Marketupdate

Categorie: Grondstoffen

  • OPEC landen gaan olieproductie niet terugschroeven

    De belangrijkste olieproducerende landen hebben aangegeven dat ze niet van plan zijn hun olieproductie terug te schroeven. De OPEC-landen staan voor de vraag of ze bereid zijn marktaandeel in te leveren, ten gunste van een betere prijs voor hun olie. Door de productie terug te schroeven kunnen ze het overschot op de wereldwijde oliemarkt oplossen, maar grote olieproducenten als Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Rusland zijn niet bereid deze taak op zich te nemen. Rusland verklaarde zelfs dat ze volop olie blijft produceren, zelfs als de olieprijs verder zakt naar $60 per vat.

    Rusland produceert 10,5 miljoen vaten olie per dag, ongeveer 11% van de wereldwijde productie. Het standpunt van Rusland komt voor velen als een verrassing, omdat het begrotingsoverschot als sneeuw voor de zon verdwijnt bij een olieprijs lager dan $100. Kennelijk is Rusland bereid een prijzenoorlog te voeren, een prijzenoorlog die vooral de Verenigde Staten pijn zal doen. Saoedi-Arabie en de Verenigde Arabische Emiraten hebben de laagste productiekosten en zullen zich dus niet veel zorgen maken over een daling van de prijs. Binnen de OPEC waren allee Irak en Venezuela voorstander van het idee om de olieproductie te verlagen. Volgens schattingen van de OPEC zal het aanbod van olie op de wereldmarkt in de eerste helft van 2014 ongeveer een miljoen vaten per dag hoger liggen dan de vraag.

    Verdere daling olieprijs in het verschiet

    Een verdere daling van de olieprijs zet de VS onder druk, omdat de productie van schalie-olie onrendabel is bij een veel lagere olieprijs. Een ander resultaat van de lagere olieprijs is dat de wereldwijde vraag naar dollars afneemt. Landen hebben bij een lage olieprijs minder dollars nodig om hun energierekening te betalen. Het is om die reden opmerkelijk dat Saudi-Arabië, als belangrijke bondgenoot van de VS, niet bereid is haar olieproductie terug te schroeven en de prijs te ondersteunen. Saoedi-Arabië verwacht dat de olieprijs op den duur vanzelf zal stabiliseren, maar zegt niet tegen welke prijs. Een rondvraag langs verschillende experts doet Bloomberg concluderen dat de olieprijs wel eens richting de $60 tot $70 kan zakken, voordat vraag en aanbod weer in balans worden gebracht. In een ander artikel schrijft Bloomberg dat de dagen waarin de OPEC de productie gemakkelijk kon afstemmen op de vraag voorbij zijn. Vorige week werd tijdens het G20 topoverleg nog besloten dat olie en gas niet gebruikt zullen worden als politiek instrument.

    Als het aan Rusland en Saoedi-Arabië ligt is er genoeg olie voor iedereen

  • Platinamijnen introduceren World Platinum Investment Council

    Zes grote producenten van platina hebben hun krachten gebundeld en lanceerden deze week een nieuwe belangengroep voor de sector: de World Platinum Investment Council (WPIC). Deze belangengroep heeft als doel het beleggen in platina toegankelijk te maken voor een groter aantal beleggers. De zes platinamijnen achter dit initiatief zijn Anglo American Platinum, Aquarius Platinum, Impala Platinum Holdings, Lonmin, Northam Platinum en Royal Bafokeng Platinum.

    Het World Platinum Investment Council richt zich vooral op institutionele beleggers en zeer vermogende particulieren en hoopt deze doelgroep te bereiken door betere informatievoorziening over de platinamarkt. Het initiatief is vergelijkbaar met de World Gold Council voor goud en het Silver Institute voor zilver.

    In eerste instantie gaat de WPIC zich bezighouden met informatievoorziening voor beleggers, maar op de langere termijn wil het instituut ook gaan samenwerken met financiële instellingen om beleggingsproducten op de markt te brengen. Denk bijvoorbeeld aan een platina-ETF of een tracker van platinamijnen.

    platinum-bar

    World Platinum Investment Council gaat beleggers informeren over het beleggen in platina

  • Saoedi-Arabië verlaagt olieprijs

    De olieprijs blijft maar dalen, maar dat is geen enkel probleem voor een land dat zo goedkoop olie uit de grond kan halen als Saoedi-Arabië. Zo verlaagt Saudi Arabian Oil Co. (Aramco) haar olieprijs voor de Amerikaanse markt, in een poging haar marktaandeel op peil te houden. Als gevolg van de toegenomen olieproductie uit schalie gesteente heeft de VS minder olie nodig uit het buitenland, tot ongenoegen van producenten in het Midden-Oosten. Met een nieuwe prijsverlaging zet het land de olieproducenten in de VS onder druk, omdat de kostprijs van schalie-olie hoger is dan die van ruwe olie uit Saoedi-Arabië.

    Prijzenoorlog

    Er is een ware prijzenoorlog aan de gang op de oliemarkt, want ook landen als Irak, Iran en Koeweit verlaagden eerder al hun olieprijzen. Ook wordt er veel meer olie op de markt gebracht dan nodig is. Niet alleen in de Verenigde Staten stijgt de olieproductie, maar ook in landen als Libië en Iran. De OPEC-landen brachten in de maand oktober gezamenlijk 30,97 miljoen vaten olie op de markt, het grootste volume in veertien maanden tijd. Het aanbod van olie stijgt sneller dan de wereldwijde vraag en dat suggereert dat de prijzen de komende tijd onder druk zullen blijven staan. De OPEC-landen zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor 40% van de wereldwijde olieproductie. Bij de huidige olieprijs van $77 per vat draaien Amerikaanse producenten van schalie-olie nog steeds zwarte cijfers. Pas bij een olieprijs beneden de $60 per vat is het niet lucratief meer om de productie verder op te schroeven en pas bij een prijs van $50 per vat zal de productie van schalie-olie in de VS daadwerkelijk teruglopen. De volgende grafiek uit 2010 laat de gemiddelde kostprijs van een vat olie zien in verschillende landen. Saoedi-Arabië kan van alle landen in het Midden-Oosten het goedkoopst olie produceren, daar is de kostprijs gemiddeld $20 per vat.

    Lees meer over de olieprijs:

    cost_of_production_vs_quantity_production_2010

    Kosten van de productie van een vat olie in verschillende landen

  • Chinezen investeren wereldwijd in mijnbouwsector

    Chinezen investeerden vorig jaar wereldwijd voor een bedrag van $24,8 miljard in mijnbouwactiviteiten, een stijging van 83% ten opzichte van het jaar 2012. De stijging is volgens experts het gevolg van een toenemende vraag naar grondstoffen in China. Volgens Ban Yongzhi, woordvoerder van de afdeling buitenlandse investeringen binnen het Chinese Ministerie van Handel, is ongeveer 16% van alle buitenlandse investeringen die China doet gerelateerd aan de mijnbouw.

    “Momenteel zijn er 1.397 Chinese bedrijven die geïnvesteerd hebben in buitenlandse mijnbouwactiviteiten en in exploratie van olie en gas”, zo verklaarde Ban Yongzhi tegenover de China Daily. “Chinese mijnbouwbedrijven schroeven hun investeringen in buitenlandse activiteiten op”, zo voegde hij eraan toe. Dat laatste komt onder andere door nieuwe regulering, waardoor het voor Chinese bedrijven makkelijker wordt om in het buitenland te investeren.

    “Tot 99% van alle projecten vereisen slechts een registratie. In een beperkt aantal gevallen is het, vanwege het land of de sector waarin geïnvesteerd wordt, noodzakelijk om een goedkeuring te hebben. Deze nieuwe richtlijnen zullen de Chinese investeringen in het buitenland een impuls geven, vooral in de mijnbouwsector”, aldus Yongzhi. De tijd die nodig is om goedkeuring te krijgen voor investeringen in het buitenland is door de nieuwe maatregelen teruggebracht van vijftien naar slechts drie dagen.

    Chinese mijnbouw

    Investeringen in de mijnbouw vinden over het algemeen plaats in landen waar het welvaartsniveau en het gemiddelde inkomen laag zijn. Deze investeringen zijn niet altijd vrij van risico, zo merkt Yongzhi op. Instabiele politieke systemen en burgeroorlogen kunnen voor grote kapitaalverliezen zorgen. Mede daarom vindt de Chinese toezichthouder het erg belangrijk dat Chinese bedrijven een goede reputatie hebben in het buitenland. Dat betekent dat er goed gekeken wordt naar de milieuschade die veroorzaakt wordt door de productie van olie, gas en andere grondstoffen door Chinese ondernemingen. "Risico's voor het milieu behoren tot de hoofdcriteria waar banken op toetsen voordat ze goedkeuring geven aan een lening", zo laat Yongzhi weten. Chinese mijnbouwbedrijven zijn actief in onder meer Australië, Canada, Rusland, Peru, Chili en tal van Afrikaanse landen.

    china-commodities

    Expositie van grondstoffen tijdens het 2014 China Mining Congres in Tianjin (Foto door Jia Lei voor China Daily)

  • De olieprijs kan nog verder omlaag!

    De prijs voor een vat olie lijkt in een vrije val terecht gekomen. Een vat Brentolie kost royaal minder dan $ 90. Sinds het midden van juni is de prijs ongeveer 25% lager komen te liggen. In vroeger tijden was het de politiek van OPEC en in het bijzonder van Saoedi-Arabië om bij te sterke dalingen de productie te verlagen.

    Ook nu zijn er geruchten in de markt als zou OPEC plannen hebben de productie naar 30 miljoen vaten per dag te verlagen om zo vraag en aanbod meer in evenwicht te brengen. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) betwijfelt of dat nu ook gaat gebeuren. De dynamiek in de energiemarkt is de laatste jaren sterk veranderd. Er is een nieuwe markt gegroeid als het gaat om vraag en aanbod. Maar er zijn ook nieuwe toetreders tot de markt, die een directe uitdaging vormen voor het olie-establishment van OPEC.

    oil-price

    Onder kostprijs?

    Het ligt meer voor de hand, dat de alsmaar dalende olieprijs ervoor zal zorgen dat te dure olie niet meer opgepompt gaat worden. De productie ervan komt (tijdelijk) stil te liggen. Het IEA acht de kans groot, dat dit gaat gebeuren in de VS. Vooral de winning van schalie olie zou kunnen lijden onder de dalende prijs. Nog in augustus pompten de Verenigde Staten 8,8 miljoen vaten per dag op. Het IEA gaat er echter wel van uit, dat de prijzen nog behoorlijk verder omlaag moeten, wil de productiestop echt de balans in vraag en aanbod herstellen. De Saoedi's gaan er vooralsnog vanuit, dat de producenten in de VS gevoeliger zullen blijken voor dalende prijzen en dus voelen ze er vooralsnog niets voor om hun eigen productie te verlagen. Daar zouden ze bovendien ook nog eens de belangen mee dienen van concurrenten en rivalen als Iran en Rusland.

    oil-output-producers

    Wanneer gaat die olieproductie dalen?

    De vraag is nu bij welk prijsniveau de productie echt gaat dalen. Tot voor kort was de gedachte, dat bij een prijsniveau van $ 80 per vat dat proces op gang zou komen. Het zou dan vooral gaan om productie op zee, van teerzandolie en van schalieolie. Volgens het IEA klopt die analyse niet of niet meer. Bij een prijs van $ 80 per vat zal de productie van 2,6 miljoen vaten op break-even niveau gekomen zijn. Met andere woorden, er zit neerwaarts nog de nodige ruimte! Dat zulks gaat gebeuren lijkt niet onwaarschijnlijk. De productie in landen die lijden onder een burgeroorlog, zoals Irak en Libië, loopt niet terug maar lijkt eerder te stijgen. Tegelijkertijd neemt de vraag uit Azië en Europa af, omdat de economische groei afneemt. Het gevolg van de verzwakking is, dat er volgens het IEA per dag gemiddeld 200 000 vaten minder nodig zijn. De organisatie gaat er vooralsnog vanuit, dat de vraag in 2015 weer aantrekt met 1,1 miljoen vaten per dag. Dat zijn er overigens toch weer 100 000 minder dan eerder begroot. De ervaring heeft het IEA wijs gemaakt! Cor Wijtvliet

    oilprices-slip

    BELANGRIJK: Informatie en boekingen: [email protected] - t. 0416-854416 m. 06-11918878

  • Bij welke olieprijs draaien OPEC landen break-even?

    De daling van de olieprijs heeft direct invloed op de begroting van de olieproducerende en exporterende landen (OPEC), omdat een groot deel van hun export bestaat uit ruwe of geraffineerde olie. Sinds de zomer is de prijs van een vat ruwe olie met meer dan 20% gedaald, met als gevolg dat een aantal landen een tekort heeft op de begroting. De volgende grafiek laat zien hoe hoog de olieprijs moet zijn voor verschillende OPEC landen om een begrotingsoverschot te realiseren.

    We zien dat begin dit jaar alleen Iran, Venezuela, Nigeria en Irak een begrotingstekort hadden. Op dit moment zijn daar, als gevolg van de dalende olieprijs, landen als Libië, Rusland en Saoedi-Arabië bij gekomen. Oman en Koeweit zitten nog niet in de gevarenzone. Deze landen hebben pas een tekort op de begroting als de olieprijs richting de $70 per vat zakt. Op het moment van schrijven staat de WTI olieprijs 4,7% lager op $81,84. De prijs voor een vat Brent olie is met $85,04 niet veel hoger.

    breakeven-oilprice  

    Bij welke olieprijs hebben OPEC-landen een begrotingstekort? (Bron: The Economist)

  • Rusland en Zuid-Afrika gaan samenwerken op platinamarkt

    Rusland en Zuid-Afrika voeren volgende maand gesprekken over het ondersteunen van de prijzen voor platina en palladium, zo bericht Mineweb. Vorig jaar maart wisselden de twee landen ook al gedachtes uit over een mogelijk samenwerkingsverband, met als doel het aanbod van platina en palladium op de wereldwijde markt te reguleren en de prijs te ondersteunen.

    Zuid-Afrika is verantwoordelijk voor 70% van de wereldwijde productie van platina, terwijl Rusland 40% van het wereldwijde aanbod van palladium voor haar rekening neemt. Samen met landen als de VS, Canada en Zimbabwe controleren deze landen het grootste deel van de jaarlijkse productie. Door intensiever samen te werken kunnen de landen die deze edelmetalen produceren meer controle uitoefenen op de prijs.

    De prijs van platina is sinds de zomer sterk gedaald, vooral in dollars. De palladiumprijs, die in de zomer nog 20% hoger stond dan begin dit jaar, heeft ook een forse correctie achter de rug gehad. In de eerste helft van dit jaar stegen de prijzen van beide edelmetalen nog, eerst door stakingen in Zuid-Afrikaanse mijnen en later door angst over mogelijke handelssancties van Rusland. Aan de stakingen kwam echter een einde en de situatie in Rusland is tot op heden niet verder geëscaleerd, met als gevolg dat de prijzen van platina weer wat zijn weggezakt.

    platinum-bar

  • Waarom daalt die olieprijs?

    De olieprijs is de afgelopen maanden sterk gedaald, een ontwikkeling die volgens Morgan Stanley analist Adam Longson grotendeels te verklaren is door een stijgende wereldwijde productie van olie. In een nieuwsupdate aan beleggers laat de analist de volgende tabel zien van de maandelijkse olieproductie in de OPEC-landen.Uit het overzicht blijkt dat vooral Libië en de kleinere oliestaten hun productie dit jaar fors hebben opgeschroefd.

    Libië verhoogde haar maandelijkse productie ten opzichte van begin dit jaar met 66%, terwijl andere olieproducerende landen in september 5% meer olie uit de grond haalden dan in januari. In een markt waar vraag en aanbod zou nauw op elkaar afgestemd kunnen worden zorgt de extra olieproductie voor lagere prijzen. De daling is nog eens extra groot als je bedenkt dat de dollar de afgelopen maanden is aangesterkt ten opzichte van andere valuta. Voor de VS betekent dat enerzijds veel lagere brandstofkosten, maar anderzijds ook een veel lagere opbrengst voor schalie-olie en schaliegas.

    olieproductie-opec-2014

    Hogere olieproductie verklaart daling olieprijs

  • Grafiek: Rusland heeft hogere olieprijs nodig

    De olieprijs zakte onlangs naar het laagste niveau in 27 maanden tijd en dat blijft niet zonder gevolgen. Een land als Rusland is voor haar inkomsten erg afhankelijk van de export van ruwe olie en ziet die inkomsten al maanden achtereen dalen. Bij een prijs van $110 tot $120 per vat olie heeft Rusland nog een overschot op de begroting, maar bij de huidige prijs van ongeveer $90 zal dat omslaan in een tekort. Dat is wat de volgende grafiek van Bloomberg ons laat zien. Bij een verdere prijsdaling richting $80 per vat olie zal dat tekort oplopen tot meer dan 2% van het bbp. Daalt de olieprijs naar $60 per vat, dan groeit het gat in de begroting naar 5,5 tot 6 procent van het bbp.

    Volgens schattingen van het Russische Sberbank heeft het land een olieprijs van $104 per vat nodig om een begrotingsevenwicht te bereiken. De prijs van Brent olie, de referentieprijs voor meer dan de helft van de wereldwijde olieproductie (waaronder die van Rusland) is sinds de piek in juni dit jaar al met meer dan $20 gezakt tot ongeveer $92 per vat op het moment van schrijven.

    budget-balance-russia-oil-price

    Dalende olieprijs heeft grote gevolgen voor begroting Rusland

  • Prijs platina naar laagste punt in 15 maanden

    De prijs van platina in dollars zakte afgelopen week naar het laagste niveau in vijftien maanden tijd, terwijl palladium het laagste niveau sinds april dit jaar bereikte. Een lange tijd deden deze alternatieve edelmetalen het veel beter dan goud en zilver, maar door het aansterken van de dollar en de zwakke economische groei in Europa staan de prijzen van alle edelmetalen onder druk. Sinds eind juni is de platinaprijs met 12% gezakt, het grootste verlies in een kwartaal in meer dan een jaar tijd. Beschikten de ETF’s wereldwijd in juli nog over een recordhoeveelheid platina, nu zijn de voorraden terug op het laagste niveau in vier maanden tijd.

    De prijsdaling voor platina is achteraf gezien goed te verklaren. In juni kwam er een einde aan grote stakingen in Zuid-Afrika, een van de grootste producenten van platina ter wereld. Daarmee nam de vrees voor een wereldwijd tekort snel af. Ook is de situatie tussen Rusland en het ‘Westen’ wat gekalmeerd, want verder dan de bestaande sancties is het niet gekomen. Speculatieve beleggers anticipeerden om een tekort aan platina, indien Rusland de levering van platina aan Westerse landen zou onthouden. Zo ver is het gelukkig nog niet gekomen, waardoor tekorten als gevolg van handelsbeperkingen uitbleven.

    platina

    Vraag- en aanbodfactoren drukken prijs platina naar beneden

  • “Graanoogst wordt steeds groter, prijzen kunnen alleen maar omlaag”

    Al vanaf het late voorjaar van 2014 kwamen de eerste berichten naar buiten over de grote graanoogst, die in de VS en in grote delen van de rest van de wereld op het veld staat. Vooral de oogst van sojabonen en maïs zou een recordomvang bereiken. Het was daarmee duidelijk dat de prijzen voor beide graansoorten steeds verder onder druk zouden komen.

    Van uitermate groot belang voor de internationaal prijsvorming van landbouwgrondstoffen is het Wasde rapport van het Amerikaanse ministerie van landbouw (USDA). In dit rapport spreekt het Amerikaanse ministerie zijn verwachtingen uit over de kwaliteit en de omvang van de oogst die op het veld staat. Wasde is een afkorting voor World Agriculture Supply and Demand Estimates. Het spreekt voor zich, dat iedereen, die geïnteresseerd is in agriculture, elke maand weer met de nodige spanning naar dit rapport uitkijkt. Dat was op 11 september niet anders. De hamvraag was of het ministerie opnieuw de oogstverwachtingen opwaarts zou gaan bijstellen.

    graan-corwijtvlietHoewel de meeste ingewijden ervan uitgingen dat de verwachtingen opwaarts bijgesteld zou worden, bleek die bijstelling toch nog aanzienlijk groter dan verwacht. Zo zal de maisoogst waarschijnlijk op 171,7 bushel per acre uitkomen. Dat zijn er 4,3 per acre meer dan een maand geleden. Alleen al in de VS zullen de voorraden oplopen tot boven 2 miljard bushel en dat is niet meer gebeurd sinds 2002. Het slechte nieuws daarbij is wel, dat toen prijzen daalden in de richting van $ 2 per bushel. Dat is nu minder waarschijnlijk, omdat er een grote vraag naar mais uit de hoek van de ethanolindustrie is bijgekomen. Een daling tot onder $ 3 per bushel lijkt niet meer te vermijden. Het verhaal over soja verschilt niet zoveel van dat van maïs. Ook hier valt de oogst met 46,6 bushel per acre weer hoger uit. Ook hier nemen voorraden met 475 miljoen bushel een omvang aan die in meer dan 20 jaar niet meer is gezien. Evenals bij mais lijkt het ook bij sojabonen zoeken naar een basis voor de prijs. Voor de komende maanden zou $ 9 per bushel een stevige barrière te vormen. Het zou echter niet uit te sluiten zijn, dat in de loop van 2015 de grens van $ 8 per bushel in zicht komt. Dat zal het geval kunnen zijn, als exporten gaan tegenvallen door bijvoorbeeld mooie oogsten in Zuid Amerika en bijvoorbeeld China. Dat was de trend in de commentaren vlak na het verschijnen van het Wasde rapport.

    graanprijs-corwijtvliet

    Prijs van mais daalt weer 

    graanprijs-corwijtvliet2

    Prijsontwikkeling soja

    Zoals bovenstaande tabel laat zien reageerde de markt in eerste instantie furieus op het sojaverhaal van de USDA. In tweede instantie trad er echter snel herstel op in de prijs. Dat was toe te schrijven aan geruchten als zouden de noordelijke en westelijke staten aan de vooravond van een vorstperiode staan. Bovendien kroop het gerucht de markt in als zou de USDA al dan niet met opzet het aantal acres met sojabonen stelselmatig hebben overdreven, evenals het aantal bushels per acre! Dergelijke geruchten maken het moeilijk op de korte termijn iets met zekerheid over de trend in de markt te beweren. Het is misschien voor het ogenblik beter om afstand te nemen van de markt voor sojabonen. Als het om prijsvorming gaat, was tarwe tot nu toe de gunstige uitzondering. De omvang van de oogst mocht dan wel groot zijn, maar de kwaliteit ervan zou bijvoorbeeld in Europa echter te wensen overlaten. Daardoor zou veel tarwe tot veevoer verwerkt. Tarwe geschikt voor menselijke consumptie zou daarom zijn waarde houden. Het laatste Wasde rapport heeft aan die illusie een einde gemaakt. Er komt een tsunami aan tarwe aan en de concurrentie op de internationale exportmarkten zal heftig zijn. Insiders houden er rekening mee, dat de prijs voor tarwe wel eens voor langere tijd door de grens van $ 5.00 gaat zakken. Dat is in jaren niet gebeurd.

    graanprijs-corwijtvliet3

    De tarweprijs daalt ook weer

    Cor Wijtvliet BELANGRIJK: