Marketupdate

Categorie: Financiële markten

  • Grafiek: Aandelen versus GDP

    De Amerikaanse aandelenmarkt breekt records, maar weerspiegelen de stijgende waarderingen van aandelen ook een herstel van de economie? Zero Hedge plaatste onlangs een grafiek die het tegendeel lijkt te bewijzen. De groeiverwachting voor de Amerikaanse economie (GDP) wordt door de rode lijn weergeven, terwijl de groene lijn de ontwikkeling van de S&P 500 index laat zien.

    S&P 500 versus GDP

    S&P 500 versus GDP

    Hoe ziet de relatie tussen aandelen en economie eruit?

    Vaak wordt geroepen dat de aandelenmarkt al lang geen weerspiegeling meer geeft van de reële economie. Dat hebben we waarschijnlijk ook op Marketupdate al meerdere keren gezegd. Maar als we de reële economie definiëren als het Gross Domestic Product (GDP) blijkt er over de lange termijn wel degelijk een correlatie te bestaan met de aandelenmarkt! Marketupdate dook in de databank van de St. Louis Fed en verzamelde de gegevens van het Amerikaanse GDP en de waarde van de S&P 500 index vanaf 1958.

    Deze 55 jaar aan data leert ons dat de S&P 500 index op de lange termijn vrij nauwkeurig het Amerikaanse GDP volgt. Tussen 1971 en 1996 liep de aandelenmarkt nog wat achter op de economische groei, maar daarna werd een serieuze inhaalslag gemaakt. Wel is het verloop van de aandelenmarkt uitermate grillig in vergelijking met de stijging van het GDP…

    Schulden

    Achter deze twee grafieken blijft één heel belangrijke factor van betekenis buiten beschouwing. De omvang van de economie (en de aandelenmarkt) ging weliswaar 35 tot 40 keer over de kop ten opzichte van 1958, maar dat is niet allemaal welvaart. Tussen 1958 en 2013 zijn ook onze publieke én private schulden sterk toegenomen. Het GDP meet de economische activiteit, zonder te kijken naar de verandering van het schuldniveau. En juist die schulden zijn in toenemende mate drijvende factor achter de economische groei en ons gevoel van welvaart geworden, zoals 24 karaat aanstipt in het artikel Vrijgoud?!.

    Daarmee roept de vraag zich op: Is het Gross Domestic Product wel een geschikte manier om de economische groei weer te geven?

    Amerikaanse GDP versus S&P 500 index

    Amerikaanse GDP versus S&P 500 index

  • IJsland scheldt gedeelte hypotheekschulden kwijt

    De regering van IJsland heeft afgelopen zaterdag bekendgemaakt dat een deel van de hypotheekschuld wordt kwijtgescholden, zo bericht Reuters. In totaal gaat het om een last van 150 miljard kronen (ruim €930 miljoen) die van de schouders van de IJslandse bevolking gehaald zal worden. Het kleine land herstelt maar langzaam van de crisis, die grotendeels veroorzaakt werd doordat banken voor de crisis teveel hypotheekleningen verstrekten. Door de hoge schuldenlast is de koopkracht van veel huishoudens sterk afgenomen, met als gevolg dat de consumentenbestedingen in elkaar zijn gezakt. Deze negatieve spiraal van lagere consumentenbestedingen en een oplopende werkloosheid wil de regering nu doorbreken door een deel van de schulden uit de boeken weg te strepen.

    Hypotheekschuld kwijtschelden

    “Het programma zal ongeveer 100.000 huishoudens helpen. Dit is het begin van een economische renaissance”, zo verklaarde premier Sigmundur Gunnlaugsson. De schuldverlichting heeft betrekking op in totaal 1,36 biljoen kronen aan hypotheken met inflatiecorrectie. Dit type hypotheken was erg populair in IJsland, maar door de hoge inflatie van de afgelopen jaren stegen ook de maandelijkse lasten voor deze leningen. Per huishouden kan er maximaal 4 miljoen Kronen aan hypotheekschuld kwijtgescholden worden, omgerekend is dat ongeveer €24.400. Het programma duurt vier jaar en zal over de hele periode 80 miljard kronen aan hypotheekschuld kwijtschelden. Ook maakt de regering het voor huishoudens aantrekkelijker om pensioenbesparingen te gebruiken om de hypotheekschuld te verlagen. Daarvoor is 70 miljard kronen aan belastingvoordelen gereserveerd.

    De centrumrechtse coalitie van de Progressieve Partij en de Onafhankelijk Partij lost hiermee een verkiezingsbelofte in. Tijdens de verkiezingscampagne eerder dit jaar beloofden deze partijen iets te doen aan de schuldenlast van huishoudens, na jaren van bezuinigen.

    Financiering

    De regering zegt deze maatregelen te kunnen financieren met een belastingverhoging voor financiële instellingen en een ‘haircut’ op ongeveer €3 miljard aan leningen die buitenlandse investeerders vertrekt hebben aan de IJslandse banken. Die leningen zijn op dit moment voornamelijk in handen van hedgefondsen, die het schuldpapier ooit voor een grote korting op de kop wisten te tikken.

    Het kwijtschelden van hypotheekschuld heeft op deze manier een minimale impact voor de overheidsbegroting van 2014 tot en met 2017, aldus de regering. Men hoopt dat de consumentenbestedingen en de economische groei door deze maatregelen weer zullen aansterken.

    IJslandse banken hebben in het verleden al afgeschreven op hypotheken in buitenlandse valuta. Daarmee is er reeds 200 miljard kronen aan schulden weggepoetst, bijna 12% van het IJslandse BBP in 2012. Met dit nieuwe programma van 150 miljard kronen wordt de schuldenlast van de IJslandse bevolking verder verlaagd.

    Kredietstatus

    Het kwijtschelden en herstructureren van schulden blijft uiteraard niet zonder gevolgen. Het rigoureuze beleid van de IJslandse regering kan volgens kredietbeoordelaars als S&P en Fitch buitenlandse investeerders afschrikken. In juli liet Standard & Poor’s weten dat ze de kredietstatus van het land misschien verder moet verlagen vanwege de schuldenproblematiek.

    Nederland

    In hoeverre is de situatie in IJsland vergelijkbaar met die in Nederland? Ook in ons land is de hypotheekschuld uitzonderlijk hoog, zo hoog dat het in combinatie met dalende huizenprijzen gezorgd heeft een een scherpe daling in het consumentenvertrouwen en een terugval in de consumptieve bestedingen. Zijn wij net als de IJslanders gegijzeld door private schulden? Uit verschillende hoeken komen al geluiden dat we ons pensioenvermogen moeten aanspreken om onze hypotheekschuld omlaag te brengen. Tegenover onze hoge hypotheekschuld staan echter ook veel pensioenbesparingen, waardoor de situatie voor Nederland minder problematisch lijkt dan die van de IJslanders.

    IJslandse huiseigenaren met hypotheek krijgen schuldverlichting

    IJslandse huiseigenaren met hypotheek krijgen schuldverlichting

  • Amerikaanse banken waarschuwen voor negatieve rente

    De grote Amerikaanse banken laten hun spierballen zien en waarschuwen voor een negatieve depositorente. Mocht de Amerikaanse centrale bank op het idee komen om een negatieve rente te berekenen over geld dat banken bij de Federal Reserve parkeren, dan moeten we volgens een aantal grote Amerikaanse banken niet vreemd opkijken als spaarders en bedrijven ook rente gaan betalen over het bedrag op hun bankrekening. Spaarders krijgen nu al bijna geen rente meer, maar als de Federal Reserve een negatieve rente voor deposito’s gaat invoeren kunnen banken die rentekosten doorberekenen aan hun klanten.

    Negatieve rente

    De Financial Times schrijft dat banken een renteverlaging op de $2,4 biljoen die banken bij de Federal Reserve geparkeerd hebben in rekening zullen brengen bij hun klanten. Op dit moment geeft de Federal Reserve nog een vergoeding van 0,25% per jaar op het geld dat banken bij de centrale bank stallen, maar van die opbrengst zijn banken al een gedeelte kwijt aan premie voor de Amerikaanse variant van het depositogarantiestelsel (DGS). Indien Bernanke of zijn opvolger Yellen de depositorente naar 0% verlaagt is het voor de grote Amerikaanse banken niet meer zo lucratief om reserves aan te houden bij de Federal Reserve.

