Auteur: admin

  • Handelen met indicatoren

    Recent kreeg ik van een aantal mensen dezelfde vraag: ‘Wat nou de beste indicatoren zijn om mee te handelen?’ Die vraag kan ik niet eensluidend voor iedereen beantwoorden, het hangt erg sterk van je doelen en manier van werken af. Maar ik wil onderstaand wel het een en ander vertellen over hoe ik in mijn technische analyses met indicatoren om ga. Veel handelaren werken op basis van technische analyse en gebruiken daarbij vaak indicatoren. Indicatoren geven in een grafiek door middel van lijnen, pijlen, geluiden e.d. weer of bepaalde rekenkundige doelen behaald zijn door de koers. Buiten de koers of prijs is de meest eenvoudige indicator die velen wel kennen het Moving Average (het voortschrijdend gemiddelde).  Er zijn nog honderden andere indicatoren, maar de meesten zijn in eenduidige sectoren te plaatsen waardoor er eigenlijk maar een aantal overblijft die echt verschillen van elkaar. Eigenlijk zijn de meeste indicatoren iets nieuws van hetzelfde. Technische analyse richt zich vooral op de prijs, in de veronderstelling dat elke factor die effect kan hebben op de koers in de prijs wordt weergegeven.  Dat kan gaan om politieke / economische aangelegenheden, vraag / aanbod , statistieken, sentiment enzovoort. Daarom concentreren technische analisten zich op prijsgrafieken. Analisten en handelaren zijn altijd onderweg in een zoektocht naar informatie om een voorsprong op koersbeweging te krijgen. Om die reden zijn studies van de prijs tot ver buiten de basispatronen en trendlijnen uitgebreid met allerlei indicatoren waaraan een ‘voorspellende’ werking toegekend mag worden. Dit gaat om technische indicatoren die meer inzicht geven in de (mogelijke) prijs actie dan wat aan het oppervlak van de grafiek zichtbaar is. Normale grafieken van koers/prijs kunnen in een oogopslag een heleboel informatie over een markt te onthullen. Maar een indicator kan - voordat het duidelijk wordt  op een grafiek - een kwalificatie aan die informatie toekennen en bevestigen of een markt zich aan het versterken of verzwakken is of dat de markt een extreem gebied bereikt en is over-kocht of over-verkocht is. Heel veel indicatoren zijn tegenwoordig in vele technische software of handelsplatforms geïntegreerd en daarmee voor de particuliere handelaar beschikbaar. Maar pas wel op, laat u niet op het verkeerde been zetten door indicatoren. Er zijn een aantal factoren die goed in ogenschouw genomen moeten worden bij het gebruik ervan:

    • Geen enkele indicator is het summum . De meeste handelaren die werken met  indicatoren kijken naar een aantal verschillende indicatoren om te bevestigen wat ze zien op een grafiek of in de prijsgegevens. Het is dus een hulpmiddel of filter op de koersinformatie.
    • Een indicator die goed werkt in een bepaalde markt kan het buitengewoon slecht doen in een andere markt. Er is geen perfecte indicator voor elke markt en/of voor elke periode. Het is een combinatie van verschillende indicatoren die maakt dat er representatieve informatie tot u komt.
    • Indicatoren zijn erg subjectief . De parameters kunnen dermate aangepast worden op historische gegevens dat ze altijd winst lijken te genereren, maar het maar de vraag of dat in live trading dan ook zo goed werkt.

    Soorten technische indicatoren

    Technische indicatoren deel ik altijd onder in verschillende soorten . Welke gebruikt worden en in welke combinatie is afhankelijk van hoe ze presenteren in bepaalde marktomstandigheden. Trending Indicatoren , zoals de naam al doet vermoeden, zijn deze het meest bruikbaar bij het identificeren of bevestigen van de prijsontwikkeling bij het wisselen van de trend. Momentum indicatoren zijn het meest bruikbaar bij het opsporen van veranderingen in de koers in voor niet-trending marktomstandigheden waar de markten zich het grootste deel van de tijd bevinden. Ze zijn ook vaak bekend als oscillatoren. Volatiliteit indicatoren meten de mate van variatie in koersbeweging binnen een bepaalde periode en hoe die zich verhouden tot de historische koersbewegingen . Zo ziet u de vraag over wat de beste indicatoren zijn kan ik niet zomaar beantwoorden. Waar ben je als handelaar mee bezig en wat beoog je onder welke omstandigheden zijn daarvoor de uitgangspunten. Patrick Koopman is een professionele trader die jarenlange ervaring heeft op de future markten en werkt op basis van technische analyse. ‘Gelijk krijgen over de koersrichting op termijn is mooi, maar nú geld verdienen met de bewegingen van vandaag is waar het om gaat.’ http://www.momentumtrades.nl/ technische-indicatoren

  • The Dow Jones Index Is A Hoax

    The Dow Jones Industrial Average (DJIA) Index is the only stock market index that covers both the second and the third industrial revolution.

    Calculating share indexes such as the Dow Jones Industrial Average and showing this index in a historical graph is a useful way to show which phase the industrial revolution is in. Changes in the DJIA shares basket, changes in the formula and stock splits during the take-off phase and acceleration phase of industrial revolutions are perfect transition-indicators. The similarities of these indicators during the last two revolutions are fascinating, but also a reason for concern. In fact the graph of the DJIA is a classic example of fictional truth, a hoax.
    Transitions

    Every production phase, civilization or other human invention goes through a so called transformation process. Transitions are social transformation processes that cover at least one generation. In this article I will use one such transition to demonstrate the position of our present civilization and its possible effect on stock exchange rates.

    A transition has the following characteristics:

    • it involves a structural change of civilization or a complex subsystem of our civilization
    • it shows technological, economical, ecological, socio-cultural and institutional changes at different levels that influence and enhance each other
    • t is the result of slow changes (changes in supplies) and fast dynamics (flows)
    A transition process is not fixed from the start because during the transition processes will adapt to the new situation. A transition is not dogmatic.

    Four transition phases

    In general transitions can be seen to go through the S curve and we can distinguish four phases (see fig. 1 below):
    1. A pre-development phase of a dynamic balance in which the present status does not visibly change
    2. A take off phase in which the process of change starts because of changes in the system
    3. An acceleration phase in which visible structural changes take place through an accumulation of socio cultural, economical, ecological and institutional changes influencing each other; in this phase we see collective learning processes, diffusion and processes of embedding
    4. A stabilization phase in which the speed of sociological change slows down and a new dynamic balance is achieved through learning
    A product life cycle also goes through an S curve. In that case there is a fifth phase: 5. The degeneration phase in which cost rises because of over capacity and the producer will finally withdraw from the market.

