Marketupdate

Tag: goudstandaard

  • Sander Boon over Eurodollar markt en London Gold Pool

    Sander Boon over Eurodollar markt en London Gold Pool

    Na de Tweede Wereldoorlog werd de dollar de wereldreservemunt. De dollar werd niet alleen gebruikt voor internationale transacties, ook werd er internationaal steeds meer geld geleend in deze valuta. Sander Boon vertelt in deze video over het ontstaan van de zogeheten ‘eurodollar’ markt.

    Deze markt werd zo groot dat het uiteenvallen van de London Gold Pool en het loslaten van de koppeling tussen de dollar en goud in 1971 geen grote gevolgen had voor de werking van het internationale monetaire en financiële systeem.

    Dit is een fragment uit de podcast die eerder werd opgenomen. Klik hier voor de volledige video.

    Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines




  • Sander Boon en Wim Boonstra over het dollarsysteem

    Volgens econoom Wim Boonstra heeft de wereldeconomie een nieuw valuta-anker nodig. Het dollarsysteem dat na de Tweede Wereldoorlog werd geformaliseerd in Bretton Woods bracht een periode van economische groei en stabiliteit, maar sluit niet goed aan bij de multipolaire wereld waarin we vandaag de dag leven.

    De status van de dollar als wereldreservemunt stelt de Verenigde Staten in staat om ver boven haar stand te leven, maar de keerzijde is dat steeds meer werkgelegenheid de afgelopen decennia verplaatst is naar andere landen. De grote afhankelijkheid van de dollar is volgens Wim Boonstra problematisch. Hij ziet meer toekomst in de Special Drawing Rights (SDR) van het IMF.

    In dit gesprek bij Café Weltschmerz praten Wim Boonstra en Sander Boon over de tekortkomingen en risico’s van het huidige internationale monetaire systeem. Welke alternatieven zijn er voor de dollar? En is een terugkeer naar een soort gouden standaard mogelijk?

    Wim Boonstra was hoofdeconoom bij de Rabobank. Tegenwoordig is hij bijzonder hoogleraar monetaire economie.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • Is het einde van de dollar als wereldmunt in zicht?

    De Amerikaanse dollar werd na de Eerste Wereldoorlog de belangrijkste valuta voor de internationale handel. Het Britse pond, dat voor de oorlog de belangrijkste munt was, verloor haar glans door een mislukte poging om terug te keren naar de goudstandaard. Het zou echter nog tot het einde van de Tweede Wereldoorlog duren voordat de status van de dollar als nieuwe wereldmunt formeel werd vastgelegd met het internationale akkoord van Bretton Woods.

    Met dat akkoord uit 1944 werd de dollar de facto de wereldreservemunt. De waarde van de dollar werd bepaald op basis van een goudprijs van $35 per troy ounce. Alle andere valuta werden tegen een vaste wisselkoers gekoppeld aan de dollar en daarmee indirect ook aan goud. Dit nieuwe stelsel bracht na de Tweede Wereldoorlog stabiliteit en zorgde ervoor dat de wereldhandel snel weer op gang kwam. De kracht van de Amerikaanse economie – en het feit dat het land de grootste goudvoorraad ter wereld had – zorgde voor een groot vertrouwen in de dollar.

    Dollar als wereldreservemunt

    Ruim zeventig jaar later is de dollar nog steeds de belangrijkste reservemunt ter wereld. De belangrijkste grondstoffen worden nog steeds vrijwel uitsluitend in dollars afgerekend en wereldwijd hebben bedrijven en consumenten voor vele miljarden aan leningen afgesloten in dollars. Daarmee is de munt stevig verankerd in het hedendaagse financiële systeem. Met de introductie van de euro kwam er een alternatief voor de dollar, maar door de Europese schuldencrisis hebben de internationale ambities van de euro vertraging opgelopen.

    Ondertussen is er steeds meer behoefte aan een alternatief voor de dollar, omdat het huidige geldsysteem ook de nodige nadelen met zich meebrengt. Het dollarsysteem bracht na de ellende van de Tweede Wereldoorlog en het interbellum weer een periode van economische stabiliteit en groei, maar tegelijkertijd maakte het de wereld erg afhankelijk van de Verenigde Staten. En dat terwijl het economische zwaartepunt in de wereld steeds meer richting Azië verschuift.

    Past de dominante rol van de dollar nog wel bij de hedendaagse multipolaire wereldorde? En zijn de goudaankopen van de afgelopen jaren door verschillende centrale banken een aanwijzing dat het einde van dit monetaire systeem in zicht is? Een interessant gesprek tussen Paul Buitink en Willem Middelkoop bij Café Weltschmerz.

    Dit artikel verscheen eerder op Goudstandaard




  • Is terugkeer naar een goudstandaard onvermijdelijk?

