Marketupdate

Auteur: Cor Wijtvliet

  • Discussie over het schuldplafond kan fataal uitpakken

    Discussie over het schuldplafond kan fataal uitpakken

    De VS zijn deze week de derde week van de zogeheten shutdown in gegaan. Dat wil zeggen, dat alle niet essentiële overheidstaken niet uitgevoerd worden. Naar schatting 800 000 ambtenaren zijn naar huis gestuurd en ontvangen geen salaris. Dat op zich is vervelend, maar in eerste instantie lijkt de schade nog beperkt. De S&P eindigde de eerste week met een verlies van 1,5% maar staat nog steeds 18% hoger dan een week geleden. Sommige strategen zijn zelfs zo optimistisch, dat ze ervan uitgaan dat het gekissebis in Washington uiteindelijk zal uitmonden in een geweldig koopmoment.

    Voorbarig

    Dat optimisme lijkt wat voorbarig en wel erg optimistisch. In een korte studie komt Goldman Sachs tot de conclusie, dat de kosten van de shutdown tamelijk hoog zijn. Het kost de economie elke dag $ 300 miljoen. Eén week sluiting zal de economie in dit kwartaal 0,2% aan groei kosten. De zakenbank schat, dat de ongewenste situatie wel tot 0,5% van de verwachte groei over het lopende kwartaal zal kunnen afhalen.

    Er zijn nog meer tekenen, dat de markt ongerust aan het worden is over de afloop. De CBOE Volatility Index kortweg VIX, is naar het hoogste niveau in drie maanden gestegen en staat nu op 18. Er zijn ook de eerste tekenen dat de markt denkt dat de shutdown als vanzelf zal overgaan in het probleem van het schuldenplafond. Afgelopen donderdag werden veel oktober en november Vix out-of-the-money call options contracten afgesloten. De markt is wel degelijk bezig zich in te dekken tegen de negatieve effecten van een mislukt overleg over het verhogen van het schuldenplafond.

    In kas

    De cruciale datum in de discussie is 17 oktober. Op die dag is het voor het ministerie van financiën niet meer mogelijk om geld uit de markt te halen. In de kas van het ministerie zit op die dag nog slechts $ 30 miljard. Dat is te weinig om aan de maandelijkse verplichtingen te voldoen. Belangrijk data na die dag zijn 1 november en 15 november. Op de eerste datum moet het ministerie een bedrag van in totaal & 67 miljard uitkeren aan ontvangers van sociale zekerheid, aan Medicare, Medicaid en aan salarissen voor militairen en veteranen. Het lijkt bijna zeker, dat het ministerie van financiën niet aan deze verplichtingen kan voldoen. Op de 2de datum moet de VS aan zijn schuldeisers een bedrag van $ 31 miljard betalen aan rente en aflossing.

    Verplichtingen

    Het is uiterst twijfelachtig of het land aan deze (internationale) verplichtingen zal kunnen voldoen en het zijn betalingen zal staken. Als dat gebeurt, dan kan dat de wereld in een financiële crisis storten die misschien nog ingrijpender zal zijn dan die van 2008, aldus mevrouw Lagarde, directeur van het Internationaal Monetair Fonds. De VS gelden immers als de safe haven bij uitstek en het schatkistpapier geldt als het meest betrouwbare onderpand ter wereld. Als die zekerheden wegvallen, dan opent dat de deur naar een periode van ongekende onzekerheden, nationaal en internationaal. Een recessie lijkt dan onvermijdelijk.

    Rapport

    Het Amerikaanse ministerie van Financiën heeft afgelopen week een studie gepubliceerd naar de mogelijke negatieve effecten van het mislukken van de onderhandelingen over het schuldenplafond. Het heeft daarbij gekeken naar de negatieve effecten die in 2011 optraden. Die deden zich op een breed terrein voor. Zo daalde het consumentenvertrouwen in de periode juni tot en met augustus met 22% en het ondernemersvertrouwen ging met 3% omlaag. De aandelenkoersen daalden met maar liefst 17% en de volatiliteit was in die maanden ongekend hoog. De VIX Index steeg naar 48. Huishoudens verloren in die periode ongeveer $ 2,4 biljoen aan belegd vermogen. Pensioen gerelateerde beleggingen daalden $ 800 miljard in waarde.

    Op macro niveau steeg de rente voor vele vormen van schuldpapier. Zo steeg de rente op hypotheekleningen met 0,7%. Dat kostte de gemiddelde huizenbezitter maandelijks $ 100 extra. Twijfel over het vermogen van de VS om zijn verplichtingen na te komen deed kredietbeoordelaars besluiten om de internationale status van de VS als schuldenaar af te waarderen. Dat vertaalde zich automatisch in een stijging van de rente op Amerikaans schatkistpapier.

    Europa

    Het ministerie komt tot de conclusie, dat de negatieven effecten nog tot ver in 2012 na-ijlden. De discussie over het schuldenplafond was toen al lang achter de rug. Voor Europa kan de discussie kwalijke gevolgen hebben. Enerzijds heeft de rente in Europa de neiging met enige vertraging de Amerikaanse rente te volgen. Op een rentestijging zit dit deel van de wereld niet te wachten. De periferie van de eurozone kan dat niet verdragen. Anderzijds, mocht de VS in november besluiten zijn rente en aflossing niet te betalen, dan heeft  desastreuze gevolgen voor de dollar en de euro. De dollar zal snel in waarde dalen ten opzichte van alle andere internationale valuta’s. Het is dan niet ondenkbaar dat de dollar daalt naar 1,50. Wat dat betekent voor een economie, die voorzichtig aan het opkrabbelen is, laat zich gemakkelijk raden.

    Cor Wijtvliet spreekt aankomende tijd op de seminar reeks ‘Bescherm uw toekomst’. Meer informatie…

    debtceilingwaynesemail

    Bron:
    Council on Foreign Relations: US debt ceiling: Costs and consequences. October 4, 2013
    US Department of the Treasury, The potential macroeconomic effect of debt celing brinkmanship. October 2013

  • Rituele dansen rond de kwartaalcijfers

    Rituele dansen rond de kwartaalcijfers

    Het cijferseizoen is alweer begonnen. Dinsdagavond nam traditiegetrouw de aluminiumreus Alcoa de aftrap. En traditiegetrouw hebben we in de aanloop naar de kwartaalcijfers weer dezelfde rituele dansen van bedrijven gezien. En opnieuw was opvallend, dat beleggers de schijnbewegingen van bedrijven schijnbaar serieus nemen.

