Marketupdate

Categorie: Valutacrisis

  • Amerikaanse banken stoppen extra geld in pinautomaten

    Amerikaanse banken stoppen extra geld in pinautomaten

    Twee van de tien grootste banken in de Verenigde Staten hebben extra geld in hun pinautomaten gestopt, uit angst voor een situatie waarin ongebruikelijk veel mensen geld van hun bankrekening willen halen. Het hoort bij een draaiboek dat banken ook in augustus 2011 hanteerden, toen er een impasse dreigde over de verhoging van het Amerikaanse schuldenplafond. Amerikanen maakten zich toen blijkbaar ook al zorgen over hun spaargeld bij de banken en besloten daarop meer geld te pinnen.

    Dit verhaal komt niet uit een uithoek van het internet, maar van de Financial Times. Een bankdirecteur vertelde dat zijn bank 20 tot 30 procent extra cash liet aanleveren bij alle pinautomaten, voor het geval klanten in paniek massaal contant geld komen pinnen. Het is een voorzorgsmaatregel, bedoeld om een onnodige stijging in de vraag naar contant geld op te vangen, zo verklaarden de twee banken. Ook voeren verschillende banken volgens de Financial Times nu dagelijks overleg over hoe ze in een eventueel rampscenario moeten handelen.

    Garantiestelsel

    Onder het Amerikaanse depositogarantiestelsel, de Federal Deposit Insurance Corporation, zijn spaartegoeden gegarandeerd tot $250.000. Dit garantiestelsel is gedekt door de Amerikaanse overheid en heeft dus bijna onbeperkte middelen. Op de website van het garantiefonds staat het volgende: “FDIC deposit insurance is backed by the full faith and credit of the United States government”.

    Amerikanen hoeven zich eigenlijk geen zorgen te maken over hun spaargeld, want de Amerikaanse centrale bank is bereid geld bij te drukken als dat nodig is. Dat heeft oud FED-voorzitter Greenspan al eens gezegd en dat heeft zijn opvolger Bernanke met quantitative easing ook al in de praktijk gebracht.

    Amerikaanse banken stoppen extra geld in pinautomaten

    Amerikaanse banken stoppen extra geld in pinautomaten (Bron: Financial Times)

    Goudstandaard seminar

  • Schauble: De crisis heeft vertrouwen van Duitsers in de euro versterkt

    Schauble: De crisis heeft vertrouwen van Duitsers in de euro versterkt

    Wolfgang Schauble is ervan overtuigd dat het voortbestaan van de euro de wens is van alle Duitsers. Door de crisis heeft Duitsland geleerd de eenheidsmunt te waarderen, zo stelt de Duitse minister van Financiën. Iedereen die hier aan twijfelt kan volgens hem bestempeld worden als een demagoog.

    Zowel de coalitie als de oppositie in Duitsland hebben zich volgens Schauble ingezet om de euro te redden. Met succes, want na de aanvankelijke vrees over de stabiliteit van de munt zijn de Duitsers nu toch zeer lovend over de prijsstabiliteit in hun land. In een interview met de Franse krant Le Point zei Schauble dat de nieuwe regering van Merkel, ongeacht de samenstelling van de coalitie, een pro-Europees beleid zal blijven voeren. De reden voor deze constante koers is de consensus onder de politieke partijen in Duitsland ten aanzien van de munt.

    Draagvlak

    “Alle besluiten van de afgelopen jaren om de euro te redden werden ondersteund door een brede meerderheid in het parlement en door de oppositie. Wij zijn het land dat de Europese Commissie het meest nadrukkelijke ondersteunt”, zo verklaarde Schauble. De breed gedragen politieke steun voor de euro is volgens hem te verklaren door het feit dat ook de Duitse bevolking achter het Europese project staat. De euroscepsis heeft in Duitsland als politiek argument maar weinig gewicht. In tegenstelling tot sommige andere Europese landen krijgen eurosceptische partijen in Duitsland maar weinig draagvlak.

    “De afgelopen drie jaar is het vertrouwen van de Duitsers in de euro gestaag toegenomen. Ze zijn niet meer bang dat de stabiliteit van de munt in het geding komt. Vandaag de dag weten ze dat de prijzen dankzij de euro stabieler zijn dan ooit tevoren”, aldus de minister.

    Volgens Schauble is het verkeerd om te beweren dat de Duitsers alleen maar de rekening gepresenteerd krijgt van andere landen uit de Eurozone.

    “We investeren in een gemeenschappelijke toekomst die zowel de Duitsers als de andere Europeanen ten goede komt. Het belang van een stabiele gemeenschappelijke munt is niet alleen in het belang van Duitsland, maar ook in het belang van Frankrijk en Griekenland.”

    Het belang van de euro

    De Duitse regering verwacht dat er nog miljarden euro’s gereserveerd moeten worden om de toekomst van de muntunie veilig te stellen en toekomstige problemen het hoofd te bieden. Desondanks blijft in elk geval de Duitse minister van Financiën zeer optimistisch. Vanuit Duits oogpunt is de steun voor de euro wel te begrijpen. In de vorige eeuw werd de waarde van de mark opgeofferd om de herstelbetalingen voor de Eerste Wereldoorlog te bekostigen. Dat zorgde voor de verwoestende hyperinflatie de middenklasse wegvaagde en die de voedingsbodem legde voor de opkomst van een demagoog als Hitler.

    Duitsland weet dus als geen ander Europees land hoe belangrijk de stabiliteit van de munt is. Jacques Delors, voormalig president van de Europese Commissie, zei daar ooit het volgende over: “Niet alle Duitsers geloven in God maar ze geloven allemaal in de Bundesbank”.

    Wolfgang Schäuble

    Wolfgang Schäuble (Foto van Deutsche Wirschafts Nachrichten)

  • Marc Faber: “Het eindspel is de crash van de dollar”

    Volgens Marc Faber staan we aan de vooravond van de crash van de dollar. Dat is althans de conclusie die we trekken uit de toespraak die hij hield voor het CLSA Investor Forum. In zijn toespraak ging Faber in op de historie van schulden, economische bubbels en financiële markten. Hij merkte daarbij op dat crises van alle tijden zijn, maar dat de totale hoeveelheid schuld in de economie in de jaren ’50 en ’70 lang niet zo hoog was als nu. Daardoor bracht een financiële crisis in het verleden zelden grote schade toe aan de economie als geheel. Vandaag de dag zijn de schulden op alle niveaus zodanig hoog dat we moeten vrezen voor de stabiliteit van de economie, aldus Faber.

    “We hebben een lange periode van enorm hoge inflatie achter de rug. Aandelen, obligaties, grondstoffen en vastgoed stegen allemaal in prijs. Daardoor hebben we een gigantische asset bubble in de wereldwijde economie. Alle prijzen zijn opgeblazen. Misschien kunnen we de volgende bubbel niet zien omdat we er zelf in zitten, dat is iets om rekening mee te houden”, zo stelt Marc Faber.

    Schulden versus economische groei

    Volgens Marc Faber moeten economen het onderscheid maken tussen gezonde en ongezonde economische groei. Faber spreekt van een gezonde situatie als de kredietgroei ongeveer even groot is als de economische groei. Problematische wordt het als er te veel kredieten verstrekt worden in verhouding tot de economische groei. Ook is het volgens de beleggingsgoeroe belangrijk hoe de extra kredieten worden benut. “Kredieten die geïnvesteerd worden in kapitaalgoederen en die daarmee uiteindelijk meer economische productiviteit opleveren zijn beter dan kredieten die gebruikt worden voor consumptie, zoals dat het geval is in de VS”, aldus Faber.

    “Op een dag zal deze totale kredietbubbel op dramatische wijze in elkaar zakken. We gaan een implosie meemaken van de prijzen van verschillende bezittingen, maar wanneer dat gebeurt weet ik niet.”

    Eindspel

    De eerste tekenen van dit eindspel zijn volgens Marc Faber al zichtbaar. Hij zegt dat elke dollar extra krediet in het verleden nog veel economische groei opleverde, maar dat extra kredieten vandaag de dag bijna geen effect meer hebben op de economische groei. “Dat is het teken dat we het einde van dit monetaire beleid naderen”. Een andere indicator die aangeeft wanneer het helemaal mis gaat is als de Amerikaanse regering obligaties moet uitgeven om de rente op haar staatsschuld te financieren. “Dat zal het eindspel zijn waarin we de complete destructie van de dollar meemaken”.

    Onderstaande grafiek van Incrementum laat zien wat Marc Faber bedoelt met schulden die steeds minder economische groei opleveren. Amerika is bijna op een punt gekomen waarop meer schulden niet meer bijdragen aan economische groei. Dat terwijl de extra rentelasten alleen gedragen kunnen worden als de economie groeit en de belastinginkomsten toenemen. Het is een val waar we langzaam in zijn gelopen en waar we niet gemakkelijk meer uit kunnen komen. Linksom of rechtsom moeten we die schulden van onze rug af schudden, maar dat is geen sinecure. Ons spaargeld zit voor een groot gedeelte ook in schulden gevangen. Denk aan uw eigen spaartegoed bij de bank en aan de stapel staatsobligaties en bedrijfsobligaties in uw pensioenfonds.

    Ook in Nederland groeit de schuld inmiddels al een stuk sneller dan de economie, iets wat Marc Faber ongezonde groei zou noemen.

    Steeds minder productiviteit uit schulden

    Steeds minder productiviteit uit schulden

    marc-faber

    Marc Faber draait niet om de hete brij heen (Afbeelding via SCMP)

  • In Argentinië kost de nieuwste iPhone meer dan $3.000

    Door de hoge inflatie en het uitermate protectionistische beleid kosten gadgets als de nieuwste iPhone 5S en de Playstation 4 in Argentinië handenvol geld. Apple lanceert haar nieuwste telefoon niet in Argentinië, uit protest tegen de extreem hoge importheffing in het Zuid-Amerikaanse land. Als gevolg daarvan is deze gadget alleen in het officieuze circuit te vinden, tegen prijzen die oplopen tot 20.000 pesos (ongeveer $3.500). Maar ook de instapversie van de iPad tablet (16GB) is buitengewoon duur in Argentinië, deze gadget is met een verkoopprijs van omgerekend $1.000 bijna twee keer zo duur als in de meeste Westerse landen.

    Eerder deze maand werd bekend dat de Playstation 4, de nieuwste spelcomputer van Sony die later dit jaar op de markt zal komen, in Argentinië voor ongeveer 6.500 pesos over de toonbank zal gaan. Dat is omgerekend een bedrag van $1.125, bijna het dubbele van de adviesprijs die Sony hanteert in veel Westerse landen. De hoge importheffing bestond nog niet toen de Xbox 360 en de Playstation 3 spelcomputers op de markt kwamen, want die apparaten waren bij lancering in Argentinië te koop voor een vrij marktconforme prijs van omgerekend $600.

    Goudstandaard seminar

    Protectionisme

    De hoge importheffing op consumentenelektronica is onderdeel van het zeer protectionistische beleid van de Argentijnse regering. Sinds 2009 geeft de regering grote belastingvoordelen aan de bedrijven die de productie overbrengen naar Argentinië. Elektronicafabrikanten als Samsung, Nokia, Lenovo en Blackberry besloten de productie voor de Argentijnse markt over te brengen naar Argentinië, maar Sony en Apple doen dat dus niet. Op een gemiddeld jaarinkomen van omgerekend $10.000 zijn gadgets als de nieuwste iPhone 5S en de Playstation 4 bijna onbereikbaar voor een grote groep mensen. Alleen de hogere inkomens zullen bereid zijn de hoge prijs te betalen. Het is dan ook de vraag of de hoge importheffing wel een bijdrage levert aan de economie van Argentinië.

