Categorie: Kredietcrisis

  • Groei Amerikaanse economie derde kwartaal gedreven door consumptie

    Het GDP is een optelsom van alle productie in een economie en wordt daarom ook vaak gezien als een indicator voor de stand van de economie. Het is weliswaar een indicator met grote tekortkomingen, maar globaal wordt het nog altijd geassocieerd met economische groei en krimp. Op Advisorperspectives verscheen een interessante grafiek met alle kwartaalcijfers van het Amerikaanse GDP sinds begin 2007. Hierop is niet alleen de ontwikkeling van het GDP te zien, maar is deze ontwikkeling ook uitgesplitst naar verschillende categorieën waaruit het GDP is opgebouwd. Onderstaande grafiek is samengesteld door Doug Short en is gebaseerd op de data die te vinden is op de website van het Bureau of Economic Analysis.

    Zoals de grafiek laat zien was de groei van het GDP het afgelopen kwartaal vooamelijk gedreven door consumptie van particulieren en van de overheid. Netto werden er iets meer goederen geimporteerd, waardoor het GDP iets omlaag werd gehaald. Private investeringen leverden in het derde kwartaal geen significante bijdrage aan de groei van het GDP. Enkele statistieken:

    • Private consumptie steeg van 1,5% in het tweede naar 2% in het derde kwartaal
    • Investeringen zakten naar 0,5% in het derde kwartaal, tegenover 0,7% in het kwartaal daarvoor
    • De netto export zakte tot -1,7% (import) in Q3, tegenover +2,5% (export) in Q2
    • Overheidsuitgaven stegen met 3,7% in het derde kwartaal, terwijl deze nog 0,7% krompen in het tweede kwartaal

     

    Ontwikkeling Amerikaanse GDP per kwartaal in detail gebracht, klik voor een grotere versie (Bron: Advisor Perspectives)

  • Vrachtwagenfabrikant MAN legt productie vier weken stil

    De Süddeutsche Zeitung baseert zich op intee documenten van MAN. Daarin staat dat de productie per ingang van maandag al wordt stilgelegd in de fabrieken in München en Salzgitter. Ook op administratief niveau wordt het werk de komende weken op een lager pitje gezet, zo schrijft het ANP. De maatregel raakt volgens de Süddeutsche Zeitung 15.000 werknemers.

    Door de economische crisis is de vraag naar nieuwe vrachtwagens bij transportbedrijven en bouwondeemingen sterk afgenomen. In de crisisjaren 2008 en 2009 was er al een forse vraaguitval te zien, maar in 2010 en 2011 kwamen er ook weer berichten voorbij dat de productie weer was opgeschroefd. Het herstel blijkt dus op zijn best moeizaam te verlopen, gezien verschillende fabrikanten hun productie terugschroeven. Volgens het ANP daalde de verkoop van zware trucks in Europa in de maand september met 15%. Dinsdag komt MAN met de nieuwste cijfers naar buiten.

    De vraag naar auto's en vrachtwagens is conjunctuurgevoelig, MAN zet productie vrachtwagens vier weken stil

  • Vissen in zeewater bij Fukushima nog steeds ernstig besmet

    Vooral onder de vissoorten die op de bodem van de zee leven is de radioactieve besmetting hoog, omdat radioactief materiaal bezinkt en daarmee het voedsel voor de vissen op de zeebodem aantast. Het nieuwe onderzoek, dat deze week verscheen in het tijdschrift Science, suggereert dat er nog steeds veel radioactief materiaal op de zeebodem ligt dat blijvend het leven onder water aantast. ''Dat betekent dat als het lekken van radioactief water uit de centrales van Fukushima stopt, er nog steeds decennia lang besmetting zal zijn van het afval dat reeds op de zeebodem ligt'', aldus onderzoeker Ken Buesseler.

    In het zeewater bij Fukushima heeft 40% van alle vissen een radioactieve concentratie die hoger is dan de veilige limiet die de Japanse overheid heeft gedefinieerd voor menselijke consumptie. Er is daarom ook een verbod van kracht om in het zeewater in de buurt van Fukushima te vissen naar vissoorten die over de zeebodem zwemmen, zo licht Buesseler toe.

    Schade

    De keramp in Fukushima blijft tot op de dag van vandaag schade toebrengen aan de visserij van Japan, waar omgerekend $18 miljard in omgaat. De tsunami beschadigde 319 havens, 28.612 vissersboten en 1.725 faciliteiten waar vis verwerkt wordt.

    Tussen 26 maart en 30 september van vorig jaar lekte er in totaal ongeveer 3.500 terabecquerels aan radioactief cesuim 134 en 3.600 terabecquerels aan cesium 137 in de zee. Meer dan 80% van al het radioactieve materiaal lekte via besmet koelwater in de zee, zo blijkt uit de studie. De hoeveelheid radioactief cesium in het zeevoedsel is sinds augustus niet meer gezakt. Twee groenlingen die in augustus werden opgevist bij de kust van Fukushima bleken een concentratie van meer dan 25.000 becquerels per kilo te hebben, terwijl de wettelijke grens voor veilig voedsel is vastgesteld op 100 becquerels per kilo.

    Het vaststellen van de bron van de radioactieve besmetting op de zeebodem is volgens Buesseler cruciaal om voor de lange termijn een voorspelling te kunnen doen over de hoeveelheid straling in vis en zeevoedsel. Met deze kennis kan de overheid betere besluiten nemen en zorgen bij het publiek wegnemen. Ook kan het vertrouwen in de lokale visserij op die manier hersteld worden, aldus de onderzoeker.

    Bron: Bloomberg

    Vissen in de zee bij Fukushima nog steeds zwaar besmet met radioactief cesium

  • Banengroei VS voornamelijk gunstig voor 55-plusser

    De meeste nieuwe banen gingen volgens de statistieken naar 55-plussers, terwijl de arbeidsmarkt voor jongeren sinds 2009 alleen maar verder verslechterde. Voor het gedeelte van de beroepsbevolking dat in de leeftijdscategorie van 20-24 jaar valt zijn er sinds 2011 wel weer mondjesmaat banen bijgekomen, maar het overgrote gedeelte van de nieuwe banen werd ingenomen door oudere werknemers van 55 tot en met 69 jaar.

    Zero Hedge becijferde dat vanaf eind 2009 ongeveer 3,5 miljoen nieuwe banen werden aangenomen door werknemers van 55 tot en met 69 jaar. Nog eens 729.000 nieuwe banen werden ingevuld door het gedeelte van de beroepsbevolking dat in de leeftijdscategorie van 20 tot en met 24 jaar zit. Wie zijn er dan spreekwoordelijk buiten de boot gevallen op de arbeidsmarkt? De jongeren van 16 tot en met 19 jaar en de mensen die middenin hun carriere zouden moeten zitten, het gedeelte van de beroepsbevolking met een leeftijd van 25 tot en met 54 jaar. In deze groep gingen er sinds juni 2009 netto 729.000 banen verloren!

    De cijfers vertellen ons dat het herstel op de Amerikaanse arbeidsmarkt, voor zover we daarvan kunnen spreken, vooral ten deel is gevallen aan de oudere en meer ervaren werknemer. De jongeren vallen steeds vaker buiten de boot. Tegelijkertijd zijn ook de arbeidsvoorwaardewn in veel gevallen verslechterd, want de laatste jaren zien we ook een verschuiving van full-time naar meer part-time banen. Beide worden in de statistieken meegenomen als een volwaardige baan, maar het behoeft geen uitleg dat een full-time baan met een vast contract meer inkomen en meer zekerheid geeft dan een part-time functie.

    Onderstaande grafiek geeft de cumulatieve ontwikkeling van het aantal arbeidsplaatsen weer ten opzichte van de voorgaande maand. Alles boven de nullijn geeft aan dat er netto meer arbeidsplaatsen zijn ingevuld door de betreffende leeftijdscategorie, alles onder de nullijn geeft aan waar banen verloren zijn gegaan (en voor welke leeftijdscategorie). Klik op onderstaande afbeelding voor een grotere versie.

    Herstel op Amerikaanse arbeidsmarkt viel vooral ten deel aan de 55-plussers (Bron: Zero Hedge)

  • Groei nieuwe hypotheekleningen op laagste punt sinds 2003

    De groei van het aantal hypotheekleningen is in de loop van vorig jaar opnieuw verzwakt, zoals onderstaande grafiek laat zien. Dat terwijl de hypotheekrente tegelijkertijd daalde en het in theorie dus gunstiger werd om te lenen. Die combinatie van factoren geeft wel aan hoe slecht het op de Nederlandse huizenmarkt gaat en wat ons allemaal nog te wachten staat. De huizenprijzen zijn te hoog en met het vooruitzicht van dalende prijzen staan noch starters noch Nederlandse banken in de rij om hypotheken te nemen en te verstrekken.

    In augustus was de hypotheekrente verder gezakt tot 4,2%, het laagste niveau in jaren tijd. Dat is gunstig voor de huizenbezitters die voor een variabele rente hebben gekozen, want hun maandlasten vallen hierdoor lager uit. In dezelfde maand van vorig jaar was de hypotheekrente gemiddeld nog 4,6%. Ook starters zouden hiermee geholpen zijn, ware het niet dat de politiek eindelijk gaat sleutelen aan de hypotheekrenteaftrek. Deze subsidie op schulden heeft al die jaren geholpen met het opdrijven van de huizenprijzen in ons land, dus ligt het voor de hand dat de (geleidelijke maar onvermijdelijke) afschaffing ervan de huizenprijzen in de nabije toekomst verder onder druk zal zetten.

    In de eerste helft van 2008 groeide de totale omvang van de hypotheekschuld nog in een hoog tempo, maar liefst 7% ten opzichte van diezelfde periode in 2007. Na het uitbreken van de financiele crisis kwam de ontnuchtering en zakte de jaar-op-jaar groei van het totaal aantal hypotheken  in een jaar tijd terug tot iets meer dan 3%. Nog steeds groei, maar niet genoeg om de hoge huizenprijzen in stand te kunnen houden. Daaa leek de situatie enigszins te stabiliseren, maar sinds halverwege 2011 is de groei van het aantal hypotheekleningen opnieuw weggezakt. Ook in euro's groeit de hypotheekschuld logischerwijs niet meer zo hard. Kwam er in de eerste helft van 2008 nog jaarlijkse €30 miljard aan hypotheekleningen bij op de balansen van Nederlandse banken, afgelopen maand was dat nog maar €10 miljard op jaarbasis.

    Onderstaande grafieken zijn afkomstig van de website van de DNB.

  • Peugeot heeft €11,5 miljard nodig voor herfinanciering leningentak

    De Franse autobouwer staat al enige tijd onder druk, want door de financiële crisis verkoopt het bedrijf veel minder auto's dan voorheen. Andere autofabrikanten zitten in hetzelfde schuitje, waardoor de concurrentiestrijd op het scherpst van de snede gevoerd wordt. Daar horen ook gunstige autoleningen bij, waarmee de fabrikant in feite een deel van de rentelasten en het risico van wanbetaling op zich neemt. Deze methode om consumenten over de streep te trekken blijkt niet zonder risico's.

    Voor de herfinanciering van €11,5 miljard aan leningen heeft Peugeot samenwerking gezocht met banken én met de Franse overheid. Dat laatstgenoemde is een teken aan de wand, want het impliceert dat de autofabrikant niet meer zelfstandig de herfinanciering rond kan krijgen. Het BNR schrijft dat de Franse overheid garant staat voor €7 miljard aan leningen die Peugeot aan klanten verstrekt heeft. In ruil daarvoor heeft de Franse overheid een stoel gekregen aan de bestuurstafel van de Franse autobouwer.

