Wanneer laten we dat anker los…?
Bron: Investors.com
Tag: vs
-
China heeft het helemaal gehad met de VS
Het had maar een haartje gescheeld of de VS hadden zich flink in de eigen voet geschoten. Maar de discussie over het schuldenplafond kan over 90 dagen gewoon weer opflakkeren met alsnog een desastreuze uitkomst. Maar terwijl de Amerikaanse regering stekeblind de duisternis in tuurt, is er een andere partij die met steeds meer chagrijn naar Washington tuurt. Dat land is China.
Het chagrijn is maar wat goed te begrijpen. Het land is verreweg de grootste schuldeiser van de VS. In juli van dit haar had het land voor een bedrag van $ 1,3 biljoen Amerikaans schatkistpapier op de plank liggen. Dat is ongeveer 11% van de totale staatsschuld van de VS. Dit duizelingwekkend bedrag loopt op naar $ 2 biljoen als je het belang in semioverheidsbedrijven als Fannie Mae en Freddie Mac meetelt.
Externe schulden in handen van China
China koopt al die schuld niet uit bewondering voor het land en al helemaal niet voor het rendement of omdat het zo veilig is. China koopt eindeloos veel Amerikaans schatkistpapier, omdat dit al 33 jaar in het economisch beleid van het land past.
Sinds 1994 heeft het land een reusachtig overschot op de lopende rekening opgebouwd met een waarde van ongeveer $ 3,7 biljoen. Ongeveer 60% van deze reserves zijn omgezet in dollar gedenomineerde waardepapieren van de Amerikaanse overheid. Dat was de beste manier om de voortdurende waardestijging van de renminbi ten opzichte van de dollar af te remmen. Minder dollars kopen zou de waardevermeerdering versnellen en daarmee de exportpositie van het land in het geding brengen.
Die wens van de Chinezen liep parallel aan de noodzaak van de Amerikanen om hun schuld extern te financieren. Interne besparingen zijn sinds jaar en dag te laag. De massieve aankoop van de Chinezen had nog een voordeel voor de VS. Het houdt de rente laag en dat geeft onbedoeld steun aan de aandelenmarkten en de onroerend goed markt.
Wederzijdse afhankelijkheid
Twintig jaar lang heeft dit recept van wederzijds afhankelijkheid goed gewerkt. Het compenseerde de onbalans in de besparingen van beide landen en diende tegelijkertijd beider groei-agenda. Maar successen uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst. Er zijn grote veranderingen op til. Het kan goed zijn, dat de verregaande onverantwoordelijkheid van Washington in de afgelopen weken het beslissende zetje heeft gegeven.
De discussie over het schuldenplafond mag dan beslissend zijn, er waren voor de Chinezen al meer onrustbarende tekenen. Zo is de vraag uit de VS sinds de crisisjaren matig tot zwak. Dat is slecht voor Chinese exporteurs. In 2012 leek bovendien China-bashing een nationale sport in de VS en dat kan zich zomaar herhalen. De Chinezen hebben daar een broertje dood aan. Als dan de schuldpapieren ook al niet zo veilig meer zijn, dan is de maat vol.
Hervormen
Het land zal waarschijnlijk vaart gaan zetten achter een grondige verbouwing van de eigen economie. Die zal veel minder het accent krijgen van export en investeringen, maar veel meer van private binnenlandse consumptie. In november kan daar meer duidelijkheid over komen. Dan komt het 18de Chinese partijcongres bijeen.
Mochten er op dat congres spijkers met koppen geslagen worden, dan zal een van de gevolgen zijn dat het land minder overschotten met het buitenland opbouwt. Het land exporteert immers minder. Daarmee daalt ook de vraag naar dollar gedenomineerde waardepapieren. Anders gezegd, de VS zullen meer moeten betalen om hun schuldpapier te kunnen slijten. Chinese commentatoren nemen nu al een voorschot op een gedeamerikaniseerde wereld. Dat wordt wennen, zeker voor de Amerikanen.
Cor Wijtvliet spreekt aankomende tijd op de seminar reeks ‘Bescherm uw toekomst’. Meer informatie…
Bron:
Stephen S. Roach, China’s wake-up call from Washington. Project-syndicate, Oktober 21 2013 -
Goudprijs stijgt door zwak banencijfer
De goudprijs is vanmiddag met meer dan 1% gestegen naar $1.333 per troy ounce. De reden voor de prijsstijging is een slechter dan verwacht banencijfer over de maand september. Normaal gesproken worden de banencijfers in de VS op vrijdag uitgebracht, maar door de government shutdown heeft ook de publicatie van macro-economische cijfers door het BLS vertraging opgenomen. Daarom is het cijfer van september pas vandaag bekendgemaakt door het BLS (zie persbericht).
