Marketupdate

Auteur: Cor Wijtvliet

  • Het woord is aan Europa

    Deze bijdrage is afkomstig van Beurshalte

    Zondag sprak een grote meerderheid zich uit tegen de hervormingsvoorstellen van de Trojka voor hun land. In mijn ogen is dat een verstandige beslissing. Waarom zou je ja zeggen tegen een receptuur, waarvan het al meer dan vijf jaar duidelijk is dat ze niet werkt. Een rapport dat vlak voor het referendum publiek werd, vormde nogmaals een onderbouwing van het falen van het hervormingsbeleid. De Griekse vreugde na het bekend worden van de uitslag is ook nog eens begrijpelijk, omdat Europa vanaf de zijlijn onbeschaamd gepoogd heeft om het referendum de beïnvloeden. De Grieken hebben terecht deze pogingen genegeerd en afgestraft.

    Maar hoe nu verder? Meneer Tsipras denkt, dat hij nu weer aan tafel kan om met de schuldeisers te praten over nieuwe plannen en voorstellen. Hij kan wel eens bot vangen in Brussel. De schuldeisers hebben het gehad met Griekenland en lijken er nu meer dan ooit op uit om een voorbeeld te stellen. Als de euro wil overleven, dan moeten partijen zich houden aan de gemeenschappelijke regels, geen tekorten kweken en de schulden afbetalen. Als de doorsnee Griek daarvoor moet bloeden, dan moet dat maar. Jammer, maar helaas! Dat zal potentiële nieuwe spelbrekers moeten afschrikken.

    greece-yes

    Griekenland uit de euro?

    Het zou ook anders kunnen gaan. Zowel Europa als Griekenland moeten de uitslag van het referendum te baat nemen om te sleutelen aan het slecht functionerende europroject. Is het niet beter om een Grexit zo pijnloos mogelijk te laten verlopen en daarmee een model te ontwikkelen voor landen die in de nabije toekomst misschien ook willen uitstappen? Van een geolied verlatingsproces hebben zowel de vertrekker als de blijver voordeel. Maar de Europese Commissie zal juist met die wetenschap niet willen meewerken aan dit soort voorstellen. Een land als Italië mag nooit en te nimmer ook maar een seconde het idee gaan koesteren dat er wellicht een mogelijkheid bestaat een streep te zetten door hun hoge schuldenlast. Dat geldt al evenzeer voor landen als Spanje en Portugal en misschien zelfs voor Frankrijk. tsiprasEn dan zijn er natuurlijk nog politieke redenen voor Europa om zich star en onverzoenlijk op te stellen. In zwaar getroffen landen als Ierland, Portugal, Spanje en Italië zijn Syriza-achtige partijen actief die het politieke establishment in de nek hijgen. Een succesje voor Syriza, hoe klein ook, kan deze linkse groeperingen de wind in de zeilen geven. Het lijden van de Griekse bevolking wordt doelbewust als afschrikwekkend voorbeeld gebruikt om deze links populistische partijen het leven zuur te maken. Maar niet alleen partijen in het Zuiden moeten ingetoomd worden. Ook rechts populistische partijen in het Noorden mogen geen voordeel genieten uit een mogelijk soepelere houding jegens de Griekse regering. varoufakis-schauble

    Tunnelvisie

    Er is een reel gevaar, dat Europa aan een tunnelvisie lijdt, waarbij de korte termijn voordeel van een voorbeeld stellen de overhand heeft en er te weinig oog is voor de langere termijn. Als Griekenland wegzinkt in een economische chaos, wat nu dreigt te gebeuren, en vervalt tot een zogeheten failed state, dan zal dat onherstelbare schade toe brengen aan het Europees project, zowel bij de Europese bevolking als bij de rest van de wereld. Wat er nu precies moet gebeuren, lijkt niemand te weten. We zijn immers in terra incognita terecht gekomen. Maar misschien moeten de laatste voorstellen van het IMF maar serieus worden opgepakt. Deze pleiten simpelweg voor meer en verdergaande schuldenreductie! Het is aan mevrouw Merkel om de handschoen op te nemen. Cor Wijtvliet Hoofdredacteur Beurshalte.nl beurshalte-logoOver Beurshalte: Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

  • Nestlé loopt in Afrika een scheur in de broek op

    Deze bijdrage is afkomstig van Beurshalte.nl

    Voedingsmiddelenbedrijven als Unilever, Danone en Nestlé zijn voor hun groei steeds meer afhankelijk geworden van de Opkomende Markten. Vooral in Azië en in minder mate in Latijns Amerika is de middenklasse de laatste 20 jaar sterk in getal en koopkracht gegroeid. Dankzij die uitdijende middenklasse was het voor bovengenoemde bedrijven gemakkelijk om in die regio’s een dubbelcijferige groei te behalen.

    Aan die periode lijkt nu een einde te komen, als we tenminste Paul Bulcke, ceo van het Zwitserse Nestlé mogen geloven. Hij verwacht dat de dagen van ongebreidelde groei in de Opkomende Markten voorbij zijn. Dat heeft deels te maken met teleurstellende ontwikkelingen in bijvoorbeeld Afrika en deels met de verhevigde concurrentie van lokale partijen.

    afrika-winkelNog in 2011 stond Afrika met zijn snelgroeiende bevolking te boek als het continent van de toekomst. Uit een onderzoek van de African Development Bank bleek, dat de Afrikaanse middenklasse maar liefst 330 miljoen mensen omvatte. Aangelokt door deze cijfers zetten bedrijven als Coca-Cola, Cadbury, Carrefour en Wal-Mart allerlei activiteiten op in Afrika. De vooruitzichten waren heel aanlokkelijk, maar nu hebben hoop en verwachting plaats gemaakt voor deceptie. Bij nadere beschouwing bleek dat getal van 330 miljoen schromelijk overdreven. Een onderzoek van Nestlé laat heel andere cijfers zien. Dan omvat de middenklasse in de elf landen waar het bedrijf actief is hooguit 15 miljoen zielen. Een land als Kenia met 44 miljoen inwoners telt volgens de Zwitsers hooguit 800.000 middenklassers. Een land als Nigeria met bijna 200 miljoen inwoners komt niet veel verder dan het getal van 8 miljoen. Volgens Nestlé zou het een klein wonder zijn als het bedrijf de komende jaren een groei van pakweg 10% kan genereren in het zwarte continent. Daarom is het bedrijf, dat sinds 2008 $ 1 miljard in Afrika heeft geïnvesteerd, begonnen met het afbouwen van de activiteiten. Fabrieken en kantoren worden in verschillende landen geheel of gedeeltelijk gesloten. gdp-groei-africa

    Lokale concurrentie neemt toe

    Toch is een te kleine middenklasse met een te geringe koopkracht niet de enge reden, dat Nestlé en andere Westerse bedrijven de terugtocht blazen. Ze zien zich ook gesteld voor een steeds sterkere lokale concurrentie. Lokale ketens als Nakumatt slagen er steeds beter in om in te spelen op lokale behoeftes. Ze doen dat goedkoper dan de Westerse multinationals, terwijl de kwaliteit niet veel meer achterblijft. Volgens Sommige Afrikakenners hebben sommige Westerse bedrijven hun opdracht in dat continent te gemakkelijk opgevat. Ze hebben zich te weinig rekenschap gegeven, wat de behoefte van de Afrikaanse middenklasse precies is en zij krijgen nu de rekening gepresenteerd in de vorm van een lokale concurrentie die het huiswerk wel goed gedaan heeft. Die fout hebben de Nestlé ’s van deze wereld niet alleen in Afrika gemaakt naar nu blijkt, maar ook in andere opkomende markten. Ook daar verliezen ze terrein op de lokale concurrentie. Tot overmaat van ramp groeien er ook problemen op de traditionele thuismarkten. Consumenten in Europa en in de Verenigde Staten voelen zich steeds ongemakkelijker als het om producten van multinationals gaat. Ze weten vaak niet waar ze vandaan komen en evenmin wat er in zit. Ook de Westerse consument kiest steeds vaker voor lokaal en ambachtelijk geproduceerde voedingsmiddelen. Het groeiend probleem van de obesitas versterkt nog eens de trend naar lokaal en ambachtelijk.

    nestle

    Koers Nestlé

    Voor bedrijven als Nestlé, Coca-Cola of McDonalds is de tijd aangebroken om een nieuwe strategie uit te dokteren. Die moet meer rekening houden met bovenstaande ontwikkelingen. McDonalds heeft het geprobeerd, maar is met een geen vlees geen vis strategie gekomen. Het is wachten op een meer succesvolle. Tot dan toe doen beleggers er misschien goed aan om wat zorgvuldiger naar deze namen te kijken alvorens er in te beleggen. Cor Wijtvliet Hoofdredacteur Beurshalte.nl beurshalte-logoOver Beurshalte: Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

  • Obligatiemarkten geloven (nog) niet in een Grexit

    dijsselbloem-varoufakisDeze bijdrage is afkomstig van Beurshalte

    De spanningen op de financiële markten lopen al weer enkele maanden geleidelijk op. Alles draait om de vraag of er een vergelijk komt tussen Brussel en Athene of dat een Grexit en daarmee een default onvermijdelijk is. Die spanningen hebben geresulteerd in lagere koersen voor Grieks schuldpapier. Maar is de daling voldoende om te kunnen claimen, dat ze in gebreke blijven? Zoals de zaken op moment van schrijven ervoor staan is het antwoord nee, met dien verstande dat markten razendsnel van mening kunnen veranderen…

    Het verleden heeft geleerd, dat zogeheten haircuts voor houders van schatkistpapier van failliete staten enorm uiteen kunnen lopen. Zo bedraagt de koers van Grieks schatkistpapier met een looptijd tot 2017 €0,63 in de euro. Dat zou erop kunnen wijzen, dat beleggers nog maar weinig vertrouwen hebben in een goede afloop en zich schrap zetten voor komende verliezen. Nee, zeggen Europese kredietexperts dat – zolang de koers niet is gedaald beneden een niveau van €0,50 in de euro dan is – een default en een faillissement nog niet in geprijsd. De markt heeft er – met andere woorden – nog vertrouwen in dat het goed komt tussen beide partijen. Dat gaat veel minder op voor de crisis in Oekraïne. Schatkistpapier uit dat land met een vergelijkbare looptijd is ongeveer € 0,50 waard.

    german-10yr-bunds

    Vlucht naar veiligheid: Duitse Bund weer in trek

    De magische grens is met andere woorden een prijs van minder dan € 0,50 voor kortlopend schatkistpapier. Is dat het geval, dan duidt dat erop dat alle hoop op een goede afloop is verloren. Daar komt nog bij, dat de markt de Griekse crisis beschouwt als een crisis voor publieke instituties. Die hebben het grootste deel van de Griekse schuld in handen en niet de markten. Dat wil weer niet zeggen dat men op de markten rustig achterover leunt. Er is zoiets als een vlucht naar veiligheid opgang gekomen. Beleggers doen de schatkist van die landen van de hand die wel eens besmet kunnen worden door een Grieks default. Landen als Portugal en Spanje zien de rente op hun papier weer snel oplopen. Van paniek is echter geen sprake.

