Marketupdate

Categorie: Columns

  • USA: That ratings agency downgrade meeting

    Naar aanleiding van het nieuws over Standard & Poor's en de mogelijke afwaardering op Amerikaans schuldpapier werd door menigeen in de financiële industrie de wenkbrauwen gefronst. Na het echec met duizenden hypotheeksecurisaties die een veel te hoge kredietbeoordeling kregen, hebben de kredietbeoordelaars een geloofwaardigheidsprobleem.

    Economisch redacteur van het BBC-programma Newsnight, Paul Mason, schreef een fictieve bespreking over de Amerikaanse kredietwaardigheid bij de concurrentie van S&P. Met een Brits gevoel voor satire..   

  • The Breakdown Draws Near

    Dat de Chinese vastgoedzeepbel een keer doorgeprikt zou worden, was een kwestie van tijd. Eerder deze maand werd duidelijk dat in Peking de vastgoedprijzen in één maand tijd met bijna 27% zijn gedaald; en ook in andere steden daalden de vastgoedprijzen. Het is één van de vele gevaren die de wereldeconomie bedreigen.
    Bovendien geldt dat de Amerikaanse overheid door nog maar één partij gefinancierd kan worden, namelijk de Federal Reserve. Daaaast geldt dat de Europese schuldencrisis onopgelost blijft; Griekenland niet anders kan dan failleren en Spanje afhankelijk is van Chinese steun. De komende twee jaar moeten banken en overheden $3,6 biljoen zien te vinden om hun schulden te kunnen herfinancieren. Tevens heeft Japan heel veel geld nodig om de schade na de verwoestende aardbeving en tsunami te herstellen. Wie een blik vooruit werpt, kan een volgende crisis zien aankomen. De vraag is niet of maar wanneer. Financieel analist Chris Martenson verwacht dat binnen een jaar een nieuwe financiële crisis een feit zal zijn..

  • Veilige havens

    Door Willem Middelkoop & Jaco Schipper
    Afgelopen maandag maakte kredietbeoordelaar Standard & Poor's bekend dat zij het vooruitzicht op de kredietwaardigheid van de Verenigde Staten negatief heeft bijgesteld. Amerika behoudt weliswaar haar gewenste “AAA” status, het neemt niet weg dat de kredietwaardigheid door één van de vier Amerikaanse kredietbeoordelaars in twijfel wordt getrokken.
    Uit de kredietverlagingen van Enron en de Wall Street banken, net voor hun faillissement in respectievelijk 2001 en 2008, weten we dat S&P een dergelijke stap alleen zet als de feiten onafwendbaar zijn. Met uitgaven ter grootte van ruim $3.800 miljard en inkomsten van bijna $2.200 miljard is een normalisering van de financiële problemen van de VS vrijwel onmogelijk. Nu de Fed meer dan 80% van alle staatsobligaties op blijkt te kopen en zelfs Pimco al het Amerikaanse schatkistpapier heeft gedumpt (en er zelfs short op is gegaan) lijken we aan de vooravond van een verdere val van de dollar te staan. Niets voor niets noteert de US Dollar Index op het laatste niveau in jaren.
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
    Toch – en waarschijnlijk tegen beter weten in – blijft Minister van Financiën Timothy Geithner erbij dat Amerika de allerhoogste kredietwaardigheid nooit zal kwijtraken. De bezuinigingen waar onlangs Democraten en Republikeinen een akkoord over sloten – een slordige $30 miljard voor het begrotingsjaar 2011 – bleken na doorberekening van de Amerikaanse rekenkamer (Congressional Budget Office) te resulteren in een bezuiniging van $352 miljoen. Dat is een effectieve bezuiniging van 0,023% van het tekort. Het levert een gevoel van plaatsvervangende schaamte op.
     
    Het is daarom niet vreemd dat de universiteit van Texas deze week bekend maakte dat haar universiteitsfonds UTIMCO bijna $1 miljard aan fysiek goud in New York heeft laten opslaan. Het op een na grootste universiteitsfonds van de Verenigde Staten, met bijna $20 miljard onder beheer, heeft daarmee haar goudpositie (maar liefst 5% van het fonds) wezenlijk veranderd. In plaats van termijncontracten en andere papieren posities in goud, heeft zij gekozen om het goud fysiek en gealloceerd op te slaan. Gealloceerd betekent dat het goud op naam in de kluis ligt.
     
     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

    Mede door deze opkomende institutionele vraag heeft goud de belangrijke psychologische grens van $1.500 doorbroken. De weg ligt nu open naar $2.000. Een totale wereldgoudmijnproductie van slechts 2.600 ton kan onmogelijk de totale fysieke vraag van 4.000 ton dekken. Bovendien geldt dat, omdat er momenteel wereldwijd sprake is van een negatieve reële rente (inflatie is groter dan spaarrente), spaarders bijna wel gedwongen worden om te beleggen om geen verlies te lijden op hun spaargeld.

    Zolang deze globale schuldencrisis niet fundamenteel wordt opgelost en centrale bankiers en overheden de rekening vooruit blijven schuiven, zinken we steeds verder weg in het moeras van excessieve schulden. Zolang er geen middel voor handen is om schulden te kunnen liquideren zonder dat er nieuwe schulden aan te pas komen, dan zal het saldo aan uitstaande financiële verplichtingen blijven toenemen. Of die nu betaald kunnen worden of niet.

    De autoriteiten kiezen ervoor om dit ofwel op de balans van overheden (lees: Europa) te zetten, ofwel op de balans van de centrale banken èn de overheid (lees: Amerika). In beide gevallen hebben burgers een probleem, want zij betalen de rekening. Edelmetalen zijn juist veilige havens omdat er geen financiële verplichtingen aan ten grondslag liggen; ze kunnen niet afgestempeld worden of worden bijgedrukt. Die kwaliteit ziet men in steeds hogere prijzen terug.

  • The Real Housewives of Wall Street

    Matt Taibi van het muziektijdschrift Rolling Stone dook in de documenten die de Federal Reserve onlangs openbaar moest maken. Hij beschrijft hoe de Federal Reserve bijstand heeft verleend aan de superrijken. De Federal Reserve leende miljoenen dollars aan “Waterfall TALF Opportunity” dat beheerd wordt door de echtgenote van de bestuursvoorzitter van Morgan Stanley – John Mack – en de weduwe van de voormalige baas van de beleggingsdivisie van Morgan Stanley, Peter Karches.

    De leningen zijn van een zeer bijzondere aard. Het komt erop neer dat Christy Mack en Susan Karches bijna $15 miljoen inbrachten om vervolgens $220 miljoen dollar bij de Fed te lenen. Daarmee kochten zij vooamelijk studentenleningen en hypotheken. De bijzondere constructie betekende voor Mack en Karches dat zij elke winst zouden opstrijken, terwijl 90% van eventuele verliezen voor rekening van de Federal Reserve en de Amerikaanse overheid komt. Helemaal bijzonder is dat Mack en Karches hun beleggingsmaatschappij vestigden op de Kaaimaneilanden; wel zo exotisch..

  • Wat is een dollar?

    Door Willem Middelkoop

    Onlangs vroeg Republikeins congreslid Ron Paul aan Ben Beanke wat een dollar eigenlijk is. Beanke kon Paul daar niet echt antwoord op geven. Enige jaren geleden bleek Alan Greenspan op diezelfde vraag ook geen antwoord te hebben. Dat centrale bankiers het antwoord op deze toch eenvoudige vraag, schuldig moeten blijven is op zijn minst opmerkelijk. De dollar is per slot van rekening wereldreservemunt.

    Laatst kwam een zeer uitgebreide analyse van econoom Mark Lundeen voorbij. Hij dook in de oude edities van het tijdschrift Barron's en presenteerde een reeks heel interessante grafieken. Deze grafieken beslaan de periode 1920 tot heden en tonen de dollarprijzen van goud en zilver gecorrigeerd voor inflatie.

