Categorie: Economie

Economisch Nieuws

  • Jim Rickards: Simulatie valutaoorlog

    Deze vorm van oorlogvoering zorgt – net als een echte oorlog – voor veel kapitaalveietiging. Jim Rickards beschrijft in zijn boek hoe we verzeild zijn geraakt in de derde grote valutaoorlog, die door Rickards 'Currency War III' genoemd wordt. In een valutaoorlog zullen andere wapens worden gebruikt, die grote gevolgen kunnen hebben voor de economie, de aandelenmarkt, de banken en de prijs van goud en olie. De video is een fragment uit een in augustus verschenen documentaire, waar we nog niet eerder aandacht aan hebben besteed op Marketupdate.

    Jim Rickards in een uur durende documentaire over valutaoorlog

  • Banengroei VS voornamelijk gunstig voor 55-plusser

    De meeste nieuwe banen gingen volgens de statistieken naar 55-plussers, terwijl de arbeidsmarkt voor jongeren sinds 2009 alleen maar verder verslechterde. Voor het gedeelte van de beroepsbevolking dat in de leeftijdscategorie van 20-24 jaar valt zijn er sinds 2011 wel weer mondjesmaat banen bijgekomen, maar het overgrote gedeelte van de nieuwe banen werd ingenomen door oudere werknemers van 55 tot en met 69 jaar.

    Zero Hedge becijferde dat vanaf eind 2009 ongeveer 3,5 miljoen nieuwe banen werden aangenomen door werknemers van 55 tot en met 69 jaar. Nog eens 729.000 nieuwe banen werden ingevuld door het gedeelte van de beroepsbevolking dat in de leeftijdscategorie van 20 tot en met 24 jaar zit. Wie zijn er dan spreekwoordelijk buiten de boot gevallen op de arbeidsmarkt? De jongeren van 16 tot en met 19 jaar en de mensen die middenin hun carriere zouden moeten zitten, het gedeelte van de beroepsbevolking met een leeftijd van 25 tot en met 54 jaar. In deze groep gingen er sinds juni 2009 netto 729.000 banen verloren!

    De cijfers vertellen ons dat het herstel op de Amerikaanse arbeidsmarkt, voor zover we daarvan kunnen spreken, vooral ten deel is gevallen aan de oudere en meer ervaren werknemer. De jongeren vallen steeds vaker buiten de boot. Tegelijkertijd zijn ook de arbeidsvoorwaardewn in veel gevallen verslechterd, want de laatste jaren zien we ook een verschuiving van full-time naar meer part-time banen. Beide worden in de statistieken meegenomen als een volwaardige baan, maar het behoeft geen uitleg dat een full-time baan met een vast contract meer inkomen en meer zekerheid geeft dan een part-time functie.

    Onderstaande grafiek geeft de cumulatieve ontwikkeling van het aantal arbeidsplaatsen weer ten opzichte van de voorgaande maand. Alles boven de nullijn geeft aan dat er netto meer arbeidsplaatsen zijn ingevuld door de betreffende leeftijdscategorie, alles onder de nullijn geeft aan waar banen verloren zijn gegaan (en voor welke leeftijdscategorie). Klik op onderstaande afbeelding voor een grotere versie.

    Herstel op Amerikaanse arbeidsmarkt viel vooral ten deel aan de 55-plussers (Bron: Zero Hedge)

  • Bank of England bereid meer obligaties te kopen als economie zwak blijft

    De gouveeur van de Britse centrale bank laat er echter geen twijfels over bestaan: ''Als de positieve signalen vervagen staat het MPC klaar om meer geld in de economie te injecteren.'' Volgens Mervyn King kan het nieuwste cijfer over het Britse BBP (dat donderdag wordt vrijgegeven) een bevestiging geven van het zig-zag patroon waarin de Britse economie zich herstelt. De uitspraken van King komen twee weken voordat het MPC beslist of het omstreden opkoopprogramma van de centrale bank wordt uitgebreid en op een moment waarop ook de economische groei in opkomende markten lijkt te stagneren.

    Mervyn King maakt een vergelijking met het weer: ''De stormwolken die uit de eurozone kwamen overwaaien zijn nog niet opgelost en in andere delen van de lucht hebben nieuwe wolken zich gevormd''. Met dat laatste doelt hij op opkomende economieën als China, India en Brazilie, die allemaal tekenen laten zien van een groeivertraging. De Bank of England zit in de laatste weken van de stimuleringsronde van £50 miljard die in juli in werking werd gesteld. Het MPC zal op 8 november een nieuw besluit nemen en Mervyn King zal daarbij ''lang en diep nadenken'' over een verdere uitbreiding van het opkoopprogramma, dat nu een limiet heeft van £375 miljard.