    Beren

    De bekendste schijnbeweging is die van het omlaag praten van de verwachtingen. Aan de vooravond van het tweede kwartaal was het aantal winstwaarschuwingen het hoogst sinds 2001. In de aanloop naar het huidige, derde kwartaal was het weer goed raak, zij het iets minder dan het kwartaal daarvoor.

    Dit is hoogstwaarschijnlijk goed nieuws voor de Beren, die maar wat graag de aandelenbeurzen fors in koers en prijs zien dalen. De shutdown, het schuldenplafond en ook het dreigende taperen, niets heeft geholpen. Maar misschien kan een mislukt cijferseizoen hier eindelijk zorg voor dragen.

    Winstgroei

    Echter, de wens lijkt hier de vader van de gedachte. Koele cijfers vormen het bewijs. Ondanks alle bangmakerij eindigde het afgelopen 2de kwartaal gewoon in de plus. Analisten waren uitgegaan van een gemiddelde winstgroei van 2,4%. Het werd het dubbele. En nog iets, de koersen van de zogeheten blue chip zijn sinds juli met gemiddeld 3% gestegen en de koers van de kleintjes uit de Russel2000 is gemiddeld 6% gestegen ondanks de voortdurende neerwaartse bijstelling van de winstverwachting. De belegger is blijkbaar niet totaal gefixeerd op de groei van de winst, maar misschien is hij onder de huidige omstandigheden meer geïnteresseerd in de kwaliteit en de houdbaarheid van de winst en de winstgroei. Marges zijn immers na vijf jaar snijden in de kosten naar recordhoogte gestegen.

    Omzetgroei

    Daar zit niet veel rek meer in. Als de winst nu nog stijgt, dan moet dat haast wel het gevolg zijn van hogere omzetten. Groei van de omzet is meestentijds gerelateerd aan economische groei. Het valt niet te ontkennen, dat er heel veel over groene twijgen wordt gesproken, hoewel centrale banken hun best doen niet teveel optimisme uit te stralen, Klaas Knot uitgezonderd. De omzetgroei in het tweede kwartaal viel hoger uit dan verwacht, zij het minimaal. Toch lijkt er een wetmatigheid zichtbaar. Hoe lager het geschapen verwachtingspatroon, hoe beter de finale uitkomsten.

    Hoe doet Alcoa het in dat opzicht? Wel, de omzetontwikkeling was beter dan verwacht, maar lag toch 1,2% lager dan in het vorig kwartaal. Dat wijs niet op een stevig herstel van de economische groei. Het maakt het ook onmogelijk iets met zekerheid te zeggen over de zee van bedrijfscijfers die er nog aan komt. De uitkomsten tonen weer wel aan, dat de uitlatingen van bedrijven inderdaad vaak niet meer dan schijnbewegingen zijn. Op basis van de guidance van Alcoa verwachtte de markt een winst per aandeel van $ 0,06. Het werd uiteindelijk $ 0,11.

     

  • Het is erop of eronder voor de Italiaanse politiek

    Het is erop of eronder voor de Italiaanse politiek

    Afgelopen week was op zijn zachts gezegd een geruchtmakende. Er kwam toch nog een onverwacht einde aan de lange politieke carrière van oud-premier Berlusconi. Hij vergiste zich schromelijk in de absolute loyaliteit van zijn partijgenoten van de Popolo della Liberta (PdL). Zijn medestrijder Angelino Alfano vond het toch een brug te ver het kabinet te laten vallen om zo de mogelijkheid te openen dat Berlusconi via nieuwe verkiezingen zijn bedreigde Senaatszetel veilig kon stellen.

    Populisme

    De overwinning van zittend premier Letta op zijn rivaal Berlusconi mag ook een overwinning genoemd worden van het politieke centrum op het rechtspopulisme. De afgang van de oud-premier biedt het centrum een grote kans om politiek orde op zaken te stellen. Het is echter zeer de vraag of de politici deze kans met beide handen zullen aangrijpen of dat ze die weer eens verkwanselen met alle negatieve gevolgen van dien.

    Moed en daadkracht

    Er is op voorhand reden tot grote bezorgdheid, ook al zijn de randvoorwaarden voor Letta gunstig. Hij kan naar alle waarschijnlijkheid doorregeren tot 2015. Zijn huidig kabinet heeft een comfortabele meerderheid. Die is zonder meer nodig om werkelijke daadkracht aan de dag te kunnen leggen. Zo zou het van wilskracht getuigen als hij de regionale democratie zou weten in te dammen en liefst afschaffen. Het is in feite niet meer dan een overbodige bestuurslaag die wel kost maar niet rendeert.

    Zal Letta ook de moed hebben om de belasting op arbeid te verlagen en zal hij een groot del van het publieke bedrijfsleven eindelijk eens privatiseren? Het is maar zeer de vraag of hij hiertoe in staat is. Staatsbedrijven zijn een warm toevluchtsoord voor politici die hun carrière in Rome beëindigd hebben. Partijen als de PdL, maar ook de PD van Letta zelf heeft steeds de belangen van deze politieke kaste verdedigd.

    Bankensector

    Maar misschien is de grootste uitdaging wel om de bankensector te saneren. De Italiaanse banken hebben te weinig eigen vermogen en teveel schulden. Van het beetje geld, dat ze nog in kas hebben, kopen ze staatsobligaties in plaats van bedrijven van krediet te voorzien. Gebrek aan krediet is uiteraard een sta-in-de-weg voor een voorspoedig herstel van de economie.

    Maar ook in dit geval heeft de politiek zo haar eigen belangen. Ze domineert feitelijk de sector.

