Marketupdate

Tag: waardering

  • De beren weten het even niet meer

    Nog maar drie jaar geleden werd je nagenoeg voor gek verklaard als je van mening was dat de markt niet overgewaardeerd was en dat er derhalve geen crash op handen was. Zeer uiteenlopende persoonlijkheden als Donald Trump en Robert Shiller werden niet moe erop t hameren dat er zich bubbels vormden op de financiële markten. Het heette daarom verstandig voor beleggers om het posities eens grondig te herwaarderen.

    Zoveel jaren verder moeten we echter vaststellen, dat de sombermannen er gewoon naast zaten of in ieder geval te vroeg waren met hun waarschuwingen. Sinds het begin van 2015 zijn de koersen van de S&P 500 met 34% verder gestegen. Ook de tweets van president Trump hebben de aanhoudende stijging niet kunnen blokkeren.

    De aanhoudende koersstijgingen hebben op verschillende terreinen hun uitwerking niet gemist. Neem de financiële pratende hoofden. Nog niet zo lang geleden was een royale meerderheid de mening toegedaan dat het wel mis moest gaan, maar die stemmen zijn nu nagenoeg verstomd. Maar juist het verstommen van waarschuwende stemmen zou misschien tot nadenken moeten stemmen en beleggers tot voorzichtigheid moeten aanzetten.

    Positief sentiment

    De toon in de media wordt vaak gezet door gezaghebbende marktparticipanten, maar juist die toon wordt steeds minder ‘bearish’ naarmate de crisis verder achter ons komt te liggen. Het aantal artikelen in een krant als the Financial Times, waarin gesproken wordt over bubbels op de beurzen is sinds 2013 stelselmatig gedaald. Het aantal is ook lager dan in de periode 2002 – 2008.

    Het zijn overigens niet alleen de pratende hoofden die het vermoeide hoofd in de schoot hebben gelegd, ook de professionele belegger lijkt zijn kritisch vermogen afgelegd te hebben. Een zeer recent onderzoek van Bank of America Merrill Lynch leert dat professionele partijen in de VS voor het eerst in meer dan een jaar weer overwogen zijn in Amerikaanse aandelen. Zulk gedrag moet verbazing wekken bij wie beseft dat Amerikaanse aandelen de hoogste waardering kennen van het westelijk halfrond. De professionele beleggers bleken ook nog eens overwogen in technologieaandelen. Ze handelen zo, terwijl ze weten dat juist Aziatische en Amerikaanse techaandelen razend populair zijn en juist daarom een risico in zich dragen.

    Overwaardering?

    Of het nu commentatoren zijn of professionele handelaars, ze spreken al niet meer van overwaardering. Markten zijn duur en daarmee basta. Ze moedigen hun klanten en toehoorders aan om belegd te blijven om vervolgens uit te stappen voordat zaken misgaan. Een mooi voorbeeld van deze manier van denken geeft de traditionele en erkende beer Jeremy Grantham van het fondsenhuis GMO. Aan het begin van 2018 noemde hij de markt buitengewoon duur. Hij voorzag, dat de kans dat de markt in een periode van zes tot twee maanden zou instorten, groter was dan 50%. Je zou zeggend dat die insteek tot het logische advies moet leiden om zo snel mogelijk liquide te gaan. Maar nee, Grantham komt niet verder dan wat te mompelen over psychologische voortekenen waar de belegger op moet letten om vervolgens in sneltreinvaart te gaan afbouwen. Je schiet als belegger weinig op met dit vage gebrabbel.