    Meer stimulering

    Economen Chris Crowe en Simon Hayes van Barclays Plc. verwachten volgende maand de aankondiging van een nieuwe aankoopronde van £50 miljard, alhoewel dat besluit waarschijnlijk niet unaniem genomen zal worden. Mervyn King heeft nog geen signalen gegeven die hinten op een uitbreiding van het monetaire stimuleringsprogramma. Maar gezien het feit dat de Bank of England nu al een substantieel gedeelte van alle nieuwe schulduitgifte van de Britse regering financiert lijkt het onwaarschijnlijk dat de geldkraan van de centrale bank nu opeens dicht zal worden gedraaid.

    Over de afgelopen twee jaar groeide de Britse economie nauwelijks, de economie bleef volgens Mervyn King 'vlak'. Premier Cameron wil niet teveel bezuinigen, maar Mervyn King zegt ook niet van plan te zijn om monetair en fiscaal beleid te combineren door rechtstreeks overheidstekorten te financieren. Een opmerkelijke uitspraak, want met het QE programma van de Bank of England worden de tekorten van de Britse overheid al voor een gedeelte 'gedekt'.

    Onafhankelijk

    ''Het is de onafhankelijkheid van de centrale bank die ons in staat heeft gesteld om geld te creeeren zonder twijfels op te roepen over onze motieven'', aldus de gouveeur van de centrale bank. ''Net zoals het cruciaal is dat overheden geen controle hebben over het drukken van geld is het ook belangrijk dat de centrale bank geen rol heeft in het bepalen van de hoogte van belastingen en de overheidsbestedingen.'' Mervyn King is zich ervan bewust dat het monetaire stimuleringsprogramma niet blijvend van aard kan zijn. De Bank of England moet volgens King ook in staat blijven Britse staatsobligaties te verkopen, om op die manier het geld weer uit omloop te halen. Als dat niet gebeurt ''riskeert de centrale bank de controle over monetaire condities''.

    Via het 'Funding for Lending Scheme' heeft de centrale bank van Groot-Brittannië de rente die banken moeten betalen voor hun financieringsbehoefte sinds juni al met 100 basispunten omlaag weten te brengen. Dit programma is tijdelijk en geeft de Britse banken meer tijd om hun kapitaalspositie te versterken. Volgens King moeten alle ontwikkelde landen aanpassingen doen om een economisch herstel mogelijk te maken. Waar hij precies op doelt wordt niet duidelijk gemaakt. Wel zegt hij er het volgende over: ''Ik ben er niet zeker van dat de ontwikkelde economieën uit de huidige crisis kunnen komen zonder dat de crediteuren nieuwe verliezen lijden en afschrijvingen doen op bepaalde bezittingen. Ook moet het financiële systeem opnieuw gekapitaliseerd worden. Alleen dan is het mogelijk terug te keren naar een meer vitale bankensector die zo belangrijk is voor het economische herstel.''

    Moeizaam herstel

    Op dit moment herstel de economie zich volgens King in een 'langzaam en onzeker' tempo. Bloomberg deed een rondvraag onder 33 economen, die gemiddeld rekening hielden met een groei van 0,6% van het Britse BBP in het derde kwartaal van dit jaar. Donderdag wordt het officiele cijfer bekendgemaakt, dat mogelijk een formeel einde kan maken aan de eerste double-dip recessie sinds de jaren '70 van de vorige eeuw. Gouveeur King ziet ook bemoedigende signalen, zoals een dalende werkloosheid in Groot-Brittannië en een daling van de (prijs)inflatie tot 2,2%. De afgelopen drie jaar lag de inflatie gemiddeld nog veel hoger. Toch zullen de stijgende prijzen voor voedsel en brandstof ook in 2013 waarschijnlijk zorgen voor een inflatie boven de gewenste 2%, aldus King. Hij voegde eraan toe dat er geen kortere wegen zijn voor de noodzakelijke aanpassingen in de economie. ''De problemen in de wereldwijde economie betekenen dat we geduldig moeten zijn.''

    Mervyn King beslist over twee weken of de Bank of England overgaat tot een nieuwe stimuleringsronde

  • Peugeot heeft €11,5 miljard nodig voor herfinanciering leningentak

    De Franse autobouwer staat al enige tijd onder druk, want door de financiële crisis verkoopt het bedrijf veel minder auto's dan voorheen. Andere autofabrikanten zitten in hetzelfde schuitje, waardoor de concurrentiestrijd op het scherpst van de snede gevoerd wordt. Daar horen ook gunstige autoleningen bij, waarmee de fabrikant in feite een deel van de rentelasten en het risico van wanbetaling op zich neemt. Deze methode om consumenten over de streep te trekken blijkt niet zonder risico's.