In deze maand werden er in totaal 148.000 banen toegevoegd aan de Amerikaanse economie, veel minder dan de consensus van 180.000 nieuwe banen. Door deze tegenvaller schoot de goudprijs met meer dan 1% omhoog naar $1.333 per troy ounce en sprong de EUR/USD wisselkoers verder omhoog naar het hoogste punt in twee jaar tijd. De wisselkoers tussen de euro en de dollar bereikte een niveau van 1,3738.
Teleurstellend banencijfer
De werkloosheid bleef, ondanks het teleurstellende banencijfer, gelijk op 7,2%. De participatiegraad en de employment ratio bleven in september ook onveranderd ten opzichte van vorige maand. Deze cijfers kwamen uit op respectievelijk 63,2% en 58,6%. Dat de arbeidsmarkt in de VS nog steeds niet structureel aantrekt blijkt ook wel uit het aantal langdurige werklozen. In september werden er 4,1 miljoen werkzoekenden geregistreerd die al meer dan 27 maanden zonder werk zitten. Daarnaast zijn er ook nog eens bijna 90 miljoen Amerikanen die simpelweg niet meer worden meegenomen in de berekening van het werkloosheidscijfer.
Voor de volledige details van het banencijfer verwijzen we naar de website van de BLS. Hieronder ziet u de reactie van de goudprijs en de EUR/USD. De Amerikaanse beurzen waren op het moment van publicatie nog niet open.
Goudprijs stijgt naar $1.333 per troy ounce
Euro stijgt naar hoogste niveau in twee jaar door slecht banencijfer (Bron: Yahoo Finance)
-
Amerikanen drukken olieprijs omlaag
Het gaat niet goed met de Europese raffinage. Afgelopen week maakte het Italiaanse bedrijf Mol bekend zijn raffinaderij met een capaciteit van 55000 vaten per dag te gaan sluiten. Die sluiting staat niet op zichzelf maar is onderdeel van een stelselmatige afbouw van raffinagecapaciteit in Europa. Sinds 2008 is de capaciteit met maar liefst 1,7 miljoen vaten per dag verminderd. De oorzaak is goedkope importen uit de VS.
Schalieolie
De toevloed van goedkope Amerikaanse raffinageproducten komt niet zomaar uit de lucht vallen. Ze zijn het resultaat van de wederopstanding van de Verenigde Staten als een wereldspeler in de productie van olie. Volgens het Internationale Energie Agentschap gaat die wederopstanding de energieverhoudingen wereldwijd veranderen. Dankzij de aanwezigheid van binnenlandse schalieolie zijn de VS bijvoorbeeld sinds dit jaar niet langer de grootste olie-importeur ter wereld. Die rol is overgenomen door China.
Maar dat is niet de enige opvallende verandering in de verhoudingen. Volgens de IEA zullen Non-OPEC producenten in 2014 hun productie kunnen opvoeren met 1,7 miljoen vaten tot in totaal 56,4 miljoen per dag. Dat is niet alleen te danken aan een verhoogde productie in landen als Canada en Kazachstan, maar vooral aan de VS. Dat land produceert volgens persbureau Reuters al twee kwartalen op rij 10 miljoen vaten per dag. Als deze ontwikkeling zich doorzet, dan zullen de VS in 2014 Rusland passeren als grootste olieproducent buiten OPEC. De totale productie kan dan uitkomen op 11 miljoen vaten per dag tegen 10,8 miljoen vaten voor Rusland.
OPEC
De productieverhoging komt niet erg ongelegen. In september daalde de productie van OPEC voor het eerst in twee jaar tot beneden een niveau van 30 miljoen vaten per dag. En dan te bedenken, dat Saoedi Arabië voor de derde maand op rij meer dan 10 miljoen vaten per dag produceerde. Het probleem schuilt in landen als Libië en Nigeria. In het eerste land maken strijdgroepen het nagenoeg onmogelijk om olie op te pompen en te exporteren. In Nigeria worden dagelijks meer dan 100 000 vaten per dag gestolen en illegaal op de markt gezet. Ook een land als Irak slaagt er maar niet in om de eigen productie op stoom te krijgen als gevolg van heftige politieke onrust. In totaal daalde de productie van OPEC met 645 000 vaten per dag.
Olieprijs
De extra productie van Non-OPEC landen compenseert royaal voor dit verlies aan productie en vormt zelfs een kussen tegen prijsstijgingen. Na het bekend worden van de verwachtingen daalde de prijs voor een vat West Texas Intermediate (WTI) met bijna een dollar naar $ 102, 02 per vat. De prijs voor een vat Brent daalde ook, maar minder sterk naar een niveau van $ 111,28 per vat.
Het is niet onmogelijk, dat de olieprijs de komende maanden verder onder druk komt. Volgens het IEA zal de wereldwijde vraag naar olie in 2014 slechts met 1,1 miljoen vaten stijgen naar 92 miljoen vaten. Dat zijn er weer 100 000 minder dan eerder voorspeld. De prijsdaling zal waarschijnlijk het grootst zijn in de VS. De stijgende productie in dat land zorgt min of meer voor een overaanbod, omdat olie niet vrijelijk geëxporteerd kan worden. Dat zet druk op de prijzen. Niet alleen de consument profiteert hiervan, maar ook de Amerikaanse raffinaderijen. Vergeleken met hun Europese concurrenten, die hun olie uit het Midden Oosten betrekken, kunnen de Amerikanen olie voor een habbekrats opkopen. Als alles gaat, zoals het IEA verwacht, dan is een prijsdaling voor een vat WTI olie tot onder $ 100,- beslist niet uit te sluiten.
Cor Wijtvliet
-
De VS balanceren op de rand van de afgrond
Donderdag 17 oktober had het onmogelijke kunnen gebeuren. Als Democraten en Republikeinen er op 16 oktober niet in geslaagd waren een akkoord over het schuldenplafond af te sluiten, dan was het land vanaf donderdag 17 oktober officieel insolvabel.
Door de eeuwen heen hebben overheden zich gedwongen gezien om hun financiële verplichtingen niet na te komen. In de recente, moderne geschiedenis hebben landen als Griekenland, Argentinië en Rusland bij herhaling een streep gezet door hun rekeningen. Maar dat een grote economische mogendheid weigert nog langer zijn schulden te betalen, dat komt niet vaak voor. De laatste keer dat dat gebeurde was in de jaren dertig. Op 6 mei 1933 verklaarde de toenmalige kanselier van Duitsland, Adolf Hitler, officieel dat het land zijn verplichtingen aan zijn (internationale) crediteuren niet langer zou nakomen. Duitsland was in die jaren de derde economie van de wereld.
Solvabiliteit
Het heeft maar een haartje gescheeld of de VS hadden zichzelf geplaatst in de rol van wanbetaler. In de nacht van dinsdag 15 oktober op woensdag 16 oktober waren de onderhandelingen opnieuw mislukt en ook woensdag zag het er in eerste instantie niet naar uit, dat partijen nader tot elkaar zouden komen.De VS onderscheiden zich zodoende in een opzicht van andere wanbetalers. Die konden vaak niet anders. Duitsland werd economisch gewurgd door de verplichte herstelbetalingen na de nederlaag in de Eerste Wereldoorlog. Het land kon simpelweg zijn verplichtingen niet meer nakomen. Dat is uiteraard niet het geval voor de Verenigde Staten. Geen enkel land twijfelt aan de solvabiliteit van de VS. Het land is nog steeds de safe haven bij uitstek voor de internationale belegger. De staatsobligaties van het land gelden als eersteklas onderpand bij internationale transacties en de dollar vervult sinds jaar en dag de rol van internationale reservemunt.
Nee, het mogelijke onheil was van eigen makelij en eigen politiek onvermogen.Als alles fout was gegaan, dan hadden de VS op 17 oktober nog slechts $ 30 miljard in kas en waren ze ergens tussen 22 en 31 oktober niet langer in staat geweest om aan hun verplichtingen te voldoen. De consequenties waren waarschijnlijk niet te overzien geweest, zowel voor de VS zelf als voor de rest van de wereld.
Slachtoffer
Het eerste en voornaamste slachtoffer is onder dergelijke omstandigheden ongetwijfeld het Amerikaanse schatkistpapier. Zelfs als de VS hun verplichtingen nakomen, dan nog groeit de twijfel of ze dat blijven doen. Daarmee wordt geknaagd aan het imago van de Amerikaanse obligatie als bron van een veilig en gegarandeerd inkomen. Dat is helemaal niet zo vreemd gedacht. Mochten de VS zich gedwongen zien tot een default, dan heeft dat consequenties voor de financiële huishouding van het land. Zo zullen de zogeheten Mutual Funds bij wet gedwongen zijn hun staatsobligaties op de markt te dumpen. De zogeheten repo markt, die leningen verschaft tegen onderpand van schatkistpapier, zal opdrogen. De hele bankensector, die naar schatting voor een bedrag van $ 2 biljoen aan schatkistpapier in kas heeft, zal gaan wankelen. Het is dan immers niet langer zeker, dat de Federal Insurance Corporation nog zijn werk kan doen. Die verzekert immers de bankdeposito’s.Rente
Nog voor er duidelijkheid was over het schuldenplafond begon de markt trouwens voorzorgsmaatregelen te nemen. Tijdens de presentatie van de kwartaalcijfers op dinsdag 15 oktober vertelde Michael Corbat, Ceo van Cititgroup dat zijn bank veiligheidshalve al het kortlopend schatkistpapier, dat afloopt in oktober en november, van de hand had gedaan. Ongetwijfeld is Citigroup niet de enige financiële instelling die gedaan heeft. Volgens Bloomberg Bond Traders was de rente op dit type papier de afgelopen week met 12 basispunten gestegen tot 0,32%. Bovendien bleek, dat de animo om kortlopend schatkistpapier tijdens veilingen van het ministerie van financiën te kopen onder het gemiddelde is. De rente kan dus nog verder omhoog. Het is de vraag of dit fenomeen tijdelijk is of dat het een blijvend karakter krijgt.Reserve valuta
Uiteraard zal de grote financiële onrust in het binnenland consequenties hebben voor de internationale status van de dollar. Het is zeer onwaarschijnlijk, dat die nog zijn rol als internationale reservemunt kan vervullen. Centrale banken overal ter wereld zullen de dollar mijden, evenals de grote internationale institutionele beleggers. De VS zelf zouden meer rente voor hun internationale leningen moeten gaan betalen. Dat is waarschijnlijk blijvend, ook al wordt het schuldenplafond alsnog verhoogd. De VS en dus ook de dollar worden immers niet langer als een safe haven gezien in tijden van nood.Schuldeiser
De belangrijkste internationale schuldeiser van de VS, China, ziet het hele gedoe in Washington met lede ogen aan. Het land heeft voor een bedrag van $ 1,28 biljoen aan schatkistpapier in bezit. Daarnaast bezit het land nog vermogenstitels met een waarde van $ 3,5 biljoen, die in dollars gewaardeerd zijn. Een Amerikaans default gevold door een afwaardering van de schuld door de kredietbeoordelaars, zal de waarde van al die bezittingen danig aantasten. Het land is daarom een campagne gestart om de rol van de VS en van de dollar in het internationaal financieel verkeer terug te dringen. Het zoekt daarin steun en bijval van de ontwikkelingslanden en de opkomende markten. Dat moet er toe leiden de dominante rol van de VS binnen het IMF en de Wereldbank terug te dringen. Dit zou de basis kunnen vormen om voor eens en voor altijd de rol van de dollar als reservemunt te beëindigen. Mochten de VS er niet in slagen tijdig het schuldenplafond te verhogen, dan wordt het Chinese streven vanzelf werkelijkheid.Is nu dan alles weer koek en ei? De Amerikaanse politiek heeft zich zeer onverantwoordelijk gedragen en zich schijnbaar geen moment bekommerd om de wereldwijde effecten van hun gedrag. Grote economische blokken als de Europese Unie, China en Japan zullen zich nog eens goed achter de oren krabben en gaan zinnen op middelen om de Amerikaanse dominantie te verminderen. Dat zal kunnen uitmonden in een aantasting van rol van dollar als internationale reservemunt. Die rol kan deels overgenomen worden door de euro, maar ook door de renminbi.
Cor Wijtvliet spreekt aankomende tijd op de seminar reeks ‘Bescherm uw toekomst’. Meer informatie…
-
Mike Maloney: Hidden Secrets of Money (deel 4)
Mike Maloney heeft de vierde aflevering van zijn documentairereeks Hidden Secrets of Money online gezet. In deze video legt Maloney staat de staatsschuld en het schuldenplafond van de Verenigde Staten centraal. Hoe leent de Amerikaanse overheid geld en van wie leent ze het? Zal de staatsschuld ooit worden afgelost? En wat is de rol van de Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve? Op al deze vragen probeert Mike Maloney van Goldsilver.com een antwoord te geven in deze video van een half uur.
Hidden Secrets of Money
De vorige drie afleveringen van deze documentairereeks zijn ook op Marketupdate te vinden. Klik op onderstaande links om deze terug te kijken.
-
Wie bezit de staatsschuld van de Verenigde Staten?
Wie heeft er een probleem als de Verenigde staten hun staatsschuld niet meer zouden terugbetalen? De volgende illustratie laat tot in detail zien waar de Amerikaanse schuldpapiertjes het hoogst opgestapeld liggen. De grootste buitenlandse crediteuren van de Verenigde Staten zijn China en Japan met respectievelijk $1,3 en $1,1 biljoen, maar we moeten niet vergeten dat het Amerikaanse pensioenstelsel (publiek en privaat) en de Federal Reserve gezamenlijk ook miljarden dollars aan de Amerikaanse overheid hebben uitgeleend.
