Marketupdate

Auteur: Redactie

  • Europese banken nog niet voorbereid op financiële storm

    Vorige week berichtte MarketUpdate er al over, Europese banken komen ten minste €114,7 miljard kapitaal tekort om voldoende buffers te hebben die hen in staat stelt om nieuwe schokken te kunnen opvangen. We schreven:

    “Het bedrag van €114,7 miljard moet met een korreltje zout worden genomen in vergelijking met andere prognoses. Volgens een berekening van het IMF hadden Europese banken in oktober al €200 miljard extra kapitaal nodig om aan de nieuwe kapitaaleisen te voldoen. Credit Suisse stelde in een rapport dat in oktober verscheen dat volgens hun berekeningen 66 banken zouden falen bij een nieuwe stresstest en dat er €400 miljard extra kapitaal nodig was om aan de strengere eisen te voldoen. Als laatste stelde Goldman Sachs dat de Europese banken €1.000 miljard nodig hebben om door de strengere test te komen. Het relatief lage bedrag van €114,7 miljard is daarom aan de erg lage kant.”

    Je zou het de omgekeerde kaasschaafmethode kunnen noemen: er moet steeds een kapitaalplakje bij komen. Het eerste plakje is slechts zo'n €115 miljard groot. Echter, het Europese bankwezen heeft miljarden aan financiële actica waarvan iedereen weet dat die niet de waarde heeft waarvoor die in de boeken staan. Om afschrijvingen übehaupt te kunnen opvangen is er dus meer kapitaal nodig. Héél véél meer kapitaal en dat kan op meerdere manieren bewerkstelligd worden. Het probleem is echter dat aan alle manieren grote nadelen kleven en dat houdt ook Spiegel aan Andrea Enria voor. Via Spiegel de vertaling van een zeer boeiend interview met Andrea Enria van de Europese Bankautoriteit:

    Een stress-test die vorige week is uitgevoerd door de Europese Bankautoriteit (EBA) heeft uitgewezen dat banken ongeveer 115 miljard euro tekort komen. In een interview met SPIEGEL, verdedigt het hoofd van de Europese Bankautoriteit Andrea Enria de beslissing om de stress test uit te voeren en bespreekt hij de grote uitdagingen voor de Europese bancaire sector.

    SPIEGEL: De heer Enria, de Europese Bankautoriteit is opgericht met het doel van stabilisering van de bancaire systeem. Heeft dat plan gewerkt?

    Andrea Enria: Het is veel te vroeg om [daar iets over] te zeggen. We zijn begonnen in januari, in zeer moeilijke marktomstandigheden. Het is alsof we ons huis bouwen en er in leven, terwijl het buiten stormt. Maar er zijn een aantal zeer positieve indicaties: één van de belangrijkste tekortkomingen vóór de oprichting van de EBA was het onvermogen om te beslissen en beleidsmaatregelen te coördineren binnen de Europese Unie. Al in de eerste maanden van haar activiteiten, heeft de EBA aangetoond dat dit nu anders is.

    SPIEGEL: Op dit moment lijkt het erop dat het Europese bancaire systeem kwetsbaarder dan ooit is. Wat ging er mis?

    Enria: De bancaire sector heeft belangrijke inspanningen geleverd om zich te versterken na de ineenstorting van Lehman Brothers. Maar nu zet de soevereine schuldencrisis een grote druk op de de financiering van banken, vooral in landen onder stress. Sinds juli zijn er slechts een paar banken in staat geweest om hun activiteiten te financieren, en alleen tegen zeer hoge prijzen. Als banken geen financiering hebben, dan zullen ze niet uitlenen, en dat beïnvloedt de reële economie. We zijn opgesloten in een vicieuze cirkel, en we moeten proberen om daaruit te breken.

    SPIEGEL: Toch lijken de stress-test van vorige week met de nieuwe kapitaaleisen de situatie nog verder te hebben gedestabiliseerd.

    Enria: Het probleem is dat iedereen lijkt te kijken naar de exercitie alsof het een soort van schoonheidswedstrijd is: zijn Duitse banken beter dan Italiaanse banken of dan Britse? Maar dat is niet het punt. We moeten kijken naar wat nodig is voor de Europese bancaire sector. We moeten genoeg kapitaal in de Europese banken brengen om ervoor te zorgen dat zij schokken kunnen weerstaan ​​en zij door kunnen gaan om de economie te ondersteunen. De crisis heeft een systeem niveau bereikt. Dit gaat niet om het met de vinger aanwijzen van zwakke banken.

    SPIEGEL: Duitse banken klagen over hoe het is gedaan. Zij zeggen dat uw acties [doelend op die van EBA] chaotisch zijn geweest en dat de criteria voortdurend zijn gewijzigd.

    Enria: Tot op zekere hoogte, begrijp ik de klachten van banken over de door ons gecreëerde onzekerheid en het veranderen van regels, maar dit is nodig door de noodzaak om een gelijkwaardig speelveld te garanderen. Elke keer als wij beginnen met een exercitie [doelend op de stresstesten], realiseren we ons hoe divers de verschillende regelgeving is. Dus moeten wij ons aanpassen naar gelang we verder gaan, [en] geven [we] instructies geven die voor elke bank in de Europese Unie hetzelfde zijn.

    SPIEGEL: Is het [niet] te veel gevraagd van u en uw kleine team om de Europese bancaire systeem te reguleren?

    Enria: Het is heel moeilijk. Echter, het Europees systeem voor financieel toezicht is de EBA en de nationale toezichthouders. We hoeven niet in ons eentje het hele systeem te controleren. Ons mandaat is er om ervoor te zorgen dat de autoriteiten samenwerken op een gecoördineerde manier.

    SPIEGEL: Het hoofd van CONSOB, de Italiaanse Securities and Exchange Commission, heeft u beschuldigd van het handelen alsof u de autocratische Ayatollah Khomeini van Iran bent.

    Enria: Ondanks al deze berichten over de onenigheden is de samenwerking met de nationale autoriteiten zeer goed. Maar in september was er een fundamentele verandering: de crisis verergerde. En tijdens een crisis is er een natuurlijke reactie om nationale barrières op te werpen. Overheden concentreren zich meer op de bescherming van hun nationale banken, er is te veel ongecoördineerd optreden.

    SPIEGEL: De resultaten voor de Duitse banksector waren schokkend: Uw berekeningen voor kapitaaleisen in Duitsland groeide van € 5 miljard naar € 13,5 miljard. Is het Duitse bankwezen echt zo zwak?

    Enria: Hoge cijfers betekenen niet noodzakelijkerwijs dat de banken in slechte staat zijn.

    SPIEGEL: Maar dat is precies hoe dergelijke cijfers worden geïnterpreteerd.

    Enria: Met betrekking tot het moeilijkste probleem voor de banken – het probleem van financiering – zijn Duitse banken beter af dan anderen. Dat betekent niet dat zij uit de storm zijn. Zij moeten ook hun kapitaal versterken.

    SPIEGEL: Politici, toezichthouders en bankiers hebben u ervan beschuldigd om hardnekkig vast te houden aan formaliteiten. Bijvoorbeeld: Helaba en NordLB zakten beide voor de test omdat zij uw deadline misten met een aantal van de afspraken.

    Enria: Ik heb begrepen dat NordLB en Helaba momenteel nog niet het proces hebben afgerond om hun stille deelnemingen om te zetten of te versterken. De eerste deadline was eind april, maar de conversie is niet gebeurd. Toen werd een nieuwe datum vastgesteld, op 1 december. Maar BaFin (redactionele opmerking: Duitsland 's financiële toezichthouder) informeerde ons dat beide banken ook deze termijn niet zouden halen. Op het moment dat we alle benodigde documenten hebben, dan zullen zij worden beoordeeld door een groep van toezichthouders en niet alleen door de slechte jongens in Londen [MU: hoofdkantoor van EBA is in London]. Deze procedure is de enige manier om ervoor te zorgen dat er consistentie is in de intee markt.

    SPIEGEL: Zoals de zaken er nu voor staan, moeten banken miljarden aan vers kapitaal zien te vinden voor het einde van juni, ondanks dat de markten praktisch zijn bevroren. Waarom een ​​dergelijke extreem tijdschema?

    Enria: Er zijn grote risico's in de Europese financiële markten die elke dag kunnen materialiseren. We kunnen gewoon niet langer meer wachten om de banken hierop voor te bereiden.

    SPIEGEL: Maar u kunt veel banken hierdoor dwingen om publiek geld te vragen.

    Enria: Er zijn andere manieren om het kapitaal ratio te verhogen: Banken kunnen nieuwe aandelen uit te geven …

    SPIEGEL: … die niemand zal kopen.

    Enria: … en ze kunnen winst inhouden …

    SPIEGEL: … die niet al te hoog zijn in een moeilijk jaar zoals 2011.

    Enria: De eerste helft van het jaar was niet slecht. Maar er zijn nog andere manieren, zoals de uitgifte van voorwaardelijk kapitaal of de verkoop van bedrijfsonderdelen.

    SPIEGEL: Banken als Commerzbank hebben duidelijk gemaakt dat ze hun bedrijf en hun kredietportefeuilles zullen inkrimpen. Bent u de economie door het aanscherpen van de kapitaalvereisten aan het verstikken?

    Enria: Wij zullen niet toestaan ​dat ​banken de kredietverlening zullen verminderen.

    SPIEGEL: U kunt hen dit nauwelijks verbieden dit niet te doen.

    Enria: Zeker niet, we zijn niet Big Brother. Maar banken moeten plannen aan de nationale toezichthouders presenteren waarin zij uitleggen hoe ze het gat gaan dichten die wij gedetecteerd hebben. Het [kapitaals]tekort is een vast bedrag en dat kan gevuld worden door de verkoop van een branche of een dochtermaatschappij; echter als een bank bijvoorbeeld de kredietverlening vermindert aan kleine en middelgrote ondeemingen, dan zal dit niet worden meegeteld bij het bereiken van onze doelstelling.

    SPIEGEL: Is het bijvoorbeeld mogelijk om krediet-portefeuilles te verkopen aan hedgefondsen?

    Enria: Ja, want als je iets verkoopt aan een andere financiële instelling, dan is het krediet er nog steeds …

    SPIEGEL: … maar dan ben je niet het financiële systeem veiliger aan het maken. Risico's worden alleen herverdeeld.

    Enria: We moeten banken veiliger maken. Dat is een duidelijk politiek besluit van de Europese Raad en de G-20. Banken moeten meer kapitaal en minder schulden hebben. Hoe dan ook moet je altijd kijken naar het hele pakket: zodra er een oplossing voor de staatsschuldencrisis is, zullen banken beter af zijn.

    SPIEGEL: Publieke verontwaardiging gericht tegen het bankwezen is groeiende. Hebben bankiers geen lessen uit deze crisis getrokken?

    Enria: Banken veranderen hun gedrag en hun bedrijfsmodellen veel meer dan algemeen erkend wordt. Ik heb momenteel een tegenovergestelde zorg: Het probleem nu is dat banken steeds meer risico-avers worden. Dit kan er uiteindelijk toe leiden dat er een estige credit crunch ontstaat.

    Interview onder leiding van Martin Hesse en Anne Seith

  • Vergelijkend warenonderzoek: de verhoren van de commissie De Wit & de congresverhoren in Amerika

     

    De parlementaire enquêtecommissie De Wit heeft vorige week haar openbare verhoren voor deel twee van haar onderzoek naar de gebeurtenissen rondom het uitbreken van de kredietcrisis afgerond. De NOS heeft een puntsgewijze samenvatting gemaakt van de onderzoeksvragen van de commissie De Wit. Via NOS.nl:

    Onderzoeksvragen
    Vragen die aan de orde komen zijn bijvoorbeeld: Was het ingrijpen nodig, hoe zijn de crisismaatregelen tot stand gekomen, waren er andere oplossingen, zijn de problemen erdoor opgelost en waren de financiële risico's niet te groot?

    Het onderzoek richt zich op de volgende ingrepen:

    • Op 3 oktober 2008 koopt de staat Fortis Bank Nederland, ABN Amro Nederland en de Nederlandse verzekeringsactiviteiten van Fortis voor in totaal 16,8 miljard euro.
    • Op 9 oktober 2008 stelt de staat 20 miljard euro staatssteun beschikbaar voor banken en verzekeraars. ING leent 10 miljard, Aegon 3 miljard en SNS 750 miljoen. Het grootste deel van deze bedragen is inmiddels terugbetaald.
    • Op 23 oktober 2008 wordt een garantieregeling voor banken in het leven geroepen. Die houdt in dat de overheid tegen betaling garant staat voor onderlinge leningen tussen de banken. LeasePlan was de eerste die van deze regeling gebruik maakte. Uiteindelijk is in totaal voor 50 miljard euro aan garanties verleend.
    • Op 7 oktober 2008 wordt het depositogarantiestelsel verhoogd tot 100.000 euro. Dat betekent dat als een bank failliet gaat, spaarders 100.000 euro van hun geld terug zullen krijgen. Voor de crisis bedroeg het maximum nog 38.000 euro van het spaargeld. De regeling geldt nog steeds.
    • Op 9 oktober 2008 besluit het kabinet dat Nederlandse spaarders bij de Icesave-bank linksom of rechtsom hun geld terugkrijgen, tot een maximum van 100.000 euro. Nederland schiet 1,3 miljard voor aan de Icesave-spaarders en wacht nog op terugbetaling.
    • Op 26 januari 2009 krijgt ING voor de tweede keer staatssteun. De overheid geeft een garantie af voor 80 procent van de Amerikaanse 'rommelhypotheken' van de bank. Hiermee zou een bedrag van 22 miljard euro gemoeid zijn.

    De Nederlandse financials, of het nu om banken of verzekeraars gaat, hadden iets te veel hooi op hun vork genomen en met excessief veel geleend geld risicovol belegd. De miljardendans met de financiële sector waarin de Nederlandse belastingbetaler gezogen werd, leidde tot een miljarden toename van de Nederlandse staatsschuld en betekende dat privaat genomen risico's gedeeltelijk werden verplaatst naar de publieke balans van Nederlandse belastingbetalers die op hun beurt de rekening hebben doorgeschoven naar toekomstige generaties. 

    Als vanzelfsprekend zag Nout Wellink de “systeem-crisis” in 2008 niet aankomen. Wel heeft hij in het verleden gewaarschuwd voor exotische derivaten, maar een crisis met de omvang zoals die in 2008 zich voordeed, hadden alleen “profeten” kunnen voorzien. Wellink kan moeilijk anders beweren. Immers, als hij zou zeggen dat hij het wel had zien aankomen, dan opent hij Pandorra's Box van vragen waarom hij dan niet getracht heeft om te voorkomen dat deze systeemcrisis zou plaatsvinden. Waarom had hij niet kunnen voorkomen dat deze crisis de Nederlandse belastingbetaler miljarden zou gaan kosten? Die vraag wil je natuurlijk niet voorgelegd krijgen als je aangeeft dat je het wel hebt zien aankomen.

    Gezegd moet worden, dat Wellink wel degelijk via meerdere mededelingen in diverse media gewezen heeft op een verslechtering van de financiële crisis in 2008. De crisis die in Amerika toen al in alle hevigheid was losgebarsten zou ook voor Nederland gevolgen hebben. Zoveel had hij laten doorschemeren, maar een systeem-crisis waarbij van alles mis zou gaan, had volgens Wellink niemand kunnen voorzien. Kennelijk had Wellink wel vermoedens dat het niet heel erg verstandig is dat de Nederlandse grootbanken 4,5 keer de Nederlandse economie hadden geleend en hadden belegd in beleggingen waarvan de liquiditeit gedeeltelijk of volledig opdroogde, maar een systeemcrisis? Nee, dat kan niemand uit dergelijke macro-prudentiële kengetallen opmaken.

    Nout Wellink die in 1997 als opvolger van Wim Duisenberg aantrad als president van De Nederlandsche Bank hield toezicht op de Nederlandse banken die in steeds excessievere mate krediet zijn gaan verlenen. Wellink zegt zelf dat met de kennis achteraf makkelijk praten is, maar dat was het vooraf ook. Dat komt omdat wereldwijd de geld- en kredietexpansie een exponentiële groeivoet volgde. Ook in Nederland. De statistieken zijn er helaas alleen niet op ingericht om dit in één oogopslag zichtbaar te maken. Niemand kan er om heen dat in Nederland de geaggregeerde hypotheekschuld van €138 miljard in 1996, naar €644 miljard in 2011 steeg. Dat is bijna een vervijfvoudiging in 15 jaar tijd; een periode waarin Nout Wellink toezicht hield op het reilen en zeilen van de Nederlandse grootbanken.

    En DNB zou geen aanleiding hebben gezien om rekening te houden met een systeemcrisis? DNB heeft wat ons betreft of bewust niet gekeken naar systeemrisico's of heeft dit wel zien aankomen, maar kan dit onmogelijk toegeven. Met een dergelijke insteek bezien, is de ondervraging van de parlementaire enquêtecommissie op de conclusie van Wellink wel heel erg volgzaam geweest. Wellink sprak en de commissie accepteerde de antwoorden als voldoende. Wellink vertelde de commissie: “De Nederlandsche Bank, maar ook de Nederlandse overheid heeft de systeemcrisis niet gezien. Niemand wereldwijd, behalve wat onheilsprofeten, heeft het gezien.” Enfin, Wellink aan het woord:

    “Ziende blind en horende doof”, is het gezegde wat ons betreft altijd aan Nout Wellink zal blijven kleven want zo makkelijk kan je er als eindverantwoordelijke niet van afkomen.

    Zodra de commissie De Wit een derde deel zal gaan toevoegen aan haar onderzoek naar de totstandkoming en de gebeurtenissen van deze systeemcrisis (een derde deel dat iedereen nu al zou moeten kunnen voorzien), dan lijkt het ons geen onverstandige zet te zijn om in de voorbereiding eens lering te trekken uit de wijze waarop congresleden aan de andere kant van de oceaan de financiële kopstukken in Amerika ondervragen. Al deed de commissie De Wit dit alleen maar om de schijn van belangenbehartiging van de Nederlandse belastingbetaler op te houden.

    Ter vergelijking met de ondervragingstechnieken van de commissie De Wit, congreslid Marcy Kaptur die in 2010 oud-president van de Federal Reserve New York en huidig minister van Financiën van Amerika ondervraagt, “Marcy Kaptur chews up Tim Geithner“:


     

  • Nederlandse staat krijgt rente op kortlopende staatsobligaties

    Deze opmerkelijke gebeurtenis staat in schril contrast met de stijgende rentes die we de afgelopen maanden hebben gezien in Italië, Frankrijk, Spanje en België. Blijkbaar prefereren beleggers in deze onzekere tijden de goede reputatie van de Nederlandse overheid om haar schulden terug te betalen. Dat ze bereid zijn daar geld voor bij te leggen is veelzeggend. Niet alleen geeft het aan dat er onder beleggers en vermogensbeheerders ongekend veel belangstelling is voor deze obligaties, ook laat het zien dat de banken minder vertrouwd worden. Beleggers laten immers een positieve rentevergoeding liggen door het geld niet simpelweg op een bankrekening te stallen of door obligaties te kopen van grote en stabiele bedrijven.

    De negatieve rente van 0,007% kan ook worden uitgelegd als een renteloze lening, ware het niet dat het rendement ook nog eens door de inflatie wordt aangevreten. Volgens het CBS kwam de inflatie in Nederland, omschreven als de consumentenprijsindex (CPI), in november uit op 2,60% (geannualiseerd). Daarmee is de reëele rente op deze kortlopende staatsobligatie duidelijk negatief, ongeveer -0,07% over de gehele looptijd.

    Beleggers die primair op zoek zijn naar veiligheid, en daarvoor zelfs bereid zijn geld bij te leggen, hebben gek genoeg de gunstige eigenschappen van fysiek goud en zilver nog niet en masse ontdekt. Deze bieden automatisch een correctie voor inflatie en hebben daaaast ook door de hele geschiedenis waarde behouden. Weliswaar fluctueren de koersen van goud en zilver soms sterk, maar in het geval van fysiek goud en zilver is geen zogeheten counterparty risk in het spel. Beleggers die zich dus meer zorgen maken over de dalende waarde van de belegging zelf dan over de toekomstige cashflows die eruit voortvloeien zouden hieruit hun conclusies kunnen trekken.