    Voor de herfinanciering van €11,5 miljard aan leningen heeft Peugeot samenwerking gezocht met banken én met de Franse overheid. Dat laatstgenoemde is een teken aan de wand, want het impliceert dat de autofabrikant niet meer zelfstandig de herfinanciering rond kan krijgen. Het BNR schrijft dat de Franse overheid garant staat voor €7 miljard aan leningen die Peugeot aan klanten verstrekt heeft. In ruil daarvoor heeft de Franse overheid een stoel gekregen aan de bestuurstafel van de Franse autobouwer.

    Door de zwakke marktomstandigheden en de gegeven staatsgarantie wordt Peugeot gedwongen om diep in de kosten te snijden en het bedrijf te stroomlijnen. Het bedrijf zou van plan zijn 8 duizend banen te schrappen. Peugeot zag de omzet in het derde kwartaal met bijna 4% dalen tot €12,9 miljard. De omzet uit de verkoop van auto's viel volgens het BNR met 8,5% terug tot €8,5 miljard. Het aandeel Peugeot verloor vanmorgen op de Franse aandelenbeurs 4,84% van haar waarde. De afgelopen vijf jaar valt er al weinig plezier te beleven aan het aandeel Peugeot. De koers ging gedurende die periode van €50 naar €6 en verloor gedurende dit jaar alleen al bijna de helft van haar beurswaarde.

    De Franse autofabrikant Peugeot moet €11,5 miljard aan autoleningen herfinancieren

    Aandeel Peugeot verloor in de afgelopen vijf jaar groot gedeelte van haar waarde (Bron: Bloomberg)

  • Bernanke wil geen derde termijn bij de Fed

    In februari 2006 koos de toenmalige president George W. Bush Beanke als nieuwe voorzitter van de Federal Reserve. Onder zijn bewind zag de Fed hoe de huizenmarkt in de VS in elkaar klapte en hoe het hele financiële systeem begon te wankelen. Bear Stears, Lehman Brothers en AIG gingen failliet, andere banken werden met overheidssteun overheid gehouden of werden samengevoegd. Beanke stond sindsdien met zijn rug tegen de muur, want een drastische verlaging van de rente sinds 2007 heeft nog steeds niet de economische opleving opgeleverd die Beanke waarschijnlijk voor ogen had.

    Voorzitter Beanke werd vooral omstreden door stimuleringsmaatregelen als QE1, QE2, 'Operation Twist' en QE3. Door de rente extreem laag te houden en door te beloven dat die tot 2014 laag zal blijven maakt Beanke zich niet populair bij spaarders en bij Amerikanen die rond moeten komen van een relatief laag vast inkomen. Hun koopkracht is door het soepele monetaire beleid verder uitgehold.

    Het besluit van Beanke om geen derde termijn te accepteren kan verschillende gronden hebben, maar het is niet onwaarschijnlijk dat zijn beslissing samenhangt met een gevoel van onmacht dat langzaam maar zeker de bovenhand begon te voeren. Het dubbele mandaat lijkt onwerkbaar, want er is vooralsnog geen hard bewijs dat een centrale bank met haar beleidsinstrumenten de arbeidsmarkt kan ondersteunen. Pogingen de economie aan te jagen, bijvoorbeeld het opkopen van staatsobligaties en slechte leningen, heeft totnogtoe niet gezorgd voor een verbetering op de Amerikaanse arbeidsmarkt. De officiële werkloosheid daalt weliswaar, maar dat cijfer verhult de enorme toename van het aantal mensen dat niet meer wordt meegenomen in de statistieken. Het percentage Amerikanen dat onderdeel is van de beroepsbevolking en dat werkt heeft (Civilian Labor Force Participation Rate) is sinds de crisis onverminderd aan het dalen.

    Het mandaat van volledige werkgelegenheid heeft Beanke in zijn termijn dus niet naar behoren uit kunnen voeren. Op het gebied van prijsstabiliteit verdient Beanke helaas ook niet al teveel lof. De Consumer Price Index (CPI) was sinds 2006 gemiddeld genomen niet buitensporig hoog, maar sinds zijn aantreden is de waarde van de dollar ten opzichte van goud wel behoorlijk hard onderuit gegaan. Kon men in 2006 nog een troy ounce goud kopen voor ongeveer $500, nu moet men er $1.700 voor neertellen.