    De afgelopen eeuwen speelde goud vaker wel dan niet een belangrijke rol in het geldsysteem. De periodes waarin de koppeling met goud werd losgelaten gingen gepaard met tijden van oorlog en crisis, omdat overheden in deze periodes meer geld wilden uitlenen voor hun politieke agenda. Sinds 1971 zijn we wereldwijd overgestapt naar een geldsysteem zonder enige vorm van gouddekking. Dat leverde weliswaar veel economisch groei op, maar ook ongekende inflatie en geldontwaarding.

    Vaak wordt gezegd dat een geldsysteem op basis van goud de economische groei afremt, omdat een goudstandaard te weinig ruimte biedt voor kredietverlening. Maar de tweede helft van de 19e eeuw liet zien dat er ook heel veel economische vooruitgang en welvaart gerealiseerd kon worden mét een gouden standaard. Grant Williams, adviseur bij Vulpes Investment Management en schrijver van de nieuwsbrief ‘Things That Make You Go Hmmm…’ vertelt in deze lezing tijdens de Silver & Gold Summit over de problemen van ons huidige geldsysteem en de mogelijkheid om terug te keren naar een gouden standaard.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • Column: Alan Greenspan kan eindelijk vrijuit spreken

    Column: Alan Greenspan kan eindelijk vrijuit spreken

    Het scheelde niet veel of het gehele financiële systeem was in 2008 bijna helemaal geklapt, ware het niet dat beleidsmakers toen nog ruimte hadden om drastisch op te treden. Die ruimte is thans bijna verdwenen. Het rentetarief van de banken onderling, de zogeheten Federal Funds Rate, is door de Amerikaanse Federal Reserve (FED) sinds december 2015 in vier stappen van 25 basispunten verhoogd naar 1,25%. Dat niveau is echter nog ver beneden de 6,5% van 2000 en de 5,25% van de periode 2006-2007).

    Zou een verhoging naar 3% in de komende jaren mogelijk zijn? Dit is de absolute hamvraag voor de komende tijd. Geen enkele econoom lijkt het écht te weten. Hoe dit ongekende experiment (QE) zal aflopen? Geen idee, de tijd zal het leren…

    Helaas is dit geen spelletje, want mocht dit experiment verkeerd aflopen dan zullen vele mensen overal ter wereld in grote problemen komen. En helaas is mijn bescheiden mening dat het niet anders dan verkeerd zal aflopen, we weten alleen niet wanneer.

    Greenspan en de Federal Reserve

    Kort geleden riep de huidige president van de FED dat we een crisis zoals in 2008 niet meer zullen meemaken, omdat zo’n evenement maar één keer per generatie zou voorkomen. Kijkende naar de juistheid van de eerdere voorspellingen van de FED, waar ik eerder uitvoerig over heb geschreven, zijn bij dit soort uitspraken naar mijn mening juist een reden om je ernstig zorgen te maken.

    Iemand die ik de afgelopen jaren uitgebreid heb gevolgd is de vroegere, langstzittende president (van 1987 tot 2006) van de Federal Reserve, Alan Greenspan. Iemand die aan het einde is van zijn carrière is vaak veel eerlijker dan iemand die bepaalde belangen moet verdedigen uit hoofde van zijn of haar huidige beroep.

    Alan Greenspan weet precies hoe economisch en monetair de vork in de steel zit en is inmiddels de 90 gepasseerd. Voor de crisis werd Greenspan zelfs door zijn tegenstanders geroemd, maar daarna is hij eigenlijk dé zondebok van de huizencrisis geworden. De bankier wordt verweten met zijn ruime monetaire beleid de ene na de andere speculatieve zeepbel opgeblazen te hebben. De naderende huizencrisis had hij gemist. Albert Edwards, een bekende Britse beleggingsstrateeg, noemde hem ‘een economische oorlogscrimineel’.

    Greenspan heeft de afgelopen jaren veel bekende uitspraken gedaan, maar de laatste tijd worden ze steeds extremer. Wat heb je ook te verliezen als je de 90 gepasseerd bent! Hieronder twee quotes van zijn laatste interview. Heeft u dit in de grote kranten gelezen?

    “The United States is soon in for major economic earthquake”

    “Anyone who is accepting paper dollars is a fool”

    Dit lijkt mij vrij duidelijke taal. Ik heb hieronder nog meer recente quotes verzameld die ik interessant vind:

