Marketupdate

Categorie: Kredietcrisis

  • CBS: Economie fors gekrompen in derde kwartaal 2012

    Over de hele linie lijkt de Nederlandse economie te verzwakken. Hieronder een puntsgewijs overzicht op basis van het rapport dat het CBS donderdagmorgen om 9:30 presenteerde.

    Crisis op de woningmarkt

    Als gevolg van de crisis op de Nederlandse woningmarkt worden verschillende sectoren van de economie hard geraakt. In de bouwsector is de activiteit (gemeten in toegevoegde waarde) in alle drie kwartalen van dit jaar al fors lager dan het jaar ervoor. We praten dan over een daling van de toegevoegde waarde van 8 tot 10 procent. Als gevolg van de crisis op de huizenmarkt hebben ook transportbedrijven, makelaars, notarissen, meubelzaken en doe-het-zelf warenhuizen minder te doen. De daling van de huizenprijzen in Nederland drukt ook op het sentiment van huizenbezitters, want die houden de hand steeds meer op de knip nu ze de waarde van hun grootste financiële bezit zien dalen. Investeringen in vaste activa krompen in het derde kwartaal met 6,4% ten opzichte van een jaar eerder.

    Productie bouwsector 8 tot 10% lager in 2012 vergeleken met een jaar eerder

    Export

    De export is weliswaar 1,6% gegroeid ten opzichte van een jaar geleden, maar dat was aanzienlijk minder dan de 4,4% groei in het tweede kwartaal van dit jaar. De doorvoer van goederen nam met 3,9% toe ten opzichte van een jaar geleden, maar de export van goederen die in Nederland geproduceerd zijn kromp in die periode met 1,7%.

    Duurzame goederen

    Er wordt ook meer bezuinigd op duurzame goederen, zo merkt het CBS op. De verkopen van auto's waren in het derde kwartaal veel slechter dan in het tweede kwartaal, maar hierin speelde ook het aflopen van bepaalde gunstige regels in het tweede kwartaal een rol. Bedrijven bezuinigden op hun beurt op machines en installaties, want daar werd in het derde kwartaal van dit jaar ook minder geld aan uitgegeven ten opzichte van een jaar eerder.

    BBP krimpt in 2012 weer na de opleving van 2010 en 2011

    Minder banen en meer werkloosheid

    Naast de waardedaling van vastgoed wordt de Nederlandse economie als geheel ook afgeremd door een zwakkere banengroei, waardoor mensen steeds moeilijker aan werk kunnen komen. Volgens het CBS hebben vooral de 45-plussers moeite om een baan te vinden. Ten opzichte van jongere werkzoekenden slagen ze er maar half zo vaak in om binnen drie maanden nieuw werk te vinden.

    Vooral oudere werknemers vinden moeilijker een baan vanuit werkloze situatie

    De werkloosheid steeg in oktober met 17 duizend naar een totaal van 536 duizend personen, wat omgerekend een werkloosheidspercentage geeft van 6,8%. Daarmee ligt de werkloosheid in Nederland nu op een hoger niveau dan in 2005, toen een piek van 6,6% gemeten werd. Het CBS maakte vandaag bekend dat het aantal WW-uitkeringen in oktober 2012 met bijna 2% is toegenomen tot 310 duizend. Vooral in seizoensgevoelige sectoren zoals de horeca en de landbouw was de toename van het aantal WW-uitkeringen sterk. In oktober werden bijna 40.000 meer werkloosheidsuitkeringen verstrekt, een toename van 8% ten opzichte van september. Tegelijkertijd nam het aantal beeindigde uitkeringen af met bijna 6% tot 34 duizend. Voor tabellen met gedetailleerde informatie over de arbeidsmarkt en de werkloosheid verwijzen we naar dit rapport van het CBS.

    Werkloosheidspercentage is nu 6,8%, hoger dan de piek van 2005

    Vooral in de bouwsector nam het aantal WW-uitkeringen ten opzichte van een jaar geleden fors toe

  • Infographic: De fiscal cliff in cijfers

    Onderstaande infographic, die de cijfers naast elkaar zet, is afkomstig van USA Today en werd vandaag gepubliceerd op Zero Hegde. De verwachting is dat de bezuinigingen van de fiscal cliff de Amerikaanse economie opnieuw in een recessie zal storten, want volgens berekeningen van het Congressional Budget Office zal het GDP er 3,6% lager door uit kunnen vallen in 2013. Klik op de afbeelding voor een grotere versie.

    Infographic over de fiscal cliff, afkomstig van USA Today

  • IDFA documentaire: ‘Ik wil mijn geld terug’

     
    Het beleggingsavontuur van Leo de Boer zal veel beleggers bekend voorkomen. In de zoektocht naar het hoogst mogelijke rendement spaarde hij onder andere €30.000 bij Ice Save, de IJslandse spaarbank die later zou omvallen als gevolg van de crisis. Verdampt vermogen in aandelen probeert hij vervolgens zelf snel weer goed te maken, maar het resultaat valt behoorlijk tegen. In de docu worden meer van dit soort financieel leed blootgelegd, waaronder ook een piramidespel van miljoenen euro's uit het Brabantse Deue.
     
    In gesprek met deskundigen, beleggers en spaarders legt de Boer de vraag voor waarom wij toch zijn ingegaan op de voorstellen van bankiers en beleggers om zo het hoogst mogelijke rendement na te streven? Ook Jaap Raijmans heeft een bescheiden rol in de documentaire.

    Het Inteational Documentary Film Festival Amsterdam (IDFA) biedt een podium aan verschillende documentaires, waarvan ‘Ik wil mijn geld terug’ er één is. De documentaire wordt in december uitgezonden op de publieke omroep, maar is deze week al te zien in Amsterdam. In het FD van afgelopen zaterdag werd ook al aandacht besteed aan deze documentaire. Hier een passage uit dat artikel:

    ''Het verhaal begint in 2009, wanneer Leo de Boer ‘besmuikt en met een biertje’ aan producent Pieter van Huystee vertelt over de € 30.000 die hij op een IceSave-rekening had gezet. Een inteetrekening van de IJslandse bank Landsbanki Islands, die met ongekend hoge rentes (6,5% in dit geval) Nederlandse spaarders verleidde en snel na de val van Lehman ten onder ging. ‘Daar zit een film in’, zei Van Huystee direct.
     
    De documentaire kwam er, getiteld Ik wil mijn geld terug. In de film, die samen met een schare andere op het Inteational Documentary Film Festival Amsterdam (Idfa) ingaat op de impact van de financiële crisis op de levens van gewone mensen, gaat De Boer op zoek naar wat hem dreef richting IceSave en andere onzalige beslissingen om ‘net dat ene procentje meer’ te behalen. Dat brengt hem in contact met andere gedupeerde beleggers, met voormalige bankiers en beleggingsspecialisten.''

    In de documentaire gaat Leo de Boer in gesprek met economisch deskundigen en professionele beleggers. Hij legt ze de vraag voor wat het geheim is van succesvol beleggen en wat eigenlijk het verschil is tussen het handelen van individuele beleggers en dat van de banken die de financiële crisis min of meer veroorzaakt hebben. De Boer bezoekt mensen die veel geld hebben zie verdampen met een verkeerde beleggingsstrategie en slachtoffers die miljoenen verloren door een piramidespel of speculatieve handel. De documentairemaker laat zien hoe mensen met financieel verlies omgaan en wat geld en hebzucht betekent in ons leven. Door de financiële crisis is het vertrouwen van veel spaarders én beleggers geschaad.

    Deze documentaire zal tijdens de IDFA te zien op de volgende locaties. Voor meer informatie verwijzen we naar de website van de IDFA:

    • Tuschinski (16 november om 19:30)
    • Munt 11 (17 november om 11:00)
    • Brakke Grond Expozaal (21 november om 15:00)
    • Munt 09 (24 november om 15:00)

    Kaarten beschikbaar

    Marketupdate heeft de beschikking over 50 kaarten voor de première van aankomende vrijdag. Wanneer u de voorstelling wilt bijwonen kunt u tot donderdag een email sturen naar [email protected].

  • Zilver populairder dan goud op ‘Dhanteras’ festival India

    In de stad Bangalore werd opvallend veel zilver verkocht, vooral in de vorm van lampen (de zogeheten 'diyas'). De Times of India schrijft op basis van bronnen in de industrie dat de relatief stabiele prijs van zilver dit jaar een positieve bijdrage heeft geleverd aan de vraag naar dit edelmetaal. “Vorig jaar ging de prijs van zilver sterk omhoog voorafgaand aan het festivalseizoen en hadden Indiers minder behoefte om zilver te kiezen. Maar de prijs is dit jaar vrij constant gebleven en het lijkt erop dat dat mensen vertrouwen heeft gegeven om het grijze metaal aan te schaffen”, aldus C. Vinod Hayagriv, manager bij C. Krishniah Chetty and Sons in Bangalore.

    Shubh Jewellers is dit jaar begonnen met het verkopen van zilveren munten in haar winkels en is tevreden over de verkoop tijdens het Dhanteras festival: “Vandaag hebben we 265 kilo aan zilverbaren verkocht”, aldus een woordvoerder van deze juwelier. De vraag naar goud was dit jaar ook wat groter dan vorig jaar en ook diamanten werden dit keer weer meer gekocht.

    Vooral de zilveren 'diyas' (lampen) waren dit jaar populair tijdens Indiaas festival

  • In oktober opnieuw veel faillissementen

    In de eerste tien maanden van 2012 werden in totaal 6245 bedrijven en instellingen failliet verklaard, bijna een kwart meer dan diezelfde periode van vorig jaar. Het aantal faillissementen dat in een maand wordt uitgesproken hangt nauw samen met het aantal zittingsdagen van de rechtbank in die maand. Dit kan van maand tot maand sterk fluctueren en is dus ook van invloed op de gepresenteerde cijfers.

    Om die reden raadt het CBS aan om naar het driemaandsgemiddelde te kijken. Het voortschrijdende driemaandsgemiddelde kwam in oktober uit op 591, tegen 597 in de maand ervoor. Het driemaandsgemiddelde nam in oktober voor de derde achtereenvolgende maand iets af. Desondanks is het maandelijks aantal faillissementen nu bijna 20% hoger ten opzichte van een groot gedeelte van 2010 en 2011. De eerste grafiek geeft het maandelijkse aantal faillissementen weer vanaf november 2008. De tweede grafiek gaat terug tot 1981 en plaatst de cijfers in historisch perspectief.

    Aantal faillisementen per maand vanaf november 2008 (Bron: CBS)

    Aantal faillissementen sinds 1981 (klik voor een grotere versie)

  • Gebruik voedselbonnen in VS gestegen tot 47,1 miljoen

    Dat betekent dat bijna 15% van de Amerikaanse bevolking inmiddels aanspraak maakt op voedselhulp van de overheid. Het cijfer van augustus betekende niet alleen een all-time high, ook was het de grootste maand-op-maand stijging in een jaar tijd. Vergeleken met de maand juli werden er in augustus 42.0947 meer aanvragen voor voedselbonnen geregistreerd. Het is opmerkelijk dat dit cijfer negen dagen later komt dan normaal, maar het kwam Obama in elk geval goed van pas. Gedurende zijn eerste vier jaar als president zag hij het aantal Amerikanen dat voor voedselbonnen in aanmerking kwam oplopen van ongeveer 32 naar 47 miljoen, een stijging van bijna 50%.

    De eerste grafiek laat de maandelijkse verandering in het aantal Amerikanen zien dat aanspraak maakt op de voedselbonnen (rode balkjes) en het totaal (zwart). De tweede grafiek laat zien dat er in de afgelopen vier jaar steeds meer huishoudens aanspraak hebben gemaakt op voedselbonnen (blauwe balkjes), maar dat tegelijkertijd de kosten van het programma per huishouden wat zijn afgenomen (rode lijn). Het behoeft geen uitleg dat de totale kosten van het voedselbonnenprogramma in de loop der jaren flink gestegen zijn.

    Afbeeldingen via Zero Hedge

    De derde grafiek laat zien dat het aantal banen in de VS tussen december 2007 en augustus 2012 met 4,6 miljoen is afgenomen. Gedurende diezelfde periode steeg het aantal Amerikanen dat voedselbonnen gebruikt veel sneller, namelijk met 21,2 miljoen. De vierde grafiek laat dezelfde gegevens zien, maar dan op maandbasis in plaats van cumulatief. Alle afbeeldingen zijn afkomstig van Zero Hedge.

    Afbeeldingen via Zero Hedge

  • S&P 500 index zakt onder 200-daags gemiddelde

    De aandelenmarkt in de VS lijkt te zijn begonnen aan een correctie, die mogelijk gedreven wordt door zorgen om de fiscal cliff en door zwakke macro-economische cijfers in Amerika en Europa. Op de herverkiezing van Obama ging de goudprijs sterk omhoog, maar aandelen kozen juist de weg naar beneden. De S&P 500 maakte deze week de grootste koersdaling op één dag mee sinds juni en stond bij het sluiten van de handel op donderdag op 1377 punten.

    Het doorbreken van het 200-daags gemiddelde wordt door veel beleggers gezien als een zeer negatief signaal. Soms ook ten onrechte, want de vorige keer dat de beurs onder het 200-daags gemiddelde zakte volgde er snel een rally die de index 10% hoger zette. Onderstaande grafiek van Businessinsider laat het koersverloop van de S&P 500 over de afgelopen twaalf maanden zien. Toen de goudprijs enkele maanden terug door het 200-daags gemiddelde zakte maakte Nouriel Roubini zich niet populair door te suggereren dat de bull market in goud voorbij was. Sindsdien is de goudprijs weer met ongeveer 10% gestegen.

    S&P 500 zakt voor het eerst sinds maanden weer door de 200-DMA (Bron: Businessinsider)

  • ‘Verenigde Staten is Griekenland in het groot’

    Amerikaanse media hebben er een handje van om de vinger naar Europa te wijzen als het economisch tegenzit. Vaak wordt de Europese schuldencrisis aangedragen als reden voor een daling van de Amerikaanse aandelenmarkt, ook als er niet direct een verband zichtbaar is. Nu slaat David Böcking terug met een artikel op Der Spiegel. De Verenigde Staten hebben meer gemeenschappelijk met de ‘probleemlanden’ in de eurozone dan menigeen denkt.

    David Böcking schreef naar aanleiding van de discussie rondom de fiscal cliff een artikel over de problemen die men in de VS niet kan negeren. In de verkiezingscampagne maakten de Democraten en de Republikeinen elkaar zwart in verkiezingsspotjes, die de indruk wekten dat vier jaren Obama het land socialistisch maken, terwijl vier jaar Romney zou leiden tot uitbuiting van de middenklasse en de groep  mensen met lagere inkomens.

    Maar nu het toneelstuk van de verkiezingen voorbij is en duidelijk is geworden dat Obama nog vier jaar mag zitten komt het volgende probleem om de hoek kijken; de fiscal cliff. Na de jaarwisseling zal er een groot pakket aan bezuinigingsmaatregelen ingevoerd worden, mogelijk met grote gevolgen. Volgens Böcking kan het zomaar gebeuren dat er over een aantal weken duizenden kinderen geen toegang mee krijgen tot vaccinaties, dat scholen gesloten worden en dat subsidies voor huizenbezitters komen te vervallen. Zelfs in de luchtvaartbegeleiding, bij de FBI en bij de grensbewaking zouden bezuinigingen grote gevolgen kunnen hebben.

    Verenigde Staten naderen fiscal cliff

    De fiscal cliff in de Verenigde Staten is geen probleem van 2013, want er moet in negen jaar tijd in totaal tot $1,2 biljoen bezuinigd worden. De helft daarvan moet bezuinigd worden op het leger, de andere helft van alle andere overheidsprogramma’s. In het eerste jaar moet er al $65 miljard bezuinigd worden conform de Budget Control Act van 2011, waarin ook de verhoging van het schuldenplafond is vastgesteld. De bezuinigingen die vanaf 2013 ingaan zijn in augustus van 2011 besproken, toen er een impasse dreigde te ontstaan over de verhoging van het schuldenplafond. De Republikeinen gingen pas akkoord nadat er op papier was gezet dat er in de toekomst stappen gezet zouden worden om de begroting weer in evenwicht te brengen.

    Door een einde te maken aan belastingverlaging voor de allerrijksten kan er in 2013 ongeveer $221 miljard extra belastinggeld worden opgehaald. Een ander belastingvoordeel dat stopgezet wordt zou nog eens $95 miljard moeten toevoegen aan de staatskas. Met het gezondheidsprogramma van Obama komen er nog eens $18 miljard aan lastenverzwaringen bij, terwijl er met bezuinigingen op uitkeringen $26 miljard bespaard zal worden. In totaal zou het tekort over 2013 als gevolg van de automatische bezuinigingen halveren tot $560 miljard.

    Volgens Böcking klinkt een halvering van het tekort in 2013 als een stap in de goede richting, maar zal het wel tot gevolg hebben dat de economie in een recessie gestort wordt. Het Congressional Budget Office (CBO) becijferde een krimp van 4 procentpunt in de groei van de Amerikaanse economie, indien alle maatregelen doorgevoerd worden. Volgens een rapport van het IMF uit oktober zou de terugval van de Amerikaanse economie direct gevolgen hebben voor haar belangrijkste handelspartners. Volgens een panel van Duitse topeconomen kan de fiscal cliff zelfs zorgen voor een structureel verlies van vertrouwen op de financiële markten. Maar met de enorme staatsschuld van de Verenigde Staten lijkt er geen alternatief te zijn. Dan moeten we niet vergeten dat de fiscal cliff 2x zo ingrijpend zou moeten zijn, wil het de begroting van Amerika in evenwicht brengen. Dat lijkt een onhaalbaar streven onder de huidige omstandigheden.

    Percentage overheidsuitgaven gefinancierd met leningen in de VS en Griekenland (Via Fortressgoldgroup)

    Griekenland

    Böcking stelt dat Amerika in dezelfde situatie zal belanden als Griekenland, waar drastisch bezuinigd moet worden om het schuldenprobleem beheersbaar te houden. In politieke campagnes tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen werd vaak verwezen naar het doemscenario van Europa, maar Amerika staat er in feite niet veel beter voor. Een belangrijk verschil volgens Böcking is dat Griekenland kon rekenen op hulp uit het buitenland (lees: Europa), terwijl Amerika niet op hulp hoeft te rekenen in de aanpak van haar schuldenprobleem.

    De Republikeinen, die in de VS hun meerderheid hebben weten te behouden in het Huis van Afgevaardigden, kunnen simpelweg wachten op de fiscal cliff en vervolgens Obama de schuld geven van de gevolgen die de bezuinigingen zullen hebben op de economie. In Griekenland hebben de bezuinigingen die vanuit Europa zijn afgedwongen gezorgd voor een recessie die inmiddels al vijf jaar duurt. Door de bezuinigingen zijn mensen al vele malen de straat op gegaan om te demonstreren, met alle negatieve publiciteit van dien. Het is te hopen dat Amerika niet een soortgelijk probleem te wachten staat als het haar tekorten wil terugdringen. De Amerikaanse overheid heeft sinds het uitbreken van de crisis in 2008 jaarlijks meer dan $1 biljoen moeten bijlenen om alle uitgaven te kunnen doen.

    Het Amerikaanse Congres dwingt bezuinigingen af, welke gevolgen zal dat hebben vanaf 2013? (Foto van AP)

  • Marc Faber: “Bescherm je vermogen met een wapen”

    Marc Faber verwacht een correctie van 20% op de aandelenmarkten, maar is daar nog niet zo zeker over. Hij ziet aan de ene kant de belastingverhogingen en nieuwe regulering als negatieve factoren voor het bedrijfsleven, maar aan de andere kant is er door het soepele monetaire beleid van de Fed wel meer goedkoop geld dat helpt om de markten omhoog te stuwen. De steunaankopen van de centrale bank, bestaande uit onder meer $40 miljard aan hypotheekleningen per maand, injecteren nieuw geld in de economie dat op zoek gaat naar rendement. Dat zal indirect ook aandelenkoersen omhoog stuwen. Desondanks blijft Faber bij zijn standpunt dat de aandelenmarkt nog minimaal 20% omlaag zal gaan.

    Faber denkt dat de levensstandaard in de hele Westerse wereld de komende jaren omlaag zal gaan, omdat het beleid van centrale banken de inflatie aanjaagt en de kosten van levensonderhoud zal verhogen. Daaaast verwacht de van oorsprong Zwitserse beleggingsgoeroe dat de koopkracht van huishoudens verder omlaag zal worden gebracht door stijgende belastingen. De veelbesproken 'fiscal cliff' maakt weinig indruk op Faber. Hij denkt wel dat Republikeinen en schuldenprobleem van de VS meer serieus nemen dan de democraten, maar tegelijkertijd heeft hij niet het idee dat er echt substantieel bezuinigd zal worden. Het zijn volgens hem vooral cosmetische maatregelen.

    Faber denkt dat de VS volgend jaar opnieuw in een recessie kan belanden, maar voegt eraan toe dat het GDP daarvoor geen goede indicator hoeft te zijn. Dat cijfer bestrijkt veel verschillende sectoren van de economie en laat op zichzelf dus niet zien dat het op bepaalde gebieden veel slechter gaat dan op andere.

  • Werkloosheid Griekenland gestegen naar 25,4%

    De werkloosheid in Griekenland daalde voor het laatst in april 2011, sindsdien is de werkloosheid elke maand alleen nog maar gestegen. Het werkloosheidspercentage is sinds de zomer van 2010 al gestaag opgelopen van 12% naar meer dan 25%, een verdubbeling in slechts twee jaar tijd. Ondertussen blijft Europa de duimschroeven aandraaien voor de Grieken, door harde bezuinigingen en begrotingsdiscipline af te dwingen in ruil voor noodkredieten. Met een werkloosheid van meer dan 25% is het logisch dat men regelmatig de straat op gaat om te demonstreren. Helaas is er nog geen zicht op een spoedig herstel van de Griekse economie, die na het uitbreken van de financiële crisis bezweek onder een veel te hoge publieke schuldenlast.

    Toch is Griekenland met een werkloosheid van 25,4% geen lijstaanvoerder in Europa, die dubieuze eer komt toe aan Spanje. Daar is vooral de bouwsector hard geraakt, met als gevolg dat de werkloosheid daar al eerder begon op te lopen. Volgens de meest recente data is de werkloosheid in Spanje inmiddels 25,5%. Onder jongeren beneden de 25 jaar is de werkloosheid in zowel Griekenland als Spanje extreem hoog, ruim 50% van de jong volwassenen kan geen baan vinden. De tweede grafiek brengt dat goed in beeld.

    Werkloosheid Griekenland steeg in augustus naar 25,4% (Bron: Zero Hedge)

    Jeugdwerkloosheid in Spanje en Griekenland extreem hoog, meer dan 50% zonder werk (Bron: Zero Hedge)

  • Winkelverkopen eurozone 0,2% lager in september

    Vergeleken met de maand september van een jaar geleden zijn de winkelverkopen in de eurozone (EA17) met 0,8% gedaald, terwijl die in de Europese Unie als geheel (EU27) juist met 0,3% gestegen. Het rapport van Eurostat laat zien dat de uitgaven voor voedsel, dranken en tabak in september ten opzichte van augustus waren gestegen met 0,8% in de EA17 en met 0,5% in de EU27. Op het gebied van non-food artikelen zakten de winkelverkopen met 0,6% in de EA17 en stegen ze met 01,% in de EU27. De maand september liet de grootste daling voor de winkelverkopen zien in landen als Spanje (-7,3%), Portugal (-4%) en Slovenie (-2,7%).

    Jaar op jaar

    Vergeleken met een jaar geleden zakten de uitgaven voor voedsel, drank en tabak in de EA17 juist met 0,8% en die in de EU27 met 0,5%. De non-food uitgaven bleven stabiel ten opzichte van september 2011  in de EA17 en stegen met 2% in de EU27. Vergeleken met een jaar eerder gaan de winkelverkopen nu vooral beter in Estland en Letland (+9,9% en +7,9%). De slechtste cijfers komen opnieuw uit Spanje (-12,6%), Portugal (-5,8%) en Slovenie (-4,5%). Voor de volledige tabellen met cijfers per land en per maand verwijzen we naar het document van Eurostat.

    Eurostat publiceert cijfers winkelverkopen EU en eurozone in september 2012 (Bron: Eurostat)