Voor alle zekerheid wijzen we op de expliciete inhoud van de documentaire. Wij zijn geen expert op het vlak van Kijkwijzer-aanduidingen, maar de inhoud lijkt ons niet geschikt voor (hele) jonge kijkers.
Omdat kennis van geschiedenis onontbeerlijk is en de geschiedenis zich niet herhaalt maar rijmt: Berlijn tussen de twee Wereldoorlogen.
Reuters schrijft dat verschillende Europese landen die afhankelijk waren van Iraanse olie in de afgelopen maanden al naar alteatieve leveranciers hebben gezocht. Zo deed Frankrijk al geen zaken meer met Iran voor haar oliebehoefte en hebben ook landen als Italië en Griekenland, die via de Middellandse Zee veel olie uit Iran aangevoerd kregen hun afhankelijkheid voorafgaand aan de aankondiging van het olie-embargo tot een minimum beperkt. Daarmee hebben ze voorgesorteerd op het embargo, dat de import van olie uit Iran per ingang van 1 juli volledig verbiedt.
De Iraanse minister van olie ontkende eerdere berichten dat de olie-export aan zes Europese landen, waaronder ook Nederland, was afgesloten. Maar de handelsblokkade tegenover Frankrijk en Groot-Brittannië zijn nu wel bevestigd, waarbij de Iraanse minister in een toelichting duidelijk maakte dat het 'nieuwe klanten' heeft gevonden voor haar olie. In 2011 gingen er nog 700.000 vaten ruwe olie per dag van Iran naar Europa (inclusief Turkije), inmiddels zijn dat er ongeveer 300.000 minder per dag. Voorafgaand aan de officiële verklaring van het olie-embargo was de vraag naar olie al met 50.000 vaten per dag gezakt tot in totaal 650.000 vaten per dag.
Saoedi-Arabië heeft kenbaar gemaakt haar productie te zullen verhogen om de Europese vraag naar olie op te vangen, door bestaande contracten uit te breiden en rechtstreeks olie te verkopen tegen de spotprijzen (die van dag tot dag verschillen). Of Saoedi-Arabië daadwerkelijk in staat is om aan de extra vraag te kunnen voldoen is nog maar de vraag. Beleggers wereldwijd houden rekening met een toenemende onzekerheid, want de prijs van een vat Brent olie steeg met meer dan $1 en staat op het moment van schrijven op $119,67. De onrust rondom Iran heeft ook zijn weerslag op Amerikaanse WTI olie, want daarvoor rekent men op zondagavond een prijs van $104,06.
Hoge brandstofprijzen in Europa
De hoge prijzen zorgen, gecombineerd met een verzwakte EUR/USD wisselkoers, voor recordprijzen aan de pomp. Een liter benzine bereikte deze week een piek van €1,80 en zal mogelijk nog verder stijgen. De Europese Commissie heeft kenbaar gemaakt dat Europa haar olie-embargo op Iran nog lang vol kan houden, ook als andere olieproducerende landen de vraag niet volledig kunnen opvangen met extra productie. In Europa zouden namelijk nog voldoende voorraden olie aanwezig zijn om het 120 dagen zonder nieuwe aanvoer vol te houden.
De Iraanse economie leunt zwaar op de olie-export en het embargo van Europa en Amerika was er dan ook met name op gericht om Iran economische schade toe te brengen. Het isoleren van Iran heeft zijn uitwerking niet gemist, want de Iraanse valuta verloor in een paar maanden tijd de helft van haar waarde ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Vooral producten die Iran invoert worden door de zwakke valuta erg duur, waardoor de kosten van levensonderhoud voor de Iraanse bevolking snel gestegen zijn.
Olie-embargo nog niet succesvol?
Het effect van het olie-embargo lijkt minder sterk, omdat Iran haar olie nog steeds kwijt kan aan klanten in Azië. Landen als China, India, Japan en Zuid-Korea nemen ook veel olie af en zouden niet van plan zijn om zich achter de Amerikaanse strategie te scharen. India sloot onlangs al in het geheim een verdrag met Iran om olie af te nemen tegen een betaling in goud, terwijl er nog steeds geen bewijzen zijn dat China daadwerkelijk haar import van Iraanse olie gaat terugschroeven. China probeert, net als Amerika, haar toekomstige behoefte aan energie en grondstoffen veilig te stellen. Amerika kiest daarbij een aanpak van harde confrontatie in het Midden-Oosten, terwijl de Chinezen juist hun intee voorraden aan grondstoffen (en zeldzame aardmetalen) aan het uitbreiden zijn en hun reserves aanspreken om natuurlijke bronnen in het buitenland weg te kopen. Vooral in Afrika is China erg actief met de winning van grondstoffen.