    • “Gold still represents the ultimate form of payment in the world. Fiat money in extremis is accepted by nobody. Gold is always accepted.”
    • “The abandonment of the gold standard made it possible for the welfare statists to use the banking system to an unlimited expansion of credit. In the absence of the gold standard, there is no way to protect savings from confiscation through inflation.”
    • “We really can’t forecast all that well, and yet we pretend that we can, but we really can’t.”
    • “Remember what we’re looking at. Gold is a currency. It is still, by all evidence, a premier currency, that no fiat currency, including the dollar, can match.”
    • “Fear and euphoria are dominant forces, and fear is many multiples the size of euphoria. Bubbles go up very slowly as euphoria builds. Then fear hits, and it comes down very sharply. When I started to look at that, I was sort of intellectually shocked. Contagion is the critical phenomenon which causes the thing to fall apart.”
    • “I do not understand where the backing of Bitcoin is coming from. There is no fundamental issue of capabilities of repaying it in anything which is universally acceptable, which is either intrinsic value of the currency or the credit or trust of the individual who is issuing the money, whether it’s a government or an individual.”
    • “What a sound money system does is to stabilize all the elements in it, and reduces the uncertainty that people confront. And the one thing all human beings do when they are confronted with uncertainty is pull back, withdraw, disengage, and that means economic activity, which is really dealing with people, just goes straight down.”
    • “Look, I’m very much in favor of tax cuts, but not with borrowed money. And the problem that we’ve gotten into in recent years is spending programs with borrowed money, tax cuts with borrowed money, and at the end of the day that proves disastrous.”

    Sander Noordhof

    Reageren? Stuur een mail naar [email protected]

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen eerder op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].

  • Column: De aandelenmarkten als rapportcijfer

    Kort geleden kwam naar buiten (niet via onze media) dat er een aantal Staten in de Verenigde Staten afstevenen op een faillissement of reeds failliet zijn. Essentiële taken worden in vier staten – te weten Maine, Connecticut, New Jersey en Illinois – niet meer door de overheid uitgevoerd, omdat er geen overeenstemming is over een sluitend budget.

    Democraten en Republikeinen kunnen niet tot een akkoord komen, omdat ze geen raad weten met de enorme schuldenberg. Harde beslissingen dienen genomen te worden en beide partijen lijken hun verantwoordelijkheid hiervoor niet te willen nemen. Illinois is nu de eerste staat in de geschiedenis waarvan de obligaties de ‘junk’ status hebben meegekregen.

    Amerikaanse economie

    Dit is natuurlijk allesbehalve een goed teken, maar de gemiddelde Amerikaan – Joe Sixpack – lijkt dit niets te deren. Uit onderzoek blijkt dat de gemiddelde Amerikaan de stand van de Amerikaanse economie afleest aan het werkloosheidscijfer en de stand van de Amerikaanse beurs. Het werkloosheidscijfer staat erg laag, al weet een gemiddelde econoom dat dit cijfer zeer gemakkelijk te manipuleren valt.

    Er wordt weleens geschreven over het feit dat China z’n cijfers manipuleert, maar in de VS én Europa kunnen we er ook wat van. Langdurig werklozen (langer dan een jaar) tellen bijvoorbeeld niet meer mee als werkloos zijnde. Lijkt mij een beetje vreemd… De aandelenmarkten staan erg hoog, dit komt natuurlijk door al het ‘gratis geld’ wat ter beschikking is gesteld, dit geld vloeide naar één van de minst slechte mogelijkheden.

    Trump noemde zelfs de stand van de aandelenmarkt een rapportcijfer voor zijn presidentschap, dit is echt een hele onverstandige uitspraak. Een president heeft hier echt geen invloed op. Sterker nog, mijn overtuiging is dat Trump de schuld gaat krijgen als er dingen mis zullen gaan op de financiële markten. Hij krijgt momenteel al overal de schuld van, net als Rusland overigens. Al ben ik geen fan van Trump, maar het gaat momenteel erg ver hoe de Westerse media hem benaderen. Ik denk dat hij als dé zondebok neergezet gaat worden. De tijd zal het leren en we zullen het blijven volgen voor u.

    Dollar

    Er is voor de VS een ander gevaar dat momenteel op de loer ligt. De dollar raakt zijn status als wereldreservemunt langzaamaan kwijt. Als dit doorzet zal dit verregaande economische consequenties hebben. De Amerikanen beschikken dankzij de petrodollar over gratis olie, niet alleen omdat het ook in hun eigen bodem zit, maar vooral omdat zij zelf de dollar (bij)drukken. De rest van de wereld zal eerst goederen en diensten moeten produceren om dollars te bemachtigen, waarmee ze vervolgens olie kunnen kopen.

    Een aantal grote landen ter wereld probeert dit nu te omzeilen. Dit zien we bijvoorbeeld al enkele jaren gebeuren in Rusland en China. De Russen hebben een groot deel van hun dollarreserve afgebouwd en zijn hun goudvoorraad flink aan het uitbouwen. De Chinezen zijn gestopt met het opkopen van Amerikaans staatspapier en investeren over de hele wereld op zeer grote schaal in het delven van grondstoffen en het aanleggen van een goudvoorraad. Deze twee landen leven dan ook momenteel niet op goede voet met de VS.

    Yellen

    Als laatste las ik afgelopen week een interessante mening van de bestuursvoorzitter van de Saxo-bank. Dit is wat hij gezegd heeft:

    “Yellens meest recente optreden als voorzitter van de FED zal de geschiedenis ingaan als een kolossale beleidsfout, omdat ze erop blijft hameren dat lage inflatie een tijdelijk fenomeen is. Ook Draghi blijft dit zeggen. Inflatie wordt enkel gecreëerd wanneer er schaarsheid van goederen of kapitaal ontstaat (en beide duurder worden). Maar omdat de centrale banken nu al jarenlang de markten met cash overspoelen is geld nooit zo goedkoop geweest. Het streefdoel van 2% inflatie is dan ook weinig realistisch.”

