Auteur: Redactie

  • De Grote Depressie in tien grafieken

    Onderstaande afbeeldingen zijn rechtstreeks overgenomen van Jesse's Café Americain en zijn voorzien van een onderschrift. De meeste afbeeldingen kunnen aangeklikt worden voor een grotere en beter leesbare versie.

    Figuur 1: De Dow Jones verloor uiteindelijk 90% van haar waarde

    De eerste daling werd voor de helft weer ongedaan gemaakt door een bear market rally. Beleggers die denken dat de grootste daling achter de rug is stappen op dit moment in en denken dat ze een goede koop hebben gedaan, niet wetende dat de index op dat moment nog steeds overgewaardeerd was. Vanaf 1933 herstelt de koers zich alweer snel. In vijf jaar tijd gaat de beurs 4,5x over de kop vanaf het dieptepunt.

    Figuur 2: Een krimpende geldhoeveelheid zorgt voor dalende consumentenprijzen en dalende aandelenkoersen

    Deze grafiek laat zien welke gevolgen het proces van 'deleveraging' heeft op de economie. De neerwaartse spiraal van dalende lonen en prijzen en een oplopende werkloosheid wordt pas in 1933 doorbroken als Roosevelt een nieuw stimuleringsprogramma aankondigt dat we sindsdien kennen als de New Deal.

    Figuur 3: De werkloosheid stijgt tot een record van 25%.

    Het zou dertien jaar duren voordat de werkloosheid weer terug was op het niveau van voor de beurscrash van 1929. Saillaint detail: volgens Shadowstats is de echte werkloosheid in Amerika volgens een ruimere definitie inmiddels al opgelopen tot bijna 23%.

    Figuur 4: Het Amerikaanse BBP steeg na de introductie van het New Deal stimuleringsprogramma

    Nadat de dollar met 41% was gedevalueerd ten opzichte van goud en de regering de arbeidsmarkt begon te ondersteunen groeide het BBP met ongeveer eenderde. De groei werd in 1937 afgeremd toen de Fed een verdubbeling van de kapitaalreserve eiste van de banken.

    Figuur 5: Monetaire basis groeide vanaf 1934 weer snel, in 1937 zorgde de hogere kapitaalreserve die banken moesten aanhouden voor een contractie. Met het uitbreken van WO II in Europa nam de geldhoeveelheid weer toe.

    Figuur 6: Rendement op staatsobligaties steeg als gevolg van de deflatoire druk. Geld werd schaars en lenen werd daardoor duurder. Ook hadden beleggers minder kapitaal om te beleggen in Amerikaanse staatsobligaties

    Figuur 7: Sterke deflatie maakte het leven in de jaren dertig niet goedkoper, inkomens en vermogenstitels zakten immers minstens zo snel in waarde

    Figuur 8: Consumptie en export krompen gedurende de Grote Depressie, investeringen werden bij gebrek aan economische activiteit op een zeer laag pitje gezet

    Figuur 9: Zowel de import als de export kromp in de jaren dertig van de vorige eeuw

    Figuur 10: Er is een sterk verband zichtbaar tussen het BBP en de consumptie

  • Consumptie Nederlandse huishoudens blijft dalen

    Achter het gemiddelde van -2% verschuilen zich natuurlijk sterk uiteenlopende percentages. Zo werd er in augustus maarliefst 7,2% minder uitgegeven aan duurzame goederen ten opzichte van diezelfde maand vorig jaar. Er werd volgens het CBS vooral bezuinigd op meubels, consumentenelektronica, kleding en schoeisel. Dit zijn ook de branches waar het aantal faillisementen de laatste tijd gestegen is.

    Op voedsel wil of kan men minder bezuinigen, want hier gaven Nederlandse huishoudens 0,4% minder geld uit ten opzichte van een jaar geleden. In juli werd er opvallend genoeg meer uitgegeven aan voedsel dan een jaar geleden, want over deze maand rapporteerde het CBS vorige maand een verschil van +2,7% jaar-op-jaar. Aan diensten werd in augustus ongeveer even veel geld uitgegeven als een jaar geleden, terwijl de bestedingen aan overige goederen (waaronder brandstof) 6,1% lager uitvielen dan vorig jaar augustus. Deze cijfers laten zien dat het nog steeds niet veel sprake is van economische groei. Het CBS heeft een interactieve consumptieradar gemaakt waarop per maand te zien is hoe het consumentenvertrouwen erbij ligt.

    Consumptie huishoudens daalt sinds de zomer van 2011 onafgebroken

    Consumptieradar van het CBS (Klik hier voor de interactieve radar)

  • Vervalste Perth Mint goudbaren verkocht in China

    In een werkplaats waar Seven News heeft gefilmd werden verschillende vervalsingen aangetroffen, allemaal gebaseerd op de 1 troy ounce goudbaar van de Perth Mint zelf. Ook werden er stempels aangetroffen, waarmee de ijzeren plaatjes omgetoverd werden in goudbaren die sterk lijken op die van de Perth Mint. Een echte goudbaar van 1 troy ounce kost vandaag de dag ruim $1700, terwijl de vervalsing maar een paar dollar aan goud bevat. Seven News mocht driehonderd goudbaren meenemen voor $1 per stuk, maar de goudbaren zijn uiteraard nagemaakt om verkocht te worden als puur goud.

    Seven News ging met deze vondst naar de Perth Mint, die op haar beurt aangifte deed bij de politie. Ron Currie van de Perth Mint betreurt de vervalsingen, omdat deze goudbaren waarschijnlijk gekocht worden door mensen die niet veel te besteden hebben en die denken dat ze een goede koop hebben gedaan. Voor goud is het net zoals met andere goederen; als het te goedkoop is om waar te zijn deugt er waarschijnlijk iets niet.

    Perth Mint

    Op de vervalste Perth Mint goudbaartjes werd het logo van de Perth Mint Australia geslagen, aangevuld met de informatie '99,99%', 'Pure Gold' en '1 ounce'. Op de achterkant zijn kangaroes geslagen, conform het officiële ontwerp van de Perth Mint. De vervalsingen zijn voor de ervaren goudhandelaar waarschijnlijk makkelijk te herkennen. Een baartje dat is gemaakt van een ander metaal heeft vaak een andere klank, wijkt significant af van het beloofde gewicht of is veel groter dan een authentieke goudbaar met hetzelfde opgegeven gewicht.

    De werknemers in de Chinese 'valsemunterij' doen niet geheimzinnig over hun werkprocedure. Terwijl de camera loopt zegt een man die er werkt: ''eerst doen we er een laagje zilver op, daaa een laagje goud''. De 300 vervalste 1 troy ounce goudbaartjes zouden voor ongeveer $510.000 verkocht kunnen worden, indien de spotprijs van het edelmetaal gehanteerd zou worden. Seven News mocht om onduidelijke reden driehonderd valse goudbaartjes meenemen voor $300.

    Volgens Ron Currie van de Perth Mint vinden de vervalsingen alleen op kleine schaal plaats en is de kans dat men in Australië een vervalsing tegen het lijf loopt gering. Desondanks is de schade groot voor iedereen die deze goudbaartjes gekocht heeft voor de prijs van één troy ounce goud. Currie voegt eraan toe dat de vervalste goudbaren lang niet zo goed afgewerkt zijn als het origineel. Daaaast worden originele goudbaren van de Perth Mint geleverd in een speciale verpakking, die ook niet zo makkelijk na te maken is.

    De Australische Perth Mint heeft het probleem aangekaart bij de politie, maar ook die kunnen maar beperkt actie ondeemen. Zij kunnen alleen proberen te voorkomen dat de valse baren uit China de goudmarkt van Australië bereiken. De driehonderd vervalsingen zijn na het onderzoek veietigd. Op de website van Seven News is ook een korte videoreportage te vinden.

    De 300 vervalste goudbaren met het stempel van de Perth Mint zijn na het onderzoek veietigd (Afbeelding via Seven News)

    De originele goudbaar waarop de vervalsingen gebaseerd zijn (Afbeelding via Goudzilverwinkel)

  • Bernanke wil geen derde termijn bij de Fed

    In februari 2006 koos de toenmalige president George W. Bush Beanke als nieuwe voorzitter van de Federal Reserve. Onder zijn bewind zag de Fed hoe de huizenmarkt in de VS in elkaar klapte en hoe het hele financiële systeem begon te wankelen. Bear Stears, Lehman Brothers en AIG gingen failliet, andere banken werden met overheidssteun overheid gehouden of werden samengevoegd. Beanke stond sindsdien met zijn rug tegen de muur, want een drastische verlaging van de rente sinds 2007 heeft nog steeds niet de economische opleving opgeleverd die Beanke waarschijnlijk voor ogen had.

