Marketupdate

Auteur: Marketupdate

  • PERSBERICHT 40% van Nederlanders heeft bitcoin overdracht niet geregeld bij overlijden

    PERSBERICHT 40% van Nederlanders heeft bitcoin overdracht niet geregeld bij overlijden

    Bron: Wearblox

    Nijmegen, 27 februari 2020 – In Nederland wordt er nog steeds volop geïnvesteerd in bitcoin. Maar wat als je komt te overlijden? Vorig jaar overleed cryptobeurs-eigenaar Gerald Cotten, met als gevolg dat ruim 304 miljoen euro aan crypto verloren ging. Uit representatief onderzoek van BLOX, een van de snelstgroeiende cryptobedrijven van Nederland, blijkt dat 40% van de Nederlanders niets heeft geregeld voor overdracht van hun bitcoins bij overlijden.

    Meer dan 1 op 3 nabestaanden kan niet bij crypto wachtwoorden

    40% van de ondervraagden geeft aan zijn cryptowachtwoorden niet te bewaren op een plek waar naasten bij kunnen. Bij overlijden zijn bitcoins niet terug te halen zonder het bezit van het wachtwoord, wat bestaat uit een combinatie van 24 woorden. Van alle ondervraagden hebben personen van 45 jaar en ouder dit het slechtst geregeld met ruim 43%. Jongeren doen het niet veel beter, in de leeftijdscategorie 25-34 jaar heeft slechts 37% het op orde.

    Slechts 3% heeft bitcoin opgenomen in testament

    Van de ondervraagden heeft 22% een opgesteld testament. Slechts 3% van alle ondervraagden heeft bitcoin opgenomen in het testament. Bij verlies kan het gaan om duizenden euro’s. In 2020 kochten Nederlandse klanten gemiddeld 0,09 bitcoin per transactie, omgerekend zo’n kleine 900 euro.

    Ook valt op dat het bezit van bitcoin niet bekend is bij nabestaanden. Een kleine 10% geeft aan dat zijn of haar partner of naasten niet op de hoogte zijn van het bezit van bitcoin.

    Meer dan 40% geeft bitcoin beheer uit handen aan derde partij

    Een groot deel van de ondervraagden kiest ervoor om hun bitcoin te bewaren op een cryptobeurs, net zoals je geld op de bank staat. Het overige gedeelte bewaart de bitcoin in een eigen wallet.

  • CITIGROUP: ‘GOUDPRIJS STIJGT NAAR $2.000 PER TROY OUNCE’

    CITIGROUP: ‘GOUDPRIJS STIJGT NAAR $2.000 PER TROY OUNCE’

    Bron: Citigroup

    Wereldwijde groeivertraging en de verspreiding van het coronavirus kunnen de goudprijs laten stijgen tot $2.000 per troy ounce, zo verwachten analisten van de Amerikaanse bank Citi. Door onrust op de financiële markten en een vlucht naar veilige havens kan de goudprijs binnen 12 tot 24 maanden de $2.000 aantikken. Dat is meer dan het oude record van $1.920 per troy ounce dat in september 2011 werd bereikt. De prijs van het edelmetaal is de laatste maanden sterk gestegen. Deze week bereikte de goudkoers in dollars zelfs het hoogste niveau sinds begin 2013.

    Volgens Citi houdt het edelmetaal zich goed staande op momenten dat de aandelenmarkt stijgt, terwijl het in tijden van crisis beter presteert dan aandelen. Ook profiteert het edelmetaal van de extreem lage rente, waardoor de drempel om goud te kopen lager wordt. Cash levert bijna niets op, terwijl aandelen al relatief hoog gewaardeerd zijn. Met het vooruitzicht van minder economische groei lijkt goud daarmee een interessant alternatief voor aandelen.

    MEER MONETAIRE STIMULERING

    Volgens Citi houden de financiële markten al rekening met een nieuwe renteverlaging door de Fed. Dat zou betekenen dat de reële rente laag blijft en zelfs negatief kan worden, wat in theorie gunstig is voor goud. Ook verwachten analisten van de bank dat goud beter zal presteren dan aandelen op het moment dat de economische impact van het coronavirus zichtbaar wordt. Door het virus ligt een deel van de Chinese economie al enkele weken stil. Als deze situatie langer aanhoudt kunnen bedrijven met hoge schulden in de problemen komen.

    De kans is aanwezig dat centrale banken zullen ingrijpen om de economie te ondersteunen, bijvoorbeeld door bedrijven met slechte leningen te ondersteunen of door de rente te verlagen. Ook hebben overheden al aangekondigd dat ze maatregelen kunnen nemen om de economie te ondersteunen. Beleggers lijken al te anticiperen op een verruiming van monetair en fiscaal beleid. Aandelen, obligaties en edelmetalen zijn de laatste weken allemaal sterk in prijs gestegen.

  • Angst voor coronavirus overheerst financiële markten

    Angst voor coronavirus overheerst financiële markten

    De angst voor de corona-epidemie en het effect daarvan op de wereldeconomie zorgde vorige week wereldwijd voor een daling van de aandelenkoersen, en risicoactiva kregen klappen.

    De aandelenkoersen daalden voor het eerst in drie weken. Valuta uit opkomende markten werden flink verkocht en de veilige havens rallyden, met als opvallende uitzondering de Japanse yen. Dit laatste is logisch: pogingen om de verspreiding van het virus in te dammen leiden tot verstoringen van de economie, en daar is de Japanse economie relatief gevoelig voor.

