Categorie: Kredietcrisis

Duitsland is hot (en dat is een probleem)‏

De eurozone kampt met een probleem dat vanaf het begin al speelt. De nationale economieën verschillen sterk en van een optimaal valutagebied welk met een eenheidsmunt beter af zou zijn is geenszins sprake. Waar het huidige beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) voor sommige landen voorwaarde vormt om niet failliet te gaan dreigt voor andere landen juist oververhitting.

Duitsland: eerder zelf de zieke man

De combinatie van een niet-optimaal valutagebied en monetair beleid dat voor alle eurolanden hetzelfde is vormt de oorzaak van de huidige problemen. Al in aanloop naar de monetaire unie daalden de rentes in de landen aan de rand van de eurozone tot dicht bij het renteniveau in Duitsland, de grootste economie van Europa.

Zo daalde de rente in Italië van meer dan 13% in 1995 naar amper 4% in 1998. Dat was nog maar een kwart procent meer dan de Duitse rente. Deze rentedaling zorgde voor huizenbubbels in landen als Spanje en Ierland hetgeen in die landen later voor grote problemen zorgde.

Vanwaar die lage rente eerder? Dat was – opmerkelijk genoeg – vooral ingegeven door Duitsland zelf. Duitsland was eerder zelf de zieke man van Europa, kampte met hoge werkeloosheid en structurele hervormingen waren hoogstnodig. Een lage rente kwam Duitsland daarbij goed van pas.

Situatie omgekeerd
De situatie nu: momenteel zien we dat de eurozone juist geconfronteerd wordt met de omgekeerde variant van hetzelfde probleem. Duitsland heeft haar concurrentiekracht fors verbeterd, haar overheidsfinanciën op orde en de Duitse economie groeit al jaren harder dan de rest van de eurozone. De Duitse economie is sterk en veerkrachtig. De werkloosheid is er gedaald tot 4,8% wat het laagste niveau is sinds de Duitse eenwording. Ter vergelijking: exclusief Duitsland bedraagt het werkloosheidspercentage in de eurozone maar liefst 14,1%.
Oververhitting in Duitsland?
Duitse werkgevers merken dat het steeds moeilijker wordt goede werknemers te vinden. IG Metall, de grootste vakbond in Duitsland, heeft met werkgevers een akkoord gesloten over een loonsverhoging van 4,3%. De Duitse huizenmarkt zit flink in de lift en het consumentenvertrouwen was er in jaren niet zo hoog. Voor Duitsland is er momenteel geen enkele noodzaak tot grootscheeps stimuleringsoperaties. Sterker, dergelijke stimuleringsoperaties vormen voor Duitsland een niet te onderschatten risico. De ECB is momenteel actief om voor meer dan EUR 1.100 miljard staatsobligaties op te kopen. Dat stuwt de prijzen van allerlei assets zoals obligaties, huizen en aandelen. Door het stimuleringsbeleid van de ECB is de euro fors in waarde gedaald wat een extra stimulans vormt en bovendien halveerde de olieprijs het afgelopen jaar ook nog eens. Jens Weidmann, president van de Duitse Bundesbank, waarschuwde recent voor oververhitting van de Duitse huizenmarkt. En Wolfgang Schauble, de Duitse minister van Financiën, waarschuwde voor grote problemen door mis-allocatie van kapitaal veroorzaakt door de extreem lage rente. Voorlopig zien wij de ECB haar stimuleringsbeleid gewoon doorzetten. Maar met steeds meer tekenen van oververhitting en oplopende inflatie zien wij in Duitsland een steeds fellere tegenstander van het ECB-beleid. Dit terwijl men in Zuid-Europa eigenlijk niet zonder het stimuleringsbeleid en bijbehorende kunstmatig lage rentes kan... Hendrik Oude Nijhuis Over de auteur: Hendrik Oude Nijhuis is een expert op het gebied van value investing en medeoprichter van Kingfisher Capital, een op value investing principes gebaseerde business model & investment research boutique. Hij heeft uitgebreid onderzoek verricht naar de investeringsstrategieën van value investors als Warren Buffett. Zijn publicaties zijn verschenen in zowel Nederlands- als Engelstalige media, waaronder Het Financieele Dagblad, Z24.nl en Gurufocus.com. Eerder is hij als bestuurslid actief geweest voor onder andere de beleggingsstudieclubs HCC Beleggen en B.S.C. Duitenberg. Hendrik heeft Management, Economics & Law aan de Universiteit Twente gestudeerd en is auteur van de Nederlandstalige bestseller over Warren Buffett: 'Leer beleggen als Warren Buffett - zijn beleggingsstrategie in theorie & praktijk'. Van dit boek is in 2014 een derde druk uitgebracht en is tevens als audioboek beschikbaar. Online hebben al meer dan 100.000 beleggers een exemplaar van ‘Leer beleggen als Warren Buffett’ aangevraagd. *Een aantal van onze columns over de euro bundelden wij vijf jaar geleden (april 2010) in een online-boekje getiteld 'Terug naar de Gulden?'. Dit boekje is via deze link te downloaden (PDF-bestand). Lees meer over value-investing op warrenbuffett.nl en beterinbeleggen.nl Disclaimer: De artikelen van gastschrijver Hendrik Oude Nijhuis zijn op persoonlijke titel geschreven en hoeven daarom niet altijd de visie van Marketupdate te vertegenwoordigen. Marketupdate geeft geen beleggingsadvies en de artikelen van Hendrik Oude Nijhuis moeten ook niet als zodanig worden aangemerkt. Marketupdate heeft geen geld ontvangen of betaald voor deze bijdrage.