    Voorzitter Beanke werd vooral omstreden door stimuleringsmaatregelen als QE1, QE2, 'Operation Twist' en QE3. Door de rente extreem laag te houden en door te beloven dat die tot 2014 laag zal blijven maakt Beanke zich niet populair bij spaarders en bij Amerikanen die rond moeten komen van een relatief laag vast inkomen. Hun koopkracht is door het soepele monetaire beleid verder uitgehold.

    Het besluit van Beanke om geen derde termijn te accepteren kan verschillende gronden hebben, maar het is niet onwaarschijnlijk dat zijn beslissing samenhangt met een gevoel van onmacht dat langzaam maar zeker de bovenhand begon te voeren. Het dubbele mandaat lijkt onwerkbaar, want er is vooralsnog geen hard bewijs dat een centrale bank met haar beleidsinstrumenten de arbeidsmarkt kan ondersteunen. Pogingen de economie aan te jagen, bijvoorbeeld het opkopen van staatsobligaties en slechte leningen, heeft totnogtoe niet gezorgd voor een verbetering op de Amerikaanse arbeidsmarkt. De officiële werkloosheid daalt weliswaar, maar dat cijfer verhult de enorme toename van het aantal mensen dat niet meer wordt meegenomen in de statistieken. Het percentage Amerikanen dat onderdeel is van de beroepsbevolking en dat werkt heeft (Civilian Labor Force Participation Rate) is sinds de crisis onverminderd aan het dalen.

    Het mandaat van volledige werkgelegenheid heeft Beanke in zijn termijn dus niet naar behoren uit kunnen voeren. Op het gebied van prijsstabiliteit verdient Beanke helaas ook niet al teveel lof. De Consumer Price Index (CPI) was sinds 2006 gemiddeld genomen niet buitensporig hoog, maar sinds zijn aantreden is de waarde van de dollar ten opzichte van goud wel behoorlijk hard onderuit gegaan. Kon men in 2006 nog een troy ounce goud kopen voor ongeveer $500, nu moet men er $1.700 voor neertellen.

    Opvolger

    De Republikeinse presidentskandidaat Mitt Romney heeft eerder al eens gezegd dat hij de termijn van Beanke niet zou verlengen als hij president van de VS zou worden. Volgens columnist Andrew Ross Sorkin zou Lawrence Summers bovenaan het lijstje van Obama staan als vervanger van Beanke. Andere kandidaten voor het voorzitterschap van de Federal Reserve zijn volgens Sorkin Janet Yellen (Fed) of econoom Alan Krueger. Ook Timothy Geithner wordt genoemd als mogelijke kandidaat voor de positie die Beanke nu al bijna zeven jaar bekleed. Voor Mitt Romney zou de meest waarschijnlijke kandidaat Glenn Hubbard zijn, de voorzitter van het comité van economisch adviseurs onder George W. Bush.

    Ben Beanke wil geen derde termijn en zal dus in januari 2014 aftreden

  • Bestaande koopwoningen 8% goedkoper dan jaar geleden

    De prijsindex bestaande koopwoningen laat de prijsontwikkeling zien van geregistreerde bestaande koopwoningen in Nederland die aan particulieren verkocht zijn. De prijzen van bestaande koopwoningen lagen in september op het niveau van begin 2004. Dat is een bittere pil voor starters die in de afgelopen jaren hun eerste huis kochten, want ten opzichte van de piek in augustus 2008 staat deze prijsindex van het CBS en het Kadaster nu 16% lager.

    De prijsdaling is het logische gevolg van een dalende vraag naar en een toenemend aanbod van woningen. Banken zijn terughoudend met het verstrekken van een hypotheek en veel starters kiezen ervoor op te huren. In de eerste drie kwartalen van 2012 wisselden in totaal 81.000 woningen van eigenaar, een daling van 8% ten opzichte van diezelfde periode vorig jaar. Op de website van het CBS is een grafische weergave gemaakt van de historische ontwikkeling van de huizenprijzen in elke provincie. Deze grafische weergave loopt van begin 1996 tot en met september 2012.

    Prijsdaling zet voort (Bron: CBS, Kadaster)

    Ontwikkeling huizenprijzen eind 2001

    Ontwikkeling huizenprijzen eind 2008

    Ontwikkeling huizneprijzen september 2012

  • China importeerde in augustus 53,5 ton goud

    Vorige week schreven we al dat China dit jaar al 9x zoveel goud uit Australie heeft ingevoerd als vorig jaar. Dat terwijl China in 2011 de grootste goudproducent ter wereld was. Naast al het ingevoerde goud blijft er ook aanzienlijk hoeveelheid goud van de binnenlandse mijnproductie binnen de landsgrenzen. Hoeveel goud China precies heeft weten we niet, want het land communiceert de omvang van haar goudvoorraad al een aantal jaar niet meer door aan het IMF en de World Gold Council.

    Onderstaande grafiek van Zero Hedge laat zien hoeveel goud de Chinezen dit jaar al hebben geïmporteerd. Daarbij kunnen we opmerken dat er in de eerste acht maanden van 2012 al meer goud is ingevoerd dan over heel 2011. Verder is het noemenswaardig om te vermelden dat er tussen januari en juli al vier keer meer goud ingevoerd is door China dan in diezelfde periode vorig jaar. De nieuwssite Marketwatch kijkt anders naar de cijfers, want die zagen dat de import van goud in augustus het laagst was sinds februari dit jaar. Daaraan verbinden ze de conclusie dat de 'importrally' van goud wellicht tot een einde is gekomen en dat de vraag naar het gele edelmetaal onder de Chinezen bekoeld is. Een analist van HSBC zei er het volgende over: ''China's korte-termijn behoefte aan goud lijkt te verzwakken, omdat de import vanuit Hong Kong vertraagde''. Ook was er anekdotisch bewijs van een goudhandelaar in Hong Kong, die overigens niet bij naam werd genoemd. Die zou van klanten in China te horen hebben gekregen dat hun goudvoorraad verzadigd is.

    Goudimport China vanuit Hong Kong, klik voor een grotere afbeelding (Bron: Zero Hedge)

    China diversificeert reserves

    Tegelijkertijd zien we dat China nog maar mondjesmaat Amerikaanse staatsobligaties koopt, een signaal dat de buitenlandse steun voor het Amerikaanse begrotingstekort aan het verzwakken is. Onderstaande grafiek laat zien dat een belangrijke steunpilaar voor de financiering van de Amerikaanse overheid aan het afbrokkelen is. Voor de belegger en spaarder is dit één van de belangrijkste redenen om fysiek goud in de portefeuille op te nemen. De grafiek laat een stagnering zien in 2011, toen de totale positie in Amerikaanse staatsobligaties met enkele tientallen miljarden dollars omlaag ging. De nieuwste cijfers van augustus 2012 laten zien dat de stagnerende trend zich dit jaar heeft voortgezet, terwijl de staatsschuld van de VS in de tussentijd wel met honderden miljarden dollars is opgelopen.

    Totaal aan Amerikaanse staatsobligaties in handen van Chinese centrale bank (Bron: Avondaleam)

  • Valutaoorlog: Hong Kong verdedigt koppeling munt aan Amerikaanse dollar

    De centrale bank van Hong Kong hanteert een vaste wisselkoers met de Amerikaanse dollar, zodat $1 altijd gelijk is aan 7,8 HKD. Omdat er altijd enige speling in de wisselkoers zit heeft men een bandbreedte ingesteld van 7,75 tot 7,85. Wanneer de munt verzwakt en boven de 7,85 HKD per $1 komt grijpt de centrale bank in door buitenlandse valuta in te ruilen voor lokale valuta. Zakt de munt onder de 7,75 HKD per $1, dan koopt de centrale bank Amerikaanse dollars in met de eigen munt. Door kunstmatig de vraag naar en het aanbod van de eigen valuta te 'managen' weet de centrale bank de wisselkoers al sinds 1983 vast te zetten op de genoemde 7,8 HKD per $1*.