    greece-bond-yield

    Rente op Griekse staatsleningen boven de 30% (Bron: Financial Times, Bloomberg)

    Ook de koers van schatkistpapier laat zien, dat de markt de kans op een default lager inschat dan 50%. De markt rekent er blijkbaar op dat ingeval van het niet kunnen voldoen van de rekening voor de officiële schuldeisers de private schuld wel eens aan een default kan ontsnappen. Private beleggers hebben volgens kredietbeoordelaar Standard & Poors slechts 18% van de totale Griekse schuld in handen en dat is dan ook nog een schuldpapier dat voorlopig komt te vervallen. Ze lopen daarom verhoudingsgewijs minder risico bij een herstructurering van de schuldenlast. Uit onderzoek van het Amerikaanse National Bureau for Economic research blijkt dat haircuts die failliete landen de houders van hun schatkistpapier opleggen, sterk uiteen kunnen lopen. In 2003 moesten houders van schatkistpapier uit Uruguay een haircut van 7% accepteren, maar twee jaar laten eiste Argentinië van zijn obligatiehouders een afschrijving ter waarde van 75%. Gemiddeld bedraagt de haircut 50% zo hebben de Amerikanen berekend! Maar dat is slechts een schijnzekerheid. Cor Wijtvliet Hoofdredacteur Beurshalte.nl beurshalte-logoOver Beurshalte: Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

  • Beleggers pas op! De top op de aandelenmarkten lijkt nabij

    Deze bijdrage is afkomstig van Beurshalte

    De huidige hausse op de aandelenbeurzen is nooit met veel warmte omarmd. In de VS duurt die rally al meer dan zes jaren, maar ook daar bestaat er weinig warmte. Steeds opnieuw duikt de angst op, dat de rally voornamelijk op los zand is gebouwd en dat een ineenstorting nabij is. Zijn er argumenten aan te dragen die deze angst voor een aanstaande ineenstorting kunnen staven? Het antwoord moet positief zijn. Er zijn wel degelijk argumenten aan te voeren die aannemelijk maken dat de aandelenmarkt in de buurt van zijn top is gekomen. Dan kan het ook goed zijn dat een snelle teruggang aanstaande is.

    nearing-ma-peakHet eerste argument is dat van de snelle groei van Mergers & Acquisitions (M&A). De waarde van M&A’s in mei doorbrak in de VS het record uit 2007. Dat record werd gevestigd aan de vooravond van de kredietcrisis. Het is derhalve goed te begrijpen dat bijna niemand echt gelukkig is met het nieuwe record. Dat record in mei volgt op ook al een nieuw record in de maand april. In die maand kochten Amerikaanse bedrijven voor een ongekend groot bedrag eigen aandelen terug. In- of terugkoop van aandelen van een ongekende omvang wijst er op, dat bedrijven niet veel vertrouwen in de toekomst hebben en dat ze dus geen betere bestemming voor de inhoud van hun schatkist kunnen vinden.

    Rente

    Natuurlijk kunnen we niet om de volatiliteit op de obligatiemarkten heen. Nog maar enkele weken geleden bivakkeerde de yield op de Duitse Bund vlak boven het niveau van 0%. Er waren maar een handvol dagen voor nodig om de yield omhoog te stuwen naar 1%. Die snelheid is ongekend! Toch kent de geschiedenis een weinig geruststellende parallel. In 1998 hield de toenmalige voorzitter van de Fed, Allan Greenspan, een alarmerende toespraak. Hij deed dat naar aanleiding van het inzakken van Long-term Capital Management (LTCM). Hij wees erop, dat beleggers met hun voeten stemmen als ze bang zijn. Dat betekent, dat prijzen ineen klappen. De toespraak bleek een selffulfilling prophecy. Het heeft de wereld in een diepe crisis gestort. Dit keer was het de Europese tegenhanger van Allan Greenspan, Mario Draghi, die de beleggers de stuipen op het lijf joeg. Waar de markt rekende op een toespraak die de volatiliteit op de markt zou temperen, daar deed Draghi het omgekeerde. Hij zei dat de belegger op meer volatiliteit moest rekenen. Het is bijna onnodig om te schrijven wat er gebeurde!

    10year-german-tsy-yield

    Duitse 10-jaars rente

    En dan is er weer eens een opvallende rol weggelegd voor Goldman Sachs, de vooraanstaande Wall Streetbank. Met een verwijzing naar hoogleraar Robert Shiller liet de bank zijn klanten weten dat de markt overgewaardeerd is en dat de top nabij is. Op zich zijn mededelingen van dien aard niet bijzonder en de opinie van Shiller was al bekend. Het nieuwe is, dat een bank als Goldman Sachs het als groot nieuws brengt. De waarschuwing van de bankiers mag je koppelen aan de ontwikkelingen op de Amerikaanse financiële markten. Ondanks de imposante buybacks van aandelen beweegt de S&P 500 feitelijk al heel 2015 naar rechts. De fut lijkt eruit!

    stock-market-dangerTiming

    Is hiermee ook het definitieve bewijs geleverd, dat de markten gepiekt hebben? Dat is beslist niet het geval: "markets can stay longer irrational than you solvent". Met andere woorden, markten kunnen nog wel een tijdje blijven doorstijgen ondanks torenhoge waarderingen. Het enige wat uit de recordbedragen voor M&A geconcludeerd mag worden, dat de stijging op de markten in zijn laatste fase is terecht gekomen. En wat de volatiliteit op de obligatiemarkten betreft, ook die hebben niet zoveel voorspellende waarde. Zowel in 1998 als in 2007 waren ze brenger van veel ellende, maar markeerden ze niet de top. Integendeel, in beide gevallen verlaagde de Fed de rente en dat betekende nieuwe zuurstof voor een opleving. Pas in oktober 2008 was de markt gedwongen zich over te geven. De val van Lehman maakte een abrupt einde aan elke illusie om de crisis te kunnen vermijden. Het is voor de belegger niet verstandig om de tekenen aan de wand te negeren. Dat wil niet zeggen, dat de markt vanaf morgen over de top is. Centrale bankiers zijn in staat gebleken de markt lang in leven te houden. Het zijn dezelfde centrale bankiers die een ineenstorting kunnen entameren. Een slecht getimede renteverhoging door de Fed kan de brandende lucifer aan de lont zijn. Opnieuw lijkt een sleutelrol weggelegd voor de Fed! Cor Wijtvliet Hoofdredacteur Beurshalte.nl beurshalte-logoOver Beurshalte: Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

  • Europa steekt nog steeds de kop in het zand

    Men zegt dat de crisis in Europa voorbij is en dat vanaf 2015 alles echt beter zal gaan. Dat optimisme is te merken aan het crisismanagement van het moment. Er is alle aandacht voor op zich minder belangrijke onderwerpen. Een voorbeeld van dit soort crisismanagement is de overdreven en niet aflatende aandacht voor alles wat er in Griekenland gebeurt.

    Natuurlijk is een bevredigende oplossing van het Griekse probleem van groot belang voor de toekomst van de eurozone. Dat wil echter niet zeggen, dat prangendere problemen om een aanpak en oplossing vragen. Dan doelen we vooral op de onevenwichtigheden die het leven van zoveel Europeanen nagenoeg onverdraaglijk maken. Vergelijk maar eens de prijzen in een Zuid-Europese supermarkt met die in bijvoorbeeld een Duitse supermarkt. Dan blijkt, dat de koopkracht van de ene euro heel veel afwijkt van die van de andere. Het blijkt namelijk, dat de prijzen in het arme Zuiden aanmerkelijk hoger zijn dan die in het rijke Noorden.

    kop-in-het-zand

    Een verklaring voor deze aberratie is de lopende rekening van beide landen. Duitsland heeft een overschot op die lopende rekening die ten minste 7,75% van het bruto binnenlands product (BBP) beloopt. De Grieken daarentegen hebben een groot tekort op de lopende rekening ondanks schokkend harde ingrepen in de economie. Er zijn meer buitensporige onevenwichtigheden in de eurozone, zoals bijvoorbeeld de arbeidskosten en in het intra-Europese betalingssysteem, Target 2. euro-voetbal

    Eurozone uit balans

    Al die ratio’s wijzen maar op een ding. De Eurozone is uit balans geraakt en dat hoeft op zich geen ramp te zijn. Die onbalans moet echter op den duur wel verdwijnen. Daar mag je echter een hard hoofd over in hebben. Het Europese economische establishment heeft tot nu toe een fataal beleid voorgestaan. Dat had gedacht dat door zich simpelweg aan te passen de eurozone uit de crisis zou geraken. De belangrijkste aanpassing zou die van lonen en prijzen zijn. In de zuidelijke periferie moesten lonen en prijzen 10% tot 30% dalen in vergelijking met die in Duitsland. Landen in het Noorden met een overschot zouden in een ideale omgeving de lonen en prijzen verhoogd hebben om de last van de tekortlanden enigszins te verlichten. Die symmetrische aanpassing heeft echter niet plaatsgevonden en dat is voor een deel te wijten aan de lage inflatie. De geschiedenis leert, dat lonen maar heel moeizaam omlaag gaan. Als Duitsland een inflatie zou kennen van 4% en Griekenland van nagenoeg 0%, dan zou na verloop van pakweg vijf jaren de aanpassing van lonen en prijzen een feit zijn. Maar hoe kan in hemelsnaam de inflatie in Duitsland oplopen? Bij wet moet in dat land het overheidsbudget in evenwicht en liefst nog een kleine plus laten zien. Dan is het onmogelijk dat de inflatie oploopt en dus rest er het Zuiden niets anders dan een draconisch aanpassingsproces over een lange reeks van jaren.

    titanic

    Er is dus geen echte en geloofwaardige aanpassing mogelijk en dat maakt een effectief gezamenlijk economisch beleid nagenoeg onmogelijk. Dat maakt het weer onmogelijk, dat sterke staten belastinggelden sturen naar de zwakke lidstaten, zoals dat in de Verenigde Staten sinds jaar en dag gebeurt. Het kan dus niet uitblijven dat de spanningen tussen lidstaten intenser worden. Griekenland is daar het eerste voorbeeld van. Mocht de eurozone instorten bijvoorbeeld door een Grexit, dan is dat niet het gevolg van Griekse onwil of chantage maar van onderliggende onevenwichtigheden! Cor Wijtvliet Bron: Wolfgang Münchau, the real eurozone problems are hiddem under the bonnet. Financial Times, March 29 2015 Cor WijtvlietOver Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Mevrouw Yellen heeft geen haast om de rente verhogen

    Het interpreteren van de woorden van de centrale bankiers van de VS is sinds Alan Greenspan een heuse wetenschap geworden. Het lijkt een beetje op het interpreteren van de toespraken die vroegere communistische leiders hielden. Het ging om de details. En dus ging het erom of mevrouw Yellen, de huidige Amerikaanse centrale bankier, wel of niet het woord ‘patience’ zou gebruiken of niet. Als ze het gebruikte, dan zou de rente in de VS voorlopig niet omhoog gaan en andersom.

