De BRICS-landen, die gezamenlijk een valutareserve van $4,4 biljoen bezitten en die 43% van de wereldbevolking vertegenwoordigen, willen dat hun macht in het wereldwijde financiële systeem meer in overeenstemming is met hun groeiende economische macht. Momenteel wordt het inteationale financiële systeem nog gedomineerd door ‘Westerse’ instituties als het IMF en de Wereldbank. De BRICS-landen, dat zijn Brazilie, Rusland, India, China en Zuid-Afrika, roepen op tot een herziening van het management van deze twee instituties, die hun oorsprong vonden in Bretton Woods in 1944.
Traditioneel zijn de leiders van de Wereldbank altijd Amerikanen en wordt het IMF geleidt door een Europeaan. De opkomende BRICS-landen, die steeds belangrijker worden in een verschuivende wereldeconomie, voelen zich onvoldoende vertegenwoordigd in de huidige inteationale financiële structuur.
“De sterkste motivering voor de BRICS-landen is vrijwel zeker de creatie van nieuwe Bretton-Woods achtige instituties die zich meer richten op de opkomende economieën van deze wereld. Er is een machtsverschuiving gaande van de traditionele naar de opkomende economieën. Er zijn in de Westerse wereld veel geopolitieke zorgen over deze ontwikkeling”, zo verklaarde de CEO van Frontier Advisory, Martyn Davies.
Hervorming noodzakelijk
“We moeten de manier veranderen waarop de zaken gedaan worden tussen inteationale financiële instituties”, zo verklaarde de Zuid-Afrikaanse minister van Inteationale Relaties Maite Nkoana-Mashabane tijdens een speech die ze op 15 maart hield in Johannesburg. “We moeten deze hervormen”.
De VS slaagde er niet in een overeenkomst uit 2010 na te komen die opkomende markten meer ruimte zou geven in het IMF, terwijl ze de Amerikaan Jim Yong Kim aanstelde als topman van de Wereldbank. Opnieuw ging een Amerikaan voor andere kandidaten die werden aangedragen uit Nigeria en Colombia.
De ministers van Financiën en de gouveeurs van de centrale banken van de BRICS-landen zitten vandaag en morgen in het Zuid-Afrikaanse Durbanom de tafel om te praten over een gezamenlijke financiële institutie en het genoemde valutafonds. De wereldleiders van de BRICS-landen worden iets later verwacht.
BRICS
De naam BRIC-landen werd bedacht door Jim O’Neill van goldman Sachs Asset Management. Hij voorzag in 2001 dat deze vier landen tegen 2020 in economische kracht minstens zo machtig zouden kunnen zijn als de VS, gemeten naar economische activiteit. Vier jaar geleden kwam de regeringsleiders van deze vier landen bijeen en in decmeber 2010 werd ook Zuid-Afrika aan dit groepje toegevoegd.
De handel tussen de BRICS-landen steeg vorig jaar naar omgerekend $282 miljard, meer dan tien keer zoveel als de $27 miljard in 2002. Naar verwachting kan de omvang van de handel tussen deze vijf opkomende economieën in 2015 de $500 miljard bereiken. Die gegevens vond Bloomberg bij de Braziliaanse regering.
O’Neil zei er het volgende over in een email naar de redactie van Bloomberg:
“Als ze erin slagen een BRICS-bank te introduceren is dat een hele prestatie. Het symboliseert in elk geval dat ze als politieke groep iets kunnen bereiken en het zal in de toekomst mogelijk nog veel meer kunnen betekenen Ook betekent het dat ze een eigen soort van Wereldbank zullen hebben, die kan helpen bij het financieren van projecten die de infrastructuur verbeteren en de handel bevorderen.”
In principe kunnen de leiders van de BRICS-landen tijdens dit topoverleg al een dergelijke ontwikkelingsbank in het leven roepen, maar er zou nog steeds discussie zijn over hoe een dergelijke alteatieve Wereldbank moet gaan opereren en waar de financiële middelen vandaan moeten komen. Volgens Mikhail Margelov, gezant van de Russische president tijdens het BRICS-topoverleg, hoeft er deze week nog geen gedetailleerde overeenkomst verwacht te worden. Rusland heeft de voorkeur uitgesproken om de eerste contributie val ieder land te beperken tot $10 miljard. Dat zei hij volgens Bloomberg op 15 maart tijdens een interview in Moskou.
Valutaswaps
“Het zal nog wel even duren voordat het voor deze bank zinvol wordt om bijvoorbeeld een spoorweg te financieren”, zo licht analist Simon Freemantle van Standard Bank Group toe. Deze financiële instelling is de grootste kredietverstrekker van Zuid-Afrika. Volgens de Zuid-Afrikaanse minister van Handel, Rob Davies, is ook een gezamenlijke valutaswap nog ver weg. In oktober maakte de Braziliaanse minister van Financiën, Guido Mantega, bekend dat de valutaswap wordt vormgegeven naar het ‘Chiang Mai Initiative’, dat Japan, China, Zuid-Korea en tien andere Zuidoost Aziatische landen toegang geeft tot $240 miljard aan noodliquiditeit. Dat geld is bedoeld om wereldwijde financiële schokken op te vangen.
De extreem lage rente in de VS, Japan en in Europa hebben de interesse van buitenlandse beleggers gewekt. die willen steeds meer investeren in beter renderende beleggingen in de opkomende economieën. Brazilië waarschuwde eerder al voor een valutaoorlog, indien landen een strategie hanteren die de export moet stimuleren middels het zwakker maken van de eigen valuta.
De BRICS-landen willen meer tegenwicht bieden aan instituties als de Wereldbank en het IMF (Afbeelding: AFP / Getty Images)
