Categorie: Nieuws

In 1944 werd er door de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk in de nadagen van de Tweede Wereld Oorlog in Bretton Woods een nieuw monetair systeem gesmeed. Het systeem waarin de dollar en de pond een centrale rol kregen kon zonder tegenstand van de voor vrijheid afhankelijke West-Europese mogendheden worden opgelegd. De pond kon de centrale rol na de oorlog niet waarmaken en de dollar werd de enige wereldreservemunt. Bretton-Woods werd niet een nieuwe goudstandaard maar een monetair systeem met een rol voor goud. Er werd vastgesteld dat elke valuta met een vaste wisselkoers aan de dollar gekoppeld werd en de dollar was voor $35 per troy ounce goud inwisselbaar bij de Federal Reserve. Binnen het systeem moesten landen en in het bijzonder hun centrale banken er alles aan doen om de vaste wisselkoersen ten opzicht van de dollar vast te houden. Dit moesten de centrale banken doen door interventies op de kapitaalmarkten. Als een land moeite had de vaste wisselkoers vast te houden was het hiervoor opgerichte Inteationaal Monetair Fonds (IMF) een oplossing.

De economische welvaart en het vertrouwen in de VS die de jaren na de Tweede Wereld Oorlog kenmerkte zorgde ervoor dat Bretton-Woods naar behoren functioneerde. De jaren '60 brachten hier echter veranderingen in. De langdurige Vietnam oorlog en de tekorten die de Verenigde Staten mede hierdoor opliepen zaagde aan het vertrouwen in de VS en de dollar. De marktprijs van goud begon te stijgen en landen zoals Frankrijk en Nederland begonnen hun dollarreserves om te wisselen voor goud. Uiteindelijk reageerde president van de VS, Richard Nixon, hier in 1971 op door de inwisselbaarheid van dollars voor goud te sluiten. Op deze manier liet Nixon in één klap het fundament van het inteationale monetaire systeem verdwijnen en werd de deur tot restrictie-loze geldschepping geopend. 

Goud maakte na 1971 officieel geen deel meer uit van het inteationale monetaire systeem maar in de tweede helf van de jaren '70 maakte goud zijn rol als veilige vluchthaven waar. Tot begin jaren '80 gingen financiële onrust en de sterk stijgende inflatie hand in hand met een stijgende goudprijs. 

Toch werd met het begin van de jaren '80 ook een rustige periode voor goud ingeluid. De toenmalige directeur van de Federal Reserve, Paul Volcker, herstelde het vertrouwen in de dollar door onder andere de rente sterk te verhogen. De inflatie daalde en de dollar werd in de perceptie van de wereld tijdens de jaren '80 en '90 weer “as good as gold”.

Sinds 2001 lijkt goud echter langzaam haar natuurlijke rol binnen het inteationale monetaire systeem op te eisen. Een inteetcrisis, eindeloze oorlogen, oplopende tekorten en een buitensporige schuldenlast waren al aanleiding tot een afname van het wereldwijde vertrouwen in de VS en de dollar. De kredietcrisis zette alles in een stroomversnelling. De VS heeft een schuld die bijna gelijk is aan haar BBP, Europa heeft een montair systeem dat niet crisis bestendig blijkt te zijn en het risico op een harde landing wordt voor China steeds groter. De goudprijs laat daarentgen vrijwel wekelijks nieuwe records zien en centrale banken zijn sinds 2010 voor het eerst in enkele decennia weer nette kopers van goud. Wellicht dat het papieren monetaire systeem slechts te maken heeft met een mid-life crisis. Alle aanwijzingen duiden er echter op dat het systeem met veertig jaar heel goed haar langste tijd zou kunnen hebben gehad. 

Het machtigste land ter wereld moet aansluiten bij landen als België en Nieuw-Zeeland. De Amerikaanse regering was er snel bij om het besluit van S&P in twijfel te trekken, de kredietbeoordelaar te diskwalificeren en te benadrukken dat Amerika toch echt een AAA status verdient. De afwaardering van S&P komt opeen kritiek moment, waarin de beurzen dagen op rij flinke verliezen hebben laten zien en waarin de beleggers weer rekening houden met een herhaling van de beursval in 2008.

Zijn deze zorgen terecht? Er wordt namelijk sinds het uitbreken van de kredietcrisis met ‘marketing’ gesuggereerd dat de Amerikaanse economie herstellende is. Is de schuldencrisis echt zo acuut als de goudprijs doet geloven? Is er eigenlijk al niet sprake van een depressie ‘in disguise’? Tijd om even afstand te nemen en enkele feiten over de Amerikaanse economie op een rij te zetten.

De officiële staatsschuld van de VS is nu ongeveer $14,6 biljoen, een ongekend groot bedrag dat zich

laat vertalen naar bijna $46.800 per Amerikaan. Echter, in de officiële staatsschuld wordt geen

rekening gehouden met toekomstige uitgaven voor de sociale zekerheid en gezondheidszorg. Voor

deze programma’s worden de totale kosten geschat op $115 biljoen. Dat is een veelvoud van de

officiële staatsschuld en bijna evenveel als de grootte van de wereldeconomie maal twee.

De afwaardering van de Amerikaanse overheid door S&P komt voor de goed geïnformeerde belegger

eigenlijk niet als een verrassing en is gezien de toestand van de Amerikaanse economie ook zeker niet

onterecht. Tijdens de toespraak van Obama waarin hij de kredietwaardigheid van Amerika wilde

benadrukken, doken de beurzen nog dieper het rood in. De goudprijs ging even hard omhoog en heeft

in enkele maanden tijd een opmars gemaakt van $1.550 naar ruim $1.750 en doorbrak deze week

eventjes zelfs de grens van $1.800.

Naast de enorme publieke schuldenberg zijn ook Amerikaanse consumenten overladen met schulden.

Denk hierbij aan hypotheekschuld, consumentenkredieten en creditcardleningen, die gezamenlijk ook

nog eens goed zijn voor $51.400 per Amerikaan. Deze schuldenlast drukt zo zwaar op de Amerikaanse

economie dat die maar niet op gang wil komen, ondanks de enorme stimuleringsmaatregelen van de

overheid en het langdurige lage rentebeleid van de Federal Reserve.

Met zoveel schulden vraagt men zich af hoe het zo lang goed heeft kunnen gaan. Het antwoord is

eenvoudig: de leningen worden pas ècht een probleem zodra ze niet meer betaald kunnen worden. En

in de huidige toestand van de Amerikaanse economie en de overheidsfinanciën moet men concluderen

dat dit punt eigenlijk al lang geleden is bereikt.

Sinds 2007 is het aantal Amerikanen dat leeft van voedselbonnen gestegen van 26 miljoen naar meer

dan 47 miljoen. De werkloosheid, die volgens de traditionele definities wordt berekend door John

Williams (shadowstats.com), ging in diezelfde periode van 12% naar 22%. De arbeidsmarkt staat er

nu dus nog slechter bij dan aan de vooravond van de crisis van 2008. Tegenover de groeiende

onderklasse van Amerikanen die steeds minder te besteden heeft staat een kleine groep landgenoten

die aanspraak kunnen maken op de meeste welvaart. De inkomensongelijkheid in de VS is zelfs zo

groot dat 93% van alle financiële activa in het bezit zijn van de 10% rijkste Amerikanen. Dat is de

grootste inkomensongelijkheid onder de groep van ontwikkelde landen.

De huizenmarkt heeft ook estig te lijden gehad onder de crisis, want sinds 2008 is het aantal nieuw

gebouwde huizen ingestort naar niveaus die we tijdens eerdere crises nog nooit hebben gezien. Op de

top van de huizenmarkt werden er nog meer dan 2 miljoen huizen gebouwd, maar nadat de zeepbel

werd doorgeprikt is dit teruggevallen naar een zeer laag niveau van 500.000 tot 600.000 nieuwe

huizen op jaarbasis. Vergeleken met crises uit het verleden valt het op dat er nu geen sprake meer is

van een krachtig herstel.

Wil Amerika er de komende jaren bovenop komen dan moet er drastisch worden hervormd en worden

bezuinigd. Het akkoord voor het verhogen van het schuldenplafond zal geen zoden aan de dijk zetten,

want feitelijk wordt er alleen gesneden op geplande uitgaven en niet op daadwerkelijke uitgaven. Het

Amerikaanse congreslid Ron Paul gaf een heldere illustratie van dit akkoord: “We kopen nu in plaats

van een Lamborghini een iets minder dure Mercedes met alles erop en eraan, terwijl we ons eigenlijk

niet meer kunnen veroorloven dan de eenvoudige Honda die we nu hebben en die het nog prima

doet”.

De speciale commissie die aan het werk is gezet om te kijken waarop bezuinigd kan worden, moet

voor de komende tien jaar voor zo’n $2.100 miljard aan geplande uitgaven schrappen. Echter, nu al is

duidelijk dat de geplande bezuinigingen grotendeels over de verkiezingen heen worden getild. Voor

beleggers geldt dat in het verleden behaalde resultaten geen garantie voor de toekomst bieden. Bij de

Amerikaanse politiek lijkt het precies andersom te zijn want het bedrag dat de komende tien jaar

bezuinigd moet worden is nagenoeg hetzelfde bedrag dat zij in het afgelopen jaar tekort kwam. De

Amerikanen kunnen niet snijden in de begroting.

De afwaardering van de Amerikaanse staatsschuld heeft natuurlijk ook gevolgen voor de rest van de

wereld. Zij houden hun valutareserves aan in Amerikaanse staatsobligaties. Omdat de geldpers staat

de draaien waardoor de dollar haar waarde verliest, worden deze reserves ook minder waard. Rusland,

maar met name China die een enorme hoeveelheid van het Amerikaanse schuldpapier bezit, haalden

dan ook hard uit naar de VS. Zij staan machteloos tegen de unilaterale houding van de VS: Amerika

beslist eenzijdig ten koste van andere landen.

De zwakke dollar heeft zeer nadelige effecten op andere landen. Zo zien de sterkste landen in Europa

de rentes op hun staatsobligaties dalen door de behoefte aan veiligheid en diversificatie en stijgen
valuta als de Zwitserse Frank en Japanse Yen die nadelig uitwerken voor de export. Amerika heeft

grote economische problemen, lost die niet op, zet bij tegenvallende resultaten de geldpers aan en

bepaalt dat andere landen het maar moeten accepteren. De vraag is hoe lang wereldwijd regeringen

met deze situatie genoegen blijven nemen. De geluiden uit opkomende economieën is luid en

duidelijk: de dollar heeft als wereldreservemunt haar bestaansrecht verloren.

Oud Fed-baas Alan Greenspan kreeg naar aanleiding van de afwaardering door Standard & Poor’s de

vraag voorgelegd of Amerika niet in staat zal zijn om haar schulden af te betalen. Zijn antwoord was

dat Amerika nooit zal verzaken bij het afbetalen van haar schulden want men kan altijd geld

bijdrukken. Greenspan legde eigenlijk het proces uit dat al decennia aan de gang is. Met de

“kwantitatieve verruiming” onder QE2 werd er maandelijks voor zo’n $100 miljard aan staatsobligaties

opgekocht met vers gedrukt geld en daarmee is het proces in een hogere versnelling gezet.

Greenspan heeft eerder uitspraken gedaan die erop duiden dat hij donders goed weet wat het

uiteindelijke resultaat zal zijn. “Fiat money has no place to go to but gold”, zei hij in 2010. Amerika

bewandelt sinds zij in 1971 de koppeling met goud heeft losgelaten de weg naar een depressie. Nu die

depressie een gegeven is en met mooie en sjieke woorden wordt weggemoffeld, zal Greenspan aan

het einde van de rit gelijk gaan krijgen. En hoe hard alles ook ontkend wordt, aan het einde van de rit

zal goud een ‘blessing in disguise’ blijken te zijn.

Nadat vorige week vrijdag de kredietwaardigheid van de Verenigde Staten werd verlaagd richtten de financiële markten begin deze week hun blik op het volgende land dat mogelijkerwijs afgewaardeerd zou kunnen worden. Aangezien Frankrijk van de overgebleven Europese landen met de hoogste triple A kredietwaardigheid de hoogste schuldquote heeft werd er gespeculeerd over een Franse afwaardering. Frankrijk heeft een staatsschuld  van boven de 80% van het BBP en in 2011 zal het begrotingstekort 7,1% bedragen. De massale verkoop van aandelen van Franse banken die volgde op de speculaties en een sterke terugval van de economische groei in het tweede kwartaal waren geen verlichting voor de Franse malaise.

De Franse regering ontkende dat de kredietwaardigheid van Frankrijk in gevaar is. Een woordvoerder stelde op woensdag dat de Franse regering de bevestiging had van de drie grote kredietbeoordelaars Standard & Poor's, Moody's en Fitch dat er geen risico was op een Franse afwaardering. Een Franse afwaardering zou niet alleen voor het land zelf gevolgen hebben. Frankrijk levert een relatief grote bijdrage aan het Europese steunfonds ESFS en is mede door haar triple A-status één van de fundamenten van het noodfonds. Een afwaardering zou de Franse bijdrage in gevaar kunnen brengen en dat zou kunnen betekenen dat andere landen meer  geld moeten bijdragen. 
 

Bronnen:

 

 

De index voor het consumentenvertrouwen in de grootste economie ter wereld zakte begin augustus naar het lage punt van 54,9. De index stond in de maand juli nog op 63,7 en economen hadden slechts een kleine daling van 0,7 punt verwacht. 

Hoge werkloosheid, stagnerende lonen en de eindeloze politieke discussie over het Amerikaanse schuldplafond werden door consumenten aangegeven als redenen voor het lage vertrouwen in de Amerikaanse economie. Het onderzoek werd afgenomen voordat kredietbeoordelaar Standard & Poor's de kredietwaardigheid van de VS verlaagde naar AA+. 

Volgens directeur van het onderzoek Richard Curtin waren consumenten nog nooit zo negatief over de invloed van de Amerikaanse overheid op de economie. Tevens kreeg de Amerikaanse regering van 61% van de respondenten een slechte beoordeling.  Nog nooit kreeg de Amerikaanse regering zo een lage beoordeling. Slechts 20% van de consumenten verwacht dat de economie in de nabije toekomst zal verbeteren.

Bron:

De goudprijs bereikte op dinsdag een nieuw record van $1.780 en schommelt momenteel rond de $1.765. JP Morgan verwacht dat deze prijs nog dit jaar met bijna $750 gaat stijgen. Eerder sprak de bank de verwachting uit dat de goudprijs voor het einde van 2011 naar $1.800 zou stijgen. Een woordvoerder van de bank stelde echter dat het oplaaien van de kredietcrisis de goudprijs tot nieuwe hoogten zal stuwen. Dit zal volgens JP Morgan wel gepaard gaan met grote volatiliteit van de goudprijs. 

JP Morgan was niet de enige die haar verwachtingen voor de goudprijs verhoogde. Goldman Sachs, Morgan Stanley, ANZ, UBS, MF Global en Barclays Capital verhoogde afgelopen weken allen hun verwachtingen. 

Bron:

 

Een week nadat de politieke leiders van de VS een akkoord hebben bereikt over het verhogen van het Amerikaanse schuldplafond heeft S&P de kredietwaardigheid van ’s werelds grootste economie verlaagd. S&P vindt dat de overeengekomen bezuinigingen tekort schieten. S&P zette ook het vooruitzicht voor de Amerikaanse kredietwaardigheid op negatief en stelde dat de kans één op drie is dat de kredietwaardigheid van de VS binnen 6 tot 24 maanden opnieuw wordt afgewaardeerd.

Direct na de afwaardering kwam het Amerikaanse ministerie van Financiën met de mededeling dat S&P hun beoordeling op verkeerde cijfers hadden gebaseerd. Volgens de Amerikaanse overheid zat S&P er $2 biljoen naast. De top van S&P gaf de rekenfout kort hierna toe maar stelde dat de rekenfout niets veranderde aan de beslissing om de Amerikaanse kredietwaardigheid te verlagen. Volgens S&P waren de cijfers die gepubliceerd zijn accuraat en was de analyse goed.

Na de afwaardering van de VS zijn er nog maar dertien landen die bij alle drie de grote kredietbeoordelaars, Standard & Poor’s, Moody’s en Fitch de hoogste kredietwaardering van triple A hebben. Nederland behoort tot deze voornamelijk Europese groep van landen. De onderstaande afbeelding geeft de kredietwaardigheid van landen weer.

Maandagavond reageerde president Barack Obama in een speech op de afwaardering van S&P. Volgens hem blijven de VS ondanks de verlaging altijd een triple A land. Obama stelde in zijn speech dat het grootste obstakel bij het oplossen van het Amerikaanse schuldprobleem het gebrek aan politieke wil in Washington is.

Ondanks de woorden van Obama dat de VS een triple A land is en blijft, daalde in navolging van zijn speech de beurzen sterk. Veilige vluchthavens deden het daarentegen goed. De Zwitserse frank steeg naar een nieuw record ten opzichte van de dollar en steeg ook de goudprijs. In korte tijd zelfs met meer dan $100 naar een nieuw record van bijna $1.780 per troy ounce. Goud noteert per troy ounce momenteel zo’n $1.725.

S&P zei op maandag nadat hun afwaardering tot veel beroering had geleid, dat financiële markten te veel waarde hechten aan het belang van de drie grote kredietbeoordelaars. De bekende belegger Jim Rogers sloot zich hier volledig bij aan. Volgens Rogers hebben de VS hun AAA waardering al lange tijd geleden verloren en waren de kredietbeoordelaars en de Amerikaanse overheid de enige die dit nog niet wisten. Rogers zei dat de beoordelingen van de kredietbeoordelaars er niet toe doen omdat zij al meer dan tien jaar de plank mis slaan. Iedereen die de beoordelingen belangrijk vindt verdoet zijn tijd, volgens Rogers.

Na de afwaardering van de VS is de prangende vraag of het nog steeds veilig is om in Amerikaanse staatsobligaties te beleggen. Volgens oud Fed-baas Alan Greenspan zal de Verenigde Staten altijd aan haar betalingsverplichtingen voldoen. Hij stelt: “De VS kunnen elke schuld betalen omdat we altijd geld kunnen drukken om de schulden te betalen”.

Bronnen:
“S&P: 1 op 3 kans op verdere afwaardering VS”
http://www.rtl.nl/components/financien/rtlz/nieuws/2011/31/sp_1-op-3-kans-op-verdere-afwaardering-vs.xml
“Ministerie beschuldigt S&P van rekenblunders”
http://www.rtl.nl/components/financien/rtlz/nieuws/2011/31/ministerie-beschuldigt-sp-van-rekenblunders.xml
“United States loses prized AAA credit rating from S&P”
http://www.reuters.com/article/2011/08/06/us-usa-debt-downgrade-idUSTRE7746VF20110806
“Obama: ‘VS blijven AAA-land’”
http://fd.nl/economie-politiek/445488-1108/obama-vs-blijven-aaa-land?visited=true
“S&P: hecht niet te veel waarde aan ons”
http://www.rtl.nl/components/financien/rtlz/nieuws/2011/32/sp_hecht-niet-te-veel-waarde-aan-ons.xml

Uit statistieken van het Inteationaal Monetair Fonds (IMF) die woensdag bekend werden gemaakt blijkt dat opkomende economieën grote hoeveelheden goud opkopen. Tot op heden hebben de centrale banken van deze landen (Wit-Rusland, Griekenland, Mexico, Rusland, Tajikistan, Oekranië, Kazachstan en Thailand) bijna 180 ton goud gekocht. Over heel 2010 werd er tegen lagere goudprijzen door centrale banken van opkomende economiën maar 73 ton goud gekocht. De centrale banken lijken hun valutareserves te diversifiëren om zich in te dekken tegen de aanhoudende financiële onrust in zowel de Verenigde Staten als Europa.

De statistieken van het IMF laten zien dat ook andere minder voor de hand liggende landen hun goudvoorraden laten toenemen. De centrale bank van Thailand kocht voor de tweede keer dit jaar goud. In maart kocht Thailand 9,3 ton; daar is 19 ton aan toegevoegd. Thailand bezit nu een totaal van 127 ton goud. Kazachstan vergrote haar reserves voor de derde keer dit jaar. Dit keer met 3,11 ton goud. Tajikistan, Griekenland en Oekraïne vergrootte hun goudreserves met respectievelijk 0.04 ton goud, 0.03 ton goud en 0.03 ton goud.

De amsterdamgold.com Market Update brengt u wekelijks het laatste financiële, economische, zilver- en goud nieuws. De Market Update wordt gepresenteerd door Jaap Raijmans. Iedere week krijgt u in een paar minuten een update over de goud- en zilvermarkt en wordt het belangrijkste economische nieuws besproken. Abonneer u gratis op ons YouTube kanaal. 

Met deze week o.a. de verhoging van het schuldenplafond van de VS, Zuid-Korea koopt 25 ton goud en de 'parasiet' van de wereldeconomie…

Op dinsdag zette president van de VS Barack Obama zijn handtekening onder het akkoord om het Amerikaanse schuldplafond te verhogen. Hiermee voorkwam de Amerikaanse overheid dat zij met ingang van woensdag niet meer aan haar betalingsverplichtingen zou kunnen voldoen. Het schuldplafond zal met minstens $2,1 biljoen worden verhoogd.

In een verklaring zei Dagong dat de verhoging van het Amerikaanse schuldplafond geen oplossing is voor het onderliggende schuldprobleem van de VS. Volgens Dagong verandert de verhoging van het schuldplafond niets aan het feit dat de groei van de Amerikaanse staatsschuld de economische groei en de belastinginkomsten overtreft. 

Het schuldplafond heeft de VS tijdelijk behoedt voor een faillissement maar verandert niets aan de solvabiliteit van de VS en de groeiende schuldenlast. Daaaast sprak Dagong de verwachting uit dat de totale Amerikaanse uitstaande schulden aan het eind van 2012 groter zullen zijn dan het Amerikaanse Bruto Binnenlands Product (BBP). Door afwaardering krijgen de VS van Dagong dezelfde kredietwaardigheid als Spanje, Estland en Zuid-Afrika.

De Westerse kredietbeoordelaars Moody’s en Fitch zagen in de verhoging van het schuldplafond juist een bevestiging van de hoogste AAA kredietwaardigheid van de VS. In aanloop naar het akkoord hadden deze kredietbeoordelaars gedreigd met een verlaging. Met het akkoord is in hun ogen het risico op een faillissement miniem geworden. Wel zeiden beide kredietbeoordelaars dat de vooruitzichten voor de VS negatief zijn. 

Het is nu wachten op de kredietbeoordeling van de laatste grote kredietbeoordelaar Standard & Poor’s. S&P is de afgelopen tijd relatief strenger geweest dan de Amerikaanse collega’s en dreigde dat indien de Amerikaanse leiders niet met serieuze bezuinigingen zouden komen de kredietwaardigheid van de VS in oktober verlaagd zou kunnen worden. De bezuinigingen van $2,1 biljoen uit het schuldakkoord is ongeveer de helft van het bedrag dat S&P nodig achtte om de AAA rating van de VS te handhaven. De vraag is of S&P zich aan haar woord gaat houden. Zoals directeur Mohamed El-Erian van het grootste obligatiefonds ter wereld PIMCO stelde zal S&P momenteel onder enorme druk staan om de Amerikaanse kredietwaardigheid niet te verlagen.

Bronnen: