Als twee oud-voorzitters van de Federal Reserve van gedachten wisselen zijn wij een luisterend oor. In deze 37 minuten durende video geven Alan Greenspan en Paul Volcker hun visie op het Amerikaanse schuldenplafond, het structurele gat in de begroting en de stand van de economie. Kijken dus!
Tag: federal reserve
-
Federal Reserve domineert Amerikaanse obligatiemarkt
De Federal Reserve bezit inmiddels 31,6% van alle Amerikaanse obligaties met een looptijd van 10 jaar, zo schrijft de Bank of America in haar meest recente update. Een week geleden was 31,47% van de totale markt van 10-jaars Treasuries in handen van de centrale bank. Daarmee is het de grootste steunpilaar geworden onder de Amerikaanse obligatiemarkt. Onder het huidige stimuleringsprogramma financiert de centrale bank al bijna 80% van het Amerikaanse begrotingstekort.
Onderstaande grafieken laten zien dat de Federal Reserve haar aandeel in de Amerikaanse staatsschuld sinds begin 2009 sterk heet uitgebreid. Stond er voor de crisis minder dan 5% van alle Amerikaanse obligaties met een looptijd van 10 jaar op de balans van de centrale bank, sindsdien is dat razendsnel opgelopen tot meer dan 30%. De laatste keer dat de Federal Reserve een ‘adempauze’ nam was in het najaar van 2011. Dat was het tijdperk van ‘Operation Twist’, waarin de Federal Reserve kortlopend schuldpapier ruilde voor langlopende schulden. Sindsdien heeft de geldkraan onafgebroken open gestaan, met als gevolg dat Bernanke nu op een berg van meer dan $1,6 biljoen aan 10-jaars Treasuries zit.
Steun voor de dollar valt weg
De tweede grafiek laat zien dat de steun voor de Amerikaanse dollar, de spaarreserve van de wereld, langzaam maar zeker verdampt. Let goed op de rode lijn in deze groene grafiek, want die geeft aan hoeveel schuld er in handen is van de private sector. Dat is al het schuldpapier dat gekocht wordt door centrale banken en particuliere beleggers in de wereld. De rode lijn loopt bijna horizontaal, wat aangeeft dat de private markt (vrijwel) niet meer bereid is om de Amerikaanse schuld te financieren. De blauwe lijn laat zien dat Obama nog steeds een gat in zijn hand heeft, want de schuld blijft maar toenemen.
Het verschil wordt opgekocht door de centrale bank, een financieringsmodel dat eerder al is toegepast in Weimar Duitsland en in Zimbabwe. Wacht Amerika hetzelfde lot en stevent het machtigste land ter wereld op hyperinflatie af? Hoe veilig zijn Amerikaanse staatsobligaties nog?
Federal Reserve bezit al 31,6% van alle 10-jaars staatsobligaties van de VS (Bron: Zero Hedge)
Private sector wil Amerikaanse tekorten niet langer financieren! (Bron: Zero Hedge)
-
Federal Reserve kocht $2 biljoen aan staatsobligaties
De Federal Reserve heeft al $2 biljoen aan Amerikaanse staatsobligaties op haar balans staan, zo blijkt uit de laatste cijfers van de Federal Reserve. De teller stond op 14 augustus op $2.001.093.000.000, een stijging van $7.718.000 ten opzichte van een week geleden. In 2008 stond er op de balans van de centrale bank ‘slechts’ $475,9 miljard aan Amerikaanse staatsobligaties, maar door de jaren heen hebben verschillende stimuleringsprogramma’s onder leiding van Bernanke het totale bedrag meer dan verviervoudigd!
Monetaire stimulering
In 2009 begon de Federal Reserve staatsobligaties en hypotheekleningen te kopen, met als doel de langlopende rente omlaag te brengen. Een lagere rente moest een impuls geven aan de consumentenbestedingen en de bedrijfsinvesteringen en daarmee de economie weer op de been helpen. Of dat gelukt is, daarover verschillen de meningen. Wel staat vast dat de balansomvang van de Amerikaanse centrale bank sterk is toegenomen door de verschillende aankoopprogramma’s.
Onbeperkt lenen
De Federal Reserve koopt de Amerikaanse staatsobligaties (op dit moment $45 miljard per maand) via de secundaire markt. Er is formeel dus geen sprake van directe monetaire financiering, maar in de praktijk lijkt het daar wel op. Alle rente die de Fed ontvangt op staatsobligaties wordt opnieuw in schuldpapier van de Amerikaanse overheid gestopt. Daardoor ligt de effectieve aankoop van schuldpapier dichter bij de $50 miljard dan $45 miljard per maand. Met een verwacht begrotingstekort van $745 miljard per jaar financiert de Amerikaanse overheid dus bijna 80% van haar tekorten via de centrale bank.
Balans Federal Reserve groeit Schulden monetiseren
Het monetiseren van schulden is het financieren van tekorten met nieuwe geldcreatie. Normaal gesproken moet de overheid het geld ophalen bij beleggers en kan het geld maar één keer uitgegeven worden. Verstrekt de centrale bank (al dan niet direct) het geld aan de overheid, dan verandert de situatie. De overheid kan blijven spenderen, terwijl de beleggers met hun geld andere dingen kunnen doen. Zo kunnen bubbels ontstaan in andere markten, zoals aandelen, vastgoed, grondstoffen enzovoort. Voor elke dollar die de Federal Reserve in staatsobligaties stopt neemt de geldhoeveelheid in circulatie toe, wat een inflatoir effect heeft.
CNS News schrijft dat hyperinflatie in andere landen consistent voortkwam uit een een-tweetje tussen de centrale bank en de overheid. Op het moment dat eerstgenoemde overging op onbeperkte financiering van de tekorten van de overheid ging het mis…
Hypotheekschuld
Naast staatsobligaties haalt de Federal Reserve ook hypotheekleningen uit de markt. Op de peildatum van 14 augustus stond er afgerond $1,3 biljoen aan zogeheten ‘mortgage-backed securities’ op de balans van de centrale bank. In januari 2009 had deze post een omvang van slechts $5,6 miljard. Dat zijn leningen die de markt niet meer wil hebben en die de balans van banken en hypotheekverstrekkers ‘vervuilen’. De Federal Reserve neemt deze bezittingen over in ruil voor dollars. Banken parkeren deze dollars weer bij de centrale bank, de zogeheten “excess reserves”. Zo lang het daar blijft liggen is er geen stijging van de hoeveelheid geld in omloop.
Bernanke heeft $2 biljoen aan Treasuries -
FOMC: Bernanke blijft stimuleren
Bernanke blijft de economie ondersteunen met het stimuleringsprogramma van $85 miljard per maand. Binnen de Amerikaanse centrale bank is men het er unaniem over eens dat de stimulering op den duur afgebouwd moet worden (tapering), maar de economische vooruitzichten zijn nog niet goed genoeg om daar nu al mee te beginnen. In de communicatie naar buiten toe wordt de afbouw van het stimuleringsprogramma al heel vaak genoemd, maar steeds blijken het loze woorden te zijn.
FOMC notulen
Uit de notulen van de FOMC vergadering van 30 en 31 juli halen we de volgende kernpunten ten aanzien van de economische vooruitzichten:
- GDP sterkt aan in tweede helft 2013
- Rente op staatsobligaties en langlopende kredieten stijgt
- Economische groei is in 2013 afgeremd door sequester bezuinigingen
- Huizenmarkt herstelt weer wat, maar nieuwe hypotheekaanvragen lopen sterk terug
- Werkloosheid daalt, maar participatiegraad beroepsbevolking blijft laag
- Consumentenbestedingen trekken weer wat aan
- Inflatie blijft nog steeds beneden de target van 2%
Hoe realistisch is de afbouw van het stimuleringsprogramma van $40 miljard aan hypotheekleningen en $45 miljard aan langlopende staatsobligaties? De werkloosheid blijft hoog, de rente op Amerikaans schuldpapier is de laatste weken sterk toegenomen en het buitenland koopt steeds minder Amerikaans schuldpapier. Dat zijn geen omstandigheden waarin de Federal Reserve haar stimuleringsprogramma kan afbouwen. Iemand moet de schuldfinanciering van de Verenigde Staten voor haar rekening nemen, maar wie doet dat als het buitenland geen geld meer wil uitlenen aan de Amerikaanse regering? Als de Amerikaanse centrale bank de rente laag wil houden, dan moet ze alle schulden overnemen die anderen niet meer willen hebben. Het zijn de buitenlandse obligatiehouders als China en Japan die bepalen hoeveel er ‘getapered‘ kan worden, niet Bernanke…
you must have noticed the utterly nonsens the FED is producing on taper .. Why ? Because the rest of the world decides on the taper
— Freegolds (@freegolds) August 21, 2013
Stimuleringsprogramma
Het stimuleringsprogramma van $85 miljard blijft voorlopig van kracht. Ook gaat de Federal Reserve door met het opnieuw investeren van rente-inkomsten uit al het schuldpapier. Daardoor is de totale hoeveelheid schuldpapier die de Amerikaanse centrale bank uit de markt haalt feitelijk een stuk groter dan die $85 miljard. Ook inkomsten uit eerdere stimuleringsprogramma’s worden opnieuw belegd in schuldpapier. In de woorden van de Fed:
“At the conclusion of its discussion, the Committee decided to continue adding policy accommodation by purchasing additional MBS at a pace of $40 billion per month and longer-term Treasury securities at a pace of $45 billion per month and to maintain its existing reinvestment policies. In addition, the Committee reaffirmed its intention to keep the target federal funds rate at 0 to ¼ percent and retained its forward guidance that itanticipates that this exceptionally low range for the federal funds rate will be appropriate at least as long as the unemployment rate remains above 6½ percent, inflation between one and two years ahead is projected tobe no more than a half percentage point above the Committee’s 2 percent longer-run goal, and longer-term inflation expectations continue to be well an-chored.”
The Committee directs the Desk to maintain its policy of rolling over maturing Treasury securities into new issues and its policy of reinvesting principal payments on all agency debt and agency mortgage-backed securities in agency mortgage-backed securities.”
Meer stimulering!
In de pers wordt steeds de discussie gevoerd over de afbouw van het stimuleringsprogramma. Maar wat als de Federal Reserve juist meer wil stimuleren? Ook dat is tenslotte mogelijk…
“The Committee is prepared to increase or reduce the pace of its purchases to maintain appropriate policy ac-commodation as the outlook for the labor market or inflation changes.”
Geen tapering -
Wie koopt de Amerikaanse schuld?
Gisteren schreven we op Marketupdate dat het buitenland Amerikaanse schuld weer van de hand doet. China en Japan verkochten in juni beide ongeveer $20 miljard aan Amerikaanse staatsobligaties. Andere landen deden netto ook $17 miljard van het schuldpapier van de hand. Wie koopt al deze schulden?
De volgende grafiek van Zero Hedge laat zien dat er één koper was voor de Amerikaanse staatsobligaties. Die kocht in de maand juni bijna dezelfde hoeveelheid schuldpapier die het buitenland van de hand deed, namelijk $59,1 miljard aan obligaties. Welke instantie zou dat kunnen zijn?
Wie koopt Amerikaanse staatsobligaties? -
JP Morgan stopt met handel in grondstoffen?
JP Morgan Chase bracht onlangs een persbericht naar buiten waarin het bedrijf aangeeft op zoek te zijn naar ‘strategische alternatieven’ voor haar fysieke grondstoffenhandel. De zakenbank schrijft het volgende:
“Om de waarde te maximaliseren verkent JP Morgan de komende tijd een hele reeks van opties. Dat is inclusief – maar niet beperkt tot – een verkoop, een spin off of een strategisch partnerschap van de fysieke grondstoffenhandel. Gedurende deze verkenningsperiode blijft het bedrijf haar activiteiten in de fysieke grondstoffenhandel voortzetten en volledig ondersteunen.
JP Morgan heeft in de afgelopen jaren een leidinggevende positie opgebouwd in de grondstoffenhandel, waarmee ze een hoge omzet gerealiseerd heeft. Deze bedrijfstak is consistent uitgeroepen tot ’top client business’ in het jaarlijkse rapport van Greenwich Associates. Ook werd het recent door het tijdschrift Energy Risk verkozen tot derivatenhuis van het jaar.
De bank zal volledig toegewijd blijven aan haar traditionele bankactiviteiten in de grondstoffenmarkt, zoals het faciliteren van handel in financiële derivaten en de opslag en handel van fysieke edelmetalen. De bank zal liquiditeit blijven verschaffen en adviezen blijven verstrekken aan multinationals en instanties die jarenlang vertrouwd hebben op de expertise van JP Morgan op het gebied van wereldwijd risicomanagement.”
Federal Reserve
Het persbericht van JP Morgan komt enkele dagen na het besluit van de Federal Reserve om de grondstoffenhandel door banken onder de loep te nemen. In 2003 besloot de Amerikaanse centrale bank toestemming te verlenen aan commerciële banken om te handelen in de fysieke grondstoffenmarkt. Banken als JP Morgan en Morgan Stanley hebben miljarden verdiend met de handel in grondstoffen, maar volgens de Amerikaanse centrale bank hebben ze teveel macht verkregen in deze markten. Omdat de banken controle hebben over energiecentrales, metaaldepots en olieraffinaderijen zijn ze in een positie om de markt te manipuleren. Grote industriële afnemers van aluminium hebben de banken beschuldigd van prijsopdrijving, wat het gevolg zou zijn van de machtige positie die banken hebben. Banken zouden traag zijn met het uitleveren van aluminium, waardoor de premie op fysiek metaal stijgt. Banken die het metaal opslaan profiteren daarvan, omdat ze meer huur binnenhalen voor de opslag van metalen.
Het afgelopen decennium stegen de grondstoffenprijzen razendsnel, met als gevolg dat meer investeringsbanken zich op de grondstoffenmarkt stortten. Op het hoogtepunt haalden banken $15 miljard omzet uit de handel in grondstoffen, zo schrijft Reuters. Sindsdien hebben toezichthouders een poging gedaan de handel voor eigen rekening door banken aan banden te leggen. Daarnaast werden er margeverplichtingen ingevoerd en werden er lagere limieten gesteld aan de maximale bonussen voor bankiers.
In 2012 haalden Amerikaanse banken ongeveer $6 miljard omzet uit de grondstoffenhandel, zo berekenden consultants van Coalition. Een groot deel van die omzet kwam voor rekening van derivatenhandel, maar er zijn ook veel banken actief in de fysieke markt. Dat doen ze om betere informatie te vergaren over de markt of om extra diensten aan te kunnen bieden aan klanten.
De Federal Reserve heeft banken in 2003 toestemming gegeven om te handelen in de grootste grondstoffenmarkten, zo lang er ook futurescontracten van betreffende grondstoffen bestaan waar de CFTC op toeziet. Zo kunnen banken wel handelen in ruwe olie en benzine, maar niet in ijzererts.
JP Morgan Chase overweegt handel in grondstoffen af te stoten? -
“Helft winstgroei bedrijven door lage rente”
Toen de Amerikaanse centrale bank begon met haar stimuleringsprogramma kreeg ook de aandelenmarkt een sterke impuls. De vraag is nu hoe groot de bijdrage van de Fed was voor de beursrally die in maart 2009 begon. Nu grote Amerikaanse bedrijven hun cijfers naar buiten brengen komt Reuters met een analyse.
Volgens Reuters is het moeilijk om een relatie te vinden tussen de winstgroei van bedrijven en het stimulerende beleid van de Amerikaanse centrale bank. Robbert van Batenburg, directeur marketing strategie van de broker Newedge USA LLC in New York, maakte er een inschatting van. Hij bestudeerde de bedrijfswinsten sinds 2009 en corrigeerde deze cijfers voor het effect van de lagere rente. Sinds het uitbreken van de financiële crisis heeft de Amerikaanse centrale bank de rente extreem verlaagd, waardoor ook de rente op bedrijfsobligaties gezakt is.
Had de Amerikaanse centrale bank de rente niet verlaagd, dan waren de bedrijfswinsten volgens van Batenburg aanzienlijk lager geweest. Hij stelt dat 47% van alle winstgroei van de S&P 500 bedrijven sinds 2009 te danken is aan de lage rente. “Mensen onderschatten de mate waarin kwantitatieve verruiming de S&P heeft geholpen. […] Het effect is vergelijkbaar met een atleet op steroïden.”
Eind 2009 was de winst per aandeel per kwartaal voor bedrijven uit de S&P 500 minder dan $20, waarvan gemiddeld ongeveer $4 per aandeel aan dividend werd uitgekeerd. Nu genereren de bedrijven uit de S&P 500 beursindex volgens van Batenburg gemiddeld een hogere winst van $26,70 per aandeel per kwartaal, maar betalen ze slechts $1,50 aan dividend uit.
Lage rente
Sinds 2000 winsten bedrijven hun winst per aandeel te verdrievoudigen. Niet vreemd, gezien de ontwikkeling van de rente. De Federal Funds Rate, de rente die banken voor zeer korte leningen betalen, was eind 2007 nog 4,5%. Sinds het uitbreken van de financiële crisis is die rente snel omlaag gebracht naar 0 tot 0,25 procent. De lange-termijn zakte ook, van meer dan 5% in 2007 naar een dieptepunt van 1,4% in de zomer van 2012. Volgens David Rosenberg, econoom en strateeg bij Gluskin Sheff + Associates in Toronto, hebben de lagere rente en de belastingvoordelen voor het Amerikaanse bedrijfsleven ongeveer $30 bijgedragen aan de brutowinst per aandeel van de S&P 500 bedrijven.
Bijna 40% van de totale winstgroei kan worden toegeschreven aan de daling van de rente. Daar zitten niet de besparingen van een lagere huur bij in. “Het resultaat van de lagere rente is dat bedrijven de kosten van hun kapitaal substantieel omlaag konden brengen”, aldus van Batenburg.
Het bedrijfsleven heeft geanticipeerd op de blijvend lage rente van de Federal Reserve. Volgens Morgan Stanley hebben bedrijven de afgelopen jaren benut om veel kortlopende leningen om te zetten in obligaties met een langere looptijd.
Wat als de rente stijgt?
Beleggers vrezen dat de aandelenmarkt hard geraakt zal worden als het stimuleringsprogramma van de Amerikaanse centrale bank stopt en de rente weer gaat stijgen. Alleen de suggestie van ’tapering’ was al voldoende om de aandelenkoersen in juni lager te zetten. Sinds de laatste toespraak van Bernanke, waarin hij de geruchten over ’tapering’ weerlegde, zijn de aandelenkoersen weer wat gestegen. De rente op Amerikaanse Treasuries met een looptijd van 10 jaar bleef echter op een hoog niveau steken.
Russell Price, econoom bij Ameriprise Financial Services in Michigan, plaatst een kanttekening bij de analyse van van Batenburg. Volgens hem weten we niet wat er met de rente was gebeurd als de Federal Reserve niet had ingegrepen. Hij denkt dat de winstgroei voor een veel groter gedeelte te danken is aan belastingvoordelen en aanpassing van de boekhoudregels ten aanzien van afschrijvingen.
Daar zouden we nog aan toe kunnen voegen dat de daling van de rente ook veroorzaakt kan zijn door een vlucht richting veiligheid of liquiditeit. Aan het begin van de financiële crisis daalde de vraag naar aandelen ten gunste van de vraag naar bedrijfsobligaties. Ook die ontwikkeling heeft een neerwaartse druk gegeven op de rente die S&P 500 bedrijven betalen voor nieuwe leningen.
De EBITDA marge, de winstmarge voor aftrek van rente, belastingen en afschrijvingen, bereikte in 2007 een piek van 25,6%. Recent zakte die marge tot onder de 20%.
Aandelenmarkt gaat mee op de golven van goedkoop geld (Bron: Zero Hedge) -
Toespraak Bernanke maakt weinig indruk
De financiële markten waren niet onder de indruk van de toespraak die Beanke gisteren hield voor het Congres. De aandelenmarkt veerde iets op en de rente op Amerikaans schuldpapier ging wat omlaag, terwijl goud en zilver respectievelijk 1 en 2,5 procent goedkoper werden. Beanke zei dat de centrale bank nog steeds de intentie heeft om de stimulering af te bouwen, maar dat het tempo niet vast ligt.
In feite zegt Beanke weinig nieuws, want tijdens zijn vorige toespraak hintte hij ook al naar een afbouw van het stimuleringsprogramma. Gisteren voegde de Fed-voorzitter eraan toe dat het tempo waarin dat gebeurt afhankelijk zal zijn van het economische herstel en de inflatie. Dat wisten we vorig jaar ook al, toen de QE3 en QE4 programma’s werd aangekondigd. Sindsdien haalt de centrale bank iedere maand $85 miljard aan schuldpapier uit de markt.
De centrale bank heeft geen einddatum gegeven voor het aankoopprogramma. Alles wat we weten is dat de Fed de intentie heeft de werkloosheid naar 6,5% te brengen, zo lang de inflatie dicht bij de 2% blijft. Dat was ook de kevan de toelichting die Beanke gisteren gaf. Hij zei dat de arbeidsmarkt en de huizenmarkt al weer wat herstel laten zien, maar dat de economie als geheel nog steeds maar langzaam aantrekt.
Werkloosheid
De werkloosheid is nog te hoog en de inflatie ligt nog ruim beneden de doelstelling van 2%, waardoor de centrale bank van Amerika voorlopig blijft stimuleren. De president van de centrale bank wil in 2014 het stimuleringsprogramma afbouwen, maar garanties worden niet gegeven.
Vooral de volgende passage uit zijn verklaring is opmerkelijk:
“Als de daling van de gemeten werkloosheid voor een aanzienlijk gedeelte een weerspiegeling is van de cyclische daling van de participatiegraad en niet van een verbeterde arbeidsmarkt, dan is een daling van de werkloosheid naar 6,5% waarschijnlijk niet voldoende voor het comité om de rente te verhogen.”
Ook Beanke weet dat het werkloosheidspercentage weinig zegt over de gezondheid van de Amerikaanse arbeidsmarkt. Op Marketupdate hebben we in het verleden al vaker geschreven over de zorgelijke ontwikkeling van de participatiegraad. Steeds meer Amerikanen die werkloos zijn en die niet meer naar werk zoeken vallen buiten de statistieken. Dat zien we terug aan de participatiegraad, die in de afgelopen jaren is weggezakt naar het laagste punt in ruim dertig jaar.
Fed blijft stimuleren
De prijsdaling van goud en zilver is moeilijk te begrijpen als we de volgende passage van Beanke’s toespraak nog eens nalezen:
“We vertrouwen op een korte rente van bijna nul procent en een intentieverklaring om de rente langdurig op een uitzonderlijk laag niveau te houden – ons tweede beleidsinstrument – om het soepele monetaire beleid gedurende een lange periode vast te kunnen houden. Zelfs als de economie herstelt en de werkloosheid daalt richting meer normale niveaus. In een juiste samenstelling kunnen deze twee beleidsinstrumenten het grote mate van verruiming bieden die nodig is voor een sterker economisch herstel met prijsstabiliteit”
De Federal Reserve heeft al een aantal dingen gezegd die eigenlijk heel positief zijn voor edelmetalen. Als eerste geeft Beanke aan dat een werkloosheid van 6,5% niet genoeg is om het monetaire beleid te verkrappen, indien de daling het gevolg is van een verslechtering van de participatiegraad. Verderop in zijn toespraak laat Beanke weten dat de korte rente extreem laag zal blijven, ook na het afbouwen van het stimuleringsprogramma.
Van een ruim monetair beleid zullen we voorlopig geen afstand nemen, dat moet inmiddels duidelijk zijn. Dat is genoeg reden om in fysiek edelmetaal te blijven zitten.
-
St. Louis Fed: QE helpt vooral de rijksten
De Federal Reserve becijferde dat het totale netto vermogen van Amerikaanse huishoudens eind vorig jaar $66,1 biljoen bedroeg. Dat is slechts een fractie minder dan de piek van $67,4 biljoen in het derde kwartaal van 2007. In het eerste kwartaal van 2009 bereikte het vermogen van huishoudens door lagere aandelenkoersen een dieptepunt van $51,4 biljoen. Onderstaande grafiek laat zien dat 91% van de nominale verliezen is weggepoetst, geholpen door het stimuleringsbeleid van de Federal Reserve. Maar is daarmee het leed van de crisis vergeten?
Misleidend
De St. Louis Fed vindt van niet, want op hun eigen website leggen ze uit waarom het cijfer misleidend is. Zo wordt het effect van inflatie niet meegerekend in de berekening van het totale vermogen van de huishoudens. Het is een nominaal cijfer dat pas enige betekenis heeft na correctie voor inflatie. Als we een correctie toepassen op basis van de officiele inflatiecijfers komen we tot de conclusie dat de vermogens van huishoudens nog ruim 10 tot 15 procent beneden het oude record staan. De St. Louis Fed gaat uit van een stijging van de consumentenprijzen van ongeveer 2% per jaar. Met hetzelfde bedrag kan men vandaag de dag ongeveer 10% minder kopen dan in 2007.
Het tweede aandachtspunt is dat het totale vermogen van alle huishoudens geen rekening houdt met de ontwikkeling van de populatie. Uiteraard is het makkelijk om het totale vermogen om te rekenen naar vermogen per inwoner, maar dat is niet wat dit cijfer laat zien. De St. Louis Fed schrijft dat er nu 3,8 miljoen meer huishoudens zijn dan in het derde kwartaal van 2007, een toename van 3,4%. Er zijn dus meer huishoudens die het totale vermogen van $66,1 biljoen moeten delen.
Het derde aandachtspunt is de verdeling van de welvaart. Het herstel van het totale vermogen tussen begin 2009 en eind 2012 is voor een belangrijk deel (62%) toe te schrijven aan hogere aandelenkoersen. Maar niet iedereen heeft een aandelenportefeuille. Sterker nog, vooral de minder vermogende Amerikanen zijn door de beurscrash van 2008 en 2009 afgeschrikt. Velen durfden niet meer in te stappen en hebben de rally die in maart 2009 begon langs zich heen zien gaan. Een groot gedeelte van alle aandelen is in handen van een relatief kleine groep zeer vermogende families. Die hebben het dus veel meer geprofiteerd van de opwaartse beweging van aandelen dan de middenklasse.
Dat QE de aandelenmarkt een goede impuls heeft gegeven blijkt wel uit de grafieken bij dit en dit artikel uit het Marketupdate archief.
Vermogen huishoudens is nominaal bijna terug op oude niveau, maar niet alle Amerikanen zullen dat zo ervaren (Bron: St. Louis Fed)
-
St. Louis Fed: “Geen reden om stimulering terug te schroeven”
Het stimuleringsprogramma van de Federal Reserve (momenteel zijn het er twee) heeft als doel de rente op langlopende leningen kunstmatig laag te houden. Dat is niet alleen nodig om de Amerikaanse staatsschuld betaalbaar te houden, maar ook om consumenten aan te moedigen meer geld te lenen. Sinds het uitbreken van de financiële crisis in 2008 heeft de Federal Reserve bijna non-stop geïntervenieerd op de markt voor schuldpapier. Sinds eind 2008 zijn er al honderden miljarden dollars aan hypotheekleningen en langlopende staatsobligaties uit de markt gehaald. Dat zal de centrale bank naar eigen zeggen blijven doen zo lang de officiële werkloosheid hoger is dan 6,5% en de inflatie op een laag niveau blijft.
Volgens de laatste statistieken is de werkloosheid in de VS 7,5% en ligt de inflatie op een zeer bescheiden 1,1%. Dat betekent dat de Federal Reserve haar stimuleringsprogramma intact houdt. James Bullard liet na afloop van een speech in Frankfurt weten dat het stimuleringsprogramma gehandhaaft zal worden:
“De inflatie is vrij laag in de VS en ik kan me geen goede reden voorstellen om het stimuleringsprogramma te wijzigen, tenzij de inflatie weer gaat stijgen richting de doelstelling [van 2%]” (via Marketwatch)
Recent gingen er geluiden rond dat de centrale bank haar stimuleringsprogramma zou afbouwen, omdat de economie het misschien minder hard nodig zou hebben. Willam Dudley van de New York Fed gaf afgelopen dinsdag ook een speech, waarin hij kenbaar maakte nog niets te weten over een mogelijke uitbreiding of verkleining van het stimuleringsprogramma.
James Bullard (St. Louis Fed) ziet geen reden om stimuleringsprogramma te wijzigen (Afbeelding via Bloomberg)
-
Bank of Korea: “Stoppen met stimulering door Fed zeer risicovol”
Er zijn grote risico’s verbonden aan het stopzetten of terugdraaien van het opkoopprogramma van de Amerikaanse centrale bank, zo stelt Kim Choong Soo van de Bank of Korea. “Als de VS een einde gaat maken aan het monetaire stimuleringsbeleid, dan riskeert de hele wereld een renterisico in de obligatiemarkt”. De gouveeur van de Bank of Korea stelt dat banken hun balans in een dergelijke situatie opnieuw moeten versterken conform de Basel III regels, omdat de waarde van obligaties kan zakken. “Dat is een probleem waar men over na moet denken”.
De uitspraken van de gouveeur van de Bank of Korea weerspiegelen de wereldwijde zorgen over het ongekende stimuleringsbeleid van de Federal Reserve. Zelfs economen van het IMF waarschuwden afgelopen week in een rapport over een “potentieel scherpe stijging van de lange-termijn rente” die “moeilijk te controleren zal zijn”. Het gevaar is volgens het IMF zelfs zo groot dat een beëindiging van het stimuleringsprogramma van de Federal Reserve het de wereldwijde groei en financiële stabiliteit kan ondermijnen.
Kapitaalstromen
Ook de gouveeurs van de centrale banken van Mexico en India waarschuwden eerder dit jaar voor de gevaren van een koerswijziging van de Amerikaanse centrale bank. Beide verwachten een gigantische uitstroom van kapitaal uit hun land als de Fed haar stimuleringsbeleid beëindigt.
Norman Chan van de Hong Kong Monetary Authority waarschuwde voor de kwetsbaarheid van huishoudens die gewend zijn geraakt aan de lage rente. Als ze meer rente moeten gaan betalen over hun uitstaande schulden kunnen ze in de problemen komen, aldus Chan.
Vlucht naar voren
Centrale banken van opkomende economieën volgen in de voetsporen van de ‘Westerse’ centrale banken. De centrale banken van onder meer Korea, Israël en Australië verlaagden recent nog de rente. In de ‘ontwikkelde’ landen, waar de schuldquote relatief hoog is, staat de rente al op de bodem. In opkomende markten is men nog steeds bezig de rente omlaag te brengen tot niveaus waarop hun economie goed kan concurreren met het buitenland.
Tegelijkertijd kopen centrale banken van opkomende landen fysiek goud bij, zodat ze een toekomstige afwaardering van al het niet-renderende schuldpapier kunnen opvangen. Ook Zuid-Korea heeft na het uitbreken van de financiële crisis veel goud gekocht.
Kim Choong Soo (Bank of Korea) waarschuwt voor gevaren van een wijziging in beleid Fed