    Mevrouw Yellen gebruikte het woord ‘patience’ niet maar gaf tegelijkertijd weer wel aan, dat een renteverhoging nog even op zich laat wachten. Ze deed dat om drie goede redenen. De eerste is economisch van aard. De consensus onder economen is, dat de economie van de VS gestaag groeit en dat die groei nog wel even blijft aanhouden. De arbeidsmarkt presteert onverwacht sterk, waardoor de werkloosheid nog slechts 5,5% bedraagt. Er zijn echter wel vraagtekens te zetten bij de kwaliteit van die nieuwe stortvloed aan banen. Nog teveel zijn parttime, terwijl veel werkzoekenden maar ook werkenden een voltijdbaan zoeken die behoorlijk betaald wordt. De reële loonstijging voor de doorsnee werknemer blijft beneden 2% en dus ligt een reële verhoging van de consumptie niet voor de hand. Voor de Fed is dat een absolute must!

    yellen

    Ondanks die gezonde economische groei en sterke arbeidsmarkt is er nog geen begin te bespeuren van een opleving van de inflatie. Die zal op zijn best uitkomen op 1,7% en als de olieprijzen blijvend dalen, nog lager. Daar komt nog bij, dat de dollar in 2015 al 10% aan waarde gewonnen heeft. Van een aanhoudende waardestijging van de valuta gaat een deflatoire werking uit en daar heeft de Fed een broertje dood aan! Een renteverhoging zal de dollar alleen maar aantrekkelijker maken voor de beleggers in binnen- en buitenland.

    unemployment-forecastMaar zelfs als de Fed zou besluiten op korte termijn te gaan verhogen, dan zou dat weinig invloed hebben op de lange rente. Dat heeft alles te maken met de veelal negatieve rente in Europa en Japan. Die hebben de neiging nog negatiever te worden dankzij het Europese monetaire verruimingsbeleid. Op dit moment bieden de Opkomende Markten evenmin een handzaam en aantrekkelijk alternatief voor beleggers. Ook in deze landen staat de rente onder druk. En dus biedt de licht gestegen rente op het Amerikaanse schatkistpapier een aantrekkelijk alternatief voor beleggers. In deze omgeving zou het onverstandig zijn de rente fors te verhogen. Het zou tot paniek op de obligatiemarkten kunnen leiden! De derde en laatste reden om een rentebesluit even op zijn beloop te laten is een puur technische. Amerikaans schatkistpapier is schaars geworden door de grootschalige inkoop van de Fed en door het slinkend tekort van de overheid. Daardoor wordt er minder schatkistpapier in de markt geplaatst. Een schaarste aan papier zou bij een renteverhoging een averechtse uitwerking kunnen hebben. Cor Wijtvliet Cor WijtvlietOver Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Amerikanen blijven massaal olie oppompen

    Voor de Saoedi ‘s was het een uitgemaakte zaak aan het einde van 2014. OPEC zou ongeveer 30 miljoen vaten per dag blijven produceren, veel meer dan de markt nodig had. Daardoor zouden de prijzen gaan dalen en dat was precies wat de Saoedi’ s voor ogen hadden. Door deze lage prijzen zou een deel van de nieuwe Amerikaanse concurrentie het werken onmogelijk gemaakt worden. De kostprijs van een vat Amerikaanse schalie-olie zou ergens tussen $ 60 – $ 70 liggen. Als de olieprijs langdurig onder dat niveau zou duiken, dan moesten de Amerikanen wel stoppen met oppompen.

    olieproductieHet heeft er enkele weken naar uit gezien dat de Saoedi ‘s het gelijk aan hun zijde hadden. In februari steeg de prijs van een vat Brent olie weer tot boven $60 per vat. De Saoedische olieminister, Ali al-Maimi, sprak toen al enigszins triomfantelijk van een nieuwe prijsstabiliteit. Zijn gelijk leek bovendien bevestigd over berichten uit Texas en North Dakota, dat boortorens massaal stilvielen. Het kon dus niet anders, dan dat de olieproductie in de Verenigde Staten zou gaan dalen.

    Amerika blijft volop olie produceren

    In de praktijk ziet het er naar uit, dat de Saoedi ’s een misrekening hebben gemaakt. Volgens het Internationaal Energie Agentschap (IEA) is het correct, dat er steeds meer boortorens stil gezet worden. Aan het begin van maart waren er nog maar 866 boortorens actief, het kleinste aantal sinds 2011. Maar van een dalende productie is voorlopig geen sprake. De Amerikaanse productie blijft ook in 2015 nog stijgen. In zijn meest recente berekeningen komt het IEA tot een gemiddelde productie van maar liefst 12,56 miljoen vaten energie. De markt in de VS lijkt daarom letterlijk overvoerd te raken met olie. Volgens de Amerikaanse Energy Information active-oil-drillsAdministration zijn de Amerikaanse olievoorraden voor de negende week op rij gestegen en bedragen ze nu 448,9 miljoen vaten. Nog nooit waren de olievoorraden zo hoog. In Cushing, het belangrijke overslagpunt voor olie in Oklahoma liggen nu 51,5 miljoen vaten opgeslagen. De totale capaciteit bedraagt 70,8 miljoen vaten. De angst begint te groeien, dat nog voor mei Cushing ‘vol’ zal zijn. En niet alleen Cushing dreigt ‘vol’ te lopen, maar ook de overige opslagcentra kunnen het aanbod nog maar amper aan. Ongeveer 70% van de beschikbare opslagcapaciteit op land is nu gevuld. Als voorraden nog verder oplopen, dan moeten de prijzen wel fors omlaag. Sommige partijen voorzien een forse prijsval tot ver onder $ 40 per vat. Als dat gebeurt, dan zal de productie in de VS pas daadwerkelijk terug gaan lopen. Een man als Alan Greenspan, oud-centraal bankier, verwacht wel een hernieuwde prijsdaling van een vat West Texas Intermediate (WTI), maar geen prijsval. De VS blijven naar zijn mening nog lang heel veel olie oppompen.

    brent-oil-price

    Niet alleen de Amerikanen blijven hun productie opvoeren, ook OPEC doet hetzelfde. De lidstaten pompen nu al negen maanden op rij meer dan 30 miljoen vaten op. Dat getal kan komende maanden nog gaan groeien. Het gerucht gaat, dat Iran vooruitlopend op een opheffen van de sancties zijn olie tegen concurrerende prijzen aanbiedt bij vooral Aziatische partijen. Als dat waar is, dan zal de prijsdruk op de prijs van een vat Brent alleen maar toenemen. Ook hier zullen prijzen eerder gaan dalen dan verder herstellen. Cor Wijtvliet Cor WijtvlietOver Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Succes Abenomics blijft onzeker

    abenomicsOok Europa is gezwicht en heeft zijn eigen programma voor Quantitative Easing (QE). De ECB gaat maandelijks voor een bedrag van € 60 miljard schatkistpapier en ander schuldpapier opkopen. In totaal heeft de centrale bank € 1,2 biljoen euro uitgetrokken om het Japanse scenario te voorkomen. Dat land kampt grosso modo al 20 jaar met deflatie met alle negatieve gevolgen van dien.

    Het land van de Rijzende Zon heeft ook zijn eigen QE programma, dat alweer bijna twee jaar loopt en dat voorlopig tot in 2016 doorloopt. Na een spetterend begin lijkt het erop, dat het herstelprogramma – Abenomics genaamd – begint te verzanden. In razend tempo verloor de yen aan waarde ten opzichte van bijvoorbeeld de dollar en de euro. Een zwakke yen moest de inflatie opstoken en tegelijkertijd de exportpositie verbeteren. De eerste tegenslag viel al in het tweede kwartaal van 2014 te noteren. De regering Abe verhoogde de btw van 5% naar 8% met desastreuze gevolgen. Japan moest deze beslissing bekopen met twee kwartalen van negatieve groei! De Japanse consument zag zijn toch al geringe koopkracht nog verder aangetast en hield de hand nog steviger op de knip dan voorheen.

    usd-jpy-wisselkoers

    Yen heeft veel terrein verloren op de US dollar

    Abenomics

    Premier Abe, die glansrijk een tussentijdse verkiezing won, was echter van mening, dat de terugslag tijdelijk zou zijn. Een winstgevender bedrijfsleven zou immers een deel van die winst omzetten in klinkende munt voor de werknemers. In het vierde kwartaal moest daar het eerste bewijs van te zien zijn. En inderdaad, in het laatste kwartaal van 2014 keerde de groei terug. Het werd echter geen stevige 2,2%, maar een minder overtuigende 1,5%. Nog steeds staan veel verkeerslichten op rood. De eerste tegenvaller is, dat bedrijven in het vierde kwartaal hun voorraden niet opbouwden met 0,7%, maar met hetzelfde percentage afbouwden. De tweede tegenvaller is zwaarwichtiger van aard. Voor het derde kwartaal op rij deden de bedrijfsinvesteringen met een krimp van 0,3% een stap terug. Gerekend was op een stap vooruit met 0,4%. Het zijn vooral de bedrijven op de binnenlandse markt, die niet willen investeren. Zij ondervinden heel veel last van zwakke yen, die alles zoveel duurder maakt voor de consument. Het was echter wel diezelfde consument die voor de verassing en de opluchting zorgde. Zijn bestedingen groeide met maar liefst 2% in plaats van 1,1% waar eerder rekening mee werd gehouden. Heeft Japan nu het lek boven en is de groei terug? Het is veel te vroeg om te juichen en om de vlag uit te steken. Het herstel is niet breed gedragen en beperkt zich vooral tot de export sector. Dat is het domein van de grote corporates. Die lieten over het vierde kwartaal mooie cijfers zien met een gemiddelde winststijging van 14% en een omzetstijging van 5%. Ondertussen is de Nikkei 225 sinds het begin van het QE programma met meer dan 50 procent gestegen. Betekent zulks, dat ook de gemiddelde salary man profiteert van de sterke opleving in de exportsector en op de financiële markten? Geenzins, de reële lonen zijn in 2014 zelfs licht gedaald. Ook in de exportsector blijven de bedrijven op hun kisten met geld zitten. Ze wantrouwen nog steeds de effectiviteit van het bedrijf. En zo kan het gebeuren, dat nu slechts 7% van de Japanse bevolking verwacht, dat het daadwerkelijk beter zal gaan.

    nikkei225

    Nikkei is met meer dan 50% gestegen

    En de grootste uitdaging wacht de regering Abe nog. De derde pijler van zijn beleid is de herstructurering van het Japanse economische model. Nog voordat er duidelijkheid komt over de aanpak van de herstructureringen, hebben de belangengroeperingen al de nodige schoten voor de boeg gegeven. Bij regionale verkiezingen zijn kandidaten, die de steun van premier Abe genoten, naar huis gestuurd! Het is de vraag of premier Abe dit verzet kan breken door nog meer geld te gaan bijdrukken, zoals centrale bankier Kuroda zou graag zou doen! Cor Wijtvliet Cor WijtvlietOver Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Nieuwe norm: Negatieve rente op obligaties

    bondsDe financiële markten lijken een nieuwe werkelijkheid binnengetreden. Er zullen maar weinig handelaren zijn die verwacht hadden dat de rente op obligaties negatief kan worden. Maar het is de werkelijkheid van vandaag de dag. Obligatiebeleggers gaan ermee akkoord dat ze verlies lijden, als ze hun obligaties de volle looptijd in bezit houden. De vergoeding op de Duitse Bund met een looptijd van acht jaar bedraagt nu -0,08%. En een negatieve rente lijkt meer en meer de norm te worden. Al meer dan een kwart van de Europese markt voor staatsobligaties noteert een negatieve rente of een negatief rendement. Dat gaat om een bedrag van meer dan € 2 biljoen.

    In het verleden is het wel vaker voorgekomen dat rendementen op obligaties negatief waren, maar dat bleef gewoonlijk beperkt tot papier met een heel korte looptijd. Dat was eerder uitzondering dan regel. Op dit moment is het beeld 180% gedraaid. Steeds meer papier krijgt een negatieve rente of een negatief rendement, waarbij de looptijd kan oplopen tot wel vijf jaar.

    bonds-eurozone-negatieve-yield-countriesNegatieve rente?

    Een negatief rendement wijst erop, dat de belegger betaalt om te mogen beleggen. Het wil echter weer niet zeggen, dat de belegger geen coupon ontvangt. Dat kan heel goed. Het wil alleen maar zeggen, dat de prijs die de belegger bereid is te betalen hoger uitvalt dan de uitbetaling in coupons en terugbetaling van de hoofdsom. Het belangrijkste motief om hiermee genoegen te nemen is het ontbreken van een deugdelijk alternatief. Zo is de rente op de Duitse Bund van -0,08% nog altijd aantrekkelijker dan de depositorente van -0,20% die banken de ECB moeten betalen als ze daar hun overtollige liquiditeiten stallen. Beleggers houden eveneens serieus rekening met de mogelijkheid dat de huidige economische situatie in Europa erg onvoorspelbaar is. Beleidsmakers doen bijna wanhopig hun best om daar verandering ten goede in te brengen. Gecorrigeerd voor inflatie lijken ‘fixed returns’ in geval van dalende inflatie of deflatie aantrekkelijk voor beleggers ondanks een negatieve rente. Daar komt nog bij dat menig belegger hoopt te profiteren van het duurder worden van de valuta waarin de staatsobligatie is uitgedrukt! Ook dat kan een positief effect hebben op het uiteindelijke rendement. De belangrijkste reden voor beleggers om (tijdelijk) een negatief rendement te accepteren, zijn de plannen van Mario Draghi, president van de bonds-eurozone-negatieve-yieldECB. Vanaf deze maand gaat de Europese variant van quantitative easing(QE) van start. Staatsobligaties worden maandelijks voor tientallen miljarden euro’s opgekocht. Sommige beleggers speculeren erop, dat de vraag naar schatkistpapier van de zijde van de ECB zo groot wordt, dat de prijs vanzelf omhoog gaat. Door massaal op het QE programma vooruit te lopen is de rente ver, heel ver weggezakt. Volgens sommigen is de rente op bijvoorbeeld de Duitse Bund al zover gedaald, dat je je als belegger moet afvragen of die obligatie op termijn nog wel waarde biedt! Cor Wijtvliet Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Het MKB als alternatieve belegging

    Het is de wijsheid van de dag dat 2015 het jaar van de Europese aandelen wordt. Nou is het bijna een Wet van Meden en Perzen dat gedoodverfde kampioenen het meestal niet worden. Wie in die wetmatigheid gelooft, kan maar beter op zoek gaan naar een goed alternatief. Een groeiend aantal beleggers beschouwen Amerikaanse small caps als een aantrekkelijk alternatief. Na een tegenvallend 2014 lijkt deze vermogensklasse weer terug in de gunst van de belegger. De cijfers liegen er in ieder geval niet om…

    Volgens onderzoeksbureau EPFR vloeide er in 2014 ruim $31,5 miljard weg uit deze sector, maar in de eerste weken van 2015 is dat verlies nagenoeg gecompenseerd. Zowel de Russell 2000 als de S&P 600 zijn hoog gestegen sinds het begin van 2015. Beide indices bleven in 2014 royaal achter bij de large cap S&P 500. Het voordeel van het achterblijven van beide indices in het afgelopen jaar is, dat de waarderingen er nu verhoudingsgewijs aantrekkelijk uitzien. De k/w’s liggen momenteel onder het langjarig gemiddelde.

    russell-2000-companies

    Farmacie en biotechnologie doen het goed op de beurs

    MKB een alternatief?