    Gevestigde belangen

    Zou Letta het aandurven om de gevestigde belangen, ook binnen zijn eigen partij te trotseren? Het land moet komende jaren zeer zwaar herstructureren en bezuinigen om überhaupt in de buurt van een tekort van 3% te komen. Dat zal om zeer impopulaire maatregelen vragen. Daarbij zal Letta alle steun nodig hebben die hij kan krijgen. Hij kan zeker niet zonder de steun van zijn eigen partijbaronnen.

    Comeback

    En dan nog. Letta en Alfano hebben een grote overwinning behaald op populistisch rechts, maar die is nog niet definitief verslagen. Het is beslist niet ondenkbaar dat de partij van Berlusconi en Alfano zich gaat opsplitsen in een gematigde centrumpartij en een rechts-populistische. De laatste zou waarschijnlijk opnieuw onder leiding staan van de clan van Berlusconi. Die laatste zou beslist niet kansloos zijn bij de komende verkiezingen als het land dan nog steeds in een uitzichtloze recessie verkeert. Mario Monti weet daar alles van. Hij verloor de verkiezingen aan Berlusconi.

    Als het politieke centrum nu niet de crisis echt aanpakt, krijgt ze daar in 2015 alsnog de rekening voor gepresenteerd in de vorm van een glorieuze comeback van Berlusconi en zijn paladijnen. Dan is Italië waarlijk vervloekt en aan de goden overgeleverd.

    Cor Wijtvliet spreekt aankomende tijd op de seminar reeks ‘Bescherm uw toekomst’. Meer informatie…

    Bron:
    Wolfgang Münchau: Italy’s chance to realign – or to mess things up.

    Finanacial Times, October 7 2013

  • China bepaalt de prijs van het goud

    De rol van China in de wereldeconomie sinds het begin van dit decennium laat zich moeilijk overschatten. Het land verhinderde bijna eigenhandig, dat de wereld van 2008 nog dieper in een recessie was weggezonken. Het is bovendien ook de oorsprong van de zogeheten commodities bull run, die bijna 20 jaar heeft geduurd.

    Bijzonder jaar

    In 2013 speelt het land de eerste viool als het gaat om het wel en wee van de goudprijs. Een Chinese koopexplosie van fysiek goud in het tweede kwartaal van dit jaar heeft niet voorkomen, dat de prijs weg gezakt is naar steeds weer nieuwe dieptes. De explosie heeft er eveneens voor gezorgd, dat beleggers nog steeds vertrouwen houden, dat prijsherstel zeer wel mogelijk is.

    Als het om de combinatie China en goud gaat, dan is 2013 zeer zeker een bijzonder jaar. China zal dit jaar India als grootste koper van goud voorbij streven. Het is tevens de eerste keer in de geschiedenis, dat de grootste producent tegelijkertijd de grootste consument en importeur is. Het land heeft tot dusverre 864 ton geïmporteerd en de markt gaat ervan uit, dat dit aan het einde van dit jaar wel eens 1100 ton kan bedragen.

    Twijfel

    Tegelijkertijd groeit er ook iets van twijfel. Prijzen op de Shanghai Gold Exchange stijgen niet meer. Analisten vragen zich tevens af of een nieuwe prijsval van het goud de Chinezen opnieuw zou kunnen verleiden om massaal aan het goud te gaan.

    Bij de London Bullion Market Association wijzen ze erop, dat tot de zomermaanden vooral de wat weifelachtige beleggers hun goud etf’s van de hand hebben gedaan. Stond de teller van goud etf’s aan het begin van het jaar nog op 2700 ton, na de zomer is daar nog 2000 ton van over. Het zou best kunnen, dat een nieuwe ronde van verkopen in het verschiet ligt. Aan de vooravond van het Lehman Brothers echec was dat getal slechts 1000 ton. Er kan dus heel wat gebeuren. Zou China al dat goud dan kunnen opnemen? Bij Citi hebben ze zo hun twijfels. Daar denken ze dat zelfs de immense Chinese markt verzadigingsverschijnselen vertoont. De vraag zal als vanzelf geleidelijk af gaan nemen.

    Centrale bank

    Het is ook onduidelijk, welke rol de Chinese Centrale Bank speelt. De markt vermoedt, dat de Bank in de loop van dit jaar enkele honderden tonnen heeft gekocht. Maar zekerheid is er niet. Er is dus evenmin zekerheid, dat de centrale bank ook volgend jaar weer koper zal zijn. Het is dus uiterst onzeker of de vraag uit China groot genoeg zal zijn om de prijs te ondersteunen en liefst weer te laten stijgen. Veel van de vraag werd dit jaar uitgelokt door de snelle prijsval. In combinatie met de waarschijnlijke aankopen is een basis in de markt gelegd, maar meer ook niet. Het is ook zonder meer een veeg teken, dat zelfs een mogelijk default van de Amerikaanse overheid de prijs niet echt omhoog brengt. Onder soortgelijke omstandigheden stoof de goudprijs in 2011 door naar $ 1900 per troy ounce. Wil de prijs echt weer gaan stijgen, dan moet eerst de mentaliteit weer om. Een drama in Washington kan daar in tweede instantie goed bij helpen.

    Cor Wijtvliet spreekt aankomende tijd op de seminar reeks ‘Bescherm uw toekomst’. Meer informatie…

     

  • Besluitenloosheid van de VS bedreigt wereldeconomie

    Besluitenloosheid van de VS bedreigt wereldeconomie

    Afgelopen dinsdag gingen de VS op slot, zoals het zo mooi heet. Van de ongeveer 2,8 miljoen federale ambtenaren die de VS rijk zijn, werden er 800 000 gedwongen onbetaald thuis te blijven. De oorzaak van het op slot (shutdown) gaan, was het politieke onvermogen van democraten en republikeinen om een akkoord te sluiten over de begroting voor 2014. De rechtervleugel van de republikeinse partij wilde alleen met de begroting instemmen als de democraten en de president bereid waren flink te sleutelen aan de invoering van Obamacare, het nieuwe federale systeem voor de gezondheidszorg in de VS. De president was hier niet toe bereid, omdat de nieuwe wet alle stadia van het politieke en juridische proces met succes heeft afgelegd.