Europa lijkt, als bondgenoot van Amerika, nog de minste garen te spinnen bij de oorlogspropaganda tegen Iran. Europa is veel meer dan Amerika afhankelijk van anderen voor haar energiebehoefte en betaalt daar nu al een hogere prijs voor. Rusland spint ondertussen garen bij de hoge olieprijs, want ook dit land heeft grote reserves die het ook naar Europa exporteert.
Iran sluit olietoevoer naar Frankrijk en Groot-Brittannië af
Volgens David Morgan zal zilver goed presteren in de komende jaren, gezien het gegeven dat er een wereldwijd valutaprobleem is. Zilver heeft een rijke geschiedenis als geld, omdat het alle eigenschappen bezit die worden gesteld aan geld. Zilver is schaars, heeft een consistende kwaliteit, is duurzaam, makkelijk te vormen en komt slechts in beperkte hoeveelheden uit de aardkorst. Goud en zilver zijn metalen die in de menselijke geschiedenis vrijwillig zijn verkozen tot geld, terwijl papiergeld vandaag de dag bij wet aan het volk is opgelegd. In de reguliere media wordt vrij zelden de monetaire rol van goud en zilver benaderd en wordt het edelmetaal vooral afgeschilderd als een zeer volatiele en riskante grondstofbelegging die geen cashflow produceert.
Veel onwetendheid onder het grote publiek ten aanzien van geld
In de afgelopen decennia is zilver volledig verdwenen uit ons geld, met als gevolg dat veel mensen vandaag de dag niet eens meer weten wat geld precies is. Dat vind David Morgan vreemd, omdat juist geld bijna iedereen bezig houdt. Mensen die er weinig van hebben willen graag meer, terwijl vermogende mensen zich vaker zorgen maken hoe ze hun geld kunnen beschermen. De rol van goud en zilver als het ultieme geld wordt volgens David Morgan nog steeds niet begrepen door veel fondsbeheerders en beleggers, omdat ze ook geen helder beeld hebben van wat geld precies is en wat de geschiedenis van geld is.
David Morgan wijst met een beschuldigende vinger naar de grote groep mensen die niet zelf nadenken over de economie en alles overlaten aan financiële planners, adviseurs en vermogensbeheerders. Ze zouden zichzelf moeten verdiepen in het concept geld en de rol die goud en zilver daarin gespeeld hebben. Mensen moeten volwassen genoeg zijn om zelf na te denken en zelf beslissingen te nemen, nadat ze zich eerst bekend hebben gemaakt met de materie.
Zilver en goud kunnen een crisis doorstaan
De meest veilige beleggingsvorm is fysiek goud en zilver, omdat deze de belegger de grootste kans geven om hun vermogen veilig te stellen gedurende deze crisis. David Morgan voegt daar meteen aan toe dat het niet aan te raden is om direct 100% in edelmetaal te beleggen, maar om te beginnen met 10 tot 20 procent. De zilverbelegger verwacht dat de huidige bullmarket in beide edelmetalen in de geschiedenisboeken zal gaan, omdat we nooit eerder op een dergelijk grote schaal een ongedekt geldsysteem hebben gehad. De geschiedenis van papiergeld kent, sinds de eerste verschijning in China, alleen maar mislukkingen. Het kan heel lang goed gaan, maar uiteindelijk weet geen enkel ongedekt geldsysteem te ontsnappen aan het misbruik van zijn meester. Alleen daarom is het volgens Morgan zeker dat ook de Amerikaanse dollar ooit waardeloos wordt, terwijl goud en zilver nooit waardeloos zullen worden. De zilverprijs kan in de komende jaren stijgen tot honderden dollars per troy ounce, ook omdat veel beleggers richting zilver zullen lopen als goud te duur voor ze wordt.
In de media is er nog steeds weinig aandacht voor goud en zilver en als die aandacht gegeven wordt is dat vaak met heel erg veel scepsis, zo concludeert David Morgan. Ondertussen wordt de middenklasse uitgehold door het beleid van de centrale banken, dat erop gericht is het geld minder waard te maken. De Federal Reserve koopt bijvoorbeeld rechtstreeks staatsobligaties op, terwijl het via de extreem lage rente de Amerikaanse banken in staat stelt om met weinig risico een gezonde winstmarge te maken (de zogeheten ‘carry trade’). De gemiddelde Amerikaan moet volgens Morgan steeds harder werken om zijn of haar welvaartsniveau te behouden, een gegeven dat verband houdt met de ontwaarding van het geld.