5 mei 2015
Buffett: “Bij normale rente zouden aandelen niet zo duur kunnen zijn”

Volgens Warren Buffett zijn de relatief hoge aandelenkoersen van dit moment alleen te rechtvaardigen vanwege de extreem lage rente. “Als we terug gaan naar een normale rente zouden we aandelen tegen de huidige waardering duur vinden”, zo verklaarde de miljardair tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van Berkshire Hathaway. Door de extreem lage rente kunnen bedrijven goedkoop geld lenen, waardoor ze meer winst maken en dus meer aandeelhouderswaarde creëren. Daar kom bij dat veel spaarders vanwege de extreem lage rente zijn gaan beleggen op de beurs, wat de aandelenkoersen verder omhoog stuwt.

Een maand geleden zei Buffett in een gesprek met CNN Money al dat hij weinig koopjes kon vinden op de beurs, maar dat er volgens hem nog geen sprake is van een bubbel. De hoge waardering van aandelen was toen al reden voor hem om wat meer geld achter de hand te houden en terughoudender te worden met het kopen van aandelen.

Value investing
Warren Buffett bouwde zijn vermogen op door te beleggen volgens een beleggingsstrategie die 'value investing' wordt genoemd. Deze beleggingsstrategie omvat het kopen van degelijke bedrijven, op het moment dat deze door de markt te laag gewaardeerd worden. Uit tal van onderzoeken is gebleken dat deze strategie op lange termijn werkt (Knopers, 2014). Als succesvolle belegger heeft door de decennia heen een grote schare fans opgebouwd die ieder jaar weer uitkijken naar de aandeelhoudersvergadering van Berkshire Hathaway. Ook dit jaar deed Buffett een aantal interessante uitspraken. Hij liet tijdens de aandeelhoudersvergadering weten verrast te zijn dat de rente zo lang laag blijft zonder dat het een noemenswaardig effect heeft gehad op de inflatie. "Tot op heden zat ik ernaast voor wat betreft de rente. Ik kan moeilijk geloven dat als er zoveel geld in de economie gepompt wordt, er op termijn geen inflatie komt, maar dat is wat er feitelijk gebeurd is".
"Dollar nog 50 jaar wereldreservemunt"
Ook over de status van de dollar als wereldreservemunt heeft Buffett een uitgesproken mening. Hij is ervan overtuigd dat deze munt over 50 jaar nog steeds de status van wereldreservemunt zal vervullen. Dat terwijl de euro en de Chinese yuan steeds meer marktaandeel van de dollar afsnoepen in de wereldhandel. Buffett prijst de opkomst van China als nieuwe economische supermacht. Het land passeerde Japan in 2010 als tweede grootste economie ter wereld en volgens sommige statistieken is China nu al de grootste economie ter wereld. "China heeft eindelijk een manier gevonden om haar potentieel te benutten", aldus Buffett.

