Huiseigenaren met een variabele hypotheek zien de rente steeds verder dalen, maar ze krijgen nog steeds niet het volledige voordeel doorberekend van de steeds lagere rente. Banken profiteren minstens zoveel mee van de renteverlagingen van de ECB, zo blijkt uit de Eigen Huis Rentebarometer van de VEH. Tussen oktober 2013 en mei 2014 verdubbelde de winstmarge van banken van 0,4 naar 0,8 procentpunt. Op een hypotheek met 10 jaar vaste rente haalden de banken in mei gemiddeld een winstmarge van 1,05 procentpunt. Daardoor betalen huiseigenaren met een hypotheek ’teveel’ rente aan de bank. Voor een hypotheek van €200.000 gaat het al snel om bruto €175 per maand extra aan rentelasten.
Weinig concurrentie op hypotheken
Natuurlijk mogen banken winst maken, zo lang er maar sprake is van goede concurrentie. En daar is in ons land nauwelijks sprake van. Achter de vele aanbieders van hypotheken zitten maar een handvol grote banken, die niet de intentie hebben scherp in te zetten op de hypotheekrentes. Veel aanbieders hebben niet de behoefte hun marktaandeel verder uit te breiden op de hypotheekmarkt, terwijl nieuwe toetreders geconfronteerd worden met hoge barrières.
In de crisis moesten verschillende banken met staatssteun geholpen worden. ING kreeg een miljardenlening en de ABN werd genationaliseerd. Later werd ook SNS genationaliseerd. Voorwaarde voor deze reddingsoperaties was dat de banken die steun ontvingen hun tarieven niet omlaag zouden gooien, omdat dat ten koste zou gaan van de banken die zonder steun van de overheid door de crisis zijn gekomen. Het gevolg was dat er bijna geen neerwaartse prijsdruk was op de hypotheekmarkt.
Deze gegevens van de VEH laten zien dat de hypotheekmarkt nog steeds niet helemaal gezond is. Minister Dijsselbloem van Financiën heeft in een brief opgeroepen de toetredingsbarrières op de hypotheekmarkt, die in kaart zijn gebracht de Autoriteit Consument & Markt (ACM), aan te pakken.
In 2013 sprak de Deutsche Bank (DB) over de noodzaak om de divisie Asset Wealth Management (AWM) sneller te laten groeien. Ceo Ansu Jain sprak in augustus van dat jaar nadrukkelijk de wens uit, dat in 2015 het aantal ultra rijke cliënten met meer dan 50% gegroeid zou zijn ten opzichte van 2013. In 2011 genereerde AWM een winst voor belastingen van € 800 miljoen. Voor 2015 voorzag het management graag een winst voor belastingen van € 1,7 miljard. Volgens het management bood de divisie AWM de kortste weg naar het herstel van de winstgevendheid van de hele bank. Die moest in 2015 uitkomen op een Return on Equity van 12%. De man, die verantwoordelijk was voor deze missie, heette Michele Faissola, een veteraan en vertrouweling van Ansu Jain. Hij was in september 2012 aangesteld als eerste man bij AWM en zag zich voor een bijzondere opgave gesteld. In de periode 2011 – 2012 was er veel onduidelijkheid over de toekomst van deze divisie. Sommige onderdelen gingen in de verkoop. De onduidelijkheid over de toekomst van AWM en van heel de Deutsche Bank zorgde ervoor, dat in de eerste helft van 2012 meer dan € 16 miljard wegstroomde. Daar kon Faissola weinig tegen doen. Zolang er potentiële kopers op de deur klopten, was het juridisch not done om achter nieuwe en vertrekkende klanten aan te jagen. De uittocht van klanten ging gepaard met een even grote uittocht van ervaren medewerkers binnen alle divisies van de bank. In 2011 en 2012 waren er heel grote twijfels over de handel en wandel van de toenmalige ceo Joseph Ackerman. Aandeelhouders dwongen hem in 2012 op te stappen.
