Categorie: Economie

Nieuws uit Nederlandse media

Nederlands vastgoed: afwaarderen of verzuipen?
In het FD wordt gewaarschuwd voor een golf aan verkopen van tweederangskantoren door buitenlandse (institutionele) beleggers. De ke van het probleem is dat commercieel vastgoed tijdelijke financiering heeft en die moet òf doorgerold worden (herfinancieren) of door beleggers verkocht worden waarbij het verlies genomen wordt. Dat verliezen in de papieren kunnen lopen blijkt uit het voorbeeld dat het FD geeft over Uni-Invest. Vorig jaar moest een lening van €600 miljoen door worden gerold en nadat dat niet lukte, werden 200 kantoren tegen een korting van 40% geveild. Het probleem? Er werd geen koper gevonden.

De cijfers die het FD van vastgoedbelegger Uni-Invest ter aanvulling geeft doen het ergste vermoeden. Het FD schrijft:

Maar uit cijfers van kredietbeoordelaar Fitch blijkt dat Uni-Invest slechts een voorspel is: tot 2017 moet voor bijna €6 mrd aan kredieten op vooral tweederangskantoren worden geherfinancierd. Van een kwart daarvan is de looptijd al verstreken, zonder dat de leningen zijn afgelost. Daar staat slechts een kleine €90 mln tegenover die wel op tijd is afgelost.

We rekenen het even voor: een kwart van €6 miljard is €1,5 miljard. Dan zijn aflossingen van €90 miljoen slechts 6% van het totaal dat afgelost moet worden. Dat zijn nog eens scheve verhoudingen. Met dergelijke rapportcijfers hoef je niet thuis te komen. Echter, daar ontkomt men niet aan. De beleggers moeten beslissen: gaan we ons verlies nemen of gaan we de financiering van de onverkoopbare vastgoedobjecten proberen door te rollen in de hoop dat het schieronmogelijke gebeurt en de prijzen weer gaan stijgen?

Het voorbeeld van het probleem van Uni-Invest is dat de financiering via securitisaties is verlopen en dat betekent dat de financiering afhankelijk is van beleggers in plaats van een bank(enconsortium). Het gaat hier om zogenaamde Commercial Mortgage Backed Securities (CMBS). De financiering is dus niet via banken op te vangen, maar moet opgelost worden door inbreng van kapitaal door m.n. buitenlandse partijen. Die partijen zijn eerder geneigd om hun verliezen te nemen en dat betekent dat de verkoopgolf die al heel lang krampachtig wordt uitgesteld onvermijdelijk aan het worden is..

• Gedwongen veiling Nederlandse kantorenmarkt (FD)
• 'Gedwongen veiling dreigt voor deel Nederlandse kantorenmarkt' (RTL-Z)

Bankierseed
Er is een nieuwe Ministeriële regeling bij, althans in concept. Marktpartijen worden uitgenodigd om de “bankierseed” op de merites te beoordelen. Het is de bedoeling dat de eed dan wel belofte vanaf 2012 door medewerkers in de financiële sector (op zijn laatst na drie maanden nadat men in functie is getreden) wordt afgelegd. Om u een idee te geven hoe een dergelijke eed (dan wel belofte) luidt, artikel 1 uit het concept (via MinFin):

Artikel 1
1.Werknemers en natuurlijke personen werkzaam onder verantwoordelijkheid van een financiële ondeeming, niet zijnde personen bedoeld in de artikelen 3:8, eerste en tweede lid, en 4:9, eerste lid, van de wet, leggen binnen drie maanden na aanvang van de werkzaamheden een eed of belofte af ten overstaan van een beleidsbepaler en in tegenwoordigheid van een andere vertegenwoordiger van de ondeeming, en leven deze na.

2.De ondeeming bewaart de ondertekende eed of belofte op toegankelijke wijze.

3.Voor het afleggen van de eed of belofte kan gebruik worden gemaakt van het formulier in Bijlage 1 bij deze regeling.

4.De eed of belofte bevat ten minste de volgende elementen en kan met het oog op de activiteiten van de ondeeming of de functiegroep van de persoon worden aangevuld door de ondeeming:

a.het integer en zorgvuldig uitoefenen van de functie;
b.het maken van een zorgvuldige afweging tussen belangen van partijen die bij de ondeeming betrokken zijn, in het bijzonder die van de klanten en de maatschappij;
c.het centraal stellen van het belang van de klant;
d.het naleven van wetten, reglementen en gedragscodes;
e.het behouden en bevorderen van het vertrouwen in de financiële sector.

5.In afwijking van het eerste lid kan de ondeeming personen aanwijzen werkzaam in ondersteunende functies, geen verband houdende met de keactiviteiten van de ondeeming, die niet verplicht zijn een eed of belofte af te leggen.

• De Jager komt met verplichte bankierseed (FD)

Zwitsers delen e-mails met Amerikanen
Bij het onderstaande bericht is er één vraag die bij mij blijft hangen: is digitaal briefgeheim iets anders dan papier briefgeheim? De strekking van het bericht past in een inmiddels bekend patroon: Amerika eist en het buitenland buigt. Een slag houd ik echter om de arm: uit het bericht van NU.nl en Reuters wordt niet duidelijk of de inhoud van e-mails wordt overlegd of dat alleen de corresponderende partijen worden doorgegeven.  

De reacties op NUJij.nl liegen er niet om en ik kon een glimlach niet onderdrukken toen ik de volgende reactie las: “Death and taxes. Twee dingen waar je niet aan ontkomt :-(“.

• Zwitserse banken mogen VS e-mailverkeer geven (NU.nl)
• Swiss banks to hand over staff names in U.S. tax dispute: report (Reuters)

Vestia: financiële 'suspense'
De afgelopen maanden is het nodige gezegd en geschreven over Vestia en niet in de laatste plaats de mogelijkheid dat er dermate gesjoemeld is dat er sprake is van strafbare feiten. Het doet deugd om te lezen dat het Openbaar Ministerie in samenwerking met de FIOD zich op deze zaak hebben gestort. De verdenking bestaat dat de financiële topman van Vestia, Marcel de V., zichzelf op oneigenlijke (en vermoedelijk op strafbare wijze) verrijkt heeft. Opmerkelijk is dat Vestia lange tijd is doorgegaan met het afsluiten van naakte derivatencontracten. Hoe je dit wendt of keert, Vestia werd omgetoverd van woningcorporatie tot een hedgefund. Het NRC berichtte zaterdag:

In 2010 verdubbelde de omvang van de derivatenportefeuille in één jaar van vijf miljard naar tien miljard euro. Ook in de eerste helft van 2011 heeft Vestia voor enkele miljarden aan rentecontracten afgesloten.

Beetje bij beetje bereiken details de openbaarheid en als hetgeen het NRC schrijft, klopt dan vraag ik me af op welke wijze de Raad van Commissarissen dan heeft gefunctioneerd of beter gezegd, niet heeft gefunctioneerd. Wat de mogelijkheden zijn om deze personen die toezicht moesten houden kunnen worden aangepakt is mij onbekend, maar dat hier zo'n beetje alles is misgegaan wat er maar mis kan gaan moet duidelijk zijn. Enfin, liefhebbers van horrorfilms zijn bekend met de term 'suspense' en met een knipoog is deze Vestia kwestie te typeren als financiële suspense in de Nederlandse polder.

• OM onderzoekt verrijking Vestia (NRC)
• Onderzoek naar omkoping bij Vestia (NU.nl)
• OM onderzoekt mogelijke fraude Vestia (FD)

De Telegraaf berichtte vanochtend dat Vestia op omvallen zou staan maar dat wordt door Vestia ontkend. De Telegraaf meldde dat de banken die de renteswaps aan Vestia hebben verkocht vanwege de arrestatie van Marcel de V. met onmiddellijke ingang de contracten zouden kunnen beëindigen. Daarmee zouden zij Vestia kunnen dwingen tot het betalen van €3 miljard. Via NU.nl wordt door de woordvoerder van Vestia gewezen op de noodzaak van een rechtelijke uitspraak die stelt dat er inderdaad sprake is geweest van fraude voordat Vestia gedwongen kan worden om de contracten te liquideren.

Hoe je dit wendt of keert, banken die deze renteswaps hebben verkocht aan Vestia zijn rijp voor een bezoekje van alle toezichthouders die er opgetrommeld kunnen worden. Als bestuurlijk Nederland dit over zijn kant laat gaan, dan is het einde zoek. Wat mij betreft wordt er een signaal afgegeven. Als banken denken weg te kunnen komen met het uitkleden van instellingen die een publiek belang dienen dan is grommen stap één, bijten stap twee, en doorbijten stap drie. Grommen is in die zin het minste dat men kan doen.

• Vestia wankelt door fraude (Telegraaf)
• 'Vestia wankelt nog niet door arrestatie' (NU.nl)

Commissie De Wit: de recensies van bestuurders
Nout Wellink heeft de kritiek die werd geuit op oud-minister van Financiën Wouter Bos naar de prullenbak verwezen. Helemaal ongelijk kan ik Wellink niet geven omdat de eindverantwoordelijkheid voor de toen genomen beslissingen elk afzonderlijk een duivels dilemma opleverden. De vraag die iedereen zich moet stellen is wat hij gedaan zou hebben. Daarbij teken ik aan dat een dilemma een keuze oplevert tussen twee slechte alteatieven en dat maakt geen van de keuze's een vanzelfsprekende. Anders gezegd, linksom of rechtsom ontstaat er een gevolgtrekking waar men niet op zit te wachten, maar die door de omstandigheden niet te voorkomen is. De keuze is niet eenvoudig: laten we het Nederlands financiële stelsel ineenstorten of redden we wat er te redden valt?

