Categorie: Grondstoffen

OPEC bouwt stilletjes aan nieuwe productiecapaciteit

In maart daalde de olieprijs in een behoorlijk tempo. De prijsval kwam nadat bekend was geworden dat de voorraden in de VS met 8,2 miljoen vaten veel sterker waren gegroeid dat verwacht. Niet alleen de prijs van een vat olie kelderde, maar ook olieaandelen gingen in de aanbieding. Binnen de S&P 500 staat de sector energie dit jaar op een duidelijk verlies.

Een ongeluk komt nooit alleen. Een dag voordat het nieuws over de voorraden naar buiten kwam, sprak de minister van oliezaken van Saoedi Arabië waarschuwende woorden. Khalid al-Falih wees erop dat de huidige overeenkomst van OPEC met non-OPEC landen de schalie-industrie in de VS weer op de been had geholpen. Dat deed de prijzen geen goed. De minister drong aan op een verlening van de overeenkomst om zo het huidige overschot terug te dringen naar meer normale niveaus.

Van overproductie naar tekort

In die week van prijsdalingen en overaanbod sprak ook het Internationaal Energie Agentschap waarschuwende woorden. Door de aanhoudend lage olieprijs zijn investeringen in nieuwe oliewinning op de lange baan geschoven. Bedrijven als Exxon Mobile investeren wel, maar dan in projecten met een korte looptijd die al na drie jaar winstgevend zijn. Als dat zo blijft, dan vreest de IEA dat rond het jaar 2020 de huidige overproductie wel eens kan omslaan in een tekort. Dan kunnen aan het begin van het komende decennium prijzen wel eens sterk gaan stijgen.

Door de langzaam verbeterende economische groei en bijvoorbeeld het herstel van de luchtvaart verwacht het IEA dat de vraag naar olie tot 2022 jaarlijks met 1,2 miljoen vaten per dag gaat stijgen. De verwachte snelle doorbraak zal daar weinig aan kunnen veranderen. Als de oliemaatschappijen hun investeringen niet snel opvoeren, zal de wereld een steeds groter beroep op OPEC moeten doen. De organisatie zal dan zijn productie opvoeren van 32,2 miljoen vaten per dag in 2016 naar 35,8 miljoen vaten in 2022, zo heeft het IEA berekend.

Verschillende OPEC-landen willen productie verhogen (Grafiek via Bloomberg)

OPEC verwacht meer vraag naar olie

De beweringen van het IEA hangen niet in de lucht. De organisatie stelt vast dat OPEC zich nu al aan het voorbereiden is op het herstel in de vraag. Het bouwt aan het verhogen van zijn productiecapaciteit met 1,95 miljoen vaten in 2022 per dag. In 2015 voorspelde het IEA dat de verbetering van de capaciteit niet veel verder zou reiken dan 800.000 vaten per dag.

Vooral landen met een lage kostenbasis sleutelen driftig aan hun productiecapaciteit. De koppositie wordt daarbij ingenomen door Irak. Dat land streeft ernaar om in 2022 ongeveer 5,4 miljoen vaten per dag op te pompen in plaats van het eerdere streefcijfer van 4,6 miljoen vaten. Iran volgt op de voet en wil in 2022 een volume van 4,15 miljoen vaten per dag op de markt zetten.

Het is voor het IEA nog maar de vraag of de verbeterde capaciteit ook onmiddellijk gevolgd wordt door een daadwerkelijke verhoging van de productie. Dan zouden prijzen in 2018 wel eens naar historisch lage niveaus kunnen dalen. Daar lijkt geen enkele producent bij gebaat, maar dat op zich wil weinig zeggen. Dat beseffen ze bij het IEA ook!

Cor Wijtvliet

Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

Over Beurshalte:

Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

4 april 2017
Beleggers weer enthousiast over platina

Beleggers zien weer kansen in platina, nu de prijs van dit edelmetaal relatief laag is ten opzichte van goud. Bloomberg schrijft dat de totale voorraden van platina-ETF’s nu al zes weken op rij zijn gestegen, omdat beleggers rekening houden met een stijging van de platinaprijs. Ondanks de prijsdaling van de laatste weken blijven beleggers enthousiast over dit edelmetaal, omdat men verwacht dat het tekort aan platina nog wel even zal aanhouden.

De voorraad platina die ligt opgeslagen in de kluizen van de New York Mercantile Exchange dalen nu al vier weken op rij en staan volgens berekeningen van Bloomberg nu op het laagste niveau in zes maanden. Omdat beleggers meer platina kopen is de productie van de mijnbouwsector niet meer toereikend om aan de vraag te voldoen. Volgens berekeningen van het World Platinum Investment Council is er dit jaar opnieuw een tekort aan platina, namelijk 120.000 troy ounce. De afgelopen vijf jaar was er ook al een tekort aan platina, omdat steeds meer beleggers dit edelmetaal overwegen als alternatieve belegging.

Het World Platinum Council verwacht een daling van 4% van de platinaproductie in Zuid-Afrika, het land dat goed is voor 70% van de wereldwijde productie. Het edelmetaal is daar steeds moeilijker te vinden, waardoor het tegen de huidige platinaprijs niet meer rendabel is om alle mijnen open te houden. Bij een stagnerende of dalende productie kan het tekort aan platina nog langer aanhouden, waarmee het edelmetaal interessant kan zijn voor speculatieve beleggers.

Beleggen in platina

Door de geschiedenis heen was platina meestal duurder dan goud, maar de laatste drie jaar is het edelmetaal juist weer een stuk goedkoper geworden. Op het moment van schrijven kost een kilo platina ongeveer €28.800, terwijl een kilo goud voor €37.300 van eigenaar wisselt. Sinds 1990 is dat verschil niet meer zo groot geweest als nu, zoals ook onderstaande grafiek van The Bullion Desk laat zien.

Platina is net als zilver een edelmetaal met een belangrijke industriële component. Het wordt voornamelijk gebruikt in de auto-industrie, maar ook voor de productie van luxe sieraden. Door de groeiende belangstelling onder beleggers worden er ook veel platina munten en platinabaren geproduceerd. Door de grote industriële component beweegt de platinaprijs mee met de conjunctuur van de economie. Bij een groeiende economie stijgt de vraag naar auto’s en vrachtwagens en neemt ook de vraag naar platina toe.

Platina relatief goedkoop ten opzichte van goud (Bron: Denvergold.org)

Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.

23 maart 2017
Extreme volatiliteit keert terug op internationale oliemarkt

De geschiedenis leert geen lessen, maar het is de moeite waard de geschiedenis goed te bestuderen. Dat geldt zeker voor de oliemarkt. Amerikanen en Europeanen hebben OPEC vaak beticht van manipulatie van de prijs, maar zeker de Amerikanen zijn geen haar beter. Tussen 1930 en 1970 blonken ze uit in het manipuleren van het olie-aanbod en legden aldus een bodem onder de prijs. In die jaren legde de Amerikaanse overheid oliemaatschappijen en individuele staten de verplichting productiequota’s op om zo te voorkomen dat prijzen te heftig op en neer zouden bewegen. Op die manier werden de belangen van de sector, burgers, beleggers en overheid het bet gediend, zo was de gedachte.

Het beleid van toen staat haaks op de structurele veranderingen die de internationale oliemarkten te wachten staan. Die veranderingen kunnen grote gevolgen hebben voor de oliesector, maar ook voor de economische groei, de internationale veiligheid en het milieu. Het afgelopen decennium schoten olieprijzen in snel tempo omhoog en omlaag. Het luidde het einde in van OPEC als manager van het aanbod en de terugkeer van de vrije markt.

Het resultaat zal naar alle waarschijnlijkheid zijn dat prijzen over een lange termijn heftig gaan bewegen. Dat brengt grote financiële, economische en geopolitieke risico’s mee voor de burger, bedrijfsleven en overheden.

Het beeld van prijsbewegingen is eigenlijk zo oud als de olie-industrie zelf. Vraag en aanbod reageerden traag op prijsbewegingen en opslag was duur en de capaciteit beperkt. Het was voor producenten en overheden het startsein om te proberen het aanbod in goede banen te leiden. Dat beleid was niet onsuccesvol.

Stabilisering olieprijs

Het ontmantelen van Standard Oil in 1911 maakte een einde aan een periode van relatieve rust op het prijsfront. De aanhoudende onrust op het prijzenfront bezorgden de industrie en de overheid hoofdbrekens, omdat olie onmisbaar was geworden. De onrust hield aan tot 1931. In dat jaar zakten prijzen zo diep weg, dat Texas en Oklahoma militairen naar de olievelden stuurden om het sluiten van de nodige bronnen af te dwingen. Het was het begin van een vier decennia durende samenwerking tussen het Witte Huis en de olie-industrie om het aanbod te quoteren. Het succes was enorm, want de prijsstabiliteit was indrukwekkend.

In 1972 brak een nieuwe periode aan. De productie in de VS begon te dalen en in het Midden-Oosten bleek OPEC zeer wel in staat het aanbod en de olieprijs naar eigen inzicht te managen. Het succes van OPEC was niet vergelijkbaar met dat van Texas in de decennia daarvoor. Ongeveer 10 jaar geleden is een einde gekomen aan de dominantie van OPEC. Prijzen schoten om van een hoogtepunt van $145 per vat in 2008 naar een dieptepunt van $26 in februari 2016.

De olieprijs zakte in 2014 hard weg door toename wereldwijde productie

De opzet van Texas en OPEC was niet alleen op korte termijn te stabiliseren, maar om ook zekerheid te bieden voor de langere termijn. Dat is absolute noodzaak, omdat olie toen en nu een centrale rol in de wereld. Heftige prijsschommelingen verkort de planningshorizon van bedrijven, schrikt investeringen af met alle economische gevolgen van dien. Heftige prijsbewegingen kunnen zelfs het monetair beleid van centrale banken in de wielen rijden, voor recessies zorgen en zelfs oorlog en terrorisme uitlokken.

OPEC verliest controle

Bezien vanuit dat perspectief is het niet vreemd dat sommige partijen in de VS niet blij waren met de prijsval die in 2014 inzette. Ze riepen OPEC op om de productie terug te schroeven. Sommige van deze partijen hebben goede hoop dat de overeenkomst tussen Rusland en OPEC het begin zal zijn van een betere afstemming tussen vraag en aanbod.

Die hoop is waarschijnlijk vals. In februari begonnen gesprekken over beperking van de productie, maar sindsdien is de productie met 1,4 miljoen vaten per dag toegenomen. Het overaanbod is zodoende eerder toe- dan afgenomen. Dat feit ondergraaft min of meer de duurzaamheid van het akkoord en geeft een meer ad-hoc karakter, zoals in de geschiedenis wel vaker gebeurt is. Het geeft geen structurele rust op de markt.

De (nabije) toekomst gaat zodoende meer en meer op het verleden lijken, met sterke schommelingen in vraag en aanbod uitmondend in politieke onrust. Evenals in het grijze verleden is er op dit moment geen alles bepalende swing producer om de prijsbewegingen naar eigen inzicht te beteugelen. Het ontbreken van een kompas op de oliemarkt zal veel gaan vragen van consumenten, bedrijven en overheden. Ze moeten slimmer en innovatiever worden om de schommelingen het hoofd te bieden. Dat is geen geringe opgave, zo laat de geschiedenis zien. Een vrije oliemarkt is een mixed blessing!

Cor Wijtvliet

Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

Over Beurshalte:

Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

17 februari 2017
Trump helpt de prijs van uranium een handje

De ramp in het Japanse Fukushima in 2011 leek de nekslag voor de uraniumindustrie. In een reactie op deze ramp besloten belangrijke partijen als Duitsland en Japan hun nucleaire plannen op te schorten met als gevolg dat de prijs in elkaar klapte.

Een voorlopig dieptepunt werd bereikt in november 2016. Uranium kostte toen nog slechts $ 18 per pond en dat is 75% minder dan aan de vooravond van Fukushima. Sinds november is de prijs echter weer behoorlijk omhoog geschoten. Beleggers bekijken de industrie met hernieuwde interesse en een enkeling is alweer in de markt gestapt. Ze kijken voorzichtig optimistisch vooruit.

Uraniumprijs (Grafiek via Financial Times)

Kazachstan

Hun optimisme is gestoeld op verschillende ontwikkelingen. Kazachstan, de grootste uraniumproducent met een marktaandeel van 40%, gaat de productie beperken. De beperking bedraagt ongeveer 3% van de wereldwijde voorraden. In navolging van OPEC kiest Kazachstan voor hogere marges in plaats van een nog groter marktaandeel.

Toen het nieuws bekend gemaakt werd, schoten de prijzen met maar liefst 10% de lucht in, evenals de koers van andere uraniumproducenten zoals het Canadese Cameco. Wat is het geval? De beperking houdt in, dat Kazachstan niet langer al zijn uranium gedachteloos op de spotmarkt dumpt voor lage prijzen. Die handelswijze had ervoor gezorgd dat nutsbedrijven voor een habbekrats daar terecht konden. Ze hadden de laatste jaren niet meer de moeite genomen om langlopende contracten af te sluiten. De nieuwe strategie heeft op menig hoofdkantoor al voor veel zweetdruppels gezorgd.

Geschatte voorraden uranium (Grafiek via Financial Times)

Productiebeperking uranium

De productiebeperking betekent overigens niet dat er op korte termijn tekorten zullen ontstaan. Wereldwijd zijn de voorraden 688 miljoen pond groot. Dat betekent simpelweg dat de vraag echt omhoog moet, wil de huidige prijsstijging houdbaar blijven. In dit opzicht kan de nieuwe president, Donald Trump, een cruciale rol spelen. In zijn verkiezingstoespraken heeft hij bij herhaling gezegd het energiebeleid van zijn land op een nieuwe leest te schoeien. Als hij de subsidie op renewable energy geheel of gedeeltelijk schrapt, dan kan dat een impuls zijn voor kernenergie.

Belangrijker is zijn recente tweet, dat de Verenigde Staten hun nucleair arsenaal op een hoger niveau moeten brengen. Dat ontlokte president Poetin een gelijksoortige reactie. De opmerkingen van beide heren werden goed ontvangen in het uraniumkamp. Natuurlijk hebben beide landen nog genoeg uranium op voorraad, maar het is denkbaar dat ze die willen uitbreiden of vervangen.

Als beide landen op de markt zouden verschijnen, dan zou dat nutsbedrijven in beweging kunnen brengen om zich te verzekeren van de eigen gewenste voorraden. De nutsbedrijven staan niet bekend om hun risicovolle gedrag, eerder is het tegendeel het geval. Ze zullen snel handelend optreden als er ook maar krapte dreigt. Anders gezegd, zonder dat Poetin en Trump echt in beweging komen, kan de vraag naar uranium omhoog en in tweede instantie ook de prijs!

Cor Wijtvliet

Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

Over Beurshalte:

Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

1 februari 2017
Big Oil is weer helemaal terug van weggeweest

Het valt moeilijk te ontkennen dat de jaren sinds 2014 niet de beste waren voor de energiesector. De prijs voor een vat olie daalde naar een ongekend laag niveau. De sector zag zich gedwongen het mes diep in hun kostenstructuur te zetten en investeringen werden op de lange baan geschoven. Als de voortekenen niet bedriegen zal de sector in 2017 en zeker in 2018 de zoete vruchten plukken van hun voortvarend beleid in de afgelopen jaren.

Dat is althans de mening van de consultants van het Noorse Rystad Energy. Zij voorzien dat de zeven grootste oliemaatschappijen hun gezamenlijke productie in 2017 met maar liefst 398.000 vaten per dag zullen verhogen. In 2018 zal de productie nog verder stijgen tot naar schatting 670.000 vaten per dag. En daarmee lacht het geluk de oliemaatschappijen weer toe. De stijging van de productie is te danken aan het naar de markt komen van investeringen die voor 2014 plaatsvonden. Die nieuwe productie maakt de stijging mogelijk. Tegelijkertijd heeft de prijs zich hersteld van het dieptepunt van $27,10 in januari 2016. Sindsdien is de prijs opgekrabbeld naar een niveau tussen $55 – $60. Dat heet bingo, omdat bij het huidig prijsniveau de oil majors bijvoorbeeld geen geld meer hoeven te lenen om aan hun dividendverplichtingen te voldoen. Hier plukt de sector de vruchten van zijn inspanningen om de kosten fors te verlagen.

Olieproductie zal beperkt toenemen (Bron: Bloomberg)

Productiestijging beperkt

Ondanks alle feestvreugde zijn er nog wel degelijk waarschuwende stemmen te horen. Ook Rystad Energy wijst erop dat het opschorten van de investeringen in de afgelopen twee à drie jaren als negatief gevolg kan hebben dat de productiestijging maar een beperkt leven beschoren is. Bij ongewijzigd beleid kan er al in 2020 een kink in de productiekabel komen. De investeringsbereidheid in de sector is nog niet bijzonder groot. In 2017 zullen de investeringen wereldwijd met 3% toenemen naar een bedrag van $450 miljoen. Dat is positief. Ook zal het aantal positieve investeringsbeslissingen om weer te gaan boren naar verwachting stijgen naar twintig, tegenover negen in 2016. Nog een twintig wachten op definitief groen licht.

Dat klinkt allemaal heel positief, zeker vergeleken met de gang van zaken in de jaren 2015 – 2016. Het verwachte investeringsniveau ligt wel 40% onder dat van 2014. Het aantal positieve investeringsbeslissingen ligt met 20 ook fors onder het gemiddelde van 40 in de periode 2010 – 2014.

Investeringen nemen mondjesmaat weer toe (Bron: Financial Times)

Minder investeringen

De terughoudendheid is begrijpelijk. De afgelopen twee jaren waren niet goed voor het zelfvertrouwen van de sector. De les van die periode is, dat de sector in goede tijde met geld gesmeten had en amper oog had voor het rendement op geïnvesteerd vermogen. Die houding is nu fundamenteel veranderd. Daarnaast groeien de twijfels over de toekomst van de fossiele brandstof en is er twijfel over de duurzaamheid van de productiebeperking van OPEC. Bij veel bedrijven is daarom schraalhans nog steeds keukenmeester en stellen ze zich ten doel eerst weer degelijke positieve kasstromen te genereren na uitkering van dividenden en investeringen.

Het komt er in feite op neer, dat de komende jaren investeringen beperkt van omvang zullen blijven. Daar zal vooral de schaliesector in de VS van profiteren. Daar zijn de kosten per project veel beter in de hand te houden. Activiteiten kunnen in een tijdsbestek van enkele weken opgevoerd of verlaagd worden. Dat is onmogelijk bij projecten die vele miljarden opslorpen en jaren in beslag nemen. De Noorse consultants kunnen daarom nog wel eens gelijk krijgen als ze de vrees uitspreken dat de productiestijging niet vanzelfsprekend is! De huidige jubelstemming kan dan ook van korte duur zijn!

Cor Wijtvliet

Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

Over Beurshalte:

Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

23 januari 2017
Olieprijs bijna 4% lager vanwege twijfels OPEC akkoord
De olieprijs maakte dinsdagmiddag een duikeling van bijna 4%, nadat de olieminister van Iran bekendmaakte dat zijn land de olieproductie niet zal verlagen. Op woensdag komen de OPEC landen bijeen om de productiequota vast te leggen, maar de kans dat daar een significante beperking van de wereldwijde olieproductie uit voortkomt is tot een minimum gedaald. De belangrijkste olieproducent van het kartel, Saoedi-Arabië, wil namelijk alleen haar olieproductie beperken als ook Iran een productiequotum vastlegt.

Eind september bereikten de olieproducerende landen van de OPEC nog een akkoord over het verlagen van de productie, maar dat was niet meer dan een intentieverklaring. Welke landen onder aan de streep de productiebeperkingen voor hun rekening zouden nemen, dat zouden we eind november pas weten. Nu de einddatum nadert blijkt dat niet alle landen bereid zijn het spelletje mee te spelen.

Olieprijs bijna 4% lager
De verklaring van de olieminister van Iran drukte de prijs voor een vat WTI olie met 3,8% omlaag naar $45,28 per vat, terwijl de prijs van een vat Brent olie met een vergelijkbaar percentage daalde tot $46,46 per vat. Dat is het laagste niveau in twee weken tijd. Eind oktober maakte de olieprijs al een duikeling van meer dan $50 naar slechts $32 per vat, maar in de aanloop naar de deadline raakten beleggers weer meer overtuigd van een akkoord. Zo steeg de olieprijs een week geleden nog tot $48 per vat.

Olieprijs daalt bijna 4% na uitspraken olieminister Iran (Grafiek via Bloomberg)

OPEC akkoord van tafel?
Houdt Iran voet bij stuk, dan is de kans groot dat het akkoord sneuvelt. Saoedi-Arabië zou niet van plan zijn in te stemmen met een akkoord dat Iran of Irak ruimte geeft de olieproductie te verhogen. Daarnaast zijn er op de achtergrond zijn nog twee belangrijke olieproducenten die elke productiebeperking van het oliekartel ongedaan kunnen maken, namelijk Rusland en de Verenigde Staten. Deze twee landen produceren ongeveer evenveel olie als Saoedi-Arabië, maar zijn beide geen lid van de OPEC. Poetin heeft onlangs weliswaar gezegd dat bereid is de olieproductie niet verder uit te breiden, maar dat kan natuurlijk ook bluf zijn geweest. Rusland is nergens toe verplicht en dat geldt ook voor de schalie-producenten in de Verenigde Staten. Met de verkiezing van Donald Trump lijkt het waarschijnlijker dat de VS juist méér gaat investeren in de olie-industrie. We verwachten dat het OPEC topoverleg in Wenen op een mislukking zal uitdraaien. Volgens de topman van de Russische olieproducent Rosneft ligt het tijdperk waarin een handvol olieproducerende landen de olieprijs kon manipuleren nu definitief achter ons. Daarmee is de kans dat de olieprijs weer richting de $100 per vat gaat vrijwel uitgesloten. Lees ook:
29 november 2016
Plannen van Trump niet per se positief voor grondstoffen

Tijdens de voorverkiezingen heeft Donald Trump er bij herhaling op gehamerd dat hij de wel zeer armzalige Amerikaanse infrastructuur grondig op de schop gaat nemen. Dat is op het eerste gezicht goed nieuws voor de leveranciers van grondstoffen die nodig zijn om bruggen te bouwen, vliegvelden te renoveren en om het wegennet naar de 21ste eeuw te tillen.

Trump heeft in de aanloop naar de verkiezingen van 8 november gezegd, dat hij tenminste $500 miljard gaat reserveren voor het herstel zonder direct in details te treden. De plannen van Trump zullen hoe dan ook goed uitpakken voor de sector weg- en waterbouw. Het zal de vraag naar staal, zink, nikkel en ijzererts opjagen, aldus twee analisten van Goldman Sachs.

In hoeverre dat echt gunstig is voor de prijsontwikkeling valt nog te bezien. Als het om staal gaat, zijn de Verenigde Staten goed voor ongeveer 7% van de wereldwijde vraag naar staal. De staalconsumptie per hoofd van de bevolking is de helft van die van China. Daar staat tegenover dat de infrastructuur sinds 1970 stelselmatig verwaarloosd is. Dat kan zomaar een extra inhaalvraag naar staal opwekken. Dat kan zeker als andere westerse landen het voorbeeld van de VS gaan volgen en hun eigen verwaarloosde infrastructuur ook gaan moderniseren.

Prijzen grondstoffen stijgen na verkiezing Trump (Bron: Bloomberg)

Investeringen laten op zich wachten

Daar staat tegenover, dat de eerste investeringen niet eerder te verwachten zijn dan in de tweede helft van 2017. In die periode komt een einde aan het lopende Chinese stimuleringsprogramma. Hernieuwde investeringen komen dan op het juiste moment om een prijsval te voorkomen. Ze zullen waarschijnlijk onvoldoende zijn om de prijs van staal omhoog te jagen.

Bij Goldman denken ze niet dat de prijs voor koper omhoog zal gaan. Koper is vooral nodig in de huizenbouw en daar gaat het zeker in China snel de verkeerde kant mee uit. De vraag naar hypotheken neemt af, evenals de verkoop van huizen. Bij Goldman verkiezen ze daarom zink boven koper. Dat eerste metaal zal het, als het om de prijs gaat, beter doen dan koper.

Metal-Mania continues. Zinc charges to 9y high, Lead hits 5y high as signs of #inflation boost interest. https://t.co/evOrbQFUEh pic.twitter.com/ps8b9QLIPO

— Holger Zschaepitz (@Schuldensuehner) November 28, 2016

Energie

De nieuwe president heeft weinig waardering voor het beleid van zijn voorganger om de CO2 uitstoot te beperken. Dat geeft nieuwe kansen aan de traditionele leveranciers van energie, zoals kolen, olie en gas. De analisten verwachten dat vooral de producenten van gas zullen profiteren van de verwachte beleidswijziging. Deze energiebron is zeer concurrerend en kan de concurrentie met steenkool en olie gemakkelijk aan. Ook is het zeer bruikbaar in de petrochemische industrie. Om al die redenen zal gas nieuwe investeringen uitlokken, denken de analisten.

De energiesector zal sowieso blij zijn met de nieuwe president. Die heeft zich in de aanloop naar de verkiezingen wars getoond van strenge regelgeving en lijkt er voorstander van dat maatschappijen moeten kunnen boren waar het nuttig lijkt.

Als Trump doet wat hij zegt, dan zullen de binnenlandse investeringen in de VS gaan toenemen. Als het om het buitenland gaat, blijft het voorlopig gissen wat hij gaat doen. Zullen er bijvoorbeeld echt handelsbeperkingen komen en zullen er inderdaad importheffingen komen? Dat kan verkeerd uitpakken voor bijvoorbeeld de landbouw als getroffen landen zoals China op hun beurt beperkende maatregelen gaan invoeren. De Verenigde Staten zijn een groot exporteur van bijvoorbeeld mais en soja naar dat land.

En de goudprijs?

De analisten zijn verdeeld over de richting van de goudprijs. De huidige fiscale en geopolitieke onzekerheden lijken vooralsnog niet weg te ebben. Zeker niet als er onduidelijkheid blijft over het internationale beleid van de nieuwe president. Dat is goed nieuws voor de goudprijs. Ook de inflatie kan in de VS snel de kop gaan opsteken, als Trump inderdaad een actief stimuleringsbeleid gaat voeren en bovendien importen met heffingen gaat belasten. Een hogere inflatie is goed nieuws, maar een eventuele hogere economische groei niet. Ook de aangekondigde beperkte renteverhoging in december zal de prijs geen goed doen. Kortom, het is bij gebrek aan details over het nieuwe beleid onduidelijk welke richting de goudprijs de komende maanden uitgaat.

Feitelijk is het allemaal nog koffiedik kijken. Niemand weet nog wat Trumponomics precies voor de Verenigde Staten en voor de rest van de wereld gaat betekenen.

Cor Wijtvliet

Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

Over Beurshalte:

Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

28 november 2016
OPEC heeft groter marktaandeel, maar alles heeft zijn prijs

Afgelopen maand maakte OPEC plannen bekend om zijn olieproductie te beperken om zo de prijs wat omhoog te drijven. Voor velen was het duidelijk, dat de strategie van zoveel mogelijk oppompen tegen elke prijs mislukt was. Ook heetten de Verenigde Staten de grote winnaar van de prijzenoorlog van de afgelopen twee jaar. De schalieproducenten slaagden er immers in om de kosten zo stevig te verlagen, dat ze zelfs bij een niveau van $ 40 zouden kunnen overleven. Dankzij OPEC was de schalie-industrie uiteindelijk alleen maar gezonder geworden.

OPEC daarentegen had bakzeil moeten halen, omdat lasten hoger waren dan de baten vanwege de te lang aanhoudende lage prijzen. OPEC is daarmee de verliezer, of toch niet? De meeste verhalen zijn nooit zwart wit en dat geldt ook voor het verhaal rondom OPEC. Het valt niet te ontkennen dat OPEC marktaandeel heeft gewonnen, ook al zijn de kosten hoog!

OPEC heeft waarschijnlijk van meet af aan beseft, dat het de schalie-industrie in de VS niet kon vernietigen. Het kon echter wel zijn opmars afstoppen door heel veel olie op te pompen en dat is gelukt. De productie is de afgelopen twee jaren niet gegroeid met 1 miljoen vaten per dag, maar is met 10% gedaald naar 9,6 miljoen vaten per dag.

OPEC wint marktaandeel

Het oliekartel slaagde er ook in om ook andere non-OPEC leden in de problemen te brengen, die te duur produceerden. Daardoor daalde de productie van de niet-OPEC landen behoorlijk en daar trok OPEC op zijn beurt profijt van. Door de lage prijzen steeg de vraag sneller dan verwacht en wel met 3 miljoen vaten per dag in plaats van 1 miljoen zoals het Internationaal Energie Agentschap had voorspeld.

Voorde niet-OPEC landen had het Internationaal Energie Agentschap (IEA) voor 2017 een totale productie voorspeld van 59,4 vaten per dag. Daar zijn er recentelijk nog 57 miljoen van overgebleven. In 2017 zal de vraag naar OPEC olie daardoor 3 miljoen vaten per dag hoger uitvallen dan tot nu toe berekend. Daar komt nog bij, dat investeringen in nieuwe oliebronnen nagenoeg tot stilstand zijn gekomen en dat zal niet snel veranderen, zelfs niet bij een prijs die boven $50 per vat uitstijgt.

Productie OPEC versus niet-OPEC landen (Grafiek via Financial Times)

Aan het eind van dit decennium zal er maar liefst $740 miljard minder geïnvesteerd zijn. Dat speelt in het voordeel van OPEC. Door marktaandeel te winnen daalde de waarde van een vat olie van OPEC minder snel dan bijvoorbeeld een vat schalie-olie. Sinds de prijs van een vat olie in 2014 tot onder $100 daalde zijn de potentiële inkomsten van de schalie-producenten met 55% gedaald. Dat is de uitkomst van lagere prijzen en lagere volumes.

Bij OPEC is de daling 48%, omdat de prijsdaling deels gecompenseerd werd door een volumestijging. Dat is echter slechts een deel van het verhaal. De productie van OPEC is driemaal zo hoog en dat betekent dat de totale kosten van de prijsdaling enorm zijn. In september van dit jaar was de olieproductie van OPEC $43 miljard minder waard dan in de maand september in 2014. In de VS was dat $14 miljard.

In de VS zijn het de aandeelhouders en de bedrijven die het verlies dragen, maar in de meeste OPEC-landen is de staatskas het voornaamste slachtoffer. Daardoor zijn grote budgettaire problemen gegroeid die niet door een groter marktaandeel gecompenseerd kunnen worden. In die zin is de OPEC strategie volledig mislukt!

Cor Wijtvliet

Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

Over Beurshalte:

Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

23 november 2016
Amerikaanse olie-industrie weer springlevend

Begin oktober was het weer eens zover. De IPO van het bedrijf Extraction Oil & Gas werd een onverwacht groot succes. Het energiebedrijf haalde $633 miljoen uit de markt. Het was de meest succesvolle IPO in de sector sinds het midden van 2014, toen de olieprijs aan zijn val begon. Het succes van deze IPO was zo groot, dat andere bedrijven plannen maken om nog voor het einde van 2016 naar de markt te komen.

Het nieuwe enthousiasme bij bedrijven en beleggers is voor een groot deel gestoeld op het recente verhaal van OPEC in Algiers om plannen te gaan uitwerken voor een productiebeperking. Als Poetin zich zal aansluiten bij de productiebeperking kan de feestvreugde in de oliesector in de VS alleen maar groter worden. De prijs voor een vat olie ging fors omhoog tot boven een niveau van $50. Het hernieuwde zelfvertrouwen van de sector en beleggers is af te lezen aan de stijging van 25% van de S&P Commodity Producers Oil & Gas Exploration & Production Index.

Betere vooruitzichten?

Bedrijven in de sector maken volop gebruik van de verbeterde vooruitzichten om vooral hun financiële stabiliteit te verbeteren. Daar waren ze al toe gedwongen in de magere jaren vanaf 2014. Vanaf die periode is de waarde van hun schuld en van hun equity gekelderd en dus moesten de kosten omlaag. Volgens de onderzoekers is de sector daar wonderwel in geslaagd. Kosten zijn tot 40% gedaald. Alleen al daarom waren er al voor Algiers duidelijke tekenen van herstel. Vanaf mei begon het aantal actieve boorplatforms weer te groeien.

Bedrijven proberen nu van de gunstigere omstandigheden gebruik te maken om hun schuld te herfinancieren en hun equity te versterken. En met succes. Volgens Dealogic zijn bedrijven erin geslaagd $26 miljard uit de secondaire markt te halen. Dat succes moet de juiste boodschap naar beleggers sturen. Bedrijven doen wat ze moeten doen en betalen hun schulden af. De hernieuwde vitaliteit begint ook terug te komen op de markt voor IPO’s. Die was nagenoeg stilgevallen met één IPO in 2015 die slechts $4,8 miljoen opbracht. Dat is een wereld van verschil met de recente IPO van Extraction Oil & Gas.

Amerikaanse oliebedrijven halen weer miljarden op door herstel olieprijs (Bron: Financial Times)

Opleving schalie-industrie

Zoals te verwachten zit er meer in de pijplijn. Er zitten waarschijnlijk acht à negen IPO’s aan te komen. Dan gaat het vast en zeker om bedrijven die werkzaam zijn in het zogeheten Permian basin in Texas. Daar zit de meeste en best winbare olie tegen de laagste prijzen. Extraction zit overigens in Colorado en levert daarmee het bewijs dat beleggers weer verder om zich heen kijken.

Het gaat overigens te ver om te stellen dat alle problemen weer achter de rug zijn. Faillissementen zijn ook bij stijgende olieprijzen nog aan de orde van de dag en veel banken zijn nog huiverig om de kredietkraan weer open te zetten. Het proces van normalisering is echter evenmin te ontkennen. De overlevende bedrijven hebben hun kracht en potentie meer dan afdoende bewezen en dat rechtvaardigt het enthousiasme bij beleggers!

Cor Wijtvliet

Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

Over Beurshalte:

Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

28 oktober 2016
Infographic: Zo groot is de oliemarkt

Olie is zonder twijfel een van de belangrijkste grondstoffen van de moderne economie. Of het nou gaat om de voedselproductie, transport, energie en tal van andere productieprocessen, zonder olie zou dat allemaal niet mogelijk zijn tegen de huidige kostprijs. Het is daarom dat olieproducerende landen zoveel macht hebben, want met een jaarlijkse olieproductie van 34 miljard vaten verdienen olieproducerende landen tegen de huidige olieprijs gezamenlijk $1,72 biljoen.

Om te kunnen begrijpen hoeveel dat is maakte Visual Capitalist een interessante infographic, die laat zien dat er jaarlijks meer dan twee keer zoveel geld omgaat in olie als in edelmetalen en andere metalen samen. De goudmarkt vertegenwoordigt met een jaarlijkse volume van ongeveer 4.000 ton een waarde van $172 miljard, dat is slechts één tiende van de oliemarkt. De zilvermarkt is nog veel kleiner met een jaarlijkse omvang van ongeveer $20 miljard.

Oliemarkt is tien keer zo groot als de goudmarkt (Bron: Visual Capitalist)

18 oktober 2016
Wat betekent het OPEC akkoord voor de olieprijs?

De OPEC heeft woensdagavond eindelijk een akkoord bereikt over het beperken van de olieproductie, dat als doel heeft de olieprijs naar een hoger niveau te brengen. Verschillende olieproducerende landen dringen al langer aan op een productieverlaging van het kartel, dat wereldwijd een marktaandeel van ongeveer veertig procent in handen heeft. Maar wat is er precies afgesproken en wat kunnen we van dit akkoord verwachten?

De OPEC-landen hebben overeenstemming bereikt om hun totale productie op termijn te beperken naar 32,5 miljoen tot 33 miljoen vaten per dag, maar het is nog steeds onduidelijk hoe de quota verdeeld zullen worden over de olieproducerende landen. Dat onderwerp wordt pas in november besproken bij de volgende bijeenkomst van de OPEC. Er is dus alleen een akkoord bereikt over het beperken van de totale productie, die momenteel iets hoger ligt op 33,2 miljoen vaten per dag.

Productieverlaging OPEC
In november weten we pas hoe de olieproducerende landen de quota gaan verdelen. Dat is nog een heikel punt, want Iran heeft meerdere malen aangegeven dat ze niet van plan is haar productie te verlagen. Het initiatief moet dus komen van landen als Saoedi-Arabië en Venezuela, de landen die hard geraakt zijn door de daling van de olieprijs. Het is ook nog maar de vraag of het overeengekomen productielimiet scherp genoeg is om een betekenisvolle impact te hebben op de wereldwijde olieprijs. Slagen de OPEC-landen erin om zich aan de afspraak te houden en de productie te beperken tot 32,5 miljoen vaten per dag, dan zal dat de bovengrondse olievoorraad wereldwijd slechts dalen van 3,09 naar 2,9 miljard vaten olie. Het structurele overschot aan olie wordt dus niet weggewerkt met dit tekort.
Rusland en Verenigde Staten
De inspanningen van de OPEC landen kunnen echter geheel teniet worden gedaan door Rusland en de Verenigde Staten. Deze twee landen produceren beide ongeveer evenveel olie als Saudi-Arabië, maar zijn geen lid van het oliekartel. Zij hebben dus alle vrijheid om hun olieproductie op te schroeven, waardoor zij het meest zullen profiteren van een eventuele stijging van de olieprijs. Bij een voldoende stijging van de olieprijs zullen de producenten van schalie-olie in de Verenigde Staten de oliekraan onmiddellijk opendraaien, geholpen door een overvloedig aanbod van goedkoop geld. Ook Rusland is niet van plan de olieproductie te beperken. Uitgerekend op de dag van het OPEC akkoord maakten zij bekend dat de olieproductie naar een nieuw record was gestegen. Rusland wist de productie in september met 400.000 vaten per dag op te schroeven naar een totaal van 11,1 miljoen vaten per dag. Rusland en de Verenigde Staten kunnen het effect van het voorgestelde productiequotum van het oliekartel met een kleine inspanning dus compleet teniet doen. En de kans is heel groot dat ze dat zullen doen.

Rusland blijft olieproductie verhogen en ondermijnt daarmee het OPEC quotum (Grafiek via Bloomberg)

Beperkte impact olieprijs
We kunnen concluderen dat het OPEC akkoord omgeven is door tal van onzekere factoren en dat het beoogde effect waarschijnlijk minimaal zal zijn. Goldman Sachs ziet het akkoord dat woensdagavond bereikt werd niet als reden om haar verwachting voor de olieprijs bij te stellen. Ook analisten van Citigroup zijn sceptisch, want ze vragen zich af hoe de OPEC-landen de productiequota gaan verdelen. Dat zal geen gemakkelijk opgave worden. Goldman Sachs verwacht dat de prijs van een vat WTI olie volgend jaar beperkt zal stijgen tot $53. Citigroup voorziet voor Brent olie uit de Noordzee een prijs van $50 per vat voor eind dit jaar en $60 per vat voor volgend jaar. Direct na het OPEC-akkoord steeg de olieprijs met 5%, om daarna weer iets terug te zakken tot $46,80 voor een vat WTI en $48,27 voor een vat Brent.

29 september 2016