Munten versus baren
Wat betreft het beleggen in goud en zilver raadt David Morgan aan om een goede mix aan te houden tussen de bekende 1 troy ounce munten en de grotere baren, omdat de munten veel meer liquiditeit verschaffen dan een baar. Munten kunnen per stuk verkocht worden, terwijl grote zilverbaren of goudbaren niet deelbaar zijn en in één keer gekocht of verkocht moeten worden. Voor zeer vermogende particulieren zijn baren natuurlijk aantrekkelijk, omdat ze makkelijker opgeslagen kunnen worden dan munten.
Voor de rest van het interview verwijzen we graag naar onderstaande video, die iets meer dan 20 minuten duurt. Daarin geeft David Morgan ook zijn visie op de levensvatbaarheid van een terugkeer naar de klassieke goudstandaard.
Bill Murphy wordt gezien als de klokkenluider in deze kwestie, omdat hij op 25 maart 2010 een belastende verklaring aflegde tegenover de CFTC. In deze verklaring legt Bill Murphy uit hoe bepaalde zakenbanken de goudprijs op strategische momenten onderdrukken. Soortgelijke praktijken zouden zich ook voordoen in de zilvermarkt, een zeer kleine markt waarin HSBC en JP Morgan een buitengewoon grote shortpositie hebben.
In het volgende interview, dat tijdens het Califoia Investment Conference werd afgenomen door Dan Ameduri van Future Money Trends, kan Bill Murphy zijn standpunt en dat van de GATA (Gold Anti-Trust Action Committee) opnieuw uiteenzetten. Bill Murphy is van mening dat de manipulatie van de goud- en zilverprijs uiteindelijk in de boeken zal gaan als een groot schandaal, veel groter dan bijvoorbeeld de fraude van het 'beleggingsfonds' van Madoff en van het energiebedrijf Enron. Volgens Bill Murphy zitten we dicht bij een versnelling van de goud- en zilverprijs, omdat de economische vooruitzichten nog steeds erg slecht zijn en steeds meer mensen ontdekken dat ze fysiek goud en zilver moeten hebben om hun vermogen te beschermen tegen een financiële crisis.
In het onderstaande interview beschrijft Bill Murphy hoe de goud- en zilvermarkt worden gemanipuleerd, met name via de derivaten- en de termijnmarkt. Bill Murphy beroept zich op empirische informatie en op verhalen die hij hoorde als handelaar in metalen op de beurs van Londen.
Het jaar 2011 was opnieuw erg sterk voor goud, want het wereldwijde volume steeg met 0,4% naar 4067,1 ton goud met een waarde van in totaal $205,5 miljard. Beleggers waren de grootste afnemers in de markt, maar ook de vraag naar goud voor juwelen en voor elektronica bleef redelijk op peil. De vraag naar goud door tandartsen liep iets terug, maar dit is een vrij kleine component. Wat betreft het aanbod was er in 2011 opnieuw een toename te zien, met name door extra productie in bestaande operationele goudmijnen. Nieuwe goudmijnen hebben altijd wat meer tijd nodig om op te starten, waardoor het aanbod van goud in de toekomst nog wat verder kan groeien. Het aanbod van goud uit recycling liep in 2011 iets terug, net als in 2010 het geval was. In landen als Turkijë, India en China werd er naar verhouding wat minder goud verkocht door particulieren, terwijl Europese burgers nog wel meer goud van de hand deden.
Centrale banken kopen goud bij
Op het niveau van centrale banken was de markt ook vrij eenzijdig: de hoeveelheid goud die door centrale banken van de hand werd gedaan was vrijwel nihil, terwijl er veel kopers op de markt waren die goud aan hun reserves toevoegden. Voorbeelden daarvan zijn landen als China, Rusland en India, landen die naar verhouding nog altijd relatief weinig reserves aanhouden in het glimmende edelmetaal. Netto werd er door centrale banken wereldwijd voor 439,7 ton aan goud gekocht. De verwachting is dat de opkomende markten de komende jaren goud aan hun reserves blijven toevoegen. De grootste kopers van goud in het vierde kwartaal van 2011 waren Zuid-Korea (+15 ton) en Rusland (+33 ton). Over heel 2011 groeide de goudreserve van Mexico met 100 ton en die van Rusland met 95 ton aan goud. Ook Thailand, Zuid-Korea, Bolivia en Venezuela voegden wat goud toe aan hun reserves. Niet in de cijfers verwerkt is de toename van de goudreserve van Turkije, dat in het vierde kwartaal van 2011 een aanzienlijke hoeveelheid van 63 ton toevoegde.