    The S curve of a transition

    Figure 1. The S curve of a transition

    
Four phases in a transition best visualized by means of an S curve:
    • Pre-development
    • Take-off
    • Acceleration
    • Stabilization
    When we look back into the past we see three transitions, also called industrial revolutions, taking place with far-reaching effect:
    1. The first industrial revolution (1780 until circa 1850); the steam engine
    2. The second industrial revolution (1870 until circa 1930); electricity, oil and the car
    3. The third industrial revolution (1950 until ….); computer and microprocessor

    Dow Jones Industrial Average (DJIA)

    The Dow Index was first published in 1896 when it consisted of just 12 constituents and was a simple price average index in which the sum total value of the shares of the 12 constituents were simply divided by 12. As such those shares with the highest prices had the greatest influence on the movements of the index as a whole. In 1916 the Dow 12 became the Dow 20 with four companies being removed from the original twelve and twelve new companies being added. In October, 1928 the Dow 20 became the Dow 30 but the calculation of the index was changed to be the sum of the value of the shares of the 30 constituents divided by what is known as the Dow Divisor. While the inclusion of the Dow Divisor may have seemed totally straightforward it was – and still is – anything but! Why so? Because every time the number of, or specific constituent, companies change in the index any comparison of the new index value with the old index value is impossible to make with any validity whatsoever. It is like comparing the taste of a cocktail of fruits when the number of different fruits and their distinctive flavours – keep changing. Let me explain the aforementioned as it relates to the Dow.

    The False Appreciation of the Dow Explained

    On the other hand, companies in the take-off or acceleration phase are added to the index. This greatly increases the chances that the index will always continue to advance rather than decline. In fact, the manner in which the Dow index is maintained actually creates a kind of pyramid scheme! All goes well as long as companies are added that are in their take-off or acceleration phase in place of companies in their stabilization or degeneration phase. On October 1st, 1928, when the Dow was enlarged to 30 constituents, the calculation formula for the index was changed to take into account the fact that the shares of companies in the Index split on occasion. It was determined that, to allow the value of the Index to remain constant, the sum total of the share values of the 30 constituent companies would be divided by 16.67 ( called the Dow Divisor) as opposed to the previous 30. On October 1st, 1928 the sum value of the shares of the 30 constituents of the Dow 30 was $3,984 which was then divided by 16.67 rather than 30 thereby generating an index value of 239 (3984 divided by 16.67) instead of 132.8 (3984 divided by 30) representing an increase of 80% overnight!! This action had the affect of putting dramatically more importance on the absolute dollar changes of those shares with the greatest price changes. But it didn’t stop there! On September, 1929 the Dow divisor was adjusted yet again. This time it was reduced even further down to 10.47 as a way of better accounting for the change in the deletion and addition of constituents back in October, 1928 which, in effect, increased the October 1st, 1928 index value to 380.5 from the original 132.8 for a paper increase of 186.5%!!! From September, 1929 onwards (at least for a while) this “adjustment” had the affect – and I repeat myself – of putting even that much more importance on the absolute dollar changes of those shares with the greatest changes.

    How the Dow Divisor Contributed to the Crash of ‘29

    From the above analyses/explanation it is evident that the dramatic “adjustments” to the Dow Divisor (coupled with the addition/deletion of constituent companies according to which transition phase they were in) were major contributors to the dramatic increase in the Dow from 1920 until October 1929 and the following dramatic decrease in the Dow 30 from then until 1932 notwithstanding the economic conditions of the time as well.

    Dow Jones Industrial Index is a Hoax

    In many graphs the y-axis is a fixed unit, such as kg, meter, liter or euro. In the graphs showing the stock exchange values, this also seems to be the case because the unit shows a number of points. However, this is far from true! An index point is not a fixed unit in time and does not have any historical significance. An index is calculated on the basis of a set of shares. Every index has its own formula and the formula gives the number of points of the index. Unfortunately many people attach a lot of value to these graphs which are, however, very deceptive. An index is calculated on the basis of a set of shares. Every index has its own formula and the formula results in the number of points of the index. However, this set of shares changes regularly. For a new period the value is based on a different set of shares. It is very strange that these different sets of shares are represented as the same unit. In less than ten years twelve of the thirty companies (i.e. 40%) in the Dow Jones were replaced. Over a period of sixteen years, twenty companies were replaced, a figure of 67%. This meant that over a very short period we were left comparing a basket of today’s apples with a basket of yesterday’s pears. Even more disturbing is the fact that with every change in the set of shares used to calculate the number of points, the formula also changes. This is done because the index, which is the result of two different sets of shares at the moment the set is changed, must be the same for both sets at that point in time. The index graphs must be continuous lines. For example, the Dow Jones is calculated by adding the shares and dividing the result by a number. Because of changes in the set of shares and the splitting of shares the divider changes continuously. At the moment the divider is 0.15571590501117 but in 1985 this number was higher than 1. An index point in two periods of time is therefore calculated in different ways:

    Dow1985 = (x1 + x2 +..+x30) / 1

    Dow2014 = (x1 + x2 +.. + x30) / 0.15571590501117

    In the 1990s many shares were split. To make sure the result of the calculation remained the same both the number of shares and the divider changed. An increase in share value of 1 dollar of the set of shares in 2014 results is 6.4 times more points than in 1985. The fact that in the 1990s many shares were split is probably the cause of the exponential growth of the Dow Jones index. At the moment the Dow is at 16,437 points. If we used the 1985 formula it would be at 2,559 points. The most remarkable characteristic is of course the constantly changing set of shares. Generally speaking, the companies that are removed from the set are in a stabilization or degeneration phase. Companies in a take off phase or acceleration phase are added to the set. This greatly increases the chance that the index will rise rather than go down. This is obvious, especially when this is done during the acceleration phase of a transition. From 1980 onward 7 ICT companies (3M, AT&T, Cisco, HP, IBM, Intel, Microsoft), the engines of the latest revolution and 5 financial institutions, which always play an important role in every transition, were added to the Dow Jones. Dow Changes Since 1929:

    Changes in the Dow, stock splits and the value of the Dow Divisor after the market crash of 1929

    Table 1. Changes in the Dow, stock splits and the value of the Dow Divisor after the market crash of 1929

    Dow Jones Industrial Average:

    Exchange rates of Dow Jones during the latest two industrial revolutions Figure 2. Exchange rates of Dow Jones during the latest two industrial revolutions. During the last few years the rate increases have accelerated enormously

    Overview from 1997 : 20 winners in – 20 losers out, a figure of 67%

    September 23, 2013: Hewlett – Packard Co., Bank of America Inc. and Alcoa Inc. will replaced by Goldman Sachs Group Inc., Nike Inc. and Visa Inc.
Alcoa has dropped from $40 in 2007 to $8.08. Hewlett- Packard Co. has dropped from $50 in 2010 to $22.36.
Bank of America has dropped from $50 in 2007 to $14.48.
But Goldman Sachs Group Inc., Nike Inc. and Visa Inc. have risen 25%, 27% and 18% respectively in 2013. September 20, 2012: UnitedHealth Group Inc. (UNH) replaces Kraft Foods Inc.
Kraft Foods Inc. was split into two companies and was therefore deemed less representative so no longer suitable for the Dow. The share value of UnitedHealth Group Inc. had risen for two years before inclusion in the Dow by 53%. June 8, 2009: Cisco and Travelers replaced Citigroup and General Motors.
 Citigroup and General Motors have received billions of dollars of U.S. government money to survive and were not representative of the Do. September 22, 2008: Kraft Foods Inc. replaced American International Group. 
American International Group was replaced after the decision of the government to take a 79.9% stake in the insurance giant. AIG was narrowly saved from destruction by an emergency loan from the Fed. February 19, 2008: Bank of America Corp. and Chevron Corp. replaced Altria Group Inc. and Honeywell International.
Altria was split into two companies and was deemed no longer suitable for the Dow.
 Honeywell was removed from the Dow because the role of industrial companies in the U.S. stock market in the recent years had declined and Honeywell had the smallest sales and profits among the participants in the Dow. April 8, 2004: Verizon Communications Inc., American International Group Inc. and Pfizer Inc. replace AT & T Corp., Eastman Kodak Co. and International Paper.
AIG shares had increased over 387% in the previous decade and Pfizer had an increase of more than 675& behind it. Shares of AT & T and Kodak, on the other hand, had decreases of more than 40% in the past decade and were therefore removed from the Dow. November 1, 1999: Microsoft Corporation, Intel Corporation, SBC Communications and Home Depot Incorporated replaced Chevron Corporation, Goodyear Tire & Rubber Company, Union Carbide Corporation and Sears Roebuck. March 17, 1997: Travelers Group, Hewlett-Packard Company, Johnson & Johnson and Wal-Mart Stores Incorporated replaced Westinghouse Electric Corporation, Texaco Incorporated, Bethlehem Steel Corporation and Woolworth Corporation. Real truth and fictional truth Is the number of points that the Dow Jones now gives us a truth or a fictional truth? 
If a fictional truth then the number of points now says absolutely nothing about the state that the economy or society is in when compared to the past. In that case a better guide would be to look at the number of people in society that use food stamps today – That is the real truth!

  • Verkeerde veronderstellingen over daytrading

    De laatste tijd wordt ik vaak geconfronteerd met opvattingen over daytrading die onjuist zijn. Bij veel mensen merk ik dat de term daytrading een hele andere lading meekrijgt dan wat de werkelijkheid is. Eerst maar eens beschouwen wat daytrading nou eigenlijk is en wat de voornaamste redenen zijn om het toe te passen.
    Handelaren op de beurs moeten weloverwogen keuzes maken over de factoren en indicaties die zij een rol laten spelen in hun strategie. Een belangrijk punt hierin is de vraag of je posities overnight gaat aanhouden of dat je louter intraday werkt (dus een daytrader bent). In het laatste geval zorg je als handelaar ervoor dat je alle posities sluit voor het einde van de handelsdag. Doe je dat niet dan ben je geen (intra)daytrader meer. Er zijn verschillende redenen waarom mensen ervoor kiezen om aan daytrading te doen, de meest voorkomende daarbij zijn:

    •        - Geen stress buiten beursuren om, er zijn dan tenslotte nooit  open posities.
    •        - Kort op de bal willen spelen: geringe koersbewegingen gebruiken om winst te nemen of je verlies te pakken.
    •        - Beperkt werkkapitaal beschikbaar hebben, waardoor je niet aan de verplichting van een hoge overnight-margin hoeft te voldoen
    • Angst voor openingsgaps: er kan tussen de slotkoers van gisteren en de openingskoers van vandaag een gat ontstaan. In de uren dat de beurs bij ons dicht is elders in de wereld de handel doorgegaan. Dit heeft uiteindelijk ook invloed op onze beurskoersen waardoor er zogenaamde ‘gaps’ kunnen ontstaan. Deze gaps kunnen een grotere range overbruggen dan je had gewenst voor je positie. 
    Bovenstaande overwegingen kunnen ervoor zorgen dat de keuze om te gaan daytraden een prima optie is. Het vreemde is echter dat veel mensen ten aanzien van daytrading er hele andere denkbeelden erop na houden in vergelijking met overnight traden. Een paar veronderstellingen die ik vaak hoor, maar beslist onjuist zijn:
    • Bij daytraden doe je dagelijks veel trades
    Het is helemaal niet nodig (zelfs onwenselijk) om de hele dag als een dolleman op de knoppen te drukken. Daytraden wil niet zeggen dat je veel trades op een dag moet doen.
    • Een daytrader maakt dagelijks winst
    Er hoeft niet iedere dag winst gemaakt te worden. Er kunnen periodes voorbij gaan waarin er goed wordt gescoord, maar er kunnen ook (langdurige) verliesperiodes zijn.  Het gaat erom dat er per saldo op langere termijn rendement gemaakt wordt. Omdat het om daghandel gaat wil het niet zeggen dat het succes van zo’n systematiek ook op dagbasis beoordeeld moet worden. Je moet gewoon op het eind van een jaar of een half jaar kijken wat er gebeurd is, dat doe je in een bedrijf ook.
    • Een daytrader neemt veel risico
    Die stelling is bijna altijd onwaar. Risico loop je wanneer je dingen gaat doen waar je geen verstand van hebt of wanneer je een te groot deel van je werkkapitaal gebruikt voor een trade of je verlies te ver laat doorlopen. Omdat de meeste daytraders  een heel vast omlijnd plan hanteren om mee te werken zie ik dat zij meestal veel meer vat hebben op de risico’s dan langere termijn handelaren. Alle veronderstellingen ten spijt kan ik zeggen dat daytrading  een hele lucratieve manier van werken is als het op de juiste manier gedaan wordt. Als u overweegt meer te gaan doen met daytrading zijn wij altijd beschikbaar voor vragen of  commentaar. Patrick Koopman is een professionele trader die jarenlange ervaring heeft op de future markten en werkt op basis van technische analyse. ‘Gelijk krijgen over de koersrichting op termijn is mooi, maar nú geld verdienen met de bewegingen van vandaag is waar het om gaat.’ http://www.momentumtrades.nl/ daytrading