    De nieuwe iPhone wordt geen gemeengoed in Argentinië

    De nieuwe iPhone wordt geen gemeengoed in Argentinië (Afbeelding van Reuters)

  • Grafiek: Zo ziet de dollarcrisis eruit!

    Vorige week lieten we op Marketupdate al zien dat het buitenland niet langer Amerikaans schuldpapier koopt, het begin van een dollarcrisis. Dat betekent dat Amerika voor de financiering van haar tekorten is aangewezen op binnenlandse beleggers en, meer waarschijnlijk, het stimuleringsprogramma van de Federal Reserve. Het kwam voor ons dan ook niet bepaald als een verrassing toen Bernanke besloot om nog even te wachten met zijn tapering. Het gaat helemaal niet om de werkloosheid in Amerika!!


    Financial Times

    Langzaam maar zeker begint ook de mainstream media dit verhaal op te pikken. Zo plaatste columnist John Authers van de Financial Times gisteren dezelfde grafiek die Marketupdate vorige week al liet zien, met daarin een verwijzing naar ons twitter kanaal (@MarketupdateNL). John Authers werkt al 22 jaar bij deze krant en is daar verantwoordelijk voor artikelen en columns over lange-termijn ontwikkelingen in de economie. John Authers is afgestudeerd in filosofie, politiek en economie en heeft dus de nodige ervaring.

    Ons verhaal wordt opgemerkt en het is te hopen dat deze grafiek binnenkort ook in een gedrukte versie van de Financial Times staat.

    Dollarcrisis

    Aansluitend op deze grafiek plaatsen we ook graag de volgende grafiek van Eric Pomboy, die de netto aankopen van Amerikaanse staatsobligaties door het buitenland in kaart heeft gebracht. Deze grafiek laat in één oogopslag zien dat de dollar opnieuw voor een crisis staat, net als eind jaren ’90. Het grote verschil is dat er deze keer wél een alternatief beschikbaar voor de machtige Amerikaanse munt. We staan aan de vooravond van een grote dollarcrisis en die kan de Federal Reserve niet tegenhouden. Het buitenland is aan zet en heeft besloten de Amerikaanse munt de rug toe te keren.

    Netto aankopen van Treasuries door het buitenland

    Netto aankopen van Treasuries door het buitenland brengen de dollarcrisis in beeld

  • Bank of Japan krijgt weer grip op de obligatiemarkt

    De Bank of Japan krijgt langzamerhand weer wat grip op de obligatiemarkt. Maakten we ons in mei nog zorgen over de stijging van de Japan 10-jaars rente, de laatste maanden is die alleen maar verder weggezakt. De rente op het Japanse schuldpapier staat inmiddels alweer onder de 0,7%, wat correspondeert met een reële rente van ongeveer 1%.

    De daling van de rente heeft Japan te danken aan het beleid van de eigen centrale bank. Die heeft de afgelopen maanden haar aankopen van Japanse staatsobligaties sterk opgeschroefd. Met de aankondiging van een grootschalig stimuleringsprogramma verraste Japan eind vorig jaar de financiële markten. Door aan te sturen op een hogere inflatie en een verdubbeling van de monetaire basis werden Japanse burgers en bedrijven aangespoord om meer te consumeren en te investeren en daarmee de economie een impuls te geven.

    Rente op Japanse 10-jaars obligaties

    Rente op Japanse 10-jaars obligaties (Bron: Soberlook)

    Lagere rente

    De effectiviteit van het Japanse QE-programma moet nog bewezen worden, maar de Bank of Japan heeft bewezen dat ze de lange rente nog verder omlaag kan krijgen. Onderstaande grafiek laat zien hoeveel schuldpapier de Bank of Japan daarvoor uit de markt moest halen. Ondanks de lagere rente is Japan nog steeds veel geld kwijt aan rentelasten. In het nieuwe fiscale jaar, dat op 1 april begint, moet de regering naar verwachting 25,3 biljoen yen (omgerekend $257 miljard) opzij zetten om de rente over de staatsschuld te betalen. Dat is 13,7% meer dan de rente die de Japanse overheid dit fiscale jaar zal betalen aan rente. De staatsschuld van het land is inmiddels groter dan 1 biljard yen.