Wellink richt zijn pijlen op de bankiers van Lazard die de waardering van Fortis/ABN-Amro moesten berekenen. De 20 jaarsalarissen die zij daarmee in een paar dagen tijd verdienden heeft niet de beoordeling opgeleverd die conform de marktwaarde van Fortis/ABN-Amro was. Die kritiek vind ik dan weer onterecht want op deze manier wordt een peperdure nooduitgang gecreëerd: het advies over de waardering van de bankiers van Lazard is gekocht om rugdekking te hebben. Nu is gebleken dat enkele prijzige lijken in de kast over het hoofd zijn gezien, worden deze bankiers figuurlijk “onder de langsrijdende bus” gegooid. De publieke opinie wordt beïnvloed met kritiek op het falen van te duur betaalde bankiers. Men kan daarentegen ook stellen dat DNB als toezichthouder voorafgaand aan de crisis heeft nagelaten om inzicht te krijgen in de waarde van de activa van een voor Nederland zeer belangrijke systeembank.

• Ook Wellink neemt De Wit op de korrel (FD)
• [Wellink]:'Bos verdient een lintje' (RTL-Z)

Ook in België werd met speciale aandacht gekeken naar de bevindingen van Commissie De Wit. De Vlaamse krant De Morgen maakt op geheel populistische wijze handig gebruik van de bevindingen van de Commissie De Wit en concludeert dat toenmalige minister-president Yves Leterme de Nederlanders €16,8 miljard lichter maakte.

Als vanzelfsprekend zeggen de Belgische bewindspersonen dat de Nederlanders fouten hebben gemaakt even zo goed dat hun Nederlandse collega's het tegenovergestelde zeggen. De recensies kunnen eenvoudig samengevat worden: eigen straatjes worden schoongeveegd en dat niet onbegrijpelijk. Een oordeel is snel geveld of dat nu terecht is of niet.

• Hoe Leterme de Nederlanders 16,8 miljard euro lichter maakte (De Morgen)

Belangrijk nieuws: Europa heeft positief saldo op de handelsbalans
Dit is belangrijker dan menigeen denkt: Europa heeft een handelsoverschot. Voor de inteationale context is het altijd belangrijk om de handelsbalans scherp in het oog te houden. Europa heeft als enige macro-gebied een 'balans' of anders gezegd, de importen en exporten houden elkaar in evenwicht. Daaruit vloeit een belangrijke gevolgtrekking voort en dat is dat er via een mogelijk handelstekorten geen compensatie hoeft plaats te vinden via de betalingsbalans. Nu is het zo dat Europese handelsbalans afwisselend een tekort en overschot heeft en dat is een geruststellende constatering. Het verloop van de Europese handelsbalans sinds de invoering van de euro ziet er als volgt uit (via trading economics):

Europa heeft door dit relatieve evenwicht niet de nadelen als die Japan en China ervaren. Japan en China hebben een structureel overschot en dat brengt nadelen met zich mee. Europa heeft ook niet het nadeel van de Verenigde Staten die een structureel tekort hebben (al 36 jaar maand in en maand uit). Dat is voor de monetaire situatie erg belangrijk: een evenwicht is de enige en juiste balans en daarvoor moet men simpelweg ter waarde van wat men importeert ook exporteren.

Amerika is omdat het meer importeert dan zij exporteert afhankelijk van extee financiering en dat zorgt ervoor dat Amerika steeds meer schulden maakt. Japan en China zijn als gevolg van hun beleid meer en meer afhankelijk geworden van exporten en worden genoodzaakt om overtollige dollars die zij daarmee vergaren te beleggen in Amerikaanse schulden. Die dollars worden door hun bedrijven bij banken ingewisseld voor de eigen munt en die vloeien naar de vastgoedmarkt, hetgeen weer leidt tot vastgoedzeepbellen. 

Kort door de bocht kan men stellen dat Europa beide problemen niet heeft, ondanks dat ook wij vastgoedzeepbellen hebben gecreëerd. Europa zit niet met het dilemma wat te doen met overtollige dollars: die hoeft men dus ook niet aan te houden als monetaire reserve. Japan en China hebben die wel. Naar schatting hebben de Chinezen zo'n $3,2 biljoen aan reserves opgebouwd waarvan zo'n slordige $1,1 biljoen in Amerikaans staatspapier zit. Japan heeft nagenoeg eenzelfde bedrag in Amerikaanse schulden 'gespaard' en kom daar nog maar eens vanaf. Om u op het grote verschil te wijzen met Japan en China: Europa heeft iets meer dan 10.000 ton goud.

• Eurozone boekt handelsoverschot (RTL-Z)

Overigens moet ik bij het bovenstaande wel wijzen op de enorme intra-Europese onbelans: Noord zorgt voor overschotten, Zuid voor tekorten. Dat geldt inteationaal maar ook intra-Europees en dat is de aanleiding voor fundamentele hervormingen in Zuid-Europa.  

In ander nieuws:

• Europees ratingbureau komt niet van de grond  (NU.nl)
• 3 soorten smerig vlees (Welingelichte Kringen)

Nieuws uit buitenlandse media

China zet nieuwe stap inteationalisering Renminbi

• China gives currency more freedom with new reform (Reuters)
• Analysis: China currency move nails hard landing risk coffin (Reuters)
• U.S. Treasury says China yuan move helpful (Reuters)

Quiz-vraag
Vrijdag leek het me wel leuk om een quiz-vraag uit te schrijven en hier volg dan ook het “juiste antwoord”. Het detail waar het mij om ging betrof het € teken.

De inteationale conventie is om bedragen in $ uit te drukken. De BIS doet dat kennelijk niet langer (ik zou dit overigens bij de BIS moeten navragen wat de achterliggende gedachte is geweest om zeker te zijn). Echter, dit heeft mijn inziens een context: de BIS en Amerika boteren niet. Dat doen zij al heel lang niet: Amerika zou graag zien dat het IMF de rol die de BIS heeft oveeemt. Het IMF zou synthetische monetaire reserves kunnen produceren die beter bekend staan onder de afkorting SDR: special drawing rights. Het IMF is voor overheden, de BIS voor centrale banken. En dat uit zich in het takenpakket want de BIS treedt op als handelsagent en is voorstander van goud. De BIS en de VS: die twee bijten elkaar.

Shocker!!
Quote: “What Beanke is to the Treasury market, Iksil is to the derivatives market,” Bonnie Baha, head of the global developed credit group at DoubleLine Capital LP in Los Angeles, where she helps oversee $32 billion, said in a telephone interview.

Dat is nogal een heftige samenvatting annex conclusie ten aanzien van de derivatenhandelaar van JPMorgan Bruno Iksil. De inleidende informatie die aan deze quote voorafging is ook niet bepaald geruststellend. Bloomberg schrijft:

Some of Macris’s bets are now so large that JPMorgan probably can’t unwind them without losing money or roiling financial markets, the former executives said, based on knowledge gleaned from people inside the bank and dealers at other firms. Bruno Iksil, a London-based trader in Macris’s group, gained attention last week after moving markets with his trades, drawing a comparison to Federal Reserve Chairman Ben S. Beanke’s power in the govement-bond market.

Als u het mij vraagt dan betekent dit feitelijk dat als deze positie ploft dan het wereldwijde bestel meegaat. Lehman Brothers was slechts een bescheiden voorproefje en ik houd mijn hart vast..

• JPMorgan Said to Transform Treasury to Prop Trading (Bloomberg)

COMEX: Epicentrum van papieren windhandel
Via King World News een column van Caesar Bryan die schrijft over de opmerkelijke gouddump vrijdag j.l. In een tijdsbestek van 15 minuten werd ter waarde van $1,5 miljard aan papieren termijncontracten goud verkocht. Desalniettemin daalde de prijs slechts met $15 van $1665 naar $1650. Wat moeten we er nog over zeggen?

• Suspicious $1.5 Billion Gold Dump & Bank Runs (King World News)

De weg kwijt zijn..
Ik was met stomheid geslagen toen ik bij Zero Hedge las dat Sheila Bair, baas van de FDIC het Amerikaanse fonds dat vergelijkbaar is met het Nederlandse depositogarantiestelsel met dien verschil dat er in Amerika geld in het fonds zit en in Nederland niet, met het voorstel komt om elke Amerikaan $10 miljoen te lenen tegen 0% rente. Dat geld moet natuurlijk uit het niets gecreëerd worden door de Federal Reserve. Briljante oplossing: wat nou schaarste? Dat is ene keer opgelost. En natuurlijk nooit meer werken. Waanzin.

• Sheila Bair's Modest Proposal To Fix Everything: Hyperinflation (Zero Hedge)

Tot slot.

Via Brasscheck TV een update over de onverkwikkelijke gang van zaken waaraan Amerikaanse toezichthouders gitaatproducent Gibson onderwerpt. Zoiets noemt men doorgaans volstrekte willekeur en onbehoorlijk bestuur..

Er bestaan twee gevaren voor Europa. Het ene gevaar is een fiscaal Europa in de zin van een transferunie: eurobonds zonder begrenzing van publieke uitgaven middels een fiscale 0-lijn. Het andere gevaar is de verbreding van het mandaat van de Europese Centrale Bank: geldpersfinanciering van Europese overheidstekorten naar Angelsaksisch model. 

Via EUObserver, de uitspraken van president Sarkozy:

Met slechts een week te gaan tot de presidentsverkiezingen, heeft de zittende Franse president Nicolas Sarkozy op zondag 15 april gezegd dat de Europese Centrale Bank een nieuw mandaat moet krijgen ter bevordering van het economische herstel – een no-go gebied voor Duitsland.

“Op de vraag wat de rol van de ECB is bij het stimuleren van groei, gaan wij Fransen het debat openen,” zei Sarkozy tegen zij aanhang in het centrum van Parijs bij de grootste rally van zijn herverkiezing campagne tot nu toe.

Hij zei dat er 'geen taboes' mogen zijn bij de bespreking van de regels van de eurozone, met inbegrip van een meer op groei-geörienteerde rol voor de ECB: “We kunnen geen taboe onderwerpen hebben. We kunnen geen debatten hebben verboden.”

Veel duidelijker zijn de woorden van president Sarkozy niet samenvatten: President Sarkozy is bereid om met zijn Europese collega-regeringsleiders de discussie aan te gaan of zij het monetaire equivalent van een coup d'etat zullen plegen.

Laat hierover géén enkel misverstand over bestaan: de wijziging van de statuten van de ECB door de politiek heeft maar één doel en dat is het kapen van de geldpers voor oneigenlijk doeleinden. Het moet er voor zorgen dat de Europese begrotingstekorten naar Angelsaksisch model gefinancierd kunnen worden met de geldpers. President Sarkozy dient resoluut teruggefloten te worden door Europa want dit is volstrekt onacceptabel.

De concurrent van president Sarkozy voor het presidentschap stelt ook niet gerust. De socialistische kandidaat Francois Hollande heeft bij herhaling gesteld dat het Europese begrotinspact zal moeten sneuvelen. Hij wil meer kunnen uitgeven dan er binnenkomt.

De Franse (verkiezings)slag is er één die Europa grote zorgen moet baren. Gaat Frankrijk linksom dan komt er een president die het strikt noodzakelijke niet wil uitvoeren en dat maakt de keuze voor Hollande er één voor een onhoudbaar verleden. Gaat Frankrijk rechtsom dan zit er een president die bereid is om een monetaire staatsgreep op de ECB en haar geldpers te plegen. Dit maakt de keuze voor Sarkozy er één van een onacceptabele Europese toekomst. 

 

 

Vanaf 30 april stijgen in Groot-Brittannië de kosten voor het versturen van een brief via eersteklas post naar 60 pence (~€0,73), een stijging van 30% ten opzichte van het huidige niveau. Een postzegel voor verzending met een lagere prioriteit wordt zelfs 39% duurder en zal vanaf eind deze maand 50 pence gaan kosten (~€0,61). De prijsstijging valt slecht bij de Britten, die merken dat hun koopkracht steeds verder afneemt door de inflatie en de lonen die de prijsstijging niet bij kunnen houden.

Reuters bericht dat de Britse Royal Mail zich genoodzaakt voelt om de postzegels duurder te maken, omdat het bedrijf in de afgelopen vier jaar in totaal al £1 miljard heeft verloren. Ook dalen de volumes, wat funest is voor een type bedrijf dat het moet hebben van schaalvoordelen. De Britse consumenten voelen de pijn ook, want het Britse bureau voor de statistiek maakte vorige maand bekend dat de Britse economie in het laatste kwartaal van vorig jaar meer was gekrompen dan eerder werd verwacht. Het gemiddelde besteedbare inkomen zakte in 2011 met 1,2%, de grootste daling sinds 1977.

De 54-jarige beveiligingsmedewerker George Osei, die toevallig een postkantoor uitliep, vatte de problematiek van inflatie kort maar krachtig samen: “Alles gaat omhoog in prijs: de huur, het openbaar vervoer, de brandstofkosten. Maar de lonen stijgen niet mee.” Mensen anticiperen alvast op de aangekondigde prijsverhoging, door nu snel een flinke voorraad postzegels in te slaan tegen het huidige tarief. De Royal Mail heeft hier al rekening mee gehouden, door het aanbod van postzegels aan winkels en postkantoren te beperken. Dit doet de Royal Mail om zo min mogelijk omzet mis te lopen, zo blijkt uit de persverklaring van het bedrijf.

Van waarde naar een getal

De postzegels vertegenwoordigen voor de meeste Britten maar een fractie van het maandelijkse uitgavenpatroon, maar toch moet de betekenis van deze prijsstijging niet onderschat worden. Het is een signaal van een oplopende inflatie, dat vooral een sterk psychologisch effect heeft. Een opvallend detail uit eigen land: PostNL (toen nog TNT) besloot in 2010 om voortaan een getal weer te geven op de postzegel in plaats van de waarde in eurocenten. Dit zou het frankeren van brieven makkelijker moeten maken, maar wij denken dat PostNL ook een andere reden heeft gehad om een nummer op de postzegel te zetten. Een nummer in plaats van een getal maakt het voor PostNL namelijk makkelijker om tarieven te verhogen, wat in een tijdperk van hogere inflatie veel vaker nodig zal zijn dan in periodes met een lage inflatie. Ook in ons land stijgen de kosten van een postzegel. Toen in 2010 de overstap werd gemaakt naar nummers was de waarde van één zegel nog €0,44. Minder dan twee jaar later kost diezelfde postzegel €0,50. Een prijsstijging die met 13% een veelvoud is van de officiële inflatie in ons land.

Nieuws uit Nederlandse media

Wouter Bos in de verdediging:

Ik onthoud mij van commentaar omdat ik het allereerst niet op de man wil spelen, ten tweede omdat het wijsheid achteraf zou betreffen en ten derde omdat Wouter Bos gebalanceerd de kritiek neemt.

• Bos zou ook 20 miljard hebben gegeven (RTL-Z)

Meer commissie De Wit

Het onderstaande artikel van het FD kan ik u van harte aanraden. Ulko Jonker en Martin Visser doken het rapport van commissie De Wit in en constateerden dat “De Wit in Brussel de weg is kwijt geraakt”. Misschien is dat wat scherp verwoord, maar zij hebben dan ook met een scherp oog enkele hiaten gevonden..

• De Wit strandt in Brussel (FD)

Huizenmarkt en poltieke kwakzalverij
Haagse politici willen nog wel eens oproepen tot het oprekken van de beleningsvoorwaarden voor starters om de woningmarkt een “stimulans” te geven. Ook uiten politici kritiek op banken omdat die te terughoudend zouden zijn met het verstrekken van hypotheken. Dat dergelijke oproepen tot het oprekken van de leencapaciteit buitengewoon onverantwoord zijn heb ik al vaker geschreven. Starters moeten echt als laatste naar politici gaan luisteren want zij verschaffen zichzelf een gevangenis: zij kopen een huis met een garantie dat zij daar alleen vanaf kunnen komen met een verlies.

De onderliggende oorzaak waarom banken minder risico's nemen en starters niet een hoge hypotheek willen geven heeft m.i. twee hoofdoorzaken (en hierbij laat ik de intee financieringsproblematiek van banken geheel buiten beschouwing).

Aan de ene kant geldt dat banken naar het onderpand kijken voor het geval dat de schuldenaar in gebreke blijft. Het onderpand – dat is het huis – moet in het ergste geval executoriaal verkocht worden en dat heeft een typische lagere prijs dan verkoop via de conventionele manieren. In een dalende markt daalt niet alleen de reguliere verkoopprijs; ook de prijs van een woning in een executoriale veiling daalt. Dat betekent dat de bank een risico neemt wanneer zij een te hoge hypotheek verstrekt.

Aan de andere kant kijken banken naar de verdiencapaciteit van huishoudens. Een schuld aangaan betekent niets minder dan dat er beloofd wordt dat er een vast gedeelte van toekomstige inkomsten naar de bank zal vloeien. Of dit nu betrekking heeft op een éénverdiener of op tweeverdieners, het gaat om enige zekerheid omtrent het vooruitzicht op toekomstige inkomsten. Hypotheken zijn langdurige leningen en dat betekent ook dat er een zekere garantie moet zijn op toekomstige inkomsten en daarvoor is werk essentieel.

Wat banken wel begrijpen en politici maar niet willen accepteren is dat er risico's bestaan. En risico's komen nu eenmaal tot uiting ondanks dat politici durven te doen alsof die niet bestaan of dat zij als politieke in staat zijn om die middels garanties (lees: met belastinggeld) tot het verleden te laten behoren.

Banken snappen maar al te goed wat onderinvestering in een economie betekent. Zij begrijpen dat een dergelijke beweging op de woningmarkt niet is tegen te gaan. Het betekent dat door het lagere saldo aan uitstaande kredieten (“monetaire deflatie”) de consumptieve bestedingen afnemen wat weer gevolgen heeft voor een economie die sterk geschoeid is op consumptie: de werkloosheid neemt toe en dat versterkt de neerwaartse beweging op de woningmarkt.

Dit soort economische processen werken “cumulatief”: als eenmaal de grote beweging is ingezet, dan is die niet tegen te gaan. In die zin is het ook alsof politici banken vragen om bij eb, de bouw van een huis op het drooggevallen strand te financieren. De bank weet van te voren dat de financiering van een huis in die omstandigheden op een gegeven moment letterlijk onder water komt te staan.

Dat het kwartje maar moeilijk wil vallen bij sommige politici is en blijft wonderlijk. Zonder erkenning van echte oorzaken kan men een probleem niet oplossen. Sterker, symptoombestrijding verergert de onderliggende kwaal en dat kan alleen gebeuren wanneer kwakzalvers zich het predikaat van arts aanmeten. En deze kritiek zou ik politici graag willen meegeven: gedraag u niet als kwakzalvers. De financiële en economische gezondheid van onze samenleving brengt u ermee in gevaar. 

Vanwaar deze stellingname? Welnu, ik las bij RTL-Z dat de vooruitzichten in een relatief jong cohort van de beroepsbevoling is verslechterd en dat past in dit geheel van deze neerwaartse economische en financiële bewegingen:

• Vooral 25-45 jarigen en lager opgeleiden langer werkloos (RTL-Z)

BIS: Wereldwijd komen banken €500 miljard aan kapitaal tekort
Dat banken inteationaal leeggeroofd zijn moet inmiddels bekend zijn. De eigenaren van banken – dat zijn aandeelhouders – hebben de winsten aangewend voor dividenduitkeringen en excessieve beloningen voor bankiers. Daarmee zijn in een te grote mate gelden aan de bank onttrokken waardoor reserves en dus de kapitaalspositie zijn uitgehold. De titel van het boek van Bill Black is het waard om een ingeburgerd spreekwoord te zijn: “The best way to rob a bank, is to own one”. Wij gewone stervelingen hebben als belastingbetalers onze portemonnee  moeten legen om het gebrek aan kapitaal te compenseren.

Via RTL-Z lezen we dat de Bank voor Inteationale Betalingen (de BIS) na haar onderzoek naar de kapitaalspositie van 212 banken in relatie tot de nieuwe regels onder Basel III heeft afgerond. De cijfers liegen er niet om:

Als de 212 onderzochte banken de vereiste core Tier 1 equity ratio van 7 procent willen bereiken, moeten zij nog ruim een half biljoen euro ophalen, aldus de BIS. Ook hebben zij een gezamenlijk liquiditeitstekort van 1,76 biljoen euro als ze willen voldoen aan de voorgestelde Liquidity Coverage Ratio van de BIS. De nieuwe regels voor banken staan bekend onder Basel III.

• Bron: BIS: banken moeten nog half biljoen ophalen (RTL-Z)

Wereldwijd moeten banken tenminste €500 miljard euro ophalen om te voldoen aan de kapitaalseisen die gesteld worden aan de solvabiliteit van banken. Let wel, dat is het bedrag dat nodig is om tenminste 7% van het balanstotaal te financieren met eigen vermogen. Op een balans van 100 moet er dus voor tenminste 7 aan eigen vermogen worden aangehouden. Om voldoende liquiditeiten te hebben om aan de vraag naar geld te kunnen voldoen moeten banken meer geld in kas aanhouden en daar is maar liefst €1,76 biljoen voor nodig. De BIS stelt met deze rapportcijfers niets minder dan dat banken “border-line” insolvabel zijn en dat ziet er op de grafiek uit het rapport als volgt uit:

Laat ik er een quiz-vraag van maken: Wat valt u op aan deze grafiek? Ik trakteer op een pintje (in Utrecht).. het gaat mij om een klein maar saillant detail. Ik lees uw reactie graag onderaan dit bericht via Disqus, maar u mag mij ook mailen: [email protected]. Maandag kom ik hierop terug.

Woningbouwcorportaties
Zelfreflectie was bij Aedes een aantal jaren geleden ver te zoeken. Na de miljardenverliezen bij Vestia wordt voor de incompetentie van de bestuurders gevreest. Immers, als we elkaar garanderen dan moeten we elkaar ook controleren. Als de woningbouwcorporatiebestuurders zichzelf toch langs deze kritische meetlat leggen, laat hen dat dan ook even doen met hun excessieve salaris. Immers, als men de eigen incompetentie vreest, dan zegt dat ook iets over de te hoge beloningen.

• Corporaties willen financiële toezichthouder (RTL-Z)

Column: Renoveren, herbestemmen of slopen?
IEX redacteur Fleur van Dalsem woonde de discussiebijeenkomst van Active Investor bij en schrijft over de netelige vraag: renoveren, herbestemmen of slopen? En ja, de prangende vraag waar elke discusie uiteindelijk op uit zal draaien is wie de kosten van sloop gaat betalen.

Met officieel 17% leegstand in Nederlandse kantoren gaat dit een groot probleem opleveren. Van lezer Henk ontving recent de opmerking dat er in Nederland voor 47 miljoen mensen kantoren zijn gebouwd. Dat doet me spontaan denken aan de veelgebezigde uitspraak aan de 'rechterzijde' van het politieke spectrum: “Nederland is vol”. In ieder geval met kantoren!!

Van Dalsem sluit haar column af met de uitnodiging tot discussie (en daar sluit ik me bij aan):

Dat neemt niet weg dat straks een deel van de kantoorvoorraad, en dan met name panden niet op A-locaties, echt overbodig wordt. Slopen, ja, dat zal voor een deel moeten gebeuren. Maar wie gaat dat betalen? Moet er een soort sloopfonds komen zoals bij de autoslooppremie? Wat is de rol van gemeenten hierin? Daar zijn de panelleden en het publiek het nog niet over eens. Laten wij nog even verder discussiëren hier. Wat vindt u. Renoveren, herbestemmen of gewoon de kogel erin?

Persoonlijk vind ik “de kogel erin” een exponent van waanzin en kapitaalveietiging en als dat gebeurt, dan mag degene die gaat slopen de volledige rekening zelf betalen. Laten vooral geen publiek “goed geld” naar privaat “slecht vastgoed” smijten.

In ander nieuws:

• Nullijn ambtenaar wordt verlengd (FD)
• Belastingdienst mag geen info huurders geven (NU.nl)
• In Amsterdam halen huizenverkopers hun huis van de markt (Welingelichte Kringen)
• Winstuitkering kost ziekenhuis veel geld (FD)

Nieuws uit buitenlandse media:

BRILJANTE GRAFIEK
Als je de volgende grafiek maakt omdat je de weg kent in het land der statistieken dan verdien ontelbare veren in je kont. En bovendien een compliment dat samengevat wordt met één woord: briljant!

Lees ook de toelichting van Jesse: Eurodollar Update – Hunting The Black Swan – Gold and the Eurodollar  (Jesse's Café Américain)

Pimco's Mohammed El-Erian en een “clumsy hypothesis”
Een lange analyse van hoofdeconoom El-Erian van 's werelds grootste obligatiebelegger Pimoc. Gisteren berichtte ik al over de verschuiving van de beleggingen bij Pimco en daar “dondert” El-Erian overheen met een zeer opmerkelijke analyse over de interventies van centrale banken. Kort gezegd stelt El-Erian dat de impact van monetaire maatregelen nihil is geworden en dat werpt een vraag op: hoe nu verder? El-Erian heeft het antwoord ook niet, maar hij geeft wel duiding en richting aan de effectiviteit van het huidige monetaire beleid. 

De “clumsy” (lees: onhandige) hypothese die El-Erian centrale bankiers in Washington voorlegde is treffend:

To crystallize our conversation today, allow me to use a very – and I stress very – clumsy sentence to summarize the current state of affairs:

In the last three plus years, central banks have had little choice but to do the unsustainable in order to sustain the unsustainable until others do the sustainable to restore sustainability!

Een erg interessante en lange opsomming van de problemen omtrent monetaire crisismaatregelen..

• El-Erian Breaches The Final Frontier: What Happens If Central Banks Fail? (Zero Hedge)

Nanex, de Flash-crash en de SEC

In het verleden heb ik er meermaals over geschreven: high frequency trading en haar gevaren. Hulde wederom voor het werk van Nanex want wederom weet Nanex de fouten in het rapport van de SEC over het ontstaan van de flashcrash (die in twintig minuten tijd zo'n slordige biljoen dollar aan waarde deed verdampen) aan te wijzen (zie hier voor een eerder artikel over het onderzoek van Nanex en de onbegrijpelijke conclusies van de SEC). Als de ambtenaren van de SEC niet weten wat de term liquiditeit inhoudt dan is er zoals Zero Hedge concludeert sprake van of 1) kwade opzet en moedwillige trainering van het onderzoek of 2) van toezichthouders die geen verstand van zaken hebben en zich daarmee als toezichthouder diskwalificeren. 

• Was The SEC “Explanation” Of The Flash Crash Maliciously Fabricated Or Completely Flawed Out Of Plain Incompetence? (Zero Hedge)

In ander nieuws:

• The Retu of the Spanish Flu – Uncertainty about Spain Worries Euro Zone (Spiegel)
• Greek Crisis Leaves Cyprus Mired in Debt (New York Times)
• CME Group Cuts Silver, Copper, Palladium Futures Margins (Bloomberg)
• The Irish case from an ECB perspective (Jörg Asmussen; ECB)

Omdat het vrijdag is.. Waarom is het overgrote merendeel van de mensheid financieel analfabeet? Het inteet biedt meer prikkelende materie!

• Online Po Is Huge. Like Really, Really Huge. Who Knew? (BusinessWeek)

Tot slot.

Via de mail van een goede vriend: Een wijze man en een wijze uitspraak. In (slechts!) 20 seconden (van 02m00s tot 02m20s).
Een gouden antwoord in silver:

Op het blog van Mike Shedlock kwamen we een aantal grafieken tegen die laten zien dat het herstel op de Amerikaanse arbeidsmarkt nog steeds ver weg is. Sterker nog, veel cijfers laten zien dat het nog steeds bergafwaarts gaat. Het aantal werknemers dat bij ontslag aanspraak kan maken op een werkloosheidsuitkering is sinds 2011 weer op een niveau gekomen dat we voor het laatst zagen in 2004, toen de totale beroepsbevolking kleiner was dan nu. Vergeleken met 2001, toen er in absolute aantallen ongeveer evenveel werknemers waren die aanspraak konden maken op een sociaal vangnet, is de beroepsbevolking gegroeid met bijna 17,6 miljoen Amerikanen. Als we daarvoor corrigeren zijn de cijfers anno 2011 en 2012 nog slechter dan de eerste grafiek doet geloven.

In de tweede grafiek wordt het percentage van de totale beroepsbevolking weergegeven die een baan heeft die zicht biedt op een werkloosheidsuitkering. Deze grafiek brengt feitelijk in beeld hoe de arbeidsvoorwaarden voor de gemiddelde Amerikaanse werknemer zijn verslechterd. In 2011 had nog 59,4% van de totale beroepsbevolking een baan die gedekt was door een sociaal vangnet, maar in april 2012 is dat nog maar van toepassing op 52,2% van de totale beroepsbevolking. Nog los van het aantal banen dat achterblijft bij de bevolkingsgroei neemt dus ook de kwaliteit van de banen af, in de zin dat werknemers steeds minder bescherming genieten bij eventueel ontslag of bij arbeidsongeschiktheid. De grafieken werden samengesteld door Tim Wallace, een lezer van MISH'S Global Economic Trend Analysis blog.

Aantal Amerikanen dat werk heeft met een vorm van sociaal vangnet

Dezelfde data, maar dan uitgedrukt in percentage van de totale beroepsbevolking

Nieuws uit Nederlandse media

Commissie De Wit: Oud-minister Bos handelde alsof er geen parlement bestond
Van de zes onderzochte crisismaatregelen die genomen werden in 2008 en 2009 om Nederlandse financiële instellingen te redden, heeft oud-minister Bos van Financiën telke malen de Tweede Kamer niet of niet volledig geïnformeerd. Dat concludeert de parlementaire enquêtecommissie De Wit.

De Volkskrant sprak met De Wit en tekende het volgende antwoord op: 'En wanneer de Kamer dan achteraf wordt geïnformeerd, is dat niet tijdig en ook nog eens onvolledig geweest.' Kortom, stelt De Wit vast: 'De controlemogelijkheden van de Tweede Kamer zijn door de minister belemmerd.'

Crisismaatregelen: onder druk barst de democratische legitimatie
De zes crisismaatregelen betreffen 1) een bijdrage van €4 miljard om Fortis te redden; 2) de nationalisatie van het Nederlandse deel van Fortis/ABN-Amro voor €16,8 miljard; 3) de eerste kapitaalsteun (lees: lening) aan ING in oktober 2008 van €10 miljard; 4) de tweede steunoperatie die de Alt-A hypotheek portefeuille van ING voor 80% garandeerde; 5) de verhoging van het gegarandeerde spaargeld van 40.000 naar €100.000 onder het depositogarantiestelsel en 6) garanties van de Nederlandse Staat voor Nederlandse banken voor leningen tot €200 miljard via de garantiefaciliteit.

Bij elk van deze crisismaatregelen haperde de communicatie met de Kamer, maar ook onderling. De acute noodzaak tot handelen werd aangedragen als reden om de Kamer niet te informeren. De uitgaven van de diverse steunoperaties, met name die van de kapitaalsteun aan ING en de nationalisatie van ABN-Amro/Fortis, werden zonder raadpleging van de Kamer gedaan. De commissie De Wit concludeert dat de minister van Financiën daarmee het budgetrecht van de Kamer heeft overtreden en dat kan eigenlijk helemaal niet. Nood breekt wetten en commissie De Wit heeft vastgesteld dat de wet is overtreden ondanks dat er begrip bestaat voor de getroffen maatregelen.

Dit moet in de toekomst anders en de commissie De Wit komt met het voorstel om protocollen op te stellen zodat de Kamer in de toekomst wel geïnformeerd wordt. De commissie De Wit concludeerde ook dat de Kamer zelf te weinig initiatief heeft genomen om haar controletaken ten uitvoer te brengen terwijl zij hiervoor instrumenten heeft. Het meest in het oog springende gebrek is de prijs die betaald werd om het Nederlandse deel van ABN-Amro/Fortis te nationaliseren. De commissie De Wit schat dat de Nederlandse belastingbetaler tenminste €4 tot €5 miljard te veel betaald heeft.

De conclusies van de commissie De Wit zijn binnen de huidige kaders van het financiële bestel voor de hand liggende conclusies. Men heeft onderzocht hoe het fout is gegaan en daarbij hoefde men niet te kijken hoe het echec voorkomen had kunnen worden. Voor de geschiedschrijving biedt het onderzoek een feitenrelaas en dat is het zo ongeveer wel. Het onderzoek zal voor het voorkomen van toekomstige noodmaatregelen niets betekenen; er zal hooguit in het proces tot het nemen van crisismaatregelen marginaal iets veranderen. 

Een overzicht van de berichtgeving:

• Het eindrapport van de parlementaire enquêtecommissie financieel stelstel (Tweede Kamer)
• Commissie-de Wit: de politieke geschiedenis neemt een raar loopje (Volkskrant)
• Commissie-De Wit: oud-minister Bos maakte grote fouten bij bankensteun (Volkskrant)
• Aanbieding eindrapport aan Kamervoorzitter Gerdi Verbeet (Commissie De Wit)
• Sfeer van geheimhouding rond banken steeds meer onder vuur (FD)
• PvdA en CDA verwijten elkaar miljardenverspilling (Elsevier)
• Veietigende conclusies commissie-De Wit (RTL-Z)

Nederlandse nieuwbouwwoning 'onverkoopbaar'; huizenprijzen dalen drastisch
De cijfers worden steeds slechter: in het eerste kwartaal van 2012 zijn er slechts 1100 nieuwbouwwoningen per maand verkocht. Met 3.300 woningen zijn dat een flink aantal minder woningen. Voor de crisis werden er per kwartaal 12.000 nieuwbouwwoningen verkocht. Dat betekent dat de daling 72,5% is. Het Financieele Dagblad interviewde directeur Nico Rietdijk van de Nederlandse vereniging van ontwikkelaars en bouwondeemers (NVB) en hij verwacht dat het dieptepunt nog niet bereikt is. Daar twijfelen wij al een aantal jaren geen moment aan.

• Nieuw huis vrijwel onverkoopbaar (FD)

Ook de huizenprijs daalt en doet dat drastisch. Volgens de cijfers van de NVM is in het eerste kwartaal de prijs met bijna 6% gedaald ten opzichte van vorig jaar. Dat is op een gemiddelde prijs van €214.000 euro niet niks. Het totaal aantal verkochte woningen (bestaande en nieuwbouw woningen) betrof in het eerste kwartaal 18.500; een daling van 15%. Uit deze cijfers blijkt dat de verbeterende omstandigheden waar in het verleden mee werd geschermd, complete onzin was.

De verslechtering van de Nederlandse huizenmarkt gaat maar door en maatregelen zoals het afschaffen van de overdrachtsbelasting veranderen daar helemaal niets aan. In 2008 vergeleek ik de huidige problemen al met een lawine: die houd je niet tegen. Het enige dat je kan doen is om die gecontroleerd naar beneden laten komen. Dat dit politiek gezien vrijwel onmogelijk is, komt doordat de hypotheekrenteaftrek ervoor heeft gezorgd dat de bankbalansen een intergraal onderdeel zijn geworden van de Nederlandse inkomens- en herverdelingspolitiek. Bovendien kun je gerust stellen dat het Nederlandse financiële stelsel als het ware is 'opgehangen' aan de vastgoedmarkt en dat dit buitengewoon onverstandig is, dat blijkt.

• Huizenprijzen drastisch gedaald (NU.nl)
• 'Comateuze toestand huizenmarkt' (RTL-Z)

Consumptief krediet: noodklok wordt geluid
Dat wat we in Amerika zien, gebeurt ook in Nederland. Ook hier wordt er op krediet geleefd. Nu heeft Nederland een debetcard-cultuur, maar rood staan op een debetcard is hetzelfde als uitgaven doen met een creditcard. En dat is een groot probleem aan het worden. Via Nu.nl:

Uit cijfers van het CBS blijkt dat dat de gemiddelde roodstand per maand (3.800 euro) structureel hoger is dan het maandelijkse modale netto inkomen (gemiddeld 1.800 euro). De schuld in de roodstand is de afgelopen vijf jaar gestegen van 7,8 miljard euro naar 10,1 miljard, een toename van 29,5 procent. De NVF stelt dat de banken te weinig actie ondeemen om dit terug te dringen.

Carel in der Hees, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Financieringsadviseurs (NVF) zegt verder tegen NU.nl dat banken het klantbelang over het hoofd zien en komt met een redelijk simpele oplossing: zet een limiet op rood staan dat gelijk is aan het maandelijkse inkomen. Persoonlijk zou ik zeggen, zorg gewoon dat je niet rood kan staan. De broekriem aanhalen is nu eenmaal de meest simpele en goedkoopste oplossing.  

• Noodklok over lange roodstand (NU.nl)

Klaas Knot: Spanje grootste probleem eurozone
Klaas Knot stelde gisteren dat Spanje er niet in is geslaagd de noodzakelijke hervormingen door te voeren en als gevolg daarvan momenteel het grootste risico vormt binnen de eurozone en daarmee geeft hij een signaal af aan Spanje: hervormen en bezuinigen om het vertrouwen terug te krijgen.

• Knot: Spanje momenteel grootste probleem eurozone (RTL-Z)

Overigens gaan er geruchten dat de ECB mogelijk het Securities Markets Program zal gebruiken om de ontstane onrust ten aanzien van Spanje de kop in te drukken. Uitsluiten kan ik het niet, maar vooralsnog wordt er slechts mee geschermd. ECB-bestuurder Benoit Coeure hintte gisteren op de mogelijkheid. Hij zei:

“The political will is there, which makes me think that what is happening at the moment in the market does not reflect the fundamentals. There is no reason why the situation does not normalise in Spain as well. “We have an instrument for intervention, the SMP, which has not been used recently but which exists.”

De volgorde lijkt te zijn dat de ECB dreigt om middels het SMP de Spaanse rente te stabiliseren zodat het Europese noodfonds niet gebruikt hoeft te worden. Het is immers apart dat terwijl het Europese noodfonds (EFSF) geratificeerd is deze geruchten de suggestie wekken dat de ECB in plaats van het noodfonds gaat interveniëren. Dat kan maar één ding betekenen en dat is dat men keihard aan het bluffen is om te voorkomen dat er door Spanje een beroep moet worden gedaan op het noodfonds. Vergelijk dat met een enkele reis naar het ziekenhuis: eenmaal erin, komt men er niet uit.

• ECB hints at use of bond-buy scheme to aid Spain (Business Report)

Een permanente roze zonnebril
Coé van Zeijl heeft figuurlijk gesproken zijn roze zonnebril bij de plastisch chirurg aan zijn hoofd laten monteren. Zijn en mijn perceptie van de realiteit kunnen niet meer verschillen. Onnavolgbaar optimisme..:

• Schuld is goed (Coé van Zeijl; IEX)

In ander nieuws:

• Lehman Brothers vindt miljarden (Telegraaf)
• Iran stelt handelsverbod in tegen 100 EU-bedrijven (NU.nl)

Nieuws uit buitenlandse media

Staatsbezoek Brazilië aan VS
De Braziliaanse president Dilma Rousseff is op bezoek bij president Obama. Zij heeft bij hem haar zorgen kenbaar gemaakt over de monetaire expansie die nadelige effecten heeft voor Brazilië. Wie de diplomatiek verwoorde onvrede vertaalt naar jip-en-janneke taal leest dat zij het Amerikaanse beleid een dikke onvoldoende geeft:  “Brazil zal alles blijven doen om de nadelige effecten van kwantitatieve verruiming tegen te gaan”. Dat is een zeer begrijpelijk standpunt..

• Brazil president Dilma Rousseff blasts Weste QE as 'monetary tsunami' (Telegraph)

Derivaten, Iksil & JPMorgan
Het probleem van de derivatenpositie van Bruno Iksil van JPMorgan wordt fantastisch uitgelegd door Christoper Whalen. De strekking is eenvoudig. Door de gigantische dominantie van de vijf grootste Amerikaanse zakenbanken in de derivatenhandel hebben zij met hun marktmacht een volledige controle over deze markt. Een marktaandeel van meer dan 95% door vijf banken zegt genoeg. JPMorgan is een van de belangrijkste spelers en dat geldt niet alleen voor de derivatenhandel.

Het draait allemaal om informatie, wat kun je allemaal doen met de kennis die je hebt van verschillende markten? JPMorgan is ook de grootste financier van gesyndiceerde leningen en heeft een goed inzicht in welke bedrijven kopje onder dreigen te gaan en welke niet. Nu zijn deze twee aparte takken van sport in gescheiden divisies in de bank georganiseerd. Echter, dat is theorie. De praktijk is weerbarstiger. Wanneer de linkerarm met de rechterarm gecoördineerd gaan opereren dan kan de handelstak (derivaten) gebruik maken van de kennis van kredietverstrekkingstak (leningen). En dat noemt men handel met voorkennis. Whalen vat het probleem treffend samen:

BUT WE ALL KNOW THAT BY ITS CONTROL OF SYNDICATED LOANS, JPM CONTROLS WHEN ANY MAJOR ENTITY FILES CH. 11 (by controlling when the debtor-in-possession financing syndication will close).  Thus the real question regarding Iksil and all large banks that trade CDS is whether the lending side of the house is speaking to the trading side of the house.  My guess is “yes” based on observation of many default events and also conversations with people inside the largest banks.

• Bruno Iksil, JPMorgan and the Real Conflict with Credit Default Swaps (Zero Hedge)

Lees ook de uitleg van Peter Tchir over de positie van Bruno Iksil:

• Behind 'The Iksil Trade' – IG9 Tranches Explained (Zero Hedge)

Wetenschappelijke integriteit onder grote druk
Als econoom weet ik als geen ander dat er veel schort aan ecomisch onderzoek en de daarbij behorende validering van economische theorie. Mijn vakgebied is hierop geen uitzondering; het geldt ook voor andere vakgebieden. Dat empirische verzamelde onderzoeksdata (uit de realiteit afkomstige en geobjectiveerde data) meer en meer arbitrair en kunstmatig bewerkt wordt om tot een gewenste conclusie te komen is een groot probleem.

Binnen de Ivoren torens van de academische wereld is daar wel degelijk erkenning voor, maar het probleem is niet eenvoudig op te lossen. Mijn inziens zit het probleem in de afhankelijkheid van wetenschappelijk onderzoek van extee financiering. Bovendien zijn politieke interventies en politieke benoemingen en opdrachten aan wetenschappelijk instituties een bijkomstig probleem. Om het rijtje af te sluiten is er nog een probleem aan te wijzen: om publicaties in wetenschappelijke tijdschriften te krijgen is conformisme aan de bestaande opvattingen een vereiste. Wijkt men af van de conventiele visies dan is kans groot dat artikelen worden geweigerd.

De aanleiding dat ik hierover begin zijn de aanhoudende stroom berichten van wetenschappers die in opstand komen tegen de onhoudbaarheid van bepaalde politiek gevoelige onderwerpen. Een nieuw voorbeeld kan gegeven worden: 49 voormalige NASA-wetenschappers en astronauten hebben hun bezwaren kenbaar gemaakt ten aanzien van de activistische houding van NASA over klimaatverandering. De wetenschappelijke tak van NASA stelt dat CO2 de oorzaak is, terwijl die conclusie is gebaseerd op modellen die de toets van de empirie niet kunnen doorstaan. Anders gezegd, de kritiek van deze wetenschappers is dat de bewijsvoering ondergeschikt wordt gemaakt aan de (politiek) gewenste conclusie. Dat brengt niet alleen de reputatie van NASA in gevaar, ook de integriteit van wetenschappelijk onderzoek in het algemeen wordt daardoor in gevaar gebracht. En bij die waarschuwing sluit ik mij volledig bij aan.

• 49 Former NASA Scientists Send A Letter Disputing Climate Change (Business Insider)

Intee machtsstrijd Deutsche Bank
Spiegel kwam met een heel lang artikel over de intee machtsstrijd bij Deutsche Bank. Spiegel beschrijft hoe bankiers van Deutsche Bank (letterlijk) met elkaar vochten om het stokje van CEO Josef Ackerman over te kunnen nemen. De strijd werd gewonnen door Anshu Jain en Jürgen Fitschen en terwijl de aandeelhouders van Deutsche Bank zich verlekkeren aan de beloofde rendementen, kijken Duitse toezichthouders en politici met argusogen naar de ontwikkelingen bij Deutsche Bank. Zij vrezen dat onder leiding van het oud-hoofd van de zakenbanktak Anshu Jain, Deutsche Bank onverantwoorde risico's gaat nemen om de rendementen waar te maken.

• Trench Warfare in Frankfurt – Conflict Erupts as Deutsche Bank Charts Its Future (Spiegel)

Systeemrisico's lopen weer op
De dertig meest belangrijke financiële instellingen in het wereldwijde financiële systeem zijn sinds 2008 in een index gestopt op basis van de kosten voor 5-jaars credit default swaps. Op basis van die index kan men aflezen wat de perceptie is van de bestaande systeemrisico's. Nu zegt deze index niet alles, maar het geeft een idee wat het sentiment is. De index wijst uit dat de perceptie is dat de systeemrisico's weer toenemen..

Bron: Global Systemic Risk Is Rising Rapidly Again (Zero Hedge)

Is Pimco de Federal Reserve aan het “front-runnen”?!
Pimco stapt uit US Treasuries en stapt in hypotheekgedekte obligaties (zogenaamde Mortgage Backed Securities). Dat is een signaal dat Pimco rekening houdt met een nieuwe ronde van monetaire financiering die erop neerkomt dat vers geprint geld aangewend zal worden door de Fed om hypotheekpakketjes te kopen.

Let wel, deze verruiming werkt door in Amerikaanse staatsobligaties omdat banken aan de Fed een deel van hun portfolio aan MBSs verkopen in ruil voor cash, waaa zij deze liquide middelen herbeleggen in 'veilig' en renderende Amerikaanse staatsobligaties. Bill Gross verwacht dus kennelijk dat de Fed QE1 gaat herhalen (QE2 was gericht op Treasuries; QE1 op hypotheekbeleggingen) en als hij gelijk krijgt dan pakt Pimco een winstmarge op de verkoop van deze hypotheekgedekte beleggingen aan de Fed.

• Pimco Takes Record MBS Position Even Higher, Dumps Treasurys (Zero Hedge)

Deze stap lijkt samen te hangen met verslechterende cijfers omtrent de Amerikaanse overheidsbegroting. Het saldo aan belastinginkomsten en uitgaven lijkt definitief uit het lood geslagen te zijn. Van elke dollar die de Amerikaanse overheid uitgeeft, wordt inmiddels 50 cent geleend! Onhoudbaar maar het gebeurt. Dat ziet er als volgt uit:

Credits overigens voor Zero Hedge voor het samenstellen van deze grafiek. Sinds oktober 2008 is er geen enkele maand geweest met overschot in de liquide middelen van de Amerikaanse overheid. In andere media wordt er niet of nauwelijks aandacht geschonken aan de deplorabele staat van het huishoudboekje van de Amerikaanse overheid. Dit is bloedlink aan het worden want het tempo waarop de overheidsbegroting gefinancierd moet worden aan de hand van de geldpers is bepalend voor het ontstaan van hyperinflatie. In de theorieboeken wordt dit de “rate of debt monetization” genoemd: het tempo waarmee de tekorten via de geldpers worden gefinancierd. Blijkt dat tempo oncontrolleerbaar te stijgen dan moet met voor het ergste vrezen. Deze grafiek wijst op één element van dit gevaar: grotere tekorten die met leningen gefinancierd moeten worden. Het andere element zijn de aankopen van schulden door de Federal Reserve..

Tot slot.
Via Brasscheck TV:

 

In plaats van te protesteren tegen alles wat er op sociaal-economisch gebied niet klopt in de samenleving (Occupy beweging anyone?) zijn er ook jongeren die met ideeën komen. Zo kwamen studenten in de Amerikaanse staat Califoië met het idee om de kosten van het studeren op een andere manier af te dragen. In plaats van geld te lenen om de jaarlijkse collegegelden en benodigdheden te bekostigen stelden de studenten voor om 5% van hun toekomstige inkomen af te dragen aan de universiteit waar ze hun diploma gehaald hebben. Het zou gaan om het inkomen wat de studenten verdienen in de eerste twintig jaar na het behalen van hun diploma.

Het voorstel heeft tal van randverschijnselen die de hele dynamiek van het studeren kunnen veranderen. Omdat het collegegeld in dit voorstel wordt uitgedrukt als een percentage van het inkomen (met een bovengrens van $200.000 per jaar), betalen studenten die een goedbetaalde baan hebben gevonden naar verhouding meer dan studenten die het met een lager inkomen moeten stellen. Daar zit een sociaal aspect in dat conformeert aan het reeds bestaande principe dat studenten met rijke ouders meer voor dezelfde studie betalen dan studenten met minder rijke ouders.

Verder worden studenten op deze manier minder kwetsbaar, want ze gaan hun collegegeld pas betalen zodra ze een diploma en een inkomen hebben. Op dit moment kunnen veel studenten alleen rondkomen door extra leningen aan te nemen, waar ze later wellicht spijt van krijgen. Het is bijvoorbeeld niet makkelijk om een huis te kopen of om überhaupt op jezelf te wonen als de eerder opgebouwde schuldenlast een grote hap uit je maandelijkse inkomen neemt.

Voor universiteiten brengt deze 5% regel ook de nodige veranderingen met zich mee. Zo zullen universiteiten meer gestimuleerd worden om hun studenten snel af te laten studeren, zodat ze inkomsten gaan genereren en voor hun studie gaan betalen. Daaaast moeten universiteiten meer gaan nadenken over de studies die ze aanbieden, want als die geen opstapje bieden naar een goedbetaalde baan (of überhaupt een baan) zullen die ook niet rendabel zijn voor de universiteit. Het dwingt universiteiten dus om een andere aanpak te kiezen en hun aanbod van studies meer af te stemmen op de markt.

Ook worden universiteiten op deze manier meer gestimuleerd om gedisciplineerde studenten af te leveren, die waarschijnlijk meer kansen hebben op de arbeidsmarkt. Het inkomen van de universiteit wordt dan immers afhankelijk gemaakt van de inkomsten die hun studenten krijgen na het behalen van het diploma.

Beperkingen

Helaas kent het plan ook de nodige haken en ogen. Hoe stel je het inkomen van een oud-student vast en hoe controleer je dat? Wat als een student aan twee universiteiten heeft gestudeerd (meerdere masters of gemengde bachelor-master)? En wie betaalt de studie als de student zijn studie afbreekt of zijn studie niet afrondt? En wat zijn de gevolgen als niet elke universiteit mee gaat in de voorgestelde 5% regeling? En kunnen studenten zelf kiezen om wel of niet deel te nemen aan de 5% regeling? En misschien nog wel belangrijker: Is het ethisch wel verantwoord om 5% van het inkomen af te dragen aan de universiteit? Heeft het niet iets weg van modee slaveij? Hier het commentaar van een lezer op Zero Hedge:

''cant wait to see the banksters trading kids on the NYSE.  oh and the derivatives will be interesting.  want to buy a call option on a valedictorian? or a put on freshman skipping out on class to do drugs?

or pool these bitches up.  maybe they can sell shares and tranches on the Harvard class of 2012?

Now the banksters will literally own kids.  any parent out there that allows there kid to sell “equity” is fucking crazy.  this is a BIG sign of a breakdown in society''

Hoewel het plan in theorie verschillende voordelen biedt denken we dat de praktische bezwaren toch te groot zijn om het succesvol te introduceren. Amerikaanse studenten worden steeds dieper in de schulden gedrukt, maar kunnen onder de huidige economische omstandigheden erg moeilijk aan een baan komen. Het gevolg is een gebrek aan doorstroming, want afgestudeerden zonder werk en met een torenhoge schuld zullen financieel niet zelfstandig kunnen leven.

Nieuws uit Nederlandse media

Historisch record
Via RTL-Z lezen we dat het laagste aantal bouwvergunningen worden verleend sinds 1953. Dat is een hele tijd geleden. Het hele probleem van de woningmarkt kan wat mij betreft met één woord worden samengevat: onderinvestering. En dat is een probleem dat vanzelf ontstaat indien er jarenlang sprake is geweest van overinvestering. Jarenlange kredietexpansie heeft ertoe geleid dat de hypotheekmarkt verzadigd is geraakt en dat raakt de woningprijs. De prijzen zijn de pan uit gerezen en zijn niet marktconform. Bovendien overtreft het aanbod  de vraag en dat verdwijnt vanzelf en alleen wanneer de prijzen dalen. Of dat nu goedschiks of kwaadschiks gebeurt.. 

• Laagste aantal bouwvergunningen sinds 1953 (RTL-Z)

Vastgoedbeleggers: sloop winkels onvermijdelijk
De bovenstaande titel is de krantenkop zoals die in het FD vandaag verscheen. Mijn eerste reactie was: “Nee, dit meen je niet”. Het sluipt er zo makkelijk in: private verliezen afwentelen op de belastingbetaler.

In het bericht wordt duidelijk dat vastgoedbeleggers rekening houden met sloop in het uiterste geval en dat maakt de kop ietwat gechargeerd. Dat sloop altijd tot de mogelijkheden behoort lijkt mij afhankelijk van de bouwkundige staat, maar het mag nooit een stelregel worden om vraag- en aanbodverhoudingen te beïnvloeden*.

De rode draad in het bericht is dat de vastgoedsector huurcontracten zo willen aanpassen dat winkeliers die hen niet bevalt, sneller uit een winkelpand kunnen worden gezet. Dat moet de kwaliteit van winkelstraten ten goede komen. Met de botte bijl wordt met deze wens gestreden om bevoegdheden waar ik heel veel vraagtekens bij zet. Immers, winkeliers investeren in hun winkelpand en dat zijn verzonken kosten die men in één klap kwijt is als men uit hun winkelpand wordt geknikkerd.

Averechtse effecten moeten niet eenzijdig worden neergelegd bij één partij: de winkelier. Dat betekent niet dat ik voorstander ben van 'rigiditeit' in (huur)contracten, integendeel. Echter, men kan niet tijdens het spel de spelregels in het voordeel van één partij aanpassen. Dit voorstel afkomstig van de vastgoedlobby is niet zonder meer aan te bevelen.

De vastgoedlobby heeft overigens nog meer wensen, want in het FD lezen we:

Ook stelt de IVBN [de vereniging voor institutionele vastgoedbeleggers] dat gemeenten moeten investeren in het winkelgebied in het centrum, in plaats van steeds nieuwe winkelgebieden buiten de stad te plaatsen. De vereniging is tegen de komst van nog meer meubelboulevards en grote bouwmarkten en elektronicazaken aan de rand van de stad.

Dit is een illustratie hoe de overheid voor het karretje wordt gespannen van een lobby: de overheid als verlengstuk van gevestigde belangen. De eerste vraag die mij zeer relevant lijkt is de vraag waarom gemeenten moeten investeren in het winkelgebied van hun stadscentrum? Moeten gemeenten deze panden soms opkopen? De andere wens is ook opmerkelijk want gemeenten moeten om de sector te helpen herstellen, de concurrentie beperken door een restrictief beleid te voeren voor alteatieve locaties. Dit soort symptoombestrijdingsmaatregelen werken allemaal averechts..

• Vastgoedbeleggers: sloop winkels onvermijdelijk (FD)

* Als sloop de oplossing is om het aanbod te verminderen en zodoende de prijzen te ondersteunen dan zou het einde zoek zijn. Onnodige sloop is de meest grove vorm van kapitaalveietiging. Lagere vastgoedprijzen en dus lagere (huur)kosten vergroten via alle schakels in de economie de koopkracht van de consument. Sloop zou dat verhinderen en de koopkracht onnodig verkleinen. De consument betaalt dus de eindafrekening van een dergelijk beleid.

Commissie De Wit
Een voorschot van Jules Muis op het rapport van Commissie De Wit dat vandaag uitkomt. Hij grijpt het boek “Struikelbank” van Sybren Kalkman aan als aanleiding voor een prachtige column.

• Eindrapport 'commissie De Wit' avant la lettre (Jules Muis; Accountant)
• Zojuist binnen: 'Staat faalde bij redding banken' (NU.nl)

Spaanse benauwdheid: rente boven de 6%
Vorige week liep de druk op Spaans schuldpapier op en is vandaag gestegen tot boven de 6%. Spanje is en blijft zorgelijk..

• Spaanse rente weer hoger dan 6 procent (RTL-Z)

Via het FD lezen we dat ze in Italië niet blij zal zijn met de heieuwde zorgen over Spanje:
De Italiaanse beurs ging met 5% onderuit, terwijl de tienjaarsrente van dat land met 23 basispunten steeg naar 5,66%.

Niet alleen de schulden stapelen zich op, de zorgen doen dat ook (en misschien nog wel veel sneller dan men door heeft).

• Weer twijfels houdbaarheid schuld Spanje (FD)

In ander nieuws:

• China zet prominent Bo Xilai uit Politburo (FD)
• Minister steunt plan hogere hypotheken (NU.nl)
• Italië duurder uit met korte leningen (NU.nl)
• Japanse fin-min houdt bewegingen yen in de gaten (RTL-Z)

Uit buitenlandse media

Obama's JOBS-act
President Obama zaait de volgende zeepbel met de JOBS-act: onder de noemer van het creëren van banen worden nieuwe bedrijven in de technologiesector vrijgesteld van regels die fraude moeten voorkomen.

De gedachte is dat wanneer bedrijven bomen beloven die tot in de hemel reiken, beleggers sneller hun geld zullen steken in nieuwe bedrijven en dat is positief voor de werkgelegenheid. Dat de bestuurders van bedrijven alle ruimte en mogelijkheden krijgen om beleggers voor te liegen en kunnen oplichten is echter de kostprijs. Dat is een recept voor ellende. Matt Taibbi legt uit..

Alvast één treffende quote: The “Jumpstart Our Business Startups Act” (in addition to everything else, the Act has an annoying, redundant title) will very nearly legalize fraud in the stock market. In fact, one could say this law is not just a sweeping piece of deregulation that will have an increase in securities fraud as an accidental, ancillary consequence. No, this law actually appears to have been specifically written to encourage fraud in the stock markets.

• Why Obama's JOBS Act Couldn't Suck Worse (Matt Taibbi; Rolling Stone)

10-jaars rente Amerikaanse staatsobligaties onder de 2%
Dit gaat tegen de intuïtie in, maar de rente op Amerikaans 10-jaarsschuldpapier duikt onder de 2%. Let wel, de 10-jaars staatsobligatie is de 'proxy' voor de inflatieverwachting van de markt.

In het huidige tijdsgewricht is deze proxy waardeloos geworden. En dat heeft maar één reden: interventies van de Amerikaanse overheid en de Federal Reserve. Die interventies lokken marktpartijen in Amerikaanse staatsobligaties omdat de monetaire stimulering ogenschijnlijke veiligheid biedt. Immers, als de rente zou stijgen, dan zal de Fed via monetaire verruiming de lage rente steunen en koopt men Amerikaanse staatsobligaties. En daarmee zijn Amerikaanse staatsobligaties de belegging die het snelst 'liquide' kunnen worden gemaakt en dat biedt grote voordelen omdat die mogelijkheid ervoor zorgt dat geld snel herbelegd kan worden. Ondertussen wordt de zeepbel in Amerikaans schuldpapier groter en groter, ondanks dat dit niet blijkt uit het prijssignaal (lees: rente).

Zero Hedge heeft twee mooie grafieken en wijst op het verkoopadvies (annex shortselling advies) van Goldman Sachs van 20 maart j.l.. Sindsdien is de waarde van Amerikaanse staatsobligaties toegenomen in plaats van afgenomen.

• Bron: Muppets Skewered: 10 Year Treasury At 1.999% (Zero Hedge)

In ander nieuws:

• 'Time for closer ties' with India (China Daily)
• Supreme Court to Rule on Monsanto Ruling (Artful Opinions)
• Drug shortages and the mythical market (Angry Bear Blog)

Tot slot.

Rick Santorum is uit de race gestapt en daarmee lijkt Mitt Romney de beste kaarten te hebben aldus media. Gezien de uitslagen zit daar iets in. Maar het is zo treurig dat media daar zelf aan bijdragen door één kandidaat pertinent de zendtijd niet te geven. Terwijl de zalen vol zitten, zien we er niets van terug op TV. 

De New York Times berichtte gisteren over de opleving van de zogeheten 'subprime' leningen, kredieten die verstrekt worden aan consumenten met een zwakke kredietstatus. Het gaat hier om mensen die nog schulden open hebben staan, een betalingsachterstand hebben opgelopen, geen inkomen hebben om de leningen af te lossen of die al eens door de schuldsanering zijn geweest. In het dieptepunt van de crisis waren banken en andere kredietverstrekkers opeens erg terughoudend met leningen aan deze risicovolle doelgroep, maar nu komen de leningen aan minder kredietwaardige Amerikanen weer terug.

Verliezen uit eerdere subprime leningen zijn doorverkocht aan beleggers of afgewenteld op de belastingbetalers (bijvoorbeeld via het TARP programma), waardoor de weg weer open ligt voor nieuwe leningen aan deze lucratieve en riskante doelgroep. Lucratief, omdat de rente op dergelijke leningen veel hoger is dan die op leningen aan kredietwaardige klanten (tot 29% is mogelijk). Aan het woord komt Annette Alejandro, een Amerikaanse die werkloos is en die vorig jaar haar auto in moest leveren om een schuld af te lossen. Mevrouw Alejandro ontvangt desondanks nog steeds stapels met creditcards en aanbiedingen voor autoleningen, leningen waarvoor ze alleen maar hoeft te tekenen. Over haar eigen situatie is ze duidelijk: “als ze in de voeten van die bedrijven zou staan zou ze nooit geld aan haar uitlenen”.

Subprime leningen in de lift

In het dieptepunt van de crisis werd mevrouw Alejandro vrijwel volledig uitgesloten van traditionele geldverstrekkers, net als andere Amerikanen met een zwakke kredietscore. Maar vandaag de dag staan aanbieders als Capital One, GM Financial, HSBC en JP Morgan alweer in de rij om geld uit te lenen aan de 'subprime' markt. In december vorig jaar wisten creditcardmaatschappijen gezamenlijk 1,1 miljoen nieuwe creditcards te activeren, een stijging van 12,3% ten opzichte van december 2010. Dat blijkt uit het 'credit trends report' van Equifax dat in maart gepubliceerd werd. Uit onderzoek van een ander bureau kwam ook naar voren dat mensen in de subprime categorie in het laatste kwartaal van 2011 veranwoordelijk waren voor 23% van alle autoleningen, tegenover slechts 17% in het vierde kwartaal van 2009.

Consumentenorganisaties maken zich zorgen over deze trend, omdat mensen met een lage kredietstatus kwetsbaar zijn en graag nieuwe leningen willen accepteren, ook als ze daar een zeer hoge rente over moeten betalen. Deze mensen zijn verslaafd aan kredieten en de banken geven het, aldus curator Charles Juntikka uit Manhattan. Sommige voormalige toezichthouders uit de financiële wereld waarschuwen dat deze vorm van leningen, zelfs in een vroeg stadum, kunnen leiden tot dezelfde riskante praktijken die hielpen bij de totstandkoming van de kredietcrisis. De geldverstrekkers zeggen dat ze van het verleden hebben geleerd en dat ze nu wel het onderscheid kunnen maken tussen de chronische wanbetalers en de groep die liefkozend ''fallen angels'' wordt genoemd.

De New York Time schrijft dat het aantal wanbetalingen op creditcards en autoleningen flink is gezakt ten opzichte van de recordniveaus in het heetst van de crisis. Volgens Michael Binz van Standard & Poor's durven banken hun regels te versoepelen, omdat ze denken dat ze hun activiteiten weer veilig uit kunnen breiden. Deron Weston van Deloitte's banking practice stelt dat banken en andere geldverstrekkers “dit segment [subprime klanten] niet meer kunnen negeren”. De geldverstrekkers zouden veel potentiële klanten missen als ze zich alleen maar richten op Amerikanen met een goede kredietscore.

De behoefte om weer nieuwe leningen te verstrekken aan mensen met een slechte kredietstatus werkt nog niet door op de Amerikaanse huizenmarkt. Daar blijft men nog altijd terughoudend en heeft verzekeraar FHA (Federal Housing Administration) voorstellen gedaan om de eisen verder aan te scherpen. De FHA is de grootste verzekeraar van hypotheekleningen in de VS en heeft op dit moment 4,8 miljoen hypotheekleningen verzekerd. Een groot deel daarvan is voor hypotheken van starters op de woningmarkt.

$12,5 miljard aan creditcard leningen

Over heel 2011 werd voor $12,5 miljard aan creditcardschuld opgenomen door de subprime categorie, volgens Equifax en Moody's is dat een stijging van 54,7% ten opzichte van 2010. Geldverstrekkers adverteren ook weer meer, zo concludeerde onderzoeksbureau Synovate. Ook komen er steeds meer financiële producten op de markt die zich specifiek richten op klanten met een zwakke kredietscore. Zo heeft Capital One een nieuwe lening ontwikkeld waarvan de rente zakt als klanten langdurig op tijd betalen. Ook autoleningen zijn populair, omdat de regels hiervoor veel minder zijn aangescherpt sinds de uitbraak van de financiele crisis.

Tegelijkertijd neemt ook de markt voor derivaten en andere beleggingsinstrumenten op basis van subprime autoleningen een grote vlucht. Deze herverpakte schuldbewijzen werden in 2009 nog en masse vermeden door beleggers, maar nu komt er weer handel in deze markt. Afgelopen jaar kochten beleggers voor $11,7 miljard aan afgeleide schuldpapieren, tegenover slechts $2,17 miljard in 2008. Toch worden er procentueel minder autoleningen herverpakt tot financiële producten. Vandaag de dag zou dat ongeveer 30% zijn, tegenover 60% in de jaren voorafgaand aan de crisis.

Net als Annette Alejandro spreekt ook Shauna Ames (41) haar verbazing uit over de leningen die ze aangeboden krijgt. Ames was eerder nog wanbetaler bij Capital One en verloor een rechtszaak tegen dat bedrijf, maar nu komt datzelfde bedrijf weer bij haar terug om een nieuwe creditcard aan te bieden.

Creditcards via de post, de normaalste zaak van de wereld in de VS