Tag: staatsobligaties

  • Goud levert meer op dan staatsobligaties

    Een argument dat mensen ervan weerhoudt fysiek goud te kopen is dat het geen rendement oplevert. Maar nu we steeds vaker negatieve rentes zien wordt die eigenschap juist een voordeel. Heb je vermogen dat je twee jaar wilt parkeren, dan betaal je voor een staatsobligatie van de meeste Europese landen al meer dan voor goud…

    bond-yield-vs-gold

    Rendement op goud is beter dan op 2-jaars staatsobligaties (Bron: Pension Partners)

    Maar de goudprijs is toch heel volatiel? Dat klopt, maar ook de koersen van staatsobligaties kunnen gedurende de looptijd sterk schommelen. Wil je eerder verkopen, dan loop je ook met obligaties een risico. De rente is nu al extreem laag. Zou deze weer gaan stijgen, dan kan de waarde van je obligatie ook flink dalen.

    Wilt u maximale zekerheid voor uw vermogen? Dan is het een goed idee om het beste van twee werelden te combineren. Een spreiding van je vermogen tussen obligaties, aandelen en goud maakt je portefeuille bestand tegen onzekerheid in het financiële systeem. Wilt u meer informatie over beleggen in goud, klik dan hier.

  • Negatieve rente: $7,8 biljoen aan niet-renderende staatsobligaties

    De hoeveelheid staatsobligaties met een negatieve rente blijft alsmaar verder toenemen. De volgende grafiek van Bloomberg laat zien dat $7,8 biljoen aan staatsschuld van ontwikkelde landen een negatief rendement heeft. Daarnaast is er nog $8 biljoen aan obligaties die minder dan een procent rente opleveren. Staatsobligaties die meer dan 2% rendement opleveren worden schaars, want daar is maar een kleine $3 biljoen van in omloop.

    De negatieve rente is niet uitsluitend het gevolg van het monetaire beleid van centrale banken, zoals Draghi afgelopen donderdag tijdens de persconferentie van de ECB terecht opmerkte. Ook is het tekenend voor het gebrek aan vertrouwen in de economie. Beleggers zien weinig productieve investeringen en durven geen grote bedragen meer aan banken toe te vertrouwen. Het gevolg is dat iedereen vlucht in de relatieve veiligheid van staatsschuld en daarbij genoegen neemt met een negatief rendement.

    obligaties-negatieve-rente-bbg

    Negatieve rente op $7,8 biljoen aan staatsobligaties (Bron: Bloomberg, via @Schuldensuehner)

    Olie op het vuur

    Centrale banken gooien nog meer olie op het vuur door zelf ook staatsobligaties en andere financiële activa op te kopen. Dat versterkt immers het tekort aan veilig onderpand (staatsobligaties) en drijft de obligatiekoersen nog verder op. Het gevolg is een steeds lager en zelfs negatief rendement. U als spaarder betaalt daar de rekening voor, want als pensioenfondsen en verzekeraars geen rendement meer kunnen maken op hun beleggingen zullen zij hun premies moeten verhogen. Ook levert uw spaargeld bijna niets meer op, nu banken een boeterente moeten betalen om geld te stallen bij de centrale bank. Bij een negatieve rente op staatsobligaties is het nog maar een kleine stap om in fysiek goud te beleggen. Ook edelmetaal levert geen rendement op, maar het is wel een vorm van vermogen zonder tegenpartij risico en zonder valutarisico. Daalt de waarde van de euro, dan daalt ook de waarde van obligaties die in euro genoteerd staan. Juist in dat scenario blinkt goud uit, omdat het op de lange termijn compenseert voor de waardedaling van de valuta.

    global-bond-yield

    Gemiddelde rendement op staatsobligaties wereldwijd naar dieptepunt van 1,3% (Bron: Bloomberg)

  • Zweden gaat nog meer staatsobligaties kopen

    De centrale bank van Zweden gaat voor nog eens 45 miljard kronen (€4,9 miljard) aan staatsobligaties kopen, bovenop het bestaande stimuleringsprogramma van 200 miljard kronen. Dat is volgens de centrale bank nodig om de inflatie aan te jagen en om te voorkomen dat de waarde van de Zweedse munt stijgt ten opzichte van andere valuta. De centrale bank heeft zoals verwacht de negatieve rente ongewijzigd gelaten op -0,5%. De Zweedse Riksbank heeft zich als doel gesteld om eind juni een derde deel van alle Zweedse staatsobligaties in handen te hebben.

    In een verklaring zegt de Zweedse centrale bank dat er het risico bestaat van een verdere waardestijging van de kroon, met als gevolg dat de inflatie en de economische groei in Zweden verder onder druk komen te staan. Met een relatief dure munt wordt het goedkoper om producten uit het buitenland te importeren, wat te koste kan gaan van de werkgelegenheid in eigen land. Ook hebben dalende importprijzen een drukkend effect op de inflatie, iets dat de centrale bank juist probeert te bestrijden.

    Valutaoorlog

    Bij een stagnerende wereldeconomie proberen landen economische groei van andere landen te stelen door hun munt goedkoper te maken. Een zwakke valuta versterkt de exportpositie en kan dus zorgen voor meer werkgelegenheid. Geen enkel land wil uit de markt geprijsd worden, met als gevolg dat steeds meer centrale bank monetaire stimulering en negatieve rente zijn gaan toepassen. Het is een race naar de bodem die grote gevolgen kan hebben voor de waarde van uw spaargeld. Dit stimulerende monetaire beleid brengt ook allerlei ongewenste effecten met zich mee. In Zweden zorgt de extreem lage rente voor bubbelvorming in de huizenmarkt. Wereldwijd lokt de extreem lage rente speculatieve bubbels uit, die vroeg of laat weer uiteen zullen spatten. Om de race naar de bodem op de valutamarkt te stoppen is er meer coördinatie nodig tussen centrale banken, zo blijkt uit een studie naar het monetaire beleid van Zweden waar ook de oud Bank of England Gouverneur Mervyn King aan meewerkte.

    riksbank-zweden

  • Ook negatieve rente in de Verenigde Staten

    In grote delen van Europa en in Japan is al sprake van een negatieve rente, maar ook in de Verenigde Staten is de rente eigenlijk al negatief. Niet in nominale zin, want voor een Treasury met een looptijd van 10 jaar krijg je als belegger nog steeds een vergoeding van 1,77%. Maar als je dat rendement corrigeert voor de actuele inflatie van 2,3% – de zogeheten reële rente – dan kom je ook al onder nul uit. Ook aan de andere kant van de oceaan valt er dus niet veel plezier meer te beleven aan staatsobligaties.

    real-rates-us-negative-wsj

    Ook negatieve rente op Amerikaanse staatsobligaties, na correctie voor inflatie (Bron: Wall Street Journal)

  • Bank of Japan bezit een derde van Japanse staatsschuld

    De staatsschuld van Japan is nu al voor een derde deel in handen van de Bank of Japan en door het opkoopprogramma van de centrale bank zal dat percentage alleen maar verder toenemen. Maar er dreigt tegelijkertijd een tekort aan schuldpapier te ontstaan, omdat ook banken, pensioenfondsen en verzekeraars verplicht zijn het schuldpapier als onderpand aan te houden. Er zijn nu al signalen dat het aanbod van schuldpapier opdroogt, zo schrijft Bloomberg. Een week geleden was er zelfs helemaal geen handel in de 30-jaars leningen, omdat niemand van zijn posities af wilde.

    bankofjapanDoor de vlucht naar veiligheid is de rente op 10-jaars obligaties van Japan zelfs negatief geworden, een bizarre gedachte als je beseft dat het land een staatsschuld van meer dan 230% heeft en dat de bevolking van het land vergrijst. Deze daling is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de centrale bank, die sinds 2011 haar balans van 100 naar 350 biljoen yen heeft opgeblazen in een poging de inflatie aan te jagen.

    Vlucht naar cash en goud

    De Bank of Japan introduceerde in januari negatieve rente in een poging de consumentenbestedingen aan te jagen. Maar de Japanse consument speelt dit spelletje niet mee. In plaats van meer geld uit te geven in de winkels kopen Japanners kluizen om contant geld in op te slaan. Ook goud wordt langzaam ontdekt als vluchtroute, want Japanners kochten in het eerste kwartaal 35% meer goudbaren dan in dezelfde periode vorig jaar.

    japan-qe-bonds

    Een derde Japanse staatsobligaties in handen van de Bank of Japan (Bron: Bloomberg)

    japan-bond-yield

    Ondertussen zakt de rente op 10-jaars obligaties onder de nul procent (Bron: Bloomberg)

  • Spanje leent bijna gratis

    Door het stimuleringsprogramma van de ECB kan zelfs de Spaanse overheid inmiddels bijna gratis lenen. Op de laatste obligatieveiling wist Spanje €1,16 miljard op te halen tegen een rente van 0,11%, een nieuw laagtepunt voor de 3-jaars leningen van Spanje. Tijdens de Europese schuldencrisis van een aantal jaar geleden betaalde Spanje nog een rente van meer dan 5% voor een soortgelijke lening.

    We zijn heel benieuwd in hoeverre de Spaanse pensioenfondsen getroffen worden door de lage rente. In 2013 schreven we nog over een pensioenfonds dat maar liefst 97% van haar vermogen in staatsobligaties had belegd…

  • Grafiek: Duitsland leent ook 9 jaar tegen negatieve rente

    Duitsland kan inmiddels negen jaar geld lenen tegen een negatieve rente, terwijl het meest populaire schuldpapier met een looptijd van twee jaar tegen een negatieve rente van -0,55% verhandeld wordt. Beleggers zoeken een veilige haven voor hun vermogen en parkeren dat het liefste in schuldpapier van landen met een goede kredietstatus. Maar door het tekort aan veilig onderpand moeten beleggers steeds hogere bedragen neerleggen om staatsobligaties te bemachtigen, waardoor hun effectieve rendement dus negatief wordt.

    Wil je nog enig rendement halen uit Duitse staatsobligaties, dan moet je je geld voor de komende dertig jaar aan de regering toevertrouwen. Voor dit schuldpapier krijg je iets meer dan 0,8% rente.

    Lees ook:

    yieldcurve-german-bonds

    Zelfs Duitse staatsobligaties van 9 jaar hebben negatieve rente (Grafiek via @Schuldensuehner)

  • ECB kan niet genoeg staatsobligaties kopen

    De ECB kan binnen een jaar niet meer genoeg staatsobligaties kopen, tenzij ze de voorwaarden van het stimuleringsprogramma aanpast. Dat schrijft Reuters na een rondgang bij analisten van verschillende banken. De centrale bank koopt iedere maand voor €60 miljard aan staatsobligaties van landen uit de Eurozone in een poging de inflatie aan te jagen en de rente laag te houden.

    Het stimuleringsprogramma van de ECB kent een aantal beperkingen, waardoor ze niet zomaar alle staatsobligaties kan kopen. Zo mag de centrale bank alleen schuldpapier uit de markt halen met een hoger rendement dan de depositorente van -0,3%. Ook mag ze niet meer dan 1/3 van alle staatsobligaties van een bepaald land op de balans hebben en mag ze niet meer dan 1/3 van de uitgifte van nieuwe leningen opkopen.

    Onvoldoende staatsobligaties

    Volgens analisten zal de ECB voor het einde van het stimuleringsprogramma in maart 2017 al tegen een aantal van deze limieten aan lopen. Als de centrale bank in dit tempo staatsobligaties blijft opkopen zal ze vóór het einde van het QE-programma al de maximale 33% van alle staatsobligaties van Duitsland, Finland en mogelijk ook Portugal in handen hebben, zo berekenden analisten van de ABN Amro.

    Deze berekeningen zijn gebaseerd op een stabiele rente. Gaat deze echter verder omlaag, dan krimpt het aanbod van schuldpapier dat de ECB mag opkopen. “Het tekort is het meest relevant voor Duitse Bunds en daar moet men een oplossing voor vinden. Anders loopt het stimuleringsprogramma vast”, zo concludeert analist Luca Cazzulani van UniCredit.

    Ongeveer €600 miljard aan staatsobligaties in de Eurozone wordt momenteel verhandeld voor minder dan de depositorente van -0,3%. Dit is schuldpapier dat de ECB conform de huidige regels niet mag kopen, omdat ze dan impliciet de tekorten van overheden financiert. Dat is in strijd met het mandaat van de centrale bank.

    negative-yielding-debt

    Er zijn steeds minder staatsobligaties die de ECB mag kopen (Bron: Bank of America)

    Uitbreiding stimuleringsprogramma ECB?

    De ECB wil in meert meer duidelijkheid geven over hoe ze deze problemen wil aanpakken. Het stimuleringsprogramma loopt officieel tot maart 2017, maar die einddatum kan verder naar de toekomst verschoven worden als de inflatie tegen die tijd nog niet bij de gewenste 2% ligt.

    Dat betekent dat ook de regels van het stimuleringsprogramma verruimd moeten worden.Volgens analisten zou de ECB bijvoorbeeld haar de ondergrens van -0,3% rente kunnen schrappen of naast staatsobligaties ook bedrijfsobligaties aan haar balans kunnen toevoegen om haar doelstelling van €60 miljard te halen.