    Wie zijn analyse leest, snapt meteen ook waarom Greenspan en Beanke het antwoord schuldig blijven op die simpele en eenvoudige vraag. De definitie van een dollar was aan het begin van de 20e eeuw vrij eenvoudig: voor elk dollarbiljet in omloop was er een vastgestelde hoeveelheid goud ter dekking aanwezig. Het biljet was officieel ook geen dollar; dat was slechts een geldsubstituut omwisselbaar voor echt geld, namelijk goud. De dollar was dus gedefinieerd als een hoeveelheid goud. Een troy ounce goud was $20,67 waard om precies te zijn.

    Wanneer de Amerikaanse overheid meer dollars in omloop wilde brengen, dan moest er voor elk biljet goud aan de reserves toegevoegd worden. En wanneer mensen hun dollarbiljetten omwisselden in goud, dan verdwenen die biljetten ook uit de circulatie. De definitie van de dollar had dus betrekking op de hoeveelheid goud die een dollar dekte; ongeacht wat men voor die dollar kon kopen.

    In 1933 veranderde dit abrupt. President Roosevelt verbood het Amerikanen om goud te bezitten. Gouden munten moesten worden ingeleverd. Zij ontvingen voor elke troy ounce goud $20,67 aan papieren dollars en muntjes. De aanleiding was dat Roosevelt's voorganger, president Hoover in 1931 had besloten om meer biljetten in omloop te brengen en zo de uitgaven te financieren. Dit had als gevolg dat Amerikanen hun biljetten voor goud inruilden en er acuut een probleem ontstond met de dekking van de dollar.

    Nadat het goud uit circulatie gehaald was, deed de geldpers haar werk en inflateerde de Federal Reserve de geldhoeveelheid. Op deze wijze werden de Amerikaanse overheidstekorten gefinancierd en werd het bankwezen gefaciliteerd in hun kredietexpansie. Zo is de hoeveelheid papieren dollars in omloop recent de $1 biljoen gepasseerd, terwijl in 1920 nog slechts $4,5 miljard circuleerde. En dan worden de overige en nog ruimere monetaire aggregaten voor de geldhoeveelheid achterwege gelaten.

    Wanneer men voor die herdefiniëring van dollars corrigeert, dan is het resultaat zichtbaar in de twee onderstaande grafieken. Terwijl de hoeveelheid biljetten en munten in omloop enorm toenam (rechterschaal in $ mrd), en de goud- en zilverprijs nominaal toenamen, bleven de voor inflatie gecorrigeerde prijzen achter.

    Zilverprijs gemeten in geïndexeerde dollars (1920=100) en geld (biljetten en munten) in omloop

    Goudprijs gemeten in geïndexeerde dollars (1920=100) & geld (biljetten en munten) in omloop

    De huidige zilverprijs teruggerekend naar de koopkracht van dollars uit 1920, levert een bescheiden zilverprijs van slecht $0,16 op. Maar zilver kostte toen $1.32. Met andere woorden, de zilverprijs van toen gecorrigeerd voor jarenlange monetaire inflatie zou een huidige prijs van $296 moeten halen om de koopkracht van dollars van toen te evenaren. Voor goud zou dat niveau pas bereikt worden bij $4.590.
    Lundeen presenteert in zijn zorgvuldige analyse nog een bijzonder inzicht. De prijs van goud neemt alleen toe in perioden nadat de geldhoeveelheid drastisch is toegenomen en pas nadat een schulden- en valutacrisis uitbrak. De schuldencrisis is sinds 2008 een feit, en een valutacrisis? Die is nu in volle gang.
    Dat zowel Greenspan en Beanke geen definitie kunnen geven wat een dollar nu precies is, roept minimaal vraagtekens op. Maar wanneer teruggegrepen wordt naar een aloud principe, namelijk dat goud en zilver geld zijn, dan pas kan men zich een voorstelling maken van wat de toekomst in petto heeft. Als er al sprake is van een zeepbel dan heeft die zeker geen betrekking op goud of zilver. Die heeft betrekking op een definitieloze dollar. 

