Marketupdate

Tag: gdp

  • Sombere statistieken uit Spanje

    We brengen u graag even op de hoogte van de situatie in Spanje. Dat doen we gemakshalve aan de hand van drie grafieken, die we zomaar bij Zero Hedge hebben weggeplukt. De eerste grafiek laat de werkloosheid en de economische groei van het zonnige Zuid-Europese land zien. Het is geen mooi plaatje, want de werkloosheid stabiliseert op een hoog niveau van meer dan 25%. Als we de experts van het IMF moeten geloven zal die situatie tot en met 2018 niet veel verbeteren. Dat het economisch slecht gaat blijkt ook wel uit de bijna onafgebroken daling van het bbp.

    Werkloosheid en economische groei in Spanje

    Werkloosheid en economische groei in Spanje (Bron: Bloomberg)

    Slechte leningen

    De tweede grafiek laat het percentage slechte leningen zien. Dat zijn de leningen die door Spaanse banken verstrekt zijn en waar een betalingsachterstand op rust. In de jaren tachtig en aan het begin van de jaren negentig steeg het percentage slechte leningen ook al, maar toen was de situatie niet zo ernstig als nu. Merk op dat het aantal wanbetalingen in de hoogtijdagen van het Spaanse vastgoed ver beneden de 1% lag. Bijna iedereen kon zijn of haar lening toen nog terugbetalen. Volgens de cijfers van de Spaanse centrale bank had 12,68% van alle leningen een betalingsachterstand. Steeds meer Spanjaarden kunnen de schulden die ze eerder hebben gemaakt door de financiële crisis niet meer afbetalen. Deze ontwikkeling houdt direct verband met de oplopende werkloosheid en de krimp van de economie.

    Percentage wanbetalingen op leningen neemt toe

    Percentage wanbetalingen op leningen neemt toe (Bron: Bloomberg)

    Huizenmarkt Spanje

    De derde grafiek laat de ontwikkeling op de huizenmarkt zien. Van de top naar de bodem zijn de Spaanse huizen ongeveer een kwart goedkoper geworden. Leuk voor mensen die nu een huis willen kopen, maar vervelend voor de banken die veel hypotheken uit hebben staan. Hun onderpand wordt immers steeds minder waard. Een klein lichtpuntje: de prijzen lieten dit jaar voor het eerst sinds 2007 een kleine stijging zien. Zero Hedge schrijft dat er in september minder dan 15.000 hypotheken in Spanje verstrekt werden, terwijl dat er op de piek van september 2005 er ongeveer 129.000 waren in één maand.

    Huizenmarkt Spanje heeft bodem bereikt?

    Huizenmarkt Spanje heeft bodem bereikt? (Bron: Bloomberg)

  • Grafiek: Aandelen versus GDP

    De Amerikaanse aandelenmarkt breekt records, maar weerspiegelen de stijgende waarderingen van aandelen ook een herstel van de economie? Zero Hedge plaatste onlangs een grafiek die het tegendeel lijkt te bewijzen. De groeiverwachting voor de Amerikaanse economie (GDP) wordt door de rode lijn weergeven, terwijl de groene lijn de ontwikkeling van de S&P 500 index laat zien.

    S&P 500 versus GDP

    S&P 500 versus GDP

    Hoe ziet de relatie tussen aandelen en economie eruit?

    Vaak wordt geroepen dat de aandelenmarkt al lang geen weerspiegeling meer geeft van de reële economie. Dat hebben we waarschijnlijk ook op Marketupdate al meerdere keren gezegd. Maar als we de reële economie definiëren als het Gross Domestic Product (GDP) blijkt er over de lange termijn wel degelijk een correlatie te bestaan met de aandelenmarkt! Marketupdate dook in de databank van de St. Louis Fed en verzamelde de gegevens van het Amerikaanse GDP en de waarde van de S&P 500 index vanaf 1958.

    Deze 55 jaar aan data leert ons dat de S&P 500 index op de lange termijn vrij nauwkeurig het Amerikaanse GDP volgt. Tussen 1971 en 1996 liep de aandelenmarkt nog wat achter op de economische groei, maar daarna werd een serieuze inhaalslag gemaakt. Wel is het verloop van de aandelenmarkt uitermate grillig in vergelijking met de stijging van het GDP…

    Schulden

    Achter deze twee grafieken blijft één heel belangrijke factor van betekenis buiten beschouwing. De omvang van de economie (en de aandelenmarkt) ging weliswaar 35 tot 40 keer over de kop ten opzichte van 1958, maar dat is niet allemaal welvaart. Tussen 1958 en 2013 zijn ook onze publieke én private schulden sterk toegenomen. Het GDP meet de economische activiteit, zonder te kijken naar de verandering van het schuldniveau. En juist die schulden zijn in toenemende mate drijvende factor achter de economische groei en ons gevoel van welvaart geworden, zoals 24 karaat aanstipt in het artikel Vrijgoud?!.