Particuliere beleggers kopen goud
De vraag naar gouden munten en baren was in 2011 erg sterk, als gevolg van een zeer lage reële rente (vaak zelfs negatief) en verwachtingen van hogere inflatie in de toekomst. In landen als China, India en Vietnam worden beleggers nu al geconfronteerd met een vrij hoge inflatie, waardoor goud wordt gezien als een veilige manier om koopkracht te behouden. In de Westerse landen is de officiele inflatie nog niet zo hoog, maar worden beleggers bezig gehouden door een schuldencrisis die al een aantal jaren op de economische groei drukt. De schuldencrisis bereikte even een hoogtepunt toen de rente op Italiaanse staatsobligaties in 2011 opliep tot boven de 7%, maar wordt verder vooral gedomineerd door de schuldenberg van Griekenland. Het is niet zeker of Europese beleggers in de toekomst evenveel goud blijven kopen als in 2011, maar het is wel zo goed als zeker dat de vraag op een hoog niveau blijft.
In het vierde kwartaal van 2011 groeide de vraag naar goud door beleggers met 19% ten opzichte van hetzelfde kwartaal van 2010, tot een niveau van 428,2 ton (met een waarde van $82,9 miljard). De vraag naar gouden munten en baren wist zeven kwartalen op rij te stijgen, maar zakte weer iets terug in het laatste kwartaal van 2011. Dit houdt ongetwijfeld verband met de correctie op de goudprijs van $1900 naar $1600, dat het enthousiasme van beleggers temperde. Wat betreft de instroom van goud in de ETF's was 2011 duidelijk een jaar van twee gezichten. In de eerste helft van 2011 verzwakte de vraag naar goud door deze beleggingsfondsen, mede als gevolg van technische goudverkopen aan het begin van 2011. In de tweede helft van vorig jaar kochten de ETF's juist veel goud bij, als gevolg van een toenemende vraag van beleggers. Over heel 2011 kochten de verschillende ETF's 154 ton goud bij, minder dan de helft van de vraag naar goud door de ETF's in 2010. In de OTC-markt wist goud in het vierde kwartaal van 2011 nieuwe kopers aan te trekken uit met name Turkije en de 'sterkere' Europese landen.
Goudbehoefte technologiesector vrij constant
De vraag naar goud vanuit de technologiesector liep in het laatste kwartaal van 2011 met 3% terug ten opzichte van datzelfde kwartaal een jaar eerder en kwam uit op 112,3 ton. Door de stijgende goudprijs waren fabrikanten in dollars wel 19% meer geld kwijt aan goudinkopen, namelijk $6,1 miljard. De sterke segmenten in de technologiesector waren die van de autofabrikanten, industriële elektronica en draadloze netwerktechnologie. De zwakkere vraag naar geheugenchips en processors en de overstromingen in Thailand (waar veel harde schijven worden gemaakt), hadden een negatieve impact op de vraag naar goud. Een opvallende trend is dat er steeds vaker alteatieven worden ingezet voor goud, zoals contactpunten van koper met een deklaagje van palladium. Deze combinatie is goudkoper dan de traditionele vergulde connectors.
Vraag naar juwelen loopt iets terug
Over heel 2011 was de vraag naar goud voor juwelen 1962,9 ton groot, een daling van 3% in volume ten opzichte van 2010. Dat is een vrij beperkte daling, aangezien de goudprijs die in de tussentijd behoorlijk is opgelopen. Het vierde kwartaal is traditioneel sterk voor gouden sieraden, maar in 2011 was het volume in dit kwartaal 15% lager dan in het laatste kwartaal van 2010. Door de stijgende goudprijs was de omzet in dollars 5% hoger, namelijk $25,9 miljard. Ook juweliers zagen gemiddeld genomen een jaar met twee gezichten. In de eerste helft was de vraag vrij sterk, zelfs 9% hoger dan de eerste helft van 2010. Dit kwam vooamelijk door goede verkopen in de grootste afzetmarkten: China en India. De tweede helft van 2011 leverde daarentegen 13% minder vraag naar goud op, vergeleken met de tweede helft van een jaar eerder.
Het vierde kwartaal van 2011 was met name in India zwak voor de juweliers, want de vraag naar goud kwam toen 44% lager uit dan het laatste kwartaal een jaar eerder. In oktober was er een festival in India dat traditioneel gunstig is voor de omzet van de juweliers, maar de zwakke roepie maakte het goud op dat moment erg duur voor de Indiërs. Anekdotes uit India maken duidelijk dat veel mensen toen alleen het meest noodzakelijke goud kochten en geld opzij legden om grotere aankopen op een gunstiger moment in de toekomst te doen.
In veel andere landen was de behoefte aan goud voor juwelen ook wat zwakker, zoals in Taiwan, Indonesie, Zuid-Korea, Egypte, Saoedi-Arabie, Italie, de VS en het Verenigd Koninkrijk. Landen waar de juwelenverkopen juist stegen in 2011 waren Japan en Rusland, met toenames van respectievelijk 33,5% en 14% over heel 2011 ten opzichte van 2010.