    Ik denk helaas dat hij gelijk heeft. Dit betekent dat door de acties van de centrale banken wereldwijd er enorme verstoringen zijn opgetreden die slecht zullen aflopen en dat deze acties geen enkele positieve invloed hebben gehad, behalve voor de op papier failliete grootbanken…

    Sander Noordhof

    Reageren? Stuur een mail naar [email protected]

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen eerder op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].

  • Column: Meer schulden dan bezittingen

    Ik heb de afgelopen weken heerlijk kunnen genieten van vakantie in eigen land. Wat kan Nederland, als het weer een beetje meezit, toch mooi zijn. Ik heb bewust een beetje afstand genomen van al het nieuws omtrent de financiële markten, al heb ik afgelopen week een hoop kunnen ‘inhalen’.

    Afgelopen week is voor mij vooral gebleken hoe we als volk ook eensgezind kunnen zijn, vooral als er dramatische gebeurtenissen plaatsvinden. Het overlijden van nagellakheld Tijn en het drama rondom voetballer Nouri waren afschuwelijk, maar brachten zeer ontroerende reacties teweeg waarvan ik een brok in m’n keel kreeg. Er wordt mij weleens verweten dat ik somber kan zijn (ik noem het eerder reëel) maar gelukkig zijn er op deze wereld ook een hoop redenen om positief te zijn voor de toekomst van mijn twee kleine kinderen.

    Ik blijf me echter de komende tijd concentreren op gebeurtenissen die naar mijn mening erg belangrijk zijn voor onze (financiële) toekomst en waarover de grote media in Nederland niet of summier berichten. Het is essentieel om over zaken objectief geïnformeerd te zijn om fouten gemaakt in het verleden niet opnieuw te kunnen laten plaatsvinden.

    Kort geleden begreep ik dat er een aantal moedige mensen in de VS hebben geïnfiltreerd bij de Amerikaanse nieuwszender CNN. Er is onomstotelijk vastgelegd dat de directeur heeft aangegeven dat het hele verhaal rondom Trump en beïnvloeding van de Amerikaanse presidentsverkiezingen door Rusland totaal opgeblazen is en dus nergens op slaat.

    De kijkcijfers van CNN zijn omhooggeschoten door Trump, dus moet deze farce doorgaan. Ik geloof dat we hier sinds kort een term voor hebben, nepnieuws. Ik had gedacht dat dit groot nieuws zou worden kort daarna door onze onafhankelijke media, niets bleek minder waar! Het werd volledig genegeerd en we blijven dus klakkeloos overnemen wat de grote Amerikaanse media als waarheid naar buiten brengen.

    Obligatielening van 100 jaar

    Verder viel me de afgelopen tijd hoe investeerders de meest bizarre beslissingen nemen op zoek naar rendement. Argentinië heeft namelijk een staatsobligatie met een looptijd van 100 jaar uitgegeven. Er was vier keer (!) meer vraag dan aanbod voor de uitgifte, die jaarlijks 7,125% rente belooft uit te betalen. Toch lopen investeerders die hun geld voor 100 jaar vast zetten in Argentinië geen gering risico.

    Het land staat te boek als een ‘serial defaulter’, die de voorbij 200 jaar ruim zeven keer aan zijn terugbetalingen niet kon voldoen. Argentinië kon pas vorig jaar, 15 jaar nadat het land van de kapitaalmarkten werd verbannen, zijn comeback maken op de financiële markten. De problemen in Argentinië waren het gevolg van decennialang en ‘onophoudelijk politiek mismanagement’. Beleggers hierin lijken niet over een al te goed geheugen te beschikken.

    Italië

    Het financiële nieuws wat uit Italië komt is ook niet erg hoopgevend. De overheid heeft twee middelgrote banken met €17 miljard moeten redden, spaarders zouden al hun spaargeld anders verliezen. Een bedrag van €17 miljard is erg veel voor een land als Italië, omgerekend 1% van het bruto nationaal product. En dat terwijl het land er financieel al uiterst beroerd voor staat.

    Het probleem is dat dit maar om het topje van een ijsberg gaat. Er zijn gewoonweg heel veel banken in Italië die minder bezittingen hebben dan dat ze schulden hebben. Alleen het goedkoop kunnen lenen via de ECB heeft tot op heden kunnen voorkomen dat er massale faillissementen plaats hebben gevonden. Maar we weten allemaal; uitstel is geen afstel en de problemen zullen alleen maar groter worden als een structurele oplossing uitblijft. En deze structurele oplossing blijft inmiddels al zeker negen jaar uit… Houd u vast als het aldaar écht misgaat.