    Een lagere depositorente moet banken stimuleren om meer kredieten te verlenen, maar als een bank dat niet wil kan ze ook besluiten om die lagere rente door te berekenen aan haar klanten. Een lagere rente of een negatieve rente is dan ook waar de Amerikaanse banken nu voor waarschuwen. Dat zou bijzonder schadelijk zijn voor het vertrouwen dat spaarders hebben in hun bank. Zodra het geld gaat kosten om spaargeld bij een bank te parkeren zullen spaarders in toenemende mate hun heil elders zoeken…

    De topmannen van twee van de de vijf grootste Amerikaanse banken hebben gezegd dat ze door een verlaging van de depositorente bij de Federal Reserve geconfronteerd worden met een ‘negatieve opbrengst’. Op dat moment zouden banken de spaarder kunnen ontmoedigen door kosten door te berekenen in de vorm van een negatieve rentevergoeding.

    Reserves die banken wereldwijd geparkeerd hebben bij de Federal Reserve

    Reserves die banken wereldwijd geparkeerd hebben bij de Federal Reserve

    Geen vraag naar kredieten

    De Federal Reserve denkt dat een verlaging van de depositorente de banken zal aansporen om meer kredieten te verlenen aan consumenten en bedrijven, maar daar zijn de banken nog niet zo zeker van. “Het is niet alsof we opeens weer meer geld gaan uitlenen aan het midden- en kleinbedrijf. Er is niet echt veel vraag naar dit soort leningen, waardoor een verlaging van de depositorente banken aanspoort om in meer risicovolle beleggingen te stappen in hun zoektocht naar rendement”, zo verklaarde een bankier tegenover de Financial Times. Het gevaar van een negatieve rente heeft de Amerikaanse centrale bank er in het verleden van weerhouden de depositorente te verlagen.

    We moeten hierbij opmerken dat een verlaging van de depositorente voor de reserves de banken parkeren bij de Federal Reserve het meest problematisch is voor de Amerikaanse banken, omdat alleen die banken kosten maken voor het Amerikaanse garantiestelsel. Naar schatting is ongeveer de helft van de ‘excess reserves’ die bij de Federal Reserve geparkeerd staat in handen van niet-Amerikaanse banken. Die banken verdienen momenteel 0,25% op deze reserves. Door de rente naar 0% te brengen valt het rendement voor de buitenlandse banken weg.

    ECB denkt ook aan negatieve rente

    Ook bij de ECB wordt al nagedacht over een soortgelijke maatregelen, want Peter Praet nam het woord negatieve rente al eens in de mond. Ook hij had het over een negatieve rente voor tegoeden die private banken geparkeerd hebben bij de centrale bank. Volgens Draghi is negatieve rente al eens besproken binnen de centrale bank. Met een negatieve rente geeft de ECB de Europese bankensector een duwtje in de rug om meer leningen te verstrekken aan huishoudens en bedrijven. Dat zou een absoluut paardenmiddel zijn om mogelijke deflatie in de Eurozone te bestrijden. Het is niet te hopen dat Europese banken daar net zo op zullen reageren als hun Amerikaanse collega’s, want van een negatieve spaarrente wordt niemand beter.

    Amerikaanse banken dreigen met negatieve rente

    Amerikaanse banken dreigen met negatieve rente

  • RBS duwde bedrijven richting faillissement?

    De Financial Times schrijft dat de Royal Bank of Scotland (RBS) wordt aangeklaagd voor het opzettelijk in de problemen brengen van zakelijke klanten. De bank zou gezonde bedrijven naar de rand van de afgrond hebben gebracht door ze ten onrechte over te plaatsen van de reguliere bank naar de Global Restructuring Group.

    Zakelijke klanten die werden overgeplaatst kregen veel hogere kosten voorgeschoteld en konden moeilijk aan bedrijfskrediet komen. In sommige gevallen leidde dat tot faillissementen, waarna de bank tegen een sterk gereduceerde prijs de bezittingen van het bedrijf kon overnemen. Dat werd gedaan door de West Register vastgoed divisie van RBS. Met deze bedenkelijke werkwijze wist de bank winst te maken over de rug van haar klanten.

    Volgens één van de aanklagers heeft RBS zich al sinds 2008 systematisch schuldig gemaakt aan deze praktijken, het jaar waarin de bank door de belastingbetaler van de ondergang werd gered.

    George Osborne, de premier van Groot-Brittannië, liet weten ‘geschokt’ te zijn door deze onthulling. “We gaan deze problemen goed bestuderen en we zullen niet proberen om ze onder het tapijt te vegen”, aldus Osborne.

    RBS wilde risico’s afbouwen

    De RBS wil naar eigen zeggen haar risico op de bedrijfsleningen verkleinen, omdat de bank op die manier weer sterk en gezond zou kunnen worden. Volgens de bank is het daarom onvermijdelijk dat sommige bedrijven die naar de Global Restructuring Group worden overgeplaatst niet meer te redden zijn.

    Ross McEwan, de nieuwe directeur van de Royal Bank of Scotland, heeft beloofd lessen te trekken uit deze praktijken. In februari zal RBS een nieuw plan presenteren met betrekking tot de manier waarop de bank met haar zakelijke klanten omgaat.

    RBS bracht zakelijke klanten in de problemen voor eigen gewin

    RBS bracht zakelijke klanten in de problemen voor eigen gewin

  • Grafiek: Aandelenkoersen stijgen ondanks lagere winst per aandeel

    Grafiek: Aandelenkoersen stijgen ondanks lagere winst per aandeel

    Wie gelooft dat de aandelenkoersen een weerspiegeling zijn van de toekomstige bedrijfswinsten moet niet naar de volgende grafiek kijken. En dat geldt ook voor iedereen die gelooft dat aandelenkoersen iets zeggen over de toestand van de economie. De volgende grafiek laat zien dat de S&P 500 index in bijna drie maanden tijd naar recordhoogte klimt, terwijl de winstverwachting voor de onderliggende bedrijven juist verder zijn weggezakt.

    Is dit het effect van monetaire stimulering? Of anticiperen aandelenbeleggers op een economisch herstel dat ons allemaal zal verbazen? Wie het weet mag het zeggen…

    S&P 500 index versus winstverwachting per aandeel

    S&P 500 index versus winstverwachting per aandeel (Bron: @Not_Jim_Cramer via Zero Hedge)

  • Beleggers weer even enthousiast over aandelen als in 2000

    Men zegt wel eens dat de laatste fase van een rally in aandelen gedragen wordt door particuliere beleggers. Ze kopen vaak op het hoogtepunt, terwijl het slimme geld uitstapt. Dat lijkt ook nu weer te gebeuren, want sinds 2000 hebben beleggers niet meer zoveel geld omgezet in aandelen als dit jaar. In 2013 hebben beleggers hun positie in aandelen netto met $277 miljard uitgebreid, een groot verschil met de netto uitstroom van $90 miljard in 2012.

    Phoenix Capital Research schrijft in haar nieuwsbrief dat beleggers in de maand oktober in totaal netto $45,5 miljard in de aandelenmarkt hebben belegd (bron). Zelfs als er in de maanden november en december maar de helft van dat bedrag richting de aandelenmarkt stroomt zal 2013 het jaar 2000 overtreffen. In dat jaar werd er in totaal $324 miljard in aandelen geïnvesteerd door beleggers en bereikte de NASDAQ index van technologieaandelen een niveau van 5.000 punten. Aan het einde van 2000 was deze index gehalveerd tot 2.500 punten!

    Aandelen overgewaardeerd?

    Beleggers die nu nog instappen nemen bewust een risico. In veel gevallen kopen ze op een all-time high, terwijl de aandelenmarkt het afgelopen jaar al zo hard gestegen is. Hoeveel beleggers moeten er nog instappen om deze rally in aandelen te ondersteunen? Dat blijft de grote vraag. We weten alleen dat het in 2000 niet goed afliep voor de beleggers die op een hoog niveau instapten in de beurs.

