Marketupdate

Tag: CDU

  • Nieuwe regeringscoalitie in Duitsland komt voor hete vuren te staan

    Het is rond! Mevrouw Merkel gaat opnieuw een zogeheten Grote Coalitie leiden van CDU/CSU en de SPD. Er staan enkele behartenswaardige voornemens in het regeringsaccoord. Zo komt er een minimumloon en gaan de belastingen niet omhoog.

    Bedrogen

    Toch is het nu al zeker, dat Berlijn niet ongeschonden uit de komende vier jaar zal komen. De kiezer zal menigmaal ‘bedrogen’ moeten worden. En natuurlijk is Europa de bron van alle komende ellende. Volgens de Europese Centrale Bank wint deflatie aan kracht in de eurozone. De groei van de geldvoorraad daalde opnieuw in oktober. Voor een deel is dat te wijten aan de Duitse opstelling jegens de bankenunie. De komende stresstest zal naar alle waarschijnlijkheid leren, dat de 130 grootste Europese banken met zeker € 100 miljard hun eigen vermogen moeten versterken. Dat moeten ze op eigen kracht doen. De Duitsers zijn er tegen, dat het Europese Stabiliteitsmechanisme hier een handje helpt. Niet verrassend proberen banken op hun beurt de noodzaak om nieuw vermogen aan te trekken zo klein mogelijk te houden. De beste manier om dat te doen is om minder krediet te verlenen. Daardoor zal de kredietschaarste net zo lang aanhouden als de banken nodig hebben om hun vermogenspositie weer op het vereiste niveau te brengen. Dat kan zomaar heel 2014 in beslag nemen.

    Maatregelen De ECB op haar beurt beschikt nog maar over weinig conventionele wapens om de deflatie te bestrijden. Het kan de rente nog een beetje verlagen of de banken een handje helpen met een nieuwe ronde Long-term Refinancing Operations. Dat is echter onvoldoende om de deflatoire krachten als gevolg van de kredietschaarste afdoende te bestrijden. Daarvoor is een aanpassing van lonen en prijzen in het zuiden nodig, maar ook een passend, meer expansief beleid in het noorden. Als Europa en de ECB niet dit type maatregelen nemen, dan dreigt een lange periode van economische stagnatie en een negatieve rente. Het is moeilijk voor te stellen dat de eurozone in die moeilijke omstandigheden kan overleven. Onorthodox Natuurlijk heeft de ECM potentiele oplossingen binnen handbereik. De bank zou kunnen besluiten op grote schaal overheidsschuld te gaan opkopen in combinatie met monetaire verruiming. De bedoeling moet zijn om de lange rente omlaag te duwen. De vraag is hoe de Duitse politieke elite zich zou opstellen tegenover deze onorthodoxe benadering. Die zal nut en noodzaak ongetwijfeld inzien. De vraag is echter of beide partijen bereid zijn om de publieke opinie te gaan omvormen. Iedereen is bang, dat de ander met de buit zal weglopen. Als dat zo is en blijft, dan zal de Duitse bijdrage aan Europa er komende jaren een van nee zeggen zijn en slechts zelden van ja zeggen. En dat in een fase, waarin Europa van Duitsland verwacht echt leiding te geven. Cor Wijtvliet Bron: Wolfgang Münchau, Germany’s coalition will have to break promises. Financial Times, December 2 2013  

  • De ongezonde logica van de Duitse verkiezingen

    Wie zijn oor te luisteren legt in de gangen van de Brusselse bureaucratie, raakt er al snel van overtuigd. Na de Duitse verkiezingen van 22 september aanstaande wacht Europa een nieuwe toekomst. De crisis zal definitief het onderspit moeten delven. Dat is een mooi en aantrekkelijk scenario. Maar is het wel realistisch? Zijn de bureaucraten niet geneigd teveel naar Europa te kijken en te weinig naar Duitsland zelf?

    Scenario’s

    Als we naar Duitsland zelf kijken, dan zijn er hele andere scenario’s denkbaar en daar zal niemand in Brussel of daarbuiten erg gelukkig van worden. Afgaande op de opiniepeilingen lijkt het niet erg waarschijnlijk, dat Duitsland een langdurige periode van politieke stabiliteit tegemoet gaat. Dat heeft alles te maken met de logica van de Duitse verkiezingen en het machtsevenwicht in de Bundesrat, de Duitse tegenhanger van de Eerste Kamer.

    De Bundestag telt nu vijf partijen. Twee aan de politieke rechterzijde en drie ter linker. Daar kan na de verkiezingen nog een zesde bijkomen: Alternative für Deutschland. Deze partij ijvert voor een vertrek uit de euro. Volgens de opiniepeilingen zal de huidige coalitie van CDU/CSU en FDP hun kleine meerderheid kunnen behouden in de Bondsdag, maar ze hebben dan wel ten minste drie jaar te kampen met een minderheidspositie. Dat maakt regeren moeilijk, zoals we nu in Nederland maar al te goed weten. Een SPD, die opnieuw in de oppositiebankjes terecht komt, zal minder toeschietelijk zijn dan in de afgelopen jaren. De partij zal waarschijnlijk onder druk van de achterban naar links opschuiven, weg uit het centrum.

    Alternatieven

    Er resteren uiteraard alternatieven voor de huidige rechtse combinatie. Vanuit Europa beziet men verlekkerd de mogelijkheid van een grote coalitie van CDU/CSU en SPD. Die komt er alleen als rechts geen meerderheid behaalt. Als dat het geval is, dan berust de meerderheid bij links. Een linkse regering ligt echter niet meteen voor de hand. De SPD heeft er zich geen voorstander van betoond. Maar wat niet is, kan nog komen en mevrouw Merkel zou er voortdurend  rekening mee moeten houden, dat de SPD alsnog de grote coalitie laat struikelen om een linkse coalitie te vormen. Dat zou een drie partijen regering kunnen zijn of een tweepartijen regering van Groenen en SPD met stilzwijgende steun van die Linke. Gelet op de verkiezingsbelofte van de SPD is een linkse coalitie van of drie of twee partijen niet erg waarschijnlijk. De enige twee opties, die overblijven zijn een rechtse coalitie met een vijandige Bundesrat of een wankele Grand Coalition, die elk moment kan struikelen. Waarlijk, het zijn geen van beiden aantrekkelijke alternatieven.

    Wat betekent dit voor Europa? In ieder geval niet, dat na 22 september mevrouw Merkel meer bewegingsvrijheid krijgt om Europa echt vlot te trekken. Als ze dat al zou willen! Het is waarschijnlijk, dat haar bewegingsvrijheid nog minder zal zijn dan in de afgelopen jaren. Het resultaat kan zijn dat de huidige politieke stagnatie in Brussel zal aanhouden totdat er weer nieuwe verkiezingen in Duitsland aankomen. Of de Alternative für Deutschland moet de kiesdrempel van 5% halen evenals de FDP. In dat geval is er maar een coalitie mogelijk en wel van CDU/CSU en SPD. Deze grote coalitie is dan echter een andere dan in bovenstaand scenario. Die zal stabiel zijn, omdat er voor beide partijen geen alternatief mogelijk is om naar uit te wijken.

    Het is de ironie van het lot, dat Europa afhankelijk is van een anti-Europa partij om de nodige veranderingen teweeg te brengen.

    Cor Wijtvliet

    Bron:
    Wolfgang Münchau, the arithmatic of Germany’s election points to instability. Financial Times, September 9 2013

  • De Duitse verkiezingen zullen weinig veranderen

    Over enkele weken zijn er Duitse verkiezingen. Het is verre van een overdrijving om te beweren, dat heel Europa hier reikhalzend naar uitkijkt. Beleidsmakers gaan ervan uit, dat pas na deze cruciale verkiezingen er in Europa politieke spijkers met koppen kunnen worden geslagen. Pa na 22 september zal er een definitief beslissing genomen kunnen worden over bijvoorbeeld de inrichting van een bankenunie.

    Liberale coalitie

    Over een ding is bijna iedereen het eens. Mevrouw Merkel zal herkozen worden en dat zal haar van een hoop kopzorgen verlossen. Een tweede populair idee is, dat ze opnieuw een grote coalitie zal vormen met de SPD.

    Het kan echter goed, dat deze communis opinio er volledig naast zal blijken te zitten. Natuurlijk is het zeer waarschijnlijk, dat mevrouw Merkel de verkiezingen royaal gaat winnen, maar dat hoeft niet per se voor haar huidige coalitie op te gaan. Het kan best zijn, dat ze samen met de liberale FDP kan doorregeren met een marginale meerderheid. Dat zal haar dan min of meer de gevangene maken van dissidente politici en stromingen binnen haar eigen achterban. Dan wordt ze kwetsbaar en dat zal haar politieke bewegingsruimte beperken.

    De socialisten

    Als deze coalitie geen doorgang kan vinden, dan ligt een grote coalitie met de socialistische SPD voor de hand. De kans op een dergelijke coalitie wordt wel heel groot, als de anti-Europapartij, Alternative für Deutschland, de kiesdrempel haalt van 5%. Die winst zal waarschijnlijk ten koste gaan van de FDP.

    Het probleem met de nieuwe Grote Coalitie is echter, dat de SPD er eigenlijk niet aan wil. Beide partijen verschillen op heel veel terreinen van politiek en samenleving diepgaand van elkaar. Samenwerken met de SPD betekent voor Merkel, dat ze op het vlak van de binnenlandse politiek spitsroeden zal moeten lopen. Ze weet, dat de socialisten erop uit zullen zijn om de Grote Coalitie zo snel mogelijk te laten struikelen.

    Eenstemmigheid

    Maar als het om Europa gaat zijn ze het verrassend eens. Beide partijen onderschrijven het mantra van Merkel: solidariteit door soliditeit. Dat betekent dat de balans van elk lid van de eurozone in evenwicht moet zijn en dat schulden maken dient vermeden te worden.

    Daarnaast zijn beide partijen het er eveneens over eens, dat de € 500 miljoen van het Europese Stabiliteitsmechanisme (ESM) niet gebruikt mag worden om noodlijdende banken overeind te houden. Dat moet de sector zelf maar doen of de aandeel- en obligatiehouders, maar niet de Duitse belastingbetalers.

    Het is deze eenstemmigheid, die de SPD ervan weerhouden heeft, om Merkel in de verkiezingscampagne over het impopulaire Europa aan te vallen. Teveel Duisters ondersteunen haar insteek om weliswaar pro-Europa te zijn zonder daarbij het Duitse eigenbelang uit het oog te verliezen. Merkel aanvallen staat gelijk met de Duitse kiezer schofferen.

    Misschien dat de affaire Griekenland de SPD nog enig soelaas gaat bieden. Minister van financiën, Wolfgang Schäuble, heeft onomwonden toegegeven, dat Griekenland in 2014 opnieuw financiële steun nodig heeft. Veel Duitsers gruwen alleen al van het idee.

    Toch moet het ondanks het oplaaiende relletje over Griekenland wel gek gaan wil Merkel niet herkozen worden. Het vervelende is echter, dat het wel heel gek moet gaan, wil de oude en nieuwe kanselier haar beleid fundamenteel gaan wijzigen.

    Cor Wijtvliet

    Bron:
    Quentin Peel, Do not expect a Merkel win to be Europe’s game changer. Financial Times August 26 2013

    >> Wilt u de dagelijkse column van Cor Wijtvliet zonder een dag vertraging ontvangen? Klik hier om u aan te melden voor de gratis Wijtvliets Investment Insider nieuwsbrief! <<

     

  • Merkel klampt zich vast aan de macht

    Het is nog vroeg. Kiezers in het westen zijn absoluut niet meer loyaal en pas in september zijn de verkiezingen in Duitsland. Toch geven peilingen mevrouw Merkel steevast 42% van de stemmen. Dat is royaal meer dan de 34% waarmee de huidige kanselier de vorige verkiezingen won. Het is ook iets meer dan het totaal waar een eventuele Rood-Groene combinatie in Duitsland nu op kan rekenen.

    Meegaan

    Als mevrouw Merkel wint en ze komt niet tussentijds ten val, dan zal ze langer aan de macht zijn geweest dan bijvoorbeeld mevrouw Thatcher. De Duitse mevrouw is echter een heel ander politica dan mevrouw Thatcher was, die genoot van de confrontatie en het politieke gevecht. Merkel heeft een ietwat gemoedelijke uitstraling, maar ze heeft een scherp oog voor wat al gaande is en wat staat te gebeuren. Bij het bestrijden van haar onwelgevallige ontwikkelingen zoekt ze niet automatisch de aanval om die de kop in te drukken. Als het niet anders kan gaat ze mee in de ongewenste trends om die zo naar haar hand te zetten. Een mooi voorbeeld daarvan is de Energiewende, het besluit om alle troeven op hernieuwbare energie te zetten. Die belofte kwam vlak na een moment, dat ze energiebedrijven als RWE en EON toezeggingen had gedaan over het openhouden van de kerncentrales.

    Verleiden

    Het is haar strategie om nooit ronkende verklaringen af te leggen of krachtige toezeggingen te doen. Op die manier hoopt ze de oppositie in slaap te sussen en rustig te houden. Bij verkiezingen moeten politieke tegenstemmers verleid worden thuis te blijven. In 2005 lukte het haar zo om op het nippertje de verkiezingen te winnen. Ze deed dat door de SPD toen links te passeren. Ze was plotsklaps voor het homehuwelijk en voor vrouwenquota’s. In een mum van tijd ontwikkelde ze zich tot een voorbeeldig SPD er, maar ze was daar alleen geen lid van.

    Geluk

    Voor de komende verkiezingen lijkt het geluk haar opnieuw toe te lachen. Het Amerikaans spionageschandaal treft de SPD even hard als de CDU, omdat beide partijen tussen 2005 en 2009 deel uitmaakten van de regering.

    Haar tegenspeler heet dit keer Peer Steinbrück, een man die vaak niet begrepen wordt. Zijn humor is te subtiel en zodoende pakken veel van zijn grapjes verkeerd uit. Bovendien is hij tot nu toe niet in staat gebleken om een gevoelige snaar bij het kiezersvolk te raken. Met andere woorden, het moet wel gek gaan als de komende verkiezingszege niet aan Merkel toevalt.

    Verrassing

    Zij is het juiste medicijn voor de Duitse ziel van de vroege 21ste eeuw. Ze mag dan de kiezer niet begeesteren, laat staan vermaken maar hij heeft niets van haar te vrezen. Ze zal van haar kiezers niet het onmogelijke vragen. Ze zal haar kiezersvolk niet voor verassingen stellen. De Energiewende doet misschien aan als een verrassing, maar in feite speelde de kanselier doelbewust in op de angst van de doorsnee Duitser voor kernenergie. In feite luistert ze nauwgezet naar de vox populi. Die negeert ze totdat het voor haar gevaarlijk wordt en vervolgens past ze haar beleid aan. Ze zorgt er nauwgezet voor, dat ongemak bij haar kiezer nooit omslaat in vijandschap. Dan raakt ze zijn stem kwijt en ook haar macht.

    Cor Wijtvliet

    Bron:

    Josef Joffe, Merkel will do whatever it takes to stay in power. Financial Times, August 6 2013