Warren Buffett: "Bij een normale rente zouden de huidige aandelenkoersen te hoog zijn"

4 mei 2015
“Pensioenfondsen Zwitserland binnen tien jaar bankroet”

Zwitserse pensioenfondsen zijn binnen tien jaar bankroet, tenzij er op korte termijn radicale hervormingen aan het pensioenstelsel doorgevoerd worden. De druk op het Zwitserse pensioenstelsel – dat ongeveer 800 miljard francs aan vermogen beheert – is de afgelopen jaren sterk toegenomen door de negatieve rente op grote vermogens en de dalende rente op Zwitserse staatsleningen. Daar komt nog eens bij dat de bevolking steeds ouder wordt, wat betekent dat er meer premie uitgekeerd moet worden.

Volgens Martin Eling, professor economie aan de universiteit van St. Gallen, komen pensioenfondsen in 2030 ongeveer 55 miljard Zwitserse franc tekort als er niets aan het huidige pensioenstelsel veranderd wordt. De uitbetaling van de pensioenen werd voor het laatst herzien in 2003, toen de gemiddelde levensverwachting lager lag dan nu. Dat een een probleem dat op de lange termijn extra druk op de pensioenfondsen legt om meer rendement te maken. “Dit is geen houdbare situatie. Als we nog tien jaar op deze manier doorgaan zijn de pensioenfondsen bankroet en moeten de bedrijven die er aan meebetalen opdraaien voor de verliezen”, zo verklaarde Eling tegenover de Financial Times.

Rente
De renteverlaging die de Zwitserse centrale bank in januari doorvoerde drijft de pensioenfondsen tot wanhoop. Banken begonnen kosten in rekening te brengen voor de tegoeden van pensioenfondsen, kosten die de fondsen proberen te ontwijken door fysieke stapels bankbiljetten in kluizen op te slaan. Een ander Zwitsers fonds is naar verluid al begonnen met het verstrekken van hypotheken aan gepensioneerden, omdat dat meer rendement oplevert dan het aanhouden van cash. Een ander pensioenfonds probeert rendement te maken door leningen te verstrekken aan ziekenhuispatiënten. Door de extreem lage rente op staatsobligaties zoeken veel pensioenfondsen alternatieven voor staatsobligaties. Zo lenen ze bijvoorbeeld geld uit voor de ontwikkeling van vastgoed en infrastructuur. De CFO van Credit Suisse David Mathers zei in februari dat de bank eind 2015 een tegenvaller van 500 miljoen franc kan verwachten als gevolg van de ongunstige renteontwikkeling voor het bedrijfspensioenfonds. Volgens Jerome Cosandey, econoom van de Zwitserse denktank Avenir Suisse, halen pensioenfondsen bij de huidige lage rente niet genoeg rendement om de uitkeringen te betalen. Daardoor teren ze in op reserves die ze nodig hebben om rendement te maken. Er zijn al voorstellen om de pensioenpremies te verhogen, maar die ingreep gaat volgens kenners nog niet ver genoeg. Dat terwijl de Zwitsers zich nu al verzet tegen het idee dat ze meer moeten gaan betalen voor hun pensioen. De Zwitserse centrale bank verlaagde begin dit jaar de rente om een kapitaalvlucht richting de Zwitserse franc en een snelle waardestijging van de munt af te remmen. Tegelijkertijd besloot de centrale bank het valutaplafond van de franc tegenover de euro op te heffen, waardoor de Zwitserse franc sterk in waarde steeg.

Rood: Rentetarief Swiss National Bank / Blauw: Rente op Zwitserse 10-jaars staatsobligaties (Bron: SNB)

21 april 2015
Wat als Griekenland zonder geld komt te zitten?

De ECB houdt rekening met een scenario waarin Griekenland zonder geld komt te zitten en een tweede munteenheid moet invoeren om ambtenaren te kunnen betalen. Dat schrijft Reuters op basis van goed ingevoerde bronnen. Met de komst van de euro heeft Griekenland haar monetaire beleid uit handen gegeven, waardoor ze net als een normaal huishouden letterlijk zonder geld kan komen te zitten. In mei moet het land ongeveer €1 miljard aflossen aan het IMF en binnen de ECB groeien de twijfels of Griekenland wel in staat is die schuldenlast te financieren.

Griekenland heeft keer op keer benadrukt dat ze bereid is alle schulden te betalen, maar volgens de ECB is daarmee niet gezegd dat het de Grieken ook werkelijk zal lukken. Een woordvoerder van de centrale bank gaf aan niet te willen speculeren over de scenario’s die zich in Griekenland kunnen ontvouwen. De staatskas is bijna leeg en er is niet genoeg geld aanwezig om tegelijkertijd de ambtenarensalarissen en pensioenen te betalen en de schulden af te lossen.

Een tijdelijke oplossing voor Griekenland is om een complementair geldsysteem op te zetten naast de euro. Zo kan het land euro’s betalen aan internationale schuldeisers en een nieuw soort schuldbewijzen in omloop brengen om de ambtenaren mee te betalen.

De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog.

Liquiditeitscrisis kan Griekenland dwingen een tweede munt in te voeren

20 april 2015
James Grant over de crisis en centrale banken

Afgelopen zondag was financieel historicus James Grant te gast bij Buitenhof. Hij behoorde tot de minderheid die de grote financiële crisis van 2008 zag aankomen en waarschuwde zijn lezers via zijn nieuwsbrief ‘The Interest Rate Observer’. Volgens hem schuilt er een groot gevaar in ons huidige financiële systeem, omdat het geen degelijk fundament meer heeft. Het geld dat we vandaag de dag gebruiken heeft geen referentiepunt meer, zoals dat voor 1971 wel het geval was onder het Bretton Woods systeem. De dollar was toen nog gekoppeld aan goud, waardoor de munt altijd een zekere waarde had. Daarvoor was er een goudstandaard, waarin een bepaalde hoeveelheid geld gelijk stond aan een bepaald gewicht in goud.

Rente

Vandaag de dag ontbreekt die waardestandaard, met als gevolg dat het financiële systeem compleet uit de hand gelopen is. In plaats van een vrije marktrente, die tot stand komt door vraag en aanbod, bepaalt een groep centrale banken vandaag de dag wat de rente is. Dat leidt volgens Grant tot verkeerde prikkels en verkeerd gedrag. Door de extreem lage rente nemen mensen teveel risico met geleend geld. Stijgende huizenprijzen en aandelenkoersen zijn volgens hem voorbeelden van het verstorende effect dat centrale banken hebben op de economie. Ook in de aanloop naar de grote crisis van 2008 zag James Grant zorgwekkende signalen in de economie. Iedereen kon heel gemakkelijk kredieten krijgen voor van alles en nog wat, zonder dat daar strenge voorwaarden aan verbonden waren.

Kapitalisme
James Grant zei in Buitenhof dat ons huidige economische systeem niet meer kapitalistisch te noemen is. Winsten worden geprivatiseerd, terwijl de verliezen worden gesocialiseerd. Door monetaire verruiming van centrale banken worden de verliezen onder het tapijt geveegd, maar daarmee zijn ze niet verdwenen. James Grant pleit voor een economie waarin meer zaken aan de vrije markt worden overgelaten en de macht van centrale bankiers wordt ingeperkt. Ook moeten de risico's van het omvallen van banken terug bij de stakeholders van de bank neergelegd worden (spaarders, obligatiehouders, aandeelhouders) en niet bij de belastingbetaler. Pas als deze structuren weer hersteld worden kan de markt normaal functioneren en zal men weer in staat zijn een goede inschatting te maken van de risico's. "Als ik moet kiezen tussen een dirigistisch systeem gerund door niet gekozen oud-hoogleraren, of een gedecentraliseerd, door de markt aangestuurd, individualistisch systeem, dan kies ik voor het laatste", zo verklaarde James Grant. "Centrale banken hebben mensen in een roes gebracht en wijsgemaakt dat alles er rooskleurig uitziet, maar het ziet er niet zo rooskleurig uit", zo voegde hij eraan toe. Volgens Grant moeten we stoppen met overheidsmanipulatie van rentetarieven en aandelenkoersen om een gezond evenwicht in de economie terug te brengen.
Griekenland
Volgens Grant is Griekenland niet in staat al haar schulden te betalen. Linksom of rechtsom moet er volgens hem verlies worden genomen en het lijkt het meest waarschijnlijk dat andere Eurolanden die het krediet verstrekt hebben op de blaren moeten zitten. Frankrijk heeft €70 miljard aan de Grieken uitgeleend, Italië ongeveer €60 miljard. We moeten er serieus rekening mee houden dat dat geld niet terug komt, zo stelt de financieel historicus. Het wordt pas echt gevaarlijk als Griekenland besluit uit de Eurozone te stappen. In dat geval kunnen ook andere landen, zoals bijvoorbeeld Spanje, besluiten uit de euro te stappen. De gevolgen voor de financiële markten zijn dan niet te overzien, net zoals de val van Lehman Brothers veel meer schade berokkende dan men dacht.

20 april 2015
Een op de vijf neemt spaargeld op bij negatieve rente

Een op de vijf spaarders haalt bij een negatieve rente zijn of haar geld van de bank en ruim de helft zal bij een negatieve spaarrente op zoek gaan naar een andere aanbieder die een betere rente biedt, zo blijkt uit een onderzoek van Robeco. De vermogensbeheerder hield naar aanleiding van dit actuele thema een enquête onder minstens zeshonderd spaarders en beleggers. Van alle ondervraagden verwacht 16% dat we op termijn werkelijke te maken krijgen met een negatieve rente op spaargeld.

Beleggen

Als de spaarrente negatief wordt en het geld kost om te sparen is dat voor slechts 18% van de respondente reden om hun spaargeld om te zetten in aandelen. Men zegt daarbij de voorkeur te geven aan beleggingsfondsen en individuele aandelen en obligaties. Maar weinig spaarders zijn van plan meer geld uit te geven bij een lagere rente. Dat laatste is een teleurstelling voor centrale banken die hopen de consumptie (en daarmee de economie) aan te jagen door sparen onaantrekkelijk te maken.

Het maandelijkse onderzoek naar het sentiment over sparen en beleggen is in opdracht van Robeco uitgevoerd door onderzoeksbureau Ruigrok Netpanel. Minimaal zeshonderd volwassenen die minstens 5.000 euro vrij besteedbaar inkomen hebben, zijn voor het onderzoek bevraagd.

ECB
De extreem lage rente is het gevolg van een vlucht richting de meest veilige en liquide schuldpapieren en een extreem soepel monetair beleid van centrale banken wereldwijd. De ECB kondigde begin dit jaar als laatste grote centrale bank een stimuleringsprogramma aan, dat bestaat uit het maandelijks opkopen van €60 miljard aan obligaties. Dat opkoopprogramma heeft een drukkend effect op de marktrente en daarmee ook op de spaarrente. "De ECB heeft aangekondigd tot en met september 2016 door te gaan met het stimuleringsprogramma waardoor de kans groot is dat spaarrentes nog verder dalen. Consumenten met spaargeld hebben er natuurlijk last van, maar anderzijds profiteren ze ook van een aantrekkende economie", zegt hoofdeconoom Léon Cornelissen van Robeco.

Geld sparen gaat misschien wel geld kosten...

16 april 2015
Oostenrijk wil niet langer garant staan voor spaargeld

Oostenrijk wil niet langer garant staan voor de tegoeden van spaarders, zo meldt de Duitse krant Die Presse. In Oostenrijk worden spaartegoeden -net als in alle andere landen van de Eurozone – via een deposito garantiestelsel gedekt tot €100.000 per persoon per bank. Daarvan komt de eerste €50.000 voor rekening komt van de banken en het tweede deel van maximaal €50.000 voor rekening van de overheid. Die garantstelling wil de overheid niet langer dragen, want een nieuw voorstel pleit ervoor deze verplichting bij de banken neer te leggen.

De regering wil dat de banken een nieuw noodfonds oprichten dat geld kan uitkeren aan spaarders op het moment dat een bank failliet gaat. Dit noodfonds moet een omvang hebben van €1,5 miljard en moet de komende tien jaar aangevuld worden door van alle banken een jaarlijkse bijdrage van in totaal €150 miljoen te vragen. De hoogte van deze bijdrage moet gebaseerd worden op de omvang van iedere Oostenrijkse bank, zodat banken die de meeste spaartegoeden beheren ook het grootste deel van de €150 miljoen per jaar inbrengen.

De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog.

Oostenrijk wil niet langer garant staan voor spaargeld

16 april 2015
Wordt een default van Griekenland voorbereid?

De Duitse regering wil geen commentaar geven op het verhaal dat Griekenland via de ECB gefinancierd kan worden op het moment dat ze haar schuldenlast niet meer kan voldoen. De Duitse krant Die Zeit suggereerde dat er gewerkt wordt aan een noodplan om de financiering van Griekenland veilig te stellen.

Het plan dat nu besproken wordt gaat over de mogelijkheid Griekenland te financieren in het geval van een bankroet. Daarnaast zouden Griekse banken geherstructureerd moeten worden, zo berichtte Die Zeit. In ruil voor dit reddingsplan zou Griekenland bereidheid moeten tonen om samen te werken en alle toegezegde economische hervormingen door te voeren.

Bron: Reuters

15 april 2015
Buffett: “Grexit zo gek nog niet”

Komende donderdag moet Griekenland €462 miljoen aan het Internationaal Monetair Fonds (IMF) terugbetalen. Vooralsnog is onduidelijk of dat ook echt gaat gebeuren. Door zo’n betaling komt de uitbetaling van Griekse lonen en pensioenen een week later namelijk mogelijk in gevaar. De nieuwe Griekse regering stelt dat de keuze in dat geval zo moeilijk niet is: “We hebben een linkse regering, dus als we moeten kiezen tussen een verzuim aan het IMF of een verzuim aan ons eigen volk is de keuze snel gemaakt.”

Die €462 miljoen is voor de Grieken momenteel al een hoog bedrag, maar dat valt bijna in het niet bij de €30 miljard die het land later dit jaar nog moet ophoesten. De Wall Street Journal maakte een overzicht van de schulden die jaarlijks afgelost moeten worden en dat ziet er als volgt uit.

Griekenland moet dit jaar heel veel schulden aflossen (Bron: Wall Street Journal)

(Nederlandse) belastingbetaler de klos
Waar de Griekse schuld aan het begin van de eurocrisis grotendeels in handen van (Duitse en Franse) banken was is dit 'bezit' inmiddels grotendeel op het bord van de Europese belastingbetaler komen te liggen. Voor Nederland gaat het om zo'n €15 miljard. Onze voormalige minster van Financiën, Jan Kees de Jager, stelde eerder het volgende over de Griekse schulden die in handen van de Nederlandse belastingbetaler terecht waren gekomen: "We verdienen er hoogstwaarschijnlijk aan. Ik geloof niet dat veel mensen dat hebben gezien." Volgens Warren Buffett is voor de eurozone een Grexit zo gek nog niet:
"Wanneer de Grieken vertrekken hoeft dat voor de euro zo slecht nog niet te zijn. Wanneer iedereen ervan doordrongen wordt dat begrotingsafspraken nagekomen moeten worden is dat goed voor de euro. Vanaf het begin was mij al wel duidelijk dat aan de euro structurele problemen verbonden zijn, wat overigens niet betekent dat de munt per definitie mislukt. Voor de problemen moet een oplossing gevonden worden en landen die dat niet willen horen niet in de euro thuis."
Tijdens een interview met CNBC gaf Buffett aan dat de eurolanden zaken als arbeidsmarkt, begrotings- en economisch beleid op elkaar moeten afstemmen: "Een gezamenlijke munt met landen die allemaal een andere kant op gaan is onmogelijk."
Twijfel
Zelf twijfelen we aan de stelling dat Europa sterker wordt wanneer landen zomaar kunnen besluiten uit de euro te stappen. Euro's van zwakke eurolanden zijn dan een stuk riskanter dan die van de sterkere landen. De riskantere euro's van de zwakkere eurolanden zouden een hogere rente rechtvaardigen. Maar dat maakt de bestaande schulden voor die landen al heel snel onhoudbaar… Wanneer Griekenland besluit uit de euro te gaan zal haar nieuwe munt zeer waarschijnlijk direct in waarde kelderen. Griekenland zal enige tijd een paria op de financiële markten zijn en genoodzaakt worden zelf geld te drukken om ambtenaren en pensioenen te kunnen betalen. De deflatie die Griekenland al jaren kwelt slaat dan vrijwel gelijk om in een torenhoge inflatie. Na aanvankelijk wellicht enige sociale onrust, enkele kwartalen met stevige krimp en een nog hogere werkloosheid zal een stevig economisch herstel inzetten. Voor de Grieken gloort er dan na jaren van misère eindelijk weer hoop. Maar of een wederopstanding van de Griekse economie buiten de muntunie echt gunstig is voor de euro zelf valt te bezien. Voor andere zwakke eurolanden wordt dan immers duidelijk dat een exit zo gek nog niet is... Hendrik Oude Nijhuis Over de auteur: Hendrik Oude Nijhuis is een expert op het gebied van value investing en medeoprichter van Kingfisher Capital, een op value investing principes gebaseerde business model & investment research boutique. Hij heeft uitgebreid onderzoek verricht naar de investeringsstrategieën van value investors als Warren Buffett. Zijn publicaties zijn verschenen in zowel Nederlands- als Engelstalige media, waaronder Het Financieele Dagblad, Z24.nl en Gurufocus.com. Eerder is hij als bestuurslid actief geweest voor onder andere de beleggingsstudieclubs HCC Beleggen en B.S.C. Duitenberg. Hendrik heeft Management, Economics & Law aan de Universiteit Twente gestudeerd en is auteur van de Nederlandstalige bestseller over Warren Buffett: 'Leer beleggen als Warren Buffett - zijn beleggingsstrategie in theorie & praktijk'. Van dit boek is in 2014 een derde druk uitgebracht en is tevens als audioboek beschikbaar. Online hebben al meer dan 100.000 beleggers een exemplaar van ‘Leer beleggen als Warren Buffett’ aangevraagd. *Een aantal van onze columns over de euro bundelden wij vijf jaar geleden (april 2010) in een online-boekje getiteld 'Terug naar de Gulden?'. Dit boekje is via deze link te downloaden (PDF-bestand). Lees meer over value-investing op warrenbuffett.nl en beterinbeleggen.nl Disclaimer: De artikelen van gastschrijver Hendrik Oude Nijhuis zijn op persoonlijke titel geschreven en hoeven daarom niet altijd de visie van Marketupdate te vertegenwoordigen. Marketupdate geeft geen beleggingsadvies en de artikelen van Hendrik Oude Nijhuis moeten ook niet als zodanig worden aangemerkt. Marketupdate heeft geen geld ontvangen of betaald voor deze bijdrage.

8 april 2015
Grieken willen €279 miljard terug van Duitsland

Griekenland eist bijna €279 miljard terug van Duitsland vanwege schade die het land geleden heeft ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. De Grieken leenden destijds onder dwang geld uit aan Nazi Duitsland, maar daar zagen ze nooit iets van terug. Ook hebben vele Grieken geleden onder de Duitse bezetting in 1941, waardoor de levering van voedsel ontregeld werd en duizenden Grieken verhongerden. Regeringspartij Syriza maakte een raming van de totale kosten en kwam daarbij uit op het genoemde bedrag van €279 miljard. Dat is veel meer dan de eerdere raming van ongeveer €160 miljard.

Het verhaal van deze oorlogsschuld is al langer bekend, maar nu legt de Griekse regering deze omstreden troefkaart ook werkelijk op tafel om Duitsland onder druk te zetten. De onderhandelingen over de terugbetaling van de Griekse schulden aan Europa en aan het IMF worden hard gespeeld. De Trojka wil niet veel water bij de wijn doen, terwijl Griekenland evenmin gemotiveerd is de broekriem verder aan te halen.

De Griekse minister van Financiën Varoufakis heeft toegezegd dat zijn land alle schulden aan alle schuldeisers wil betalen. Maar als dat echt zo makkelijk was geweest waren de onderhandelingen al eerder afgerond. Hoe dan ook moet Griekenland een reeks aan bezuinigingen doorvoeren om de leningen van het IMF af te lossen. Donderdag moet het land een tranche aflossen aan het IMF, terwijl er bijna geen geld meer in kas ligt. Omdat Griekenland geen eigen munt heeft kan ze letterlijk zonder geld komen te zitten. In dat geval kunnen bijvoorbeeld ambtenarensalarissen en diverse uitkeringen niet meer betaald worden. De Duitse bondskanselier Merkel wil geen oude wonden openhalen. Ze verwijst naar de compensatieregering die in 1960 ondertekend is, waarmee de geleden schade al werd afgewikkeld.

Griekenland wil herstelbetalingen van Duitsland

7 april 2015
IJsland wil einde aan geldcreatie door banken?
De regering van IJsland bestudeert een revolutionair voorstel om de macht van geldcreatie weg te halen bij commerciële banken en deze terug te brengen in handen van de centrale bank. Een dergelijke monetaire hervorming zou uniek zijn in in ons moderne geldstelsel en zou de macht van de banken aanzienlijk inperken.

Het voorstel is afkomstig van Frosti Sigurjonsson en het rapport dat door vier verschillende centraal bankiers werd opgesteld is getiteld ‘Een beter monetair systeem voor IJsland’. Men identificeerde in totaal twintig crises sinds 1875 en ontdekte daarin een opvallend patroon. Over deze periode van 130 jaar was er zes keer sprake van een zeer ernstige crisis, waartussen steeds een periode van ongeveer vijftien jaar zat.

In deze tussenperiode was er steeds sprake van een sterke kredietgroei, wat volgens Sigurjonsson steeds de oorzaak was van een crisis. Hij concludeerde dat de centrale bank er keer op keer niet in slaagde de kredietgroei bij commerciële banken in toom te houden en de inflatie uit de hand liet lopen. Daarin zag hij de aanleiding voor speculatie en risicovol gedrag in financiële markten, waardoor banken omvielen en kostbare overheidsinterventies nodig waren.

Onder het nieuwe zogenaamde ‘Sovereine Geld’ voorstel zou de geldscheppende functie van commerciële banken exclusief in handen komen van de centrale bank. “De macht om geld te scheppen wordt gescheiden van de macht om te beslissen hoe dat nieuwe geld in de economie komt”, zo schrijft Sigurjonsson in het voorstel.
- Lees verder op Argentor
7 april 2015