    De euro leek te midden van de sell-off op de financiële markten juist stabieler te worden, wat voor de theorie spreekt dat de recente koersdalingen veroorzaakt werden door ‘carry trades’, dat wil zeggen handelaren die van renteverschillen willen profiteren, en niet doordat men slechtere perspectieven voor de eurozone zag.

    Deze week is er vrij weinig macro-economisch nieuws, en het is dan ook te verwachten dat de markten zich zullen blijven richten op de dagelijkse aantallen corona-infecties binnen en buiten China, en op de maatregelen die worden genomen om de uitbraak te beheersen. Alleen het PCE-inflatierapport, dat vrijdag verschijnt, zou voor wat volatiliteit kunnen zorgen, want de Federal Reserve kijkt hier graag naar.

    Belangrijke valuta in de detail

    EUR

    Na zijn scherpe en wat raadselachtige bewegingen van de laatste tijd stabiliseerde de koers van de gemeenschappelijke munt zich deze week, en de euro wist zelfs een kleine bounce te boeken ten opzichte van elke belangrijke valuta, behalve de Zwitserse frank. Dit is een bescheiden bewijs voor onze visie dat die recente koersdaling in de eerste plaats veroorzaakt is door ‘carry trades’, waarbij short werd gegaan in de euro ten opzichte van valuta met hogere rendementen, om van renteverschillen te profiteren. Een risicomijdende stemming op de markten leidt dan meestal tot een gedeeltelijke afwikkeling van deze transacties.

    De PMI-indices voor economische activiteit waren vorige week een opwaartse verrassing: ze stegen, ondanks het effect van het coronavirus op de internationale toeleveringsketen. De achterliggende informatie was iets minder positief, want de stijging werd deels veroorzaakt door langere doorlooptijden bij leveranciers door de verstoringen. Maar dat was lang niet de enige oorzaak. Marginaal zijn de PMI’s een belangrijke positieve ontwikkeling voor de economie van de eurozone, hoewel het effect van de epidemie in deze cijfers nog niet volledig tot uitdrukking komt.

    GBP

    Uit het VK kwam een stroom sterke economische cijfers – werkgelegenheid, huizenprijzen, lonen en PMI-indices – maar die boden het pond geen steun. De koers van de munt wordt nog steeds bepaald door het weinige duidelijke nieuws dat er over de handelsbesprekingen met de Europese Unie is. Maar die duidelijkheid over de richting van de onderhandelingen zou er deze week juist moeten komen. De EU besluit dinsdag over haar onderhandelingsmandaat, en ook het VK zal naar verwachting in de loop van de week meer informatie over zijn insteek bekendmaken. Het Britse pond zou dus met wat volatiliteit te maken kunnen krijgen, vooral rond de EU-publicatie.

    USD

    De positieve secundaire cijfers uit de VS werden overschaduwd door de PMI-indices van vrijdag, die een negatieve verrassing waren. Het spectaculaire verschil tussen de verwachte 53 en het daadwerkelijke cijfer, dat lager dan 50 lag en dus op krimp wijst, moet met een korreltje zout genomen worden. Deze index bestaat in de VS nog niet zo lang en heeft daardoor veel minder voorspellende waarde dan dezelfde index voor bijvoorbeeld de eurozone. Deze week wordt het PCE-inflatierapport, dat vrijdag verschijnt, het belangrijkste nieuws. De verwachting is dat deze indicator een tikje zal stijgen, naar 1,7% – steeds dichter bij het niveau van 2%, waar de Fed zich prettig bij voelt.

  • DRAAIEN CENTRALE BANKEN DE GELDKRAAN WEER OPEN?

    DRAAIEN CENTRALE BANKEN DE GELDKRAAN WEER OPEN?

    Bron: Frank Knopers

    De uitbraak van het coronavirus brengt beleggers in verwarring. Ondanks alle berichten over de negatieve impact op de economie blijven de aandelenkoersen stijgen. Tegelijkertijd zien we een vlucht naar veilige havens, want de rente op staatsleningen daalt en de goudprijs schiet omhoog. De aandelenmarkt suggereert dat het allemaal goed gaat, terwijl de rally in staatsobligaties en edelmetaal het tegenovergestelde doet vermoeden. Ook de prijsdaling van olie en koper suggereert dat de economische groei afzwakt. Bij groeiende economie zou je immers een stijging van de olieprijs en koperprijs mogen verwachten.

    Hoe kunnen we deze tegenstrijdige signalen met elkaar rijmen? Als de aandelenmarkt en de obligatiemarkt tegengestelde signalen afgeven, dan is het meestal de obligatiemarkt die gelijk krijgt. Dit kan ook verklaren waarom de goudprijs de laatste dagen zo snel oploopt. Een mogelijke verklaring voor deze ‘everything bubble’ is dat beleggers zich meer zorgen maken over iets anders, namelijk over de waarde van het geld.

    BELEGGERS VERWACHTEN MEER STIMULERING?

    De rente staat momenteel bijna op een historisch dieptepunt en er zijn geen aanwijzingen dat deze op korte termijn weer zal stijgen. Integendeel, de markt houdt voor dit jaar al rekening met nieuwe renteverlagingen door de Amerikaanse centrale bank. Ook andere centrale banken hebben al aangegeven dat ze bereid zijn meer te stimuleren. Zowel de Federal Reserve als de ECB verkennen op dit moment nieuwe mogelijkheden om de economie te stimuleren. Een agressiever opkoopprogramma en de introductie van een renteplafond voor staatsleningen zijn nieuwe instrumenten die centrale banken bespreken. Ook zijn er plannen om de inflatiedoelstelling te versoepelen, wat betekent dat de inflatie tijdelijk boven de gewenste limiet van 2% mag komen.

    Het vooruitzicht dat centrale banken opnieuw zullen ingrijpen om de economie te ondersteunen geeft een perverse prikkel aan de markt. Alles wat centrale banken in de toekomst kunnen opkopen om het financiële systeem te redden wordt een interessante belegging. Als vermogensbeheerder kun je hiervan profiteren door je beleggingsbeleid af te stemmen op wat centrale banken gaan doen. Dat gebeurde ook tijdens de Europese schuldencrisis, toen beleggingsfondsen na de ‘Whatever it takes’ toespraak van Draghi massaal staatsobligaties kochten.

    Het is zo goed als zeker dat centrale banken in een volgende crisis opnieuw hun balanscapaciteit zullen gebruiken om de markt te kalmeren. Als ze nu al staatsobligaties en bedrijfsleningen opkopen, dan kunnen ze dat ook doen met aandelen. Sterker nog, de Japanse centrale bank doet dit al een paar jaar en heeft al een aanzienlijk deel van alle Japanse aandelen in bezit. Ook de Zwitserse centrale bank heeft al een aandelenportefeuille opgebouwd met geld dat ze uit het niets kan creëren. Met dit vooruitzicht is het beter om je vermogen om te zetten naar aandelen, vastgoed of edelmetalen. Zo lang het maar geen cash is…

  • GOUDPRIJS NAAR RECORDHOOGTE: € 48.500 PER KILO

    De goudprijs blijft maar stijgen en bereikte donderdag zelfs een nieuw record van € 48.500 per kilogram. Beleggers zoeken hun toevlucht in het edelmetaal vanwege de lagere rente en onzekerheid over de economische impact van het coronavirus. Ook duiken steeds meer beleggers op het edelmetaal, nu de prijs in een sterke opwaartse trend zit.

    De goudprijs in euro’s ligt inmiddels ruim boven het oude record van september 2012, toen de financiële markten in de ban waren van de Europese schuldencrisis. Nu zijn het vooral de extreem lage rente en de lage wisselkoers die de goudprijs in euro’s aanjagen. Op het moment van schrijven staat de euro op minder dan $1,08, terwijl de wisselkoers in 2012 ongeveer $1,20 was.

    GOUD PROFITEERT VAN LAGE RENTE

    Beleggers en spaarders zoeken hun toevlucht in goud vanwege de extreem lage rente. Sparen levert niets meer op en de rente op de meest veilige staatsleningen is in veel gevallen al negatief. Zo is de rente op een Duitse 10-jaars leningen momenteel -0,43%. Daardoor wordt het makkelijker om de stap naar goud te maken. Het edelmetaal levert weliswaar geen inkomsten op, maar kent ook geen tegenpartij risico.

    Dat de goudprijs in euro’s momenteel op recordhoogte staat kan voor een belangrijk deel worden toegeschreven aan de wisselkoers. Toch is dat niet de enige verklaring, want ook in andere valuta schiet de goudprijs omhoog. In dollars kost een troy ounce goud op het moment van schrijven $1.635, het hoogste niveau sinds begin 2013. In veel andere valuta staat de goudprijs op dit moment ook op recordhoogte.

    BELEGGERS STAPPEN IN GOUD

    Door de stijging van de goudprijs zien we de laatste twaalf maanden een verschuiving in de markt. In landen als China en India is de vraag naar munten en baren gedaald, terwijl de vraag naar beleggingsgoud in Westerse landen juist sterk is toegenomen. Dat zien we ook terug in de laatste cijfers van de World Gold Council. In januari stegen de goudvoorraden in ETF’s met 61,5 ton, een stijging die volledig voor rekening komt van Amerikaanse en Europese beleggers.

    Deze trend hebben we de afgelopen jaren vaker gezien. Bij een stijging van de goudprijs zijn het vooral beleggers in Westerse landen die goud kopen, terwijl een prijsdaling de vraag in opkomende markten als China en India laat toenemen. Conform deze trend werd er in 2019 weer een aanzienlijke hoeveelheid goud naar het Verenigd Koninkrijk geëxporteerd, waar veel goud-ETF’s hun voorraad fysiek edelmetaal bewaren.

    OOK ZILVER, PLATINA EN PALLADIUM STIJGEN

    De lage rente heeft niet alleen een positief effect op de goudprijs. Ook de prijzen van zilver, platina en palladium zitten in de lift. De zilverprijs is de afgelopen vijf handelsdagen met 5,6% gestegen tot €545 per kilo. Dat is het hoogste niveau sinds september vorig jaar. De platinaprijs steeg in een week tijd met 4,6% en staat op het moment van schrijven op ongeveer €29.500 per kilo.

    De prijs van palladium steeg de afgelopen twaalf maanden het hardst en zet deze trend onverminderd voort. De laatste vijf handelsdagen steeg de prijs van dit edelmetaal met bijna 14% naar bijna €81.000 per kilo. Door een structureel tekort is de palladiumprijs in minder dan een jaar tijd verdubbeld.

    Het is opvallend dat ook de prijzen van deze edelmetalen omhoog schieten, aangezien ze overwegend worden gebruikt in de industrie. Zilver heeft een relatief grote beleggingscomponent, maar voor platina en palladium is deze markt vrij klein. Die laatste twee edelmetalen worden voornamelijk gebruikt in de auto-industrie, die zeer conjunctuurgevoelig is. In de zilvermarkt is ongeveer de helft bestemd voor industriële toepassingen, de rest bestaat uit investeringsvraag.

  • IS DIT HET MOMENT OM ZILVER TE KOPEN?

    IS DIT HET MOMENT OM ZILVER TE KOPEN?

    De afgelopen jaren is zilver steeds goedkoper geworden ten opzichte van goud. Op het moment van schrijven kost een troy ounce goud bijna 90 keer zoveel als een troy ounce zilver. In historisch perspectief is die verhouding niet vaak zo extreem geweest als op dit moment. Sommige handelaren en analisten verwachten daarom dat zilver binnenkort een inhaalslag zal maken. Is dit het moment om zilver te kopen?

    GOUD/ZILVER RATIO?

    Analisten en handelaren die verwachten dat zilver een inhaalslag gaat maken baseren zich op de verhouding tussen de goudprijs en de zilverprijs. Vroeger werden beide edelmetalen naast elkaar gebruikt in het betalingsverkeer en lag de verhouding ongeveer op 16:1 en later op 20:1. Een gouden munt was destijds dus 16 tot 20 keer zoveel waard was als een zilveren munt met hetzelfde gewicht. Op een gegeven moment verlieten landen deze bimetalen standaard en stapten de meeste regeringen over op een goudstandaard. Zilver verloor daardoor haar monetaire functie, waardoor de prijs daalde ten opzichte van goud.

    De laatste decennia en de laatste jaren is de goud/zilver ratio verder opgelopen, met uitzondering van een aantal korte periodes waarin zilver het beter deed dan goud. Dat gebeurde bijvoorbeeld in 1968, 1980 en 2011. Per saldo is de ratio gestegen, omdat zilver haar monetaire functie heeft verloren. Centrale banken verkochten hun zilvervoorraden en smolten zilveren muntgeld om. De laatste jaren voegen ze op grote schaal goud aan hun reserves toe. Door deze veranderingen is de gemiddelde goud/zilver ratio verder opgelopen.

    Zilveren muntgeld is vrijwel overal uit circulatie verdwenen en vervangen door papiergeld en giraal geld. Centrale banken houden tegenwoordig goud aan als monetaire reserve en geen zilver. De goud/zilver ratio staat momenteel uitzonderlijk hoog, wat betekent dat zilver inderdaad een inhaalslag kan maken. Maar de kans dat de ratio ooit weer terug gaat naar bijvoorbeeld 20:1 is gering. Daarvoor moet zilver weer een monetaire functie gaan vervullen en daarvan zien we nog geen aanwijzingen.

    VERWACHTING ZILVERPRIJS

    De zilverprijs steeg vorig jaar in drie maanden van $15,25 naar $19,75. Deze stijging kan volgens analisten van CPM Group worden toegeschreven aan speculanten die shortposities afdekten. De prijsbeweging werd toen nauwelijks ondersteund door vraag naar munten en baren. Beleggers voegden in deze periode 122 miljoen troy ounce zilver toe aan de voorraden van ETF’s, terwijl de vraag naar munten en baren op een laag niveau bleef. De wereldwijde vraag naar zilveren munten en baren bereikte vorig jaar het laagste niveau sinds 2005.

    De CPM Group verwacht dat de zilverprijs dit jaar verder zal stijgen, maar is er niet van overtuigd dat het edelmetaal een inhaalslag zal maken op goud. In een marktcommentaar voor 2020 schrijft het onderzoeksbureau dat het optimisme over zilver niet wordt gedeeld door veel beleggers die de laatste jaren zijn ingestapt. De prijsstijging van het afgelopen jaar komt vooral voor rekening van goud-ETF’s en zilver-ETF’s. De vraag naar fysiek goud en zilver bleef achter, waaruit CPM Group concludeert dat er momenteel meer speculatieve beleggers met een kortetermijndoelstelling in de markt zitten.

    FUNDAMENTALS

    De zilverprijs beweegt al jaren in een bandbreedte van €400 tot €550 per kilo. De prijsstijging van het afgelopen jaar heeft het edelmetaal naar de bovenkant van deze bandbreedte gebracht, maar nog niet genoeg om er doorheen te breken. Zodra zilver uit deze bandbreedte breekt en beleggers voor de lange termijn instappen kan dat zeer positief zijn voor zilver. Als dat gebeurt kan de zilverprijs volgens analisten van CPM Group spectaculair stijgen.

    Het is de vraag of dat dit jaar al gaat gebeuren. In het basisscenario gaat de CPM Group dit jaar uit van een stijging van de zilverprijs van 11,7%. Onrust op de financiële markten of een toename in geopolitiek risico kan de fundamentals voor zilver versterken en een grotere prijsstijging veroorzaken.

  • SPAREN VERSUS GOUD

    SPAREN VERSUS GOUD

    Bron: Frank Knopers

    Spaargeld levert vandaag de dag geen rente meer op. Sterker nog, vermogende particulieren en bedrijven moeten tegenwoordig bij alle grote banken rente betalen. Deze week kondigde ook de Rabobank negatieve rente aan op rekeningen met een saldo hoger dan €1 miljoen. Op zich niet vreemd, omdat de marktrente al lange tijd ver onder nul zit. De ECB brengt zelfs een half procent rente in rekening op overtollige reserves van banken.

    Sparen kost tegenwoordig dus geld, maar banken zijn terughoudend om dat volledig aan de klant door te berekenen. Daarom beginnen ze bij de meest vermogende klanten, omdat daar naar verhouding het meeste vermogen zit. Blijft de marktrente op het huidige lage niveau, dan is het slechts een kwestie van tijd voordat banken deze grens verder verlagen. Op dit moment leggen banken immers uit hun eigen zak geld bij om u een spaarrente van 0% te kunnen bieden.

    ALTERNATIEVEN VOOR SPAARGELD?

    Het is belangrijk om altijd wat spaargeld achter de hand te hebben voor onverwachtse uitgaven of als buffer voor grote aankopen. Ook kan het handig zijn om wat liquiditeit achter de hand te hebben voor strategische beleggingsbeslissingen. Afgezien daarvan zijn er als particulier weinig goede argumenten te bedenken om veel spaargeld aan te houden. Zeker als u boven de grens van €100.000 komt die wordt gegarandeerd door het depositogarantiestelsel.

    Wilt u geen risico lopen met uw spaargeld, dan kunt u besluiten om te gaan beleggen. Aandelen en vastgoed zijn de meest populaire opties, omdat deze een jaarlijkse stroom van inkomsten genereren. Onafhankelijk van de waardeontwikkeling van deze beleggingen bent u verzekerd van een rendement, ook al kan dat op korte en lange termijn natuurlijk fluctueren. Zowel aandelen als vastgoed bewegen mee met de cyclus van de economie. Ze stijgen in prijs als het goed gaat met de economie en kunnen ook scherp in prijs dalen in tijden van crisis.

    GELD VERSUS GOUD

    In plaats van te beleggen kunt u natuurlijk ook kiezen voor goud. Het edelmetaal levert net als spaargeld geen cashflow op, maar biedt wel een aantal significante voordelen. Goud is een universeel en schaars edelmetaal, dat bovendien eeuwig houdbaar is en niet van kwaliteit verandert. Ook kent het geen tegenpartij risico, in de zin dat er geen autoriteit is die de waarde van het goud garandeert. De waarde wordt volledig bepaald door de markt, door particulieren die sieraden of munten kopen en sloopgoud inleveren en door instituten als centrale banken en beleggingsfondsen die goud kopen en verkopen.

    Geld is in dat opzicht anders dan goud, omdat de geldhoeveelheid in een ongedekt geldsysteem toeneemt als gevolg van kredietcreatie. Neemt uw buurman een hypotheek of sluit hij een lening af voor een nieuwe auto, dan komt er simpelweg extra geld in de economie. Wanneer mensen meer geld lenen dan aflossen neemt de geldhoeveelheid toe. Daarom zorgt een ongedekt geldsysteem per definitie voor inflatie. De waarde van het geld wordt in dit systeem structureel uitgehold. Sparen tegen 0% rente is het failliet van dit systeem, omdat het betekent dat u inteert op uw vermogen.

    DE EEUWIGE WAARDE VAN GOUD
    Door de geschiedenis heen zijn er al tal van geldsystemen uit elkaar gevallen. Of het nou oorlog is, mismanagement of dat het gewoon inherent is aan een op schulden gebaseerd monetair systeem. Zodra centrale banken en politici het anker van goud loslaten gaat het altijd de verkeerde kant op met het geldsysteem. Ondanks alle mooie woorden en beloftes van de meest geleerde centraal bankiers en politici.

    Als ik aan de hand van één grafiek de waarde van goud zou moeten uitleggen, dan zou dat waarschijnlijk de volgende grafiek zijn. Hieronder zien we de waardeontwikkeling van alle belangrijke valuta sinds 1900, afgezet tegen de marktwaarde van goud. Of het nou Duitse marken zijn, Britse ponden, Japanse yen, euro’s of Amerikaanse dollars, allemaal leggen ze het op de lange termijn af tegen goud. Natuurlijk zijn er periodes van stabiliteit en periodes waarin de goudprijs daalde, maar per saldo is de beweging altijd hetzelfde.

    DE VEILIGHEID VAN GOUD

    Geld zoals we dat vandaag de dag kennen is een uitstekend ruilmiddel, maar het is geen veilige opslag van waarde. Zeker nu ons huidige geldsysteem op haar laatste benen loopt (zie de negatieve rente, financiële repressie en opkoopprogramma’s) is het een risico om veel vermogen in de vorm van spaargeld aan te houden. Centrale banken en overheden zullen blijven zeggen dat uw geld veilig is, maar de koopkracht kunnen ze niet garanderen. Ondanks alle mooie woorden over prijsstabiliteit, want dat geldt alleen voor de korte termijn.

    Het is geen toeval dat centrale banken nu al tien jaar op rij goud kopen. De insiders weten dat het internationale monetaire en financiële systeem zoals we dat nu kennen haar beste tijd heeft gehad. Ze treffen daarom voorbereidingen, door hun goudvoorraden verder uit te breiden en waar nodig goud terug te halen uit het buitenland. Ook zij weten dat geldsystemen kunnen falen en dat goud dan bij uitstek het middel is om een nieuw geldsysteem op te bouwen. Ze draaien daar zelfs niet eens meer omheen. In de woorden van de Nederlandsche Bank:

    “Als het hele systeem instort, biedt de goudvoorraad een onderpand om opnieuw te beginnen. Goud geeft vertrouwen in de kracht van de balans van de centrale bank.”

  • Wordt waterstof de energiebron van morgen?

    Wordt waterstof de energiebron van morgen?

    Bron: Cor Wijtvliet

    Het gaat gewoon goed met renewable energie. De afgelopen 10 jaar is de consumptie van
    schone energie, zoals wind- en zonne-energie, jaarlijks met 16% gegroeid. De kostprijs is met
    tientallen procenten gedaald en dat schept verwachtingen voor de toekomst van renewable
    energy.

    Renewable energy zit nu aan het einde van een eerste ontwikkelingsfase. De sector hoeft het
    niet langer te hebben van subsidies om te overleven en kan nu echt op grote schaal leveren.
    Dat bewijst de Tengger Desert fabriek in China. Die heeft een capaciteit van 1,500 megawatt
    en bedient 600.000 huizen.​

    De wereld staat nu aan de vooravond van de belangrijke tweede fase in het groeiproces van
    renewable energy, namelijk de fase van industrialisering en het aanwezig zijn op alle markten
    in deze wereld. Volgens het Internationaal Energie Agentschap heeft kan renewable energy
    in 2030 een marktaandeel hebben van 15% in de consumptie van energie.
    Dat is allemaal toch iets minder dan het klinkt. Volgens datzelfde agentschap is dat allemaal
    onvoldoende. Het vrachtverkeer, de energie-intensieven zoals ijzer en staal zullen afhankelijk
    blijven van fossiele brandstof. Hier kunnen zon en wind amper of geen rol spelen.

    Dat wil weer niet zeggen, dat er geen uitweg is. Die is er wel én de potentiële oplossing. Al in
    de jaren negentig begroette menigeen waterstof als de weg naar de vergroening van de
    planeet. Waterstof kan gebruikt worden als energiebron voor vrachtwagens of voor de
    productie van staal en ijzererts. Het heeft niet zo mogen zijn. De autofabrikanten van deze
    wereld geloofden meer in de lithiumbatterij.
    Vandaag de dag is waterstof goed voor 2% van de primaire energiemarkt. Ieder jaar wordt er
    wereldwijd 70 miljoen ton waterstof geproduceerd, maar dat levert ook een uitstoot van 830
    miljoen ton kooldioxide op.

    Als waterstof zijn rol als vergroener van de industrie wil waarmaken, dan moeten er
    fundamentele verbeteringen plaatsvinden bij de productie ervan. De uitstoot moet
    simpelweg minder. Dat kan vandaag de dag. Aardgas kan gebruikt worden als basis en de
    uitstoot kan afgevangen worden en opgeslagen. Het product heet dan blue hydrogen. Ook is
    het met behulp van elektrolyse mogelijk waterstof te maken uit wind- en zonne-energie,
    green hydrogen . De techniek is er, maar nu moet de kostprijs nog omlaag om commercieel
    inzetbaar te zijn. Is dat probleem opgelost, dan moet er hard gewerkt worden aan de
    industriële schaalgrootte.

    Dat is allemaal zeer zeker doenlijk, maar dat kan niet zonder de hulp van de overheid. Om
    van waterstof een echt succes te maken lijkt een public/private partnership de beste
    oplossing. De overheid zorgt voor de juiste regelgeving en ondersteuning van research,
    terwijl de private sector zorg draagt voor de broodnodige investeringen.
    Er is reden voor voorzichtig optimisme. Beleggers en investeerders lijken opnieuw te geloven
    in de mogelijkheden van waterstof en de bijbehorende brandstofcellen bij de energietransitie
    van het zware vrachtverkeer en de zware industrieën. Dat optimisme baseren ze op
    investeringen door enkele grote bedrijven in de producten van brandstofcellen voor
    waterstof, zoals het Duitse Bosch. Ook een land als China investeert in waterstoftechnologie
    en dat gaat duidelijk ten koste van de lithiumbatterij.

    Het nieuwe optimisme bij beleggers en investeerders is terug te zien aan de
    koersontwikkeling van bedrijven uit die sector. Die zijn naar het hoogste niveau in jaren
    gestegen. Een te groot optimisme is echter gevaarlijk en zeker voorbarig. Het zal zeker tot
    2030 duren, voordat waterstof op grote schaal concurrerend ingezet kan worden, aldus de
    Hydrogen Council!

  • Vrees coronavirus op markten stuwt goudprijs

    Vrees coronavirus op markten stuwt goudprijs

    Bron AFN/ Bloomberg

    De prijs van goud gaat al vier handelsdagen op rij omhoog door de onrust op de financiële markten vanwege de opmars van het nieuwe coronavirus. Het aantal doden en besmettingen door de besmettelijke longziekte blijft maar stijgen.

    De prijs van een troy ounce goud (31,1 gram) steeg maandag in Londen tot meer dan 1573 dollar, waarmee het hoogste niveau werd aangetikt sinds 2013. In onrustige tijden op de beurs wordt het edelmetaal vaak beschouwd als een veilige haven. Ook de prijzen van andere edelmetalen zoals palladium, platina en zilver zaten in de lift.

  • De veranderende wereld van olie en gas

    De veranderende wereld van olie en gas

    Bron: Cor Wijtvliet

    De pre-socratische Griekse filosoof Heraclithos (5de eeuw voor Christus) wist het al: panta rhei kai ouden menei ofwel alles verandert en niets blijft hetzelfde. Dat geldt ook voor de energiemarkt en zeker voor de oliesector.

    Het is niet eens zolang geleden dat olieprijzen omhoog schoten en opgeschoten jongelui ergens in het Midden-Oosten dagenlang met stenen naar de politie gooiden. Sociale onrust heette gevaarlijk te zijn voor de status quo en de machtsverhoudingen in de regio. Mogelijk oorlogsgevaar pakte nog desastreuzer uit! Niets mocht de ongestoorde aanvoer van olie uit het Midden-Oosten naar de Westerse landen in de weg staan. Zo ja, dan brak er op de financiële markten en bij beleidsmakers paniek uit.

    Die tijden zijn waarschijnlijk voorbij. De bordjes lijken verhangen. Financiële markten raken niet langer in paniek als het aanbod in gevaar dreigt te komen, maar wanneer de vraag dreigt te horten. Een mooi recent voorbeeld zijn de reacties op het doen en laten van het hardnekkige coronavirus. Aan het begin van dit jaar lag de prijs van een vat olie nog royaal boven $ 60. Aan het einde van de maand januari komt de grens van $ 50 in zicht.

    De aanpak van de Chinese overheid heeft tot gevolg dat olie niet vrijelijk door China getransporteerd kan worden. Dat is misschien niet zo erg, maar de vrees wordt sterker dat het coronavirus de economische groei in dat land aanvreet. Dat betekent dat de vraag naar olie minder zal worden. Is de vraag dan nog voldoende om het aanbod op te souperen, zo vrezen handelaren. En dan te bedenken dat de Libische stammenstrijd verhindert dat er olie uit dat land naar de internationale energiemarkten stroomt. En dan te weten dat nog in 2011 een haperende aanvoer uit Libië de prijs tot ver boven $ 100 joeg.

    Natuurlijk, het verlies van 1 miljoen vaten per dag uit Libië is groter dan de vermindering van de vraag als gevolg van het coronavirus. Die boodschap gaat aan de handelaren voorbij. Ze zijn ervan overtuigd dat de productie van Amerikaanse schalieolie en/of de overcapaciteit van OPEC meer dan voldoende is om eventuele gaten in het korte termijnaanbod snel te dichten.

    Ook de reacties van OPEC zijn veelzeggend. Het kartel gaat opnieuw aan tafel om verdere ingrepen in de dagelijkse productie te overwegen. Dat doet het kartel al sinds 2016 in innige samenwerking met Rusland. Het heeft allemaal niet mogen helpen. De prijs heeft de neiging eerder verder te dalen dan te stijgen, welke beperkingen ook afgesproken worden. En dan te bedenken dat landen als Iran en Venezuela steeds minder olie naar de markt brengen. De hardnekkige, maar weinig succesvolle pogingen om vraag en aanbod in evenwicht te brengen, onderstrepen nog maar eens hoezeer de markt veranderd is.

    Het ziet er bovendien niet naar uit, dat oude tijden snel herleven. PEC houdt er de moed in door er steeds maar weer op te wijzen dat de vraag op termijn gewoon hoog zal blijven. Ze wijzen daarbij op de voortgaande industrialisatie van Opkomende Landen. Er is echter een duidelijk verschil tussen zeggen en doen. Belangrijke spelers als Saoedi-Arabië zijn druk bezig hun economie te diversifiëren. Ze kiezen er veiligheidshalve voor minder afhankelijk te zijn van de energiesector.

    Ze zijn slim genoeg om te zien, dat fossiele brandstoffen meer en meer uit de gratie raken. De grote oliemaatschappijen zullen steeds meer, onder druk van institutionele beleggers, op zoek gaan naar alternatieven. Zelfs in Opkomende Landen gaan steeds vaker stemmen op zuinig aan te doen met de consumptie van fossiele energie. Met andere woorden, ook op termijn ziet het er niet goed uit voor de vraag naar olie.

    Het is echter goed om te beseffen dat de energiemarkt voorlopig kwetsbaar blijft voor schommelingen. Aanvallen op bijvoorbeeld Saudische olie-installaties zijn niet goed voor de gemoedsrust, zeker niet als het duurt om de productie weer op gang te krijgen. De dreiging van een militair treffen tussen Iran en de VS heeft een opdrijvend effect op de prijzen. Maar ook hier zijn veranderingen zichtbaar. De prijsrally duurt niet lang meer en verliest al snel aan vaart om vervolgens weer te gaan dalen.

    Handelaren zijn allesbehalve blind voor deze trend en zijn nu eerder bezorgd voor de effecten van het coronavirus op de Chinese economie. Ze weten nog dondersgoed dat in het laatste kwartaal van 2018 de prijs voor een vat olie onder $ 50 schoot. De prijsdaling was het gevolg van berichten over een afkoelende wereldeconomie. Alles verandert en niets blijft hetzelfde!

  • Lessen uit Davos

    Lessen uit Davos

    Bron: Cor Wijtvliet

    Het afgelopen jaar 2019 was het jaar van de hooggestemde verklaringen over een verantwoordelijk kapitalisme. Ceo’s van de corporates draafden op bij talloze conferenties over ESG (Environmental, Social and Governance) en ondertekenden het ene charter na het andere. De mooiste verklaring kwam van de US Business Roundtable. Die kwam met een parmantige verklaring, waarin te lezen stond dat niet het hele zakendoen draaide rond het begrip aandeelhouderswaarde. Nee, er moest ook aandacht komen voor andere stakeholders zoals de klant, de toeleverancier en de werknemer.

    Het is bijna te mooi om waar te zijn. En daar dreigt ook het gevaar. Ondanks alle mooie uitlatingen en goede bedoelingen zijn er nog steeds geen standaard criteria voor bedrijven die naar eigen zeggen ESG en duurzaamheid onderdeel willen maken van hun strategie. Het is evenmin precies duidelijk in hoeverre ESG en duurzaamheid waarde creëren voor bedrijven. Bij het ontbreken van deze noodzakelijke voorwaarden en eenduidige afspraken is het gemakkelijk om hoogdravende verklaringen te debiteren. Dat staat ook nog eens mooi in de kranten. Veel geschreeuw, weinig wol kan de cynicus opmerken!

    Toch is dat niet helemaal waar. Het denken over ESG en duurzaamheid is in de loop der jaren geen geitenwollen sokken aangelegenheid meer, maar is meer en meer mainstream aan het worden. Een bedrijf, dat niet de daad bij het woord voegt kan zo maar in het beklaagdenbankje komen. Dat dreigt nu grote beleggers als Vanguard en BlackRock te overkomen. Een man als Larry Finck maant al enkele jaren bedrijven om meer bij te dragen aan het algemeen nut. Nu dreigen zijn preken zich tegen hem en dus tegen BlackRock te keren, omdat zijn vermogensbeheerders de woorden van de baas niet in de praktijk brengen. Zij blijven voor het snelle geld op de korte termijn kiezen. Zoiets kan fnuikend zijn voor het imago en dus het voortbestaan van een bedrijf.

    Met een beetje geluk wordt 2020 het jaar van geen woorden, maar daden door het grote bedrijfsleven. Dat zal overigens niet zonder veel ach en wee gaan. Dat is een ding dat zeker is. Dat is ook een van de lessen uit Davos. Als bedrijven en Ceo’s ergens allergisch voor zijn, dan zijn het wel hogere belastingen. En dat is nu precies waar het in de komende jaren allemaal om draait.

    Dataverzamelaar Refinitiv verraste de goegemeente in Davos met enkele zeer onplezierige waarheden. Als bedrijven inderdaad de prijs voor Co2 gaan betalen die het IMF becijferd heeft, dan zal de rekening voor het grote bedrijfsleven oplopen tot $ 4 biljoen ofwel $ 4000 miljard. Dat was even slikken. Voor sommige bedrijven kan dat betekenen dat hun omzet met 13% gaat dalen. Met de opmerking dat het nog slechts een kwestie van tijd zou zijn voordat er daadwerkelijk een Co2 belasting gaat komen, wreef Refinitiv het zout nog dieper in de wonden. De meeste bedrijven zijn immers allesbehalve hierop voorbereid. In 2019 werd slechts 20% van de wereldwijde Co2 uitstoot van 55 gigaton belast.

    De dreiging voor landen en bedrijven komt van meerdere kanten. Het IMF is onder leiding van de nieuwe sterke vrouw Kristalina Georgieva drukdoende om maatregelen op papier te zetten om landen en organisaties te dwingen om klimaatverandering in hun beleid mee te nemen. Zo niet, dan is er geen lening meer mogelijk. Los daarvan werkt het IMF aan gemeenschappelijke standaarden voor duidelijkheid over het gevoerde ESG-beleid. Het IMF, maar ook een club als McKinsey, wijst erop dat verstrekkende maatregelen nodig zijn. Anders kan de wal het schip weleens gaan keren in de vorm van een populistische revolte.

    Daar zit bijna niemand op te wachten, zeker de doorsnee Ceo niet. De fundamentele vraag is en blijft hoe nu bedrijven tot goed gedrag te manen. In Davos, maar ook daarbuiten, gaan stemmen op om het financieringswapen in te zetten. Bedrijven die niet mee willen doen of die sowieso een aanslag op duurzaamheid plegen, moeten financieel klemgezet worden.

    Die suggestie was tegen het zere been van aanwezige bankiers als Mike Corbat van Citibank en David Solomon van Goldman Sachs. Beide heren verzetten zich heftig tegen elke suggestie om ernstige vervuilers financieel de wacht aan te zeggen. Sterker nog, ze waren zelfs niet van plan de grote vervuilers te adviseren hun beleid bij te stellen. Het proces van transitie, zoals dat nu is ingezet, gaat volgens beide bankiers decennia duren. Hardlopers kunnen dan wel eens doodlopers blijken.

    De afwijzende houding van de bankiers staat niet op zichzelf. Onderzoek onder Britse beleggers laat zien dat deze groep op zijn best matig geïnformeerd is over de stand van de discussie over bijvoorbeeld klimaatverandering. Als ze er al over gehoord hebben dan is slechts een kleine minderheid van 5% bereid om de beleggingsportefeuille aan te passen. Er is inderdaad nog een heel lange weg af te leggen!