    Door de toenemende vraag naar de valuta uit Hong Kong zakte de wisselkoers richting de 7,75 HKD per $1, een niveau dat in 2009 voor het laatst bereikt werd. De centrale bank greep daarom in met een aankoop van $603 miljoen. Deze ingreep werd afgelopen vrijdag gedaan en stopte de appreciatie van de HKD tegenover de USD. Kenix Lai, een analist van Bank of East Asia Ltd. in Hong Kong, verklaarde het volgende tegenover Bloomberg: “Kapitaal blijft richting Hong Kong stromen, gezien het soepele monetaire beleid in de VS en in Europa. Dat is te zien aan de stijgende aandelenkoersen en vastgoedprijzen. Ik verwacht dat de Monetaire Autoriteit van Hong Kong (HKMA) in de nabije toekomst vaker zal moeten intervenieren omdat de instroom van kapitaal blijft aanhouden.''

    Beleidsmakers over de hele wereld zien hoe de Amerikaanse centrale bank de waarde van de Amerikaanse dollar aan het ondermijnen is. Door de geldpers aan te zetten met quantitative easing wordt de Amerikaanse dollar steeds minder waard ten opzichte van andere valuta. Door dit beleid worden producten uit de VS in andere landen goedkoper en wordt het voor Amerikaanse bedrijven makkelijker om hun goederen elders in de wereld te verkopen. Deze manier van welvaart 'stelen' is uitvoerig beschreven door Jim Rickards in zijn boek 'Currency Wars' (2011).

    Valutaoorlog

    Het actief goedkoper maken van de eigen valuta is omstreden, omdat er ook negatieve gevolgen aan verbonden zijn. Een zwakkere munt raakt de bevolking, omdat hun koopkracht door het duurder worden van importgoederen krimpt. Daaaast maakt een land zich niet populair bij buitenlandse beleggers die hebben geinvesteerd in het land dat de munt actief goedkoper maakt. Stel dat een belegger aandelen of vastgoed bezit dat is uitgedrukt in Amerikaanse dollars en dat rendement oplevert in deze valuta. Als de Amerikaanse dollar over een bepaalde periode met 30% verzwakt tegenover de valuta die de belegger aan het thuisfront gebruikt, dan leveren de bezittingen en cashflows vanuit de VS na conversie richting de eigen valuta opeens veel minder op.

    Kort samengevat is een valutaoorlog, waarin verschillende machtsblokken hun munt goedkoper maken om de export te stimuleren, een neerwaartse spiraal waar uiteindelijk (bijna) iedereen de dupe van is. Op elke actie vanuit land A volgt een antwoord vanuit de landen B, C en D. Deze race naar de bodem holt de waarde van de betrokken valuta uit en treft dus vooamelijk de spaarders en de mensen die leven van een vast inkomen.

    De Braziliaanse minister van Financien heeft op een recente bijeenkomst van het IMF in Tokio gezworen dat hij zijn land wil afschermen voor het 'zelfzuchtige monetaire beleid' in sommige ontwikkelde landen (waarmee hij vooamelijk doelt op Amerika). Amando Tetangco, de gouveeur van de Filipijnse centrale bank, zei dat de Federal Reserve beperkingen oplegt aan het monetaire beleid in opkomende economieën.

    De Federal Reserve wordt vanuit het buitenland steeds vaker bekritiseerd om haar beleid, dat bestaat uit het laag houden van de rente, het manipuleren van de rentecurve (Operation Twist) en het opkopen van schuldpapieren waarvoor de markt aan het opdrogen is. In dit proces ondermijnt de Amerikaanse centrale bank de waarde van de dollar, al is dat de afgelopen vijf jaar nog niet zichtbaar geweest in de US Dollar index. De Federal Reserve verdedigt haar beleid door te veronderstellen dat het banengroei kan opleveren, één van de mandaten waar Beanke zich mee bezig moet houden.

    Bloomberg schrijft verder dat ook Europa en Japan de markten ondersteunen met een soepel moentair beleid. Zo kondigde de ECB onlangs een nieuw programma aan om onder bepaalde omstandigheden staatsobligaties op te kopen (OMT) en injecteerde de Bank of Japan voor de zoveelste keer miljarden yen in de economie (¥10 biljoen, omgerekend dus 126 miljard). Ook hanteren de genoemde centrale banken beide al jarenlang een uitzonderlijk lage rente.