  • Bankieren op anabole steroïden

    Hoogleraar Ewald Engelen is niet dol op bankiers. Hij verwijt hen dat zij bankieren op anabole steroïden. Daarmee bedoelt hij dat zij met veel te weinig eigen kapitaal geld van anderen lenen en dat vervolgens risicovol beleggen. Daarmee hebben banken de normale kredietverlening estig in gevaar gebracht. Hij komt met tegengif, maar of dat tegengif een oplossing is? Niet bepaald, want het zijn stuk voor stuk maatregelen om excessen niet uit de hand te laten lopen. En daarmee worden nieuwe excessen niet voorkomen.
    Zolang geld- en kredietexpansie niet als oorzaak erkend wordt, blijven systeemrisico's bestaan. Ook al wordt de schaal waarop deze systeemrisico's tot uiting komen kleiner. Toch is zijn analyse over de excessen van het huidige bancaire verdienmodel zeer de moeite waard want er wordt op anabole steroïden gebankierd.

  • Smart Phone Apps, Exchanges and Data Theft

    U kent het wel; u installeert nieuwe software op uw computer en om uw product officieel te registreren bij de aanbieder moet u akkoord gaan met de getoonde voorwaarden. Vrijwel iedereen haast zich naar de akkoord knop, want het is zo'n lang verhaal. Dat zal wel goed zitten. Bezit u een smart phone en u gebruikt uw elektronische gadget om in effecten te handelen? Let op: uw informatie is veel geld waard. Joe Saluzzi van Themis Trading legt uit dat sommige bedrijven erg veel interesse hebben om uw beleggingsgedrag te analyseren. 

    http://blog.themistrading.com/?p=2311

  • Chaostheorie: kleine bewegingen met grote gevolgen

    Door Willem Middelkoop
    Het opvliegen van een vogel in de Amazone zou volgens de chaostheorie een kettingreactie in gang kunnen zetten waardoor na enkele dagen uiteindelijk het weer in Europa verandert. Dat is de ke van de chaostheorie.
    Subprime
    Door de ontwikkelingen in het Midden-Oosten de afgelopen weken moest ik er vanochtend aan denken. De vogel in dit verhaal is de uitvinding van de subprime-hypotheek in de VS. Toen de huizenprijzen gingen dalen en bleek dat Wall Street deze rommelhypotheken schaamteloos had verkocht aan de rest van de wereld, bleek het hele financiële systeem ondermijnd.
    Overheidstekorten
    De kredietcrisis die daaruit voortkwam zorgde voor de grootste reddingsoperatie uit de financiële geschiedenis. De geldsluizen gingen open en de rente werd wereldwijd naar, of dichtbij, 0% verlaagd. De enorme verliezen in het systeem konden alleen door de overheid worden opgevangen waardoor de overheidstekorten, vooral in de VS, explodeerden.
    Inflatie
    De angst voor het weginflateren van deze schulden, feitelijk de enige oplossing die er nu overblijft, heeft beleggers er wereldwijd toe aangezet richting grondstoffen te vluchten. Denk maar eens aan China, dat wereldwijd als een waanzinnige grondstofprojecten aan het opkopen is.
    Landbouw-produkten
    Zelfs “soft-commodities” als graan, maïs, soja en koffie profiteren van deze vlucht. Prettig voor beleggers en de boeren, maar dramatisch voor de bevolking in armere landen. Voedsel en energie beslaan daar het leeuwendeel van het gezinsbudget.
    Voedselrellen
    De hoge voedsel- en energieprijzen leidden al snel – net als in 2006 trouwens – tot voedselrellen in verschillende landen waaronder Tunesië.
    Deze protesten sloegen al snel om in de roep voor meer vrijheid en binnen enkele weken zagen we een volledige revolutie in Tunesië en een halve in Egypte, waar de gehate binnenlandse veiligheidsdienst van Moebarak omver werd gelopen maar de touwtjes stevig in handen van de militairen bleven. Kennelijk is de angst, die het volk in al deze dictaturen tientallen jaren onder controle hield, in deze Arabische lente opeens verdwenen. Het onderdrukken van deze revolutionaire golf heeft in Libië, Syrië en Bahrein de afgelopen dagen en weken geleid tot enorme bloedbaden.
    Chaos
    Maar wie denkt dat we blij moeten zijn met deze beweging kan nog wel een bedrogen uitkomen. Tientallen jaren aan dictatoriale onderdrukking kunnen weleens plaats gaan maken voor een tijdperk van chaos. De Russische president Medvedev voorziet “tientallen jaren van bloedvergieten in het Midden Oosten”. Vooral de opstand van de sjiitische minderheid, in het aan Saudi Arabië grenzende Bahrein, is zeer zorgelijk. De grootste olievoorraden liggen in de sjiitische kuststrook van Saudi Arabië. Het omvallen van het Saudische koningshuis zou de olieprijs op slag richting $200 kunnen brengen.
    Tekorten
    Maar ook in ons eigen Europa wordt de rust bedreigd. De enorme tekorten en reddingsacties rondom de PIGG’s landen gaan hier ook, vroeger of later tot sociale onrust leiden. Europeanen zullen moeten wennen dat het minder wordt, na tientallen jaren van meer, meer, meer. Laten we hopen dat we niet het tijdperk van de chaos zijn binnengelopen. 

