Beleggers hebben in de maand juli $2,3 miljard aan vermogen weggehaald uit goud-ETF’s, zo blijkt uit cijfers van BlackRock. Door de prijsdaling zijn veel speculatieve beleggers uit goud gestapt, om geld vrij te maken voor andere beleggingen. In de maand juli daalde de goudprijs in dollars naar het laagste niveau in meer dan vijf jaar tijd, terwijl de prijs in euro’s het laagste niveau sinds het begin van dit jaar aantikte.
“Als de goudprijs daalt zoeken beleggers en hedgefondsen de uitgang en dat versterkt de prijsdaling. We hebben een paar maanden van groei gehad en wat aankopen in januari, maar van maart tot en met mei en in de maand juli werd er opnieuw goud geliquideerd”, zo verklaarde analist Jonathan Butler van Mitsubishi tegenover de Financial Times.
De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog.
De goudvoorraad van het grootste goud-ETF ter wereld is door de recente daling van de goudkoers gezakt naar het laagste niveau sinds september 2008. Het ETF liquideerde de afgelopen week 20 ton goud, waarmee de totale voorraad van het fonds naar 687,31 ton zakte. Vrijdag was de uitstroom het grootst, toen ging 1,6% van de totale voorraad edelmetaal uit de kluis. Dat was de grootste uitstroom op één dag sinds juni 2013.
Beleggers stappen uit goud-ETF’s uit angst voor een verdere daling van de goudkoers. Deze week zakte de prijs naar €1.000 per troy ounce, het laagste niveau sinds het begin van dit jaar. In dollars bereikte de goudkoers zelfs het laagste niveau in meer dan vijf jaar tijd. De verwachting van een stijgende rente in de VS en de waardestijging van de dollar waar goud meestal in genoteerd wordt drukt zwaar op de goudkoers.
Goud-ETF's op hun retour?
Vanaf 2004 kwamen de eerste goud-ETF's op de markt. Het GLD fonds werd al snel de grootste en zag haar totale goudvoorraad groeien van iets meer dan 100 ton tegen het einde van 2004 naar een record van ongeveer 1.350 ton in december 2012. Sindsdien is de voorraad goud weer gehalveerd, omdat beleggers bijna onafgebroken goudaandelen verkochten.
Niet alleen het GLD zag goud wegvloeien uit het fonds, maar ook vergelijkbare ETF's. De totale goudvoorraad van alle goud-ETF's samen zakte deze week naar het laagste niveau sinds 2009, zo blijkt uit cijfers van Bloomberg. De volgende twee grafieken laten de voorraadontwikkeling van GLD zien, afgezet tegenover de goudkoers in dollars.
Lees verder bij Doijer & Kalff
Totale goudvoorraad GLD terug op laagste niveau sinds september 2008
Maandelijkse instroom en uitstroom van goud uit GLD
Door de stijging van de goudprijs van de afgelopen weken is er opnieuw belangstelling voor goud-ETF’s. De totale voorraad van het GLD, het grootste exchange-traded fund voor goud ter wereld, nam deze maand al met 31,43 ton toe. Dat is de grootste maandelijkse instroom in meer dan twee jaar tijd. De goudprijs in dollars is sinds het begin van dit jaar al met ongeveer 10% gestegen, terwijl de prijs in euro’s zelfs bijna 17% hoger staat dan begin dit jaar. Toenemende onzekerheid over de wereldeconomie en grote bewegingen op de valutamarkt maken beleggers onzeker. Ook speelt de trend van steeds lagere rentes op staatsobligaties goud in de kaart als alternatieve vluchthaven.
Op het moment van schrijven beschikt het GLD over een goudvoorraad van ruim 740 ton, goud dat als onderpand dient voor de aandelen GLD die dagelijks verhandeld worden. Dat is een toename van ongeveer 5% ten opzichte van begin januari. Een aantal grote banken kan goud aan het fonds toevoegen wanneer de aandelen duurder zijn dan goud. Op dezelfde manier kunnen banken goud uit het fonds halen door aandelen terug te kopen van beleggers. Dat doen ze wanneer de koers van GLD lager ligt dan de goudkoers.
Het grootste goud-ETF ter wereld liquideerde in de maand oktober 28,66 ton aan goud, de grootste maandelijkse uitstroom van goud van dit jaar. Beleggers verkochten ruim $1 miljard aan aandelen van het fonds, omdat ze hun vertrouwen in het edelmetaal verloren hebben. De goudkoers zakte in oktober naar het laagste niveau in ruim vier jaar tijd, nadat afgelopen vrijdag het belangrijke steunniveau van $1.180 per troy ounce doorbroken werd.
Het GLD fonds werd in 2004 opgericht en bereikte eind 2012 een recordvolume van 1.353,3 ton goud. Als gevolg van de scherpe daling van de goudkoers sinds begin 2013 zijn veel beleggers weer uit GLD gestapt. Eind oktober zat er nog maar 741 ton goud in het fonds, dat was het laagste niveau sinds september 2008. Doijer & Kalff maakte een grafiek van de maandelijkse in- en uitstromen van goud uit het ETF. Wilt u weten hoe dat precies in zijn werk gaat, lees dan het volledige artikel.
We hebben op Marketupdate al verschillende keren een grafiek laten zien van de ontwikkeling van de goudvoorraad in GLD, het grootste goud-ETF ter wereld. Maar er zijn meer ETF’s die in 2013 veel goud van de hand hebben gedaan. Door de prijsdaling van goud zijn beleggers in ETF’s massaal uitgestapt. Die aandelen werden gekocht door partijen die genoeg vermogen hebben om daadwerkelijk fysiek goud op te vragen uit de kluizen.
Goud-ETF’s lopen leeg
Jesse’s Café Américain publiceerde deze week twee grafieken, één van de voorraadontwikkeling van goud-ETF’s en één voor zilver-ETF’s. De data voor deze grafieken is afkomstig van Nick Laird van Sharelynx, die op zijn eigen site meer statistieken bijhoudt over de goudmarkt en de zilvermarkt. De eerste grafiek laat zien dat goud-ETF’s dit jaar al 856 ton edelmetaal uit hun voorraad hebben gehaald. Daarvan is waarschijnlijk een groot gedeelte verhuisd naar de Aziatische markt, waar de vraag naar fysiek goud nog steeds ongekend groot is.
Voorraadontwikkeling van goud-ETF’s in 2013
Zilver-ETF’s blijven in trek
Tegenover een grote uitstroom van goud staat een netto instroom van zilver in ETF’s. Kennelijk zijn beleggers in zilver meer volhardend of meer geduldig dan de beleggers in goud. De prijs van zilver is dit jaar nog harder onderuit gegaan dan die van goud en staat op het moment van schrijven bijna 30% lager in euro’s. De goudprijs is dit jaar met 23,5% gezakt in onze valuta.
Net als in de goudmarkt zien we ook in de zilvermarkt een stijging van de vraag naar het fysieke metaal, ondanks een daling van de prijs. Dat komt omdat de prijzen van goud en zilver worden vastgesteld op de termijnmarkt, waar vrijwel uitsluitend papieren claimbewijzen verhandeld worden. Er verschuift bijna geen fysiek metaal op deze markten, waardoor het mogelijk is dat de goudprijs en de zilverprijs laag blijft.
Hoe dan ook, zilver-ETF’s voegden dit jaar netto enkele honderden tonnen edelmetaal aan hun reserves toe. De volgende grafiek laat die ontwikkeling goed zien. Zelfs de COMEX zag haar zilvervoorraden toenemen, zo blijkt uit deze gegevens.
Aziaten beleggen steeds meer in goud-ETF’s, zo blijkt uit de laatste cijfers van fondstracker Lipper en uit berekeningen van Reuters. Ze stopten in het tweede kwartaal van dit jaar netto $33,5 miljoen in goud-ETF’s en in fondsen die goudmijnen kopen. In dezelfde periode deden Westerse beleggers juist posities in goud-ETF’s en goudmijnen van de hand. In het tweede kwartaal van dit jaar ging het om een daling van $18 miljard.
De verschillende reacties van Westerse en Aziatische beleggers op de 20% daling van de goudprijs is veelzeggend. In Azië neemt de belangstelling voor goud-ETF’s en fondsen die investeren in goudmijnen nog steeds toe, terwijl steeds meer Westerse beleggers het besluit nemen om uit te stappen. De genoemde bedragen laten tevens zien dat de markt voor ‘papiergoud’ en aandelen van goudmijnen in Azië nog steeds zeer klein is (+$33,5 miljoen versus -$11 miljard).
‘Goud is meer dan een beleggingsobject’
Reuters schrijft dat het Indiase ‘SBI Gold Exchange Traded Scheme’ en het Japanse ‘Nomura Gold Futures Fund’ in het tweede kwartaal een instroom van nieuw kapitaal registreerden. “Goud is niet alleen een beleggingsobject in Azië, het is ook een luxegoed. Als de prijs daalt hebben Aziaten de neiging om meer goud te kopen”, zo verklaarde vermogensbeheerder Tanawat Roongtanapirom van Kasikorn Asset Management tegenover Reuters. Kasikorn Asset Management is met een totaal beheerd vermogen van omgerekend $591 miljoen het grootste goudfonds van Azië.
Ondanks de instroom van $33,5 miljoen in Aziatische goudfondsen blijft de totale omvang van deze ‘papieren goudmarkt’ veel kleiner dan in de VS, waar vermogensbeheerders als John Paulson (Paulson & Co inc.), David Einhorn (Greenlight Capital Management) en Dan Loeb (Third Point LLC) een aanzienlijk blootstelling hebben aan de goudprijs.
Goud-ETF’s nieuw in Azië
Reuters merkt op dat goud-ETF’s nog relatief nieuw zijn op de financiële markten van Azië. China gaf onlangs nog goedkeuring aan de twee eerste Chinese goud-ETF’s. De twee fondsen haalden omgerekend in totaal $261 miljoen op bij beleggers, minder dan verwacht. Ook in India is de belangstelling voor ‘papiergoud’ beperkt. Hoewel Indiase beleggers keuze hebben uit veertien verschillende goud-ETF’s beheren deze fondsen samen minder dan 40 ton aan fysiek goud. Een fractie van de 860 ton fysiek goud die India het afgelopen jaar importeerde.
Volgens Siyi Lim, ETF-analist bij OCBC Investment Research uit Hong Kong, raken steeds meer beleggers bewust van de mogelijkheid om in goud-ETF’s te stappen. “We zien beleggers in toenemende mate voor ETF’s kiezen om gemakkelijker goud te kunnen kopen en verkopen. De vraag naar de goud-ETF’s is met name sterk in Hong Kong, Macau en India”.
De Economic Times of India schrijft namelijk dat Indiase goud-ETF’s voortaan tot 20% van hun goud mogen uitlenen. Een ETF is een fonds dat een bepaalde hoeveelheid fysiek goud beheert voor haar aandeelhouders. Beleggers die aandelen van het ETF kopen hebben op deze manier blootstelling aan de goudprijs, zonder dat ze de bijkomende kosten hebben voor de levering en opslag van fysiek edelmetaal.
Het idee achter deze nieuwe maatregel is dat het goud dat deze fondsen beheren opnieuw gebruikt kan worden, door het weer uit te lenen aan juweliers. In ruil voor het uitlenen krijgen de goud-ETF’s een vergoeding, waarmee ze de kosten kunnen dekken en eventueel een rendement kunnen uitkeren aan de aandeelhouders. Door een gedeelte van het fysieke goud uit het ETF te onttrekken en dat beschikbaar te stellen aan de juweliers hoeft er minder metaal ingevoerd te worden, zo is de gedachte.
“Dit zal goud-ETF’s helpen om hun kosten te verlagen en daarmee voordeel geven aan de aandeelhouders.. Het is een verandering die we verwelkomen”, aldus Rajan Mehta van Benchmark ETF. Mehta heeft dit idee eerder al voorgelegd aan de overheid en ziet zijn plan nu werkelijkheid worden. In januari schreef ik op Marketupdate ook al over het uitlenen van goud door goud-ETF’s.
Fractioneel goud
Door de sterke vraag naar goud loopt het tekort op de betalingsbalans verder op, want India heeft zelf vrijwel geen goudmijnindustrie. Het goud dat nodig is om aan de binnenlandse vraag te voldoen moet dus ergens anders vandaan komen. Volgens Sundeep Sikka van vermogensbeheerder Reliance CapitalBSE zullen aandeelhouders van deze goud-ETF’s ook profiteren, omdat ze een cashflow halen uit het goud van het ETF. Omdat slechts 20% van het goud uitgeleend mag worden blijft het ETF in een positie om aandeelhouders uit te keren, aldus Bullionstreet. Het is vergelijkbaar bij een bank, die genoeg geld in kas heeft om een uitstroom van spaargeld op te vangen, maar die onvoldoende geld heeft om alle spaarders hun geld terug te geven. In feite introduceert met in India een fractioneel systeem met goud-ETF’s. Een groot deel van het goud is feitelijk aanwezig, maar een klein gedeelte is omgezet in een zogeheten ‘IOU’, een verplichting van een ander om te leveren. Wordt die verplichting niet nagekomen, dan heeft het ETF een probleem.
Goud uitlenen
Totnogtoe mochten goud-ETF’s in India hun goud alleen aanbieden als onderpand voor andere goudbeleggingen. Door het goud beschikbaar te stellen aan juweliers ontstaat een geheel nieuwe situatie, want juweliers zullen dat goud gebruiken voor de productie van sieraden. Dat goud verdwijnt uit het zicht en wat overblijft is een opbrengst in roepies. Om die roepies weer om te zetten naar goud moet men opnieuw de markt op en is vervalt het oorspronkelijke doel van de maatregel. In India zijn de goud-ETF’s populair onder beleggers, want eind januari waren deze goed voor 2% van al het beheerde vermogen.
Indiase goud-ETF’s mogen tot 20% van hun fysieke goud beschikbaar stellen aan juweliers
De nieuwe aandelenemissie van Eric Sprott’s goud-ETF zal tegelijkertijd worden uitgevoerd in de VS en Canada, respectievelijk op de NYSE Arca en de Toronto Stock Exchange onder de symbolen “PHYS” en “PHY.U”. Het fonds van Eric Sprott werkt voor de aandelenuitgifte samen met de zakenbanken RBS Capital Markets en Morgan Stanley.
De aandelen van het goud-ETF van Eric Sprott zijn vrij verhandelbaar op de beurs en kunnen indien gewenst ingewisseld worden voor fysiek edelmetaal. Daarmee vervult het ETF in de behoefte naar een belegging die gedekt is door fysiek goud die toch makkelijk verhandelbaar is via een elektronisch handelsplatform. De opbrengst van $341 miljoen laat zich vertalen naar ongeveer 6 ton aan fysiek goud. In totaal beheert Eric Sprott met zijn goud-ETF een vermogen van bijna $2,8 miljard, omgerekend ongeveer 50 ton aan fysiek goud. Dat is volgens de laatste cijfers van het IMF (PDF) meer dan de volledige goudreserve van Finland of van Wit-Rusland.
Naast het goud-ETF met fysieke gouddekking heeft Sprott Asset Management ook een soortgelijk ETF voor zilver. Daarin zit voor $1,3 miljard aan zilverbaren, goed voor bijna 40 miljoen ounces zilver. Nog niet zo lang geleden voegde Eric Sprott daar ook al nieuwe aandelen aan toe.
Eric Sprott voegt $341 miljoen aan aandelen toe aan zijn goud-ETF
Beleggers hebben in de maand juli $2,3 miljard aan vermogen weggehaald uit goud-ETF’s, zo blijkt uit cijfers van BlackRock. Door de prijsdaling zijn veel speculatieve beleggers uit goud gestapt, om geld vrij te maken voor andere beleggingen. In de maand juli daalde de goudprijs in dollars naar het laagste niveau in meer dan vijf jaar tijd, terwijl de prijs in euro’s het laagste niveau sinds het begin van dit jaar aantikte.