    Onderkoelde reacties

    De reacties van de financiële markten in de VS op het op slot gaan van een deel van de overheid waren tamelijk onderkoeld. In eerste instantie verloor de dollar veel terrein om dat verlies in tweede instantie grotendeels goed te maken. Tegen de verwachting in dook de prijs van goud door de barrière van $ 1.300 per troy ounce naar beneden. De aandelenmarkten gingen juist weer omhoog. Met het misschien voor langere tijd op slot van de VS is het onwaarschijnlijk, dat de Fed gaat taperen, haar monetaire verruimingsplannen gaat afbouwen.

    Toch richt een shutdown wel zeker schade aan. Volgens economen van Morgan Stanley kost elke week 0,15% economische groei op jaarbasis. In regio’s waar de federale overheid een grote rol speelt, is de schade uiteraard groter. Naast de directe schade is er uiteraard de indirecte schade. Als de shutdown langer aanhoudt, kan dat toch gaan knagen aan het consumenten- en ondernemersvertrouwen. Daardoor kunnen aankopen en investeringen uitgesteld worden. De kans daarop is groot, omdat zowel het ondernemersvertrouwen als het consumentenvertrouwen in het afgelopen kwartaal onder druk zijn gekomen.

    Schuldenplafond

    Het kan echter allemaal nog veel erger. De financiële wereld is werkelijk bang, dat de shutdown de opmaat wordt voor een fatale discussie rondom het schuldenplafond. Afgelopen mei bereikte de federale overheid het overeengekomen schuldenplafond van

    $ 16,7 biljoen. Sindsdien betaalt het ministerie van financiën zijn rekeningen op basis van noodwetgeving. Dat houdt op op 17 oktober aanstaande. Op die dag heeft Financiën nog maar $ 30 miljard in kas. Maandelijks betaalt het ministerie rekeningen ter waarde van $ 100 miljard. Het zogeheten Bipartisan Policy Center in Washington heeft berekend, dat er aan het einde van de maand voldoende belastinginkomsten zijn om op zijn best twee derde van de rekeningen te betalen. Volgens dit policy center zou het niet betalen van de rekeningen betekenen, dat delen van de VS onmiddellijk in een recessie terecht komen.

    Nachtmerrie

    Dat op zich baart grote zorgen, maar is voor de financiële markten niet de echte nachtmerrie. Aan het einde van de maand oktober heeft het ministerie onvoldoende middelen in huis om de rente te betalen op het uitstaande schatkistpapier. Het gaat om een bedrag van $ 70 miljard. Het niet betalen van de rente zal voor chaos op de financiële markten zorgen binnen en buiten de VS. Internationaal wordt schatkistpapier van de VS gebruikt als onderpand voor transacties. De consequenties daarvan laten zich maar moeilijk inschatten. Zeker is dat de VS te boek zullen staan als wanbetaler. Voor kredietbeoordelaars zal het aanleiding zijn om de kredietstatus van het land verder te verlagen. In 2011 was de discussie rond het thema schuldenplafond aanleiding om de VS de Triple A status af te nemen. Een afwaardering voor de kredietwaardigheid is uiteraard een aanslag op de safehaven status en zal het kostbaarder voor de VS maken om schuldpapier in de markt te plaatsen. Koersen op de financiële markten zullen instorten. Toen in 2011 pas op het allerlaatste moment overeenstemming werd bereikt, daalden de koersen op Wall Street met 20%. In de maanden erna vertraagde de economische groei in het land. Consumenten en bedrijven reageerden heel negatief op het politieke geharrewar.

    Effecten

    Niet alleen binnen de VS zal een uit de hand lopende discussie rondom het Schuldenplafond grote consequenties hebben, maar ook daarbuiten zullen de effecten voelbaar zijn. In de afgelopen maanden hebben we veel aandacht besteed aan bijvoorbeeld de Australische dollar, de Japanse Yen en de euro. Als de VS in gebreke mochten blijven bij het betalen van de rente op hun schulden, dan verliest het land zijn status als safe haven. Beleggers zullen de kuierlatten nemen en op zoek gaan naar andere safe havens. Landen met zo’n status zijn Zwitserland en Noorwegen, maar ook Japan, Australië en de eurozone. Een default van de VS houdt in, dat de valuta’s van deze landen en regio’s sterk in waarde gaan oplopen. Dat zou echter weer fnuikend kunnen zijn voor het voorzichtig economisch herstel in die landen en regio’s.

    Kortom, de heilloze politieke discussie, die met de shutdown is ingezet, kan uitmonden in een economische terugval van niet alleen de VS maar van de hele wereld. Zal het zover komen? Iedereen hoopt, dat zelfs de Tea Party op het allerlaatste moment tot bezinning zal komen. Zeker is dat echter allerminst. Gematigde krachten binnen de Republikeinse Partij zoals John Boehner en John MacCain hebben elke greep op de rechtervleugel verloren. Sterker nog, ze moeten vrezen voor hun eigen politieke voortbestaan. De Tea Party op zijn beurt weet zich gesteund door een fanatieke achterban voor wie ‘overheid’ een besmette term is. Ze zijn bereid heel ver te gaan om Washington op de knieën te krijgen.

    Cor Wijtvliet spreekt aankomende tijd op de seminar reeks ‘Bescherm uw toekomst’. Meer informatie…

  • Amerikaanse bedrijven belonen de belegger

    Amerikaanse bedrijven belonen de belegger

    De doorsnee belegger kan op twee manieren een mooi rendement van zijn geld behalen. De eerste is door te profiteren van koerswinsten. De tweede is door te genieten van een prettig dividend. Nu is koerswinst al bijna een decennium geen vanzelfsprekendheid meer en dus groeit de aandacht voor het dividendrendement gestaag. Steeds meer bedrijven spelen in op die behoefte in de hoop zo beleggers langdurig aan zich te binden.