    Opvolger

    De Republikeinse presidentskandidaat Mitt Romney heeft eerder al eens gezegd dat hij de termijn van Beanke niet zou verlengen als hij president van de VS zou worden. Volgens columnist Andrew Ross Sorkin zou Lawrence Summers bovenaan het lijstje van Obama staan als vervanger van Beanke. Andere kandidaten voor het voorzitterschap van de Federal Reserve zijn volgens Sorkin Janet Yellen (Fed) of econoom Alan Krueger. Ook Timothy Geithner wordt genoemd als mogelijke kandidaat voor de positie die Beanke nu al bijna zeven jaar bekleed. Voor Mitt Romney zou de meest waarschijnlijke kandidaat Glenn Hubbard zijn, de voorzitter van het comité van economisch adviseurs onder George W. Bush.

    Ben Beanke wil geen derde termijn en zal dus in januari 2014 aftreden

  • Duitse toezichthouder pleit voor inventarisatie goudvoorraad

    Het Bundesrechnungshof pleit in een maandag vrijgegeven rapport voor een regelmatige inspectie van de goudvoorraad van Duitsland, en dan met name het deel dat in het buitenland opgeslagen ligt. De Duitse Bundesbank zou volgens de financieel toezichthouder moeten natrekken of ze daadwerkelijk al het goud bezit dat ze zegt te bezitten. Daarvoor moet de goudreserve die 'thuis' opgeslagen is, en het overgrote gedeelte dat verspreid in New York, Parijs en Londen ligt, laten controleren op echtheid en gewicht.

    De Bundesbank is volgens het Bundesrechnungshof te afhankelijk geworden van de informatie die de Franse, Britse en Amerikaanse centrale banken doorgeven ten aanzien van de goudvoorraad. De toezichthouder merkt op dat de Duitse goudvoorraad door de sterk gestegen goudprijs inmiddels €142 miljard waard is. Met zoveel kapitaal aan goud kan de Bundesbank niet alleen meer vertrouwen op de cijfers die de andere centrale banken doorgeven. Volgens de laatste informatie liggen er 82.857 goudstaven in de kluis in Frankfurt, maar dat is slechts een gedeelte van de totale reserve van onze oosterburen.

    Vaak wordt er mysterieus gedaan over goudvoorraden. Zo geeft China al een aantal jaar geen details meer vrij over de omvang van de goudreserve en willen centrale banken alleen na lang aandringen bekend maken hoeveel goud ze op verschillende locaties hebben liggen. Er gaan ook geruchten over niet bestaande goudreserves en over goud dat meerdere keren is uitgeleend. Om alle twijfel weg te nemen zou Duitsland haar goudreserve moeten laten controleren, zo concludeert het Bundesrechnungshof. Een opmerkelijk detail uit het rapport: de Bundesbank zou in de komende drie jaren ieder jaar 50 ton aan goud moeten ophalen uit haar reserve die in New York opgeslagen ligt. De actuele lijst van de landen met de grootste officiele goudvoorraad is hier te vinden.

    Duitse Bundesbank zou haar goudvoorraad moeten controleren, aldus het Bundesrechnungshof

  • De Grote Depressie in tien grafieken

    Onderstaande afbeeldingen zijn rechtstreeks overgenomen van Jesse's Café Americain en zijn voorzien van een onderschrift. De meeste afbeeldingen kunnen aangeklikt worden voor een grotere en beter leesbare versie.

    Figuur 1: De Dow Jones verloor uiteindelijk 90% van haar waarde

    De eerste daling werd voor de helft weer ongedaan gemaakt door een bear market rally. Beleggers die denken dat de grootste daling achter de rug is stappen op dit moment in en denken dat ze een goede koop hebben gedaan, niet wetende dat de index op dat moment nog steeds overgewaardeerd was. Vanaf 1933 herstelt de koers zich alweer snel. In vijf jaar tijd gaat de beurs 4,5x over de kop vanaf het dieptepunt.

    Figuur 2: Een krimpende geldhoeveelheid zorgt voor dalende consumentenprijzen en dalende aandelenkoersen

    Deze grafiek laat zien welke gevolgen het proces van 'deleveraging' heeft op de economie. De neerwaartse spiraal van dalende lonen en prijzen en een oplopende werkloosheid wordt pas in 1933 doorbroken als Roosevelt een nieuw stimuleringsprogramma aankondigt dat we sindsdien kennen als de New Deal.

    Figuur 3: De werkloosheid stijgt tot een record van 25%.