    Het is overigens al eens eerder voorgekomen dat een land een negatieve rente kreeg op haar staatsobligaties, namelijk Zwitserland. In augustus registreerde men daar ook een negatieve rente op kortlopende staatsobligaties. Izabella Kaminska van FT Alphaville schreef hier destijds een artikel over, waarin ze uitlegde dat staatsobligaties van sterke landen zich in crisistijd als een Giffen Good gaan gedragen. Een Giffen Good is iets waar mensen meer van willen hebben als de prijs ervan stijgt, een irrationeel fenomeen dat in strijd is met de bekende wet van vraag en aanbod (dalende prijzen = meer vraag en vice versa).

    Vooral in crisistijd, als er angst is voor deflatie (door grote koersdalingen van aandelen, vastgoed, grondstoffen en staatsobligaties van zwakke landen), blijken beleggers te zoeken naar een veilige haven. Daardoor vluchten ze vaak massaal in beleggingen met het laagste vermeende risico, zoals staatsobligaties van de sterkere landen, geld op een bankrekening, goud en zilver. Wanneer die in prijs stijgen neemt de angst onder beleggers toe, met als gevolg dat meer beleggers willen instappen en de prijzen nog verder omhoog stuwen.

    Op de korte termijn kan de negatieve rente op de kortlopende staatsobligaties worden uitgelegd als een positief fenomeen voor de Nederlandse staat, omdat het de rentelasten voor de staat omlaag brengt. Echter is het tegelijkertijd een indicator voor een veel groter probleem, namelijk dat beleggers erg weinig vertrouwen hebben in de economie en zich terugtrekken tot obligaties en cash. Dit versterkt het proces van deflatie, waarin beleggers op hun geld gaan zitten en banken niet meer willen uitlenen. De Europese Bankenautoriteit (EBA) ziet dit probleem ook en gaf in haar persverklaring dan ook te kennen dat banken hun kapitaalbuffers niet moeten verhogen door de kredietverlening aan het midden- en kleinbedrijven af te knijpen.

  • Correcties op de goud- en zilverprijzen in perspectief geplaatst

    Dat was de vraag waarmee Jeff Clark van Casey Research aan de slag is gegaan. Hij pakte de grafieken van goud en zilver over de afgelopen tien jaar en registreerde de grootste correcties die er gedurende die periode zijn geweest. Vanaf het dieptepunt van elke correctie rekende hij door hoeveel de koersen stegen vanaf dat moment tot het moment drie maanden later. Clark registreerde in de goudprijs – die toch een vrij gelijkmatige trend laat zien – een vijftal correcties van 15,6 tot 27,7 procent. Na elke correctie bleek de koers zich te herstellen, al was een periode van drie maanden vaak onvoldoende om de volledige correctie ongedaan te maken.

    De meest recente correctie van de goudprijs, van boven de $1900 naar ongeveer $1600, was ook aanzienlijk met 15,6 procent. Als we de lijn doortrekken zal het ons niet verbazen dat de koersen zich ook deze keer weer zullen herstellen, want de fundamentele reden om goud te kopen (het minder waard worden van papiergeld in een valuta-oorlog tussen verschillende machtsblokken) zijn sterker dan ooit. Daaaast heeft goud een zekere premium boven zilver als het in de toekomst weer een rol krijgt in ons monetaire systeem. In dat geval zal goud tegen een ongekend veel hogere koers gewaardeerd moeten worden.

    Correctie goud- en zilverprijzen

    Correctie goud- en zilverprijzen

    Zilver heeft naast een monetaire ook een industriële component, waardoor de prijsontwikkeling van dit edelmetaal veel meer fluctuaties laat zien. De papieren zilvermarkt (SLV) is daaaast ook heel veel kleiner dan de papieren goudmarkt (GLD), waardoor grote spelers de koersen sterk omhoog of omlaag kunnen laten bewegen. Kijken we naar de ontwikkeling van de zilverprijs over het jaar 2011, dan is het uiteindelijke rendement met 3,7 procent in zowel USD als EUR ietwat teleurstellend geweest. Zilver heeft dan ook flinke klappen te verwerken gehad, waarbij de koers tot twee maal toe met 33 procent inzakte in een zeer korte tijd. Rond deze correcties gebeuren veel verdachte dingen (in één dag de jaarproductie van zilver aanbieden op de papieren zilvermarkt, terwijl die dag veel belangrijke exchanges gesloten zijn én meerdere margin verhogingen van de CME nadat de koersen gezakt zijn (het financiële equivalent van natrappen)), maar dat is stof voor een ander artikel.

    Kijken we naar de zilverprijs over de afgelopen tien jaar, dan zien we toch een zeer indrukwekkend rendement van ongeveer 660 procent. Kabbelde de koers tot begin 2004 nog rond de $5, inmiddels staat de koers al rond de $30. Een geweldig rendement voor de beleggers die al wat langer in de markt zitten, maar voor nieuwe beleggers die het afgelopen jaar zijn ingestapt zou het tot enige frustratie hebben kunnen leiden. Jeff Clark heeft zeven verschillende correcties geregistreerd, variërend van 22 tot 53 procent in omvang. In de drie maanden na elke correctie wist de koers te herstellen, al zjn ze vaak niet genoeg gebleken om het verlies goed te maken.

    Correctie goud- en zilverprijzen

    Als we kijken naar het sterkste herstel van de zilverprijs tussen 2009 en 2010 (waarin de koers met 44,3% steeg) en dat doorrekenen naar de huidige correctie, zouden we binnenkort maximaal een koers van $40 tot $46 kunnen verwachten. Daarmee blijft de oude top van ruim $49 van eind april 2011 buiten schot, maar het is onmogelijk om op basis van deze gegevens een beleggingsstrategie toe te passen. Door de volatiliteit van de papieren goud- en zilvermarkten lijkt het de beste strategie te zijn om inderdaad te kopen in zwakte en een lange termijn perspectief te houden. Daarvoor moeten we niet teveel blijven staren naar dagkoersen, maar vooral kijken naar de fundamenten van de goud- en zilvermarkt. Beleggers moeten de redenen om edelmetaal in de portefeuille te nemen kennen en de vraag en aanbod dynamiek in de markt in de gaten te houden.