    Daarmee roept de vraag zich op: Is het Gross Domestic Product wel een geschikte manier om de economische groei weer te geven?

    Amerikaanse GDP versus S&P 500 index

    Amerikaanse GDP versus S&P 500 index

  • Video: Wat is economische groei?

    Wat is economische groei eigenlijk? Een korte uitleg van Mark Thornton vanuit de Oostenrijkse economische school. Vond u de video interessant? Kijk dan ook dit korte college van 25 minuten.

  • Grafiek: Historisch overzicht van het wereldwijde bbp

    Grafiek: Historisch overzicht van het wereldwijde bbp

    De volgende grafiek is niet nieuw, maar geeft een interessante kijk in de economisch machtsverhoudingen vanaf het begin van onze jaartelling die we u niet willen onthouden. De grafiek laat zien dat landen als India en China vanaf het jaar nul tot en met het jaar 1800 de grootste economie hadden. Dat is niet verwonderlijk, aangezien deze twee landen ook toen al een groot gedeelte van de totale wereldbevolking hadden. In het jaar 1 hadden India en China respectievelijk 1/3 en 1/4 deel van de totale wereldbevolking en was hun aandeel in de wereldwijde economie ook ongeveer zo groot.

    Het wereldwijde bbp van de afgelopen 2000 jaar

    Het wereldwijde bbp van de afgelopen 2000 jaar (Bron: The Atlantic)

    Wereldwijde bbp vanaf 1800

    De samenstelling van het wereldwijde bbp begon vanaf 1800 drastisch te veranderen. Dat kwam niet door een explosieve bevolkingsgroei in Westerse economieën, maar door de industriële revolutie die de economie razendsnel veranderde. Door de stoommachine en door de komst van stoomlocomotieven steeg de productiviteit in Westerse landen enorm, waardoor ons aandeel in de totale wereldeconomie steeds groter werd. Die voorsprong wist het Westen lang te behouden, totdat globalisering nieuwe productietechnieken over de hele wereld wist te verspreiden.

    Wat we ook niet moeten vergeten is dat het BBP een nominaal getal is, gebaseerd op de totale productie van een economie. In hoeverre economische groei gedreven wordt door efficiëntere productie of door schuldcreatie, dat blijkt moeilijk vast te stellen. Wel mag duidelijk zijn dat het bbp van Westerse landen in de twintigste eeuw een gigantische boost heeft gekregen door het fractionele banksysteem en door het loslaten van de koppeling van goud en geld. Dat kan ook de verklaring zijn voor het relatief grote aandeel van de Verenigde Staten in de totale wereldeconomie.

    Wereldwijde bbp vanaf 2000

    Vanaf het millennium heeft met name China een inhaalslag gemaakt. Door de lage lonen en door de toenemende globalisering werd veel productie overgebracht van Westerse landen richting China. Aanvankelijk zorgde dat voor veel organische groei van de Chinese economie, maar de afgelopen jaren levert ook in China de kredietgroei een steeds grotere bijdrage aan het Chinese bbp. Deze grafiek uit een rapport van Bridgewater laat die ontwikkeling mooi zien.

    Wat zegt het bbp?

    De grote vraag is echter in hoeverre deze grafiek een betrouwbaar beeld van de werkelijke economische verhoudingen geeft. Naar welke maatstaf is het bbp omgerekend (dollars?) en in hoeverre speelt de schuldcreatie in het ‘Westen’ een rol in de opkomst van de Verenigde Staten en Europa vanaf 1800 tot en met nu? Wat de grafiek in elk geval wel duidelijk maakt is dat China en India in het verleden ook machtige economieën waren. We moeten dan ook niet vreemd opkijken dat de helft van het jaarlijkse aanbod van goud richting deze twee landen gaat.

    Bron: The Atlantic

  • Amerikaanse huishoudens rijker door nieuwe berekening

    Twee maanden geleden groeide de Amerikaanse economie opeens met $560 miljard, als gevolg van een aanpassing van de rekenmethode. Ontastbare zaken als de R&D uitgaven van bedrijven, verschillende vormen van kunst en audiovisuele producties worden door het Amerikaanse Bureau voor de Statistiek voortaan beschouwd als onderdeel van de economische groei.

    Amerikaanse huishoudens ervaren het ‘wealth effect’

    Door de aangepaste rekenmethode worden ook de toekomstige pensioenverplichtingen anders gewaardeerd. Niet langer worden alleen de feitelijke pensioenafdrachten van bedrijven meegerekend in het Gross Domestic Product (GDP), maar ook de toekomstige verplichtingen. Of men die beloftes wel of niet kan nakomen, dat is van secundair belang geworden. Amerikaanse huishoudens zijn door de nieuwe rekenmethode op papier in één klap $3 biljoen rijker geworden! Was hun vermogen in het eerste kwartaal van dit jaar volgens de oude berekening nog $70,3 biljoen, nu is dat opeens herzien naar $73,5 biljoen.

    Herziening van de cijfers maakt huishoudens rijker

    Herziening van de cijfers maakt huishoudens rijker (Bron: Zero Hedge)

    Manipulatie

    Iedereen kent deze uitspraak waarschijnlijk wel: “Je hebt leugens, grove leugens en statistiek”. Als de Amerikaanse economie niet snel genoeg groeit, dan moeten de cijfers veranderd worden om de illusie van groei in stand te houden. Die extra $3 biljoen in het netto vermogen van alle huishouden laat zich niet vertalen naar meer consumptie, besparingen of investeringen. Als we de cijfers van de Federal Reserve erbij pakken zouden Amerikaanse huishoudens gezamenlijk nu meer vermogen moeten hebben dan voor de crisis. Is dat het omstreden wealth effect waar Bernanke het eerder over had?

    Vermogen van Amerikaanse huishoudens

    Vermogen van Amerikaanse huishoudens (Bron: Zero Hedge)

    Goudstandaard seminar

  • Amerikaanse economie groeit met $560 miljard

    De omvang van de Amerikaanse economie is door een nieuwe rekenmethode met $560 miljard gegroeid in 2012. Het Bureau of Economic Analysis heeft de manier waarop de totale economische activiteit berekend wordt herzien, zodat R&D-uitgaven door bedrijven aangemerkt als vaste investeringen. Ook intellectueel eigendom als literatuur, entertainment, software en artistieke werken wordt voortaan meegenomen in de berekening van het Gross Domestic Product (GDP). De ontwikkelingskosten van een film, computerspel of iPad tabletcomputer worden voortaan ook tot economische groei gerekend. Tenslotte wordt in de prijsindex voor reeksen vanaf nu gerekend met dollars van 2009 in plaats van dollars uit 2005. De volledige lijst van aanpassingen zijn terug te vinden in dit document (PDF) op de website van het Bureau of Economic Analysis.

    De nieuwe rekenmethode is niet alleen toegepast op laatste GDP-cijfer, maar ook alle historische data vanaf 1929 is opnieuw doorgerekend. Dat levert de volgende wijzigingen op:

    • Tussen 1929 en 2012 was de gemiddelde jaarlijkse economische groei 3,3%, 0,1 procentpunt meer dan volgens de oude berekening. Voor de periode 2002-2012 steeg de groei door de aanpassingen met 0,2 procentpunt naar 1,8%.
    • Tussen 2002 en 2012 was de gemiddelde prijsontwikkeling 2,3%, dat is 0,1 procentpunt lager dan volgens de oude berekening.
    • Tussen 2009 en 2012 groeide het GDP met 2,4%, een stijging van 0,3 procentpunt ten opzichte van de oude cijfers. Vooral in 2012 kwam het GDP beter uit de verf door de nieuwe rekenmethode: + 0,6 procentpunt
    • Tussen het vierde kwartaal van 2007 en het tweede kwartaal van 2009 kromp het GDP jaarlijks met 2,9%. Volgens de oude rekenmethode was de krimp 3,2%.
    • Tussen Q2 2009 en Q1 2013 groeide het reële GDP jaarlijks met 2,2%. Dat was 2,1% onder de oude berekening.

    Gratis GDP

    Door de cijfers te veranderen lijkt de Amerikaanse economie beter te presteren. De volgende grafieken van Zero Hedge laten de effecten zien van de nieuwe GDP-berekening.

    Amerikaans GDP (voor en na)
    Amerikaans GDP (voor en na)
    Verandering Amerikaanse GDP per component
    Verandering Amerikaanse GDP per component
    Herziening GDP naar type inkomen
    Herziening GDP naar type inkomen
    Stijging GDP door aangepaste methode
    Stijging GDP door aangepaste methode