    De opgang van beide indices illustreert het vertrouwen van beleggers dat de Verenigde Staten in 2015 daadwerkelijk de motor van groei zal zijn. Van die groei profiteert volgens veel strategen het sp500-sp600midden- en kleinbedrijf het meest. De meeste bedrijven in die sector hebben bijna of helemaal geen activiteiten in het buitenland. Ze zijn daarom nagenoeg onkwetsbaar voor tegenwind in het buitenland en hebben al helemaal geen last van valutaschommelingen. Veel Amerikaanse corporates klaagden daar steen en been over tijdens de presentatie van de cijfers over het 4de kwartaal. Bij Morgan Stanley zijn ze er daarom van overtuigd, dat het een mooi jaar gaat worden voor de kleine bedrijven. Voor de S&P 600 voor small cap bedrijven zien ze een gemiddelde omzetgroei van 6,6%. De winstgroei kan volgens UBS weleens tot boven de 10% komen. Dat steekt schril af bij de verwachtingen voor de S&P 500. Die bedrijven zullen nagenoeg geen omzetgroei laten zien. Het is dat ook niet vreemd dat er een stroom beleggingsgelden op gang komt vanuit de large cap 500 naar de Russell 2000 en de S&P 600. Heel veel geld stroomt dan naar de sectoren farmacie en biotechnologie. Bij nogal veel beleggers overheerst de hoop op de nodige M&A activiteiten bij farmacie en op nieuwe innovatieve medicijnen of behandelingen bij biotechnologie. De toestroom tot de sector small cap biotech is zo groot, dat koersen van bedrijven als Bluebird Bio, Achillon Pharmaceuticals en Radius Health in een jaar tijd verdubbeld zijn. Dat is natuurlijk niet goed voor de waarderingen. Die lopen nu wel heel snel op.

    russell-2000-index

    Russell 2000 small cap index

    Er lijkt voorlopig maar een hobbel op de weg naar een mooi 2015 en dat is de komende renteverhoging. Niemand durft te voorspellen wat de invloed zal zijn. Beleggen lijkt bij tijd en wijle op gokken! Cor Wijtvliet Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Monetaire verruiming alleen zal niet werken

    Na eindeloos dubben gaat het in maart van dit jaar toch gebeuren. De ECB gaat voor veel, heel veel miljarden maandelijks schatkistpapier opkopen in de hoop zo uiteindelijk de groei in Europa aan te zwengelen. Er zijn echter maar weinig mensen te vinden die van mening zijn dat dit beleid de definitieve route naar herstel zal zijn. Natuurlijk zal het beleid van verruiming een beetje helpen en de eerste tekenen zijn nu al zichtbaar. Zo is de euro in waarde gedaald ten opzichte van veel andere concurrerende valuta’s. Dat zal de export vanuit de eurozone goed doen en dus de economische groei een zetje in de rug even. De verzwakking van de euro heeft ook als gevolg dat de importprijzen wel moeten stijgen en dat zal de inflatie versterken. Deflatie is dan ook geen probleem meer.

    draghi-bazooka

    Herstructurering

    Dat is echter allemaal niet genoeg om alle problemen weg te werken. Er is en blijft noodzaak tot verdergaande herstructurering van de arbeidsmarkt, maar ook blijft de noodzaak onverminderd hoog om de productiviteit in de eurozone te verbeteren. De eerste stap zal en moet echter blijven om de vraagkant van de economie te verbeteren. Een puur Keynesiaanse aanpak is daarvoor nagenoeg onmogelijk, omdat teveel landen nu al kampen met te hoge schulden om verantwoord de tekorten te kunnen lapten oplopen. Het middel van kwantitatieve verruiming had trouwens sowieso meer kans van slagen in de VS dan nu het geval is voor de eurozone. Toen de Fed in 2008 met QE1 startte, bedroeg de rente op de 10-jaars Treasury 4%. Door jarenlang hetzelfde beleid te voeren en dankzij de toezegging de rente voor een heel lange periode laag te houden, is de yield op de treasury uiteindelijk gedaald naar 1,5%. De scherpe daling van de yield dwong beleggers min of meer om aandelen te gaan kopen. Dat dreef de koersen steeds verder omhoog. Dankzij de ultra lage hypotheekrente kreeg ook de huizenmarkt een impuls.

    'Wealth effect'

    Stijgende huizenprijzen gecombineerd met hoge aankoersen versterkte in 2013 de vermogenspositie van gezinnen met maar liefst $10 biljoen. Dit leidde tot hogere consumentenuitgaven, wat bedrijven stimuleerde de productie op te voeren en meer personeel aan te nemen. Het uiteindelijk resultaat is dat na jaren van haperen de economische groei in de VS alweer neigt naar 4%. De sleutel tot het tamelijk grote Amerikaanse succes was het vermogen van de Fed de rente op obligaties fors omlaag te drukken. Maar in de meeste Europese landen is de rente al extreem laag. In een land als Duitsland is de rentevergoeding op de Bund slechts 0,5%. De dollar kan nog wel verder in waarde dalen, maar het positieve effect ervan zal beperkt zijn.

    ficus-belastingen

    In principe hebben beleidsmakers in de Eurozone nog enkele andere wapens in hun ransel. Er kunnen bij de belastingheffing andere accenten gelegd worden, waardoor bijvoorbeeld de bouwsector gestimuleerd wordt. Ook kan het investeringsklimaat belastingtechnisch bevorderd worden zonder dat de tekorten hoeven te stijgen. Het is aan de beleidsmakers van de afzonderlijke lidstaten om te bezien wat nodig is. Tot nu toe blijven ze steken in generieke in plaats van specifieke maatregelen. Soms doen ze ook helemaal niets en kijken ze alleen naar de ECB. Dat zal zeker niet helpen. Cor Wijtvliet Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie: