Marketupdate

Tag: SPD

  • De ongezonde logica van de Duitse verkiezingen

    Wie zijn oor te luisteren legt in de gangen van de Brusselse bureaucratie, raakt er al snel van overtuigd. Na de Duitse verkiezingen van 22 september aanstaande wacht Europa een nieuwe toekomst. De crisis zal definitief het onderspit moeten delven. Dat is een mooi en aantrekkelijk scenario. Maar is het wel realistisch? Zijn de bureaucraten niet geneigd teveel naar Europa te kijken en te weinig naar Duitsland zelf?

    Scenario’s

    Als we naar Duitsland zelf kijken, dan zijn er hele andere scenario’s denkbaar en daar zal niemand in Brussel of daarbuiten erg gelukkig van worden. Afgaande op de opiniepeilingen lijkt het niet erg waarschijnlijk, dat Duitsland een langdurige periode van politieke stabiliteit tegemoet gaat. Dat heeft alles te maken met de logica van de Duitse verkiezingen en het machtsevenwicht in de Bundesrat, de Duitse tegenhanger van de Eerste Kamer.

    De Bundestag telt nu vijf partijen. Twee aan de politieke rechterzijde en drie ter linker. Daar kan na de verkiezingen nog een zesde bijkomen: Alternative für Deutschland. Deze partij ijvert voor een vertrek uit de euro. Volgens de opiniepeilingen zal de huidige coalitie van CDU/CSU en FDP hun kleine meerderheid kunnen behouden in de Bondsdag, maar ze hebben dan wel ten minste drie jaar te kampen met een minderheidspositie. Dat maakt regeren moeilijk, zoals we nu in Nederland maar al te goed weten. Een SPD, die opnieuw in de oppositiebankjes terecht komt, zal minder toeschietelijk zijn dan in de afgelopen jaren. De partij zal waarschijnlijk onder druk van de achterban naar links opschuiven, weg uit het centrum.

    Alternatieven

    Er resteren uiteraard alternatieven voor de huidige rechtse combinatie. Vanuit Europa beziet men verlekkerd de mogelijkheid van een grote coalitie van CDU/CSU en SPD. Die komt er alleen als rechts geen meerderheid behaalt. Als dat het geval is, dan berust de meerderheid bij links. Een linkse regering ligt echter niet meteen voor de hand. De SPD heeft er zich geen voorstander van betoond. Maar wat niet is, kan nog komen en mevrouw Merkel zou er voortdurend  rekening mee moeten houden, dat de SPD alsnog de grote coalitie laat struikelen om een linkse coalitie te vormen. Dat zou een drie partijen regering kunnen zijn of een tweepartijen regering van Groenen en SPD met stilzwijgende steun van die Linke. Gelet op de verkiezingsbelofte van de SPD is een linkse coalitie van of drie of twee partijen niet erg waarschijnlijk. De enige twee opties, die overblijven zijn een rechtse coalitie met een vijandige Bundesrat of een wankele Grand Coalition, die elk moment kan struikelen. Waarlijk, het zijn geen van beiden aantrekkelijke alternatieven.

    Wat betekent dit voor Europa? In ieder geval niet, dat na 22 september mevrouw Merkel meer bewegingsvrijheid krijgt om Europa echt vlot te trekken. Als ze dat al zou willen! Het is waarschijnlijk, dat haar bewegingsvrijheid nog minder zal zijn dan in de afgelopen jaren. Het resultaat kan zijn dat de huidige politieke stagnatie in Brussel zal aanhouden totdat er weer nieuwe verkiezingen in Duitsland aankomen. Of de Alternative für Deutschland moet de kiesdrempel van 5% halen evenals de FDP. In dat geval is er maar een coalitie mogelijk en wel van CDU/CSU en SPD. Deze grote coalitie is dan echter een andere dan in bovenstaand scenario. Die zal stabiel zijn, omdat er voor beide partijen geen alternatief mogelijk is om naar uit te wijken.

    Het is de ironie van het lot, dat Europa afhankelijk is van een anti-Europa partij om de nodige veranderingen teweeg te brengen.

    Cor Wijtvliet

    Bron:
    Wolfgang Münchau, the arithmatic of Germany’s election points to instability. Financial Times, September 9 2013

  • Merkel klampt zich vast aan de macht

    Het is nog vroeg. Kiezers in het westen zijn absoluut niet meer loyaal en pas in september zijn de verkiezingen in Duitsland. Toch geven peilingen mevrouw Merkel steevast 42% van de stemmen. Dat is royaal meer dan de 34% waarmee de huidige kanselier de vorige verkiezingen won. Het is ook iets meer dan het totaal waar een eventuele Rood-Groene combinatie in Duitsland nu op kan rekenen.

    Meegaan

    Als mevrouw Merkel wint en ze komt niet tussentijds ten val, dan zal ze langer aan de macht zijn geweest dan bijvoorbeeld mevrouw Thatcher. De Duitse mevrouw is echter een heel ander politica dan mevrouw Thatcher was, die genoot van de confrontatie en het politieke gevecht. Merkel heeft een ietwat gemoedelijke uitstraling, maar ze heeft een scherp oog voor wat al gaande is en wat staat te gebeuren. Bij het bestrijden van haar onwelgevallige ontwikkelingen zoekt ze niet automatisch de aanval om die de kop in te drukken. Als het niet anders kan gaat ze mee in de ongewenste trends om die zo naar haar hand te zetten. Een mooi voorbeeld daarvan is de Energiewende, het besluit om alle troeven op hernieuwbare energie te zetten. Die belofte kwam vlak na een moment, dat ze energiebedrijven als RWE en EON toezeggingen had gedaan over het openhouden van de kerncentrales.

    Verleiden

    Het is haar strategie om nooit ronkende verklaringen af te leggen of krachtige toezeggingen te doen. Op die manier hoopt ze de oppositie in slaap te sussen en rustig te houden. Bij verkiezingen moeten politieke tegenstemmers verleid worden thuis te blijven. In 2005 lukte het haar zo om op het nippertje de verkiezingen te winnen. Ze deed dat door de SPD toen links te passeren. Ze was plotsklaps voor het homehuwelijk en voor vrouwenquota’s. In een mum van tijd ontwikkelde ze zich tot een voorbeeldig SPD er, maar ze was daar alleen geen lid van.

    Geluk

    Voor de komende verkiezingen lijkt het geluk haar opnieuw toe te lachen. Het Amerikaans spionageschandaal treft de SPD even hard als de CDU, omdat beide partijen tussen 2005 en 2009 deel uitmaakten van de regering.

    Haar tegenspeler heet dit keer Peer Steinbrück, een man die vaak niet begrepen wordt. Zijn humor is te subtiel en zodoende pakken veel van zijn grapjes verkeerd uit. Bovendien is hij tot nu toe niet in staat gebleken om een gevoelige snaar bij het kiezersvolk te raken. Met andere woorden, het moet wel gek gaan als de komende verkiezingszege niet aan Merkel toevalt.

    Verrassing

    Zij is het juiste medicijn voor de Duitse ziel van de vroege 21ste eeuw. Ze mag dan de kiezer niet begeesteren, laat staan vermaken maar hij heeft niets van haar te vrezen. Ze zal van haar kiezers niet het onmogelijke vragen. Ze zal haar kiezersvolk niet voor verassingen stellen. De Energiewende doet misschien aan als een verrassing, maar in feite speelde de kanselier doelbewust in op de angst van de doorsnee Duitser voor kernenergie. In feite luistert ze nauwgezet naar de vox populi. Die negeert ze totdat het voor haar gevaarlijk wordt en vervolgens past ze haar beleid aan. Ze zorgt er nauwgezet voor, dat ongemak bij haar kiezer nooit omslaat in vijandschap. Dan raakt ze zijn stem kwijt en ook haar macht.

    Cor Wijtvliet

    Bron:

    Josef Joffe, Merkel will do whatever it takes to stay in power. Financial Times, August 6 2013