Marketupdate

Categorie: Economie

Economisch Nieuws

  • Nederland krijgt mogelijk meer tijd om tekort weg te werken

    Jeroen Dijsselbloem maakte Rehn duidelijk dat Nederland het erg moeilijk zal hebben om onder de grens van 3% tekort te blijven. Er zijn veel bezuinigingen nodig, maar de Nederlandsche Bank adviseerde al om die niet allemaal als lastenverzwaringen door te geven aan de burger. Minister van Financien Dijsselbloem denkt dat er meer tijd nodig is om de noodzakelijke bezuinigingen door te voeren. Hij heeft dezelfde ambitie als Rehn, maar denkt dat de grens van 3% al moeilijk genoeg zal worden voor Nederland.

    De Nederlandse economie kampt met een ‘zware tegenwind’. De huizenprijzen dalen, de werkloosheid loopt sneller op en het consumentenvertrouwen is laag. Dat levert minder belastinginkomsten en hogere uitgaven op. Ook de redding van SNS was begin dit jaar een grote tegenvaller op de rijksbegroting.

    Bezuinigen

    De regering zal nu ook meer moeten snijden in eigen vlees, volgens de europese Commissie zelfs met €6 miljard extra. Ook de Nederlandsche Bank denkt dat besparingen van €8 tot €10 miljard nodig zijn om beneden het plafond van 3% te komen. Volgens het statistiekbureau van de Europese Commissie komt het begrotingstekort volgend jaar uit op 3,6% van de Nederlandse economie. Toch houdt de Nederlandse regering liever vast aan de berekeningen van het CPB, die in augustus gepresenteerd zullen worden.

    Omdat de coalitie van VVD en PvdA geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer moeten ze compromissen sluiten om de oppositie mee te krijgen. Dat maakt het bezuinigen lastiger en meer tijdrovend. Ook in de Nederlandse politiek zijn er twee verschillende visies ten aanzien van het begrotingsbeleid. Sommige partijen vinden dat de 3% grens voor het begrotingstekort gerespecteerd moet worder. Andere partijen zijn van mening dat we nog iets langer moeten stimuleren, totdat de economie weer aantrekt. De twee coalitiepartijen streven naar gezonde overheidsfinancien, terwijl oppositiepartijen als de SP en PVV nieuwe bezuinigingen juist willen tegenhouden.

    Versoepeling

    Eurocommissaris Rehn gaf na afloop van het gesprek met Dijsselbloem een verklaring tegenover de pers. Hij zei dat de situatie opnieuw beoordeeld kan worden als de economie later dit jaar verslechtert. “Indien dat gebeurt, is het mogelijk dat we een verlening van de deadline overwegen”, zo schrijft het FD. Eurocommissaris Rehn is alleen bereid meer tijd te geven indien Nederland maatregelen neemt om het begrotingstekort met tenminste €6 miljard terug te dringen, ongeveer 1% van het BBP.

    De Europese Commissie heeft de afgelopen maand de begrotingsdoelen voor een aantal landen versoepeld. Daarmee ondermijnt Europa opnieuw haar geloofwaardigheid. Ver voor het uitbreken van de financiële crisis negeerden Duitsland en Frankrijk al het begrotingstekort van maximaal 3% uit het ‘Stability and Growth Pact’. Nu het echt moeilijk wordt schuift Europa opnieuw met deadlines en doelstellingen.

  • Amerikaanse economie groeit zonder extra verkeersdrukte

    Onderstaande grafiek is afkomstig van Zero Hedge. De data is te vinden op de website van de St. Louis Fed.

  • Veel faillissementen in mei

    Het aantal faillissementen hangt nauw samen met het aantal zittingsdagen van de rechtbank, zo schrijft het CBS in een korte verklaring op haar website. Daarom kijkt men ook vaak naar het 3-maans gemiddelde, waarin dit effect weggefilterd wordt. Ook dit cijfer steeg overigens, van 721 in april naar 733 in mei. Het hoogste 3-maands gemiddelde werd in maart gemeten, toen kwam het cijfer uit op een recordniveau van 734. Ook dat record kan volgende maand sneuvelen, indien het aantal faillissementen in juni opnieuw zo hoog is.