    Dividendbeleid

    Zelfs in de VS, waar bedrijven van oudsher een voorkeur hebben voor terugkoop van eigen aandelen, gaan steeds meer grote bedrijven een heus dividendbeleid ontwikkelen. Dat heeft als gevolg, dat zelfs in een jaar van bijna permanente koersstijgingen het dividendrendement stijgt. Het management verkiest blijkbaar een verhoging van de dividenduitkering boven investeringen in het eigen bedrijf. Beleggers hebben trouwens een voorkeur voor bedrijven met een mooi dividend. Die zijn vaak actief in minder volatiele sectoren. Omdat groei op termijn onzeker is, staan beleggers minder open voor bedrijven die wel veel investeren. Dat verklaart ook grotendeels het achterblijven van de Opkomende Markten in 2013. Die draaien op de hoop van toekomstige groei.

    Trend

    Natuurlijk komt er een moment, dat beleggers weer en masse voor groei kiezen en voor de risicovollere koersstijgingen. Dat moment laat echter nog op zich wachten. De cijfers bevestigen de kracht van de huidige trend. De zogeheten S&P 500 Dividend Aristocrats Index is dit jaar al meer dan 21% gestegen en heeft de brede benchmark met een neuslengte verslagen. Die verbeterde met 20%. Andere data bevestigen eveneens de trend. Toen de Fed openlijk met de gedachte begon te spelen om het stimuleringsbeleid af te gaan bouwen, stroomde de beleggingsgelden uit de obligatiefondsen en uit de Exchange traded Funds (etf). De dividend fondsen in de VS mochten zich verheugen op een aantrekkelijke instroom van ruim $ 3 miljard.

    Rendement

    Kenners denken dat dividend populair zal blijven zolang de economische groei in de VS en daarbuiten niet echt overtuigt. En dus gaan grote namen als Microsoft, Verizon en McDonalds door met het verhogen van het rendement. In de S&P 500 betaalt nu 83% van de bedrijven dividend en ze betalen allemaal steeds meer. Maar wel beschouwd is dat nog niet zoveel. Het gemiddelde dividendrendement van bedrijven in de S&P 500 bedraagt een magere 2,1%.Er is nog voldoende ruimte voor verbetering en dat kan ook gemakkelijk. De grote bedrijven in de VS hebben enorme bedragen in kas. In totaal zou het gaan om $ 1,1 biljoen. Dat geld ligt maar te verstoffen, omdat het niet gebruikt wordt voor investeringen of om meer mensen aan te nemen. Dan kan het uiteindelijk beter uitgekeerd worden aan de belegger, die op zoek is naar een geregeld inkomen. De druk van activistische beleggers om meer uit te keren zal als vanzelf komen. Daar weten ze bij Microsoft en Apple alles van.

    Cor Wijtvliet spreekt aankomende tijd op de seminar reeks ‘Bescherm uw toekomst’.Meer informatie…

  • Gelooft u nu werkelijk in het herstel?

    Gelooft u nu werkelijk in het herstel?

    Over het tweede kwartaal van dit jaar bedroeg de groei in de eurozone 0,3%. Het heeft er alle schijn van, dat ook over het zojuist beëindigde derde kwartaal de groei positief zal zijn. Brussel kan zijn geluk niet op, want twee kwartalen op rij van positieve groei betekent ‘volgens Bartjens’ dat de recessie voorbij is.

    Business Cycle

    Dat is toch echt te kort door de bocht. Die wetmatigheid zou opgeld doen, als er de afgelopen jaren sprake was geweest van een normale ‘business cycle’. Niemand met een beetje gezond verstand zal die bewering voor zijn rekening willen nemen. Voor wie toch twijfelt, zetten we enkele cijfers op een rij. Tussen 2007 en 2013 bedroeg de economische krimp in de eurozone 1,3%, voor Spanje was dat 5,3% en voor Italië zelfs 8,4%. In diezelfde periode daalden de investeringen met maar liefst 19%. Iedereen kent de werkloosheidscijfers van landen als Griekenland en Spanje. Die behoeven geen commentaar. Het zal de nodige jaren duren voor al dat leed definitief geleden is.

    Italië

    Los van al dat leed kampt de eurozone met enkele hardnekkige problemen die een terugkeer van een gezond groeitempo in de weg staan. Op dit moment is Italië weer gedompeld in een regeringscrisis. Een bijkomend effect daarvan is, dat ondernemers onder dit soort omstandigheden zuinig zijn met hun investeringen. Maar ook zonder de chronische politieke onrust blijft het land een blok aan het been van het herstel. De schuldenlast is veel te hoog en de productiviteit is veel te laag. Het woord hervormen kennen de Italiaanse politieke leiders echter nog steeds niet. Het zou maar het beste zijn, als het land de eurozone verliet. Maar dat wil nagenoeg niemand in dat land. Het huidig beleid kan ook nog lang volgehouden worden, als de rente maar laag blijft. Gaat die onverhoeds stijgen, dan zal de wal het schip keren en zullen er spijkers met koppen geslagen moeten worden. Zolang blijft het land ook een sta-in-de-weg voor een eurozone breed herstel.

    De grootste belemmering is overigens niet Italië en ook niet het stringente bezuinigingsbeleid. Die dubieuze rol is weggelegd voor de banken. Sinds de bankencrisis in 2009 aan de oppervlakte kwam is de kredietverlening aan burger en bedrijven steeds verder gedaald. In augustus van dit jaar bijvoorbeeld was de kredietverlening aan bedrijven opnieuw met 2% gedaald. Die druppelende kredietverlening wil zeggen, dat de groei zwak zal zijn, totdat banken hun traditionele rol als kredietverstrekker weer serieus gaan nemen. Maar dan moeten er nog een serie stappen gezet worden. Een bankenunie zou zo’n verstandige eerste stap kunnen zijn. Maar het is bij lange na niet voldoende. De bankenunie zou er scherp op toe moeten zien, dat de nauwe banden tussen banken en overheden

    doorgesneden worden. In veel landen zijn banken de belangrijkste kopers van overheidspapier. Zo houden beide partijen elkaar in een wurggreep. Vervolgens zou de bankenunie er serieus werk van moeten maken om de kwaliteit van de bankbalans te verbeteren. In de doorsnee bankbalans schuilen nog enorme bedragen aan dubieuze schulden en vermogenstitels. Maar dat kan niet zonder bijstand van overheden. Die deinzen echter terug voor hun verantwoordelijkheden, want het gaat om vele honderden miljarden aan dubieuze balansposities. Zolang de bankbalans niet op orde is, zolang zal de kredietverlening niet verbeteren. Zolang de kredietverlening niet verbetert, is de kans op een gezonde economische groei nagenoeg nihil. Dat is helaas een waarheid als een koe.