Toch is het begrijpelijk, dat DB ondanks alle strubbelingen en onduidelijkheden in 2012 alsnog de knoop doorhakte en besloot opnieuw prioriteit te geven aan AWM. Deze activiteiten werken met heel aantrekkelijke marges. Zo kende de divisie wealth-management van marktleider een RoE van 53,5%. Wealth Managent van Credit Suisse kwam in 2012 tot een RoE van 33,7%. AWM kwam in datzelfde jaar niet verder 13%. Dat was heel magertjes, maar bood tegelijkertijd het nodige perspectief. Met een geschatte marktomvang van vele biljoenen euro’s leek dit de beste en snelste manier om de zwaar gehavende winstgevendheid van banken op te krikken en een van de snellere manieren om te werken aan de nieuwe kapitaalseisen.
De opdracht van Faissola ging gepaard met veel tegenvallers. De belangrijkste was misschien wel de aanhoudende uittocht van belangrijke seniormedewerkers. Die uittocht duurt tot vandaag voort en heeft ertoe geleid dat de bank een proces is begonnen tegen HPM Partners in New York. De aanklacht luidt, dat deze beleggingsadviseur in een jaar tijd meer dan 12 medewerkers bij Deutsche Bank heeft weggelokt. Hun vertrek betekende ook, dat een onbekend aantal cliënten met hen meeging. Vermogensbeheer laat zich immers het best omschrijven als people’s business. Alleen al in 2012 ging er voor een bedrag van $ 550 miljoen samen met vier medewerkers de deur uit.
De rechter moet nu bepalen of de ex-medewerkers en HPM Partners het spel netjes gespeeld hebben. Dat zal echter aan de feitelijke situatie weinig afdoen. Ondanks alle tegenslagen staat Deutsche Bank nog steeds binnen de wereldwijde top tien met 380 miljard onder beheer.
Deutsche Bank is de laatste jaren herhaaldelijk op een kwalijke manier in het nieuws gekomen. De bank was betrokken bij het Liborschandaal en wordt ervan verdacht meegewerkt te hebben aan manipulatie van de goudprijs. Daarbij verbleken de problemen binnen AWM. Het is dan ook niet vreemd, dat de koers van het aandeel naar het laagste niveau gedaald is in 10 jaar. Is het aandeel daarmee aantrekkelijk voor de belegger? Met een verwachte koers-winstverhouding van nog geen 7 voor 2014 en een herstel van de omzet- en winstgroei in het eerste kwartaal van 2015 lijkt het antwoord ‘ja’ te moeten zijn. Er schuilen echter nog wel twee belangrijke addertjes onder het gras. De eerste is dat van de kapitaalseisen in het kader van Basel 3. Het ziet ernaar uit dat DB hieraan kan voldoen, maar zekerheid is er nog niet. De tweede is dat van de schandalen en de daarmee samenhangende boetes. Is met het goudmanipulatieschandaal het laatste lijk uit de kast gevallen? Overigens is het de verwachting, dat AWM in 2015 zijn doelstellingen zal waarmaken.
BELANGRIJK:
- Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected]
- Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen
- U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen!
- U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze
nog niet automatisch ontvangt.
- Maak ook kennis met de nieuwsbrief Crash Investor.
In 2012 verkocht Apple in het introductieweekeinde van de nieuwe iPhone 5 ongeveer vijf miljoen exemplaren. De wachtrijen voor de winkels waren vlak voor de opening 200 à 300 personen lang. Volgens analisten waren de rijen dit jaar bij de introductie van de nieuwste modellen, minder lang. Ze bestonden hoogstens uit 100 tot 150 personen. Initiële schattingen gingen ervan uit, dat Apple bij de introductie van de 5S en de 5C op zijn best 6 miljoen toestelletjes zou verkopen.
De analisten maakten zich op voorhand in het bijzonder zorgen over de mogelijke verkopen in China. De 5S kost in China meer dan in de VS en Apple kent problemen in China om voldoende zogeheten high end toestelletjes aan de man te brengen. Het gevolg is, dat Apple nu terrein verliest aan Samsung, maar ook aan lokale producenten als Xiaomi. Dat bedrijf verkoopt elegante toestelletjes voor minder dan $ 300. Ter vergelijk, de goedkope 5C moet in China $ 733 kosten.
Maar in het bijzonder waren analisten bezorgd over de verkoop, omdat beide nieuwe toestelletjes geen revolutionaire vernieuwingen bevatten. Het ging in beide gevallen min of meer om een upgrade van bestaande technologieën.