    Onderstaande grafiek geeft de ontwikkeling van het aantal faillissementen per maand weer vanaf begin 2008. De impact van de crisis is goed zichtbaar en het ziet er nog niet naar uit dat we het ergste achter de rug hebben.

  • Crisis in de scheepvaart: Nieuwe Duitse haven bijna ongebruikt

    De JadeWeserPort haven werd in september 2012 geopend

  • Video: Eric Mecking over de nieuwe Grote Depressie

    Update: In het oorspronkelijk artikel stond dat de video was opgenomen in mei 2011. Dat bleek niet het geval, de uitzending is van 8 februari 2009.

    Eric Mecking bij VPRO Boeken (video uit mei 2011)

  • Grafiek: Beurs Venezuela wordt vluchthaven voor spaarders

    Onderstaande grafiek weerspiegelt vooral het waardeverlies van de Venezolaanse bolivar. In februari werd de munt voor het laatst gedevalueerd ten opzichte van de dollar, maar op de zwarte markt hanteert men een veel lagere koers voor de munt. De aandelenmarkt is een populaire vluchthaven voor spaarders die zich zorgen maken over een negatieve reële rente. Toch bieden ook aandelen geen goede hedge tegen een valutacrisis. In Zimbabwe steeg de aandelenmarkt in nominale zin, maar werden aandelen steeds minder waard na correctie voor de inflatie.

    De zwakte van de Venezolaanse bolivar zorgt de laatste tijd voor praktische problemen. Zo was er onlangs een tekort aan WC-papier in Venezuela. De overheid hanteert maximumprijzen voor basisgoederen, maar omdat winkels die niet zo goedkoop kunnen inkopen worden de schappen niet bijgevuld. Het is een fenomeen dat past bij zeer hoge inflatie.

    Venezolaanse aandelenmarkt steeg met 600% sinds begin 2012 (Grafiek via Zero Hedge)

  • Ghana opent aanval op illegale goudmijnen van Chinezen

    Sommigen mijnen werken zonder vergunning en dragen geen ‘royalties’ en belastingen af aan de Ghanese overheid, zo schrijft Bloomberg. Daar wordt steeds vaker tegen opgetreden door de autoriteiten, zo lezen we op Bloomberg. Ghana wil 166 Chinezen uitzetten die al eerder waren gearresteerd voor illegale goudmijnactivitieten en prostitutie.

    “De Chinezen zijn welkom zo lang ze voldoen aan alle regels. Als ze illegaal naar goud gaan zoeken loopt de Ghanese overheid inkomsten uit goudmijnactiviteiten mis”, aldus Isaac Kojo Abraham van de Ghana’s Minerals Commission. Bloomberg schrijft dat de Chinese goudmijnen meer milieuvervuiling met zich meebrengen dan goudmijnen van de lokale bevolking. De Chinesen zetten namelijk veel groter materieel in om het goud op te graven dan de plaatselijke bevolking.

    Vervuiling

    Terwijl Chinese goudmijnen in Ghana werken met grote graafmachines gebruiken de kleinschalige lokale goudmijnen van de lokale bevolking uitsluitend handgereedschap. Volgens Ghanese boeren vervuilen de illegale Chinese goudmijnen de kwaliteit van het oppervlaktewater veel meer dan de lokale bevolking.

    De Ghanese president John Mahama heeft afgelopen maand een task force in het leven is geroepen die de goudmijnsector van Ghana moet zuiveren. Hij beloofde dat kleinschalige mijnactiviteiten voorbehouden moeten blijven aan de Ghanese bevolking. Ook zei hij dat de autoriteiten harder op zullen treden tegen Ghanese goudmijnen die illegaal buitenlanders betrekken bij hun mijnactiviteiten. Van deze mijnen kan de vergunning en gereedschap in beslag genomen worden.

    Chinese goudzoekers

    In de Ashanti regio van Ghana werden op 2 juni 124 Chinezen aangehouden, zo schrijft de Chinese ambassade in Ghana op haar website. De Chinese autoriteiten houden de ontwikkelingen goed in de gaten. Er werken ongeveer 20.000 tot 30.000 Chinezen in Ghana, het land dat na Zuid-Afrika de grootste goudproducent van het Afrikaanse continent is. Daarvan zouden er ongeveer 12.000 afkomstig zijn van het Shanglin gebied in de Chinese provincie Guangxi.

