Marketupdate

Tag: praet

  • ECB geïrriteerd over gebrek aan hervormingen

    De ECB is de laatste jaren uitgegroeid tot de crisisbestrijder bij uitstek, maar daar is de centrale bank helemaal niet blij mee. In een uitgebreid artikel in het Duitse Handelsblatt lezen we dat achter de deuren bij de centrale bank veel irritatie is over het gebrek aan daadkracht bij overheden en politiek leiders. Steeds weer moet de centrale bank ingrijpen bij een dreigende crisis, omdat overheden te weinig doen om de economie te hervormen.

    Was de ECB tien jaar geleden nog een instituut dat achter de schermen het monetaire beleid voor alle eurolanden uitzetten, vandaag de dag is haar rol geëvolueerd tot de crisisbestrijder die de brand moet blussen als ergens in de Eurozone banken in de problemen dreigen te komen en landen toegang tot de kapitaalmarkt dreigen kwijt te raken. En sinds vorig jaar heeft de ECB er ook nog de taak van Europees bankentoezicht bij gekregen…

    Kritiek

    "De kritische uitlatingen richting de ECB zijn soms moeilijk te verteren", zo vertelde ECB-econoom Peter Praet tijdens een conferentie van Goethe University's Center for Financial Studies. En daarbij richtte hij zich met name op Duitse economen, die de centrale bank ervan beschuldigen het geld waardeloos te maken met negatieve rente. Ook uit Nederland is er veel kritiek geweest op het beleid van de ECB, onder andere van (voormalig) centraal bankiers als Nout Wellink, Klaas Knot en Lex Hoogduin. Vrijwel unaniem zijn zij van mening dat de ECB te ver gaat met haar beleid van negatieve rente en het maandelijks opkopen van €80 miljard aan staatsobligaties.

    Dilemma: Moet ECB meer of minder doen?

    Dat het niet makkelijk is een monetair beleid voor te schrijven voor 19 verschillende economieën blijkt wel uit het feit dat de kritieken uit twee kanten komen. De één is van mening dat de ECB nu al veel te ver gaat, terwijl de ander zal zeggen dat de centrale bank juist onvoldoende doet en meer extreme maatregelen als helikoptergeld moet overwegen. Het is een spanningsveld waarin de centrale bank moeilijke keuzes moet maken en nooit de wens van iedereen kan vervullen. Ook ECB-bestuurslid Benoit Coeuré is niet te spreken over het feit dat heel veel maatregelen op het bord van de centrale bank worden gelegd. Hij verwijst naar de eindeloze nachten van Europees topoverleg in Brussel, waar overheden beslissingen moeten nemen en waar ook de ECB bij aanwezig is. Volgens Coeuré heeft de centrale bank daar niets te zoeken. In iedere crisissituatie wordt de ECB om hulp gevraagd, of het nou gaat om een bailout programma voor landen, noodleningen aan de Griekse bankensector of het uitspreken van steun voor de Griekse overheid. Dat zijn allemaal taken waar de centrale bank zich helemaal niet mee wil bemoeien, omdat het taken zijn die de politiek zou moeten beslissen.

    draghi

    ECB niet blij met rol als crisisbestrijder

    Limiet bereikt

    De ECB is zich er goed van doordrongen dat ze inmiddels opereert op het randje van haar mandaat. Het verlagen van de rente en het opkopen van staatsobligaties kan beschouwd worden als indirecte steun aan overheden, terwijl dat volgens de verdragen uitdrukkelijk verboden is. Op het hoogtepunt van de Europese schuldencrisis vroeg de markt een rente van 7% om voor tien jaar geld uit te lenen aan landen als Spanje, Italië en Portugal. Nu lenen deze landen, dankzij het ingrijpen van de ECB, bijna gratis. Ondertussen stapelen de staatsobligaties zich in hoog tempo op bij de centrale bank. Verschillende beleidsmakers bij de ECB zijn van mening dat de focus meer verlegd moet worden van de centrale bank terug naar overheden. Ze vinden dat landen van de eurozone meer moeten doen om hun begroting in orde te maken en dat ze meer structurele hervormingen moeten doorvoeren om de lastendruk voor bedrijven te verminderen. Alleen dan kan de economie van het Europese continent op de lange termijn blijven groeien.

    Fiscale stimulering?

    De ECB heeft met het verlagen van de rente en de lancering van het QE-programma tijd gekocht voor overheden om hervormingen door te voeren, maar het frustrerende is dat daarmee juist de noodzaak om te hervormen is weggevallen. De rente op staatsobligaties is nu zo laag dat landen zich niet meer zo druk maken over hun begrotingstekort en de staatsschuld. Paul Sheard, hoofdeconoom van kredietbeoordelaar Standard & Poor's, verklaarde tegenover het Duitse Handelsblatt dat de landen van de eurozone juist nu meer moeten doen aan fiscale stimulering, zodat er een minder zware last ligt op de schouders van de centrale bank.

  • Peter Praet (ECB): “Negatieve rente of stimuleringsprogramma mogelijk”

    De ECB kan een negatieve rente of een stimuleringsprogramma hanteren om de inflatie dichter bij het streven van 2% per jaar te brengen. Dat zei hoofdeconoom Peter Praet van de ECB tegenover de Wall Street Journal. Daarmee weerlegt hij het standpunt dat de ECB geen wapens meer heeft om haar mandaat na te streven. Het enige mandaat van de ECB is om de prijsstabiliteit te bewaken en dat betekent ook dat de bank zal ingrijpen als er een dreiging is van deflatie. In oktober kwam de inflatie in de Eurozone uit op 0,7%, beduidend lager dan het streven van 2%.

    Negatieve rente

    Volgens Praet kan de ECB verschillende dingen doen om de inflatie wat op te schroeven. “Als ons mandaat in de knel komt zullen we alle maatregelen nemen die volgens ons nodig zijn om het mandaat te vervullen, dat moet een heel helder signaal zijn.” In de praktijk betekent het dat een negatieve rente tot de mogelijkheden behoort. Hij doelt daarmee op het rentetarief voor het geld dat banken parkeren bij de ECB. Die rente is nu al 0%, waardoor het voor banken al minder aantrekkelijk is geworden om geld bij de ECB te stallen. Door deze rente naar negatief terrein te brengen kost het geld om reserves bij de centrale bank te stallen. Dat zal volgens Praet een stimulans geven aan de kredietverlening en daarmee ook aan de economische groei en de inflatie. Een nadeel van de negatieve rente is dat de winstmarges onder druk komen te staan.

    Balansexpansie

    De ECB heeft ook de mogelijkheid om haar balans verder op te rekken, zo stelt Praet. Hoewel de bank volgens de statuten niet rechtstreeks schulden van overheden mag financieren kan de bank wel tijdelijk bezittingen op haar balans parkeren. Aan het begin van de Europese schuldencrisis kocht de ECB uit nood toch enkele tientallen miljarden aan staatsobligaties op. Daarna volgde het LTRO programma, waarmee banken voor een looptijd van drie jaar geld konden lenen van de ECB. In ruil daarvoor konden banken het schuldpapier van de zwakkere Europese landen parkeren bij de Europese centrale bank. Het LTRO programma bestond uit twee rondes en had een omvang van meer dan €1 biljoen. Volgens Praet kan er nog een dergelijk stimuleringsprogramma worden opgestart om banken wat meer ruimte te geven.

    Weerstand binnen de ECB

    Binnen de ECB is er veel verdeeldheid over de koers die ze moet varen. Zo is Jens Weidmann, lid van de Raad van Bestuur van de ECB en voorzitter van de Duitse Bundesbank, nog steeds een fel tegenstander van het opkopen van staatsobligaties door de centrale bank. Het LTRO-programma was een compromis dat er uiteindelijk in slaagde de rust terug te brengen op de Europese markt voor staatsobligaties. Weidmann was ook tegenstander van de renteverlaging die de ECB vorige week doorvoerde.

    Peter Praet is zich bewust van de gevolgen die een renteverlaging of een oplopende inflatie heeft voor de spaarders. “Crediteuren en debiteuren hebben belang bij een stabiel anker en dat is prijsstabiliteit op de middellange termijn. Acties van de ECB die de onzekerheid in de markt terug weten te dringen scheppen ook een gunstig klimaat voor de spaarder”.

    Tot op heden zijn de spaarders steeds benadeeld in het monetaire beleid van centrale banken. Om de schulden betaalbaar en geloofwaardig te houden moest de rente drastisch worden verlaagd, met als gevolg dat de spaarrente aanzienlijk is gezakt. De last van de schuldenaren wordt verlicht, omdat ze goedkoper kunnen lenen. Het is alleen vervelend dat banken sinds de crisis terughoudend zijn geworden met het verstrekken van de goedkopere kredieten. Als men tegelijkertijd schulden blijft aflossen dreigt het gevaar van schulddeflatie. Dat is volgens de ECB even onwenselijk als een zeer hoge inflatie.

    ECB bestuurder Praet staat open voor nieuwe stimulerende maatregelen

    ECB bestuurder Praet staat open voor nieuwe stimulerende maatregelen