Door Maartje Martens
Deze leningen zou je subprime kunnen noemen, aldus Tonko Gast eigenaar van dit bedrijf. Dynamic Credit houdt zich met name bezig met de bestudering van hypotheken en securitisaties in de VS en Europa. Zij hebben bijvoorbeeld het Nederlandse ministerie van Financiën geholpen met de analyse van de Amerikaanse alt-a hypotheken van ING. Zij onderzoeken met name ontwikkelingen in de gesecuritiseerde hypotheek portefeuilles. De alarmklok die hier geluid wordt betreft derhalve met name de zorg voor investeerders in dit type obligaties.
Met een omvang van €289 miljard is Nederland is, na het Verenigd Koninkrijk, de grootste Europese markt voor hypotheekgerelateerde obligaties. De waardering van gesecuritiseerde Nederlandse woninghypotheken (RMBS) staat al sinds deze zomer onder druk, zelfs wanneer deze zijn voorzien van een nationale hypotheekgarantie (NHG). Kredietbeoordelaar Fitch: als zij geen extra kredietbescherming in zich opnemen, kunnen de meeste van de vijftig uitstaande securitisaties hun rating zien dalen tot “low investment grade”-niveaus. Gevreesd wordt met name voor de magere buffers in de securitisaties. Met andere woorden, de tophypotheken zijn het probleem, zeker in combinatie met constructies als aflossingvrije of beleggingshypotheken. Garantstelling door de overheid biedt hiertegen onvoldoende zekerheid.
Problemen voor tophypotheken worden natuurlijk veroorzaakt door het onvermijdelijke proces van almaar dalende woningprijzen. Niet alleen moet in veel gevallen de rente herzien worden, banken zullen eveneens nagaan of de hypotheek nog gedekt wordt door de tegenwaarde, de woning. Ook daar zullen ongetwijfeld gaten vallen. Dalende woningprijzen zetten zowel woningeigenaren als investeerders in hypotheek gerelateerde producten onder druk.
Tonko Gast benadrukt daaaast de kwetsbare inkomenspositie van vele woningeigenaren in een verslechterend economisch klimaat: de kanaries in de kolenmijn, die kunnen slecht overleven als er ook maar iets gebeurt. Betalingsachterstanden in 2011 zullen nog wel meevallen maar 2012 zal echt een ander verhaal worden. Deze zorg sluit aan bij een eerder bericht in het Parool waar de Rotterdamse notaris Vic van Heeswijk meldde dat banken bij 200.000 hypotheken kampen met betalingsproblemen, waarvan 10 procent ‘alarmerend’.
Het onderzoek van Dynamic Credit beslaat de periode tot 2007. Maar in ook de jaren daaa zijn veel nieuwe (en veelal jonge) woningeigenaren met onnodige financiële risico’s opgezadeld. Terwijl woningprijzen al duidelijk onder druk stonden werden zij tot woningaankoop aangemoedigd. Deze werden doorgaans gefinancierd met tophypotheken die hoger zijn dan de waarde van het onderpand en die niet of nauwelijks worden afgelost. Het verstrekken van dergelijk subprime hypotheken na 2008 werd gedaan met de – helaas nog steeds – breed gedragen overtuiging dat met de instroom van nieuwe starters de doorstroomketen (piramidespel?) weer aan de praat te krijgen is. Het aantal slachtoffers ligt daarom waarschijnlijk heel wat hoger.