Negen miljoen
Op maandag 23 september kon Apple de mededeling doen, dat er in het weekeinde daarvoor ruim 9 miljoen toestelletjes over de toonbank waren gegaan. Volgens Ceo Tim Cook was dat weekeinde de beste introductie ooit. Het was tegelijkertijd volgens vele Applevolgers het bewijs, dat het bedrijf nog steeds een magische uitstraling heeft waar klanten over heel de wereld bereid zijn een premie voor te betalen.
Toch is niet iedereen dolenthousiast. Volgens analisten van Piper Jaffray hebben consumenten hooguit 5,5 miljoen toestelletjes gekocht. Ongeveer 3,5 miljoen toestelletjes zijn opgekocht door telecombedrijven als Verizon, waar ze nog steeds onverkocht achter de toonbank liggen.
Andere analisten wijzen erop, dat hoe dan ook de vraag sterker mag heten dan verwacht. Zeker als je het vergelijkt met de introductieverkopen van de iPhone 5 in september 2012. Toen waren er vijf miljoen toestelletjes verkocht in een weekend. In december hadden de Chinezen het nog eens dunnetjes over gedaan met twee miljoen toestelletjes in een weekeinde. Voor dit weekeinde rekende men op hooguit 6 miljoen, terwijl nu ook China meedeed. Als er dan 9 miljoen verkocht worden mag dat zonder meer een succes genoemd worden, gelet op de matige verwachtingen.
Gouden toestel
Wat de introductie nog tot een veel groter succes maakt, is de overweldigende belangstelling voor de 5S, in het bijzonder de goudkleurige 5S. Zowel de online vraag als de vraag in de winkels was zeker driemaal zo hoog voor de dure 5S dan voor de goedkopere 5C. Dat is op zich wel verklaarbaar. Wie zich de moeite wil getroosten om al bij de eerste gelegenheid een nieuw toestel te bemachtigen, neemt dan geen genoegen met doorsnee, maar wenst de premiumversie.
Iedereen is het er wel over eens, dat de nieuwe varianten fors gaan bijdragen aan het resultaat van Apple. In juli had Apple gezegd in zijn guidance, dat de winst over het derde kwartaal zou uitkomen op een bedrag van $ 34 tot $ 37 miljard. Afgelopen maandag 23 september kon Tim Cook vertellen, dat de uiteindelijke winst aan de bovenkant van de verwachtingen zou liggen en dat de brutomarge zou uitkomen op 36% à 37%. In een reactie op al het goede nieuws ging de koers van Apple 5% omhoog om uiteindelijk te sluiten op een niveau van $ 490,60.
Momentum
De vraag is, of Apple dit momentum kan vasthouden. Daar zijn wel motieven voor aan te voeren. In de eerste plaats zijn er (bewust) minder 5S toestelletjes dan de vraag groot is. Dat betekent wel, dat er in de laatste week minder toestelletjes verkocht zullen worden dan mogelijk. Het betekent echter ook, dat het bedrijf nu de kans heeft om bij bijzondere gelegenheden, zoals bijvoorbeeld tijdens de presentatie van de cijfers, de 5S extra in het zonnetje te zetten, waardoor verkopen een extra impuls krijgen. Een bijzondere gelegenheid zou kunnen zijn, als Apple er op afzienbare termijn China Mobile erin toestemt iPhones te gaan verkopen. Volgens analisten is in dat geval een koers van $ 540 niet uitgesloten. Dat vertegenwoordigt een opwaarts potentieel van bijna 11% bij een dagkoers van $ 488.
Cor Wijtvliet is binnenkort spreker op de seminar reeks ‘Bescherm uw toekomst’. Hier vindt u meer informatie..
Toen de Amerikaanse centrale bank begon met haar stimuleringsprogramma kreeg ook de aandelenmarkt een sterke impuls. De vraag is nu hoe groot de bijdrage van de Fed was voor de beursrally die in maart 2009 begon. Nu grote Amerikaanse bedrijven hun cijfers naar buiten brengen komt Reuters met een analyse.
Volgens Reuters is het moeilijk om een relatie te vinden tussen de winstgroei van bedrijven en het stimulerende beleid van de Amerikaanse centrale bank. Robbert van Batenburg, directeur marketing strategie van de broker Newedge USA LLC in New York, maakte er een inschatting van. Hij bestudeerde de bedrijfswinsten sinds 2009 en corrigeerde deze cijfers voor het effect van de lagere rente. Sinds het uitbreken van de financiële crisis heeft de Amerikaanse centrale bank de rente extreem verlaagd, waardoor ook de rente op bedrijfsobligaties gezakt is.