    Wat is er eigenlijk mis met het aloude gezonde verstand? Als iets (te) duur is, dan blijf je ervan af. Als dure aandelen in je portefeuille zitten, dan is er niets op tegen er afscheid van te nemen. Het ‘timen’ van de markt is een zeer hachelijke aangelegenheid die wel tot ongelukken moet leiden. Maar de aanhoudende beursrally heeft de beren uitgeput en hun gezonden verstand doet er het zwijgen toe. Juist dat gezonde verstand heeft er immers voor gezorgd dat hun beleggingsresultaten de afgelopen jaren vaak ondermaats waren. Ze gooien de handdoek in de ring op een moment dat de gekte op de financiële marken de overhad lijkt te krijgen. Steeds meer signalen staan op rood. Het idee is te gek voor woorden, maar veel beren zijn naar eigen zeggen vol belegd op een moment dat ze zouden moeten afbouwen en afscheid nemen van hun overgewaardeerde assets. Het is de wereld op zijn kop en dat voorspelt weinig goeds!

    Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

    Tot slot:

    • Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
    • Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
    • Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
    • Of bezoek www.Beurshalte.nl      
    • Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!

    Vindt u deze columns van Cor Wijtvliet interessant, dan kunt voor €25 per jaar donateur worden van het CorWijtvlietJournaal. Ook kunt u een geheel vrijwillige bijdrage overmaken naar NL14RABO0156073676, ten name van Wijtvliet Research.

    Donateurs krijgen niet alleen zonder vertraging het CorWijtvlietJournaal in hun mailbox, maar kunnen ook rekenen op een wekelijkse extra nieuwsbrief met vijf beleggingstips van Cor Wijtvliet. Neem voor meer informatie contact op met Cor Wijtvliet via het hierboven genoemde mailadres.

  • Goldman Sachs: Aandelen en obligaties sinds 1900 niet zo duur

    Een jarenlange rally in aandelen en obligaties heeft de koersen doen stijgen naar het hoogste niveau sinds begin 1900, zo schrijft analist Christian Mueller-Glissman van Goldman Sachs in een nieuw rapport. Volgens hem is het zelden voorgekomen dat aandelen, obligaties en andere kredietinstrumenten tegelijkertijd zo hoog gewaardeerd staan, waardoor beleggers voorbereid moeten zijn op de ‘bear market’ die vroeg of laat onvermijdelijk zal volgen.

    De laatste keer dan aandelen en obligaties tegelijkertijd zo hoog gewaardeerd stonden was in de jaren ’20 en de jaren ’50 van de vorige eeuw. Er komt dus ook weer een moment dat de markt draait en de koersen weer dalen. Wanneer dat gaat gebeuren weet niemand, maar nu centrale banken hun monetaire stimulering afbouwen kunnen de koersen weer onder druk komen te staan. En dat zal gepaard gaan met een periode waarin het rendement op verschillende beleggingen lager zal uitvallen.

    Zowel aandelen als obligaties zijn momenteel hoog gewaardeerd, zo concludeert Goldman Sachs (Bron: Goldman Sachs, via Bloomberg)

    Minder buffers om schokken op te vangen

    “De hoge waarderingen vergroten het risico van een correctie om de simpele reden dat er minder buffers zijn om schokken te absorberen. Het gemiddelde waarderingspercentiel voor aandelen, obligaties en krediet in de Verenigde Staten is 90%, een all-time high”, zo schrijft Goldman Sachs in het rapport. Een beleggingsportefeuille met 60% in aandelen uit de S&P 500 index en 40% in Amerikaanse 10-jaars staatsobligaties leverde sinds 1985 een voor inflatie gecorrigeerd rendement van 7,1% per jaar op, vergeleken met 4,8% gemiddeld van de afgelopen eeuw. Alleen de implosie van de techbubbel en de wereldwijde financiële crisis waren een smet op dit record.

    Goldman Sachs houdt rekening met een scenario waarin aandelen en obligaties minder rendement opleveren, maar nog wel een positief rendement. Daarom adviseert de bank haar klanten om hun positie vast te houden of zelfs verder uit te breiden. En hoewel de waardering van aandelen en obligaties momenteel uitzonderlijk hoog is hoeft dat volgens de bank nog niet te betekenen dat er snel een correctie zal volgen. Ook schrijft de bank in haar rapport dat obligaties vandaag de dag een minder goede hedge zijn voor aandelen, omdat beide beleggingscategorieën momenteel relatief hoog gewaardeerd zijn.

