Categorie: Economie

Economisch Nieuws

Martin Armstrong: “Social onrust is overal”

Volgens Martin Armstrong krijgt de wereld steeds meer te maken met sociale onrust. Mensen verliezen hun vertrouwen in de overheid en in het economische beleid dat gevoerd wordt, zo schrijft hij in een ingezonden stuk voor Zero Hedge. Ook begrijpt men niet waarom het economische systeem, dat na de Tweede Wereldoorlog zoveel voorspoed heeft gebracht, nu lijkt te imploderen. Het overheidsapparaat is in veel landen zo groot geworden dat de kosten bijna niet meer op te brengen. De crisis waar we nu in verkeren is ook niet op te lossen door een zware vermogensbelasting, zo stelt Armstrong. De enige oplossing die hij voorziet is om het huidige systeem af te breken en met een schone lei te beginnen.

Sociale onrust
Armstong verwijst naar een demonstratie tegen armoede in Londen, waar 50.000 mensen aan deelnamen. Wat opvalt is dat deze mensen niet duidelijk konden maken waar nou precies het probleem zat. Sommigen wijt de economische malaise aan buitenlanders die banen innemen, anderen wijten de crisis aan de bankiers of aan belastingontduikers. Volgens Armstrong heeft de crisis uit de hand kunnen lopen door deregulering van de bankensector in de Verenigde Staten. Daardoor gingen banken onverantwoorde risico's nemen, die ze konden afwentelen op de samenleving. Centrale banken moesten eraan te pas komen om een complete bevriezing van het banksysteem te voorkomen. Iedere crisis zal door de politiek aangegrepen worden om meer macht naar zich toe te trekken, zo waarschuwt Armstrong. Vrijheid komt steeds meer in het gedrang, een trend die volgens hem pas doorbroken kan worden zodra men inziet dat de overheid de bron is van veel problemen. Het is de vraag wanneer men wakker wordt en de problemen weet te herleiden tot falende politiek. Als we niet ingrijpen zal de politiek ons verder duwen richting een communistische staat, zo stelt Armstrong.

Sociale onrust neemt nog steeds toe

30 juni 2014
Grafiek: Monetaire stabiliteit onder de goudstandaard

Vaak wordt beweerd dat een goudstandaard zorgt voor een grotere mate van prijsstabiliteit. Op de lange termijn zou de koopkracht van het geld zelfs toenemen door een hogere economische productiviteit. De strenge discipline van een goudstandaard zou de economie moeten behoeden voor grote fluctuaties, omdat er minder makkelijk met krediet gestrooid kan worden.

Maar klopt dat wel? Was de economie echt stabieler onder de goudstandaard? De volgende grafiek suggereert in elk geval van niet. Tussen 1875 en 1934 was de bedrijfscyclus sterker en waren er veel meer periodes van economische krimp.

Bedrijfscyclus VS vanaf 1975 tot 2011

De volgende grafiek uit een studie van Eichengreen laat zien dat verschillende landen baat hadden bij het verlaten van de goudstandaard. De klemmende deflatiespiraal werd doorbroken en men kon eindelijk de vicieuze cirkel van krimp doorbreken. Door kredietexpansie bloeide de economie weer op en daalde de hoge werkloosheid.

Is daarmee gezegd dat goud slecht is? Natuurlijk niet! Deze grafieken suggereren alleen dat de economische problemen niet uit de wereld verdwijnen als we op een of andere manier ons geld weer aan een vaste prijs koppelen aan een goudvoorraad...

Economie bloeide op na loslaten goudstandaard

h/t: MK10, bedankt voor de tip!

30 juni 2014
Video: Warren Mosler over Modern Monetary Theory

In de volgende video geeft econoom Warren Mosler zijn visie op de economie. Mosler heeft veel geschreven over de Modern Monetary Theory (MMT), een economische theorie die beschrijft hoe fiatgeld circuleert in de moderne economie. Mosler publiceerde in 2012 het boek “Seven Deadly Innocent Frauds of Economic Policy”, waarin hij naar eigen zeggen zeven misvatting over de economie behandelt.

27 juni 2014
ECB waarschuwt voor vastgoed bubbel door lage rente

Volgens Vitor Constancio, de vice-president van de Europese Centrale Bank, kan de lage rente een oververhitting van de woningmarkt veroorzaken in sommige Europese landen. De historisch lage rente wereldwijd ondersteunt het gematigde economische herstel, maar zorgt er tegelijkertijd voor dat beleggers op zoek gaan naar hogere rendementen. Dat kan tot onbalans leiden in de economie, zo waarschuwde Constancio afgelopen maandag.

De ECB en het IMF bevestigen in hun analyses van de economische stabiliteit dat het monetaire beleid van centrale banken in bepaalde financiële activa tot oververhitting kan leiden. Daarbij noemt Constancio in het bijzonder de vastgoedmarkt van verschillende landen. Onder andere België, Nederland, Slovenië en Estland hebben volgens de vice-president van de ECB al maatregelen genomen om de risico’s in het financiële systeem in te dammen.

Bubbels
Na het barsten van de dotcom aandelenbubbel verlaagden centrale banken de rente. In combinatie met stimulerend beleid van overheden werd er toen een grote vastgoedzeepbel opgeblazen in verschillende landen. Die barstte in 2007 door de oplopende rente. Sinds het uitbreken van de crisis hebben centrale banken wereldwijd de rente sterk verlaagd in de poging onze met schulden overladen economie een nieuwe oppepper te geven. De aandelenmarkt heeft daar tot op heden het meest van geprofiteerd. Dat de ECB zich zorgen maakt over stijgende huizenprijzen blijkt ook wel uit het feit dat de nieuwe TLTRO leningen aan banken niet gebruikt mogen worden voor de verstrekking van hypotheekleningen. Meer daarover lees je in dit artikel. Vitor Constancio waarschuwde in mei voor een te groot optimisme onder politici ten aanzien van het economische herstel in Europa.

25 juni 2014
Infographic: Evolutie van de dollar

VisualCapitalist heeft de geschiedenis van de Amerikaanse dollar in een infographic verwerkt. In één oogopslag zien we de evolutie van de munten en biljetten van eind 18e eeuw tot en met de 21 eeuw. Wist je bijvoorbeeld dat er in 1863 ook bankbiljetten in omloop gebracht werden met een nominale waarde van 5, 10, 25 en 50 cent? En dat er meer dan vijftig jaar een munt geslagen werd met een waarde van een halve cent? Ook interessant: tijdens de Tweede Wereldoorlog was er zoveel koper nodig voor de oorlogsindustrie dat men besloot de centen niet meer van koper, maar van zink en staal te maken.

Infographic: De evolutie van de Amerikaanse dollar (klik voor een grotere versie)

25 juni 2014
China en Verenigd Koninkrijk zetten dollar buitenspel

China en het Verenigd Koninkrijk zetten de Amerikaanse dollar buitenspel in onderlinge handel, zo lezen we op Yahoo News. Met ingang van 19 juni wordt handel tussen deze twee landen namelijk afgerekend in Chinese yuan renminbi of in Britse ponden. Hiermee zet China niet alleen een nieuwe stap in de internationalisering van de yuan, ook deelt ze een tik uit aan de Verenigde Staten. Als minder landen dollars gebruiken voor de handel daalt de vraag naar de munt en wordt het voor landen wereldwijd minder zinvol om de Amerikaanse valuta aan te houden als reserve.

Yuan als handelsmunt
China handelt al in andere valuta met een aantal handelspartners. Zo worden er naast dollars de laatste jaren ook steeds meer transacties gedaan in Russische roebels, Japanse yen, Canadese, Australische en Nieuw-Zeelandse dollars en in Maleisische ringgit. "Deze stap promoot de handel tussen beide landen en de onderlinge investeringen. Tevens faciliteert deze stap het gebruik van renminbi en ponden in onderlinge handelstransacties en investeringen", zo schrijft het China Foreign Exchange Trade System (CFETS) in een verklaring die vorige week naar buiten werd gebracht. De People's Bank of China spreekt van een "belangrijke stap voor China en Groot-Brittannië". De aankondiging werd gedaan tijdens een bezoek van de Chinese premier Li Keqiang aan de Britse hoofdstad. Tijdens dat staatsbezoek werd er tevens voor meer dan £14 miljard aan handelsovereenkomsten ondertekend. Volgens George Osborne, Minister van Financiële en Economische zaken van Groot-Brittannië, is de opkomst van de Chinese munt als wereldhandelsmunt en van de grootste veranderingen in het wereldwijde financiële systeem van de komende jaren. "Ik wil dat het financiële centrum van Londen deze verandering faciliteert en daar centraal in staat", zo voegde hij eraan toe.

China en Verenigd Koninkrijk zetten dollar buitenspel (Afbeelding van AFP, door Sang Tan)

China tekent valutaswaps
China promoot het gebruik van de yuan in internationale handel. Hoewel het marktaandeel van de yuan nog klein is in vergelijking met de Amerikaanse dollar maakt de Chinese valuta een snelle opmars. Eind vorig jaar nam de munt al de tweede positie over van de euro als meest gebruikte handelsmunt en de laatste jaren worden er aan de lopende band valutaswaps ondertekend, onder andere met de Bank of England en met de ECB. Op het Europese vasteland is Frankfurt aangewezen als het knooppunt voor handel met de Chinese yuan. In die stad is niet alleen de ECB gevestigd, ook zijn daar tal van Chinese banken actief.

24 juni 2014
Tieners hacken bankautomaat

Twee Canadese jongens van 14 jaar wisten eerder deze maand te breken op een bankautomaat van de Bank of Montreal. Op het internet vonden de jongens een handleiding van de bankautomaat, die beschreef hoe je toegang kon krijgen tot de beheermodus van het apparaat. Op een woensdagmiddag namen ze de handleiding mee en namen ze de proef op de som. Ze liepen naar één van de bankautomaten in kwestie en volgden de stappen die werden voorgeschreven in de handleiding.

Met deze handleiding kwamen ze uit op het inlogscherm, waar een wachtwoord van zes cijfers ingevoerd moest worden. Tot hun stomme verbazing werkte het eerste beste domme wachtwoord dat ze konden bedenken (waarschijnlijk '123456'...), want na het invoeren van het wachtwoord kregen ze volledige controle over de bankautomaat. Zo konden ze uitlezen hoeveel geld er in de automaat zat, hoeveel er die dag al was opgenomen, hoeveel klanten er langs waren geweest en hoeveel de bank aan de automaat verdiende door ingehouden bankkosten.
Bewijs
De twee jongens belden de Bank of Montreal op om hun verhaal te delen, maar in eerste instantie werden ze niet serieus genomen. Volgens de bankmedewerker was dat onmogelijk. Bovendien hadden ze geen bewijs geleverd dat ze in het systeem waren binnengedrongen. In reactie daarop maakten de twee handige jongens een backup van alle informatie van de betreffende bankautomaat. Ook wisten ze de tarieven van de bankautomaat aan te passen naar één cent. Met behulp van de handleiding wisten ze ook de welkomstboodschap op de bankautomaat aan te passen naar "Ga weg, deze pinautomaat is gehacked". Dat was genoeg bewijsmateriaal voor de bankmedewerker van de Bank of Montreal, die er gelijk een collega van de beveiliging bij haalde. Door de grap waren de jongens te laat terug op school voor de volgende les, maar dat leverde geen enkel probleem op. De jongens kregen van de bankmedewerker een brief mee waarop stond dat ze goed werk hadden gedaan om de beveiliging van de bankautomaten te verbeteren. Bron: Toronto Sun

Caleb Turon (links) en Matthew Hewlett (rechts) wisten met kinderlijke eenvoud toegang te krijgen tot de bankautomaat in hun stad (Foto van Chris Procaylo/Winnipeg Sun/QMI Agency)

23 juni 2014
Video: Wat kunnen we leren van een bijenkolonie?

Een bijenkolonie heeft wel wat weg van de aandelenmarkt. In beide gevallen zijn er heel veel verschillende transacties die door elkaar heen lopen. Het zijn de collectieve activiteiten van veel verschillende individuen die een aandelenmarkt richting geven. Dat werkt in de financiële wereld niet anders dan in een bijenkolonie, zo stellen onderzoekers van de Universiteit van Illinois. Binnen een bijenkolonie is er weliswaar een koningin, maar die kan niet alles onder controle houden.

Onderzoekers proberen uit te vinden hoe er gecoördineerd wordt in complexe systemen waar geen duidelijke leider is. Hoe communiceren de insecten met elkaar zonder een communicatiesysteem zoals mensen dat ontwikkeld hebben? Ook dat proberen de onderzoekers uit te vinden aan de hand van tests.

Zal dit onderzoek nieuwe inzichten opleveren die ons helpen de financiële markten (of de samenleving als geheel) beter te begrijpen? We kwamen de volgende interessante video tegen op het blog van Ritholtz.

23 juni 2014
Grafiek: Huizenprijzen in elf landen

De huizenprijzen kunnen van land tot land sterk verschillen. In Nederland zijn de huizenprijzen sterk opgedreven door de overvloedige beschikbaarheid en subsidiëring van kredieten, terwijl men in Duitsland veel terughoudender is geweest. In sommige landen zijn de prijzen na de crisis sterk gedaald (zie Spanje en Portugal), terwijl die in andere landen weer de weg naar boven weten.

Voorbeelden van landen waar de prijzen van huizen weer naar recordhoogte klimmen zijn Nieuw-Zeeland, Australië, Canada. In landen als Ierland en de VS lijkt de woningmarkt weer uit het dal te klimmen. Helaas staat Nederland niet op deze grafiek. Met welk land is de situatie op onze woningmarkt te vergelijken?

(Grafiek via twitter van @KarelMercx)

23 juni 2014
Armoede in Verenigd Koninkrijk sterk toegenomen

Het aantal Britse huishoudens dat onder de minimumgrens leeft is in dertig jaar tijd verdubbeld, zo schrijft de Guardian op basis van een studie naar armoede in het Verenigd Koninkrijk. Volgens het onderzoek heeft één op de drie huishoudens niet altijd voldoende geld voor basisbehoeften als voeding, kleding, verwarming en verzekering. In een soortgelijk onderzoek dat begin jaren tachtig werd uitgevoerd was dat nog maar 14% van de huishoudens.

Uit het onderzoek, dat nu al geprezen wordt als het meest gedetailleerde onderzoek naar armoede in het Verenigd Koninkrijk, zou blijken dat bijna 18 miljoen Britten in slechte woonomstandigheden leven en dat 12 miljoen van hen zelfs te arm zijn om deel te nemen aan sociale activiteiten. Vier miljoen Britten zou niet voldoende inkomen hebben om een gezond eetpatroon te kunnen volgen. Ongeveer 21% van de huishoudens loopt achter met het betalen van rekeningen, een sterke stijging ten opzichte van de 14% eind jaren ’90.

Geen economisch herstel
Uit het onderzoek, dat werd uitgevoerd door het Poverty and Social Exclusion project (PSE), blijkt dat ook huishoudens die wel een inkomen hebben in de problemen kunnen komen. Het onderzoek is koren op de molen voor de Britse oppositiepartijen, die beweren dat het goede nieuws over de Britse economie weinig betekent voor de levensstandaard van veel mensen.
Inkomensongelijkheid
Professor David Gordon van het Townsend Centre for International Poverty Research aan de Universiteit van Bristol zegt tegenover de Guardian geschokt te zijn over de uitkomsten van het onderzoek. "Begin jaren '80 gingen we er nog van uit dat het leven alleen maar beter zou worden. Voor velen was dat ook zo, maar voor velen ook niet. Dit hoogwaardige wetenschappelijke onderzoek laat zien dat armoede toeneemt. De kloof tussen rijk en arm wordt steeds groter."

Steeds meer Britten leven in armoede (Afbeelding van Reuters)

23 juni 2014
De zon begint weer te schijnen voor Spanje

Na twee jaar pure ellende lijkt Spanje eindelijk op de weg terug. De bankensector lijkt weer gezond en de vraag naar Spaans schatkistpapier laat weer een gezonde groei zien. Spanje kan weer tegen normale tarieven terecht op de kapitaalmarkt. Dat wil natuurlijk weer niet zeggen, dat het land boven Jan is. Er is nog een lange weg af te leggen.

Natuurlijk is het prettig, dat beleggers weer vertrouwen in het land hebben en dat de tienjaars rente weer tot een niveau is gedaald op of onder 3%. Het is zeer zeker een zegen, dat het land dit jaar een groei zal laten zien van meer dan 1% en in 2015 waarschijnlijk op 2% zal uitkomen. Hiermee zal Spanje waarschijnlijk een outperformer worden binnen de eurozone. Een aantrekkende groei is natuurlijk een absoluut vereiste voor het herstel van de werkgelegenheid!

Veel van het Spaanse succes komt op naam van de exportsector. Die liet in 2013 een groei zien van meer dan 5% en liet daarmee zelfs kampioen Duitsland achter zich. Dankzij de combinatie van snelle exportgroei en dalende importen kon het handelstekort van het land met bijna de helft teruglopen. Het succes van de export is vooral gebouwd op een gezonde groei van de productiviteit. Die was echter voor een niet gering deel te danken aan massaontslagen. Vooral dalende kosten en een zeer lage inflatie bepalen het competitief vermogen van Spaanse bedrijven in Europees verband. De extreem lage inflatie heeft als positief effect, dat de daling van de koopkracht bepekt blijft. Dat is goed voor het economisch sentiment in het land en zeker voor het consumentenvertrouwen.

Ondanks deze ‘jubel’ verhalen is het herstel verre van een uitgemaakte zaak. Veel zal afhangen van de investeringsbereidheid in de komende maanden en kwartalen. Het niveau van investeringen ligt nog ver onder dat van de pré crisisjaren. Het niveau moet omhoog, maar er moet tegelijkertijd voor gewaakt worden, dat deze investeringen neerslaan in slechts enkele sectoren. In de jaren voor 2008 profiteerden vooral de bouw en de vastgoedsector. Daar ziet het trouwens op dit moment niet naar uit.

De grote uitdaging voor Spanje is, zoals in zoveel landen, de werkgelegenheid. Ruim 25% van de beroepsbevolking zit zonder werk. De jeugdwerkloosheid is met meer dan 50% veel en veel te hoog. Ondanks het herstel zijn er weinig voortekenen die doen vermoeden dat daar binnenkort echt verandering in gaat komen. Het overheidsbeleid is daarvoor teveel gericht op de langere termijn. De flexibiliteit van de werknemer moet omhoog en zijn loon flexibel omlaag! Er zijn nu maatregelen voor de korte termijn nodig. Gebeurt dat niet, dat kan Spanje op termijn daar een hoge rekening voor betalen in de vorm van een verloren generatie. Deeltijdbanen en meer stages kunnen snel enig soelaas bieden!

En dan is er nog altijd de torenhoge Spaanse schuld. Die bedraagt 100% van het Bruto Binnenlands Product. Tot nu toe heeft de overheid geprobeerd die schuld te beteugelen door te snijden in publieke voorzieningen als onderwijs en gezondheidszorg. Dat heeft niet veel opgeleverd. Misschien is het beter om eens aan het pensioenstelsel te gaan sleutelen, bijvoorbeeld naar de manier waarop er in Spaans pensioenland geïndexeerd wordt! En misschien is het heilzamer geprotegeerde sectoren van de binnenlandse economie open te stellen voor concurrentie. Dat zou de groei van de economie kunnen bevorderen.

Er moet nog een hele waslijst. Maar zal het ook gebeuren? Europese politici hebben snel de neiging om gemakzuchtig achterover te leunen, als er eenmaal een succesje geboekt is.

Cor Wijtvliet,

Helga Jung, the Spanish revival. Project-syndicate Jube 3, 2014

17 juni 2014