    Door de zwakke marktomstandigheden en de gegeven staatsgarantie wordt Peugeot gedwongen om diep in de kosten te snijden en het bedrijf te stroomlijnen. Het bedrijf zou van plan zijn 8 duizend banen te schrappen. Peugeot zag de omzet in het derde kwartaal met bijna 4% dalen tot €12,9 miljard. De omzet uit de verkoop van auto's viel volgens het BNR met 8,5% terug tot €8,5 miljard. Het aandeel Peugeot verloor vanmorgen op de Franse aandelenbeurs 4,84% van haar waarde. De afgelopen vijf jaar valt er al weinig plezier te beleven aan het aandeel Peugeot. De koers ging gedurende die periode van €50 naar €6 en verloor gedurende dit jaar alleen al bijna de helft van haar beurswaarde.

    De Franse autofabrikant Peugeot moet €11,5 miljard aan autoleningen herfinancieren

    Aandeel Peugeot verloor in de afgelopen vijf jaar groot gedeelte van haar waarde (Bron: Bloomberg)

  • Duitse toezichthouder pleit voor inventarisatie goudvoorraad

    Het Bundesrechnungshof pleit in een maandag vrijgegeven rapport voor een regelmatige inspectie van de goudvoorraad van Duitsland, en dan met name het deel dat in het buitenland opgeslagen ligt. De Duitse Bundesbank zou volgens de financieel toezichthouder moeten natrekken of ze daadwerkelijk al het goud bezit dat ze zegt te bezitten. Daarvoor moet de goudreserve die 'thuis' opgeslagen is, en het overgrote gedeelte dat verspreid in New York, Parijs en Londen ligt, laten controleren op echtheid en gewicht.

    De Bundesbank is volgens het Bundesrechnungshof te afhankelijk geworden van de informatie die de Franse, Britse en Amerikaanse centrale banken doorgeven ten aanzien van de goudvoorraad. De toezichthouder merkt op dat de Duitse goudvoorraad door de sterk gestegen goudprijs inmiddels €142 miljard waard is. Met zoveel kapitaal aan goud kan de Bundesbank niet alleen meer vertrouwen op de cijfers die de andere centrale banken doorgeven. Volgens de laatste informatie liggen er 82.857 goudstaven in de kluis in Frankfurt, maar dat is slechts een gedeelte van de totale reserve van onze oosterburen.

    Vaak wordt er mysterieus gedaan over goudvoorraden. Zo geeft China al een aantal jaar geen details meer vrij over de omvang van de goudreserve en willen centrale banken alleen na lang aandringen bekend maken hoeveel goud ze op verschillende locaties hebben liggen. Er gaan ook geruchten over niet bestaande goudreserves en over goud dat meerdere keren is uitgeleend. Om alle twijfel weg te nemen zou Duitsland haar goudreserve moeten laten controleren, zo concludeert het Bundesrechnungshof. Een opmerkelijk detail uit het rapport: de Bundesbank zou in de komende drie jaren ieder jaar 50 ton aan goud moeten ophalen uit haar reserve die in New York opgeslagen ligt. De actuele lijst van de landen met de grootste officiele goudvoorraad is hier te vinden.

    Duitse Bundesbank zou haar goudvoorraad moeten controleren, aldus het Bundesrechnungshof

  • De Grote Depressie in tien grafieken

    Onderstaande afbeeldingen zijn rechtstreeks overgenomen van Jesse's Café Americain en zijn voorzien van een onderschrift. De meeste afbeeldingen kunnen aangeklikt worden voor een grotere en beter leesbare versie.

    Figuur 1: De Dow Jones verloor uiteindelijk 90% van haar waarde

    De eerste daling werd voor de helft weer ongedaan gemaakt door een bear market rally. Beleggers die denken dat de grootste daling achter de rug is stappen op dit moment in en denken dat ze een goede koop hebben gedaan, niet wetende dat de index op dat moment nog steeds overgewaardeerd was. Vanaf 1933 herstelt de koers zich alweer snel. In vijf jaar tijd gaat de beurs 4,5x over de kop vanaf het dieptepunt.

    Figuur 2: Een krimpende geldhoeveelheid zorgt voor dalende consumentenprijzen en dalende aandelenkoersen

    Deze grafiek laat zien welke gevolgen het proces van 'deleveraging' heeft op de economie. De neerwaartse spiraal van dalende lonen en prijzen en een oplopende werkloosheid wordt pas in 1933 doorbroken als Roosevelt een nieuw stimuleringsprogramma aankondigt dat we sindsdien kennen als de New Deal.

    Figuur 3: De werkloosheid stijgt tot een record van 25%.

    Het zou dertien jaar duren voordat de werkloosheid weer terug was op het niveau van voor de beurscrash van 1929. Saillaint detail: volgens Shadowstats is de echte werkloosheid in Amerika volgens een ruimere definitie inmiddels al opgelopen tot bijna 23%.

    Figuur 4: Het Amerikaanse BBP steeg na de introductie van het New Deal stimuleringsprogramma

    Nadat de dollar met 41% was gedevalueerd ten opzichte van goud en de regering de arbeidsmarkt begon te ondersteunen groeide het BBP met ongeveer eenderde. De groei werd in 1937 afgeremd toen de Fed een verdubbeling van de kapitaalreserve eiste van de banken.

    Figuur 5: Monetaire basis groeide vanaf 1934 weer snel, in 1937 zorgde de hogere kapitaalreserve die banken moesten aanhouden voor een contractie. Met het uitbreken van WO II in Europa nam de geldhoeveelheid weer toe.

    Figuur 6: Rendement op staatsobligaties steeg als gevolg van de deflatoire druk. Geld werd schaars en lenen werd daardoor duurder. Ook hadden beleggers minder kapitaal om te beleggen in Amerikaanse staatsobligaties

    Figuur 7: Sterke deflatie maakte het leven in de jaren dertig niet goedkoper, inkomens en vermogenstitels zakten immers minstens zo snel in waarde

    Figuur 8: Consumptie en export krompen gedurende de Grote Depressie, investeringen werden bij gebrek aan economische activiteit op een zeer laag pitje gezet

    Figuur 9: Zowel de import als de export kromp in de jaren dertig van de vorige eeuw

    Figuur 10: Er is een sterk verband zichtbaar tussen het BBP en de consumptie

  • Consumptie Nederlandse huishoudens blijft dalen

    Achter het gemiddelde van -2% verschuilen zich natuurlijk sterk uiteenlopende percentages. Zo werd er in augustus maarliefst 7,2% minder uitgegeven aan duurzame goederen ten opzichte van diezelfde maand vorig jaar. Er werd volgens het CBS vooral bezuinigd op meubels, consumentenelektronica, kleding en schoeisel. Dit zijn ook de branches waar het aantal faillisementen de laatste tijd gestegen is.

    Op voedsel wil of kan men minder bezuinigen, want hier gaven Nederlandse huishoudens 0,4% minder geld uit ten opzichte van een jaar geleden. In juli werd er opvallend genoeg meer uitgegeven aan voedsel dan een jaar geleden, want over deze maand rapporteerde het CBS vorige maand een verschil van +2,7% jaar-op-jaar. Aan diensten werd in augustus ongeveer even veel geld uitgegeven als een jaar geleden, terwijl de bestedingen aan overige goederen (waaronder brandstof) 6,1% lager uitvielen dan vorig jaar augustus. Deze cijfers laten zien dat het nog steeds niet veel sprake is van economische groei. Het CBS heeft een interactieve consumptieradar gemaakt waarop per maand te zien is hoe het consumentenvertrouwen erbij ligt.

    Consumptie huishoudens daalt sinds de zomer van 2011 onafgebroken

    Consumptieradar van het CBS (Klik hier voor de interactieve radar)