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Aandelen zelden zo duur als nu

    De Amerikaanse aandelenmarkt is sinds 1881 maar op twee momenten duurder geweest dan nu, namelijk in de aanloop naar de beurscrash van 1929 en tijdens de internetbubbel van eind jaren negentig. Dat is de conclusie die je kunt trekken als je de waarde van aandelen bepaalt op basis van de gemiddelde koers/winst verhouding over de afgelopen tien jaar, de waarderingsmethode die beleggers kennen als de Shiller PE Index.

    Op dit moment staat de lange termijn koers/winst verhouding met 29,72 weer bijna net zo hoog als tijdens het hoogtepunt van de aandelenbubbel die in 1929 uiteen spatte. De volgende grafiek laat zien dat aandelen op dit moment relatief duur zijn ten opzichte van de winstgevendheid van de onderliggende bedrijven, maar dat de aandelenkoersen nog veel verder kunnen stijgen. Zo bereikte de Shiller PE ratio in december 1999 een all-time high van meer dan 44. Hieronder een grafiek met data die teruggaat tot het jaar 1881.

    stock-market-shiller-pe-ratio

    Aandelen zijn relatief duur op basis van koers/winst verhouding (Bron: Multpl.com)

    This time is different?

    De Federal Reserve begint zich wel meer zorgen te maken over de waardering van aandelen. Stanley Fisher, de vice-voorzitter van de centrale bank, zei onlangs tijdens een conferentie van het IMF in Washington dat waakzaamheid op zijn plaats is nu de activaprijzen en de schuldposities weer toenemen.

    Volgens Fisher zijn de records op Wall Street voor een deel te verklaren door optimistische verwachtingen over de economie, maar ook door een hogere risicobereidheid van beleggers. Tot op heden heeft dat volgens de vice-voorzitter van de Federal Reserve niet geleid tot meer leverage in het financiële systeem, maar dat is wel iets wat hij nauwlettend in de gaten houdt.

    Ook Fed-voorzitter Yellen heeft haar zorgen uitgesproken over de stijgende prijzen van financiële activa, terwijl dat onder leiding van haar voorganger Bernanke juist het doel was van het ruime monetaire beleid. “Waarderingen van financiële activa zijn ietwat verhoogd als je traditionele waarderingsmethoden zoals de koers/winst ratio gebruikt”, aldus Yellen.

    Geen alternatief?

    Op basis van de koers/winst verhouding zou je tot de conclusie kunnen komen dat de Amerikaanse aandelenmarkt op dit moment overgewaardeerd is, maar er zijn ook argumenten aan te voeren die de huidige waardering van aandelen rechtvaardigen. Zet je het rendement van aandelen bijvoorbeeld tegenover dat van obligaties, dan zijn aandelen door de extreem lage rente nog steeds de meest interessante optie van de twee. Staatsobligaties leveren vrijwel niets meer op, waardoor beleggers rendement zoeken in alternatieven als aandelen en vastgoed.

    Opvallend genoeg hebben edelmetalen veel minder geprofiteerd van de extreem lage rente en het stimulerende beleid van centrale banken. Sinds 2016 is de goudprijs weliswaar weer wat gestegen, maar met een koers van ongeveer $1.300 per troy ounce staat het edelmetaal ruim 30% lager dan het all-time high van 2011. Zien beleggers edelmetalen over het hoofd? Of zijn aandelen echt de nieuwe veilige haven in een tijdperk van extreem lage rente?

    fed-model-stock-valuation

    Door de extreem lage rente zijn aandelen nog steeds interessanter dan obligaties (Bron: Voya, via twitter)

  • Shiller: “Aandelenmarkt enorm overgewaardeerd”

    Volgens de Amerikaanse econoom Robert Shiller is de Amerikaanse aandelenmarkt op dit moment ‘zwaar overgewaardeerd’. Dat is geen goed teken, aangezien dezelfde econoom eerder ook de dotcom bubbel en de huizenmarktbubbel in de Verenigde Staten met redelijk grote nauwkeurigheid wist te voorspellen. Shiller ziet in het huidige optimisme op de beurs gelijkenissen met de situatie van eind jaren negentig, toen beleggers ook zeer positief gestemd waren.

    Net als eind jaren negentig kijken beleggers vandaag de dag vooral naar alle positieve berichten, zonder voldoende rekening te houden met mogelijke tegenvallers. Als voorbeeld noemt Shiller de euforie op de aandelenmarkt na de verkiezing van Trump. Beleggers zijn erg enthousiast geworden van de ‘pro business’ agenda van de nieuwe Amerikaanse president, terwijl ze bijna geen aandacht geven aan de keerzijde van dat beleid. Sinds de Amerikaanse verkiezingen is de S&P 500 index met ongeveer 11% gestegen.

    Aandelen overgewaardeerd

    Shiller verwacht op korte termijn nog geen daling van de aandelenmarkt, maar hij laat wel weten voorzichtig te zijn door op dit prijsniveau geen aandelen meer bij te kopen. De Amerikaanse aandelenmarkt zit al sinds begin 2009 in een bull market, een rally die nu al bijna acht jaar duurt en die voor een belangrijk deel gedreven wordt door de extreem lage rente.

    Robert Shiller ontwikkelde zijn eigen methodiek om de waardering van aandelen te bepalen, de zogeheten Shiller P/E Ratio. Deze zet de koers van een aandeel af tegen de winst van de afgelopen tien jaar. Door de winstcijfers van een langere periode te nemen krijg je volgens Shiller een betere indicatie van de werkelijke waarde van een aandeel. Deze index staat op het moment van schrijven op 29,30, een niveau dat we sinds de aandelenbubbel van eind jaren negentig niet meer hebben gezien.

    Ook in historisch perspectief zijn Amerikaanse aandelen momenteel relatief duur. De volgende grafiek laat de ontwikkeling van de Shiller P/E Ratio over meer dan honderd jaar zien. Op basis van deze grafiek zou je inderdaad kunnen concluderen dat de aandelenkoers relatief hoog is, maar dat de overwaardering nog veel groter kan worden dan nu het geval is. Met een Shiller P/E Ratio van bijna dertig zijn aandelen nu even hoog gewaardeerd als vlak voor de grote aandelencrash van 1929.

    shiller-pe-ratio-20march2017

    Aandelen zijn overgewaardeerd, aldus econoom Robert Shiller (Bron: Multpl)

  • Grafiek: Amerikaanse aandelen nog niet overgewaardeerd

    De Dow Jones brak afgelopen week na publicatie van het Amerikaanse banencijfer door de grens van 17.000 punten, terwijl de S&P 500 naar recordhoogte wist te stijgen. Het is misschien moeilijk te bevatten voor de leek, aangezien er de afgelopen jaren vooral heel veel slecht nieuws over de economie voorbij is gekomen. Wat te denken van de hoge werkloosheid in de VS en de Eurozone en het recordaantal faillissementen in 2013… Het deert de grote beursgenoteerde bedrijven niet, want die weten nog steeds gezonde winstmarges te behalen. Door te snijden in de loonkosten wisten ze hun winst op peil te houden, terwijl de extreem lage rente de financieringskosten omlaag drukt.