    Cor Wijtvliet

    Bron:

    Wolfgang Münchau, Do not kid yourself that the eurozone is recovering. Financial Times, September 30, 2013

  • Help, de Amerikanen kopen al onze aandelen

    Help, de Amerikanen kopen al onze aandelen

    De Amerikaanse belegger is weer terug in Europa en dat zullen we weten ook. Hij is grotendeels verantwoordelijk voor het herstel op de Europese aandelenbeurzen.

    Maar dat is eigenlijk nog maar het begin. Hem wacht nog een lange weg en een schone taak. Zo ligt het huidige bezit van Europese aandelen in Amerikaanse handen nog ver onder het niveau van 2007. Volgens analisten bedraagt de achterstand nog altijd een bedrag van $ 100 miljard tot $ 150 miljard.

    Volume

    De hernieuwde belangstelling voor deze regio is af te meten aan het groeiend gewicht op de internationale aandelenmarkten. Het volume is wereldwijd dit jaar gestegen met ruim 12% tot een bedrag van $ 534miljard. Dit deel van de wereld is er echter als enige in geslaagd zijn marktaandeel in een jaar tijd te vergroten van 20% naar 26%. In diezelfde periode is het aandeel van het Amerikaans continent van 48% naar 44% gedaald.

    Instroom

    Volgens Goldman Sachs hebben Amerikaanse beleggers tussen januari en mei voor ongeveer $ 65 miljard aan aandelen gekocht. Sindsdien is het tempo van inkopen alleen maar gestegen en komt het nu in de buurt van dat in de periode 2004 – 2007. Zonder de vervelende jaren 2008 – 2012, toen de Amerikanen feitelijk netto verkopers waren, had het Amerikaans bezit van Europese aandelen nu een bedrag belopen tussen $ 400 en $ 500 miljard. Dat is nu in werkelijkheid hooguit

    $ 300 miljard. Vandaar dat Goldman stelt, dat er nog een kloof van zeker $ 150 miljard te dichten is. Société Générale is wat terughoudender in zijn schattingen en komt niet verder dan $ 100 miljard. Toch vindt ook deze bank het opmerkelijk, dat Europa de enige regio ter wereld is waar de instroom in aandelen nog steeds achterblijft vergeleken bij de instroom van 2007.

    Waarde

    De Amerikanen hebben weer hun steven naar Europa gewend in hun streven om meer evenwicht te brengen in hun portfolio’s. Daarbij zijn de Europese waarderingen uiterst aanlokkelijk. Zo is de Euro STOXX 600 slecht 11,6% gestegen tegen de S&P 500 18,7%. Als je als Amerikaans fondsbeheerder op zoek bent naar waarde voor een koopje, dan ga je bijna automatisch naar Europa.

    In hun zoektocht naar waarde hebben ze een opvallende voorkeur ontwikkeld voor Initial Public Offerings (beursgang)en voor aandelenuitgiftes van bedrijven. Zo schreven ze grootschalig in op uitgiftes van de Deutsche Bank en Commmerzbank, maar ook op heruitgifte van aandelen van de geprivatiseerde Lloyds Banking Group. Ze leggen een voorkeur voor bankaandelen aan de dag, omdat ze zo tegelijkertijd het best inspelen op het verder herstel van Europa. Ze kiezen er bij voorkeur ook voor dit type nieuwe aandelen te kopen en minder actief te zijn op de primaire markt. Door daar grootschalig te gaan inkopen jagen ze de koersen alleen maar omhoog.

    Potentieel

    Bij Société Générale denken ze, dat de Amerikanen voorlopig doorgaan met inkopen doen. In de VS en het Verenigd Koninkrijk ligt het niveau van de aandelenmarkten al 25% boven dat van 2007. Dat betekent, dat er op die markten nog maar weinig rek zit. Anders is dat in de Eurozone, waar de meeste beurzen nog steeds ver onder dat niveau bivakkeren. Er is dus nog een wereld te winnen voordat aandelen echt te duur worden. Dat is uiteindelijk de les, die de Amerikanen ons leren. De groei mag hier dan zwak zijn, maar de omstandigheden verslechteren niet langer en dus kunnen aandelenbeurzen floreren.

    Cor Wijtvliet spreekt aankomende tijd op de seminar reeks ‘Bescherm uw toekomst’.Meer informatie…

  • Overaanbod ijzerterts laat prijs kelderen

    Overaanbod ijzerterts laat prijs kelderen

    Beleggers in en producenten van hard commodities (metalen) zullen dit jaar tot dusverre heel tevreden geweest zijn. De gemiddelde prijs van $ 136 per ton is veel hoger dan waar aan het begin van het jaar rekening mee was gehouden. Analisten hadden immers het definitieve einde van de zogeheten commodity supercycle aangekondigd. Door een sterk afnemende vraag uit vooral China zou de prijs van de meeste hard commodities in elkaar zakken.

    Nieuwe capaciteit

    Het heeft nog niet zo mogen zijn. De kans, dat zulks alsnog gaat gebeuren, neemt snel toe. Daar spelen verschillende factoren een rol. In de eerste plaats gaat het aanbod sterk stijgen. Producenten als Rio Tinto en BHP Biliton in Australië hebben de afgelopen jaren op de golven van de hoogconjunctuur zwaar geïnvesteerd in nieuwe productiefaciliteiten. Ze wilden uiteraard maximaal profiteren van de niet te stillen honger naar ijzererts van China. Dat nieuwe aanbod gaat nu op de markt komen. De drie grote Australische producenten zullen waarschijnlijk in het laatste kwartaal van dit jaar 34 miljoen ton meer naar de markt brengen dan in het vergelijkbare kwartaal van 2012.

    Voorraden

    De tragiek is echter, dat de vraag uit China nu daadwerkelijk gaat opdrogen. Die is tot nu toe verrassend sterk gebleven, omdat Chinese staalbedrijven hun productie in de afgelopen maanden tot recordhoogte hebben opgevoerd. Die komt gemiddeld uit op 760 – 800 miljoen ton per maand tegen gemiddeld 717 miljoen ton in 2012. Die hoge productie eist natuurlijk wel, dat voorraden op peil moesten blijven. Dat is ook gebeurd, sterker nog, voorraden zijn in een snel tempo verder opgebouwd. Alleen al in juli en augustus bedroeg de toename 13 miljoen ton. Die grote vraag is het antwoord op de vraag waarom de prijs van ijzererts keldert.

    Beleid

    Het aanbod van nieuwe productie is echter niet de enige reden, dat de prijzen onder druk komen in de komende maanden. Het heeft ook te maken met een politieke beleidswijziging in India en China. Daar was het tot voor kort verboden om het ‘eigen ijzerts’ te exporteren. Nu in eigen land de vraag inzakt door een zwakkere conjunctuur en een verandering in de vraag mogen de eigen voorraden op de wereldmarkt gedumpt worden. Ook deze factor maakt een prijsdaling in de komende maanden waarschijnlijk.

    Grillig weer

    Maar misschijn krijgt de prijs steun uit onverwachte hoek. In Australië breekt het seizoen voor cyclonen aan. Dat kan de productie tijdelijk verlammen. Hetzelfde geldt voor Brazilië waar het regenseizoen is aangebroken. De Brazilianen kampen traditiegetrouw met een zwakke infrastructuur. Hevige regenval kan ervoor zorgen, dat de aanvoer naar de kust stil komt te liggen. Als het weer echt tegenzit, dan is het zelfs mogelijk dat prijzen tijdelijk gaan stijgen. Maar dat is nooit voor heel lang. Volgens analisten is het waarschijnlijker dat de prijzen de komende jaren tot onder het niveau van $ 100 ton gaan dalen. Die prijsdaling zal aanhouden totdat er aan de aanbodzijde een kink in de kabel gaat komen. Er komt een moment, dat het prijstechnisch niet meer interessant is om ijzererts te delven.

    Cor Wijtvliet spreekt aankomende tijd op de seminar reeks ‘Bescherm uw toekomst’. Meer informatie…

  • Apple heeft zijn magie nog niet verloren

    Apple heeft zijn magie nog niet verloren

    In 2012 verkocht Apple in het introductieweekeinde van de nieuwe iPhone 5 ongeveer vijf miljoen exemplaren. De wachtrijen voor de winkels waren vlak voor de opening 200 à 300 personen lang. Volgens analisten waren de rijen dit jaar bij de introductie van de nieuwste modellen, minder lang. Ze bestonden hoogstens uit 100 tot 150 personen. Initiële schattingen gingen ervan uit, dat Apple bij de introductie van de 5S en de 5C op zijn best 6 miljoen toestelletjes zou verkopen.

    De analisten maakten zich op voorhand in het bijzonder zorgen over de mogelijke verkopen in China. De 5S kost in China meer dan in de VS en Apple kent problemen in China om voldoende zogeheten high end toestelletjes aan de man te brengen. Het gevolg is, dat Apple nu terrein verliest aan Samsung, maar ook aan lokale producenten als Xiaomi.  Dat bedrijf verkoopt elegante toestelletjes voor minder dan $ 300. Ter vergelijk, de goedkope 5C moet in China $ 733 kosten. Maar in het bijzonder waren analisten bezorgd over de verkoop, omdat beide nieuwe toestelletjes geen revolutionaire vernieuwingen bevatten. Het ging in beide gevallen min of meer om een upgrade van bestaande technologieën. Negen miljoen Op maandag 23 september kon Apple de mededeling doen, dat er in het weekeinde daarvoor ruim 9 miljoen toestelletjes over de toonbank waren gegaan. Volgens Ceo Tim Cook was dat weekeinde de beste introductie ooit. Het was tegelijkertijd volgens vele Applevolgers het bewijs, dat het bedrijf nog steeds een magische uitstraling heeft waar klanten over heel de wereld bereid zijn een premie voor te betalen. Toch is niet iedereen dolenthousiast. Volgens analisten van Piper Jaffray hebben consumenten hooguit 5,5 miljoen toestelletjes gekocht. Ongeveer 3,5 miljoen toestelletjes zijn opgekocht door telecombedrijven als Verizon, waar ze nog steeds onverkocht achter de toonbank liggen. Andere analisten wijzen erop, dat hoe dan ook de vraag sterker mag heten dan verwacht. Zeker als je het vergelijkt met de introductieverkopen van de iPhone 5 in september 2012. Toen waren er vijf miljoen toestelletjes verkocht in een weekend. In december hadden de Chinezen het nog eens dunnetjes over gedaan met twee miljoen toestelletjes in een weekeinde. Voor dit weekeinde rekende men op hooguit 6 miljoen, terwijl nu ook China meedeed. Als er dan 9 miljoen verkocht worden mag dat zonder meer een succes genoemd worden, gelet op de matige verwachtingen. Gouden toestel Wat de introductie nog tot een veel groter succes maakt, is de overweldigende belangstelling voor de 5S, in het bijzonder de goudkleurige 5S. Zowel de online vraag als de vraag in de winkels was zeker driemaal zo hoog voor de dure 5S dan voor de goedkopere 5C. Dat is op zich wel verklaarbaar. Wie zich de moeite wil getroosten om al bij de eerste gelegenheid een nieuw toestel te bemachtigen, neemt dan geen genoegen met doorsnee, maar wenst de premiumversie. Iedereen is het er wel over eens, dat de nieuwe varianten fors gaan bijdragen aan het resultaat van Apple. In juli had Apple gezegd in zijn guidance, dat de winst over het derde kwartaal zou uitkomen op een bedrag van $ 34 tot $ 37 miljard. Afgelopen maandag 23 september kon Tim Cook vertellen, dat de uiteindelijke winst aan de bovenkant van de verwachtingen zou liggen en dat de brutomarge zou uitkomen op 36% à 37%. In een reactie op al het goede nieuws ging de koers van Apple 5% omhoog om uiteindelijk te sluiten op een niveau van $ 490,60. Momentum De vraag is, of Apple dit momentum kan vasthouden. Daar zijn wel motieven voor aan te voeren. In de eerste plaats zijn er (bewust) minder 5S toestelletjes dan de vraag groot is. Dat betekent wel, dat er in de laatste week minder toestelletjes verkocht zullen worden dan mogelijk. Het betekent echter ook, dat het bedrijf nu de kans heeft om bij bijzondere gelegenheden, zoals bijvoorbeeld tijdens de presentatie van de cijfers, de 5S extra in het zonnetje te zetten, waardoor verkopen een extra impuls krijgen. Een bijzondere gelegenheid zou kunnen zijn, als Apple er op afzienbare termijn China Mobile erin toestemt iPhones te gaan verkopen. Volgens analisten is in dat geval een koers van $ 540 niet uitgesloten. Dat vertegenwoordigt een opwaarts potentieel van bijna 11% bij een dagkoers van $ 488. Cor Wijtvliet is binnenkort spreker op de seminar reeks ‘Bescherm uw toekomst’. Hier vindt u meer informatie..

  • Stimulering helpt alleen de rijken

    De Fed heeft het niet aangedurfd om te stoppen met het programma voor monetaire stimulering ter waarde van $85 miljard per maand. Het programma staat bekend onder de naam quantitative easing (QE). De motivering luidde, dat de Amerikaanse economie nog te zwak was om op eigen benen te staan.

    Zucht van verlichting

    Die beslissing is om meerdere redenen te betreuren. Allengs wordt immers duidelijk, dat aan het beleid van bankpresident grote nadelen kleven. Een van die nadelen werd pijnlijk duidelijk, toen de discussie over al dan niet taperen, afbouwen van de stimulering, op gang kwam. Vooral opkomende landen met grote tekorten op de lopende rekening, zoals Brazilië en Turkije, zagen zich getroffen door een uitstroom van beleggingen. Dat geld was eerder naar de opkomende markten gestroomd in een zoektocht naar een beter rendement. Toen de Fed alsnog besloot niets te doen, steeg er een zucht van verlichting op in de opkomende landen en bij beleggers.

    Tekortkomingen

    Maar niet alleen buiten de VS richt QE schade aan, ook binnenlands is dat het geval. Het beleid van verruiming is er op gericht vermogens- en welvaartseffecten te scheppen. Koersen op de financiële markten moeten omhoog, evenals de huizenprijzen. Daardoor moet de consument vertrouwen in de toekomst krijgen en weer de portemonnee trekken. De consument is immers de belangrijkste pilaar onder de economische groei in het westen.

    Er zitten echter haken en ogen aan deze insteek. Studies hebben uitgewezen, dat van elke dollar waardestijging er op zijn best 3 tot 5 cent besteed wordt aan consumptie. De vermogenseffecten moeten dus enorm zijn, wil dit beleid echt zwaarwegende gevolgen hebben voor de reële economie.

    Een ander bezwaar is, dat vooral de spaarders door het huidig beleid zwaar getroffen worden. Vermogenseffecten zijn immers optimaal, wanneer de interestlasten minimaal zijn. De Fed heeft de rente naar nagenoeg 0% verlaagd. Voor de spaarders betekent dat wel, dat ze 0% interestinkomen genieten. Het belangrijkste bezwaar is misschien wel, dat vooral de rijken het meest profijt trekken van de vermogenseffecten van QE. In 201 hadden de 10% rijksten van de VS een beleggingsportefeuille van gemiddeld $ 267.500. Dat is 16x hoger dan de gemiddelde portefeuille van de overige 90%. In totaal beschikt de top 10% over vermogenstitels ter waarde van $550.000 ofwel 20x zoveel als de resterende 90%. En zo kunnen we nog wel even doorgaan.

    Consumptie

    Zonder overdrijving kun je stellen, dat vooral de top tien in de VS profiteren van het beleid van de Fed. Daar profiteren zij van, maar voor de rest van de samenleving is er amper of geen sprake van positieve vermogenseffecten. De doorsnee Amerikaan gaat nog steeds gebukt onder de gevolgen van de financiële crisis. Dat is af te lezen aan een reeks van cijfers. Sinds 2008 zijn bestedingen met slechts 1,1% gestegen. Nimmer was de ontwikkeling van de consumptieve vraag in de VS zo zwak sinds WOII. Aangezien consumptie goed is voor 70% van de bruto nationaal product, ligt hier de verklaring voor het zwakke presteren van de Amerikaanse economie. Het ziet er bovendien niet naar uit, dat de consument snel zijn houding gaat veranderen. De meeste Amerikanen gaan nog steeds gebukt onder een grote schuldenlast. Die beloopt ondanks alle goede bedoelingen en inspanningen nog steeds 116% van het inkomen. Nog niet zo lang geleden was dat cijfer slechts 43%. De zware schuldenlast is ook af te lezen aan de besparingen. Die zijn maar 4,3% van het inkomen tegen 9,3% in de periode 1970 – 1999.

    Scenario

    Al deze cijfers maken keer op keer duidelijk, dat het beleid van de Fed amper of geen effect heeft voor brede lagen van de bevolking. Slechts een kleine bovenlaag heeft echt profijt. Er is geen enkele reden om aan te nemen, dat die positieve effecten geleidelijk door druppelen naar beneden. Het uiteindelijke resultaat zal zijn, dat ook in de VS de groei blijft steken op een niveau tussen 1% en 2%.

    Het scenario zoals zich dat ontrolt, past precies op de situatie in Nederland en de rest van Europa. De koopkracht van de consument wordt steeds verder ondergraven in naam van het financieringstekort. Als straf voor dat foute beleid groeit de economie maar mondjesmaat of helemaal niet zelfs.

    Cor Wijtvliet

    Bron: Stephen Roach, Occupy QE. Project-syndicate. September 25 2013