Had de Amerikaanse centrale bank de rente niet verlaagd, dan waren de bedrijfswinsten volgens van Batenburg aanzienlijk lager geweest. Hij stelt dat 47% van alle winstgroei van de S&P 500 bedrijven sinds 2009 te danken is aan de lage rente. “Mensen onderschatten de mate waarin kwantitatieve verruiming de S&P heeft geholpen. […] Het effect is vergelijkbaar met een atleet op steroïden.”
Eind 2009 was de winst per aandeel per kwartaal voor bedrijven uit de S&P 500 minder dan $20, waarvan gemiddeld ongeveer $4 per aandeel aan dividend werd uitgekeerd. Nu genereren de bedrijven uit de S&P 500 beursindex volgens van Batenburg gemiddeld een hogere winst van $26,70 per aandeel per kwartaal, maar betalen ze slechts $1,50 aan dividend uit.
Lage rente
Sinds 2000 winsten bedrijven hun winst per aandeel te verdrievoudigen. Niet vreemd, gezien de ontwikkeling van de rente. De Federal Funds Rate, de rente die banken voor zeer korte leningen betalen, was eind 2007 nog 4,5%. Sinds het uitbreken van de financiële crisis is die rente snel omlaag gebracht naar 0 tot 0,25 procent. De lange-termijn zakte ook, van meer dan 5% in 2007 naar een dieptepunt van 1,4% in de zomer van 2012. Volgens David Rosenberg, econoom en strateeg bij Gluskin Sheff + Associates in Toronto, hebben de lagere rente en de belastingvoordelen voor het Amerikaanse bedrijfsleven ongeveer $30 bijgedragen aan de brutowinst per aandeel van de S&P 500 bedrijven.
Bijna 40% van de totale winstgroei kan worden toegeschreven aan de daling van de rente. Daar zitten niet de besparingen van een lagere huur bij in. “Het resultaat van de lagere rente is dat bedrijven de kosten van hun kapitaal substantieel omlaag konden brengen”, aldus van Batenburg.
Het bedrijfsleven heeft geanticipeerd op de blijvend lage rente van de Federal Reserve. Volgens Morgan Stanley hebben bedrijven de afgelopen jaren benut om veel kortlopende leningen om te zetten in obligaties met een langere looptijd.
Wat als de rente stijgt?
Beleggers vrezen dat de aandelenmarkt hard geraakt zal worden als het stimuleringsprogramma van de Amerikaanse centrale bank stopt en de rente weer gaat stijgen. Alleen de suggestie van ’tapering’ was al voldoende om de aandelenkoersen in juni lager te zetten. Sinds de laatste toespraak van Bernanke, waarin hij de geruchten over ’tapering’ weerlegde, zijn de aandelenkoersen weer wat gestegen. De rente op Amerikaanse Treasuries met een looptijd van 10 jaar bleef echter op een hoog niveau steken.
Russell Price, econoom bij Ameriprise Financial Services in Michigan, plaatst een kanttekening bij de analyse van van Batenburg. Volgens hem weten we niet wat er met de rente was gebeurd als de Federal Reserve niet had ingegrepen. Hij denkt dat de winstgroei voor een veel groter gedeelte te danken is aan belastingvoordelen en aanpassing van de boekhoudregels ten aanzien van afschrijvingen.
Daar zouden we nog aan toe kunnen voegen dat de daling van de rente ook veroorzaakt kan zijn door een vlucht richting veiligheid of liquiditeit. Aan het begin van de financiële crisis daalde de vraag naar aandelen ten gunste van de vraag naar bedrijfsobligaties. Ook die ontwikkeling heeft een neerwaartse druk gegeven op de rente die S&P 500 bedrijven betalen voor nieuwe leningen.
De EBITDA marge, de winstmarge voor aftrek van rente, belastingen en afschrijvingen, bereikte in 2007 een piek van 25,6%. Recent zakte die marge tot onder de 20%.
Aandelenmarkt gaat mee op de golven van goedkoop geld (Bron: Zero Hedge)