    Sander Noordhof

    Reageren? Stuur een mail naar [email protected]

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen eerder op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].

  • Column: Europese bankencrisis terug van nooit weggeweest?

    Het was weer een week waarin bijzonder veel gebeurde. De Britse verkiezingen zorgden gisteren voor een zeer precaire politieke situatie in het Verenigd Koninkrijk, helaas in een tijd dat een aantal zeer belangrijke dossiers afgehandeld dienen te worden. Ook was gisteren de dag dat Comey, de ontslagen directeur van de FBI, moest getuigen voor de Senaat. Deze getuigenis is op vele zenders live uitgezonden.

    Wat mij daarbij vooral opviel was dat Comey toegaf dat hij zelf zeer vertrouwelijke informatie naar de pers heeft gelekt (die per definitie tegen Trump zijn, wat hij ook goed of slecht doet. Zo is berekend dat 97% van alle nieuwsberichten die CNN over Trump publiceerde negatief waren). Deze lekken verbazen mij, omdat hem kort daarvoor gevraagd is niet al te veel vertrouwelijke informatie van de FBI vrij te geven. Nu blijkt dus dat de directeur hier zelf voor verantwoordelijk was! Ik ben benieuwd wat hiermee gedaan gaat worden. Ook opvallend is dat Comey eerder nog gezegd heeft dat Rusland geen enkele invloed heeft gehad op het resultaat van de Amerikaanse presidentverkiezingen, maar dat hij gisteren opeens een heel ander verhaal vertelde.

    Spaanse banken

    Door deze belangrijke gebeurtenissen zijn een aantal andere feiten onderbelicht gebleven. Zo werd op 7 juni bekendgemaakt dat de grote Spaanse bank Banco Popular voor het symbolische bedrag van €1 verkocht is aan Banco Santander, de grootste bank van Spanje. Deze €1 was niet de prijs per aandeel, maar de totale overnamesom! Overigens kwam deze noodlijdende bank in de zomer van 2016 nog glansrijk door de stresstest voor Europese banken. Weten we meteen weer wat de waarde is van deze stresstests…

    In 2006 – op het hoogtepunt van de Spaanse vastgoedmarkt – had het Spaanse Banco Populare een kapitaalbuffer van 2%. Dit betekent dat van alle spaartegoeden die toen werden aangehouden er 98% was geïnvesteerd in leningen van dubieuze kwaliteit (wat enige tijd later ook zou blijken). Alleen in 2016 werd al €3,5 miljard verlies geleden, meer dan alle verdiensten in de hoogtijdagen bij elkaar. Banco Santander krijgt nu al deze leningen in de maag gesplitst, waarvan de werkelijke waarde totaal onduidelijk is. Banco Santander had vrijwel geen enkele tijd om de boeken te bekijken, een zogenaamde ‘due diligence’ zou zeker een jaar in beslag genomen hebben. Op de balans staat immers voor meer dan €150 miljard aan honderdduizenden verschillende soorten leningen!

    Het bizarre is dat de grote media en de overheid van Spanje doen alsof dit een perfecte oplossing is voor de problemen. U begrijpt zelf ook dat de problemen rondom deze slechte leningen met deze overname allesbehalve zijn opgelost, ze staan nu alleen op de balans van een andere bank. Spanje kent overigens een ingewikkeld banken systeem. Een flink deel van de hypotheken worden uitgegeven door zogenaamde ‘cajas’. Op het hoogtepunt van de vastgoedmarkt in Spanje was 56% van alle vastgoedleningen uitgegeven door deze cajas. Deze banken zijn totaal niet gereguleerd en kunnen niet via de kapitaalmarkt worden gefinancierd. Eigenlijk weet niemand hoe de situatie is bij deze bedrijven. De afgelopen vijf jaar is hier van overheidswege ook niets veranderd.

    Bankencrisis laait weer op

    Deze overname is naar mijn mening een duidelijke waarschuwing dat de Europese bankencrisis de komende tijd weer in volle hevigheid gaat losbarsten. Spanje is namelijk absoluut niet het enige Europese land waarvan de bankensector in de problemen is geraakt. Vorig jaar schreef ik al over de probleembanken in Italië. Ook hier hebben ze geprobeerd slechte banken te fuseren met andere banken en dubieuze leningen door te verkopen, overigens zonder succes. De Italiaanse overheid kan ook niet helpen, omdat ze zelf vrijwel failliet zijn. Voor een bank in de problemen blijft dan één optie over, namelijk een bail-in in plaats van een bail-out.

    Zorgt u alstublieft dat u enig onderzoek doet naar de bank waar uw spaargeld staat, dit is belangrijker dan ooit tevoren. Houdt niet al uw tegoeden aan bij één bank, maar spreidt uw risico. Het liefst over verschillende landen en eigenlijk over banken in verschillende werelddelen. Deze tijd vraagt om bijzondere oplossingen! Het gevaar dat het misgaat met ons (uw) spaargeld is momenteel helaas groter dan ooit…

    Sander Noordhof

    Reageren? Stuur een mail naar [email protected]

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen eerder op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].

  • Column: Mismatch vraag en aanbod

    Na mijn studie heb ik jarenlang als vermogensbeheerder gewerkt. Rond 2006 werd mijn interesse in edelmetalen gewekt door een artikel van een analist die hierover zeer negatief was. In de maanden erna ben ik de geschiedenis van allerlei geldsystemen en de rol van edelmetaal hierin gaan bestuderen. Ik vond het fascinerend en begon daarom het opnemen van edelmetaal in de portefeuilles van klanten te bepleiten. Dit betekende dat ik voor een groep collega’s de case van het edelmetaal moest gaan presenteren. Tot dat moment waren ze allemaal negatief (ik was veruit de jongste overigens) en na vele gesprekken en analyses is er uiteindelijk een positie in goud aangekocht. Het bleek een goede beslissing, zeker omdat kort daarna de crisis uitbrak en alle andere posities flink zouden gaan dalen.

    Van de 118 elementen die we kennen in ons periodiek systeem zijn goud en zilver uniek, omdat ze eigenschappen bezitten die al eeuwenlang gezien worden als ‘waardevol’. Verder hebben ze beide ook speciale industriële waarde, hierover later meer. Ze zijn beiden niet radioactief (zoals plutonium), niet gevaarlijk (zoals cesium, wanneer dat in contact komt met water) en roesten niet (zoals ijzer).

    Vraag en aanbod

    Goud is zeldzamer dan zilver en is daarom duurder. Zilver wordt op deze reden ook wel het ‘poor man’s gold’ genoemd. Een onderzoek uit de jaren zestig van de vorige eeuw gaf aan dat de verhouding goud en zilver in de aardkorst neerkomt op 21:1. In het verre verleden was de verhouding van de prijzen van deze edelmetalen altijd ongeveer tussen 15:1. Voor een troy ounce goud kreeg je dus 15 troy ounce zilver. Momenteel is deze ratio gestegen naar een verhouding van 75:1. De laatste decennia lag deze ratio gemiddeld op ongeveer 50:1.

    Vandaag de dag blijkt dat productie-ratio tussen goud en zilver op 9:1 te liggen. Dit betekent dat er negen troy ounce zilver wordt gewonnen voor elke troy ounce goud die uit de grond wordt gehaald. Dit is erg interessant vanuit het perspectief van vraag en aanbod! In 2016 lag de vraag naar zilver op een all-time high. Puur theoretisch kun je stellen dat op basis van deze redenering de prijs naar 9:1 zou moeten gaan. Zelden blijkt theorie overeen te komen met de praktijk en ik denk dan ook niet dat dit gaat gebeuren. Wel is het duidelijk dat er inmiddels een onhoudbaar groot gat zit tussen de prijs ratio en de productie (aanbod) ratio. Zeker als je kijkt naar het feit dat de vraag naar zilver op een historisch hoogtepunt staat. Prijzen van grondstoffen fluctueren aanzienlijk zodra deze markten doorkrijgen dat er een aanzienlijke mismatch is tussen vraag en aanbod.

    Amerikaanse economie

    Vorige week kwam naar buiten dat de werkloosheid in de VS op een 10-jarig dieptepunt staat, namelijk 4,4%. Dit klinkt natuurlijk erg goed als kop boven een artikel, maar als je deze cijfers goed bekijkt is de realiteit toch iets minder positief. Zoals velen onder jullie zullen weten rekent de VS langdurig werklozen niet mee in dit cijfer. Dus als alle mensen in de VS langdurig werkloos zouden zijn, dan zou er statistisch gezien geen werkloosheid bestaan. Verder kwamen er flink wat banen bij door de overheid, nog meer bureaucratie dus. Ook in de gezondheidssector kwamen er nieuwe banen bij. Erg triest eigenlijk, er zijn meer mensen ziek dan ooit en daar moet voor gezorgd worden. Tenslotte kwamen er banen bij in de horeca. Dus nog meer bedienend personeel. De lonen zijn verder gestegen met 2,5%. Niet slecht zou je denken. Echter is de inflatie (en deze cijfers worden ook vaak op een vreemde manier berekend) minstens even hoog, dus de koopkracht is alleen maar achteruit gegaan. Sterke economieën (de VS is de belangrijkste economie ter wereld) zijn gestoeld op productie en besparingen. Niet op het serveren van drankjes, het verzorgen van vele zieke mensen of overheidsbureaucratie.

    Sander Noordhof

    Reageren? Stuur een mail naar [email protected]

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen eerder op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].

  • Column: Wie weet hoe het echt werkt?

    Afgelopen week ontving ik naar aanleiding van mijn column een aantal zeer interessante reacties (waarvoor dank!). Erg leuk dat er massaal gereageerd wordt, uit een aantal reacties kwamen zeer intelligente inzichten naar voren. Ik kom hier in de toekomst nog op terug.