  • Zes punten om hebzucht te herkennen

    De afgelopen weken zagen we intraday behoorlijke ritten omhoog en omlaag.  Veelal bewegingen die gedreven werden door zogenaamde ‘events’: economische cijferpublicaties, de Oekraïne-perikelen en dergelijke. De daarop volgende reacties van euforie of paniek maakten dat koersen intraday heel veel deden, maar dat de indices op het eind van februari  op nagenoeg hetzelfde niveau zaten als begin januari. Er zijn dus per saldo trendloze weken voorbij gegaan waarin traders in de dag toch behoorlijke ritten kon meemaken.

    Op die felle intraday bewegingen  kan soms gehandeld worden, maar vaak schudden ze de boel zo onvoorspelbaar op dat je echt alleen de op en top kansen moet nemen: de zogenaamde high probability trades. En juist dat is nou zo lastig, het betekent namelijk dat je vaak op je handen moet blijven zitten terwijl de koersen alle kanten op gaan. Je ziet dan allemaal ritten voorbij komen  waarvan je wel had kunnen profiteren (denk je). Op zulke momenten gaan mentale aspecten bij een trader een belangrijke rol spelen, je moet je inhouden en niet ten onder gaan aan hebzucht. Als je dat wel doet ga je fouten maken en precies de dingen doen die je niet moet doen. Onderstaand heb ik 6 punten genoteerd waaraan een trader kan herkennen of hij te hebzuchtig is geworden en zichzelf moet terugfluiten.

    1 . Je merkt dat je de regels niet exact toepast en dat is bij daytrading het laatste wat je wil. De winstmarges zijn vaak gebaseerd zijn op kleinere bewegingen en juist dan is het precies nakomen van handelsregels zeer belangrijk.

    2 . Als je terug gaat kijken in grafieken zie je altijd allemaal winstmogelijkheden, het lijkt heel makkelijk om die in het vervolg ook zo uit te voeren. Je laat het hoofd op hol brengen en ziet vervolgens overal kansen.

    3 . Kort na het openen van een positie zie je een koersdoel dat veel beter is dan hetgeen je eigenlijk voor ogen had, ook al is er geen enkele rechtvaardiging voor dat doel. Je laat je oorspronkelijke koersdoel voorbij gaan en hoopt op meer, maar uiteindelijk krijg je meestal minder.

    4 . Je reconstrueert en evalueert je trades niet meer. Je hebt nog enkel oog voor het geld (winst of verlies), maar hebt geen idee van de ratio’s die je als trader bij moet houden (hitratio, winst/verliesratio, aantal trades e.d.).

    5 . Het plaatsen van goed doordachte limit-orders wordt gewijzigd in het plaatsen van market-orders. Market-orders geven je de mogelijkheid om heel snel  onvoorbereid en ad-hoc te kopen.

    6 . Je begint te ‘over’traden. Normaal gesproken doe je gemiddeld 3 trades per dag doet en je gaat er nu 6 doen. Als je dit soort gedrag constateert kun je er donder op zeggen dat je je regels uit het oog bent verloren.

    Kortom: blijf jezelf als trader altijd kritisch benaderen en vraag je iedere keer af of je nog wel voldoet aan alles wat je met jezelf hebt afgesproken. Alleen dan kun je consequent blijven presteren.

    Patrick Koopman is een professionele trader die jarenlange ervaring heeft op de future markten en werkt op basis van technische analyse.

    ‘Gelijk krijgen over de koersrichting op termijn is mooi, maar nú geld verdienen met de bewegingen van vandaag is waar het om gaat.’

    http://www.momentumtrades.nl/

    hebzucht-hand-graait-munten

  • GDX-en SLV update

    Vorige week heeft OptieAcademy het goud-ETF GDX rond $26,35 als Aandeel van de Week gepresenteerd. Speciaal voor MarkteUpdate lichten we in deze column onze visie op GDX, Goud en SLV toe. Goud is de afgelopen dagen wat gedaald, net als de goudtracker GDX.

    GDX-27-2-2014
    http://www.finviz.com/publish/022614/GDXc1dl1118.png

    We hebben een juni long optiepositie in GDX ingenomen. We hebben een callspread voor juni gekocht en deze gefinancierd met een geschreven put. De maximale winst bedraagt $350 bij een investering van $50. Als GDX in juni boven $31 staat, behalen we de maximale winst van 700%. Als GDX echter ver wegzakt tot onder $23 dan wordt er een verlies geleden van $100 per punt daling. We hebben dus een marge van 11% daling, voordat we echt verlies gaan lijden buiten de investering.
    Met een strakke stop-loss onder de steunzone van januari rond $22,82 zetten we in op een rally richting $31 tot $36, zijnde de highs van augustus en april van vorig jaar. 

    Technische niveaus GDX

    Eerste weerstand: $26,91
    Tweede weerstand: $31,35
    Eerste steun: $22,82
    Tweede steun: $20,24

    Net assets GDX

    Het totaal aan net assets van GDX bedraagt circa $7,2 miljard. Het dagelijkse volume bedraagt gemiddeld 37 miljoen stuks, wat betekent dat u dus gemakkelijk in en uit kunt stappen.


    SLV daggrafiek
    SLV-grafiek-26-2
    http://www.finviz.com/publish/022614/SLVc1dl1118.png

    Eind januari tipte OptieAcademy overigens ook al het zilver-ETF rond een koers van $18,51 en ging dan ook long middels een callspread. Een callspread is een gekochte call waarop een andere call verkocht is. Het risico is hierdoor beperkt, maar eveneens de winst. Het voordeel is dat er slechts een kleine investering nodig is. Onze klanten hebben dan ook een mooie rit kunnen maken. SLV is inmiddels gesloten rond een koers van $21. Met een investering van circa $20 is er een winst behaald van $80, een rendement van 400% dus per callspread.

    Daggrafiek Goud

    daggrafiek-goudprijs-26-2

    http://optieacademy.nl/images/Goud%20daggrafiek.jpg

    Goud heeft al een aardige rally gemaakt vanaf $1200 tot circa $1350. Na de rally van 12,5% is het gele edelmetaal gestuit op het derde (61,8%) Fibonacci Retracementlevel, wat een natuurlijk weerstandsniveau is.

    Goud nam aldaar wat gas terug, maar zolang de goudprijs (spot) boven $1300 blijft, handhaven we onze positieve visie. Ons koersdoel van goud is $1375 à $1400 mits de weerstand rond $1345 wordt doorbroken. Wel hanteren we een strakke stoploss als de steun doorbroken wordt

    Technische niveaus Goud

    Eerste weerstand: $1345,15
    Tweede weerstand: $1361,63
    Eerste steun: $1308,15
    Tweede steun: $1300,21

    Optiestrategie GDX en Goud

    Op GDX en Goud zijn opties verhandelbaar, die op de Amerikaanse optiebeurs zijn genoteerd. Wilt u ook op leren hoe u met opties kunt inspelen op de goudmarkt om uw risico te beperken en het rendement te verhogen? Dan kunt u bijvoorbeeld een basis Masterclass Opties volgen en/of bijvoorbeeld de concrete abonneeservice Optie Aanbevelingen volgen waarmee in 2013 een rendement van 32,07% werd behaald.

    Met vriendelijke groeten,

    OptieAcademy
    Think, Talk & Trade like a Winner!

    Harry Klip en Jan Robert Schutte

    Disclaimer:
    Het OptieAcademy-team heeft een positie in GDX. Posities kunnen wijzigen al naar gelang de marktomstandigheden. Volgers van onze Optie Aanbevelingen-portefeuilles worden uiteraard op de hoogte gesteld van de mutaties van posities die in deze portefeuilles worden ingenomen danwel gesloten. De auteurs leveren bijdragen op persoonlijke titel. De informatie op deze website is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

     

  • Goudstandaard lanceert nieuwe prijs alert tool

    Onze partner Goudstandaard.com heeft deze week een nieuwe prijs alert tool gelanceerd. Hiermee kunt u een koersdoel aangeven waarop u goud of zilver wilt aankopen of verkopen. wordt de koers bereikt, dan krijgt u daar meteen per email bericht van. Met deze vernieuwde tool houden wij de goudprijs en de zilverprijs voor u in de gaten.

    U kunt de prijs alert tool vinden op iedere productpagina van Goudstandaard en op alle overzichtspagina’s van goud en zilver. Ook is deze te vinden onderaan de pagina van de goudprijs. Via deze link kunt u de prijs alert invullen op de pagina van de zilveren Maple Leaf. U kunt ook op de onderstaande afbeelding klikken.

    Goudstandaard prijs alert

    Vernieuwd: de Goudstandaard prijs alert

  • Gebrek aan tijd hoeft geen beperking te zijn

    Voor een prettig leven is het beschikbaar hebben van voldoende financiële middelen belangrijk. Sommige mensen hebben die middelen al en willen hun vermogen beschermen of uitbreiden. Anderen beschikken nog niet over voldoende middelen, maar willen dat wel. In beide gevallen zul je in actie moeten komen om je doel te bereiken.

    Als je vandaag € 50.000 naar de bank brengt, heb je veel geluk als dat na 5 jaar is opgelopen tot € 60.000. Maar met € 50.000 euro kun je met ‘korte ritjes’ op de beurs ook € 200 per handelsdag verdienen. En hoeveel dan met € 100.000 of € 200.000 euro? Reken zelf maar uit.

    U kent ze toch ook? De beleggers die een ‘gouden’ tip hebben opgevolgd, veel geld kwijt zijn en dan zeggen: ‘’Maar ik ben een lange termijn belegger! De markt trekt wel weer aan.’’ Onzin, zij zijn hun geld voorlopig kwijt en dus hun gereedschap om meer geld te verdienen. Want met dat uitstaande en verlieslatende kapitaal kan niet gewerkt worden en geen geld gemaakt worden op andere wijze.

    De echte winnaars op de beurs handelen volgens een plan waar ze zich dagelijks onvoorwaardelijk aan houden en geven de voorkeur aan rationele beslissingen in plaats van handelen op emotie en hoop. Met korte ritjes en vele kleine winsten kun je een serieus inkomen verdienen en ook bij de winnaars op de beurs horen.

    Op deze manier werken kost echter tijd, alles waarin je succesvol wil zijn kost een investering in tijd.
    Tijdrovende verplichtingen op ander vlak beperkt voor veel mensen de mogelijkheid om zich dagelijks op de beurshandel te richten. En dat is jammer, want dat betekent dat het niet mogelijk is om kapitaal zo optimaal als mogelijk aan te wenden. Die mensen wil ik aanraden eens te kijken op www.momentumtrades.nl en te lezen wat er mogelijk is om toch te profiteren van dagelijkse bewegingen op de beurs.

    Patrick Koopman is een professionele trader die jarenlange ervaring heeft op de future markten en werkt op basis van technische analyse.

    ‘Gelijk krijgen over de koersrichting op termijn is mooi, maar nú geld verdienen met de bewegingen van vandaag is waar het om gaat.’

    http://www.momentumtrades.nl/

  • De beursindex is een fata morgana

    Heeft u zich wel eens afgevraagd welke informatie een beursindex nu eigenlijk geeft? Een index-punt is geen vaste eenheid in de tijd en u mag er dan ook, historisch gezien, geen enkele betekenis aan hechten. In feite is elke beursindex een fata morgana.

    Twee metingen tijdens een marathon

    Stelt u zich eens de volgende twee metingen voor:

    • In de eerste meting wordt de gemiddelde tijd gemeten die 30 hardlopers nodig hebben voor het lopen van een marathon.
    • In de tweede meting starten dezelfde lopers een marathon. Na 10 kilometer worden echter de 10 langzaamste lopers vervangen door 10 frisse. Na 20 kilometer worden weer de 10 langzaamste lopers door 10 frisse vervangen en na 30 kilometer gebeurt dit nogmaals. Ook in deze tweede meting wordt de gemiddelde tijd bepaald.

    Bij welke meting zal het gemiddelde tijd over de 30 lopers het snelst zijn?

    En wat zal er met de gemiddelde tijd gebeuren, als de stopwatch tijdens de tweede meting steeds langzamer gaat lopen? In het begin van de tweede meting gaan er 60 seconden in een minuut en op het einde van deze meting loopt dit op tot 380 seconden.

    Heeft het dan nog wel zin om de beide metingen met elkaar te vergelijken?

    Als u deze laatste vraag met nee beantwoordt, dan zult u er waarschijnlijk geen moeite mee hebben, beursindexen zoals de Dow Jones voortaan als fata morgana’s te betitelen.

    Beursindex is een fata morgana

    De parallel met beursindices is eenvoudig te trekken. Een beursindex wordt namelijk berekend aan de hand van een mandje aandelen. Bij elke index gebeurt dat volgens een bepaalde formule en als uitkomst krijg je dan een aantal punten. Dat mandje van aandelen wordt bij elke index echter regelmatig veranderd. Voor de nieuwe periode wordt dus de waarde van een ander mandje aandelen gemeten. Het is natuurlijk vreemd dat je de verschillende mandjes door de tijd heen als zelfde eenheid projecteert.

    In minder dan 10 jaar tijd zijn 12 van de 30 bedrijven, dus 40%, van de bedrijven in de Dow Jones vervangen. Over een periode van 16 jaar werden 20 bedrijven vervangen, dus 67%. Na 16 jaar wordt dus de waarde van een mandje appels vergeleken met de waarde van een mandje peren.

    Het wordt nog vreemder als bij elke overgang van mandjes ook nog eens de formule waarmee de index wordt berekend, verandert. Dit gebeurt omdat de index, de uitkomst van de twee formules van beide mandjes, op het moment van verandering, dezelfde uitkomst moet opleveren. De index-grafiek van de twee tijdsperioden moet per slot van rekening wel op elkaar aansluiten. Bij de Dow Jones bijvoorbeeld, worden alle koersen van de dertig Dow-aandelen bij elkaar opgeteld en vervolgens door een getal gedeeld. Door wijzigingen in het mandje wordt de deler , ook wel Dow Divisor genoemd, telkens veranderd. De deler bedraagt momenteel 0,15571590501117, maar in 1985 was de deler nog méér dan 1. Een indexpunt in de ene periode wordt dus op een hele andere manier berekend dan in een andere periode.

    Dow1985 = (a1 + a2 + ........+a30) / 1 Dow2014 = (b1 + b2 + ........ + b30) / 0.15571590501117

    Aandelensplitsingen

    In de jaren 90 van de vorige eeuw zijn er veel aandelensplitsingen geweest. Om de breuk gelijk te houden is zowel de teller als de noemer van de breuk veranderd. Een koersstijging van 1 dollar van het mandje in 2014 levert dus de facto 6.4 indexpunten meer op dan in 1985. Dat er in de jaren 90 nogal wat aandelensplitsingen zijn geweest, verklaart waarom de Dow Jones in deze periode bijna exponentieel is gestegen. Momenteel staat de Dow op 16.437. Bij het hanteren van de formule uit 1985 zou de index nu op 2.559 staan. Het meest vreemde is natuurlijk de steeds wijzigende samenstelling van het mandje. Over het algemeen is het zo, dat bij het wijzigen van het mandje, de zwak presterende bedrijven uit het mandje gehaald worden. Bedrijven die in de groeifase zitten en goed presteren worden toegevoegd. De kans dat de index na de wijziging van het mandje en de formule stijgt, is dan natuurlijk vele malen groter dan dat de index gaat dalen. Daar hoef je geen kansberekening op los te laten.

    Moet de EU de beurzen laten her-indexeren?

    Het heeft geen enkele zin om het aantal punten van een beursindex te vergelijken met het aantal punten van 30 jaar geleden. De tijd is dan ook rijp dat de EU, na de invoering van de euro, de Europese beurzen laat herindexeren naar 100 punten. Een fata morgana of luchtspiegeling is een optisch fenomeen, zo ook de grafiek van een beursindex.

    aandelen-fata-morgana

    De beursindex is een fata morgana

    Publicaties

    Wim Grommen publiceerde de volgende artikelen op Marketupdate.

    Over Wim Grommen:

    Wim Grommen was o.a. 6 jaar wiskunde/natuurlunde docent op het Norbertuscollege in Roosendaal. Gedurende 25 jaar gaf hij trainingen op het gebied van automatisering; Scheidegger in Venlo, BTA Bergen op Zoom en Oracle Nederland. Voor Oracle heeft hij o.a. cursussen verzorgd in Bogota Colombia, Halfway House Zuid-Afrika, Bratislava Slowakije. Momenteel verzorgt hij trainingen bij Transfer Solutions in Leerdam, een ICT-bedrijf dat gespecialiseerd is in dienstverlening rond Oracle-databasesystemen en Java-technologie. Hij heeft zich de laatste jaren verdiept in transities, maatschappelijke transformatieprocessen, de S-curve en transities in relatie met beursindices. Linkedin: Wim Grommen

  • Waar is de uitgang?

    Het toepassen van een stop loss is een must voor een trader. Alvorens een trade te doen, moet de trader precies weten wanneer hij de positie sluit als de handel tegen hem in gaat. Als een strategie bijvoorbeeld vraagt om de stop loss – op een long positie – onder de low van de vorige 30 minuten bar te plaatsen, moet het ook gedaan worden. Een trader moet daar zeer gedisciplineerd in zijn en geen seconde over twijfelen.
    Maar let op: het plaatsen van een stop loss order is geen garantie dat je order ook daadwerkelijk uitgevoerd wordt tegen de gewenste prijs. Als er geen kopende partij in de markt is voor de prijs die je wenst zal je die prijs ook niet kunnen ontvangen. De markt herkent zo’n order namelijk niet als stoporder, het is gewoon een ‘normale’ verkooporder die de trader als stoporder gebruikt. Een stop loss is dus een beetje ‘schijnveiligheid’. Wanneer die stop ingeroepen moet worden kan van verschillende factoren afhangen: van een indicator die een bepaalde waarde bereikt, van bepaalde marktcondities of gewoon de prijs. Niet alle brokers geven de mogelijkheid om zogenaamde geavanceerde orders in te zetten. Je kunt daar bijvoorbeeld wel een stop loss plaatsen die gekoppeld is een prijsniveau, maar geen stop loss die gekoppeld is aan een andere conditie (bijvoorbeeld kruisende indicatorlijnen). Het is dus van belang om altijd goed te controleren of een gehanteerde strategie wel goed uitgevoerd kan worden bij de broker waar je handelsrekening loopt. Als dat niet kan is het wisselen van broker te overwegen, dat is beter dan je strategie aan te passen aan de technische mogelijkheden die de broker je geeft. Ik plaats graag onmiddellijk na het innemen van een positie een stop loss, om te voorkomen dat ik de exit niet kan laten bepalen door emotionele ingevingen. Door meteen een stop fysiek te plaatsen en de stop niet enkel in gedachten te houden als uitstapniveau waarop je nog actie moet ondernemen, zal een trader niet het risico lopen een verliezenlatende positie te lang door te laten lopen. Een effectieve strategie moet heel duidelijk over stop losses  beschikken en als handelaar moet je dus ook de techniek onder controle hebben over hoe die stops in te zetten. Omdat het werkkapitaal het belangrijkste gereedschap van een trader is, moet hij elke cent daarvan  zo goed mogelijk beschermen. De beste manier om dat te doen is door vooraf te weten waar de uitgang zal zijn, zowel bij een winstgevende als verlieslatende positie. Niet alleen moet een strategie de handelaar een grote kans bieden op het verdienen van geld,  ook  moet die strategie de verliezen beperken. Patrick Koopman is een professionele trader die jarenlange ervaring heeft op de future markten en werkt op basis van technische analyse. ‘Gelijk krijgen over de koersrichting op termijn is mooi, maar nú geld verdienen met de bewegingen van vandaag is waar het om gaat.’ http://www.momentumtrades.nl/  

  • SLV op een zilveren presenteerblaadje

    Deze week krijgt u van OptieAcademy het zilver-ETF SLV op een zilveren presenteerblaadje als Aandeel van de Week. SLV is bij een niveau aanbeland rond $18 dat ook al in 2010 werd opgetekend. Vorig jaar vond SLV steun rond dit niveau. De vraag is of SLV nu wederom stand weet te houden boven dit niveau.

    SLV maandgrafiek

    SLV Monthly

    We constateren dat SLV al een geruime tijd in een ‘trading range’ zit tussen circa $18,50 en $20. Hoewel we op dit moment nog niet ‘vol long’ willen gaan, zetten we toch licht in op een herstel richting $20.

    Bovenstaande maandgrafiek illustreert de dramatische koersontwikkeling van iShares Silver Trust (SLV). Dit is een zilver ETF waarmee eenvoudig op een mandje van zilveraandelen kan worden ingespeeld in Amerika. Het totaal aan net assets van SLV bedraagt circa $6,3 miljard. Het zeer liquide fonds (dagelijks volume gemiddeld meer dan 7,7 miljoen stuks) is sinds de piek in 2011 meer dan 60% gedaald. Meer info kunt u vinden op de website van iShares.

    Daggrafiek SLV

    SLV daggrafiek

    SLV Daggrafiek

    De daggrafiek is slecht te noemen: een vallend mes sinds september 2013 met in de afgelopen maanden enige stabilisatie boven $18. Een doorbraak van het dieptepunt van vorig jaar rond $17,76 kan de dalende trend van een nieuwe impuls voorzien.

    Er gloort wellicht eindelijk weer eens wat hoop voor de ‘zilvermeeuwen’ die een rotsvast vertrouwen in zilver hebben, na jarenlang de waarde te hebben zien dalen. Beleggers die een zilver ETF-short of putopties hadden, konden daarentegen een fraaie winst boeken.

    Uurgrafiek SLV

    SLV uurgrafiek

    SLV Hourly

    Met een strakke stop-loss onder de recente low rond $17,76 heeft OptieAcademy in ieder geval samen met onze abonnees een kleine longpositie ingenomen rond $18,47. We zetten in op een herstel richting $20. Afhankelijk van de ontwikkelingen, kunnen we vervolgens onze longpositie uitbreiden. Een koersstijging richting $24 rekenen we zeker tot de mogelijkheden.

    We beseffen dat het nu in de zilvermarkt stappen vergeleken kan worden met ‘swimming with the piranha’s’. Desalniettemin kunnen we met een kleine basispositie instappen. Mocht het fout gaan, dan zal dat weinig schade berokkenen.

    Levels

    Eerste weerstand: $19,83
    Tweede weerstand: $22,22

    Eerste steun: $18,56
    Tweede steun: $17,76

    Optiestrategie SLV mogelijk
    Op SLV zijn goed verhandelbare opties voorhanden, zij het in Amerika (zie bijgaande tabel). Aan de hand van de huidige situatie kunnen we dus een kleine haussestrategie opzetten met opties.

    Vrijdag hebben we een teen in het water gestoken door het het kopen van sec calls. Dit deden we om een basispositie te hebben, vanwaar we verder kunnen combineren. Op een gegeven moment zouden we nog puts kunnen verkopen of zelfs een hausse driepoot kunnen optuigen. Voor de basisbeginselen verwijzen we u naar ons recente artikel: Opties een Veelzijdig instrument…

    Zodra we een (vervolg)positie gaan innemen zullen we dit uiteraard aan onze deelnemers van de abonnementsservice Optie Aanbevelingen communiceren.

    OptieAcademy Optie Aanbevelingen: +32,07% rendement in 2013
    In 2013 behaalden we een rendement van 32,07% met de Optie Aanbevelingen abonnementservice.

    Een goedkope broker met een uitstekende klantenservice om aandelen en opties te handelen is Tradersonly. Open via deze link een gratis rekening en profiteer van de laagste transactiekosten.

    Met vriendelijke groeten,

    OptieAcademy

    Think, Talk & Talk like a Winner!

    Harry Klip en Jan Robert Schutte

    Disclaimer

    Het OptieAcademy-team heeft een positie in SLV. Posities kunnen wijzigen al naar gelang de marktomstandigheden. Volgers van onze Optie Aanbevelingen-portefeuilles worden uiteraard op de hoogte gesteld van de mutaties van posities die in deze portefeuilles worden ingenomen danwel gesloten. De auteurs leveren bijdragen op persoonlijke titel. De informatie op deze website is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

    Exclusief OptieAcademy Kwartaal Coachingstraject: €1497,- all-inclusive

    OptieAcademy start vanaf 15 februari 2014 met een exclusief kwartaal coachingsprogramma voor een selecte groep beleggers. Dit programma is geschikt voor iedere belegger die worstelt met rendement maken, eindelijk zijn beleggingen serieus wil nemen of gewoon een nog beter rendement wil behalen.

    Zeker als u beseft dat een broker met ruime mogelijkheden en sommige handelsideeën, u alleen nog geen goede belegger maakt. OptieAcademy en onze partners (professionals uit de optiewereld zoals (oud) future- en optiehandelaren zullen u daarbij ondersteunen.

    Wat krijgt u van ons?

    • Maandelijks 1 dag Masterclass Live Trading in selecte groep van maximaal 15 beleggers
    • Drie maanden lang strategieën, coaching en toegang tot alle masterclasses (zonder bijbetaling)
    • Wekelijks telefonisch spreekuur/persoonlijke sparringssessie
    • Voucher voor 1 privésessie met directie Optie Academy inclusief ‘free lunch’
    • Persoonlijk intakegesprek, waarin we uw persoonlijk beleggingsdoel in kaart brengen
    • Maandelijks webinar
    • Tegen gereduceerd tarief toegang tot seminars van onze partners
    • Toegang tot exclusieve OptieAcademy Facebook-groep

    En natuurlijk + nog veel meer bonussen.

    Maandelijks instromen is mogelijk!

    We werken met groepen tussen 10 (bieden) en 15 (laten) personen voor een ‘optiemaal’ resultaat. Wilt u ook uw beleggingen naar een hoger niveau tillen? Klik hier voor het programma en voor meer informatie.
    Jan Robert Schutte (06-50746210) en Harry Klip (06-31903957).
    OptieAcademy
    Think, Talk and Trade like a Winner!

    www.optieacademy.nl
    [email protected]

  • Wanneer is de koers laag?

    Aan bijna al mijn cursisten stel ik de vraag wat volgens hen de basisprincipes van handel zijn (maakt niet uit in wat voor product). Op een paar filosofische zweverigheden na zijn de meeste cursisten er wel over eens dat het belangrijkste uitgangspunt is dat je koopt als de prijs/koers laag is en verkoopt als de prijs/koers hoog is, dan maak je namelijk winst. Tot dusver niks bijzonders zult u zeggen.

    Verbazingwekkend wordt het echter als ik daarna vraag of men in een grafiek met live koersen wil aanwijzen waar de koers zo’n laag punt bereikt om vervolgens een kooporder in te geven. Dan volgt doorgaans dit scenario:

    Er wordt gedurende enige tijd naar een grafiek gekeken waarin de koers een dalende tendens heeft. De koers daalt, corrigeert wat, daalt, corrigeert weer wat enzovoort. Iedere keer dat een dalende impuls eindigt en een correctie volgt zit de trader nerveus met de hand op de muisknop omdat zij als de dood is de slag te missen. En dan ineens als de daling van de koers wat vertraagt, druk hij of zij op de koopknop. Die laatste actie geeft mij redenen om een paar vragen te stellen: ’Waarom koop je nu?’ Antwoord: ‘Omdat de koers laag is’ ‘Waarom is de koers laag?’ Antwoord: ‘Omdat ie lager is dan een uur geleden en zo laag als nu heeft ie al die tijd dat we naar de grafiek kijken nog niet gestaan.’ ‘En was de koers een uur geleden hoog of laag?' Antwoord: ‘Toen was de koers ook al laag en nu nog lager, veel verder kan denk ik niet. Het moet toch een keer gaan stijgen.’ ‘Heb je een indicatie gekregen dat de koers niet nog verder zou kunnen dalen? Of nog sterker: een indicatie waaruit blijkt dat een stijging te verwachten is?’ Antwoord: ‘Nee, want als ik daar op moet wachten mis ik de slag’. Hier gaat natuurlijk iets niet goed. Het is net zoiets als tijdens een hevige storm te besluiten dat je maar vast met je boot de zee op gaat. Het kan namelijk nooit lang meer duren voordat de storm gaat liggen toch?! Maar tijdens de laatste minuten van een storm kun je ook nog schipbreuk lijden. Vanzelfsprekend wacht je op een opklaring van het weer voordat je erop vertrouwt dat je veilig de zee op kunt. Traders moeten dat ook doen: wachten op een opklaring, minimaal wachten op een eerste duidelijk signaal dat de koersrichting veranderd is. In een dalende markt betekent het dat je eerst een hogere bodem moet hebben gezien voordat je long gaat. Dan is de koers al wel een stukje op weg, maar je hebt wel de (bijna) zekerheid dat er een trenddraai heeft plaatsgevonden, daarom handel ik graag op de trend. Het feit dat de trader in het voorbeeld al zo snel op de knop drukte had te maken met een verkeerd marktbeeld. Haar opinie op een lage koers was gevoed door een koersniveau dat zij recent had gezien. Ten opzichte van dat vorige niveau was de koers nu inderdaad lager, maar dat wil niet zeggen dat het niet nog lager kan. In het kader van dit onderwerp moet ik altijd aan mijn zwager denken die in de zomer van 2008 besloot aandelen Fortis te kopen. De exacte koersen weet ik niet meer , maar laat ik zeggen dat het aandeel op een bepaald moment op €45 stond. Een dag later op €35 en weer een dag later op €20. Dit was het moment om toe te slaan, zo’n lage koers moet wel terugkomen, vond hij. Het einde van het verhaal zal ik u niet vertellen om geen oude wonden bij mijn zwager open te rijten! Maar u begrijpt wel wat er gebeurde. De moraal van het verhaal is dat je pas kunt stellen dat iets laag is nadat er minimaal een nieuwe hogere bodem is gezet. Niet eerder! Op ieder moment dat je eerder besluit iets te kopen omdat de koers volgens jou laag staat, handel je tegen de trend in. Nu ga ik hier niet beweren dat tegen de trend in handelen niet kan of niet goed is, maar als je dat doet moet je daar dan wel de juiste tools voor inzetten.

    http://www.momentumtrades.nl/

    Wanneer is de koers laag?

    Wanneer is de koers laag?