    Als we de productiviteit en winstgevendheid van de grote Amerikaanse bedrijven afzetten tegen de aandelenkoersen, dan is het nog veel te vroeg om te spreken van overwaardering. Bekende waarderingsmethodes zoals de koers/winst verhouding, het dividendrendement, de boekwaarde en de cashflow laten nog geen extreem hoge waardering zien bij de huidige aandelenkoersen. JP Morgan Asset Management stelde ene interessant rapport samen, waarin ze de stand van zaken op de Amerikaanse aandelenmarkt grondig doorlicht. We lichten er één pagina uit die een goed overzicht geeft van de actuele stand van zaken.

    Amerikaanse aandelen nog niet overgewaardeerd

    Amerikaanse aandelen nog niet overgewaardeerd (Bron: JP Morgan)

    De huidige koers/winst verhouding van 15,6 is weliswaar iets hoger dan het gemiddelde van de afgelopen 1, 5 en 10 jaar, maar vergelijkbaar met dat van de afgelopen 25 jaar. Pakken we de CAPE (die corrigeert voor het cyclische verloop van aandelenkoersen), dan zien we ook geen extreme waarde. Het dividendrendement ligt op 1,9%, dicht bij het lange-termijn gemiddelde van ongeveer 2%. De koersen van Amerikaanse aandelen in verhouding tot de boekwaarde en de cashflow van de bedrijven geeft ook nog niet veel reden tot zorg.

    Marc Faber verwacht correctie

    Toch is niet iedereen er gerust op dat de aandelenkoersen de weg naar boven zullen vervolgen. Zo rekent niemand minder dan Marc Faber al enige tijd op een correctie, die de koersen ongeveer 30% omlaag zal brengen. De beursgoeroe voorziet al enige tijd een correctie, maar hij merkt op dat de waarderingen de laatste tijd sterk is opgelopen. Ook benadrukt hij dat een beurscrash vaak uit het niets lijkt te komen.

  • Value investing: Laat je niet afleiden door de markt

    Door: Hendrik Oude Nijhuis

    Eerder deze maand ontvingen we vragen over het ophanden zijnde ingrijpen van de Europese Centrale Bank (ECB) om een langjarige periode van stagnatie in de Eurozone te voorkomen. En de vraag in hoeverre die maatregelen al in de markt verdisconteerd zouden zijn. Immers, zou het ingrijpen ‘als verwacht’ zijn dan zou dat de aandelen- en valutamarkt vrijwel ongemoeid laten. Een sterker dan verwacht ingrijpen zou de euro vermoedelijk verzwakken terwijl een zwak ingrijpen een (nog) sterkere euro tot gevolg zou hebben. Een heel andere vraag die de laatste tijd ook heel regelmatig gesteld wordt is of aandelen niet alweer te duur zijn. Veel aandelenmarkten noteren op de hoogste niveaus in jaren en de Dow Jones en de S&P 500 zelfs op de hoogste niveaus ooit. Is dat een reden om weg te blijven van de aandelenmarkt? Niet per se..

    Warren Buffett

    Beleggers doen er goed aan, zo meent Warren Buffett, zich over al dit soort grote economische vraagstukken niet al teveel te bekommeren. Zij zouden hun tijd beter kunnen besteden aan het grondig onderzoeken van bedrijven waarin ze overwegen te beleggen. Denkt u hierbij aan het beoordelen van de sterkte van de al dan niet aanwezige competitieve voordelen. Of er aantrekkelijk kansen aan te wijzen zijn, of dat er juist grote bedreigingen spelen. En aan het bepalen van de mate waarin het management aandeelhoudersvriendelijk is. Zelfs wanneer bovenstaande vragen positief beantwoord kunnen worden is de aankoop van aandelen pas interessant wanneer de intrinsieke waarde fors boven de beurskoers ligt. Hierbij blijft het uiteraard altijd om schattingen gaan, vandaar dat Buffett aankoop enkel overweegt wanneer de geschatte intrinsieke waarde substantieel boven de beurskoers ligt. Of aandelenmarkten in totaliteit duur of juist goedkoop zijn (volgens welke maatstaf dan ook) doet er voor Buffett niet echt toe. Bij zijn beleggingen krijgen dit soort zaken dan ook amper aandacht.

    Joel Greenblatt

    Joel Greenblatt - net als Buffett een zeer succesvolle value-belegger - gaat nog een stap verder. Waar Buffett nauwelijks aandacht besteedt aan allerhande grote economische vraagstukken besteedt Greenblatt eveneens amper aandacht aan de bedrijven waarin hij belegt. De strategie van Greenblatt bestaat uit het gespreid beleggen in bedrijven die bovengemiddeld winstgevend zijn en tegelijkertijd lager dan gemiddeld gewaardeerd. Bij dit soort bedrijven spelen vaak allerhande onzekerheden waardoor beleggers dergelijke bedrijven het liefst mijden. Vaak geldt dat hoe beter men bekend is met bedrijfsspecifieke problemen, hoe groter de neiging wordt om bijbehorende aandelen te mijden, wat per saldo onverstandig is (gemiddeld rendeert dit type aandelen bovengemiddeld). Oftewel: hoe meer u weet, hoe minder rendement. Eenmaal doordrongen van hoe value-beleggen werkt lijkt het geen gek voornemen om allerhande grote economische vragen maar te laten voor wat ze zijn. En zelfs alle bedrijfsspecifieke onzekerheden zou u kunnen overwegen voor lief te nemen. Niet alleen bespaart dat enorm veel tijd maar de kans is zelfs groot dat een 'alle problemen vergetende' value-belegger zijn rendement ook nog eens ziet verbeteren... Hendrik Oude Nijhuis heeft zich jarenlang verdiept in de strategieën van ‘s werelds beste beleggers en is tevens oprichter van http://www.warrenbuffett.nl/. Disclaimer: De artikelen van gastschrijver Hendrik Oude Nijhuis zijn op persoonlijke titel geschreven en hoeven daarom niet altijd de visie van Marketupdate te vertegenwoordigen. Marketupdate geeft geen beleggingsadvies en de artikelen van Hendrik Oude Nijhuis moeten ook niet als zodanig worden aangemerkt. Marketupdate heeft geen geld ontvangen of betaald voor deze bijdrage.

    >> Klik hier om de bestseller “Leer beleggen als Warren Buffett” gratis te downloaden <<

  • Waar zijn aandelen het goedkoopst?

    Waar in de wereld zijn aandelen op dit moment het goedkoopst? De volgende illustratie van de Telegraph laat dat in één oogopslag zien. Als we de wisselkoersen buiten beschouwing laten zien we dat beleggers op dit moment het beste in Griekse, Chinese, Indiase en Japanse aandelen kunnen stappen. Ook is de aandelenmarkt van Rusland en Turkije relatief gunstig geprijsd. Het duurst zijn de aandelen in de Verenigde Staten, Indonesië, Pakistan en Sri Lanka. Ook in Latijns-Amerika beginnen de aandelen duur te worden, terwijl ze in veel Europese landen nog vrij gunstig geprijsd zijn.

    De volgorde van goedkoop naar duur is gebaseerd op drie bekende waarde-indicatoren, namelijk de normale koers/winst verhouding, de gemiddelde koers/winst verhouding over de afgelopen tien jaar (CAPE) en de waarde van aandelen ten opzichte van de boekwaarde van het bedrijf.

    Value investing: Kiezen voor goedkope aandelen

    Deze financiële ratio's geven volgens waardebeleggers een goede indicatie van de prijs van een aandeel. Vanuit de gedachte dat aandelenkoersen fluctueren tussen overwaardering en onderwaardering zijn de aandelen met een lage koers/winst verhouding en met een hoge boekwaarde ten opzichte van de aandelenkoersen. Een boekwaarde van minder dan 1 betekent dat de waarde van de aandelen in verhouding lager is dan de waarde van de bedrijfsbezittingen. Een hoge marktwaarde ten opzichte van de boekwaarde betekent dat beleggers bereid zijn meer te betalen voor een aandeel dan wat de onderliggende bezittingen waard zijn. In de rekensom van de Telegraph zijn alle drie factoren meegenomen in de berekening. Afgaande op de wetenschappelijke studies naar value investing kunnen we concluderen dat aandelen met een gunstige waardering in de regel een beter rendement laten zien dan aandelen met een hoge waardering.

    Waar zijn de aandelen het goedkoopst?

    Waar zijn de aandelen het goedkoopst? Een analyse van de Telegraph

  • Grafiek: Zijn Amerikaanse aandelen duur geworden?

    De Amerikaanse aandelenmarkt bereikt dit jaar steeds hogere toppen. Maar zijn aandelen overgewaardeerd? Er zijn verschillende manieren om naar de waardering van aandelen te kijken, waarvan de koers/winst verhouding het vaakst geraadpleegd wordt. Op basis van deze indicator zijn Amerikaanse aandelen uit de S&P 500 nog niet extreem overgewaardeerd. De actuele ratio van 17,31 ligt weliswaar boven het historische gemiddelde van 15,35, maar van een grote overwaardering is nog geen sprake.

    Vergelijken we de koers/winst verhouding van nu met het gemiddelde van de afgelopen tien jaar, dan zien we ook een kleine overwaardering. De koers/winst verhouding over deze periode was gemiddeld 16,95. Neemt de belegger de afgelopen 25 jaar als referentiepunt, dan zou hij zeggen dat de S&P 500 geen overwaardering kent. De afgelopen 25 jaar lag de koers/winst verhouding gemiddeld op 18,90.

    Historische koers/winst verhouding Amerikaanse aandelen

    Historische koers/winst verhouding Amerikaanse aandelen (Grafiek van Bespoke Investment Group)

    Wanneer zijn aandelen duur?

    Voorafgaand aan grote beurscrashes als die van 1929, 1987, 2000 stond de koers/winst verhouding van de S&P 500 index hoger dan 20. Voor het uiteenspatten van de dotcom bubbel bereikten aandelen een gemiddelde waardering zelfs 30 maal de jaarlijkse winst van bedrijven. Toch is waakzaamheid geboden, want voorafgaand aan de beurscrash in 2008 was de koer/winst verhouding veel minder groot. De spike die we begin 2009 zien in de grafiek is te verklaren door een kortstondige en hevige extreme daling van de bedrijfswinsten. Toen bedrijven hun winstmarges weer wisten te herstellen zakte de koers/winst verhouding terug tot beneden het lange termijn gemiddelde. Wat kunnen we leren van deze grafiek? Kan een belegger op basis van deze koers/winst verhouding een beter instap en uitstapmoment kiezen? En kan men inderdaad nu nog veilig in aandelen stappen? We lezen het graag in de comments!

  • Bank of America: “Bitcoin heeft groeipotentie”

    Bank of America Merrill Lynch heeft een kosten-baten analyse gemaakt van Bitcoin, de virtuele munt die de afgelopen weken explosief in prijs is gestegen. Volgens de bank zit er potentie in de alternatieve munt als betaalmiddel, omdat het decentrale ontwerp van de munt lagere transactiekosten met zich meebrengt. Het netwerk controleert zichzelf, waardoor er geen derde partij nodig is om alle transacties door te voeren en te verifiëren. In landen waar het banksysteem nog niet zo goed functioneert en waar men overwegend met contant geld betaalt kan Bitcoin van pas komen, zo stelt BofA Merrill Lynch. Ook noemt de bank het maximale aanbod van 21 miljoen Bitcoins als een voordeel, omdat er geen verwatering kan optreden. Dat is bij fiatgeld namelijk wel het geval.

    Nadelen Bitcoin

    Nadelen zijn er volgens de bank ook. Door de extreem hoge volatiliteit (10% of meer op dagbasis is gebruikelijk) is de praktische toepassing in het betalingsverkeer problematisch. Niet alleen voor de consument, maar ook voor de winkelier die het prijsrisico moet afdekken voor een betaling in Bitcoins. De winkelier moet immers ook spullen inkopen en andere kosten maken, kosten die volstrekt onvoorspelbaar zijn als de waarde van de valuta zo sterk op en neer beweegt. Nu zijn het nog de winkels die deze kosten voor hun rekening nemen, maar het is niet uit te sluiten dat winkeliers die kosten op den duur zullen doorberekenen aan klanten of simpelweg stoppen met het accepteren van de virtuele munt als betaalmiddel. Een ander nadeel is dat de betrouwbaarheid van de wisselkantoren (waar men fiat geld omwisselt voor Bitcoin) soms te wensen overlaat. Merrill Lynch schrijft in haar veertien pagina's tellende rapport dat er al verschillende 'exchanges' beroofd zijn door hackers. Ooit verloor Bitcoinica 18.547 Bitcoins nadat hackers hadden ingebroken in hun systeem. De veiligheid van dit soort wisselkantoren is cruciaal, aangezien niet iedereen in staat zal zijn zelf Bitcoins te 'minen'. Gestolen Bitcoins blijken vrijwel onmogelijk te achterhalen en is in dat opzicht minder veilig dan fiat geld. Nog een nadeel is de tijd die nodig is om een transactie te verifiëren en om te voorkomen dat een Bitcoin dubbel wordt uitgegeven. Volgens BofA Merrill Lynch duurt dat 50 minuten, wat onwenselijk is voor handel tussen twee partijen die elkaar kennen en die elkaar volledig vertrouwen. Door het ontbreken van een centraal 'clearing house' blijft Bitcoin waarschijnlijk een illiquide 'munt'. Deze vertraging zal volgens analisten van de bank de doorbraak van Bitcoin als belangrijk internationaal betaalmiddel in de weg staan.

    Bitcoin als waarde opslag?

    Terwijl de prijs van Bitcoin de afgelopen maanden explosief steeg is het aantal betalingen met de virtuele munt alleen maar verder gezakt. Daarmee wordt in feite bevestigd dat Bitcoin vooral wordt gezien als een speculatieve belegging. De grafiek van Bitcoincharts laat ook zien dat de gigantische prijsstijging van Bitcoin in oktober en november gepaard ging met een relatief laag handelsvolume in vergelijking met de rest van het jaar. Er lijken dus steeds meer mensen te zijn die Bitcoin kopen in de hoop er geld aan te verdienen, niet om er betalingen mee te verrichten. De volgende grafiek spreekt naar onze mening boekdelen. Het is precies deze grafiek die het conflict laat zien tussen een betaalmiddel en een spaarmiddel. Hoe duurder de Bitcoin, hoe minder mensen ermee willen betalen. De Bitcoin verkeert nog in een identiteitscrisis. Zo lang de waarde van de virtuele munt blijft stijgen wordt de doorbraak van de munt als betaalmiddel belemmerd.

    Negatieve relatie tussen prijs en aantal transacties van Bitcoin

    Negatieve relatie tussen prijs en aantal transacties van Bitcoin (Bron: BofA Merrill Lynch)

    Conclusie

    Volgens Bank of America Merrill Lynch heeft Bitcoin potentie om te groeien en om te functioneren als een alternatief betaalmiddel. Als Bitcoin werkelijk doorbreekt in e-commerce en door de markt gezien wordt als waardeopslag die vergelijkbaar is met zilver, dan zou de maximale eerlijke prijs voor Bitcoin $1.300 zijn. Problematisch blijft de identiteitscrisis van de munt. Is het een vorm van waardeopslag of is het een betaalmiddel? Die twee functies blijken moeilijk te combineren, zoals bovenstaande grafiek laat zien.