niets dat er steeds meer pleidooien klinken om de samenstelling van beide bestuursraden te verbreden. Zo is een meer open oog mogelijk voor wat leeft en broeit in de maatschappij. Maar misschien moeten de zittende leden zelf ook in actie komen en daadwerkelijk inzetten op veranderingen. Niets doen bergt een groot risico in zich. Een verbrokkelde en gespleten samenleving kan zomaar uitmonden in een route naar wat Milton Friedman zeer verafschuwde en wel het socialisme! Dan zal de wal het schip keren en zullen veranderingen kwaadschiks doorgevoerd worden! Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl