Tag: shiller pe

  • Aandelen zelden zo duur als nu

    De Amerikaanse aandelenmarkt is sinds 1881 maar op twee momenten duurder geweest dan nu, namelijk in de aanloop naar de beurscrash van 1929 en tijdens de internetbubbel van eind jaren negentig. Dat is de conclusie die je kunt trekken als je de waarde van aandelen bepaalt op basis van de gemiddelde koers/winst verhouding over de afgelopen tien jaar, de waarderingsmethode die beleggers kennen als de Shiller PE Index.

    Op dit moment staat de lange termijn koers/winst verhouding met 29,72 weer bijna net zo hoog als tijdens het hoogtepunt van de aandelenbubbel die in 1929 uiteen spatte. De volgende grafiek laat zien dat aandelen op dit moment relatief duur zijn ten opzichte van de winstgevendheid van de onderliggende bedrijven, maar dat de aandelenkoersen nog veel verder kunnen stijgen. Zo bereikte de Shiller PE ratio in december 1999 een all-time high van meer dan 44. Hieronder een grafiek met data die teruggaat tot het jaar 1881.

    stock-market-shiller-pe-ratio

    Aandelen zijn relatief duur op basis van koers/winst verhouding (Bron: Multpl.com)

    This time is different?

    De Federal Reserve begint zich wel meer zorgen te maken over de waardering van aandelen. Stanley Fisher, de vice-voorzitter van de centrale bank, zei onlangs tijdens een conferentie van het IMF in Washington dat waakzaamheid op zijn plaats is nu de activaprijzen en de schuldposities weer toenemen.

    Volgens Fisher zijn de records op Wall Street voor een deel te verklaren door optimistische verwachtingen over de economie, maar ook door een hogere risicobereidheid van beleggers. Tot op heden heeft dat volgens de vice-voorzitter van de Federal Reserve niet geleid tot meer leverage in het financiële systeem, maar dat is wel iets wat hij nauwlettend in de gaten houdt.

    Ook Fed-voorzitter Yellen heeft haar zorgen uitgesproken over de stijgende prijzen van financiële activa, terwijl dat onder leiding van haar voorganger Bernanke juist het doel was van het ruime monetaire beleid. “Waarderingen van financiële activa zijn ietwat verhoogd als je traditionele waarderingsmethoden zoals de koers/winst ratio gebruikt”, aldus Yellen.

    Geen alternatief?

    Op basis van de koers/winst verhouding zou je tot de conclusie kunnen komen dat de Amerikaanse aandelenmarkt op dit moment overgewaardeerd is, maar er zijn ook argumenten aan te voeren die de huidige waardering van aandelen rechtvaardigen. Zet je het rendement van aandelen bijvoorbeeld tegenover dat van obligaties, dan zijn aandelen door de extreem lage rente nog steeds de meest interessante optie van de twee. Staatsobligaties leveren vrijwel niets meer op, waardoor beleggers rendement zoeken in alternatieven als aandelen en vastgoed.

    Opvallend genoeg hebben edelmetalen veel minder geprofiteerd van de extreem lage rente en het stimulerende beleid van centrale banken. Sinds 2016 is de goudprijs weliswaar weer wat gestegen, maar met een koers van ongeveer $1.300 per troy ounce staat het edelmetaal ruim 30% lager dan het all-time high van 2011. Zien beleggers edelmetalen over het hoofd? Of zijn aandelen echt de nieuwe veilige haven in een tijdperk van extreem lage rente?

    fed-model-stock-valuation

    Door de extreem lage rente zijn aandelen nog steeds interessanter dan obligaties (Bron: Voya, via twitter)

  • Aandelen weer net zo duur als voor de beurscrash van 1929

    Aandelen weer net zo duur als voor de beurscrash van 1929

    De waardering van aandelen is weer terug op het niveau van vlak voor het uitbreken van de financiële crisis van 1929. Dat zegt althans de Shiller P/E ratio, een veel gebruikte indicator die gebaseerd is op de koers/winst verhouding van aandelen over de afgelopen tien jaar. Vlak voor de beurscrash van toen stond de lange-termijn koers/winst verhouding van de beursgenoteerde bedrijven bijna op 30, een niveau dat vergelijkbaar is met dat van nu.

    Je zou de Amerikaanse aandelen op dit moment overgewaardeerd kunnen noemen, maar dat hoeft niet te betekenen dat er snel een correctie zal plaatsvinden. De ervaring van eind jaren negentig leert ons dat aandelen nog veel verder in prijs kunnen stijgen, voordat een correctie plaatsvindt. Toen bereikte de gemiddelde koers/winst verhouding over een periode van tien jaar zelfs een hoogtepunt van meer dan 40.

    Volgens sommige beleggers kunnen de aandelenkoersen nog veel verder stijgen, omdat de aandelenmarkt door de extreem lage rente aantrekkelijker is geworden ten opzichte van de obligatiemarkt. Sommige beleggers beschouwen aandelen zelfs als veilige haven, waar een zekere premie aan toegekend moet worden. Hoe dan ook, na een bull market van ruim zeven jaar kunnen we niet meer zeggen dat aandelen goedkoop zijn.

    shiller-pe-ratio

    Aandelen weer net zo duur als voor de crash van 1929 (Grafiek via twitter)

  • Nobelprijswinnaar Shiller waarschuwt voor financiële zeepbel

    De Amerikaanse econoom Robert Shiller waarschuwt voor nieuwe financiële zeepbellen door een scherpe koersstijging op de aandelenmarkten, met name in de Verenigde Staten. Ook zijn in bepaalde gebieden de vastgoedprijzen alweer veel te hard gestegen, zo meent de Nobelprijswinnaar. Als voorbeeld draagt hij Brazilië aan, waar de huizenprijzen in steden als Rio de Janeiro en Sao Paulo de afgelopen vijf jaar drastisch zijn toegenomen. Hij kreeg daarbij het gevoel dat hij in 2004 had bij de Amerikaanse huizenmarkt. Het economische herstel is volgens Shiller nog steeds kwetsbaar en de waardering van met name technologiebedrijven en financials is daarbij op de muziek vooruit gelopen. Marketupdate weegt de uitspraak van Shiller en pakt de cijfers erbij…

    Koers/winst verhouding

    Om zijn uitspraken in perspectief te plaatsen werpen we even onze blik op de koers/winst verhouding van de Amerikaanse S&P 500 index. De koers/winst verhouding (P/E ratio) blijkt historisch gezien een redelijk goede maatstaf om te bepalen wanneer aandelen ondergewaardeerd of overgewaardeerd zijn. Vanaf 1871 tot en met nu was die ratio gemiddeld 15,5 keer, maar onderstaande grafiek laat zien dat de ratio soms vele malen hoger was. Met een actuele P/E ratio van bijna 20x is er dus sprake van enige overwaardering, maar we moeten daar tegelijkertijd bij opmerken dat de overwaardering nog veel verder kan doorlopen...

    De prijs van een aandeel was de afgelopen 140 jaar op gemiddeld 15,5 keer de winst

    De prijs van een aandeel was de afgelopen 140 jaar op gemiddeld 15,5 keer de winst (Bron: Multipl.com)

    Shiller P/E ratio

    De bovenstaande grafiek is waarschijnlijk niet de grafiek waar Robert Shiller zijn uitspraken op baseert. Sterker nog, hij ontwikkelde zijn eigen rekenmethode! De Shiller PE ratio kijkt naar de gemiddelde jaarlijkse winst van bedrijven over een periode van tien jaar, waardoor sterke schommelingen in de winst worden uitgefilterd. Daarnaast corrigeert hij de winst uit het verleden voor inflatie, middels de Consumer Price Index (CPI). De gedachte achter deze alternatieve rekenmethode is dat er correctie voor inflatie wordt toegepast en dat extreme uitschieters door kortstondige uitschieters in de winst of de koers van een aandeel worden uitgefilterd. Zijn rekenmethode levert over de periode vanaf 1881 tot en met nu de volgende grafiek op. Voor de volledigheid: de gemiddelde koers/winst verhouding volgens deze methode is 16,5. Daar staan we met de huidige koerswinst verhouding van 25,36 ver boven.

    De Shiller P/E ratio laat een relatief hoge waardering zien

    De Shiller P/E ratio laat een relatief hoge waardering zien (Bron: Multipl.com)

    Market Cap to GDP

    Een andere methode om naar de waardering van aandelen te kijken is om de marktkapitalisatie van de aandelenmarkt tegenover de omvang van de economie te plaatsen, het Gross Domestic Product (GDP). Deze rekenmethode is favoriet bij waardebelegger Warren Buffett, omdat het volgens hem de beste indicatie geeft van de waardering van de aandelenmarkt als geheel op een gegeven moment. Vanaf 1950 tot en met nu blijkt de marktkapitalisatie van alle beursgenoteerde bedrijven in de VS op ongeveer 0,65 keer het GDP te liggen. Met een actuele ratio van 1,22 lijken aandelen momenteel inderdaad overgewaardeerd. De piek lag in 2000, toen de marktwaarde van alle bedrijven meer dan anderhalf keer de omvang van het GDP had. De volgende grafiek geeft een overzicht van de afgelopen 60+ jaar op de aandelenmarkt.

    De marktwaarde van de aandelenmarkt ten opzichte van het GDP

    De marktwaarde van de aandelenmarkt ten opzichte van het GDP (Vectorgrader.com)

    Amerikaanse aandelen overgewaardeerd?

    We kunnen Shiller dus gelijk geven als hij waarschuwt voor financiële zeepbellen, maar we moeten hier meteen bij opmerken dat de overwaardering van aandelen nog veel verder kan oplopen. We vallen terug op de gevleugelde uitspraak van econoom Keynes: "The market can stay irrational longer than you can stay solvent". De waarschuwing van Shiller is begrijpelijk en terecht, maar we hoeven hierdoor niet meteen in paniek te raken. Beleggers die op de korte termijn handelen kunnen wellicht nog een lange rally tegemoet zien, maar voor de lange termijn belegger is de aandelenmarkt momenteel al relatief hoog geprijsd en is het dus een minder gunstig moment om in te stappen.