    Afgelopen week viel mij op dat de hele wereld – terecht – viel over United Airlines. Een Chinese arts werd letterlijk met geweld uit het vliegtuig getrokken, omdat de vlucht overboekt was (er moesten op het laatste moment vier medewerkers mee). Elke luchtvaartmaatschappij verkoopt expres meer stoelen dan dat er beschikbaar zijn. Ze gaan er dan vanuit dat er een aantal passagiers uiteindelijk niet op komen dagen. Stel dat er 100 plaatsen in een vliegtuig zijn, er worden dan door de luchtvaartmaatschappij 105 tickets verkocht voor deze vlucht. Ze gaan ervan uit dat minstens 5% van de passagiers niet op komen dagen. Met andere woorden, ze verkopen zitplaatsen die in werkelijkheid niet bestaan. Op zich geen probleem, totdat alle passagiers wel komen opdagen en er problemen ontstaan zoals op de vlucht van United Airlines.

    Bovenstaand voorbeeld is precies wat banken wereldwijd ook doen, op een veel grotere schaal. En het opvallende is dat er geen haan is die er momenteel naar kraait! Banken lenen geld uit en vragen rente over dit geld dat ze eigenlijk niet bezitten.

    Fractioneel bankieren

    Dit heet ‘Fractional Reserve Banking’, een financieel systeem waarbij banken maar een piepklein deel van het spaargeld van de klanten daadwerkelijk hoeft aan te houden. Henry Ford, oprichter van het gelijknamige automerk, verwoordde het als volgt:

    “It is well enough that people of the nation do not understand our banking and monetary system, for if they did, I believe there would be a revolution before tomorrow morning.”

    Een zeer klein gedeelte van de bevolking wereldwijd heeft écht door hoe ons geldsysteem werkt. Ik heb zelfs tijdens mijn studie economie aan de UvA nooit geleerd hoe dit systeem precies werkte. Media schrijven er vrijwel niet over en het overgrote deel van de bevolking vindt het maar een saai onderwerp. Die kijken liever naar The Voice of laten al hun vrienden weten wat ze de avond daarvoor gegeten hebben.

    Er zijn overigens nog een aantal landen ter wereld waar het systeem niet zo in elkaar steekt, bijvoorbeeld in Iran en Noord-Korea. Tot voor een aantal jaren geleden hadden ook Libië, Irak en Afghanistan andere geldsystemen.

    Nu een voorbeeld ter verduidelijking: Een persoon stort €100.000 op een spaarrekening bij bank A. Deze bank houdt €5.000 als reserve aan, de resterende €95.000 wordt uitgeleend. Dat geld begint te circuleren en komt uiteindelijk op een bankrekening bij bank B. Deze bank ziet dat geld weer als ‘bezit’ en leent op basis daarvan weer €90.250 EUR uit (95%). Dit gaat alsmaar door, totdat het banksysteem als geheel leningen ter waarde van €2 miljoen heeft verstrekt op basis van een oorspronkelijke inleg van €100.000.

    Dit is natuurlijk geen probleem als het goed gaat, de bankiers verdienen dan enorme salarissen en bonussen. In 2008 zagen we hoe het echter bijna volledig misging en de banken door u als belastingbetaler gered moesten worden. Ik geloof niet dat ze de bonussen van de jaren daarvoor hebben hoeven teruggeven…

    Hypotheekschulden

    Verder las ik afgelopen week een stuk over de hoogte van de hypotheekschulden in Nederland. De Nederlandse hypotheekschuld is ten opzichte van het bruto binnenlands product één van de hoogste ter wereld en vormt het grootste deel van de schuldenlast van Nederlandse huishoudens, te weten maar liefst 277% van het bbp.

    Over schulden moet rente worden betaald en dat geld kunnen huishoudens dus niet besteden aan consumptiegoederen. Een te grote nationale schuld remt zo de nationale consumptie.

    Er is echter een truc gebruikt door ervoor te zorgen dat de consumptie niet vermindert. De Europese Centrale Bank (ECB) houdt al enkele jaren de rente kunstmatig laag. Hierdoor hoeven huishoudens weinig rente te betalen over bestaande schulden en is het goedkoop om nog meer te lenen, het wordt zelfs aangemoedigd. Met dat geld kunnen burgers alsnog dat huis of een nieuwe auto kopen. Er wordt geld uitgegeven alsof er geen vuiltje aan de lucht is en het lijkt of de economie weer is aangetrokken.

    Het is alleen geen duurzame groei, maar koopkrachtgroei aangedreven door groei van schulden. Consumeren op de pof en speculatief investeren met geleend geld overschaduwen het onderliggende probleem dat ondertussen almaar groter wordt: Echte economische groei blijft uit en de uiteindelijke klap zal daardoor heftiger zijn dan alle voorgaande. Een kleine renteverhoging kan grote gevolgen hebben voor de houdbaarheid van schulden en bestedingen en zo een nieuwe financiële en economische schok veroorzaken.

    De rekening wordt zonder twijfel ooit gepresenteerd. En wat zullen de mensen dan boos zijn op de politiek dat dit probleem nooit écht aangepakt is. Maar snappen, net als het geldsysteem, zullen de meesten het niet. Wel weten ze inmiddels alles wat hun vrienden in de tussentijd hebben gegeten…

    Sander Noordhof

    Reageren? Stuur een mail naar [email protected]

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen weekend op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].

  • Column: Wat gebeurt er als de Fed insolvabel is?

    Vorige keer schreef ik over de situatie in Syrië en het belang van objectieve nieuwsvoorziening door de media. Vrijwel alle grote Westerse media gebruiken het Syrisch Observatorium (gerund door één persoon vanuit een tweekamerwoning in de Engelse stad Coventry, die daar tevens een kledingzaak heeft). Dit is natuurlijk absoluut geen objectief, professioneel persbureau. Maar dit is niet het punt dat ik wil maken.

    Waarom lees ik nergens in de media over een pijplijn voor olie en gas die door Syrië loopt? Eerst even wat achtergrondinformatie: Waar het in feite om draait in Syrië is de vraag wie de energiemarkt voor Europa uiteindelijk in handen zal gaan krijgen. Europa is namelijk de grootste energiemarkt ter wereld. Voor de aanleg van gas- en oliepijpleidingen is Syrië van grote strategische waarde, want al die pijplijnen vanuit locaties uit het Midden-Oosten kunnen simpelweg niet om Syrië heen.

    gas-pipeline

    Syrië belangrijk voor route van aardgas (Bron: Oil-price.net)

    Op dit moment zijn er twee machtsblokken die beiden strijden om de controle over Syrië en dus over de Europese energiemarkt. Momenteel is Rusland de voornaamste energieleverancier van Europa en dat wil ze natuurlijk ook graag blijven. Iran, een Sjiitisch moslimland met grote voorraden olie en gas, wil de Europese markt delen met Rusland. Daar heeft Rusland geen bezwaar tegen. Qatar is echter een Soennitisch moslimland, dat met haar enorme gasvoorraad ook de grootste gasleverancier van Europa wil worden. Saoedi-Arabië is eveneens een Soennitisch moslimland en wil net als Qatar de grootste leverancier worden in Europa.

    Qatar en Saoedi-Arabië worden van oudsher gesteund door de VS. Om de gas- en olievoorraden van Qatar en Saoedi-Arabië naar Europa te kunnen transporteren moeten er pijplijnen worden aangelegd die ook door Syrië zullen lopen. Assad heeft een aantal jaren geleden gekozen voor de Russische pijpleiding. Kort na deze beslissing begonnen de negatieve berichtgevingen over Assad in Westerse media. Of dit toeval is? Ik heb werkelijk geen idee, maar vindt u ook niet dat deze belangen door de vrije Westerse media in ieder geval genoemd moeten worden, zodat eenieder volledig geïnformeerd is?

    Federal Reserve

    Een ander onderwerp waar ik weinig over lees is de financiële situatie van de Federal Reserve. In september 2008, net voor het uitbarsten van de financiële crisis, had de Fed $925 miljard aan bezittingen op haar balans staan. Om de schade van de crisis in te dammen begon de centrale bank met Quantitative Easing. Dit is een chique woord voor het 'bijdrukken' van geld en dit ter beschikking te stellen aan de grote banken. Ze kochten met dit geld bijvoorbeeld de subprime leningen, terwijl de Amerikaanse overheid bedrijven als AIG en Fannie Mae moest redden. Begin 2015 was het balanstotaal van de Federal Reserve opgelopen tot $4,5 biljoen. De Federal Reserve had op dat moment een positie in Amerikaanse staatsobligaties groter dan dat van China, Japan en Saudi-Arabië samen! Het eigen vermogen van de centrale bank bedraagt momenteel $40 miljard, dit is dus 0,9% van het balanstotaal. Dit betekent dus dat wanneer de bezittingen van de centrale bank 0,9% minder waard worden, ze in theorie insolvabel is.

    balanstotaal-federal-reserve

    Balans Federal Reserve naar $4,5 biljoen door opkopen schuldpapier

    Nu weet u vast dat obligaties minder waard worden als de rente stijgt en vice versa. Nu is de Federal Reserve verantwoordelijk voor de hoogte van de belangrijkste rente, de zogenaamde Federal Funds rate. Ze hebben aangegeven deze rente in de toekomst op te gaan trekken, wat betekent dat ze daarmee haar eigen financiële positie uitholt. Een erg vreemde situatie dus. Ik moet u eerlijk bekennen dat ik niet weet wat er dan gaat gebeuren. We komen dan in een situatie die volgens mij geen precedent kent. Wellicht weet een lezer het wel? Sander Noordhof Reageren? Stuur een mail naar [email protected]

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen weekend op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].