Marketupdate

Categorie: Kredietcrisis

  • Marktwaarde Deutsche Bank zakt verder weg

    Beleggers verliezen hun vertrouwen in Deutsche Bank, want de waarde van het aandeel zakt langzaam maar zeker terug naar het dieptepunt van september 2016. Op het moment van schrijven betaal je nog maar €11,37 voor een aandeel, wat betekent dat het bedrijf op dit moment een marktwaarde heeft van ongeveer €24,3 miljard. Daarmee staat de grootste bank van Duitsland op plek 95 in de wereldwijde ranglijst van grootste banken, gerangschikt naar de actuele marktwaarde.

    De problemen bij Deutsche Bank komen voort uit een reeks van schandalen, waaronder het manipuleren van de goudprijs en de zilverprijs, het manipuleren van de Libor rente en het doorverkopen van dubieuze hypotheekleningen aan beleggingsfondsen en pensioenfondsen. Deze miljardenboetes drukte niet alleen op de bedrijfsresultaten, ook deden ze de reputatie van de bank geen goed. Het aandeel van de bank ging in 2016 zelfs zo hard omlaag dat ze samen met Credit Suisse van de Stoxx Europe 50 index werd geschrapt.

    Deutsche Bank zakt weg op ranglijst van grootste banken (Via Holger Schaepitz)

    Deutsche Bank nog steeds in moeilijkheden

    In april kreeg met bedrijf een nieuwe directeur en ging ook het management op de schop, maar dat heeft beleggers nog niet weten te overtuigen. Kredietanalisten maken zich zorgen over de strategische uitdagingen die de bank te wachten staan. Voor kredietbeoordelaar Moody’s was er zelfs genoeg reden om de bank een negatieve outlook te geven.

    Vorige week rapporteerde Deutsche Bank een 79% lagere winst over het eerste kwartaal van dit jaar en maakte de bank haar plannen bekend om zich meer te richten op de Europese markt en haar activiteiten in de Verenigde Staten en Azië terug te brengen. Ook wil de bank opnieuw flink snijden in het personeelsbestand om focus aan te brengen en de winstgevendheid te verbeteren.

    De neergang van Deutsche Bank (Bron: Statista)

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

  • Herstel economie is minder robuust dan we allemaal hopen

    Het gaat goed met de wereldeconomie. Alhoewel de groei niet zo sterk is als in de periode 2003-2007 oogt het toch allemaal goed en mooi. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft de feestvreugde nog verhoogd door de mooiste voorspellingen voor 2018 en 2019 neer te schrijven sinds het uitbreken van de crisis en dat is alweer tien jaar geleden. Toch is het verstandig het herstel met de nodige omzichtigheid te bezien.

    Laten we met het goede nieuws beginnen. In zijn laatste World Economic Outlook heeft het IMF zijn voorspellingen voor de groei in de wereld in dit jaar met 0,2% verhoogd. Vooral de groei in de ontwikkelde landen is fors opwaarts bijgesteld en wel met 0,5 procentpunt voor 2018 en 0,4 procentpunt voor 2019. Ondanks al het protectionistisch tromgeroffel blijft ook de wereldhandel goed gaan. De groei voor 2018 is met 1,1 procentpunt opwaarts bijgesteld en voor 2018 bedraagt de bijstelling 0,8 procentpunt.

    Ruim monetair beleid

    We hebben al dit goede nieuws aan twee doorslaggevende factoren te danken. De eerste is dat het gevoerde beleid nog steeds zeer ondersteund is. De korte rente in de VS zal ook dit jaar verder omhooggaan, maar je kunt het monetair beleid niet echt verkrappend noemen. De rente zal waarschijnlijk tot 2021 niet boven 3% uitstijgen. Er is bijna niemand die op de korte termijn een serieus opleven van de (loon)inflatie verwacht. Alle andere belangrijke economieën in de wereld zijn op zijn best nog aan het nadenken over een afbouw van de verruimingsprogramma’s. Een renteverhoging ligt nog verder weg in de tijd.

    De tweede factor van belang is de grote belastinghervorming in de Verenigde Staten. Daar hangt overigens nu al een forse rekening aan. The Congressional Budget Office verwacht dat het overheidstekort tussen 2019 – 2027 pakweg 5% zal bedragen. De aanpak van Trump in een economie met nagenoeg volledige werkgelegenheid doet denken aan de vergelijkbare aanpak aan het einde van de jaren zestig en begin jaren zeventig van de vorige eeuw. Dat liep toen slecht af.

    Beide bovengenoemde factoren kunnen met een beetje geluk voor de korte termijn resulteren in een sterke groei van de investeringen en de consumptie. Hogere investeringen kunnen de productiviteit verhogen en daarmee de kans op (loon)inflatie verkleinen. Daar staat tegenover dat het huidige politieke klimaat steeds onvoorspelbaarder wordt. Een grotere volatiliteit op de internationale financiële markten kan het opbloeiend optimisme verzwakken en daarmee ook een hogere vraag van consumenten. De zwakke plek is en blijft de eurozone, waar de groei alweer lijkt af te nemen.

    Langere termijn

    Voor de langere termijn lijken negatieve factoren de overhand te krijgen. Het IMF wijst daarbij op de hoge verschuldiging van overheden en bedrijven. Ook prijzen van een reeks van assets zijn te hoog. Het IMF wijst er nadrukkelijk op dat kredietrisico’s beheersbaar zijn zolang de groei sterk is en de leenkosten laag. Maar wat gebeurt er als de inflatie toch sneller oploopt dan verwacht, of dat centrale banken sneller gaan verkrappen dan gehoopt. Onder dit soort omstandigheden zou het schuldenprobleem weer de kop opsteken, met alle mogelijke desastreuze gevolgen van dien.

    De grootste bedreiging van de goede gang van zaken vormen echter de groeiende spanningen tussen de twee belangrijkste economische machten van dit moment, de VS en China. Een gedeeltelijke verklaring voor die oplopende spanningen moeten we waarschijnlijk zoeken in de ontwikkeling van de arbeidsmarkt in de ontwikkelde wereld. Tussen 2008 – 2016 is het aandeel van mannen op de arbeidsmarkt steeds verder teruggelopen. Dat van vrouwen daarentegen is gestegen, behalve in de Verenigde Staten. De arbeidsmarkt in dat land functioneert op zijn best zeer gebrekkig. De tegenstellingen beginnen daar geleidelijk op te lopen en dat moet op den duur misgaan.

    Tien jaar geleden brak er een crisis binnen het systeem uit. Beleidsmakers verhinderden dat het een systeemcrisis werd. Met een beetje pech gaat dat nu wel gebeuren. Het huidig tijdsgewricht is er een van politieke en economische fragiliteit.

    Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

    Tot slot:

    • Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
    • Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
    • Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
    • Of bezoek www.Beurshalte.nl      
    • Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!

    Deze column verscheen eerder in het CorWijtvlietJournaal en wordt u gratis aangeboden door Marketupdate. Vindt u deze columns interessant, dan kunt voor €25 per jaar donateur worden van het CorWijtvlietJournaal. Ook kunt u een geheel vrijwillige bijdrage overmaken naar NL14RABO0156073676, ten name van Wijtvliet Research.

    Donateurs krijgen niet alleen zonder vertraging het CorWijtvlietJournaal in hun mailbox, maar kunnen ook rekenen op een wekelijkse extra nieuwsbrief met vijf beleggingstips van Cor Wijtvliet. Neem voor meer informatie contact op met Cor Wijtvliet via het hierboven genoemde mailadres.

  • Aandeel Zwitserse centrale bank blijft in waarde stijgen

    De aandelen van de Zwitserse centrale bank blijven in waarde stijgen en wisselen op het moment van schrijven voor 7.500 Zwitserse frank van eigenaar. Ter vergelijking, begin dit jaar werd hetzelfde aandeel nog voor minder dan 4.000 frank verhandeld en een jaar geleden om deze tijd kon je ze voor minder dan 1.700 Zwitserse franken kopen. Kijken we naar het koersverloop van de afgelopen vijf jaar, dan zou je bijna denken dat we hier met een virtuele munt te maken hebben.

    Waarom is de waarde van dit aandeel zo hard gestegen? Heeft dat te maken met de goede fundamentals van beleggen in een centrale bank? Of is dit de zoveelste speculatieve bubbel die het gevolg is van een uitzonderlijk lage rente? Beleggers hebben verschillende redenen om in de Zwitserse centrale bank te beleggen. Welke argumenten zijn er om deze aandelen te kopen?

    Het eerste argument is veiligheid, want de kans dat de centrale bank omvalt is zo mogelijk nog kleiner dan dat een overheid haar schulden niet meer afbetaalt. Daarmee lijken de aandelen een interessant alternatief voor de meest veilige staatsobligaties die vandaag de dag vrijwel geen rente meer opleveren. Het tweede argument is dat je met een aandeel in de centrale bank aanspraak maakt op een steeds grotere vermogenspositie, want het balanstotaal van de Swiss National Bank is door de waardestijging van de goudvoorraad en de uitbreiding van de valutareserves de laatste jaren spectaculair toegenomen.

    Aandeel Zwitserse centrale bank (Bron: Google)

    Beleggen in de Zwitserse centrale bank?

    Toch is een belegging in deze aandelen niet vrij van risico. Er zijn maar weinig stukken in omloop en het is niet bekend wie de kopers en verkopers zijn. Daardoor weet je als belegger niet of de aandelen op ieder gewenst moment gemakkelijk te verhandelen zijn en of je er wel een goede prijs voor zult krijgen. Van de 100.000 uitgegeven aandelen worden er maar een paar duizend via de beurs verhandeld, waarbij het dagelijkse handelsvolume op ongeveer 200 aandelen ligt.

    Ook moeten we kanttekeningen plaatsen bij het enorme balanstotaal en de winstgevendheid van de centrale bank, want daar zie je als belegger maar weinig van terug. Het dividend is immers gekoppeld aan de nominale waarde van het aandeel, wat betekent dat je in de praktijk slechts 15 Franc per jaar krijgt uitbetaald. Van deze inkomsten zal je dus ook niet rijk worden.

    Beleggen in het aandeel van de Zwitserse centrale bank is dus vooral een gok, die zich in de toekomst uitbetaalt wanneer andere beleggers bereid zijn er nog meer voor te betalen of als de centrale bank op een dag besluit aandeelhouders uit te kopen. Dat gebeurde eerder ook met aandelen van de Bank for International Settlements (BIS). Aandeelhouders kregen toen een prijs geboden die ver boven de marktprijs lag.

    Lees ook:

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Amerikaanse 10-jaars rente weer boven de 3%

    De Amerikaanse 10-jaars rente brak deze week voor het eerst sinds begin 2014 weer door de 3%. Verschillende renteverhogingen door de Federal Reserve en de verwachting dat de Amerikaanse regering de komende jaren haar begrotingstekort verder zal laten oplopen hebben gezorgd voor een sterke toename van de rente. Op het moment van schrijven vragen beleggers 3,02% rente op de Amerikaanse overheid voor tien jaar geld uit te lenen, meer dan het dubbele van de rente die in zomer van 2016 gevraagd werd voor hetzelfde schuldpapier.

    De Amerikaanse 10-jaars rente is een belangrijke graadmeter, omdat ook veel andere financiële productie zoals hypotheken en autoleningen aan deze rente gekoppeld zijn. Ook wordt de rente als referentiepunt gebruikt voor dollarleningen die in de rest van de wereld worden afgesloten. Een stijging van de rente op dit soort leningen betekent dat bedrijven en consumenten met schulden meer geld kwijt zijn aan het financieren van de schulden, wat zich uiteindelijk zal vertalen in hogere prijzen voor goederen en diensten en een verminderde leencapaciteit.

    Rente boven de 3%

    In historisch perspectief bezien is een rente van 3% niet bijzonder, maar door de sterke toename van de wereldwijde schuldenlast is de impact van een rentestijging vandaag de dag veel groter. Bedrijven en huishoudens die tegen historisch lage rente konden lenen zullen die leningen nu tegen een aanzienlijk hogere rente moeten doorrollen, wat ten koste zal gaan van de consumentenbestedingen en investeringen.

    Ook zal het voor de overheid kostbaarder worden om geld te lenen, juist nu president Trump een groot fiscaal stimuleringsprogramma wil uitvoeren dat het begrotingstekort al in 2020 naar $1 biljoen zal brengen. Ter vergelijking, de laatste keer dat de Amerikaanse overheid in een jaar zoveel geld tekort kwam was kort na het uitbreken van de financiële crisis.

    Tapering

    De stijgende rente wordt versterkt door het monetaire beleid van de centrale bank. De Federal Reserve heeft zich voorgenomen de komende jaren steeds meer hypotheekleningen en staatsobligaties op de markt te brengen, waardoor het aanbod van schuldpapier toeneemt en een deel van de kunstmatige vraag wegvalt. Verschillende analisten verwachten daarom dat de rente de komende tijd nog verder zal oplopen. De Amerikaanse bank JP Morgan voorziet dat de 10-jaars rente dit jaar nog verder zal oplopen tot 3,15%, in overeenstemming met de middelste waarneming van 56 verschillende analisten die door Bloomberg ondervraagd werden.

    Technisch analisten houden momenteel vooral het niveau van 3,0516% in de gaten, want dat was de intraday piek die op 2 januari 2014 werd bereikt. Hoger dan dat niveau zijn we sinds 2011 niet meer geweest. Wordt dat niveau ook doorbroken, dan spreken we van de hoogste rente in zeven jaar. Dat kan worden uitgelegd als het begin van een lange bear market in staatsobligaties.

    Lees ook:

  • Geen reden voor paniek over de obligatiemarkt

    Als het misgaat op de aandelenmarkten, dan trekt dat de aandacht van heel de wereld. Maar als de beren de obligatiemarkten binnenvallen dan gaat dat vrijwel ongemerkt. Dat gebeurt vandaag de dag. De yield op de 10-jaars Treasury leunde in september 2017 nog tegen 2%, maar was in februari opgelopen naar 2,95% om daarna weer terug te zakken naar 2,75%. Dat betekent over een periode van zes maanden een verlies van total return van 4,5% als het om de prijs gaat. Dat verlies mag er zijn.

    Daar staat tegenover dat historisch gesproken een stijging van de yield met 75 basispunten niet bijzonder is. Tussen het midden van 1979 en de eerste helft van 1980 steeg de yield op de treasury met 400 basispunten. Dat was te wijten aan de inflatie en de daarmee samenhangende komst van Paul Volcker als eerste man bij de Fed. Van hem was bekend dat hij alles zou doen om de inflatie de nek te breken.

    Negatieve stemming

    Is het huidige negatieve sentiment op de obligatiemarkten gerechtvaardigd? Daar lijkt weinig reden toe. Wereldwijd bedraagt de schuld meer dan $230 biljoen, zo heeft het Institute voor International Finance berekend. De schuldenberg is inmiddels hoger dan aan het begin van de crisis van 2008. Volgens de Fed past daar een Fed Funds Rate bij van bijna 3%.

    Dat is heel andere koek dan het gemiddelde van meer dan 5% sinds het begin van de jaren ’70 van de vorige eeuw. Er spelen waarschijnlijk andere sentimenten. Het gaat goed met de wereldeconomie. In alle regio’s is sprake van een gezonde groei. Als gevolg daarvan neemt de bereidheid om risico’s te nemen toe. Dat zou kunnen betekenen dat er einde komt aan het zeer ruime beleid van centrale banken sinds de val van Lehman Brothers.