    Het zou dertien jaar duren voordat de werkloosheid weer terug was op het niveau van voor de beurscrash van 1929. Saillaint detail: volgens Shadowstats is de echte werkloosheid in Amerika volgens een ruimere definitie inmiddels al opgelopen tot bijna 23%.

    Figuur 4: Het Amerikaanse BBP steeg na de introductie van het New Deal stimuleringsprogramma

    Nadat de dollar met 41% was gedevalueerd ten opzichte van goud en de regering de arbeidsmarkt begon te ondersteunen groeide het BBP met ongeveer eenderde. De groei werd in 1937 afgeremd toen de Fed een verdubbeling van de kapitaalreserve eiste van de banken.

    Figuur 5: Monetaire basis groeide vanaf 1934 weer snel, in 1937 zorgde de hogere kapitaalreserve die banken moesten aanhouden voor een contractie. Met het uitbreken van WO II in Europa nam de geldhoeveelheid weer toe.

    Figuur 6: Rendement op staatsobligaties steeg als gevolg van de deflatoire druk. Geld werd schaars en lenen werd daardoor duurder. Ook hadden beleggers minder kapitaal om te beleggen in Amerikaanse staatsobligaties

    Figuur 7: Sterke deflatie maakte het leven in de jaren dertig niet goedkoper, inkomens en vermogenstitels zakten immers minstens zo snel in waarde

    Figuur 8: Consumptie en export krompen gedurende de Grote Depressie, investeringen werden bij gebrek aan economische activiteit op een zeer laag pitje gezet

    Figuur 9: Zowel de import als de export kromp in de jaren dertig van de vorige eeuw

    Figuur 10: Er is een sterk verband zichtbaar tussen het BBP en de consumptie

  • Consumptie Nederlandse huishoudens blijft dalen

    Achter het gemiddelde van -2% verschuilen zich natuurlijk sterk uiteenlopende percentages. Zo werd er in augustus maarliefst 7,2% minder uitgegeven aan duurzame goederen ten opzichte van diezelfde maand vorig jaar. Er werd volgens het CBS vooral bezuinigd op meubels, consumentenelektronica, kleding en schoeisel. Dit zijn ook de branches waar het aantal faillisementen de laatste tijd gestegen is.

    Op voedsel wil of kan men minder bezuinigen, want hier gaven Nederlandse huishoudens 0,4% minder geld uit ten opzichte van een jaar geleden. In juli werd er opvallend genoeg meer uitgegeven aan voedsel dan een jaar geleden, want over deze maand rapporteerde het CBS vorige maand een verschil van +2,7% jaar-op-jaar. Aan diensten werd in augustus ongeveer even veel geld uitgegeven als een jaar geleden, terwijl de bestedingen aan overige goederen (waaronder brandstof) 6,1% lager uitvielen dan vorig jaar augustus. Deze cijfers laten zien dat het nog steeds niet veel sprake is van economische groei. Het CBS heeft een interactieve consumptieradar gemaakt waarop per maand te zien is hoe het consumentenvertrouwen erbij ligt.

    Consumptie huishoudens daalt sinds de zomer van 2011 onafgebroken

    Consumptieradar van het CBS (Klik hier voor de interactieve radar)

  • Bestaande koopwoningen 8% goedkoper dan jaar geleden

    De prijsindex bestaande koopwoningen laat de prijsontwikkeling zien van geregistreerde bestaande koopwoningen in Nederland die aan particulieren verkocht zijn. De prijzen van bestaande koopwoningen lagen in september op het niveau van begin 2004. Dat is een bittere pil voor starters die in de afgelopen jaren hun eerste huis kochten, want ten opzichte van de piek in augustus 2008 staat deze prijsindex van het CBS en het Kadaster nu 16% lager.

    De prijsdaling is het logische gevolg van een dalende vraag naar en een toenemend aanbod van woningen. Banken zijn terughoudend met het verstrekken van een hypotheek en veel starters kiezen ervoor op te huren. In de eerste drie kwartalen van 2012 wisselden in totaal 81.000 woningen van eigenaar, een daling van 8% ten opzichte van diezelfde periode vorig jaar. Op de website van het CBS is een grafische weergave gemaakt van de historische ontwikkeling van de huizenprijzen in elke provincie. Deze grafische weergave loopt van begin 1996 tot en met september 2012.

    Prijsdaling zet voort (Bron: CBS, Kadaster)

    Ontwikkeling huizenprijzen eind 2001

    Ontwikkeling huizenprijzen eind 2008

    Ontwikkeling huizneprijzen september 2012