    Japanse staatsobligaties op de balans van de Bank of Japan

    Japanse staatsobligaties op de balans van de Bank of Japan (Bron: Soberlook)

  • Waar is de tapering? Hier is de tapering!

    Vergeet de laatste cijfers over consumentenvertrouwen, werkloosheid en inflatie, want dat zijn slechts afleidingsmanoeuvres in de discussie over tapering. U weet wel, het afbouwen van het stimuleringsprogramma van de Federal Reserve. Dit stimuleringsprogramma heeft een omvang van $85 miljard per maand, maar men verwacht dat Bernanke dat bedrag vandaag naar beneden gaat bijstellen.

    Tapering

    Analisten en economen bespreken de macro-economische cijfers, maar bijna niemand heeft het over de werkelijke reden voor de voortzetting van het stimuleringsprogramma: het opdweilen van schuldpapier. De rest van de wereld koopt steeds minder Amerikaanse staatsobligaties en sommige landen zijn al begonnen met de verkoop van hun positie in Amerikaanse staatsobligaties. Of ze dat doen uit angst voor waardeverlies van de dollar of onder het mom van risicospreiding, dat is van secundair belang. Feit is dat iemand de staatsobligaties moet kopen, zodat de liquiditeit hoog en de rente laag blijft.

    Onderstaande grafiek hebben we al eens eerder gepubliceerd, maar nu hebben we er de nieuwste data van juli 2013 aan toegevoegd. In deze maand werd er opnieuw voor ongeveer $10 miljard aan Treasuries van de hand gedaan door het buitenland. Daarmee komt er meer druk te staan op de Amerikaanse centrale bank om schuldpapier van de markt te halen. Hoe meer andere landen verkopen, hoe meer Bernanke zal moeten kopen om de obligatiemarkt onder controle te houden! Bernanke maakt zich waarschijnlijk meer zorgen over deze grafiek dan over andere macro-economische cijfers die officieel bepalend zijn voor het stimuleringsprogramma.

    De tapering is al begonnen!

    De tapering is al begonnen!

    Japan schiet te hulp

    In de maand juli heeft het buitenland zoals gezegd netto ongeveer $10 miljard aan Amerikaanse staatsobligaties van de hand gedaan. Maar daarmee is niet het hele verhaal verteld. Duiken we in de TIC-data, dan zien we dat Japan als enige een substantieel bedrag aan Treasuries heeft bijgekocht. Andere landen kochten bijna niets of deden zelfs Treasuries van de hand. Bedenk dan goed dat het Amerikaanse ministerie van Financiën steeds de obligatiemarkt op moet om nieuwe Treasuries te slijten, want de Amerikaanse staatsschuld groeit nog iedere dag!

    Japan schiet Amerika te hulp en koopt $52 miljard aan Treasuries

    Japan schiet Amerika te hulp en koopt $52 miljard aan Treasuries

  • Jim Rickards: “De dollar zal vervangen worden door SDR’s of goud”

    Jim Rickards, auteur van het boek Currency Wars, was onlangs te gast bij Max Keiser om te praten over het beleid van de Amerikaanse centrale bank en de dreigende dollarcrisis. Volgens Rickards staat ons een nog grotere crisis te wachten dan die van 2008, omdat de fundamentele zwakheden bij banken niet zijn verholpen en omdat de leverage door de beschikbaarheid van zeer goedkope kredieten (studentenleningen, hypotheken, autoleningen) alleen maar is toegenomen. De grootste banken in de VS zijn nu nog groter dan ze waren voor de crisis, aldus Rickards. In 2008 werd al duidelijk dat de financiële sector in de VS eigenlijk ’too big to fail‘ is.

