Marketupdate

Tag: schalieolie

  • Amerikanen drukken olieprijs omlaag

    Het gaat niet goed met de Europese raffinage. Afgelopen week maakte het Italiaanse bedrijf Mol bekend zijn raffinaderij met een capaciteit van 55000 vaten per dag te gaan sluiten. Die sluiting staat niet op zichzelf maar is onderdeel van een stelselmatige afbouw van raffinagecapaciteit in Europa. Sinds 2008 is de capaciteit met maar liefst 1,7 miljoen vaten per dag verminderd. De oorzaak is goedkope importen uit de VS.

    Schalieolie

    De toevloed van goedkope Amerikaanse raffinageproducten komt niet zomaar uit de lucht vallen. Ze zijn het resultaat van de wederopstanding van de Verenigde Staten als een wereldspeler in de productie van olie. Volgens het Internationale Energie Agentschap gaat die wederopstanding de energieverhoudingen wereldwijd veranderen. Dankzij de aanwezigheid van binnenlandse schalieolie zijn de VS bijvoorbeeld sinds dit jaar niet langer de grootste olie-importeur ter wereld. Die rol is overgenomen door China.

    Maar dat is niet de enige opvallende verandering in de verhoudingen. Volgens de IEA zullen Non-OPEC producenten in 2014 hun productie kunnen opvoeren met 1,7 miljoen vaten tot in totaal 56,4 miljoen per dag. Dat is niet alleen te danken aan een verhoogde productie in landen als Canada en Kazachstan, maar vooral aan de VS. Dat land produceert volgens persbureau Reuters al twee kwartalen op rij 10 miljoen vaten per dag. Als deze ontwikkeling zich doorzet, dan zullen de VS in 2014 Rusland passeren als grootste olieproducent buiten OPEC. De totale productie kan dan uitkomen op 11 miljoen vaten per dag tegen 10,8 miljoen vaten voor Rusland.

    OPEC

    De productieverhoging komt niet erg ongelegen. In september daalde de productie van OPEC voor het eerst in twee jaar tot beneden een niveau van 30 miljoen vaten per dag. En dan te bedenken, dat Saoedi Arabië voor de derde maand op rij meer dan 10 miljoen vaten per dag produceerde. Het probleem schuilt in landen als Libië en Nigeria. In het eerste land maken strijdgroepen het nagenoeg onmogelijk om olie op te pompen en te exporteren. In Nigeria worden dagelijks meer dan 100 000 vaten per dag gestolen en illegaal op de markt gezet. Ook een land als Irak slaagt er maar niet in om de eigen productie op stoom te krijgen als gevolg van heftige politieke onrust. In totaal daalde de productie van OPEC met 645 000 vaten per dag.

    Olieprijs

    De extra productie van Non-OPEC landen compenseert royaal voor dit verlies aan productie en vormt zelfs een kussen tegen prijsstijgingen. Na het bekend worden van de verwachtingen daalde de prijs voor een vat West Texas Intermediate (WTI) met bijna een dollar naar $ 102, 02 per vat. De prijs voor een vat Brent daalde ook, maar minder sterk naar een niveau van $ 111,28 per vat.

    Het is niet onmogelijk, dat de olieprijs de komende maanden verder onder druk komt. Volgens het IEA zal de wereldwijde vraag naar olie in 2014 slechts met 1,1 miljoen vaten stijgen naar 92 miljoen vaten. Dat zijn er weer 100 000 minder dan eerder voorspeld. De prijsdaling zal waarschijnlijk het grootst zijn in de VS. De stijgende productie in dat land zorgt min of meer voor een overaanbod, omdat olie niet vrijelijk geëxporteerd kan worden. Dat zet druk op de prijzen. Niet alleen de consument profiteert hiervan, maar ook de Amerikaanse raffinaderijen. Vergeleken met hun Europese concurrenten, die hun olie uit het Midden Oosten betrekken, kunnen de Amerikanen olie voor een habbekrats opkopen. Als alles gaat, zoals het IEA verwacht, dan is een prijsdaling voor een vat WTI olie tot onder $ 100,- beslist niet uit te sluiten.

    Cor Wijtvliet

  • Big Oil is uit de gratie

    Het is echt nog niet zo lang geleden, dat bedrijven als Shell of Exxon heuse beurslievelingen waren. Ze waren geliefd om de hoge winsten die ze uitkeerden en om de koersstijging van hun aandeel. De liefde is danig bekoeld en sinds het laatste kwartaal mag de stemming zelfs ijzig genoemd worden.

    Hoge kosten

    Alle zogeheten oil majors lieten een daling van de winst zien. Dat was minder te wijten aan de inkomensontwikkeling als wel aan de stijging van de kosten. De oliereuzen moeten meer en meer investeren om steeds minder nieuwe oliebronnen aan te boren. Die kosten zijn zo hoog, dat hun winsten onder druk komen ondank een prijs per vat van meer dan $ 100.

    Het is dan ook niet vreemd dat beleggers deze logge reuzen inruilen voor flexibele concurrenten op de Noord-Amerikaanse markt, die omzet en winst wel omhoog zien schieten. De oil majors zijn al blij als ze geen daling hoeven te noteren. Die matige prestaties komen ook terug in de waarderingen. De vijf grote particuliere olieboeren van deze wereld zijn dit jaar al 15% achter gebleven bij de S&P 500.

    Zoektocht

    Hoe heeft het zo ver kunnen komen? In hun zoektocht naar meer olie moeten bedrijven in steeds exotischer plaatsen aan de slag. Bekende voorbeelden zijn de wateren rondom de Noordpool of in de diepzee voor de kust van Brazilië. Dat is technologisch steeds uitdagender en daarmee kapitaalintensiever. In sommige gevallen zijn de kostenstijgingen zo enorm, dat de huidige kasstromen te klein zijn om te voldoen aan de kapitaalvraag en de dividenduitkering. Sommige bedrijven zien zich genoodzaakt onderdelen in de verkoop te doen om aan beide vragen te voldoen.

    Maar het is niet allemaal kommer en kwel. Al die inspanningen kunnen met een beetje geluk nog gaan renderen. De Majors hebben ook flink geïnvesteerd in schalieolie en schaliegas in de VS en teerolie in Canada. Dat biedt plotseling onverwacht mooie vergezichten. Er zijn onverwacht meer mogelijkheden dan kosten.

    Boodschap

    Is daarmee de gunst van de belegger weer verzekerd? Verre van dat. Veel trouwe beleggers zijn afgehaakt, toen het er op begon te lijken dat het traditionele dividend niet langer heilig was. Voor sommige beleggers zijn deze zekere inkomensstromen heilig.

    Sommige bedrijven hebben deze boodschap opgemerkt en er naar gehandeld. Zo heeft Total toegezegd, dat de kapitaalsinvesteringen in 2013 zullen pieken om vanaf 2014 weer geleidelijk te gaan dalen. Andere bedrijven zien in deze boodschap een teken, dat beleggers het niet langer een absolute noodzaak vinden dat ze steeds weer nieuwe bronnen gaan opsporen. Ze kunnen zo het idee van groei ten koste van alles gaan loslaten. Shell heeft al laten weten zijn productiedoelstellingen los te laten en voortaan meer op financiële ratio’s als cashflow en capex te gaan sturen. Shell heeft ook aangekondigd zijn huidige portfolio aan bedrijfsactiviteiten kritisch tegen het licht te gaan houden. De keuze wordt meer en meer value over volume.

    Het gaat weer te ver om te stellen, dat de productie van de oil majors de komende jaren gaat dalen. Het is zeer wel mogelijk, dat als gevolg van de hoge investeringen van de afgelopen jaren de productie uiteindelijk toch gaat stijgen. Dat althans is de mening van energieconsultant Wood Mackenzie. Die voorziet dat de oliemaatschappijen komende jaren toch nog royale vruchten gaan plukken van hun inspanningen. Dan komen ze vanzelf weer teug in de gratie van de belegger.

    Cor Wijtvliet,

    Bron: Financial Times, Oil majors spending more to find less. August 12 2013

    >> Wilt u de dagelijkse column van Cor Wijtvliet zonder een dag vertraging ontvangen? Klik hier om u aan te melden voor de gratis Wijtvliets Investment Insider nieuwsbrief! <<

  • Olieproductie omhoog en de prijzen ook

    Afgelopen week kwam de prijs van een vat West Texas Intermediate (WTI) voor het eerst in 3 jaar boven die van een vat Brentolie te liggen. Vrijdag 19 juli kostte WTI $107,90. In augustus 2010 begon er een prijsverschil tussen Brent en WTI te groeien. In 2012 bedroeg het gemiddeld $ 17,50 per vat. In de loop van 2013 is het verschil in prijs steeds kleiner geworden.

    Voorraden

    De oorzaak van het wegebben van de prijsverschillen heeft met ontwikkelingen in de VS zelf te maken. Tussen 2010 en nu is de VS steeds minder olie gaan importeren. Dat was onder meer te danken aan de toenemende productie van schalieolie in de VS zelf en in Canada. Daardoor is de import met ruim 2.3 miljoen vaten per dag gedaald, terwijl de voorraden aan eigen olie steeds groter werden in Cushing, Oklahama. Deze plaats vervult een scharnierfunctie in de distributie van olie in de VS. Door de groeiende voorraden daalden de prijzen. De aanvoer van olie was te groot om door de nationale raffinaderijen verwerkt te worden. Tegelijkertijd maakte een rudimentair transportsysteem het onmogelijk om olie naar de kust af te voeren en vervolgens te exporteren.

    Pijplijn

    Het stijgen van de prijs van een vat WTI is te danken aan een daling van de voorraden bij Cushing. In de eerste weken van juli bedroeg de daling 12%. De verklaring voor de daling is tweeledig. In de eerste plaats zijn de ernstigste belemmeringen voor een efficiënt transport opgeheven. Een aantal pijpleidingen is gereed gekomen, zodat de olie bijvoorbeeld naar de kust kan stromen. Sinds april van dit jaar stroomt er dagelijks olie door de Magellan Longhorn pijplijn. Dankzij de verbeterde transportmogelijkheden is de discount ten opzichte van Brent geleidelijk geërodeerd. Olie kan nu ook gemakkelijker de kust bereiken om vervolgens verscheept te worden naar Europa en Latijns Amerika.

    Een tweede verklaring voor de afname van de voorraden is de sterk gestegen vraag van raffinaderijen. In de eerste helft van juli bedroeg die vraag 16,2 miljoen vaten per dag en dat is een stijging van 4,5% ten opzichte van juli 2012. Die vraag steeg omdat de totale raffinagecapaciteit in de VS is gestegen. Zo is de Motiva raffinaderij in Texas gaan draaien. Uiteraard was de lage prijs voor veel raffinaderijen een impuls om extra in te kopen. Dat was weer mogelijk, omdat er meer en betere transportmogelijkheden ter beschikking gekomen zijn. De aanvoer via trein of truck steeg met maar liefst 57%, aldus het Internationaal Energie Agentschap (IEA).

    Goud

    Het is echter niet allemaal goud wat er blinkt, zeker niet voor de raffinaderijen. Die merken nu dat hun grote vraag de prijs voor een vat olie omhoog stuwt. Dat merken ze nu al aan hun eigen marges. Die zijn volgens Barclays met maar liefst 68% gedaald. En zo kan het gebeuren, dat de prijs van WTI boven die van Brent komt te liggen. Het uiteindelijke effect zal zijn, dat sommige soorten Brent goedkoper worden dan hun concurrent in de VS, waardoor de discount weer breder gaat worden. In 2015 kan dat weer $ 11 per vat bedragen. Dat is goed nieuws voor de belegger die wil gebruik maken van de prijsverschillen.

    Cor Wijtvliet

    >> Wilt u de dagelijkse column van Cor Wijtvliet zonder een dag vertraging ontvangen? Klik hier om u aan te melden voor de gratis Wijtvliets Investment Insider nieuwsbrief! <<