  • In prison for taking a liar loan

    Dat er nog geen enkele bankier is aangeklaagd voor zijn rol in de financiële crisis doet velen verbazen. Columnist Joe Nocera bij de New York Times schreef er een column over. Naar aanleiding van die column ontving hij een corrigerende e-mail. Nocera had geschreven dat nog niemand voor financiële malversaties in de gevangenis was beland. Dat klopt niet: Charlie Engle zit in de gevangenis vanwege een “liar loan”. Dat is een hypotheek die verstrekt werd aan mensen met te weinig inkomen maar die een hoger (fictief) inkomen opgaven.
    Het bijzondere verhaal van Charlie Engle is dat hij technisch gezien niet gefraudeerd heeft. Hij trof alleen een overijverige belastinginspecteur die alles in het werk stelde om te bewijzen dat Engle gesjoemeld had bij de financiering van zijn hypotheken; ook hij speculeerde met huizen. In Nederland zouden we het over uitlokking en klassenjustitie hebben en dat is ook wat Joe Nocera in de New York Times op een zeer pakkende wijze beschrijft en de lezer voorspiegelt. 

  • The Fundamental Problem with Efforts to Save the Euro

    Het Europese noodfonds is een feit, maar of het een fundamentele oplossing is om de euro te redden? Financieel joualist van Der Spiegel Michael Sauga typeert het Europese beleid in een zeer helder essay: Europa schuift de steeds hogere rekening naar voren omdat het niets doet aan de te grote schuldposities van de zwakke Europese broeders. Sauga concludeert dat de huidige maatregelen de problemen niet oplossen. Europa ontbeert een instituut dat, geheel onafhankelijk van de politiek, een land met te hoge schulden dwingt om te hervormen en de schulden te herstructureren. Hij pleit voor een Europese tegenhanger van het Inteationaal Monetair Fonds (IMF): het EMF. Maar of dat een oplossing is om de euro te redden? Ook wat hem betreft is dit nog maar de vraag. 

    http://www.spiegel.de/inteational/europe/0,1518,753509,00.html

  • Analysis: Should the world be more like Belgium?

    Onze zuiderburen zitten al negen maanden zonder regering. Reden voor Philip Blenkinsop van persbureau Reuters om de vraag te stellen of België eigenlijk niet een gidsland voor de wereld is? De bussen rijden op tijd, het afval wordt opgehaald en de economie draait gewoon door en dat allemaal zonder dat er een regering is. Hij gaat op zoek naar de voor- en nadelen van het uitblijven van een regering en komt tot de conclusie dat ook in België een regering nodig is om bezuinigingen door te voeren. Of zoals de Gentse hoogleraar Devos zegt: “we hebben een brandweer die brandjes kan blussen, maar geen mogelijkheden om het huis te herstellen”. 

    http://www.reuters.com/article/2011/03/30/us-belgium-idUSTRE72T1AO20110330