    Nog grotere crisis komt eraan

    De crisis van 2008 was nog te behappen voor centrale banken, maar Rickards denkt dat centrale banken niet in staat zullen zijn om de grote klap die nog komen gaat op te vangen. Daarvoor is het balanstotaal al te ver opgerekt. Om een nieuwe liquiditeitscrisis af te wentelen moet het IMF ingrijpen door SDR’s bij te drukken, aldus Rickards. Maar of dat soelaas zal bieden is nog maar zeer de vraag, want ook SDR’s hebben geen intrinsieke waarde. De auteur van het boek Currency Wars, die overigens alweer werkt aan een nieuw boek, is er zeker van dat SDR’s of goud de rol van de dollar als waardereserve zal vervangen. Daarmee zal Amerika ook een groot privilege verliezen, omdat olie nu nog in goedkope dollars afgerekend kan worden.

    Tapering?

    Volgens Jim Rickards heeft de Federal Reserve zich in de problemen gewerkt met quantitative easing. Nu landen als China en Japan minder Amerikaanse staatsobligaties kopen moet de Amerikaanse centrale bank zich schikken in haar rol als lender of last resort. Tapering is daardoor bijna niet meer voor te stellen, zeker niet nu de rente op Amerikaanse staatsobligaties richting de 3% loopt…

    Jim Rickards en Max Keiser over de dollarcrisis en de terugkeer naar SDR’s of  goud

  • Rente Amerikaanse staatsobligaties stijgt naar 3%

    De rente op Amerikaanse staatsobligaties met een looptijd van 10 jaar is gestegen naar 3%. Het is voor het eerst in 26 maanden dat de Amerikaanse overheid zoveel rente moet betalen over het schuldpapier. En dat terwijl de Federal Reserve nog steeds iedere maand $40 miljard aan hypotheekleningen en $45 miljard aan 10-jaars staatsobligaties van de markt haalt!

    Kennelijk is de tapering al begonnen. Het is niet Bernanke, maar de rest van de wereld die haar aankopen van Amerikaans schuldpapier afbouwt. De TIC-data van het Amerikaanse ministerie van Financiën liet eerder al zien dat China en Japan in juni al schuldpapier verkochten. Het lijkt erop dat de verkoop van schuldpapier is begonnen, gezien de snelle stijging van de rente.

    Een hogere rente is funest voor de Amerikaanse economie, die voor een belangrijk deel wordt gedreven door consumptie. Door de hogere rente worden de woonlasten duurder, met als gevolg dat men minder geld kan aanwenden voor consumptie. Voor groter is het probleem voor de Federal Reserve, die langzaam aan de controle lijkt te verliezen over de obligatiemarkt. Wil ze de rente weer omlaag brengen, dan zal ze misschien nog meer staatsobligaties moeten kopen…

    Rente 10-jaars staatsobligaties VS

    Rente 10-jaars staatsobligaties VS

    Hypotheekrente VS loopt scherp op

    Hypotheekrente VS loopt scherp op

  • Video: Greenspan en Volcker over schuldplafond VS

    Als twee oud-voorzitters van de Federal Reserve van gedachten wisselen zijn wij een luisterend oor. In deze 37 minuten durende video geven Alan Greenspan en Paul Volcker hun visie op het Amerikaanse schuldenplafond, het structurele gat in de begroting en de stand van de economie. Kijken dus!

  • Grafiek: Hoe de inflatie uw koopkracht uitholde

    Sinds 1971 is de dollar losgekoppeld van goud, met als gevolg een structureel hogere inflatie. Onderstaande grafiek laat de prijsstijging van een mandje goederen (CPI) zien over een periode van meer dan 200 jaar. De rode balkjes geven de nominale prijsontwikkeling weer, de blauwe lijn daaronder de jaarlijkse inflatie. U ziet hoe die paar procenten op jaarbasis over een langere termijn aanzwellen tot een gigantische prijsstijging! Klik op de grafiek voor een grotere versie.

    Prijsontwikkeling in de VSInflatie in de Verenigde Staten explodeerde vanaf 1971 (Bron: Finaeon, via Ritholtz)