Federal Reserve
Gelukkig heeft het Amerikaanse ministerie van Financiën de centrale bank aan haar zijde. Daardoor hoeft ze niet bang te zijn dat ze de rekening niet meer kan betalen. De Federal Reserve zal -als het echt niet meer anders kan – altijd bereidheid tonen om meer schuldpapier op hun balans te parkeren. Daarmee zijn ze al een aardig eind op weg, want na verschillende stimuleringsprogramma’s hebben ze al ruim $2,1 biljoen aan staatsobligaties op hun balans geparkeerd. Dat is bijna evenveel als China en Japan samen! Zo machtig is de geldpers…
Samenstelling van de staatsschuld van de Verenigde Staten (Bron: NPR.org, via Zero Hedge)
-
Discussie over het schuldplafond kan fataal uitpakken
De VS zijn deze week de derde week van de zogeheten shutdown in gegaan. Dat wil zeggen, dat alle niet essentiële overheidstaken niet uitgevoerd worden. Naar schatting 800 000 ambtenaren zijn naar huis gestuurd en ontvangen geen salaris. Dat op zich is vervelend, maar in eerste instantie lijkt de schade nog beperkt. De S&P eindigde de eerste week met een verlies van 1,5% maar staat nog steeds 18% hoger dan een week geleden. Sommige strategen zijn zelfs zo optimistisch, dat ze ervan uitgaan dat het gekissebis in Washington uiteindelijk zal uitmonden in een geweldig koopmoment.
Voorbarig
Dat optimisme lijkt wat voorbarig en wel erg optimistisch. In een korte studie komt Goldman Sachs tot de conclusie, dat de kosten van de shutdown tamelijk hoog zijn. Het kost de economie elke dag $ 300 miljoen. Eén week sluiting zal de economie in dit kwartaal 0,2% aan groei kosten. De zakenbank schat, dat de ongewenste situatie wel tot 0,5% van de verwachte groei over het lopende kwartaal zal kunnen afhalen.
Er zijn nog meer tekenen, dat de markt ongerust aan het worden is over de afloop. De CBOE Volatility Index kortweg VIX, is naar het hoogste niveau in drie maanden gestegen en staat nu op 18. Er zijn ook de eerste tekenen dat de markt denkt dat de shutdown als vanzelf zal overgaan in het probleem van het schuldenplafond. Afgelopen donderdag werden veel oktober en november Vix out-of-the-money call options contracten afgesloten. De markt is wel degelijk bezig zich in te dekken tegen de negatieve effecten van een mislukt overleg over het verhogen van het schuldenplafond.
In kas
De cruciale datum in de discussie is 17 oktober. Op die dag is het voor het ministerie van financiën niet meer mogelijk om geld uit de markt te halen. In de kas van het ministerie zit op die dag nog slechts $ 30 miljard. Dat is te weinig om aan de maandelijkse verplichtingen te voldoen. Belangrijk data na die dag zijn 1 november en 15 november. Op de eerste datum moet het ministerie een bedrag van in totaal & 67 miljard uitkeren aan ontvangers van sociale zekerheid, aan Medicare, Medicaid en aan salarissen voor militairen en veteranen. Het lijkt bijna zeker, dat het ministerie van financiën niet aan deze verplichtingen kan voldoen. Op de 2de datum moet de VS aan zijn schuldeisers een bedrag van $ 31 miljard betalen aan rente en aflossing.
Verplichtingen
Het is uiterst twijfelachtig of het land aan deze (internationale) verplichtingen zal kunnen voldoen en het zijn betalingen zal staken. Als dat gebeurt, dan kan dat de wereld in een financiële crisis storten die misschien nog ingrijpender zal zijn dan die van 2008, aldus mevrouw Lagarde, directeur van het Internationaal Monetair Fonds. De VS gelden immers als de safe haven bij uitstek en het schatkistpapier geldt als het meest betrouwbare onderpand ter wereld. Als die zekerheden wegvallen, dan opent dat de deur naar een periode van ongekende onzekerheden, nationaal en internationaal. Een recessie lijkt dan onvermijdelijk.
Rapport
Het Amerikaanse ministerie van Financiën heeft afgelopen week een studie gepubliceerd naar de mogelijke negatieve effecten van het mislukken van de onderhandelingen over het schuldenplafond. Het heeft daarbij gekeken naar de negatieve effecten die in 2011 optraden. Die deden zich op een breed terrein voor. Zo daalde het consumentenvertrouwen in de periode juni tot en met augustus met 22% en het ondernemersvertrouwen ging met 3% omlaag. De aandelenkoersen daalden met maar liefst 17% en de volatiliteit was in die maanden ongekend hoog. De VIX Index steeg naar 48. Huishoudens verloren in die periode ongeveer $ 2,4 biljoen aan belegd vermogen. Pensioen gerelateerde beleggingen daalden $ 800 miljard in waarde.
Op macro niveau steeg de rente voor vele vormen van schuldpapier. Zo steeg de rente op hypotheekleningen met 0,7%. Dat kostte de gemiddelde huizenbezitter maandelijks $ 100 extra. Twijfel over het vermogen van de VS om zijn verplichtingen na te komen deed kredietbeoordelaars besluiten om de internationale status van de VS als schuldenaar af te waarderen. Dat vertaalde zich automatisch in een stijging van de rente op Amerikaans schatkistpapier.
Europa
Het ministerie komt tot de conclusie, dat de negatieven effecten nog tot ver in 2012 na-ijlden. De discussie over het schuldenplafond was toen al lang achter de rug. Voor Europa kan de discussie kwalijke gevolgen hebben. Enerzijds heeft de rente in Europa de neiging met enige vertraging de Amerikaanse rente te volgen. Op een rentestijging zit dit deel van de wereld niet te wachten. De periferie van de eurozone kan dat niet verdragen. Anderzijds, mocht de VS in november besluiten zijn rente en aflossing niet te betalen, dan heeft desastreuze gevolgen voor de dollar en de euro. De dollar zal snel in waarde dalen ten opzichte van alle andere internationale valuta’s. Het is dan niet ondenkbaar dat de dollar daalt naar 1,50. Wat dat betekent voor een economie, die voorzichtig aan het opkrabbelen is, laat zich gemakkelijk raden.
Cor Wijtvliet spreekt aankomende tijd op de seminar reeks ‘Bescherm uw toekomst’. Meer informatie…
Bron:
Council on Foreign Relations: US debt ceiling: Costs and consequences. October 4, 2013
US Department of the Treasury, The potential macroeconomic effect of debt celing brinkmanship. October 2013 -
Vijf vragen aan Cor Wijtvliet
Sinds vorige week houdt de Amerikaanse ‘shutdown’ de wereldwijde financiële markten in de tang. De politieke impasse in de Verenigde Staten leidt (tijdelijk) af van alle problemen in de rest van de wereld. Japan, Italië, Griekenland maar ook ons eigen Nederland hebben het in meer of mindere mate zwaar. Gemene deler is het gebrek aan economisch herstel. Cor Wijtvliet schrijft dagelijks over deze macro-economische ontwikkelingen en stelt wekelijks een betaalde nieuwsbrief op met diepte-analyses en een modelportefeuille. Afgelopen week sprak Cor op het seminar ‘Bescherm uw toekomst’ waar hij uitgebreid aandacht gaf aan de economische uitgangspositie van Nederland.
MU: Cor, afgelopen week schetste je de huidige economische situatie waar Nederlandse spaarders en beleggers zich in bevinden. Wat waren de reacties van het publiek?
CW: Wat mij vooral opvalt, is dat ik in principe niets nieuws vertel voor de mensen. Niet in de zin dat ik geen nieuwe informatie met ze deel maar ik benoem een gevoel dat al bij allen leeft. We kunnen niet langer zo doorgaan. En het hebben van deze gedachte heeft verregaande implicaties voor het spaargeld, pensioen en vermogen van elke Nederlander.
MU: Hoe kijk je aan tegen de huidige onderhandelingen tussen het kabinet en de oppositie?
CW: Naar mijn inzien is de discussie tussen de verschillende partijen politiek geneuzel binnen de marge. Niemand is bereidt de structurele problemen onder ogen te zien en al helemaal niet bereidt om deze echt aan te pakken. Kenmerkend hiervoor zijn de lastenverzwaringen die het kabinet aan de burgers probeert te verkopen onder de noemer bezuinigingen. In de jacht op korte termijn succes brengt het kabinet onnodig veel schade toe aan vooral de binnenlandse economie. Ik heb bovendien het onprettige gevoel, dat veel politici nog steeds niet inzien hoe ingrijpend de crisis is. Die gaat veel verder dan alles wat we sinds WOII hebben meegemaakt, de crisis van de jaren tachtig incluis.
Dat onvermogen, dat gebrek aan fundamenteel inzicht is misschien wel de grootste sta-in-de-weg voor het ontwikkelen van een adequaat beleid.
MU: De Amerikanen hebben inmiddels een week lang te maken met een shutdown. De dag dat het schuldenplafond daadwerkelijk wordt bereikt komt steeds dichterbij. Zullen wij hier in Nederland directe gevolgen van ondervinden?
Laten we in godsnaam niet de fout maken, zoals we die in 2008 maakten. Toen zeiden de Europeanen dat de crisis van Amerikaanse makelij was en dat die er maar mooi mee opgescheept zaten. Als het echt misloopt, dan zal heel de wereld daar de consequenties van ondervinden. Mevrouw Lagarde van het IMF heeft daar met veel nadruk op gewezen. Maar zelfs als het niet allemaal echt misgaat, dan kunnen we hier behoorlijk nadeel ondervinden. De huidige onzekerheid in de VS heeft als gevolg dat daar de rente gaat oplopen. Het is bijna een wetmatigheid, dat niet veel later de rente in Europa omhoog gaat. Ik hoef niemand uit te leggen, dat de zwakke Europese economie niet gebaat is bij oplopende rentes.
Maar dat is nog niet alles. De Amerikaanse dollar is een van de eerste slachtoffers van het politieke gekissebis. Maar een zwakke dollar is wel positief voor het Amerikaanse bedrijfsleven op de internationale exportmarkten. Daar wordt dan de dure euro weggeconcurreerd. Tenslotte, veel Amerikaanse bedrijven hebben nauwe financiële banden met de overheid. Als die zijn rekeningen niet meer betaalt, kunnen die op hun beurt hun Nederlandse handelspartners niet meer betalen. Het zou tot een regen van onnodige faillissementen kunnen lijden.
MU: Wat is volgens jou momenteel het grootste gevaar voor de Nederlandse economie?
Ik zie twee grote gevaren voor de economie. De koopkracht loopt steeds verder terug. Als de burger steeds minder te besteden heeft, dan valt en groot deel van de basis voor herstel weg. In de 2de plaats is er de gebrekkige kredietverlening. Een economie kan nooit echt herstellen en weer vaart krijgen als de kredietverlening stagneert. Dat gebeurt nu. Banken kunnen of willen niet. Ze hebben waarschijnlijk nog veel te veel dubieuze schulden op de balans staan. Zolang die schulden niet zijn weggewerkt, wordt het niet met de kredietverlening. Eigenlijk zouden banken en overheid dit probleem moeten aanpakken. De overheid voelt er echte weinig voor om nog eens talloos veel miljarden in de banken te steken. Maar zonder hulp lukt het de banken niet.
MU: Je hamert er vaak op dat het zo niet verder kan. Hoe moet het in jouw ogen dan wel verder?
Het belangrijkste is, dat de koopkracht van burgers en bedrijven niet langer wordt aangetast. Politici geven steeds hoog op van het belang van de export, maar ze vergeten gemakshalve dat bijna 70% van ons inkomen op de binnenlandse markt wordt verdiend. Daar worden de banen ook geschapen. In de exportsector gebeurt dat maar mondjesmaat. Met andere woorden, die € 6 miljard moeten we maar in de onderste la van de archiefkast stoppen. Ik geloof ook geen moment, dat Brussel echt moeilijk gaat doen. Nederland is van paradepaardje achterblijver geworden. Commissaris Olli Rehn zal maar wat blij zijn, dat een van zijn lievelingen weer tekenen van economisch leven gaat vertonen.
In de tweede plaats moet het kabinet meer aandacht besteden aan het scheppen van banen. Ik vergelijk onze premier Rutte steeds met de crisispremier uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Die vergelijking gaat beslist op, behalve in een opzicht. Colijn heeft banenplannen gelanceerd. In de jaren dertig zijn heel wat parken en kanalen aangelegd. Dat was allemaal nuttig en daar hebben we nu nog steeds plezier van. Het gaf de werklozen bovendien hun zelfrespect terug. Nu zou Rutte initiatieven kunnen nemen om bijvoorbeeld de economie daadwerkelijk te vergroenen en om Nederland echt toe te rusten voor het digitale tijdperk. Om het geld hoeven we het niet te laten. De rente is nog steeds gratis. De inflatie is immers hoger dan de rente op tienjaars schatkistpapier. Opschieten dus!
Cor Wijtvliet is binnenkort spreker op het seminar ‘Bescherm uw toekomst’. Wilt u een seminar bijwonen? Kijk dan hier verder…
Cor Wijtvliet was 11 jaar in dienst bij F. van Lanschot Bankiers als aandelenanalist. Al aan het begin van deze eeuw publiceerde hij over de beleggingsmogelijkheden van water en soft commodities als graan en maïs. Cor staat bekend om zijn brede kritische en onafhankelijke blik, die gevoed wordt door zijn welbelezenheid. Cor is hoofdredacteur van de Crash Investor, een wekelijkse betaalde nieuwsbrief met diepte-analyses en een modelportefeuille. Daarnaast publiceert Cor dagelijks de Investment Insider, een macro-economische nieuwsbrief.
-
Rente op kortlopende leningen aan de VS explodeert
De financiële markten lijken zich maar weinig aan te trekken van het Amerikaanse schuldenplafond. De S&P 500 weet geen richting te kiezen en ook de goudprijs lijkt de laatste tijd nauwelijks van haar plek te komen. Ook is de rente op Amerikaanse staatsobligaties met een looptijd van 10 jaar de afgelopen weken opvallend stabiel op iets meer dan 2,6%.
Maar als we kijken wat de rente op kortlopende leningen aan de Amerikaanse overheid doen, dan zien we een totaal ander plaatje. De volgende grafiek laat de rente zien op kortlopende leningen die de Amerikaanse overheid op 31 oktober moet aflossen. Tot en met eind september was er nog niets aan de hand en lag de rente voor deze korte termijn leningen dicht bij de 0%, in lijn met de rente die de Federal Reserve heeft vastgesteld voor kortlopende leningen aan banken. Daarna sloeg de zorg omtrent het Amerikaanse schuldenplafond toe en begon de rente drastisch te stijgen. Afgelopen dinsdag tikte de rente op deze kortlopende kredieten zelfs de 0,297% aan.
De rente op kortlopend Amerikaans schuldpapier (Afbeelding via de Washington Post)
Rente als barometer voor vertrouwen
De hoogte van de rente op kortlopende leningen is in feite een barometer voor het vertrouwen dat financiële markten hebben in de schuldenaar. De kortlopende leningen aan de Amerikaanse overheid, met looptijden van één, twee of drie maanden, worden doorgaans gebruikt als een ‘parkeerplaats’ voor vermogen van banken en bedrijven. Het geld kan daar tijdelijk in geparkeerd worden, met als tegenpartij de Amerikaanse overheid. Omdat deze tegenpartij nog steeds als veilig te boek staat wordt er veel gehandeld in dit schuldpapier en is de rentevergoeding nooit veel hoger of lager dan de rente waarvoor banken geld lenen bij de Amerikaanse centrale bank.
Juist daarom is de stijging van de rente zo opmerkelijk. Banken en bedrijven die op korte termijn krediet verlenen aan de Amerikaanse overheid maken zich zorgen over de absolute veiligheid van het schuldpapier, terwijl de obligatiemarkt voor 10-jaars leningen geen krimp geeft. De financiële markt prijst blijkbaar wel een risico in voor de korte termijn, maar niet voor de lange termijn.
Liquiditeit
Sommige vermogensbeheerders blijven de komende dagen inderdaad weg van het kortlopende Amerikaanse schuldpapier, zo schrijft Reuters. Ze zijn bang dat er vertraging kan komen in de terugbetaling van de kortlopende kredieten en houden daarom liever cash aan dat ze nog makkelijker uit kunnen keren indien vermogende klanten hun geld komen opvragen. “De markten maken zich geen zorgen over een default op de lange termijn, maar over de liquiditeit in de markt”, zo verklaarde Jerome Schneider van het Pimco Government Money Market Fund ($345 mln) en het Pimco Short-Term Fund ($15 mrd).
De fondsen van obligatiebelegger Pimco hebben de Amerikaanse schuldpapieren die tussen midden oktober en eind december dit jaar aflopen vermeden. Volgens Schneider is dat vanwege de zorgen dat die schuldpapieren misschien niet tijdig afgelost zullen worden door de VS.
De zogeheten Money Market Funds moeten tenminste 30% van hun totale bezittingen in cash, Amerikaanse staatsobligaties of in andere overheidsschulden aanhouden die een looptijd van hoogstens zestig dagen hebben. Volgens regels van de SEC moeten ze hun vermogen binnen zeven dagen vrij kunnen maken. Normaal is dat geen probleem, maar door het schuldenplafond blijven de fondsen voor de zekerheid toch weg bij het schuldpapier dat kort na 17 oktober afloopt.
-
China waarschuwt de VS voor schuldenplafond
China doet een oproep aan Washington om snel de stappen te zetten die nodig zijn om een schuldencrisis te vermijden. Volgens China kunnen haar investeringen (lees: dollarreserves) in gevaar komen als de Verenigde Staten de impasse rondom het schuldenplafond niet snel weten op te lossen.
Als grootste crediteur van de VS maken de Chinezen zich zorgen over de fiscale kloof van het machtigste land ter wereld. Dat zegt niemand minder dan de Chinese minister van Financiën, Zhu Guangyao. “De Verenigde Staten zijn goed op de hoogte van de zorgen die China heeft omtrent het schuldenprobleem. We vragen de VS om alle stappen te zetten die nodig zijn om een default te voorkomen. Dit is een verantwoordelijkheid die de VS moet dragen”.
China waarschuwt…
Amerika wordt tot de orde geroepen door de Chinezen, die jarenlang een groot gedeelte van de Amerikaanse tekorten financierden door staatsobligaties te kopen. Dat was natuurlijk ook in het eigen belang van China, want door de eigen munt goedkoop te houden wist het land veel werkgelegenheid naar zich toe te halen. Het schuldenplafond laat zien dat dit geen duurzame relatie is, maar dat weerhoudt China er niet van om haar belangrijkste handelspartner tot de orde te roepen.
“We hopen dat de VS haar lessen uit het verleden geleerd heeft”, aldus Zhu Guangyao. Hij verwijst naar de impasse die in 2011 zorgde voor een afwaardering van de Amerikaanse staatsschuld. Kredietbeoordelaar S&P verlaagde de Amerikaanse schuldpapieren van AAA naar AA+, een gevoelige tik die de goudprijs destijds naar recordhoogte wist te brengen.
De Republikeinen hebben aangegeven dat ze het schuldenplafond niet zullen verhogen, zo lang er niet meer maatregelen genomen worden om de tekorten in de toekomst terug te dringen. Op 17 oktober zullen de Verenigde Staten de limiet van hun leencapaciteit bereiken. Ligt er dan nog geen akkoord, dan kan de rente op de staatsschuld niet meer betaald worden en is er sprake van een ‘default’.
Zhu Guangyao waarschuwt de Verenigde Staten voor het schuldenplafond (Afbeelding via Reuters)