  • Amerikaanse studenten diep in de schulden, maar zonder goedbetaalde baan

    Bloomberg kwam onlangs met een uitgebreid artikel over dit probleem, dat eigenlijk al langer speelt dan de afgelopen jaren. Het waren echter de ineenstorting van de huizenbubbel en de diepe financiële crisis die de omvang van de problemen aan het licht hebben gebracht. Veel studenten werd voorgespiegeld dat ze betere kansen zouden hebben op de arbeidsmarkt met een bachelor of master diploma op zak en dat ze daarmee de schulden zouden kunnen afbetalen. Voor sommige studenten zal dat inderdaad het geval zijn, maar anderen komen na het behalen van een diploma niet aan de goed betaalde baan. Ze vinden uiteindelijk werk dat ver onder hun opleidingsniveau ligt en waarvoor ze het diploma niet eens nodig hadden. Studenten die zijn afgestudeerd in bepaalde 'zachte wetenschappen' zoals sociologie, psychologie, kunst en cultuur komen het moeilijkst aan een baan, maar ook opleidingen die zijn gerelateerd aan de vastgoedmarkt leveren vaak geen goedbetaald werk meer op.

    Het artikel van Bloomberg noemt een aantal voorbeelden van studenten die zich diep in de schulden hebben gestoken. Zo was Laura Sayer, die in 2006 haar bachelor diploma haalde met $5.000 aan schuld, begonnen aan een master opleiding om haar kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Het leek haar een 'veilige gok', maar nu is ze met het master diploma in handen ook $50.000 aan schuld verder. Ze werkt als administratief medewerkster voor een non-profit organisatie, waar ze $45.000 per jaar verdient. Voor dit werk had ze het master diploma, en de lening die ze daarvoor moest afnemen, helemaal niet nodig.

    Een andere voorbeeld is Gerrald Ellis, een 28-jarige jongeman die een master diploma van Fordham Law School op zak heeft. Hij nam een lening van in totaal $160.000 om zijn studie te bekostigen, maar was na zijn afstuderen nog een jaar aan het zoeken naar werk. Dat heeft hij wel gevonden bij een klein advocatenbureau, waar hij werk doet om consumenten juridisch bij te staan. Vanwege zijn enorme schuld heeft hij weinig bewegingsruimte, want hij is van plan om deel te nemen aan een traject waar hij 25 jaar lang 15% van zijn inkomen moet afdragen om de lening terug te betalen. Na die 25 jaar wordt de mogelijk resterende schuld weggestreept, maar dan is hij in een compleet andere fase van zijn leven. Een hypotheek nemen is vrijwel onmogelijk met zo'n schuldenlast. Ook kan Ellis nog niet denken aan kinderen nemen, omdat hij daar op dit moment gewoo niet genoeg inkomsten voor heeft. ''De schuld heeft invloed op alle grote beslissingen die ik wil nemen, zoals het besluit waar ik wil ga wonen, welk werk ik kan doen'', aldus de afgestudeerde jongeman. Als we het probleem vertalen naar de grote groep studenten die zo diep in de schulden zitten wordt de omvang van het probleem duidelijk.

    Nieuwe wetgeving

    In ons land is het mogelijk om een huis voor 100 procent te lenen, maar in de VS kunnen studenten bijna hun volledige studie bij elkaar lenen. Door nieuwe wetgeving uit 2006 kunnen studenten door de overheid gegarandeerde leningen opnemen die even groot zijn als de volledige kosten van de master opleiding. Voor studenten in de bachelorfase is de leensom per jaar beperkt tot $27.000. Het aantal studenten dat een master opleiding volgt is gestegen tot 1,7 miljoen (exclusief rechten en geneeskunde), een 33% toename sinds 2000 volgens statistieken van de Council of Graduate Schools.

    De studentenleningen zijn door de versoepeling van de regels en door de nieuwe instroom van studenten sinds 2000 gegroeid tot meer dan $1.000 miljard, waarmee deze schuldenpost groter is dan de totale creditcardschulden van Amerikanen. Het niveau van wanbetaling is inmiddels ook gestegen en staat volgens het ministerie van Onderwijs op het hoogste niveau sinds 1997. Studenten die doorleren voor recht, geneeskunde of bedrijfskundige nemen de meeste schulden op zich. Studenten geneeskunde staan gemiddeld voor $161.290 in het krijt, een toename van 55 procent sinds 2002 (niet gecorrigeerd voor inflatie), zo blijkt uit data van Association of American Medical Colleges. Voor private universiteiten zijn de studiekosten voor rechtenstudies van 1999 tot 2009 met 73 procent gestegen en bedragen ze nu gemiddeld $35.743 per jaar. Ook de lesgelden voor bedrijfskunde studies zijn enorm gestegen in de VS: van het schooljaar 2000-2001 tot 2010-2011 steeg het lesgeld met in totaal 66% naar een niveau van gemiddeld $49.500 per jaar, zo blijkt uit data van Association to Advance Collegiate Schools of Business.

    Tegenover de hoge studieschuld die studenten opnemen om hun master te halen staan weliswaar hogere inkomsten, maar die blijken slechts een gemiddelde te zijn die ook veel informatie niet zichtbaar maken. Mannen met een master diploma verdienen gemiddeld $14.500 meer per jaar dan afgestudeerden zonder master, bij vrouwen is het verschil $10.000 in het voordeel van de masters.

    De totale kosten voor het behalen van een master zijn, inclusief andere kosten die studenten maken ongeveer $40.000 per jaar, aldus Stacy Kerr van Georgetown University. Afhankelijk van hun situatie doen ze 1 tot 5 jaar over het afstuderen, waarvoor ongeveer de helft een lening moet afsluiten. De gemiddelde leensom is dan $21.000 per jaar.

    ''Studie is de schuld waard'

    Volgens Robert Manuel, decaan bij Georgetown’s School of Continuing Studies, is de master studie de schuld wel waard. De universiteit waar hij lesgeeft biedt zes master programma's aan, waaronder sport en vastgoedmanagement. De decaan zegt een transformatieproces waar te nemen onder studenten die de master programma's volgen die elke dollar waard is. Volgens Debra Stewart, directrice van de Council of Graduate Schools in Washington, is ook overtuigd van het nut van het halen van een master titel. Ze stelt dat ''een geavanceerde opleiding de weg naar succes is in de modee economie''. Een hoge opleiding geeft volgens haar nog altijd een hoger aanzien op de werkvloer. Volgens John Beckman van de New York University tonen de cijfers aan dat een investering in een master diploma betere carrière perspectieven en een hoger inkomen geven.

  • Eric Sprott roept zilvermijnen op om zelf zilver aan te houden als cash

    De oproep van Eric Sprott is te lezen in het artikel 'Silver Producers: A Call to Action' (klik voor PDF) en lijkt ingegeven te zijn door frustratie van Eric Sprott over de manier waarop de zilverprijs tot stand komt en de verdachte handelingen die de volatiliteit van de zilverprijs op de termijnmarkt vergroten. Sprott wijst daarbij op de twee grote koersdalingen die we dit jaar hebben gezien (die van mei en die van september), waarop de spotprijs van het edelmetaal in beide gevallen ruim 30% omlaag werd gebracht. Deze dalingen waren volgens de investeerder in scene gezet, omdat er in zeer korte tijd ongebruikelijk veel zilvercontracten op de markt werden gedumpt. Aansluitend kwamen de CME (en in september ook de Chinese tegenhanger, de Shanghai Gold Exchange) met hogere margeverplichtingen voor de long posities, waardoor beleggers die al een verlies te verwerken hadden helemaal uit hun positie werden gedrukt.

    Volgens de CME zijn de verhogingen van de marges nodig om speculatie binnen de perken te houden en de volatiliteit van de koersen te minimaliseren, maar door de margeverplichtingen na een grote koersdaling te verhogen krijgen de long posities een tweede klap te verwerken. Het resultaat is dat nog meer 'zwakke handen' uit de markt worden gedrukt en dat de spotprijs van zilver daardoor nog verder zakt. Dit lokt weer een nieuwe verkoopgolf uit, waardoor de grote dalingen zoals we die dit jaar al twee keer hebben gezien mogelijk zijn.

    Termijnmarkt versus fysiek markt

    Volgens Eric Sprott is de papieren zilvermarkt, omschreven als de markt van termijncontracten op zilver, inmiddels compleet losgezongen van de fysieke zilvermarkt. Zo worden veel termijncontracten op de markt gekocht op marge (met geleend geld) en wordt er maar in een beperkt aantal gevallen werkelijke levering van fysiek zilver gevraagd. Daardoor kon de papieren markt niet alleen veel groter worden dan de fysieke markt, ook werd het een interessant stuk gereedschap voor zakenbanken als JPMorgan en HSBC om beleggers te ontmoedigen en geld afhandig te maken. Deze banken hebben een grote shortpositie in zilver en kunnen daarmee de koers in een bepaalde richting duwen. Er werd dan ook een zaak tegen deze banken aangespannen vanwege een verdenking van marktmanipulatie. Het onderzoek naar de vermeende manipulatie wordt uitgevoerd door de CFTC, maar daar zijn vooralsnog geen tastbare resultaten uit voortgekomen.

    Het frustrerende is volgens Eric Sprott de onbalans tussen de papieren zilvermarkt en de fysieke markt. De grote volatiliteit op de papieren zilvermarkt staat volgens hem haaks op de alsmaar groeiende vraag naar fysiek zilver, die na elke correctie van de spotprijs juist een stijging laat zien. De zwakte die wordt gesuggereerd door de kwakkelde koersen op de termijnmarkt voor zilver staan dan ook in groot contrast met de ongekende vraag naar het fysieke metaal door beleggers wereldwijd. Zo verkocht de US Mint, producent van de populaire 1 troy ounce Silver Eagle munten, nog nooit zoveel munten als in de maand september van dit jaar. Daarvan werd de meeste afzet in de tweede helft van de maand geregistreerd, na de grote koersdaling van ruim 30%.

    Ook in India was er veel vraag naar het fysieke edelmetaal, want volgens berichtgeving van begin oktober was er onvoldoende transportcapaciteit om aan de vraag naar zilver te voldoen. Ook China kocht massaal fysiek zilver in de maand september, namelijk 264,69 ton (7,7 miljoen troy ounce). Al deze signalen geven aan dat de vraag naar zilver onverminderd sterk blijft, terwijl de spotprijs dit jaar netto weinig gestegen is.

    Zilvermarkt kreeg dit jaar twee grote correcties te verwerken, vraag naar fysiek bleef onverminderd groot

    1,03 miljard troy ounce

    De totale hoeveelheid zilver die in 2011 op de markt komt wordt door de CPM Group geschat op 1,03 miljard troy ounce. Daarvan is 767 miljoen troy ounces nieuwe productie, de rest komt weer terug op de markt via recycling en 'sloopzilver' dat bijvoorbeeld wordt opgekocht van particulieren. Vermenigvuldigd met een spotprijs van $31 per troy ounce rekent Sprott uit dat een totale marktwaarde van de jaarlijkse zilverproductie $32 miljard is. In 2010 werd er voor 777,4 miljoen troy ounce aan zilver gebruikt in de industrie en voor andere categorieën zoals fotografie en juwelen. Zou de vraag naar zilver voor de industrie met 10% dalen door de econmische crisis, dan blijft er nog maar 300 miljoen troy ounce over voor beleggers, zo legt Sprott uit. Tegen een spotprijs van $30 is de totale marktwaarde van al het zilver dan beleggers kunnen kopen slechts $9 miljard, een fractie van de bedragen die omgaan in de aandelen- en obligatiemarkten.

    Zilvermijnen als kopers van zilver

    Dat biedt volgens Eric Sprott kansen voor zilvermijnen, want die kunnen het aanbod van fysiek zilver kleiner maken door zelf wat zilver aan te houden als reserve. In plaats van alle opbrengsten op de bank te zetten zouden zilvermijnen er goed aan doen om bijvoorbeeld een kwart van hun reserves in te ruilen voor fysiek zilver. Daarmee verkleinen zilvermijnen niet alleen hun risico aan het banksysteem, ook zetten ze daarmee extra druk op met name de papieren zilvermarkt. Als alle grote zilvermijnen een kwart van hun reserves zouden omzetten in fysiek zilver zou dat zich vertalen naar een 21% kleiner aanbod van fysiek zilver voor investeerders. Dat zal de prijs van zilver verder opdrijven, waardoor de short posities in de papieren zilvermarkt in de problemen komen.

    Eric Sprott blijft benadrukken dat geld op een bank minder veilig is dan men denkt, omdat er weldegelijk een risico is dat de bank het geld niet meer terug kan geven in een systeemcrisis. Daaruit spreekt ook gelijk de kracht van fysiek goud en zilver, want deze kennen geen tegenpartij die zich aan een belofte moeten houden. Het verbaast Eric Sprott dan ook dat zilvermijnen het waardevolle edelmetaal uit de grond halen en dat vervolgens op de markt verkopen voor dollars die weer op een bankrekening terechtkomen.

    Banken lopen leeg

    Volgens Eric Sprott is het risico van het omvallen van een bank nog steeds erg groot, omdat spaarders de laatste tijd veel geld bij hun banken hebben weggehaald. In augustus en september werd er in Italië voor in totaal meer dan €80 miljard van de banken gehaald door spaarders en in Griekenland is er sinds het begin van 2010 al voor €50 miljard uit het banksysteem onttrokken. Europese banken zijn in groeiende mate afhankelijk van de ECB, een situatie die uiteindelijk niet houdbaar is. Daarom doen zilvermijnen (en andere bedrijven) er volgens de zilverinvesteerder Sprott goed aan om een gedeelte van hun reserves aan te houden in fysiek edelmetaal. Bedrijven zouden dezelfde waarde moeten hechten aan het edelmetaal die beleggers er al een langere tijd aan hechten, zo concludeert Sprott in zijn rapport.

    Eric Sprott is van mening dat zilvermijnen hun eigen product aan moeten houden als reserve

  • Spanningen in het Midden-Oosten

    Syrië
    Volgens zowel het Syrische officiële persbureau SANA als activisten werd er op donderdag een oliepijpleiding in de buurt van de Syrische stad Homs opgeblazen. Volgens SANA was de aanval op de pijpleiding het werk van “terroristen”. Homs is een stad met 800,000 inwoners en één van de broeihaarden voor het verzet tegen het regime van Assad. Assad en zijn familie hebben inmiddels 41 jaar de macht in Syrië. De druk op zijn regime en de gewelddadige onderdrukking van de protesten tegen het regime neemt de afgelopen tijd sterk toe. Volgens de Verenigde Staten zijn er sinds het begin van de protesten, ongeveer 9 maanden geleden, al 4,000 doden gevallen. Volgens de activisten werden 1,500 hiervan in Homs gedood. 

    Er bestaat onduidelijkheid over waar de pijpleiding naartoe gaat. Sommige bronnen stellen dat het een pijpleiding is naar een olieraffinaderij in de buurt van Homs en anderen zeggen dat de pijpleiding rechtstreeks naar de Middellandse Zee gaat. Syrië heeft grote hoeveelheden ruwe olie maar weinig capaciteit om de ruwe olie te bewerken. De Homs raffinaderij is één van de belangrijkste raffinaderijen en bevindt zich nu naar alle waarschijnlijkheid midden in het conflict. 

     
    Iran
    Afgelopen zondag kwamen de Iraanse autoriteiten met de mededeling dat ze een Amerikaanse spionagevliegtuig hadden neergehaald. De Amerikaanse autoriteiten ontkende op hun beurt dat Iran het onbemande vliegtuig had neergehaald. Ze stelde dat het vliegtuig naar alle waarschijnlijkheid in Iraanse handen was gekomen door een technische storing van het vliegtuig. Daaaast stelden de Amerikanen dat het vliegtuig waarschijnlijk was neergestort. Het vliegtuig was volgens de Amerikanen op missie in het zuiden van Afghanistan. Vandaag bracht Iran beelden naar buiten van de zogenaamde “drone”.
     
    De drone wordt gefabriceerd door Lockheed Martin en wordt bestuurd door piloten die zich op de Amerikaanse vasteland bevinden. In principe is het vliegtuig zo geprogrammeerd dat het bij het uitvallen van de verbinding met de piloot automatisch terugvliegt naar een Amerikaanse basis. Dat dit niet is gebeurd duidt volgens de Amerikaanse autoriteiten op een “catastrofaal” technisch mankement. De Amerikanen stellen dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat het vliegtuig door de Iraniërs is neergehaald door de complexiteit van de verbinding tussen de Amerikaanse satelliet en het vliegtuig en de staat van het Iraanse luchtafweer.
     
    Het incident volgt na weken van oplopende spanning tussen Iran en het “Westen” over het nucleaire programma van Iran. Afgelopen weken legde Westerse landen Iran steeds strengere sancties op. Afgelopen week haalde Groot-Brittannië zelfs zijn diplomatieke staf terug uit Teheran nadat de Britse ambassade was bestormd door een groep Iraanse jongeren. De Verenigde Staten heeft al aangegeven militaire middelen niet uit te sluiten als diplomatie geen oplossing biedt in het geschil over het Iraanse nucleaire programma. Iran sprak naar aanleiding van het vliegtuig, ondanks de verklaringen van de Verenigde Staten, van spionage. Het is duidelijk dat de Verenigde Staten een aanleiding om militair in te grijpen niet uit de weg gaan.

    Bronnen:
    Reuters 
    Al Jazeera
    Reuters

     

  • Europese banken hebben volgens nieuwe stresstest €114,7 miljard nodig

    De European Banking Association (EBA) verzwaarde voor de nieuwe stresstest de kapitaaleisen en systeembanken moeten nu medio 2012 een kekapitaalratio van minstens 9% hebben. Daaaast moeten de banken tijdelijk extra buffers aanhouden voor de lage marktwaardering van staatsobligaties van de Europese probleemlanden. 

     
    De drie grootste Nederlandse banken- ING, ABN Amro en de Rabobank groep- kwamen wederom zonder problemen door de test. SNS Reaal zakte als eerste Nederlandse bank voor een stresstest en moet volgens de EBA maar liefst €159 miljoen extra kapitaal ophalen. Dit is dus het enige kapitaal dat de Nederlandse bankensector moet ophalen om volledig “gezond” te zijn. Een klein bedrag in vergelijking met de honderden miljarden die de vier systeembanken aan leningen en dergelijke hebben uitstaan. 
     
    Volgens de stresstest komt de gehele Europese bankensector  €114,7 miljard tekort. Dit is €8 miljard meer dan waarop de test eind september nog op uitkwam. Volgens de stresstest hebben Griekse banken verreweg het grootste tekort. De Grieken moeten €30 miljard extra ophalen. 
     
    Ondanks de strengere toetsing van de EBA en de relatief grotere bedragen die de Europese bankensector volgens de EBA moet ophalen moeten er grote vraagtekens worden geplaatst bij de resultaten van de test. Eerdere testen lieten zien dat de resultaten weinig betekenis hadden. Zo kwam Dexia nog met vlag en wimpel door een stresstest alvorens alsnog binnen een hele korte periode in de problemen te komen. 
     
    Het bedrag van €114,7 miljard moet ook met een korreltje zout worden genomen in vergelijking met andere prognoses. Volgens een berekening van het IMF hadden Europese banken in oktober al €200 miljard extra kapitaal nodig om aan de nieuwe kapitaaleisen te voldoen. Credit Suisse stelde in een rapport dat verscheen in oktober dat volgens hun berekeningen 66 banken zouden falen bij een nieuwe stresstest en dat er €400 miljard extra kapitaal nodig was om aan de strengere eisen te voldoen. Als laatste stelde Goldman Sachs dat de Europese banken €1,000 miljard nodig hadden om door de strengere test te komen. Het relatief lage bedrag van €114,7 miljard is daarom wellicht aan de lage kant.
     
    Bronnen:
    Zero Hedge en Zero Hedge
    RTLZ
     
     

     

  • Live-feed: ECB rentebesluit en toelichting Mario Draghi

    Via de ECB:

    8 December 2011 – Monetary policy decisions

    At today’s meeting the Goveing Council of the ECB took the following monetary policy decisions:

    The interest rate on the main refinancing operations of the Eurosystem will be decreased by 25 basis points to 1.00%, starting from the operation to be settled on 14 December 2011.

    The interest rate on the marginal lending facility will be decreased by 25 basis points to 1.75%, with effect from 14 December 2011.

    The interest rate on the deposit facility will be decreased by 25 basis points to 0.25%, with effect from 14 December 2011.

    The President of the ECB will comment on the considerations underlying these decisions at a press conference starting at 2.30 p.m. CET today.

  • Zwitserse Frank daalt naar laagste punt sinds acht maanden

    Door de Europese schuldencrisis vluchtten beleggers in de vermeende veiligheid van de Zwitserse Franc. Als gevolg daarvan liep de koers van de Zwitserse Franc tegenover de euro op en bereikte het bijna een 1:1 wisselkoers met de euro (zie onderstaande grafiek). Daaa zakte de munt weer iets weg tegenover de euro, maar in september begon de koers van de Zwitserse valuta opnieuw te stijgen. Op 6 september kwam er een ongekende draai in het beleid, toen de Zwitserse centrale bank aankondigde onbeperkt buitenlandse valuta aan te kopen. Binnen een kwartier verloor de Zwitserse munt 9% van haar waarde tegenover de euro (en tegenover goud), waarmee het imago van sterke munt om zeep werd geholpen.

    Volgens de officiële verklaring hadden grote bedrijven last van de sterke Franc, waardoor ze steeds duurder werden voor het buitenland. Een andere verklaring is dat de Zwitserse centrale bank iets wilde doen aan de stroom van speculatief geld, dat de koers van de munt alsmaar opdreef. Door een bodem in te stellen voor de wisselkoers (SFr 1,20 per euro) verloor de munt haar status als veilige haven. Dit nieuws was positief voor de resterende veilige havens, zoals goud en zilver. Opmerkelijk genoeg zakten de koersen daarvan flink, voorafgaand aan het nieuws van de Zwitserse centrale bank (coördinatie?).

    Wisselkoers EUR/CHF sinds juni, afbeelding van Exchange-rates.org

    Dan weer terug naar vandaag de dag. Zoals de grafiek laat zien slaagt de Zwitserse centrale bank er prima in om hun quasi-koppeling met de euro vast te houden, want de koers bleef sinds de ingreep van 6 september tot en met nu binnen een zeer smalle bandbreedte van €0,80 tot €0,83 voor een Franc. Er is wel een lichte neergaande trend waaeembaar, waarbij de koers inmiddels is gezakt tot het laagste punt tegenover de Amerikaanse dollar in acht maanden tijd. De verzwakking van de Zwitserse munt zouden verband houden met uitspraken van Eveline Widmer-Schlumpf, de Zwitserse minister van Financiën. Ze verklaarde onlangs dat ''negatieve rentes en restricties op de kapitaalstromen overwogen worden'' als methoden om het munt verder te verzwakken. Deze uitspraak versterkt de geruchten dat de Zwitserse centrale bank haar bodemkoers van SFr 1,20 per euro op 15 december gaat verhogen.

    Volgens Lee Hardman, valutastrateeg bij Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ Ltd., laten de valutamarkten speculatie en nervositeit zien over een mogelijke verhoging van de huidige bodem van SFr 1,20 tegenover de euro. Het monetair stimuleren moet de economische groei aanjagen, maar de praktijk wijst steeds uit dat dit effect over de lange termijn niet bereikt kan worden met het goedkoper maken van de munt. Op 1 december verzwakte de Zwitserse Franc al met 0,9 procent ten opzichte van de euro op een verklaring van de overheid dat er mogelijk nieuwe maatregelen komen om de munt te verzwakken. De economische groei in Zwitsersland kwam in het derde kwartaal van dit jaar uit op het laagste niveau sinds twee jaar. De werkloosheid is tegelijkertijd zeer laag, want in november kwam de officiële werkloosheid uit op 3%. Dit is het laagste niveau sinds januari 2009.

    In deze wereldwijde financiële crisis speelt zich een valuta-oorlog af, waarbij de deelnemers om en om maatregelen aankondigen om hun munt verder te verzwakken tegenover de rest. In deze race naar de bodem halen de deelnemende landen op korte termijn een exportvoordeel, maar op de lange termijn heffen de onderlinge devaluaties elkaar op en is het enige blijvende effect een dalende koopkracht van de betrokken valuta's. Wie hier meer over wil weten kan het nieuwe boek Currency Wars van James Rickards lezen.

    De Zwitserse centrale bank liet haar sterke valuta beleid los

  • Bombrief voor Josef Ackermann onderschept

    Het is nog onduidelijk van wie de brief afkomstig is, maar de Occupy beweging in Frankfurt verklaarde in elk geval niets te maken te hebben met de bombrief. Nadat bekend was geworden dat er een bombrief was verstuurd heeft de Deutsche Bank haar veiligheidsmaatregelen aangescherpt. De politie zou ook andere banken hebben gewaarschuwd om voorzichtig en oplettend te handelen.

    Josef Ackermann is al tien jaar bestuursvoorzitter van de Deutsche Bank en heeft in al die jaren steeds aangedrongen op het vergroten van de winstgevendheid van de bank. Hij eiste van zijn medewerkers een retu on equity van 25%, een percentage dat hij in 2010 heeft bijgesteld naar een eveneens ambitieuze 15%. Om die doelstelling te halen nam de bank veel risico's, die volgens Ackermann alleen aanvaardbaar waren omdat de bank 'too-big-to-fail' zou zijn. Een dikke vinger naar de belastingbetaler, want die zou de rekening gepresenteerd krijgen op het moment dat de bank echt gered moet worden door de staat. Zo lang het goed gaat is de Deutsche Bank een winstmachine, die veel rendement oplevert voor aandeelhouders én voor Josef Ackermann zelf. Zo verdiende de man volgens de Financial Times €9,4 miljoen in 2009 en €8,8 miljoen in 2010. Het bedrijf boekte in 2010 een winst van €5 miljard.

    Volgens Simon Johnson, voormalig econoom bij het IMF, is Ackermann vanwege zijn hoge winstdoelstelling één van de gevaarlijkste bankiers ter wereld. De Deutsche Bank zou slechts 4% aan eigen kapitaal aanhouden, een hefboomfactor van 25x. Volgens Johnson denken toezichthouders nog steeds dat banken niet onderworpen kunnen worden aan strictere regels, omdat dat de economie schade zou toebrengen. Omdat banken door de lage kapitaaleisen nog steeds veel risico's kunnen nemen is de basis voor een nieuwe crisis al gelegd, zo beweert de oud-econoom van het IMF.

    In de reguliere media wordt Josef Ackermann nog vaak geassocieerd als man van het kapitalisme, waarschijnlijk vanwege zijn hebzucht dat als deugd gezien kan worden in een zuivere kapitalistische economie. Echter vergeten ze erbij te zeggen dat Ackermann dat doet over de rug van de belastingbetaler, want hij neemt bewust risico's die hij niet had kunnen of mogen nemen als de bank niet stiekem kon vertrouwen op een bailout door de Duitse belastingbetaler. Het is dan ook opvallend dat Ackermann tot die paar zakenmensen behoort die bodyguards bij zich hebben.

    Josef Ackermann vertrouwt op de belastingbetaler als het mis gaat