    Ghana produceerde het afgelopen jaar 89 ton goud, goed voor een 10e plek op de wereldwijde ranglijst. In 2011 kwam er nog 80 ton goud uit Ghanese mijnen.

    Documentaire van Al Jazeera over corruptie in de Ghanese goudmijnsector

  • Vermogen Amerikaanse huishoudens groter dan voor de crisis

    Het afgelopen kwartaal steeg vooral de waarde van financiele activa, zoals pensioenvermogens, spaargeld en aandelenportefeuilles. Toen de financiele crisis uitbrak zakten zowel de aandelenkoersen als de huizenprijzen. Vanaf de bodem groeide het totale vermogen in financiele activa echter veel sneller dan het vermogen in vastgoed en andere tastbare bezittingen.

    Onderstaande grafiek van Zero Hedge laat zien hoe het vermogen van Amerikaanse huishoudens zich sinds 2004 heeft ontwikkeld. Wie goed naar de cijfers kijkt ziet dat de fysieke bezittingen in 2013 naar verhouding kleiner zijn ten opzichte van de financiele bezittingen dan in 2007. Het illustreert de verschuiving van vermogen richting de allerrijksten, die het grootste aandeel hebben in aandelen, obligaties en beleggingsfondsen.

    In vergelijking met de hoogtijdagen van 2007 valt ons ook op dat de schulden nu wat kleiner zijn geworden. Private schuld in de vorm van hypotheken is nu ongeveer 10% kleiner dan voor de crisis. De hoeveelheid consumptieve leningen groeide juist met 10% ten opzichte van 2007.

    De rijksten profiteren het meest

    Eerder schreven we op Marketupdate al over een rapport van de St. Louis Fed, waarin expliciet wordt toegegeven dat de monetaire stimulering van de Amerikaanse centrale bank vooral de meest vermogende Amerikanen geholpen heeft. De stijging van de vermogens van huishoudens komt voor het grootste gedeelte voor rekening van stijgende aandelenkoersen. Door de beurscrash van 2008 en 2009 hebben de kleine beleggers en de huishoudens met een gemiddeld inkomen zich teruggetrokken van de beurs, uit angst voor nog grotere verliezen. De meest vermogende Amerikanen hoefden geen aandelen van de hand te doen en profiteerden van de weg naar boven, die begin 2009 werd ingezet.

    Vermogens van Amerikaanse huishoudens, klik voor een leesbare versie (Bron: Zero Hedge)

    Het afgelopen kwartaal steeg vooral de waarde van financiele activa

  • Japanse Nikkei bijna in bear market

    De Nikkei begon haar verliesreeks op 23 mei, toen de index in het zicht van de 16.000 punten crashte. In een mum van tijd verdampte 7,3% van de beurswaarde. In de weken die daarop volgde waren er nog een paar slechte beursdagen met verliezen van drie tot vijf procent. Woensdag was het opnieuw raak, want met een daling van 518,89 punten (3,8%) viel de index terug tot het laagste punt in twee maanden tijd. Het was de derde grootste daling van de index van dit jaar.

    De correctie is nog niet voorbij, want vandaag was de stemming op de Nikkei opnieuw negatief. De index verloor 110,85 punten (0,85%) en bereikte een slotkoers beneden de 13.000 punten. Beleggers die in april of mei instapten staan op een verlies, terwijl beleggers die eind vorig jaar instapten nog ruim 30% in de plus staan. Als we echter corrigeren voor het valuta-effect blijkt dat de Nikkei het helemaal niet zo goed heeft gedaan, want de waarde van de munt zakte het afgelopen half jaar met ruim 17% tegenover de dollar. Het verschil tussen de Nikkei en de Amerikaanse S&P 500 is de afgelopen weken een stuk kleiner geworden!

    Nikkei schoot omhoog door monetair en fiscaal beleid van premier Abe, een correctie volgde (Bron: Yahoo Finance)

  • BIS: Herkapitaliseer banken met geld van vermogende spaarders

    Het voorproefje van dit nieuwe ‘bail-in’ model was de redding van de SNS bank, waarbij obligatiehouders en vermogende spaarders geld hun claim op de bank verloren. Later paste Dijsselbloem in zijn rol als voorzitter van de Eurogroep hetzelfde systeem toe in Cyprus. Vermogende spaarders en obligatiehouders van de Laiki bank en de Bank of Cyprus verloren toen hun claim op de bank. Alleen spaartegoeden onder het Europese deposito garantiestelsel (DGS) bleven beschermd.

    In de paper die de BIS afgelopen weekend publiceerde staat dat kleine spaarders onder het DGS verzekerd zijn van hun spaargeld. Het bail-in model beschrijft een simpele herkapitalisering, waarmee een bank in één weekend en zonder tussenkomst van de belastingbetaler weer overeind geholpen wordt. Het is de blauwdruk waar Dijsselbloem eerder al over sprak en waar later bijna iedereen overheen viel. De BIS hanteert de term “creditor-funded recapitalization mechanism”.

    Claims van crediteuren wegstrepen

    In de nieuwe aanpak die de BIS voorstelt wordt het eigendom van de bank in het weekend overgedragen naar een tijdelijk holding. Vervolgens wordt de bank opnieuw gekapitaliseerd door claims van crediteuren weg te strepen. Concreet zijn dat de spaartegoeden buiten het DGS en de achtergestelde obligatieleningen.

    Volgens de auteurs van het BIS-document is de “bail-in” constructie de enige die de rangorde respecteert voor wat betreft het terugbetalen van de crediteuren van de bank. Het zorgt voor een snelle herkapitalisering van de bank en het voorkomt ‘moral hazard’. De bank kan niet langer verwachten dat de belastingbetaler bijspringt om de spaarders van de bank te beschermen en zal daarom minder risico’s nemen.

    Onder het nieuwe “creditor-funded recapitalization mechanism” zal per bank vastgesteld worden wat nodig is om de bank te herkapitaliseren. Als eerste zijn de grote spaarders aan de beurt, daaa wordt bekeken hoeveel geld er weggehaald moet worden bij achtergestelde obligatiehouders en deposito rekeningen. “Op maandagmorgen kunnen de autoriteiten de betreffende bank opnieuw openen. Ook kan er waar nodig liquiditeit verschaft worden, omdat de bank weer voldoende gekapitaliseerd is”, zo valt te lezen in het BIS-rapport.

    Bankaandelen

    De holding waar de bank in gestopt is zal in de maanden die erop volgen proberen de bank te verkopen tegen een marktconforme prijs. De opbrengsten die daaruit voortvloeien komen ten goede aan de crediteuren die hun spaargeld bij de betreffende bank zagen verdampen. Hetzelfde gebeurde ook al in Cyprus, waar het geld van vermogende spaarders werd omgezet in bankaandelen. Die aandelen kunnen ze niet verhandelen, maar in het meest optimistische scenario kunnen die aandelen waarde krijgen bij de privatisering van de bank. Het management en het bestuur van de bank kan onder dit bail-in model vervangen worden, indien dat vereist is.

    De auteurs van het BIS-document, Paul Melaschenko en Noel Reynolds, plaatsten een kleine kanttekening bij het model. In sommige gevallen moeten obligatiehouders verliezen nemen, nog voordat de aandeelhouders alles verloren hebben.

    Bron: Reuters

    Vermogende spaarders verliezen ‘beschermde status’ onder het nieuwe bail-in model

  • Video: Sustainable Finance Lab over geldschepping en schuld

    Het Sustainable Finance Lab is een initiatief dat in 2010 werd opgestart door Herman Wijffels en Klaas van Egmond van het Utrecht Sustainability Institute (USI) en Peter Blom van Triodos Bank. In 2011 en 2012 organiseerde het Sustainable Finance Lab een serie discussieavonden. Deze video met het thema geldschepping en schuldenlast is van 26 november 2012, maar is nog steeds de moeite van het kijken waard. Onderstaande presentatieslides geven een impressie van de onderwerpen die besproken worden.

    >> Klik op deze link om het college van 2 uur te starten <<

    Grafieken van het Sustainable Finance Lab