De Chinese yuan zakte deze week naar het laagste niveau in dertien maanden, nadat de Chinese regering haar plannen bekendmaakte om voor omgerekend $207 miljard te investeren in infrastructuur. Eerder versoepelde de centrale bank ook al de kapitaaleisen voor banken om de kredietverlening aan bedrijven en consumenten aan te jagen. Met deze maatregelen probeert China haar economie een extra impuls te geven, maar op de valutamarkt worden deze plannen vooral gezien als teken van zwakte.
De waarde van de yuan staat de laatste maanden vooral onder druk door de sterke dollar, maar tegelijkertijd spelen er op de achtergrond meer zaken mee. Op de financiële markten proberen beleggers de impact van de nieuwe Amerikaanse importheffingen te wegen, die potentieel zeer nadelig kunnen uitpakken voor Chinese bedrijven. Ook op de Chinese aandelenmarkt zien we een kentering in het sentiment, want die stond eind juni meer dan twintig procent lager dan het hoogste niveau van begin dit jaar.
Currency war erupts w/ China seems to lower their Yuan in the $5.1 trillion-per-day foreign-exchange market. Threatening to ripple across global markets like #China shock devaluation in 2015. https://t.co/gY0juFbA0vpic.twitter.com/Ll9FEO42Jy
— Holger Zschaepitz (@Schuldensuehner) July 21, 2018
De lancering van oliecontracten in Chinese yuan eerder dit jaar is succesvol verlopen, want in de eerste vier maanden na de lancering heeft de zogeheten ‘petroyuan’ al een marktaandeel van 11% weten veilig te stellen. Kijken we naar het 4-wekelijkse gemiddelde, dan zien we dat er nog steeds sprake is van een opwaartse trend, wat betekent dat het marktaandeel in de tweede helft van dit jaar nog verder kan toenemen.
De oliecontracten in yuan worden via de Shanghai International Energy Exchange verhandeld. Bijzonder is dat ook buitenlandse partijen deze contracten kunnen verhandelen, wat zeker een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de succesvolle lancering. Bij de lancering in maart hadden 19 buitenlandse partijen zich al geregistreerd om de contracten te kunnen verhandelen.
Dat er in een paar maanden tijd al een marktaandeel van 11% werd behaald is ook bijzonder als je bedenkt dat er maar 9,5 uur per dag in deze oliecontracten gehandeld kan worden, terwijl de twee belangrijkste oliecontracten (WTI en Brent) 23 uur per dag verhandeld kunnen worden. Blijkbaar is er veel vraag naar een Aziatisch alternatief voor de Europese Brent en de Amerikaanse WTI oliecontracten.
Seventeen weeks after being launched China's petro-yuan continues to take market share from Brent and WTI crude #oil. Despite its much shorter trading hours (9.5 vs 23) the four-week average market share rose above 11% last week. #OOTTpic.twitter.com/Pb1CxkerEz
De Chinese centrale bank heeft gezegd dat ze positief staan tegenover een toevoeging van de Chinese yuan in de valutareserves van oost-Europese landen. Dit statement verscheen woensdag op de website van de centrale bank, na afloop van een ontmoeting tussen vertegenwoordigers van China en zestien verschillende centraal-Europese en oost-Europese landen. Ook zouden de zestien Europese landen met China overeenstemming hebben bereikt over meer financiële samenwerking, waaronder het afsluiten van leningen in de Chinese yuan.
China wil minder afhankelijk worden van de dollar en promoot daarom steeds vaker haar eigen valuta in het internationale handelsverkeer. Verschillende landen hebben de yuan al opgenomen in hun valutareserves en met de zijderoute probeert China handelspartners te verleiden om projecten te financieren met leningen in yuan. Op die manier weet China als nieuwe economische grootmacht andere landen financieel aan zich te binden, vergelijkbaar met de manier waarop het IMF landen destijds meer afhankelijk maakte van de dollar.
Chinese Zijderoute
De oost-Europese landen zijn voor China een belangrijke schakel in de Zijderoute, omdat goederentreinen door deze landen heen moeten om de West-Europese markt te bereiken. Dat betekent dat er de komende jaren veel geïnvesteerd zal worden in nieuwe spoorlijnen en snelwegen. Enige tijd geleden namen Chinese investeerders de haven van Pireaus in Griekenland over. Goederen die in deze haven worden uitgeladen kunnen per spoor verder getransporteerd worden naar andere Europese landen.
De centrale bank van Rusland heeft in het vierde kwartaal van vorig jaar veel meer Chinese yuan aan haar valutareserves toegevoegd, zo blijkt uit een nieuw rapport dat maandag door de centrale bank naar buiten werd gebracht. Het aandeel van de renminbi, zoals de Chinese valuta ook wel wordt genoemd, steeg vorig jaar van 1% in het derde kwartaal naar 2,8% in het vierde kwartaal.
Deze cijfers zijn een half jaar oud, maar laten wel zien dat Rusland meer diversificatie zoekt in andere valuta dan de Amerikaanse dollar. De dollar is nog steeds de belangrijkste valuta, al zakte het marktaandeel vorig jaar van 46,5% in het derde kwartaal naar 45,8% in het vierde kwartaal van 2017. Opvallend is dat ook het aandeel van de euro in de totale reserves in die periode omlaag ging, van 24,1% in het derde naar 21,7% in het vierde kwartaal.
Meer reserves in goud
Tegenover een daling van de valutareserves in euro’s en dollars staat een verdere toename van de goudreserve. Meer dan 17% van de totale reserves van de centrale bank bestaat inmiddels uit goud, terwijl dat tien jaar geleden nog maar 2,4% was. De Chinese yuan komt met een weging van 2,8% op de vijfde plaats, na de euro, de dollar, het Britse pond en de Canadese dollar. Dat is nog steeds relatief weinig, als je bedenkt dat China inmiddels Nederland heeft ingehaald als belangrijkste afzetmarkt voor de Russische economie.
Vier jaar geleden ondertekenden de centrale banken van China en Rusland een valutaswap om de handel en investeringen tussen beide economieën te promoten. De Russische centrale bank investeerde daarna 14,5 miljard roebels (omgerekend $228 miljoen) in Chinese obligaties.
Rusland voegt meer yuan aan reserves toe (Bron: Bloomberg)
Diversificatie
Poetin zei vlak na zijn inauguratie nog dat het monopolie van de dollar als wereldhandelsmunt voor veel landen onwenselijk en zelfs gevaarlijk is. Hij sprak daarbij zijn voornemen uit om de economische soevereiniteit van Rusland te versterken, door de afhankelijkheid van dollars te verkleinen. In die context kunnen we de grootschalige goudaankopen van de afgelopen jaren plaatsen. De centrale bank heeft sinds 1999 haar reserves uitgebreid van ongeveer $10 naar $460 miljard, waarvan de goudreserve goed is voor ruim $80 miljard.
Centraal bankiers van verschillende Afrikaanse landen overwegen de Chinese yuan te gebruiken als handelsmunt voor de regio, zo meldt het Chinese persbureau Xinhua. Binnenkort zullen vertegenwoordigers van centrale banken uit in totaal veertien verschillende Afrikaanse landen in de Zimbabwaanse hoofdstad Harare bijeenkomen om deze plannen verder te bespreken. Ook zullen vertegenwoordigers van de African Development Bank bij dit Afrikaanse topoverleg aanwezig zijn.
Volgens Gladys Siwela-Jadagu, woordvoerster van het Macroeconomic and Financial Management Institute of Eastern and Southern Africa (MEFMI), is het voor veel Afrikaanse landen een logische stap om de yuan te gebruiken als munt voor internationale transacties. Daarover zegt ze het volgende in een interview met Reuters.
“De meeste landen in de regio hebben leningen gekregen uit China en daarom is het alleen zinvol deze in renminbi te betalen. Dit is de reden waarom het van belang is een strategie te formuleren voor de vooruitgang die het continent heeft gemaakt in de omarming van de Chinese yuan, de munt die ook wel de gemeenschappelijke munt genoemd zou kunnen worden in de handel met Afrika. Met China als grootste handelspartner voor meer dan 130 landen is het voor Afrikaanse landen nu een uitdaging om te kijken hoe we kunnen profiteren van dit nieuwe patroon van internationale handel.”
Chinese yuan als handelsmunt voor Afrika
Het MEFMI is een regionaal instituut waar veertien landen bij aangesloten zijn, namelijk Angola, Botswana, Burundi, Kenia, Lesotho, Malawi, Mozambique, Namibië, Rwanda, Swaziland, Tanzania, Uganda, Zambia en Zimbabwe. Deze landen doen steeds meer zaken met China, bijvoorbeeld via de export van grondstoffen.
Momenteel hebben deze landen overwegend Amerikaanse dollars in hun reserves, maar door de toenemende handel met China en de leningen in yuan voor investeringen in bijvoorbeeld infrastructuur is het voor de landen in deze regio niet meer vanzelfsprekendheid om voornamelijk dollarreserves aan te houden. Sterker nog, volgens de woordvoerster van het MEFMI ziet het er niet naar uit dat Westerse landen de komende jaren veel meer in Afrika zullen investeren.
De handel in de nieuwe Chinese oliecontracten is verdubbeld sinds president Trump heeft aangekondigd dat hij nieuwe sancties zal opleggen aan Iran. De Amerikaanse regering trekt zich eenzijdig terug uit het internationale akkoord over het nucleaire programma van Iran en daarmee zal Iran waarschijnlijk opnieuw worden afgesloten van het dollarsysteem.
Deze onzekerheid verklaart wellicht waarom er opeens zoveel meer belangstelling is voor de Chinese oliecontracten, waarmee olie in yuan verhandeld kan worden. China was in 2016 de belangrijkste afzetmarkt voor Iran met een import van $14,5 miljard, waarbij ruwe olie met een aandeel van 63% het belangrijkste exportproduct is. Dat zou kunnen verklaren waarom er opeens meer handelaren op de Chinese beurs olie verhandelen.
China heeft vandaag met succes haar eigen benchmark voor de olieprijs gelanceerd. Met ingang van deze week kunnen handelaren via de Shanghai International Energy Exchange contracten voor levering van olie afsluiten, waarbij de olieprijs in yuan genoteerd staat. Met de lancering van dit oliecontract wil China als grootste consument van olie ter wereld meer invloed uitoefenen op de prijsvorming van olie.
De ambitie van China is om een nieuwe benchmark voor de olieprijs in de markt te zetten naast de Amerikaanse West Texas Intermediate (WTI) en de Europese Brent olie. En er was zeker belangstelling voor, want in de eerste 25 minuten van de handel werden er al bijna 20 miljoen vaten olie verhandeld. De referentieprijs van het oliecontract met levering voor september was omgerekend 416 yuan per vat, maar bij opening steeg de koers gelijk naar 440 yuan per vat. Die prijs was ongeveer 6% hoger dan wat er op hetzelfde moment betaald werd voor Brent olie in Londen en WTI olie op de beurs van New York.
Chinese oliemarkt
China streefde vorig jaar de Verenigde Staten voorbij als grootste afnemer van olie ter wereld en wil met de lancering van deze nieuwe oliecontracten het gebruik van de yuan als internationale handelsmunt promoten. China heeft de handel in oliecontracten aan de Shanghai International Energy Exchange opengesteld voor buitenlandse partijen en dat is een primeur voor de Chinese grondstoffenmarkt. Volgens informatie van Bloomberg stonden er vorige week al 19 buitenlandse handelaren geregistreerd om dit oliecontract te kunnen verhandelen.
Volgens sommige analisten kunnen de oliecontracten een grote rol spelen in het promoten van de yuan als wereldhandelsmunt, zeker als blijkt dat er veel vraag is naar deze oliecontracten. Anderen verwachten niet er dat op korte tot middellange termijn veel zal veranderen in de wereldwijde oliemarkt, omdat er nog steeds vraagtekens zijn over de stabiliteit van de Chinese munt en de vrijheid van kapitaalstromen. De devaluatie van de yuan in 2015 staat bij handelaren nog steeds in het geheugen, ook al was deze minder ernstig dan deze in eerste instantie leek.
Kapitaalcontroles
Begin 2017 kwam de Chinese overheid met nieuwe kapitaalcontroles om de waardedaling van de munt af te remmen. Ook werd rond die tijd bekend dat de yuan was gezakt op de wereldwijde ranglijst van meeste gebruikte handelsmunten binnen het SWIFT betaalsysteem. De angst voor kapitaalcontroles kan voor handelaren een reden voor terughoudendheid zijn voor wat betreft het gebruik van de yuan als betaalmiddel. Grondstoffenhandelaar Daniel Hynes van de Australia & New Zealand Banking Group zei daar in een verklaring tegenover Bloomberg het volgende over:
“Het is lastig om in te zien hoe dit op de korte en middellange termijn een belangrijke factor kan worden voor de olieprijs. Ik denk dat er nog steeds een algemene terughoudendheid is bij wereldwijde investeerders om de Chinese contracten te verhandelen.”
Om te voorkomen dat de markt door speculanten wordt overgenomen zijn de opslagkosten voor olie bij de Shanghai International Energy Exchange twee keer zo hoog als elders. Daardoor wordt het minder aantrekkelijk om een positie steeds door te rollen, zonder daadwerkelijk olie af te nemen.
Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!
China biedt vanaf 26 maart de mogelijkheid om olie in yuan te verhandelen, zo maakte de Chinese toezichthouder op de financiële markten afgelopen week bekend. Vanaf dat moment is het mogelijk om oliecontracten af te sluiten die in de Chinese yuan worden afgerekend.
Het nieuwe oliecontract zal waarschijnlijk op de Shanghai International Energy Exchange worden aangeboden, een beurs waar op jaarbasis voor ongeveer $1 biljoen aan oliecontracten verhandeld worden. Het is deze futuresmarkt waar de Chinese munt voet aan de grond kan krijgen als nieuwe valuta om olie in af te rekenen.
Olie in yuan
China is de grootste afnemer van ruwe olie in de wereld, maar het land heeft nog steeds dollars nodig om op de internationale markt olie in te kopen. De twee meest verhandelde oliecontracten zijn die voor West Texas Intermediate (WTI) aan de New York Mercantile Exchange (NYMEX) en voor de Brent olie uit de Noordzee, die verhandeld wordt op de Intercontinental Exchange (ICE) in Londen.
WTI is het belangrijkste referentiepunt voor de olieprijs in de Verenigde Staten, terwijl Brent olie als referentie wordt genomen voor olie die in het Midden-Oosten, Europa en Azië verhandeld wordt. Het zijn de contracten voor deze twee varianten van ruwe olie die wereldwijd gebruikt worden om posities af te dekken.
Chinese referentieprijs
De komst van een termijncontract voor olie in Chinese yuan staat al langer op de agenda, maar kon door de volatiliteit op de Chinese aandelenmarkt niet eerder gelanceerd worden. Ook waren er zorgen over kapitaalrestricties, waardoor het voor buitenlandse partijen lastiger is om geld naar het buitenland over te maken.
China hoopt dat er met de lancering van deze nieuwe oliefutures ook een Chinese referentieprijs voor olie komt, als aanvulling op de termijncontracten voor Amerikaanse WTI en Europese Brent olie. En hoewel het contract in yuan wordt uitgedrukt is het mogelijk om de margeverplichting in Amerikaanse dollars te voldoen. Op die manier wil men voor niet-Chinese bedrijven de drempel verlagen om de oliefutures in yuan te gebruiken.
De Bundesbank heeft besloten de Chinese yuan in haar reserves op te nemen. Dat zei bestuurslid Andreas Dombret van de Duitse centrale bank deze week tijdens het Asian Financial Forum in Hong Kong. In een gesprek met Bloomberg legt hij uit dat de Chinese valuta steeds vaker door centrale banken wordt gebruikt als onderdeel van de valutareserves en dat het ook handig is om de munt in de reserves te hebben nu deze onderdeel uitmaakt van de SDR.
De ECB besloot halverwege vorig jaar al om voor €500 miljoen aan valutareserves om te zetten naar de Chinese yuan. Ook dat speelde volgens Dombret mee in de afweging om de munt ook in de valutareserves van de Duitse centrale bank op te nemen. In een toelichting op dit besluit zei Dombret het volgende:
“Het is geen grote hoeveelheid, maar het is wel iets waarover we een besluit hebben genomen en iets waar we onderdeel van uit willen maken. Het feit dat de yuan nu is opgenomen in het valutamandje van de SDR en het feit dat de ECB heeft besloten om dat ook te doen waren beide factoren die we in onze overweging hebben meegenomen.
We moeten misschien een deel van onze verplichtingen aan het IMF in renminbi betalen, dus hebben we tegoeden nodig waarmee we aan onze verplichtingen kunnen voldoen als het vierde grootste lid van het IMF.
In de basis heb je als centrale bank valuta in je valutareserves voor zover je die nodig hebt. Het is niet zo dat we dit per se nodig hebben om aan onze verplichtingen te kunnen voldoen als centrale bank, maar het is ook een kwestie dat we die tegoeden willen hebben in deze valuta en dat we deze markt van staatsobligaties willen begrijpen.”
De ambitie van China om olie in yuan te verhandelen zou een grote impact kunnen hebben op het wereldwijde monetaire systeem zoals we dat nu kennen, maar het kan nog lang duren voordat dat punt bereikt wordt.
Een rondvraag van Bloomberg onder verschillende analisten en economen leert ons dat er nog veel komt kijken bij de lancering van oliecontracten in yuan. De kapitaalcontroles in China en het valutarisico van de yuan zijn de grootste obstakels waar oliehandelaren mee geconfronteerd zullen worden als ze olie in de Chinese munt willen verhandelen.
In 2012 waren er al plannen om oliefutures in yuan aan te bieden op de beurs van Shanghai, maar het duurde nog bijna vijf jaar voordat de plannen echt concreet werden. Deze maand zal er voor het eerst getest worden met dergelijke oliecontracten, waarbij de prijs van een vat olie in yuan vermeld wordt. Volgens econome Yao Wei van Société Générale kan dit nieuwe oliecontract een belangrijke belangrijke bijdrage leveren aan de internationalisering van de yuan. Daarover zei ze het volgende tegenover Bloomberg:
“Dit contract heeft het potentieel om een grote bijdrage te leveren aan de internationalisering van de Chinese yuan, maar haar succes zal voor een belangrijk deel afhankelijk zijn van de mate van vrijheid die wordt toegestaan voor de kapitaalstromen die ermee gepaard gaan.”
Kapitaalcontroles
China is een van de grootste importeurs van olie in de wereld, terwijl het land tegelijkertijd steeds meer kapitaal investeert in belangrijke olieproducerende landen. Vanuit het perspectief van China is het goed te begrijpen dat ze haar eigen munt naar voren schuift als internationaal betaalmiddel, maar voor de olieproducerende landen is deze verandering pas interessant op het moment dat de opbrengsten in yuan vrij verhandeld kunnen worden.
Juist in dat opzicht heeft China nog veel werk te verzetten, omdat de kapitaalcontroles van de Chinese overheid nog steeds van kracht zijn en de financiële markten in China nog steeds beperkt toegankelijk zijn voor buitenlandse investeerders.
Analisten van de bank DBS Group Holdings uit Singapore schrijven in hun nieuwste rapport getiteld “China in 2018/19: The Age of the Strongman” dat de invloed van de Chinese yuan in de regio de komende jaren verder zal toenemen.
“De invloed van de [Chinese] valuta in de regio zal naar verwachting groeien, in lijn met het pro-actieve en assertieve buitenlandse beleid van Xi Jinping. Het Belt and Road initiatief om de banden door heel Eurazië aan te halen zal de onmisbare versterking zijn voor grootschalig gebruik van de yuan om olie mee af te rekenen.”
Valutarisico
Naast kapitaalrestricties is er ook een andere uitdaging voor handelaren die olie in yuan willen afrekenen. Veel olieproducerende landen in het Midden-Oosten hebben hun eigen munt gekoppeld aan de Amerikaanse dollar, wat betekent dat het verhandelen van olie in yuan een valutarisico met zich meebrengt. Shady Shaher, strateeg van de bank Emirates NBD uit Dubai, zei daar het volgende over tegenover Bloomberg.
“De dollar is zo ingebed in de markt dat het moeilijk is voor te stellen dat die rol zal verminderen. Op de lange termijn valt er wel iets voor te zeggen om te kijken naar transacties in yuan, omdat China een belangrijke markt is. Maar het zal nog jaren duren om dit te ontwikkelen.”
Onlangs nog toonden Chinese investeerders belangstelling om een aandeel te nemen in Saudi-Aramco, de olieproducent van Saoedi-Arabië. Ook dat kan een manier zijn om draagvlak te creëren voor het verhandelen van olie in yuan. Eswar Prasad, die eerder bij het IMF werkte als specialist op het gebied van China, verwacht dat de dollar in de toekomst meer terrein zal verliezen ten opzichte van andere valuta:
“Het is niet onredelijk om je een wereld voor te stellen waarom de overweldigende meerderheid van alle grondstofcontracten – in het bijzonder olie – niet langer uitsluitend in dollars genoteerd staan. Maar de rol van de yuan in het wereldwijde financiële systeem zal uiteindelijk bepaald worden door de mate van toewijding van de regering van Xi Jinping om economische en financiële markthervormingen door te voeren.”
Olie in yuan
China wil graag olie in yuan verhandelen om minder afhankelijk te zijn van de dollar. De Amerikaanse dollar is sinds 1973 de belangrijkste munt om olie in af te rekenen, waardoor deze munt essentieel werd voor het internationale betalingsverkeer. De laatste jaren wordt de hegemonie van de Verenigde Staten van verschillende kanten uitgedaagd, omdat steeds meer landen manieren zoeken om in eigen valuta te handelen en olie in een andere valuta af te rekenen.
Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.
Volgens George Soros is het slechts een kwestie van tijd voordat de dollar als wereldreservemunt plaats zal maken voor een nieuw monetair systeem waarin andere valuta een grotere rol spelen en het ‘exorbitante privilege’ van de Verenigde Staten verdwijnen. In een interview met de Financial Times uit 2009 zegt Soros dat China meer zeggenschap moet krijgen in een nieuwe monetaire wereldorde en dat de yuan in waarde zal moeten stijgen ten opzichte van de dollar.
Ondanks het feit dat dit interview al acht jaar oud is bevat het veel interessante inzichten over de toekomst van het monetaire systeem. Daarom brengen we deze graag nog een keer onder de aandacht. De vertaling staat onder de video.
Moeten mensen zich zorgen maken over de dollar?
“Natuurlijk maken mensen zich zorgen. De dollar is een erg zwakke munt, afgezien van alle andere valuta. Er is dus een algemeen gebrek aan vertrouwen in valuta en een verschuiving van valuta richting tastbare bezittingen. De Chinezen blijven een groot handelsoverschot houden en ze verzamelen nog steeds reserves. En in feite is de renminbi permanent ondergewaardeerd vanwege de koppeling aan de dollar. En er is een diversificatie van bezittingen die traditioneel door centrale banken worden aangehouden richting andere activa, in het bijzonder op het gebied van grondstoffen. Er is een verschuiving richting goud, er is sterkte in olie en dat is een soort vlucht van valuta.”
Is er een soort kantelpunt waarop de dollar fataal verzwakt zal worden? Of gaat het gewoon door zoals het nu is?
“Dat is moeilijk. Zo lang de renminbi gekoppeld is aan de dollar zie ik niet in hoe de daling van de dollar kan aanhouden. In zekere zin komt het goed van pas, want als de Amerikanen meer sparen en minder consumeren is export een manier voor de Amerikaanse economie om zich te balanceren. Dus een gecontroleerde daling van de dollar is in feite wenselijk.”
Moet de dollar op een gegeven moment ook dalen ten opzichte van de renminbi? Moet er een soort nieuwe wereldwijde valutadeal plaatsvinden?
“Nee, ik geloof dat dit systeem in de basis kapot is en opnieuw opgezet moet worden. We kunnen ons niet veroorloven dat er een chronische onbalans blijft bestaan in het internationale financiële systeem. Je hebt dus een nieuw valutasysteem nodig en in feite hebben de Special Drawing Rights de essentiële eigenschappen om een dergelijk systeem te bouwen. En ik denk dat het kortzichtig is van de Verenigde Staten om een bredere acceptatie van de SDR tegen te houden. Ze kunnen heel, heel nuttig zijn nu er wereldwijd sprake is van vraaguitval.
Je zou internationaal een valuta kunnen creëren via de Special Drawing Rights en dat hebben we al eens gedaan. We hebben $250 miljard uitgegeven en dat was een zeer zeer nuttige stap. Behalve voor de rijke landen, die eigenlijk niet meer reserves nodig hebben. Dus alles wat zij kunnen doen is het in de etalage zetten en zeggen dat ze er teveel van hebben. Maar ze kunnen het eigenlijk niet daadwerkelijk gaan gebruiken.
Ik denk dat de SDR gebruikt zou kunnen worden, bijvoorbeeld om wereldwijd publiekelijk goederen aan te bieden. De rijke landen kunnen hun aandeel bij een derde partij deponeren. Het probleem is dat er kosten verbonden zijn aan het gebruik van de SDR. Die kosten zijn momenteel erg klein – minder dan een half procent – maar iemand moet dat gaan betalen.
Ik denk dat we de middelen hebben om dat te gaan doen, omdat het IMF erg grote goudreserves heeft die tegen een zeer lage prijs op de balans staan. En men heeft besloten om die goudreserves te gebruiken ten behoeve van de minst ontwikkelde landen. Dus het IMF zou de kosten van de SDR op zich kunnen nemen.” Met haar goudreserves?
"En in feite wordt dat al zo gedaan, al heeft het geen publiciteit gekregen. Maar ik heb begrepen dat er in Istanbul een deal gesloten is waar volgens mij het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk $2 miljard aan SDR's overmaakten naar de minst ontwikkelde landen en waar het IMF de kosten op zich nam. Dit is dus een route die al een keer bewandeld is en die op een grotere schaal gebruikt zou kunnen worden."
Wat voor deal zou Obama moeten sluiten als hij volgende maand naar China gaat?
"Ik denk dat dit het moment is, omdat je China moet betrekken bij het creëren van een nieuwe wereldorde, een nieuwe financiële wereldorde. Want zij zijn een nogal terughoudend lid van het IMF. Ze spelen mee, maar leveren geen grote bijdrage, omdat het niet hun instituut is. Hun aandeel is niet evenredig en hun stemrecht is niet evenredig met hun gewicht, dus ik denk dat je een nieuwe wereldorde nodig hebt waar China onderdeel van uit moeten maken. Ze moeten er mede eigenaar van zijn, net zoals de Verenigde Staten eigenaar is van de Washington Consensus, de huidige wereldorde.
Ik denk dat dit een meer stabiele wereldorde is, waar je een gecoördineerd beleid hebt. De fundamenten liggen er al, want de G20 is met het instemmen met zogeheten 'peer reviews' al in die richting aan het bewegen."
Denk je dat het mogelijk is om China ervan te overtuigen dat haar renminbi sterker moet worden?
"Ik denk van wel, omdat ze er al langer mee bezig zijn. Ik denk dat ze de Special Drawing Rights vaker zullen gebruiken en dat ze de renminbi, ook al is deze niet converteerbaar, onderdeel zullen laten maken van de SDR. Het zou één van de valuta moeten zijn die gebruikt worden in de SDR overeenkomst. En dat zal ze overhalen."
En dat is mogelijk, ook als de renminbi niet converteerbaar is?
"Ja, zeker. Het is al eerder overwogen en ik denk dat de Braziliaanse rial er ook onderdeel van uit moet maken. Ik denk dat het aantal valuta dat onderdeel uitmaakt van het valutamandje uitgebreid kan en moet worden."
En wat denk je van de zorgen dat deze verschuiving weg van de dollar als wereldreservemunt uiteindelijk de Amerikaanse economie zal verzwakken?
"We hebben er inderdaad veel voordeel uit gehaald, maar ik denk dat we het misbruikt hebben. Ik denk sowieso dat we daar niet mee door kunnen gaan. Het is niet noodzakelijk in ons belang om de dollar als enige wereldreservemunt te hebben. Met het groeien van de wereldeconomie hebben we meer valuta nodig. En als dat de dollar is, dan betekent het dat de VS een chronisch tekort op haar betalingsbalans moet hebben. En dat is niet gepast, dus ik denk dat het ook in ons belang is om het systeem te hervormen."
Maar is het niet erg gemakkelijk voor de Verenigde Staten dat de rest van de wereld onze consumptie op dit moment financiert?
"Ja dat is het. Maar de bereidheid om dat te doen is sterk afgenomen. En ik denk dat je zult zien dat China steeds minder Amerikaanse staatsobligaties zal kopen, omdat ze een kleiner handelsoverschot heeft met de Verenigde Staten. China zal diversificeren en zal geld lenen aan Brazilië en aan Zuid-Afrika en aan andere landen om haar export naar die landen te financieren. Dus ik denk dat het een gezond, maar pijnlijk aanpassingsproces is waar de wereld doorheen moet gaan."
Als de Verenigde Staten niet actief deelnemen aan deze vorm van heronderhandelingen voor het wereldwijde financiële systeem, wat gaat er dan gebeuren? Wat is het slechtste scenario?
"De Chinezen gaan bilateraal, dat doen ze nu al. Ze hebben al een valutaswap met Argentinië en ze werken er aan één met Brazilië. Je zult zien dat er meer en meer van dit soort bilaterale overeenkomsten komen. Dus de dollar blijft de primaire wereldreservemunt, maar het gebruik van deze munt zal afnemen.
Ik denk dat een wereld met bilaterale relaties minder wenselijk is dan een voortzetting van een multilateraal systeem, maar het systeem dat we nu hebben is eigenlijk al vastgelopen. We hebben dat alleen nog niet erkend. We moeten dus een nieuw systeem creëren en dit is het juiste moment om dat te doen."
Hoeveel zorgen maakt u zich over het begrotingstekort en over de mogelijkheid van inflatie?
"Een daling in de waarde van de dollar is noodzakelijk om te compenseren voor het feit dat de Amerikaanse economie vrij zwak zal blijven en een ballast zal zijn voor de wereldeconomie. China zal opkomen als de motor die de Amerikaanse consument zal vervangen. Maar het is een kleinere motor, omdat de Chinese economie veel kleiner is.
Dus de wereldeconomie zal een minder grote motor hebben en zal daarom minder snel groeien dan ze in de afgelopen 25 jaar gedaan heeft. Maar China is de motor die de voortgang zal stuwen, terwijl de Verenigde Staten in feite een vertragende factor is die wordt meegetrokken via een geleidelijke daling van de waarde van de dollar."
Wat gaat er in de Verenigde Staten gebeuren met de inflatie? Maakt u zich daar zorgen over?
"Dat kan als de kredietverlening in de economie toeneemt en het balanstotaal van de Federal Reserve niet substantieel verkleind wordt. Ik denk dat het een lastige balanceeract zal zijn, maar het is mogelijk. Er komt dus een langzame en gecontroleerde daling in de dollar en dat is wat we moeten zien te bereiken.
Het kan uit de hand lopen en de angst van inflatie zal voorlopen op de inflatie zelf. En het is de angst voor inflatie in de markt die de rente opdrijft die de economie in een nieuwe recessie kan drukken. Je hebt dan een economie met horten en stoten, vergelijkbaar met de jaren zeventig."
Hoeveel zorgen maak je je over een Federal Reserve die voorzichtig wordt en de rente te vroeg verhoogt?
"De Fed? Dat is onwaarschijnlijk, omdat ze het voorbeeld van Japan voor zich hebben en ze gezien hebben dat pogingen van Japan om de rente te verhogen een averechts effect hebben gehad. We moeten nu 25 jaar van excessen wegwerken."
Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines
