Uw redacteur sprak onlangs met Koos Jansen, goudanalist bij BullionStar. Tijdens het eten spraken we over de Chinese goudmarkt en over de rol van goud in het monetaire systeem. En hoe kijkt hij naar de ontwikkeling van de goudprijs? Lees het gesprek met de goudanalist die in korte tijd een autoriteit werd op het gebied van edelmetalen.
Marketupdate in gesprek met ‘Koos Jansen’
De laatste keer dat we elkaar spraken publiceerde je artikelen op je eigen blog “In Gold We Trust”. Inmiddels schrijft je voor BullionStar, een grote goudhandelaar uit Singapore. Hoe ben je daar terechtgekomen?
Zoals je weet deed ik in 2013 en 2014 al veel onderzoek naar de Chinese goudmarkt. Ik was daarvoor werkzaam als geluidstechnicus, maar door lichamelijke klachten kon ik niet meer werken. Ik had daardoor opeens veel tijd om onderzoek te doen. Toen ben ik me, geïnspireerd door de financiële crisis en de commentaren van Willem Middelkoop, gaan verdiepen in de goudmarkt. Al snel kwam ik uit bij de Chinese goudmarkt, omdat daar nog maar weinig over geschreven werd.
Ik analyseerde de cijfers van de Shanghai Gold Exchange en bestudeerde daarnaast talloze publicaties van de Chinese autoriteiten over goud. Daarover besloot ik te schrijven op mijn eigen blog dat ik lanceerde in 2013. Het duurde niet lang voordat ik werd opgemerkt door de grote internationale blogs en ik in contact kwam met bronnen in China die mij verder konden helpen met inzichten over de Chinese goudmarkt.
Ik kwam tot de ontdekking dat de Chinese goudmarkt zich concentreert op de Shanghai Gold Exchange (SGE) en dat de fysieke uitlevering via deze goudbeurs een goede indicatie geeft van de totale vraag naar goud in China. Met de uitleveringen van de SGE als uitgangspunt concludeerde ik dat de jaarlijkse vraag in 2013 naar fysiek goud in China ongeveer op 2.200 ton moest liggen, terwijl de World Gold Council en andere onderzoeksbureaus de Chinese vraag naar goud op ongeveer 1.000 ton becijferden.
Mijn bevindingen werden bevestigd door Xu Luode, topman van de Shanghai Gold Exchange. Tijdens een conferentie van de LBMA in Singapore in 2014 zei hij dat de Chinese vraag naar goud in 2013 meer dan 2.000 ton groot was. Dat cijfer lag veel dichter bij mijn inschatting dan bij die van de World Gold Council.
BullionStar was aanwezig op deze LBMA conferentie en hoorde dus uit eerste hand dat ik op het goede spoor zat. Daarom wilden ze graag dat ik voor hun ging werken. Deze kans heb ik gegrepen en zo werd in goudanalist voor BullionStar.
Je interesse voor goud werd een paar jaar geleden gewekt door Willem Middelkoop. Inmiddels doe je al een paar jaar onderzoek en schrijf je voor een groot publiek. Wat heb je hiervan geleerd?
Ik ben inderdaad via Willem Middelkoop op het goudspoor terechtgekomen. Toen ik eenmaal een baan had in de goud wereld gaf hij me exposure in de media, dus ik heb veel aan hem te danken. Verder heb ik door de jaren heen verschillende blogs afgestruind en heel veel boeken gelezen over zowel goud als zilver. Een voorbeelden van wat ik heb geleerd in dit vak is het dubbel controleren van alle bronnen en heel goed nadenken of je iets daadwerkelijk snapt voordat je het opschrijft, in plaats van stellingen van andere klakkeloos overschrijven.
Het is mij opgevallen dat er in de ‘blogosphere’ heel veel dingen voor waar worden aangenomen en dat geruchten al snel als waarheid gebracht worden. Veel blogs schrijven elkaars werk over en doen vrijwel geen moeite om zich echt in de materie te verdiepen en zelf in de cijfers te duiken. Dat terwijl het vaak toch vrij gemakkelijk is om goede informatie te vinden.
Je kunt in deze wereld absoluut het verschil maken als je je eigen onderzoek doet en je de belangrijke cijfers voor het grote publiek inzichtelijk maakt. Dat heb ik gedaan met de Chinese goudmarkt en dat doe jij ook op Marketupdate. Het is heel makkelijk om alles zomaar over te nemen van andere blogs, maar lang niet alles van wat zij schrijven is even accuraat.
Wat ik de afgelopen jaren geleerd heb is dat er heel veel indianenverhalen over goud en zilver in de wereld zijn gebracht. Verhalen dat de voorraden goud en zilver binnen afzienbare tijd opraken, dat er een run komt op het goud en zilver van de COMEX en dat een ‘default’ daarom ieder moment om de hoek ligt en dat langere levertijden van zilveren munten zouden wijzen op een schaarste aan fysiek zilver. Dat is nog maar het topje van de ijsberg van alle verhalen die rondgaan op blogs, maar die zelden of nooit goed onderbouwd worden.
Laatst stuurde iemand mij door dat de Chinese centrale bank al over 20.000 ton goud beschikt, maar er werd opnieuw geen enkel bewijs van geleverd. Ik heb hier toen een stuk over geschreven om deze fabel te ontkrachten – want veel blogs hadden de mythe al overgenomen en het werd al bijna voor een feit aangenomen onder lezers. In hetzelfde straatje geef ik het voorbeeld van de repatriëring van de Duitse goudvoorraden uit de VS. Opeens gingen er geruchten rond dat de repatriëring was stopgezet, maar dat bleek helemaal niet het geval te zijn.
Deze voorbeelden geeft maar aan hoe voorzichtig je moet zijn en hoe belangrijk het is om je eigen onderzoek te doen. Probeer zelf in de cijfers te duiken en de officiële publicaties te lezen en wees kritisch naar alle verhalen die je op internet leest.
Deze zomer zijn we getuige geweest van een enorme beursrally in China, gevolg door een grote correctie die tot in Europa en de VS gevoeld werd. De Shanghai Composite is vanaf het hoogtepunt in juni met meer dan 30% gedaald. Hoe kijk je naar deze ontwikkeling?
Wat mij vooral is opgevallen is dat de Chinese overheid en centrale bank heel erg ver zijn gegaan om de beursdaling tegen te houden. Er kwam een verkoopverbod op aandelen, pensioenfondsen werden gestimuleerd aandelen te kopen en de centrale bank injecteerde een paar honderd miljard in de bankensector om de verkoopdruk op de aandelenmarkt te verlagen. De Chinese autoriteiten maken zelfs jacht op 'speculanten' die de beursdaling zouden hebben aangewakkerd door negatief nieuws te verspreiden.
De manier waarop China de beurscrash heeft aangepakt laat zien dat de overheid nog steeds moeite heeft om de controle uit handen te geven en de vrije markt zijn werk te laten doen. Dat is opmerkelijk, want de afgelopen jaren heeft het land juist geprobeerd haar kapitaalmarkt open te stellen voor buitenlandse investeerders. Door op deze manier in te grijpen schrik je buitenlandse investeerders juist af. Want hoe liquide zijn je aandelenposities op de Chinese beurs als je bij een grote koersdaling je aandelen niet kunt verkopen?
De Chinese centrale bank heeft onlangs de yuan gedevalueerd, naar verluid om haar exportpositie te versterken. Wat vond je van dit besluit?
Het heeft niet helemaal goed uitgepakt, want er is nu dusdanig veel druk op de munt komen te staan dat Chinese centrale bank veel dollars moet verkopen om de pariteit tussen renminbi en de dollar te verdedigen. Wat ze misschien beter hadden kunnen doen was de munt helemaal loslaten, vrij laten zweven. Dan was hij waarschijnlijk meer gedaald, waardoor de Chinese export weer een zetje krijgt. Tegelijkertijd bied goud het Chinese volk een bescherming van koopkracht. Maargoed, de Chinese overheid durfde dit niet aan, we gaan zien wat de toekomst brengt...
De devaluatie was te klein om een merkbare impact te hebben op de concurrentiepositie van Chinese bedrijven, maar groot genoeg om nieuwe twijfel te zaaien over de kracht van de Chinese economie. Krampachtig handelen van de Chinese overheid is wat mij betreft niet de juiste koers.
De afgelopen jaren zijn de prijzen van goud en zilver behoorlijk gezakt. Wat verwacht je in de toekomst van deze edelmetalen?
Ik heb nog steeds hoge verwachtingen van goud. China heeft de afgelopen jaren veel goud gekocht en zal dat de komende jaren denk ik nog wel blijven doen. Het edelmetaal zal een belangrijke rol spelen in de hervorming van het monetaire systeem, omdat centrale banken veel goud op de balans hebben staan en opkomende grootmachten als China en Rusland hun positie in goud al jaren uitbreiden.
Dat er vanuit een internationaal strategisch oogpunt naar goud wordt gekeken blijkt ook uit de brief die Jan Kees de Jager in 2011 naar de Tweede Kamer stuurde naar aanleiding van vragen over de Nederlandse goudvoorraad en over de grootschalige goudverkopen van Europese centrale banken in de jaren negentig. In deze brief verklaarde de Jager, toenmalig minister van Financiën, dat Nederland relatief veel goud had in verhouding tot de rest van de wereld en dat toen besloten is de goudhoeveelheid meer in lijn te brengen met andere belangrijke goudhoudende landen.
Dit soort publicaties, samen met de documenten van Chinese autoriteiten, bevestigt dat de rol van goud allesbehalve is uitgespeeld in het monetaire systeem. Het edelmetaal is nog steeds ondergewaardeerd.Wat de goudprijs op korte termijn gaat doen, dat is vrijwel niet te voorspellen. Daarvoor zijn er teveel variabelen die een rol spelen. Maar op de lange termijn denk ik dat goud in waarde zal stijgen.
Koos Jansen: "Het edelmetaal zal een belangrijke rol spelen in de hervorming van het monetaire systeem"
Zilver ben ik minder fan van. Anders dan bij goud zie ik geen goede reden waarom zilver een centrale rol gaat spelen in de financiële wereld. Ik heb een paar maanden geleden wat handels gegevens van het Verenigd Koninkrijk bekeken en het leek erop dat er geen tekorten waren. Dat de premies op zilveren munten stijgen heeft te maken met de gelimiteerde productiecapaciteit van munthuizen.
Ook verwacht ik niet dat zilver (en goud) zullen terugkeren als betaalmiddel. De tijd dat we gouden en zilveren munten gebruikten bij de bakker ligt achter ons. Ook een klassieke goud standaard zie ik niet zo snel gebeuren. Het feit dat centrale banken wel goud, maar geen zilver als reserve aanhouden maakt mij enthousiaster over goud.
Je hebt inmiddels wereldwijd bekendheid gekregen als goudanalist. Hoe wil je jezelf de komende jaren verder ontwikkelen?
Het grappige is dat ik dus helemaal geen achtergrond heb ik economie of financiële markten. Ik wil daarom meer leren over alles wat relevant is voor mijn onderzoek naar de goudmarkt, zoals de werking van futures markten, opties, repurchase agreements, swaps en dergelijke. Ook wil ik bestuderen hoe de COMEX precies werkt. Er wordt heel veel over geschreven, maar er zijn maar weinig mensen die echt weten waar het over gaat. Ook wil ik de verbanden tussen verschillende markten beter leren begrijpen en wil ik meer economische invalshoeken bestuderen. Ik heb al vele studie boeken klaar liggen. Een aantal daarvan gaan echt diep in op de materie.
Ook gaat het lichamelijk weer een stuk beter. Ik kan weer lopen en fietsen en dat betekent dat ik meer naar buiten toe kan treden. Ik zou graag conferenties willen bijwonen. Ook lijkt het me erg interessant om een keer een LBMA conferentie bij te wonen en persoonlijk de mensen te spreken waar ik over schrijf. Misschien zou ik zelfs een maand of langer in Singapore willen werken bij mijn collega's van BullionStar.
De papieren goudmarkt zorgt voor meer liquiditeit. Het zorgt voor meer omzet en dat is volgens goudanalist Suchecki juist positief. Dat betekent namelijk dat je heel makkelijk goud kunt kopen en verkopen. Als belegger koop je ook niet snel aandelen van een bedrijf waar bijna niet in gehandeld wordt. Juist door die papieren goudmarkt kun je heel makkelijk je positie in goud weer verkopen.
Wanneer de spotprijs van goud en de futures te ver uit elkaar gaan lopen, dan zorgt arbitrage ervoor dat deze twee prijzen weer dichter bij elkaar komen. Dit is een soort elastische band die kan bewegen. Door te kijken naar het verschil tussen de actuele goudprijs en de futuresmarkt voor goud kun je een indicatie krijgen van wat er onderliggend in de goudmarkt gebeurt.