    Als er een einde komt aan negatieve rentes in landen als Zwitserland en Japan en de monetaire verruiming heeft zijn tijd gehad, dan geldt dat ook voor de extreem lage yield van dit moment. Er komt nog iets bij. Het lopend jaar 2018 zal het eerste jaar sinds tijden zijn dat er een positieve netto uitgifte van overheidsschuld is van de VS, de Eurozone en Japan samen. In de afgelopen drie jaren was er door opkoopprogramma’s van centrale banken per saldo een negatieve uitgifte van overheidsschulden ter waarde van $100 – $500 miljard.

    Aanbod obligaties neemt toe

    In 2018 zal de positieve netto uitgifte uitkomen op een waarde van $500 miljard en in 2019 op $1 biljoen. Een gebrek aan overheidspapier is daarmee niet langer een rechtvaardiging voor de huidige extreem lage yields. Centrale banken in Europa en in Japan hebben afgelopen tijd hun opstelling jegens monetaire verruiming geleidelijk gewijzigd. Monetaire verkrapping lijkt nog slechts een kwestie van tijd. Als dat gebeurt dan gaan de kosten omhoog voor overheden. Een stijgende yield betekent op den duur meer kosten voor het financieren van schulden. Dat geldt ook voor huishoudens en voor het bedrijfsleven, die beide zwaar in de schulden zitten.

    Is dit alles voldoende om een einde aan de stierenmarkt in obligaties te veronderstellen? Dat is waarschijnlijk niet het geval. Dat zal pas gebeuren als de inflatie in de ontwikkelde landen een overtuigende comeback maakt. Of dat staat te gebeuren? De US TIPS markt verwacht dat de consumentenprijsindex de komende vijf jaar ongeveer 2% zal bedragen. Dat is een behoorlijke stijging vergeleken met het niveau van het midden van 2017. Maar het verwachte niveau is wel in lijn met de lange termijnverwachtingen van de Fed.

    Dat de consumentenprijsindex een zo gematigde stijging laat zien, heeft grotendeels te maken met het doorsnijden van de traditionele relatie tussen de ontwikkeling van de werkloosheid en de prijzen. Technologische ontwikkelingen, globalisering van de arbeidsmarkt en een tanende vakbondsmacht zijn er de oorzaak van dat lonen in de hele Westerse wereld amper stijgen. De spiraal van loon- en prijsinflatie behoort daarmee tot het verleden. Als dat zo blijft dan blijft ook de obligatiemarkt interessant, zeker als er tijdelijk op grote schaal verkocht is!

    Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

    Tot slot:

    • Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
    • Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
    • Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
    • Of bezoek www.Beurshalte.nl      
    • Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!

    Deze column verscheen eerder in het CorWijtvlietJournaal en wordt u gratis aangeboden door Marketupdate. Vindt u deze columns interessant, dan kunt voor €25 per jaar donateur worden van het CorWijtvlietJournaal. Ook kunt u een geheel vrijwillige bijdrage overmaken naar NL14RABO0156073676, ten name van Wijtvliet Research.

    Donateurs krijgen niet alleen zonder vertraging het CorWijtvlietJournaal in hun mailbox, maar kunnen ook rekenen op een wekelijkse extra nieuwsbrief met vijf beleggingstips van Cor Wijtvliet. Neem voor meer informatie contact op met Cor Wijtvliet via het hierboven genoemde mailadres.

  • ‘Turkije haalde in 2016 al haar goud weg uit VS’

    De centrale bank van Turkije zou in 2016 al haar goud bij de Amerikaanse centrale bank hebben opgehaald en overgebracht naar de goudkluizen van de Bank of England en de Bank for International Settlements (BIS). Dat schrijft columnist Uğur Gurses in de Turkse krant Hurriyet. Hij baseert zich op een rapport van de Turkse centrale bank.

    Volgens de cijfers uit dat rapport lag er in 2016 nog 28,7 ton van de Turkse goudvoorraad bij de Federal Reserve, maar een jaar later rapporteerde de centrale bank geen goud meer op deze locatie. In plaats daarvan werd er 18,7 ton opgegeven in de kluis van de Bank for International Settlements in Basel. De resterende 10 ton zou naar Londen zijn overgebracht.

    Verandering goudvoorraad Turkije

    Uitbreiding goudvoorraad

    Turkije heeft volgens deze cijfers niet alleen goud weggehaald uit de Verenigde Staten, ook heeft ze meer edelmetaal aan de reserves toegevoegd. Bij de Bank of England kwam er in een jaar tijd in totaal 94 ton goud bij, terwijl er bij de kluis in Istanbul in dezelfde periode 103,5 ton werd toegevoegd.

    Niet al het edelmetaal is eigendom van de centrale bank. Het grootste gedeelte van het totaal van 564,7 ton is in bezit van commerciële banken in Turkije en wordt sinds een paar jaar tot de nationale reserves gerekend. Tellen we deze voorraden van commerciële banken niet mee, dan komen we uit op een eigen goudvoorraad van 199,4 ton.

    Sancties

    Volgens de Turkse minister van Economische Zaken Nihat Zeybekci speelden de Amerikaanse sancties tegen Iran een rol in het terughalen van het goud. Door de sancties kon Iran maar beperkt gebruik maken van het internationale betalingsverkeer, waardoor de export van goederen in goud betaald moest worden. Iran wil sindsdien geen dollars meer gebruiken voor het internationale handelsverkeer en gebruikt zoveel mogelijk alternatieve valuta.

    Door het edelmetaal weg te halen uit de Verenigde Staten geeft Turkije een belangrijk signaal af naar de Verenigde Staten. Het edelmetaal vervult op dit moment geen rol van betekenis in het handelsverkeer tussen landen, waardoor het in theorie niet veel uitmaakt waar het opgeslagen ligt.

    De laatste jaren zijn er steeds meer landen die hun voorraad uitbreiden en een groter deel weer in eigen land willen bewaren. Verschillende Europese landen hebben een deel gerepatrieerd, terwijl opkomende economieën als Rusland en China honderden tonnen aan hun voorraad hebben toegevoegd.

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Tikkende tijdbom op de woningmarkt

    In oktober waarschuwde de Nederlandsche Bank voor de grote hoeveelheid aflossingsvrije hypotheken die Nederlandse huishoudens hebben. Met een totale hypotheekschuld van €670 miljard zitten we al vrij hoog in vergelijking met andere landen, maar daarvan blijkt ook nog eens meer dan de helft aflossingsvrij te zijn. Dat zijn hypotheken waarover alleen rente betaald hoeft te worden en waarbij het geleende bedrag pas aan het einde van de looptijd terugbetaald moet worden.

    Tussen 2034 en 2038 lopen veel van dit soort aflossingsvrije hypotheken af, maar het is nog maar de vraag of huishoudens met dergelijke hypotheken tegen die tijd voldoende vermogen hebben opgebouwd en in staat zijn een nieuwe hypotheek aan te vragen, zeker in een scenario waarin de rente flink stijgt of de huizenprijzen dalen.

    Waarom is de aflossingsvrije hypotheek zo gevaarlijk?

    De aflossingsvrije hypotheek werd ooit in het leven geroepen als een manier om nog meer geld te kunnen lenen en nog meer profijt te kunnen halen uit de hypotheekrenteaftrek. Omdat de lening gedurende de hele looptijd niet daalt profiteer je namelijk maximaal van het belastingvoordeel. Ook los je niets af, waardoor je meer geld overhoudt om andere leuke dingen te doen.

    Tot zover de voordelen, want eigenlijk is de aflossingsvrije hypotheek een financieel wanproduct waar de samenleving als geheel niet beter van geworden is. Huishoudens bouwen er namelijk geen vermogen mee op (tenzij ze vrijwillig aflossen), waardoor ze aan het einde van de looptijd van de hypotheek voor een nare verrassing kunnen komen te staan.

    Niet alleen vervalt na dertig jaar de mogelijkheid om hypotheekrente af te trekken, ook zijn mensen met een dergelijke hypotheek dan op een leeftijd waarop ze waarschijnlijk wat minder willen gaan werken. Dat maakt het doorrollen van de hypotheek geen vanzelfsprekendheid, omdat het zowel voor de bank als voor de consument een meer risicovolle onderneming wordt.

    Een andere mogelijkheid is om aan het einde van de looptijd van de aflossingsvrije hypotheek het huis te verkopen. Door de stijging van de huizenprijzen van de laatste jaren is de waarde van het onderpand op dit moment waarschijnlijk toereikend om de schuld af te lossen, maar niemand kan voorspellen hoe de huizenmarkt er over 15 tot 20 jaar bij ligt, als veel van dit soort aflossingsvrije hypotheken aflopen. Mogelijk zijn er dan heel veel huishoudens die er niet in slagen hun hypotheek door te rollen, wat betekent dat er in korte tijd heel veel woningen op de markt zullen komen. En je kunt wel raden wat dat voor gevolgen heeft voor de huizenprijzen…

    Veel aflossingsvrije hypotheken (Bron: DNB)

    Tikkende tijdbom

    De vele aflossingsvrije hypotheken die over 10 tot 20 jaar komen te vervallen zijn een risico voor huiseigenaren, maar ook voor de financiële sector en de samenleving als geheel. Daarover schrijft de Nederlandsche Bank in haar ‘Overzicht Financiële Stabiliteit‘ het volgende:

    Zo kunnen grootschalige woningverkopen in de periode dat veel aflossingsvrije hypotheken aflopen, gevolgen hebben voor de woningmarkt en huizenprijzen. Tussen 2035 tot 2038 loopt naar verwachting voor ruim 700 duizend huishoudens de aflossingsvrije lening af en eindigt hun recht op hypotheekrenteaftrek.

    In veel gevallen zal daarbij sprake zijn van een resterende schuld (zie grafiek 16). Dit kan tijdelijk leiden tot extra aanbod op de (koop)woningmarkt, en daarmee een drukkend effect hebben op huizenprijzen.

    Dit kan ook gevolgen hebben voor financiële instellingen. Wanneer klanten in de problemen komen bij het aflopen van hun hypotheek kan dit de reputatie van banken schaden en mogelijk tot schadeclaims leiden indien klanten onvoldoende zijn geïnformeerd.

    Vooral tussen 2034 en 2038 lopen veel hypotheken af (Bron: DNB)

    Steeds meer aflossingsvrije hypotheken

    Het is goed dat de Nederlandsche Bank zich bewust is van deze risico’s en daarvoor waarschuwt, maar het is nog maar de vraag of er voldoende urgentie is om dit probleem snel en effectief aan te pakken. Uit hetzelfde rapport blijkt namelijk ook dat er nog steeds aanzienlijk veel aflossingsvrij gefinancierd wordt. Sterker nog, de laatste jaren is de populariteit van deze risicovolle leenvorm alleen maar verder toegenomen!

    Sinds 2014 worden er weer meer aflossingsvrije hypotheken verstrekt (Bron: DNB)

    Hoe kan het dat de Nederlandsche Bank aan de ene kant waarschuwt voor de risico’s van aflossingsvrije hypotheken, terwijl er aan de andere kant ieder jaar miljarden euro’s aan aflossingsvrije hypotheekschuld in de woningmarkt gepompt worden. Waarom wordt deze vorm van lenen nog toegestaan, nu de huizenprijzen in stedelijke gebieden uit de pan rijzen en overkreditering op de loer ligt?

    Frank Knopers

    Deze column van Frank Knopers verscheen eerder op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].




  • Wereldwijde schulden naar record van $237 biljoen

    Wereldwijde schulden naar record van $237 biljoen

    De wereldwijde schulden zijn in het vierde kwartaal van vorig jaar verder gestegen tot een nieuwe record van $237 biljoen, zo blijkt uit nieuwe cijfers van het Institute of International Finance. Daarmee liggen de schulden van overheden, maar ook van bedrijven en huishoudens, ongeveer $70 biljoen hoger dan tien jaar geleden. In 2017 werd er in de hele wereld voor in totaal $21 biljoen aan nieuwe schulden gecreëerd.

    Onder de ontwikkelde economieën bereikten de schulden van huishoudens als percentage van het bbp een nieuw record in landen als België, Canada, Frankrijk, Luxemburg, Noorwegen, Zweden en Zwitserland. Alleen in Italië en Ierland, twee landen die tot een paar jaar geleden ironisch genoeg tot het lijstje van PIIGS-landen behoorden, zijn de private schulden nog beneden de 50% van het bbp.

    Wereldwijde schulden naar 317%

    Al die extra schulden zorgden wel voor meer economische groei, want als we de spreekwoordelijke schuldenberg van $237 biljoen afzetten tegen de het wereldwijde bbp, dan zien we dat er al vijf kwartalen op rij sprake is van een daling van de schuldenlast. Momenteel ligt deze op 317,8% van het bbp, vier procentpunt lager dan in het derde kwartaal van vorig jaar.

    Door de extreem lage rente zien we op dit moment meer voordelen dan nadelen van de extra schuldcreatie. Doordat er weer volop geleend wordt draait de economie in een hoge versnelling en is de werkloosheid relatief laag. Maar het is zeker niet zonder risico’s, want de rente is wereldwijd nog nooit zo laag geweest als nu. Stijgt de rente weer, dan kunnen huishoudens en zelfs overheden met te hoge schuldenlasten opnieuw in de problemen komen.

    Herhaling van zetten

    Het is opvallend om te zien dat er sinds het uitbreken van de financiële crisis van 2008 vrijwel niets veranderd is. Ondanks een verscherpt toezicht op de bankensector en hogere kapitaaleisen van de Bank for International Settlements blijft ons financiële systeem nog steeds kwetsbaar.

    In plaats van schulden af te bouwen werden bedrijven en huishoudens juist aangemoedigd om meer te lenen. Dat werd gefaciliteerd door centrale banken en overheden, die ervoor zorgden dat er meer goedkoop geld beschikbaar kwam op de plekken waar dat nodig werd geacht. Toch zien we overwegend euforie over de groei van de economie, terwijl die voor een belangrijk deel gedreven wordt door het aangaan van nog meer – vaak onproductieve – schulden.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Hoe kan de wereld een handelsoorlog vermijden?

    Washington is de laatste weken in rep en roer. Ontwikkelingen gaan in razend tempo. Het is amper nog bij te benen. Hoogtepunten, zo u wil dieptepunten, zijn de aankondiging van plannen om $60 miljard aan Chinese export te belasten met een tarief van 25%. Van misschien nog groter belang is de benoeming van John Bolton tot zijn belangrijkste veiligheidsadviseur. Bolton is zondermeer een conservatieve ijzervreter en zijn benoeming onderstreept misschien nog wel het best de agressieve handelsagenda van president Trump.

    Wat de president precies beoogt met zijn agressieve opstelling jegens China is vooralsnog onduidelijk. Wil hij een halt toe roepen aan bijvoorbeeld de niet te verloochenen diefstal van Amerikaans intellectueel eigendom of gaan de ambities verder? De president omschrijft China als een strategische concurrent. Is hij van zins om de technologische vooruitgang van China te blokkeren, dan is dat een mission impossible. Zoiets is voor China uiteraard onaanvaardbaar. Wat eveneens onhaalbaar zal blijken, is de wens van de president dat de bilaterale handel in evenwicht gebracht wordt. China heeft een overschot van $100 miljard in zijn handel met de VS.

    Handelsoorlog?

    Meer optimistisch gestemde commentatoren denken dat al het sabelgekletter uit zal draaien op een overeenkomst tussen de kemphanen. Pessimisten denken dat dit het begin is van eindeloos durende onderhandelingen die nergens toe leiden. De echte sombermannen vrezen ervoor dat de gesprekken zullen uitmonden in een cyclus van actie en reactie wat uiteindelijk in een breder kader van vijandelijkheden kan eindigen.

    Wat precies de uitkomst zal zijn, hangt ook af van de opstelling van China. Het land moet beseffen dat de Verenigde Staten veranderd zijn en dat de verkiezing van president Trump symbool staat voor die veranderingen. Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen voor die veranderingen. Het land vreest zijn dominerende rol te verliezen aan een ambitieus China. Daarnaast is China een autocratisch geregeerd land en dat valt moeilijk te rijmen met de democratie in de VS. En tenslotte is er de zogeheten China shock. De handel met China heeft verkeerd uitgepakt voor miljoenen Amerikaanse werknemers in de industrie. Het is dan ook niet vreemd dat Trump steun ondervindt voor zijn pleidooi om het WTO-verdrag uit 2001 te herzien en meer reciprociteit te verlangen. Het Amerikaans bedrijfsleven klaagt steen en been over de bedrieglijke praktijken van China bij het najagen van zijn industriële ambities.

    Structureel probleem

    Daar staat tegenover dat de Amerikanen er wel een handje van hebben om veel te klagen. Tien jaar geleden deden ze hun beklag over onrechtvaardige wisselkoersen en veel te grote overschotten op de lopende rekening. Nu gaat het om de bilaterale handelsbetrekkingen en al dan niet gedwongen overdracht van technologieën. De onderliggende klacht is natuurlijk, dat China groot, anders en succesvol is. En dat is voldoende reden om alsmaar te blijven klagen.

    Dat neemt niet weg dat de bezorgdheid er diep in zit bij de Amerikanen. Daar doet het karakter van de president niets aan af. Als China tegenmaatregelen neemt, dan kunnen die beter beperkt van omvang zijn en juist gericht. Dat wekt het idee van krachtdadigheid en een hork als Trump is onder de indruk van krachtdadigheid. Ook moet het land legitieme klachten serieus nemen. Zo zou het niet onverstandig zijn om het proces van liberalisering voort te zetten en zijn thuismarkt daadwerkelijk openstellen. Buitenlandse partijen klagen er terecht over dat ze hun kennis en kunde moeten overdragen, als ze actief willen worden op de Chinese markt. Dat is strijdig met de regels van de WTO, de Wereldhandelsorganisatie.

    Internationale samenwerking

    China zou er tenslotte verstandig aan doen om te proberen de discussies naar een hoger plan te tillen. Bilaterale gesprekken zijn bijna gedoemd te mislukken, omdat concessies als een teken van zwakte en/of vernedering beschouwd worden. Door meerdere partijen bij de gesprekken te betrekken vermijd je dit struikelblok. Het zou een opkomende macht als China bovendien sieren om een meer centrale rol te spelen in het bevorderen van de verdere liberalisering van de wereldhandel. Dat zou het huidig systeem versterken en het zou het belang van een gezonde Chinese economie voor de rest van de wereld vergroten.

    Door een grotere rol te gaan spelen binnen de WTO zet China tegelijkertijd Europa voor het blok. De Europeanen onderschrijven grotendeels de klachten van de Verenigde Staten, zeker als ze het intellectueel eigendom betreffen. Anders dan de VS hebben de Europeanen nog veel vertrouwen in de WTO. Als China het spel meer volgens de regels van de WTO gaat spelen, dan moeten de Europeanen hier wel in meegaan. President Trump wil het spel hard spelen. Het is te hopen dat China verder kijkt dan de waan van de dag. Zo niet, dan zal heel de wereld daaronder lijden.

    Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

    Tot slot:

    • Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
    • Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
    • Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
    • Of bezoek www.Beurshalte.nl      
    • Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!

    Deze column verscheen eerder in het CorWijtvlietJournaal en wordt u gratis aangeboden door Marketupdate. Vindt u deze columns interessant, dan kunt voor €25 per jaar donateur worden van het CorWijtvlietJournaal. Ook kunt u een geheel vrijwillige bijdrage overmaken naar NL14RABO0156073676, ten name van Wijtvliet Research.

    Donateurs krijgen niet alleen zonder vertraging het CorWijtvlietJournaal in hun mailbox, maar kunnen ook rekenen op een wekelijkse extra nieuwsbrief met vijf beleggingstips van Cor Wijtvliet. Neem voor meer informatie contact op met Cor Wijtvliet via het hierboven genoemde mailadres.

  • Verenigde Staten en China stoken handelsconflict op

    President Trump wil de Amerikaanse economie redden en probeert met nieuwe importheffingen op Chinese producten weer werkgelegenheid terug te halen naar de Verenigde Staten. Deze week kondigde de Amerikaanse president weer nieuwe importheffingen aan, dit keer voor een heel pakket van in totaal 1.300 verschillende Chinese producten. Binnen een dag had China haar antwoord klaar, door 25% importbelasting te heffen op 106 verschillende producten uit de Verenigde Staten.

    De importheffingen over en weer laten zien dat Trump de daad bij het woord wil voegen. Waar zijn voorganger Obama niet verder ging dan China te bekritiseren om de oneerlijke concurrentie via een goedkope munt durft Trump wel maatregelen te nemen. Maar moeten de Amerikaanse kiezers die in 2016 op hem gestemd hebben daar ook blij mee zijn?

    Importheffingen leiden tot inflatie

    Het doel van de importheffingen is om binnenlandse industrie een sterkere concurrentiepositie te geven ten opzichte van bedrijven in het buitenland die in principe goedkoper kunnen produceren. Dat betekent dat de goederen die uiteindelijk op de Amerikaanse markt worden aangeboden duurder zullen worden en dat deze prijsstijgingen aan de consument doorberekend zullen worden. Dat is dus slecht nieuws voor de Amerikaanse consument.

    Volgens Trump zullen de importheffingen ervoor zorgen dat er meer banen terugkeren naar de Verenigde Staten, maar het is nog maar de vraag of dit positieve effect opweegt tegen het verlies van marktaandeel van Amerikaanse bedrijven op de Chinese markt. De meeste economen zijn het erover eens dat er per saldo voor beide partijen niets te winnen valt met een nieuwe handelsoorlog. Dat zagen we ook terug op de aandelenmarkt, waar de borden deze week overwegend rood kleurden.

    Stijgende rente op staatsobligaties

    Een andere consequentie van de importheffingen is dat China waarschijnlijk meer handel zal verplaatsen naar landen die hun markt nog wel openhouden. Ook zal men minder bereid zijn om de Amerikaanse tekorten te blijven financieren door middel van het opkopen van staatsobligaties. Ook gaan er opnieuw verhalen rond over een afwaardering van de Amerikaanse staatsleningen, wat betekent dat het voor de Amerikaanse overheid kostbaarder zal worden om geld te lenen op de kapitaalmarkt. Trekken buitenlandse geldschieters zich terug, dan betekent het dat Trump meer geld zal moeten lenen uit de binnenlandse kapitaalmarkt.

    Dollars die de Verenigde Staten verlaten zullen dan minder vaak gerecycled worden via de obligatiemarkt en vaker hun weg vinden naar alternatieve investeringen in bijvoorbeeld Amerikaanse bedrijven en Amerikaans vastgoed. Net als de stijgende rente heeft dat een prijsopdrijvend effect.

    Al met al ziet het vooruitzicht voor de Verenigde Staten er met deze koers van Trump niet gunstig uit. Door een protectionistisch beleid zal het land zich meer isoleren van de wereldmarkt en zal de rest van de wereld zich meer proberen af te keren van de Amerikaanse dollar als wereldmunt. Het is dan ook geen toeval dat China onlangs oliecontracten in yuan gelanceerd heeft en dat de belangrijkste handelsblokken op het Euraziatische continent de laatste jaren volop goud kopen of hun goudvoorraad repatriëren. Zo wordt langzaam maar zeker een reeks alternatieven in de stijgers gezet waarmee het internationale monetaire systeem een nieuwe start kan maken.

    Frank Knopers

    Deze column van Frank Knopers verscheen eerder op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].




  • China zal ’terugvechten’ tegen protectionistische maatregelen

    China zal heel snel terugslaan als de Verenigde Staten doorgaan met de geplande importheffingen voor bepaalde Chinese producten, zo verklaarde de Chinese ambassadeur in de Verenigde Staten Cui Tiankai in een interview met CNBC. Hij voegde eraan toe dat China niet uit is op een handelsoorlog en dat mensen moeten begrijpen wie de aanstichter van dit alles is. Daarmee benadrukt hij dat de Chinese maatregelen gezien moeten worden als een gepast antwoord op de eerder door Trump aangekondigde heffingen.

    De Amerikaanse president wil niet alleen importheffingen op staal en aluminium, maar ook op producten die gebruikt worden voor robotica, informatietechnologie, communicatietechnologie en luchtvaart. Trump beschuldigt China van het stelen van intellectuele eigendommen, maar volgens de Chinese ambassadeur heeft de Amerikaanse regering daar geen enkel voorbeeld van kunnen geven. Uit het interview:

    “Deze vorm van protectionisme beschermt niemand. Het beschermt geen Amerikaanse arbeiders, boeren of consumenten. Het zal iedereen raken, inclusief de Amerikaanse economie. De Amerikaanse en de Chinese economie zijn zo nauw met elkaar verweven dat iedere eenzijdige maatregel de andere zijde zal benadelen. We zijn tot het uiterste gegaan om deze situatie te voorkomen, maar als de andere kant de verkeerde keuze maakt, dan hebben wij geen alternatief dan om terug te vechten.

    In de globale economie van vandaag is bijna alles met elkaar verbonden. Als mensen dan verkeerde maatregelen nemen, dat ze protectionistische maatregelen nemen, dan schaadt dat het vertrouwen in het vooruitzicht voor de economie. Het kan ook schade toebrengen aan de financiële wereld, de handel, de economische groei en het consumentenvertrouwen.”

    Trump probeert financiële markten te kalmeren

    De Chinese ambassadeur liet weten dat de deur nog steeds open staat voor gesprekken over economische kwesties en handelskwesties tussen beide landen. Wel heeft China alvast importheffingen op in totaal 106 producten uit de Verenigde Staten aangekondigd, waaronder soja, bepaalde vleeswaren, tabak, auto’s en chemicaliën.

    De aanhoudende onzekerheid drukt al de hele week haar stempel op de beurs, want de aandelenkoersen staan wereldwijd onder druk. De Amerikaanse regering probeerde dan ook de negatieve stemming op de financiële markten te bezweren, door de impact van de importheffingen te bagatelliseren. President Trump zei op twitter dat de Verenigde Staten de handelsoorlog jaren geleden al verloren heeft, terwijl zijn minister van Economische Zaken Wilbur Ross zei dat de maatregelen slechts 0,3% van het Amerikaanse bbp zullen raken.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.