Terwijl de aandelenmarkten diep in het rood staan bewijst goud haar status van veilige haven. De goudprijs staat op het moment van schrijven op $1.160 per troy ounce, dat is 0,2% hoger dan de slotkoers van afgelopen vrijdag. Door een wisselkoerseffect staat de goudprijs in euro’s 2,25% lager op ruim €997 euro per troy ounce. Dat is een zeer bescheiden verlies in vergelijking met de daling van 7% voor de AEX index en de daling van meer dan 5% voor de Amerikaanse beursindices.
Grondstoffen doen het vandaag ook veel slechter dan goud. De olieprijs daalde met 3,78% tot minder dan $39 per vat, terwijl de CRB grondstoffenindex 2,88% lager staat. Zilver daalt samen met andere grondstoffen en staat op het moment van schrijven op een verlies van 3,21% in dollars en 5,55% in euro’s.
Wilt u goud kopen? Download dan de goudgids die Goudstandaard in samenwerking met Slimbeleggen heeft samengesteld! In de goudgids lichten we toe waarom goud een waardevolle toevoeging is aan een goed gespreide beleggingsportefeuille!
Goud is positieve uitblinker op bloedrode beursdag
De AEX index staat op het moment van schrijven 7,25% lager op 410,76 punten. Als de beurs vanmiddag op dit niveau sluit komt 24 augustus 2015 in de top tien van grootste beursdalingen van de afgelopen dertig jaar! De beursdaling van vandaag kan zich meten met de slechtste beursdagen van oktober 2008 en met 11 september 2001. Beleggers maken zich zorgen over de economische groei en de grote daling van de beurzen in China en in het Midden-Oosten. Ook de futures voor Wall Street staan diep in het rood, de verwachting is dat de beurs daar ruim 3% lager zal openen.
De prijs van grondstoffen is deze eeuw nog nooit zo laag geweest als nu. De Bloomberg grondstoffenindex zakte tot onder de 87 punten, het laagste niveau sinds 1999! Via Zero Hedge kwamen we de volgende grafiek tegen die het koersverloop goed in beeld brengt. De grondstoffenprijzen dalen omdat beleggers wereldwijd minder economische groei verwachten, wat betekent dat er minder grondstoffen nodig zijn. Ook zijn grondstoffen goedkoper geworden door de daling van de olieprijs. De grote financiële crisis van 2008 werd vooraf gegaan door een scherpe daling van de grondstofprijzen. Staan we aan de vooravond van een nieuwe crisis?
Bloomberg grondstoffenindex naar laagste niveau sinds 1999
Het belangrijkste staatspensioenfonds van China mag vanaf nu ook op de Chinese aandelenmarkt beleggen, zo meldt het Chinese persbureau Xinhua. Van het totaal beheerde vermogen van 3,5 biljoen yuan (omgerekend €477 miljard) mag het fonds voortaan maximaal 30% beleggen in de Chinese aandelenmarkt. Het fonds mag niet alleen aandelen kopen, maar ook opties en derivaten die gerelateerd zijn aan de beurs.
De Chinese overheid hoopt met deze nieuwe maatregel een verdere daling van de Chinese beurs tegen te houden. Vorige week daalde de Shanghai Stock Exchange met bijna 12% en vandaag ging de index opnieuw met ongeveer acht procent onderuit. Daarmee is de beurs weer terug op het niveau van begin dit jaar. Beleggers maken zich zorgen over de Chinese economie, die vorig jaar de zwakste groei liet zien sinds 1990. Onlangs devalueerde China haar munt om de export een kleine impuls te geven. Dat zorgde voor nieuwe paniek op de Chinese beurs.
De Chinese beurs is vandaag opnieuw hard onderuit gegaan. Afgelopen vrijdag verloor de index al ruim 4% en vandaag ging de Shanghai Composite met nog eens 8% omlaag. Sinds de Azië crisis is de aandelenmarkt van China niet meer zo hard gedaald als vandaag. De beursindex zakte naar 3.231 punten, dat is het laagste niveau in zes maanden tijd. Rond het middaguur (lokale tijd) hadden bijna 2.000 aandelen al hun limiet van -10% op één dag bereikt. Als een aandeel 10% lager staat wordt de handel in dat aandeel stilgelegd, wat betekent dat het automatisch extra druk wordt bij de ‘uitgang’ op beursdagen als deze.
Ook elders in de wereld is het onrustig op de beurzen. Gisteren schreven we in het goud en zilver report al over de grote verliezen op de beurzen in het Midden-Oosten. In Dubai ging de belangrijkste index met 9% onderuit, terwijl in andere Arabische landen en in Egypte de verliezen opliepen tot meer dan 5%. De beursdalingen gaan gepaard met een verdere daling van de olieprijs en lagere grondstofprijzen. De euro wint aan populariteit ten koste van de dollar, de wisselkoers steeg vanmorgen al met 0,6% naar $1,145.
Shanghai Composite bijna terug op niveau van begin dit jaar
De aandelenmarkt van China is deze week opnieuw hard onderuit gegaan. Eerder deze week ging de Shanghai Stock Exchange al met meer dan zes procent onderuit en vandaag stonden er opnieuw rode cijfers op de borden. De beurs sloot vandaag 4,27% lager op een niveau van 3.507 punten, lager dan de vorige bodem van begin augustus. Toen werd de daling gestopt door interventies van de overheid. Beleggingsfondsen mochten enige tijd geen aandelen meer verkopen, er kwam een verbod op short selling en de margeverplichtingen voor het kopen van aandelen met geleend geld werden verlaagd.
Deze ingrepen zorgden voor een korte herstelrally, maar die is nu al uitgewerkt. De onzekerheid over de Chinese economie heeft de overhand gekregen en beleggers kiezen nog steeds massaal de uitgang.
Chinese aandelenmarkt naar laagste niveau in bijna vijf maanden (Bron: Bloomberg)
De maatregelen die genomen zijn om de Chinese beurscrash op te vangen (via Zero Hedge)
De Indiase overheid experimenteert met een nieuw soort bank die alles kan doen wat een normale bank doet, maar dan zonder de geldscheppende functie die normale banken vervullen wanneer ze een krediet verstrekken aan particulieren. De centrale bank heeft bij wijze van proef al elf licenties verstrekt voor de oprichting van een ‘betalingsbank’, maar in de toekomst moet het voor iedereen die minimaal een miljard roepie heeft (omgerekend €13,6 miljoen) mogelijk zijn om een dergelijke betalingsbank op te richten. Na een zorgvuldige screening kan iedereen die over een dergelijk vermogen beschikt besluiten een bank op te richten waar mensen hun spaargeld kunnen bewaren en betalingen kunnen doen.
De bank leent alleen geld uit aan de overheid, wat betekent dat deze betalingsbanken zeer veilig zijn. Anders dan veel Westerse banken, die vele malen hun eigen vermogen kunnen uitlenen onder een fractioneel banksysteem, hebben deze nieuwe betalingsbanken in principe een zeer solide balans. Tot op heden hebben diverse grote Indiase bedrijven al een dergelijke bankvergunning gekregen, waaronder verschillende telecommaatschappijen, een bedrijf dat onlien betalingen verwerkt en één van de vijf grootste IT-bedrijven van het land.
Revolutionair
Er zijn verschillende redenen om aan te namen dat deze betalingsbanken een revolutionaire verandering teweeg kunnen brengen in het bankieren van de 21e eeuw. Zo kunnen betalingsbanken heel gemakkelijk online betaalsystemen implementeren die Indiërs via hun telefoon kunnen gebruiken. Fysieke bankkantoren worden steeds minder belangrijk door de overschakeling naar digitaal geld en betalingsbanken kunnen daar handig op inspelen omdat ze niet de overheadkosten hebben van een groot netwerk van fysieke bankkantoren. In India, waar het bankieren in de landelijke gebieden nog onderontwikkeld is, kunnen de betalingsbanken door hun lage toetredingsdrempel en lage kosten makkelijk nieuwe klanten voor zich winnen.
Een tweede voordeel is dat er meer concurrentie komt tussen banken. De nieuwe betalingsbanken kunnen diensten voor lagere tarieven proberen aan te bieden dan de gevestigde reguliere banken. Dat betekent dat Indiërs betere dienstverlening mogen verwachten tegen een betere prijs. Ook de veiligheid van deze betalingsbanken is groter. In een grote crisis zal een betalingsbank niet omvallen, terwijl een normale bank wél risico’s loopt als het aantal wanbetalingen snel toeneemt.
Veiligheid
Tenslotte biedt de komst van betalingsbanken voordelen voor de overheid. Als veel Indiërs hun spaargeld op een dergelijke bank parkeren betekent dat automatisch dat de overheid uit een grote reserve kan putten wanneer ze geld nodig heeft. Ze hoeft dan minder obligaties uit te geven, omdat ze rechtstreeks van deze betalingsbanken geld kan lenen. Ook kan een verdere penetratie van elektronisch bankieren in de Indiase samenleving het gebruik van contant geld terugdringen. Dat betekent dat er minder pinautomaten nodig zijn en dat winkels minder geld in kas hoeven te houden, wat de veiligheid ten goede komt. Ook wordt het lastiger om zwart geld te gebruiken in een samenleving die in toenemende mate overstapt op giraal geld.
Het nieuwe concept van betalingsbanken biedt consumenten de keuze. Of ze kiezen voor een traditionele bank, die spaartegoeden gebruikt als onderpand voor nieuwe leningen aan burgers en bedrijven, of ze kiezen voor een betalingsbank die alleen geld uitleent aan de overheid.
Volgens voormalig Fed-voorzitter Alan Greenspan gaat het nog steeds niet goed met de Amerikaanse economie. De productiviteit neemt amper toe en dat betekent dat we voorlopig ook geen sterke economische groei hoeven te verwachten. Ook blijven de investeringen achter, omdat de besparingen van de Amerikaanse huishoudens amper toenemen. Wat wel toeneemt is de omvang van de ongedekte sociale verplichtingen, de zogeheten ‘unfunded liabilities’. Die zijn volgens Greenspan inmiddels zo groot geworden dat ze een negatief effect hebben op de totale besparingen in de economie.
In een gesprek met Fox News benadrukt Greenspan dat de rente in de VS nog nooit zo lang zo laag is geweest. We hebben een deel van het interview voor u uitgeschreven:
“Millennia lang lag de rente gemiddeld rond de 4 a 5 procent. We hebben data tot het oude Griekenland en ook toen was de rente ongeveer op dat niveau. Het lijkt erop alsof die rente van 4 tot 5 procent de tijdswaarde vertegenwoordigt die de mensheid aan geld toekent. Maar nu hebben we de rente al een aanzienlijke periode ver onder dit niveau gebracht.”
En welk gevaar schuilt daar in?
“Het gevaar dat de rente ooit weer terugkeert naar het niveau waar het al millennia lang op terugkomt. En dat belooft niet veel goeds. Ik denk dan aan een bubbel in obligaties. Als er een bubbel is op de aandelenmarkt, dan denken we aan extreem hoge koers/winst verhoudingen. Als je dan kijkt naar de prijs van staatsobligaties en dat vergelijkt met de rente opbrengst uit die staatsobligaties, dat moeten we ons heel erg zorgen maken…”
Dus je voorziet een bubbel in obligaties?
“Er zijn twee mogelijkheden. Of we keren langzaam terug naar een normale situatie, of het gebeurt op een agressieve manier. De geschiedenis leert ons dat die laatste optie het meest waarschijnlijk is.”
De grote vraag is nu of deze markt in staat is verder te stijgen. Wat denkt u?
“De koers/winst ratio is in feite opgebouwd uit twee krachten. De ene is de equity premium. De andere is de rentestand. Wanneer de obligatiekoersen daling heeft dit een ernstig negatieve uitwerking op aandelenkoersen. En dat is waar de problemen zijn voor wat betreft aandelen. Ook die ontkomen niet aan het feit dat de rente historisch gezien te laag is en uiteindelijk weer zal moeten stijgen.”
De Chinese centrale bank heeft deze week bijna $100 miljard van haar valutareserves in twee Chinese banken geïnjecteerd. De maatregel is bedoeld om de kapitaalbasis van beide banken te versterken en daarmee de kredietverlening aan de economie te versoepelen. Zo probeert China een extra impuls te geven aan een economie de tekenen van groeivertraging laten zien.
De Chinese centrale bank injecteerde afgelopen dinsdag $48 miljard in de China Development Bank en $45 miljard in de Export-Import Bank of China, zo schrijft de Economic Times of India. “Deze injectie wekt de suggestie dat de centrale bank geld kapitaal probeert te injecteren in de reele economie, bijvoorbeeld in export en de aanleg van infrastructuur”, zo verklaarde China-deskundige Wang Shengzu van Barclays Capital tegen persbureau AFP.
De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog.
In deze aflevering van Café Weltschmerz gaat Willem Middelkoop in gesprek met financieel geograaf Ewald Engelen. Engelen heeft een zware tijd achter de rug. Kritiek op de lijst met namen in zijn boek en zijn reflectie daarop, bracht hem in een persoonlijke crisis. Hij heeft zich daar inmiddels uitgevochten en met Willem bespreekt hij zijn mentale houding tegenover de financiële wereld en de media. Vind je de gesprekken van Café Weltschmerz leuk? Abonneer je dan op hun Youtube pagina of kijk op hun website voor meer spraakmakende interviews.
Willem Middelkoop ging onlangs in gesprek met beurscommentator Kees de Kort. Nog voor de crisis van 2008 uitbrak waren deze twee heren al vrij negatief over de economie. Kees de Kort geeft voor BNR Nieuwsradio zijn visie op de beurs, terwijl Willem Middelkoop jaren geleden bij het grote publiek bekend werd met zijn beurscommentaren voor RTL-Z. Het is nu al zeven jaar geleden dat het wereldwijde financiële systeem op omvallen stond. Hoe denken de heren daar nu over? Bekijk hier het interessante gesprek dat voor Café Weltschmerz werd opgenomen.
Wil je meer van deze video's zien? Kijk dan eens op hun Youtube pagina of op hun website.
