De New York Times berichtte gisteren over de opleving van de zogeheten 'subprime' leningen, kredieten die verstrekt worden aan consumenten met een zwakke kredietstatus. Het gaat hier om mensen die nog schulden open hebben staan, een betalingsachterstand hebben opgelopen, geen inkomen hebben om de leningen af te lossen of die al eens door de schuldsanering zijn geweest. In het dieptepunt van de crisis waren banken en andere kredietverstrekkers opeens erg terughoudend met leningen aan deze risicovolle doelgroep, maar nu komen de leningen aan minder kredietwaardige Amerikanen weer terug.
Verliezen uit eerdere subprime leningen zijn doorverkocht aan beleggers of afgewenteld op de belastingbetalers (bijvoorbeeld via het TARP programma), waardoor de weg weer open ligt voor nieuwe leningen aan deze lucratieve en riskante doelgroep. Lucratief, omdat de rente op dergelijke leningen veel hoger is dan die op leningen aan kredietwaardige klanten (tot 29% is mogelijk). Aan het woord komt Annette Alejandro, een Amerikaanse die werkloos is en die vorig jaar haar auto in moest leveren om een schuld af te lossen. Mevrouw Alejandro ontvangt desondanks nog steeds stapels met creditcards en aanbiedingen voor autoleningen, leningen waarvoor ze alleen maar hoeft te tekenen. Over haar eigen situatie is ze duidelijk: “als ze in de voeten van die bedrijven zou staan zou ze nooit geld aan haar uitlenen”.
Subprime leningen in de lift
In het dieptepunt van de crisis werd mevrouw Alejandro vrijwel volledig uitgesloten van traditionele geldverstrekkers, net als andere Amerikanen met een zwakke kredietscore. Maar vandaag de dag staan aanbieders als Capital One, GM Financial, HSBC en JP Morgan alweer in de rij om geld uit te lenen aan de 'subprime' markt. In december vorig jaar wisten creditcardmaatschappijen gezamenlijk 1,1 miljoen nieuwe creditcards te activeren, een stijging van 12,3% ten opzichte van december 2010. Dat blijkt uit het 'credit trends report' van Equifax dat in maart gepubliceerd werd. Uit onderzoek van een ander bureau kwam ook naar voren dat mensen in de subprime categorie in het laatste kwartaal van 2011 veranwoordelijk waren voor 23% van alle autoleningen, tegenover slechts 17% in het vierde kwartaal van 2009.
Consumentenorganisaties maken zich zorgen over deze trend, omdat mensen met een lage kredietstatus kwetsbaar zijn en graag nieuwe leningen willen accepteren, ook als ze daar een zeer hoge rente over moeten betalen. Deze mensen zijn verslaafd aan kredieten en de banken geven het, aldus curator Charles Juntikka uit Manhattan. Sommige voormalige toezichthouders uit de financiële wereld waarschuwen dat deze vorm van leningen, zelfs in een vroeg stadum, kunnen leiden tot dezelfde riskante praktijken die hielpen bij de totstandkoming van de kredietcrisis. De geldverstrekkers zeggen dat ze van het verleden hebben geleerd en dat ze nu wel het onderscheid kunnen maken tussen de chronische wanbetalers en de groep die liefkozend ''fallen angels'' wordt genoemd.
De New York Time schrijft dat het aantal wanbetalingen op creditcards en autoleningen flink is gezakt ten opzichte van de recordniveaus in het heetst van de crisis. Volgens Michael Binz van Standard & Poor's durven banken hun regels te versoepelen, omdat ze denken dat ze hun activiteiten weer veilig uit kunnen breiden. Deron Weston van Deloitte's banking practice stelt dat banken en andere geldverstrekkers “dit segment [subprime klanten] niet meer kunnen negeren”. De geldverstrekkers zouden veel potentiële klanten missen als ze zich alleen maar richten op Amerikanen met een goede kredietscore.
De behoefte om weer nieuwe leningen te verstrekken aan mensen met een slechte kredietstatus werkt nog niet door op de Amerikaanse huizenmarkt. Daar blijft men nog altijd terughoudend en heeft verzekeraar FHA (Federal Housing Administration) voorstellen gedaan om de eisen verder aan te scherpen. De FHA is de grootste verzekeraar van hypotheekleningen in de VS en heeft op dit moment 4,8 miljoen hypotheekleningen verzekerd. Een groot deel daarvan is voor hypotheken van starters op de woningmarkt.
$12,5 miljard aan creditcard leningen
Over heel 2011 werd voor $12,5 miljard aan creditcardschuld opgenomen door de subprime categorie, volgens Equifax en Moody's is dat een stijging van 54,7% ten opzichte van 2010. Geldverstrekkers adverteren ook weer meer, zo concludeerde onderzoeksbureau Synovate. Ook komen er steeds meer financiële producten op de markt die zich specifiek richten op klanten met een zwakke kredietscore. Zo heeft Capital One een nieuwe lening ontwikkeld waarvan de rente zakt als klanten langdurig op tijd betalen. Ook autoleningen zijn populair, omdat de regels hiervoor veel minder zijn aangescherpt sinds de uitbraak van de financiele crisis.
Tegelijkertijd neemt ook de markt voor derivaten en andere beleggingsinstrumenten op basis van subprime autoleningen een grote vlucht. Deze herverpakte schuldbewijzen werden in 2009 nog en masse vermeden door beleggers, maar nu komt er weer handel in deze markt. Afgelopen jaar kochten beleggers voor $11,7 miljard aan afgeleide schuldpapieren, tegenover slechts $2,17 miljard in 2008. Toch worden er procentueel minder autoleningen herverpakt tot financiële producten. Vandaag de dag zou dat ongeveer 30% zijn, tegenover 60% in de jaren voorafgaand aan de crisis.
Net als Annette Alejandro spreekt ook Shauna Ames (41) haar verbazing uit over de leningen die ze aangeboden krijgt. Ames was eerder nog wanbetaler bij Capital One en verloor een rechtszaak tegen dat bedrijf, maar nu komt datzelfde bedrijf weer bij haar terug om een nieuwe creditcard aan te bieden.
Creditcards via de post, de normaalste zaak van de wereld in de VS