    Reuters deed onlangs een rondvraag bij economen en die verwachten zelfs een verdere uitbreiding van het QE-programma. Zij voorziet dat de centrale bank maandelijks €10 tot €30 miljard meer staatsobligaties zal opkopen.

    Lees ook:

  • Negatieve rente opent de deur naar goud

    Beleggers zoeken een veilige haven en parkeren hun geld het liefst in staatsobligaties van landen met een goede kredietstatus. Maar omdat de vraag naar dit schuldpapier veel groter is dan het aanbod moet men genoegen nemen met een negatieve rente. Voor kortlopend schuldpapier uit de Eurozone is een negatieve rente inmiddels zelfs de norm geworden, terwijl de Japanse overheid met een staatsschuld van meer dan 200% van het bbp zelfs voor een looptijd van tien jaar tegen negatieve rente kan lenen.

    Het ziet er niet naar uit dat de rente spoedig weer zal stijgen. De meerderheid van een panel economen dat onlangs door Bloomberg ondervraagd werd zei dat centrale banken als de ECB, de Zweedse Riksbank, de Zwitserse centrale bank en de Bank of Japan nog tot en met 2018 vast zullen houden aan een monetair beleid met zeer lage tot negatieve rentes. Ook Yellen van de Amerikaanse centrale bank liet weten dat de Federal Reserve open staat voor een negatieve rente, als de economische situatie daarom vraagt.

    negative-yielding-debt-amounts

    Negatieve rente de norm voor staatsobligaties?

    Negatieve rente voor $6 biljoen aan schuldpapier

    Er staat wereldwijd inmiddels $6 biljoen aan schuldpapier uit dat tegen een negatieve rente verhandeld wordt. Ter vergelijking, dat is bijna evenveel als de totale waarde van al het goud in de wereld tegen de actuele goudprijs van iets meer dan $1.200 per troy ounce ($6,63 biljoen). Beleggers accepteren dat het inmiddels geld kost om vermogen ‘veilig’ te parkeren in staatsobligaties. Maar hoe veilig zijn staatsobligaties eigenlijk?

    Het is nog geen jaar geleden dat beleggers werden opgeschrikt door een plotselinge verkoopgolf in Duitse staatsobligaties. In minder dan twee maanden tijd schoot de rente op Duitse 10-jaars leningen omhoog van een dieptepunt van minder dan 0,1% naar een piek van bijna 1,1%, een ommezwaai van één procentpunt! Beleggingsfondsen die deze ‘veilige’ staatsobligaties in de boeken hadden zagen de waarde ervan in korte tijd met 13% dalen…

    german-bunds-selloff

    Grote verkoopgolf liet waarde Duitse staatsobligaties met 13% dalen (Bron: Bloomberg)

    Obligatiebubbel?

    We zijn een jaar verder en de rust lijkt weer te zijn teruggekeerd. Over de hele linie zakt de rente op staatsobligaties naar een nieuw dieptepunt, wat in feite betekent dat je als belegger nu de hoofdprijs betaalt voor het schuldpapier. Het lijkt wel alsof beleggers geen enkel veilig alternatief meer zien voor het schuldpapier van overheden, terwijl bovenstaande grafiek laat zien dat ook deze financiële activa zeer volatiel kunnen zijn. Over risicovrij rendement gesproken!

    Is er dan echt geen alternatief voor het liquide schuldpapier? Met een rendement van -0,55% op Duits schuldpapier met een looptijd van twee jaar is het bezit van een schuldbewijs van de Duitse overheid al bijna even duur als geheel verzekerde goud in opslag! Een negatieve rente is misschien wel de voornaamste reden om vermogen niet langer als schuldpapier aan te houden, maar om het (gedeeltelijk) om te zetten in goud.

    umicore-goudbaarTip: U kunt goudbaren kopen bij Hollandgold, daar zijn verschillende Umicore goudbaren zoals die van 50 gram en 100 gram momenteel direct uit voorraad leverbaar!

  • Negatieve rente voor $7 biljoen aan staatsobligaties

    Meer dan $7 biljoen aan staatsobligaties wordt vandaag de dag verhandeld tegen een negatief rendement. Dat is omgerekend 29% van alle staatsobligaties die zijn uitgegeven door landen die zijn opgenomen in de Global Developed Sovereign Bond Index van Bloomberg. De totale hoeveelheid schuldpapier met een negatieve rente is sterk toegenomen, nu ook de Japanse 10-jaars staatsleningen een negatief rendement hebben. Niet alleen de vlucht naar veiligheid stuwt de obligatiekoersen omhoog (en daarmee het rendement omlaag), maar ook het stimulerende beleid van centrale bank. Zo blijven de ECB en de Bank of Japan maandelijks staatsobligaties opkopen om de rente verder omlaag te drukken.

    negative-bond-yield

    Negatieve rente op $7 biljoen aan staatsobligaties (Grafiek van Bloomberg, via @russian_market)

    Negatieve rente

    Een negatieve rente betekent dat de prijs van een obligatie hoger ligt dan de nominale waarde van de lening plus alle rente-inkomsten. Een ’tekort’ aan relatief veilig schuldpapier zoals staatsobligaties zorgt ervoor dat beleggers de koersen tot ver boven de nominale waarde opdrijven. Het is tekenend voor het wantrouwen in het financiële systeem dat iedereen in de rij staat om geld uit te lenen aan de overheid. Blijkbaar hebben beleggers onvoldoende vertrouwen in banken en bedrijven.

    Met een negatieve rente loont het steeds minder om je spaargeld in obligaties te parkeren. Daarom gaan meer en meer beleggers op zoek naar alternatieven die een beter rendement of meer zekerheid opleveren. Historisch gezien heeft fysiek goud zich bewezen als een goede opslag van waarde, die juist aan populariteit wint in onzekere tijden. Daalt de rente nog verder, dan wordt goud kopen of edelmetaal in opslag op een gegeven moment zelfs aantrekkelijker.

    Lees ook:

  • Rendementsvrij risico

    Duitsland maakt momenteel bezwaar tegen de grote hoeveelheid staatsobligaties op de balansen van Europese banken. Staatsobligaties worden tot op de dag van vandaag aangemerkt als risicovrij kapitaal (Economen noemen dit de risicovrije rentevoet, hét fundament onder vrijwel elke economische theorie), waarvoor banken geen enkele buffer hoeven aan te houden. Maar de laatste jaren beginnen steeds meer mensen zich te realiseren dat ook staatsobligaties geen absolute zekerheid bieden.

    Europe crisisOok Duitsland ziet dat gevaar en wil dat er een einde komt aan de ‘onschendbare’ status van staatsobligaties. Ze wordt daarin gesteund door Nederland en door instanties als de Bank for International Settlements (BIS) en de Europese Bankautoriteit (EBA).

    Tijdens de Europese schuldencrisis moest in alle haast een nieuw noodfonds opgezet worden om te voorkomen dat landen als Griekenland, Italie, Spanje en Portugal afgesloten zouden worden van de kapitaalmarkt. Door (nood)ingrijpen van de Europese centrale bank werd de situatie weer enigszins onder controle gebracht, maar nu slaat de balans weer door naar de andere kant….

    Obligatiebubbel

    Ruim €1.500 miljard aan staatsobligaties in de Eurozone leveren vandaag de dag een negatief rendement op. Dat betekent dat je als belegger geld bij moet leggen om het overgewaardeerde (mijn persoonlijke mening) schuldpapier te kopen. In plaats van risicovrij rendement kunnen we dus beter spreken van een rendementsvrij risico!

    Als de rente in de toekomst weer gaat stijgen betekent dat grote verliezen voor iedereen die veel staatsobligaties in de boeken heeft staan. Dat zijn dus de banken (u dus), maar ook onze pensioenfondsen (ook u) en de verzekeraars…

    Geen rendement

    Een veel gehoord (terecht) argument in het verleden tegen het kopen van goud is dat het geen rente of dividend oplevert. Maar nu veel staatsobligaties ook geen rendement meer opleveren, kunnen we dit argument naar de prullenbak verwijzen. Waarom zou u als belegger nog voor staatsobligaties kiezen, als u tegen dezelfde kosten ook bijvoorbeeld fysiek goud kunt bezitten?

    Het wordt tijd dat we grondig nadenken over het fundament onder ons financiële systeem. Zijn staatsobligaties daar echt het meest geschikt voor? Of zijn er alternatieven? De geschiedenis leert ons dat overheden met enige regelmaat hun schuldverplichting niet nakomen, een politiek risico dat u in ieder geval niet loopt als u kiest voor fysiek goud.

    Sander Noordhof

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen vrijdag in de nieuwsbrief van Goudstandaard.