    Instroom van kapitaal zet wisselkoers onder druk

    De vaste wisselkoers tussen de Hong Kong dollar en de Amerikaanse dollar staat onder druk, want terwijl Amerika nog steeds in een diepe crisis verkeert zien de aandelenmarkt en de vastgoedsector in Hong Kong juist een instroom van kapitaal. In andere Aziatische landen zou zich de laatste tijd hetzelfde verschijnsel voortdoen, aldus de Monetaire Autoriteit van Hong Kong (HKMA). Door zwakte in Europa en in de VS stroomt er steeds meer kapitaal richting opkomende economieën in de Zuid-Oost Aziatische regio. Dit geeft een opwaartse druk op de waarde van lokale valuta. De HKMA greep in december 2009 voor het laatst in, toen de Hong Kong dollar ook tegen de bovengrens van 7,75 HKD per $1 liep.

    De belangrijkste aandelenindex van Hong Kong, de Hang Seng (HSI), is al met 7,5% gestegen sinds de aankondiging van QE3 door Ben Beanke. Vanaf het dieptepunt op 4 juni staat de HSI inmiddels al 19% hoger. Huizenprijzen in Hong Kong staan inmiddels al boven het oude record van oktober 1997, zo schrijft Bloomberg op basis van data van Centaline Property Agency Ltd. Aandelenfondsen die beleggen in de 'opkomende markten' zagen de afgelopen zes weken een onafgebroken instroom van kapitaal. EPFR Global Research, dat dit soort fondsen in de gaten houdt, registreerde alleen dit jaar al een instroom van $21 miljard in dit type aandelenfondsen.

    De Chinese yuan stijgt de laatste jaren ook steeds meer in waarde en bereikte nog niet zo lang geleden het hoogste niveau ten opzichte van de Amerikaanse dollar in 19 jaar tijd. Het aansterken van de Chinese munt geeft volgens Bloomberg beleggers vertrouwen in een sterkere groei van de Chinese economie, wat op haar beurt weer positieve invloed zal hebben op de economie van Hong Kong.

    Centrale bank Hong Kong ziet balanstotaal groeien

    De Monetaire Autoriteit van Hong Kong zegt dat het ontwikkelingen in de markt nauwlettend in de gaten zal houden. Het balanstotaal van de centrale bank groeit door de meest recente interventie aan tot 153,3 miljard Hong Kong dollar (omgerekend $19,8 miljard) op 24 oktober. Beleidsmakers in Hong Kong hebben aangegeven dat er geen plannen zijn om de koppeling met de Amerikaanse dollar aan te passen of op te schorten.

    Biljet van 10 Hong Kong dollars (afbeelding via baileyinbucheon.blogspot.com)

    *Van 1998 tot en met 2005 werd een marginaal lagere wisselkoers gehanteerd van 7,75 HKD per $1.

  • Goud en zilver report (Week 42)

    Bij het sluiten van de handel in edelmetalen was de goudprijs $1.721 per troy ounce en stond de zilverprijs op $32,04. Ook in Amerikaanse dollars zijn we dus weer wat verder verwijderd geraakt van de records die vorig jaar gevestigd werden. De wisselkoers van de euro ten opzichte van de dollar is sinds de zomer weer wat aangesterkt, omdat de financiële markten weer meer vertrouwen hebben gekregen in een goede afloop van de Europese schuldencrisis. Deze week kwamen Europese regeringsleiders bijeen om te praten over de toekomst van Europa, en dan met name op het gebied van begrotingsbeleid. De neuzen staan nog niet dezelfde kant op, maar Europa heeft nogmaals duidelijk gemaakt dat het de stabiliteit van de munt zal bewaken en dat het niet zal zwichten voor de 'makkelijke' oplossing die het IMF aandroeg (minder bezuinigen en de staatsschulden wat meer laten oplopen).

    Goudprijs in euro's is sinds begin deze maand met €60 per troy ounce gezakt (Bron: Goldprice)

    De zilverprijs in euro's zakte afgelopen week met 4,7% weg (Bron: Goldprice)

    Meer vertrouwen in Europa

    Deze gebeurtenissen sterken het vertrouwen in de euro, waardoor de munt inmiddels weer boven de $1,30 staat. Eind juli zakte de euro net niet door de psychologische grens van $1,20. Ook op de Europese obligatiemarkt kwam er weer wat meer rust, de Spaanse 10-jaars rente zakte naar 5,37% en de Italiaanse 10-jaars rente bereikte met 4,77% het laagste niveau in meer dan een jaar tijd. Begin dit jaar vroeg de obligatiemarkt een rente van meer dan 7% voor een 10-jaars lening aan Italie en midden in de zomer overkwam Spanje hetzelfde. Een rente van 7% wordt algemeen beschouwd als een niveau dat niet meer houdbaar is, in de zin dat de rentelasten over de totale staatsschuld dan zo snel oplopen dat de overheidsfinanciën er permanent door uit het lood geslagen worden.

    De daling van de goud- en zilverprijs weerspiegelt voor een gedeelte het toenemende vertrouwen van beleggers, maar daarmee zijn de fundamentele argumenten om fysiek edelmetaal aan te houden nog niet weerlegd. Zo werd eerder deze week bekend dat de Bank of England de laatste tijd vrijwel alle Britse staatsobligaties heeft opgekocht en dat het inmiddels een derde van de totale Britse staatsschuld met geldpersfinanciering heeft opgekocht. In de VS is de situatie eveneens hopeloos, want met de aankondiging van het opkopen van nog meer schuldpapieren (hypotheekleningen) laat de Federal Reserve zien dat actieve ondersteuning van de economie (en de banken) nog steeds vereist is.

    World Gold Council

    Een andere trend die de goudprijs fundamenteel ondersteunt is het kopen van goud door centrale banken. dat doen ze al sinds 2009 en die trend is sindsdien alleen maar versterkt. De World Gold Council schreef de prijsstijging van goud in het derde kwartaal vrijwel volledig toe aan het handelen van centrale banken. Daarmee bedoelt ze enerzijds de aankoop van goud door centrale banken van opkomende economieën en anderzijds het uitzonderlijk soepele monetaire beleid van de centrale banken in de VS, het Verenigd Koninkrijk en Japan.

    Technische analyse

    De goudprijs en de zilverprijs staan, ondanks de dalende trend van de afgelopen twee weken, nog steeds boven hun 200-daags gemiddelde. Mocht de prijs van goud of zilver daar doorheen zakken, dan zou dat kunnen duiden op een sterke correctie. Het is goed mogelijk dat deze niveau's getest gaan worden, want in de afgelopen twee jaar hebben we al veel volatiliteit gezien.

    Goudprijs in USD over afgelopen twee jaar. De 200-DMA is al enkele keren getest (Bron: Kitco)

    Zilverprijs in USD over afgelopen twee jaar. De 200-DMA is ook hier al enkele keren getest (Bron: Kitco)

  • Opnieuw meer werklozen in Nederland

    De voor seizoensinvloeden gecorrigeerde werkloosheid nam in september 2012 verder toe met 5.000 personen en kwam daarmee uit op een nieuw totaal van 519.000 geregistreerde werklozen. Volgens het UWV waren er in de maand september ongeveer 304.000 mensen die een WW-uitkering ontvingen, vrijwel evenveel als in de maand augustus.

    Het CBS schrijft dat in de afgelopen drie maanden het aantal werklozen met gemiddeld 8.000 per maand is toegenomen. Daarvan waren gemiddeld ongeveer 5.000 mannen en 3.000 vrouwen. Het totale bestand van geregistreerde werklozen bestaat voor 281 duizend uit mannen en voor 238 duizend uit vrouwen. Opvallende onwikkelingen achter deze cijfers zijn de forse toename van het aantal WW-uitkeringen voor jongeren onder de 25 jaar (+53,8% ten opzichte van een jaar geleden) en de extreme toename van het aantal WW-uitkeringen voor mensen die in de bouwsector werkzaam waren. Daar was het aantal WW-uitkeringen in september 2012 maar liefst 72,9% hoger dan één jaar geleden. Het aantal uitkeringen verstrekt aan mensen die werkzaam waren in de bouw bedraagt nu ruim 14.000, zo bericht het CBS. Hieronder een grafiek en een aantal tabellen die afkomstig zijn uit dit document.

    Totaal aantal werklozen en WW-uitkeringen, gecorrigeerd voor seizoensinvloeden

    Ontwikkeling werkloosheid sinds begin 2011

    WW-uitkeringen per sector

    WW-uitkeringen naar geslacht, leeftijd en regio