Grafieken
Hieronder ziet u enkele grafieken uit het rapport. Het hele rapport kunt u hier downloaden (PDF). Daarin staan ook tal van tabellen met alle cijfers.
Veel meer volatiliteit in tweede helft 2011
Vraag naar goud voor juwelen loopt terug in India
Mijnproductie stijgt, goudaanbod uit recycling daalt
De aankopen van centrale banken concentreren zich met name op crisismomenten
Belangrijke ontwikkeling: meer vraag naar fysieke munten en baren, minder naar ETF's en OTC-handel
De daling van de wereldwijde goudbehoefte voor juwelen lijkt af te vlakken
In onderstaande video zet Farage in minder dan twee minuten uiteen wat er allemaal mis gaat in Griekenland. Hij brengt begrip op voor de protesten in Griekenland, die volgens de Griekse premier en 'technocraat' Papademos ''niet horen bij een democratisch land''. Farage wijst op de macht die de Europese 'troika' (IMF, EU en ECB) heeft in de besluitvorming van de Griekse regering, de Griekse economie die al vijf jaar op rij krimpt (het afgelopen jaar zelfs met 7%) en de jeugdwerkloosheid die de 50% gepasseerd is. Farage voorspelt nog meer protesten en onrusten in Griekenland als de koers van Europa niet wordt aangepast. Helaas heeft hij in onderstaande video niet de tijd om een oplossing aan te dragen, daar zijn we ook wel benieuwd naar.
Via RTL-Z:
Het handelstekort van de Verenigde Staten is in december gestegen tot 48,8 miljard dollar. Dat maakte het Amerikaanse ministerie van Handel vrijdag bekend. De export van de VS kwam uit op 178,8 miljard dollar. Dat was 0,7 procent meer dan in de voorgaande maand. De import steeg met 1,3 procent tot 227,6 miljard dollar.
Het handelstekort kwam daardoor hoger uit dan verwacht. Economen hadden gemiddeld een gat van 48 miljard dollar voorspeld. Volgens een nieuwe schatting bedroeg het tekort in november 47,06 miljard dollar. Eerder werd voor die maand een verschil tussen de export en de import van 47,8 miljard dollar gemeld.
Het handelstekort van de afgelopen maanden ziet er als volgt uit.
Dat dit tekort echter structureel is, blijkt uit de onderstaande grafiek. En dat heeft alles te maken met de verwijdering van het “barbaarse” relikwie in 1971. Sinds 1976 is er geen enkel jaar afgesloten zonder tekort op de handelsbalans en dat betekent dat de verwijdering van goud als disciplinerend middel de Amerikanen in staat stelt om meer te consumeren dan te produceren.
Gisteren kocht de Japanse centrale bank via haar programma van quantitatieve verruiming opnieuw voor 10 biljoen yen (omgerekend ongeveer €97 miljard) aan Japanse staatsobligaties op. Het nieuwe geld dat hiermee in de economie wordt gepompt heeft drie verschillende functies. Ten eerste bestrijdt het extra geld de deflatie, omdat de geldhoeveelheid in circulatie toeneemt. Ten tweede zorgt het voor een verzwakking van de Japanse yen tegenover andere valuta, wat gunstig is voor bedrijven in Japan die hun producten in het buitenland verkopen. Nog niet zo lang geleden deden grote Japanse bedrijven, waaronder autofabrikant Toyota, hun beklag over de sterke eigen munt. Die ondermijnt namelijk de export, omdat producten uit Japan voor het buitenland hierdoor steeds duurder worden ten opzichte van soortgelijke producten uit andere landen. Een derde effect van het direct opkopen van staatsobligaties door de centrale bank is dat het de leenkosten van de overheid omlaag brengt, waardoor de staatsschuld makkelijker te dragen is en de tekorten goedkoper te financieren zijn.
65 biljoen yen
Met de nieuwe ronde van quantitatieve verruiming loopt de teller bij de Japanse centrale bank op tot 65 biljoen yen. Deze ongekende hoeveelheid aankopen door de Japanse centrale bank valt echter nog mee als we dat vergelijken met de acties van bijvoorbeeld de Amerikaanse Federal Reserve, de Bank of England en de ECB. Onderstaande grafiek laat zien dat met name de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk naar de methode van quantitatieve verruiming grijpen.
De Japanse centrale bank heeft aangegeven dat het in 2012 voor ongeveer 22 biljoen yen (ruim €200 miljard) in de economie wil pompen via haar 'Asset Purchase Program'. Dit zou gerechtvaardigd zijn door de zwakke economische activiteit in Japan, die volgens de bank het gevolg zou zijn van ''een vertragende economie in de rest van de wereld en het duurder worden van de yen''. Verder maakte de centrale bank bekend haar rentetarief te handhaven op 0 tot 0,1 procent. Ook kwam ze met een nieuw statement, namelijk dat ze streeft naar een inflatie van 1% op de korte en 2% op de langere termijn. Deze intentieverklaring heeft geen directe invloed op het beleid van de centrale bank, maar men hoopt op deze manier de geesten in Japan rijp te maken voor een toekomst met stijgende prijzen. Daarmee volgt de Japanse bank het beleid van de FED, dat er ook op gericht is de geesten van de bevolking rijp te maken voor een hogere inflatie in de toekomst.
Zwakke economische groei
De keinflatie in Japan (het inflatiecijfer exclusief voedsel en energie) ligt op dit moment op 0%, wat wil zeggen dat het mandje van goederen waarmee de Japanse overheid het prijspeil meet gemiddeld onveranderd is gebleven. De Japanse economie sukkelt ook rond de nullijn, waarin het BBP het ene jaar een beetje kan groeien en het volgende jaar weer iets kan krimpen. Momenteel zit de Japanse economie in een fase van economische krimp, want de Bank of Japan houdt rekening met een reële BBP ontwikkeling van -0,3 tot -0,4 procent over 2011. Voor de toekomst verwacht de Japanse centrale bank een groei, van 1,8 tot 2,1 procent in 2012 en 1,4 tot 1,7 procent in 2013. De Nikkei 225 beursindex in Japan verloor opnieuw in 2011, namelijk 16%. Dat hangt voor een gedeelte natuurlijk ook samen met de gevolgen van de aardbeving en de tsunami die het land troffen in maart 2011.
De nieuwe injectie van 10 biljoen yen heeft op de korte termijn het gewenste effect gehad, want de waarde van de yen zakte op dit nieuws met 0,4% weg ten opzichte van de Amerikaanse dollar, terwijl de futures voor 10-jaars Japanse staatsobligaties wat stegen. De Japanse centrale bank staat onder druk om de economie te blijven ondersteunen met nieuw geld, omdat een deflatoire spiraal de gigantische Japanse staatsschuld nog duurder maakt om te onderhouden. De Japanse staatsschuld heeft een omvang van meer dan 2x de Japanse economie, een bijzonder instabiele situatie die het land in stand weet te houden door telkens nieuwe obligaties te slijten aan met name haar eigen bevolking.
Liquiditeitsinjecties door verschillende centrale banken, Japan heeft nog wat in te halen in het WK geldontwaarding (bron: Financial Times)
De Bank of Japan koopt opnieuw veel staatsobligaties op via de geldpersfinanciering
De staatsschuld van Griekenland is inmiddels meer dan €360 miljard, een schuld die waarschijnlijk nooit meer terugbetaald zal worden. Het land heeft harde bezuinigingen doorgevoerd en nog meer bezuinigingen aangekondigd, tot frustatie van de bevolking. De economie krimpt en de werkloosheid is in een paar jaar tijd meer dan verdubbeld, waarbij de werkloosheid onder de jongeren zelfs richting de 50% gaat. De verschillende belastingverhogingen raken de Griekse bevolking hard, met als gevolg dat steeds meer mensen worden afgesloten van de meest basale voorzieningen en dat steeds meer bedrijven failliet gaan. Pensioengeld dat belegd is in de Griekse staatsobligaties en in de Griekse aandelenbeurs is grotendeels verdampt, waardoor er ook in de pensioenuitkering gesneden moet worden.
Desondanks blijft een team van inspecteurs van het IMF, de ECB en de EU de Griekse overheid onder druk zetten om nog meer bezuinigingen op te leggen aan de bevolking. In maart moet Griekenland opieuw veel geld lenen, waarvoor het nu volledig aangewezen is op het Europese noodfonds. Er zijn plannen om Griekenland opnieuw meer dan honderd miljard euro te lenen, waarmee de schuldenquote nog hoger wordt. Als Griekenland de nieuwe noodlening niet krijgt dreigt een ongecontroleerd faillisement, waarvan de gevolgen op dit moment nog niet te overzien zijn. Volgens Neelie Kroes kan de euro verder zonder de Grieken, maar welke gevolgen een Grieks faillisement kan hebben op de obligatiemarkten, aandelenkoersen en de banken in de rest van Europa is nog moeilijk in te schatten. Het is ook bekend dat met name Amerikaanse banken verzekeringen hebben uitgeschreven op de staatsobligaties van de zogeheten PIIGS-landen, verzekeringen die uitbetaald moeten worden als Griekenland daadwerkelijk failliet gaat. Het is een zeer complexe crisis, waarvoor het verstrekken van een nieuwe noodlening alleen zeker geen oplossing is. De Griekse schuldencrisis duurt inmiddels al twee jaar en de situatie in het land lijkt alleen maar te verslechteren.
LIVE STREAMING: Συλλαλητήριο για το ΜνημÏÂνιο 2 door News247
Vandaag waren er opnieuw opstanden in de Griekse hoofdstad Athene, waar de politie met groot materieel en traangas moest ingrijpen om de woedende bevolking in bedwang te houden. De laatste berichtgeving op Athensnews.gr leert ons dat de situatie nu echt uit de hand begint te lopen. Er zouden al verschillende gebouwen in brand zijn gestoken door demonstranten, waaronder panden met historische waarde, zoals een ondergrondse bioscoop die door de Gestapo als martelkamer werd gebruikt in WO II en de Griekse Nationale Bibliotheek. Ook een bankgebouw en een filiaal van Starbucks zijn vanavond in brand gestoken. De brandweer heeft onvoldoende capaciteit om alle branden te blussen, want bronnen melden dat sommige gebouwen al meer dan 40 minuten in brand hebben gestaan zonder dat er iets aan gedaan werd. Ook zijn er op tal van plekken winkelruiten veield.
De politie heeft al verschillende metrostations afgesloten en er zouden al tenminste 40 politieagenten gewond zijn geraakt in confrontaties met de demonstranten, waaronder een paar estig gewonden. Eerder vandaag heeft de politie het plein voor het parlementsgebouw 'schoongemaakt', maar de ordehandhavers hebben moeite om de situatie onder controle te houden. Eerder vanavond berichtte Skai TV dat de politie al haar traangas had verbruikt en dat er nieuwe voorraden aangevoerd moesten worden.
Op het Syntagmaplein in Athene zouden ook heftige confrontaties zijn tussen demonstranten en de politie. Een correspondent die de situatie op het plein in de gaten houdt vanaf het balkon van een naastgelegen hotel zegt dat het de ergste rellen zijn die hij sinds lange tijd heeft gezien. De demonstranten gebruiken brandbommen en vuurpijlen om de politie te bestoken. Bronnen bij de Griekse politie melden dat de demonstranten het ook op bankgebouwen gemunt hebben. Dat schrijft althans de website Chaostrading.weebly.com.
In het parlementsgebouw is de sfeer ook gespannen. Onderstaande video geeft een indruk van de manier waarop het debat gevoerd wordt. Ook zonder de Griekse taal te kennen kan iedereen zien dat er veel op het spel staat. Griekenland is overigens al drie keer failliet gegaan, namelijk in 1826, 1843 en in 1860. Een interessant verhaal over deze geschiedenis van Griekenland kunt u hier lezen.
Demonstranten worden met traangas bestreden
Verschillende beelden laten brandende gebouwen in Athene zien
In de financiële markten staat Warren Buffett bekend als een belegger die vol voor de aandelen gaat. Door aandelen te kopen deelt een belegger in de winst die een bedrijf produceert, in de vorm van mogelijk koersrendement en de terugkerende dividenduitkeringen. Sinds 1971, het jaar waarop alle belangrijke valuta in de wereld hun koppeling aan goud via de Amerikaanse dollar verloren, is de Amerikaanse Dow Jones beursindex ruim 14 keer over de kop gegaan. Stond deze index van dertig grote Amerikaanse bedrijven in 1971 nog op minder dan 900 punten, vandaag de dag noteert de index ongeveer 12.900 punten. Naast deze spectaculaire koersontwikkeling van aandelen moeten ook de dividenduitkeringen worden meegerekend, waardoor we niet anders concluderen dan dat aandelen inderdaad een geweldige belegging waren van de afgelopen decennia.
De laatste tien jaar hebben de aandelenmarkten het duidelijk minder goed gedaan, zeker als we de waarde van aandelen gaan uitdrukken in ounces goud en zilver. Desondanks blijft Warren Buffett zeer optimistisch over aandelen, want in zijn recente brief aan de aandeelhouders maakt hij duidelijk dat ook 2012 een jaar wordt waarin hij met zijn beleggingsbedrijf Berkshire Hathaway vol voor de aandelen gaat.
Valutarisico's
Tegelijkertijd waarschuwt Buffett voor de valutarisico's, die met name betrekking hebben op beleggingen in geldmarktfondsen, obligaties en hypotheekportefeuilles. “De meeste van deze beleggingen worden als veilig gezien, maar in werkelijkheid zijn het de meest gevaarlijke”, aldus de beleggingsexpert. Hij wijst daarbij op het proces van geldontwaarding, een proces waar ook wij regelmatig voor waarschuwen. Warren Buffett verwijst naar de Amerikaanse dollar, die sinds 1965 al 86% van haar waarde heeft verloren. Ook Warren Buffett ziet in dat het monetaire beleid van de centrale banken over de hele wereld erop gericht is om de waarde van het geld (en daarmee ook de schulden en spaartegoeden) te ondermijnen.
Warren Buffett boekte met zijn beleggingsbedrijf Berkshire Hathaway sinds 1965 een gemiddeld jaarlijks rendement van 20,2%, tegenover 9,4% voor de S&P 500 index in diezelfde periode. Het succes dankt Warren Buffett aan zijn beleggingsstrategie, die bedrijven selecteert die een sterke marktpositie hebben en die een goed management hebben. Door de aandelen van deze bedrijven te kopen als ze door de markt gunstig gewaardeerd worden weet Warren Buffett steeds een goed koersrendement te behalen.
'Goud is een bubbel'
Maar zo ervaren als Buffett is met aandelen, zo weinig begrijpt hij van goud. Opnieuw waarschuwt hij voor beleggen in goud, omdat het glimmende gele metaal geen cashflow produceert en dus niets oplevert. Het is een onproductieve belegging die volgens Buffett alleen rendabel is zo lang andere beleggers bereid zijn er nog meer geld voor te betalen. Warren Buffett refereert hierbij naar de Nederlandse tulpenmanie in de 17e eeuw, waar de prijs van een tulpenbol zijn eigen leven begon te leiden. Door speculatie werd de prijs van een tulpenbol opgedreven tot ongekende hoogte, totdat mensen weer tot bezinning kwamen en de laatste koper was verdwenen van de markt. Volgens Warren Buffett stapt de wijze man in het begin in en komt de gek aan het eind, een situatie die zich volgens Buffett opnieuw zal herhalen met goud.
Helaas vergeet Warren Buffett een essentieel onderscheid te maken tussen tulpenbollen en goud. Goud was gedurende de hele menselijke geschiedenis een waardevol bezit, waardoor het werd gebruikt voor zowel sieraden als muntgeld. Centrale banken bezitten grote hoeveelheden goud, een reserve die volgens de gedachtengang van Warren Buffett ook maar beter ingeruild kan worden voor aandelen in goed renderende bedrijven. Toch houden centrale banken vast aan hun goudreserve, omdat ze weten dat het de ultieme reserve is die geen zogeheten 'counterparty risk' kent. In een crisissituatie, waarin het geldsysteem niet meer naar behoren functioneert en de waarde van het geld ter discussie staat, is fysiek goud het anker dat gebruikt kan worden om de economie weer opnieuw op te starten. Volgens Jim Rickards, de auteur van het boek 'Currency Wars', moet goud door beleggers niet worden gezien als een grondstof of een investering. Het is gewoon geld, dat vrij circuleert tussen verschillende valuta's en dat een blijvend karakter heeft tussen het komen en gaan van ongedekte geldsystemen.
Goud is geen belegging
Beleggers die een deel van hun vermogen in goud stoppen doen dat vooamelijk met het doel van waardebehoud, niet met het doel om geld te verdienen. Wie geld wil verdienen aan het bezitten van goud speculeert, omdat het goud zelf niet verandert. Beleggers in fysiek goud zien een geldsysteem dat op zijn laatste benen loopt en dat met injecties van honderden miljarden euro's en dollars overeind wordt gehouden. De geldontwaarding, waar Warren Buffett zelf ook al voor waarschuwt, pleit juist vóór het aanhouden van een positie in fysiek goud.
Het trackrecord van aandelen, waarop Warren Buffett zich baseert, is veel korter dan de duizenden jaren waarin goud een rol gespeeld heeft. En ook op de aandelenbeurs hebben genoeg mensen veel geld verloren, door te beleggen in de verkeerde bedrijven of door op het verkeerde moment in te stappen. Wat timing betreft kan ook een belegger in goud pech hebben, maar uiteindelijk zal fysiek goud nooit waardeloos worden. Dit in tegenstelling tot aandelen van bedrijven die failliet gaan, aandelen die compleet waardeloos kunnen worden.
Of goud een bubbel wordt die gaat barsten is ook nog maar de vraag. Mogelijk krijgt goud in de toekomst weer een actieve rol in ons geldsysteem, waarin het op één of andere manier gekoppeld wordt aan de valuta. In dat geval blijft goud waardevast, net zoals het van 1944 tot 1971 altijd een waarde had van $35 per troy ounce. Dit keer is er een veel hogere goudprijs nodig, om te corrigeren voor de geldhoeveelheid die sinds 1971 explosief is toegenomen.
Over de waarde van goud en de visie van Charlie Munger, de zakenpartner van Warren Buffett, op goud, verwijzen we graag naar twee interessante analyses van FOFOA:
Warren Buffett profiteert mee van de stijgende aandelenkoersen