    Veel momentum

    Afgelopen vrijdag stond de S&P 500 index 5,61% boven het 125-daags gemiddelde, zo schrijft CNN Money in de toelichting van haar Fear and Greed index. Deze index, die het sentiment op de beurs probeert te peilen, bereikte afgelopen week een niveau van 74. Dat niveau suggereert dat hebzucht momenteel de overhand heeft in de aandelenmarkt.

    Nasdaq steeg in 1999

    Nasdaq steeg in 1999

    Een jaar later ging de index onderuit, nadat beleggers een recordbedrag in aandelen stopten

    Een jaar later ging de index onderuit, nadat beleggers een recordbedrag in aandelen stopten

  • Marketupdate lezers hebben weinig vertrouwen in banken

    Naar aanleiding van de megaboete voor de Rabobank en het daarop volgende aftreden van Piet Moerland vroegen we onze lezers of ze nog vertrouwen hebben in de Rabobank, tot voor de crisis de enige triple-A bank van Nederland. De resultaten van deze poll laten zien dat onze lezers over het algemeen weinig vertrouwen hebben in banken. Maar liefst 54% koos voor deze antwoordmogelijkheid en gaf dus te kennen dat de Rabobank niet veel meer of minder betrouwbaar is dan andere banken. Slechts 13% van de respondenten vindt de laatste ontwikkelingen bij de Rabobank voldoende reden om over te stappen naar een andere bank.

    Vertrouwen in banken neemt af

    Bijna een derde deel heeft nog wel vertrouwen in de bank, zo blijkt uit de poll. Voor een gedeelte is dat vertrouwen nog even groot als een aantal jaar geleden, maar een veel groter deel geeft te kennen dat er niet veel meer slecht nieuws bij moet komen voordat ze het vertrouwen in de bank opgeven.

    Eind vorige week bleek uit een peiling van EenVandaag al dat het vertrouwen in de Rabobank gezakt is. Werd de Rabobank in 2009 nog door 54% van de respondenten aangewezen als de meest betrouwbare bank van Nederland, nu is dat nog maar 22%. Van de duizenden deelnemers die zelf een rekening bij de Rabobank hebben gaf 24% aan te overwegen over te stappen naar een andere bank. Het mag duidelijk zijn dat de Liborgate blijvende schade heeft toegebracht aan het imago van de voormalige boerenleenbank.

    Veel Marketupdate lezers hebben al geen vertrouwen meer in banken

    Veel Marketupdate lezers hebben al geen vertrouwen meer in banken

  • Aandeel Twitter stijgt na opening naar $50

    Zojuist is het aandeel Twitter (TWTR) naar de beurs gegaan en de koers staat op het moment van schrijven al meer dan 75% boven de introductiekoers van $26!

    Aandeel Twitter opent 90% hoger op $50

    Aandeel Twitter opent 90% hoger op $50

    Twitter gaat mensen rijk maken....

    Twitter is de nieuwe belofte…

  • Verkoop ledencertificaten Rabobank sterk toegenomen

    In de maand oktober zijn er een recordaantal ledencertificaten van de Rabobank verkocht, zo schrijft het Financieel Dagblad. Leden zouden boos zijn over het Libor-schandaal, waar de bank onlangs nog een recordboete van meer dan €700 miljoen voor kreeg. Het FD kreeg van een woordvoerder van de bank te horen dat er kort na de bekendmaking van de recordboete een piek zichtbaar was in het aantal verkooporders.

    Daarnaast was er de opmerkelijke brief die de Rabobank onder het mom van zorgplicht verstuurde naar haar alle certificaathouders. Deze brief werd door veel Rabobank leden aangegrepen om de achtergestelde leningen van de hand te doen. Het totale transactievolume van ledencertificaten kwam in oktober uit op 30 miljoen. Dat is een optelsom van de inkopen en de verkopen. Het vorige record stamt uit juni, toen er 15 miljoen stukken verhandeld werden. Het FD schrijft dat de Rabobank in oktober vrijwel het volledige aanbod aan schuldpapier zelf heeft ingekocht. Er was namelijk maar weinig vraag op de lokale markt waar de certificaten aangeboden worden.

    Dat betekent dat de inkoop van ledencertificaten in oktober ten laste ging van het potje dat speciaal voor dit doel gereserveerd is. Dat potje bevatte ooit €2 miljard, maar daar is inmiddels waarschijnlijk al de helft van gebruikt. De ingekochte certificaten – in oktober ging het om een bedrag van ongeveer €350 miljoen – tellen niet mee voor het kernkapitaal van de bank. Elk certificaat heeft een gegarandeerde prijs van €25 en kan eens per maand verhandeld worden.

    “Ledencertificaten zijn geen spaarproduct”

    In september wees de Rabobank haar klanten per brief op de risico’s van de ledencertificaten. De bank vond het kennelijk nodig om te benadrukken dat de ledencertificaten geen ‘veilig’ spaarproduct zijn, maar een achtergestelde lening. Mocht er iets mis gaan bij de bank, dan zijn de certificaathouders er nog het meest zeker van dat ze geen geld meer terug zullen zien van de bank. Voor die zekerheid krijgen certificaathouders een interessante rentevergoeding.

    De brief viel bij velen in het verkeerde keelgat. Waarom werd er nu pas gewezen op de risico’s, terwijl de certificaten al jaren aangeboden worden door de bank. Sommige mensen zitten met hun volledige vermogen in de ledencertificaten, waarschijnlijk omdat ze nog de overtuiging hebben dat het schuldpapier geheel veilig is.

    Lees meer over de Rabobank in ons dossier

    In oktober heeft de Rabobank ongeveer €350 miljoen aan ledencertificaten ingekocht

    In oktober heeft de Rabobank ongeveer €350 miljoen aan ledencertificaten ingekocht

  • Poll: Heeft u nog vertrouwen in de Rabobank?

    De Rabobank is de laatste tijd vaker in het nieuws geweest, zie daarvoor ook ons dossier over de Rabobank. Eerst was er de merkwaardige brief over de ledencertificaten en deze week was de bank wereldwijd in het nieuws vanwege de boete voor het frauderen met de Libor rente. De Rabobank houdt bij hoog en laag vol dat de bank gezond is en dat de klanten niet zullen opdraaien voor de recordboete die de bank gekregen heeft. Toch stapte topman Piet Moerland op vanwege de Libor ellende.

    Maar wat denkt u: Is de berichtgeving over de Rabobank reden om je zorgen te maken? Of worden de problemen teveel uitvergroot door de media?

    We zetten deze week een scherpe stelling neer: Heeft u nog vertrouwen in de Rabobank?

    [polldaddy poll=7523320]

  • Marketupdate lezers verdeeld over de AEX-index

    Lezers van Marketupdate zijn verdeeld over de slotstand van de AEX-index, zo blijkt uit onze enquête van vorige week. Drie op de tien respondenten verwacht dat de graadmeter eind dit jaar weer onder de 360 punten staat, wat zou betekenen dat er nog bijna 10% van de huidige koers af moet. De meerderheid is conservatief, want een kwart verwacht een koers van 380 tot 400 en een kwart denkt dat de beurs eind dit jaar tussen de 400 en 420 punten staat. Iets meer dan tien procent rekent zelfs op een krachtige eindejaarsrally die de AEX tot boven de 420 punten kan opstuwen…

    Wat uit deze enquête naar voren kwam is dat de belangstelling voor de AEX index onder Marketupdate lezers niet bepaald overweldigend is. Dat is niet vreemd, aangezien onze lezers vooral belangstelling lijken te hebben voor de macro-economische ontwikkelingen op wereldwijde schaal en voor de laatste nieuwtjes uit de goudmarkt. Werd onze poll over de huizenmarkt nog bijna 700 keer ingevuld, de respons op deze enquête over de beurs bleef steken op een schamele 88. Het mag duidelijk zijn waar de interesses van het Marketupdate publiek liggen!

    Voor de volledigheid hebben we een taartdiagram gemaakt van de resultaten. De nieuwe poll staat later vandaag online.

    Waar staat de AEX-index eind 2013?

    Waar staat de AEX-index eind 2013?