Categorie: Valutacrisis

De verwachting was dat de Bank of England zou besluiten het opkoopprogramma van staatsobligaties met nog eens £50 miljard uit te breiden tot £425 miljard. Maar door positieve macro-economische cijfers uit het Verenigd Koninkrijk besloot de centrale bank om een stapje terug te doen in het ondersteunen van de markten. Als gevolg van het pauzeren van het QE-programma door de Bank of England steeg het Britse pond naar het hoogste niveau ten opzichte van de euro in vijf weken tijd. Tegelijkertijd liep de rente op de Britse 10-jaars leningen op, die steeg donderdag met 1,6%. Voor de Britse 10-jaars obligaties, de zogeheten 'Gilts', wordt nu 1,79% rente gevraagd op de obligatiemarkt.

Gunstige macro-economische cijfers

De president van de Bank of England kwam tot het besluit om het QE programma te pauzeren nadat er in de afgelopen weken verschillende goede cijfers zijn vrijgegeven over de Britse economie. In de drie maanden naar september toe steeg het BBP met 1% en volgens de laatste cijfers daalde de officiele werkloosheid naar 7,9%. Dat was lager dan wat analisten voorspeld hadden. Naast een groeiend aantal parttime en fulltime banen in het Verenigd Koninkrijk ging de prijsinflatie omlaag, tot 2,2%. Dat ligt dicht bij de doelstelling van 2% inflatie per jaar die de Bank of England hanteert. Er is wel kritiek op de gepubliceerde macro-economische cijfers. Zo hebben sommige economen berekend dat de economische groei in werkelijkheid maar 0,2% was, in plaats van de gerapporteerde 1%.

Binnen de Bank of England was het besluit om het QE-programma te pauzeren op £375 miljard waarschijnlijk niet unaniem, zo schrijft de Telegraph op de blog sectie van de site. ''Waarschijnlijk hebben er dire of vier mensen voor een uitbreiding van het QE-programma gestemd'', aldus Philip Aldrick. Op 14 november zal de Bank of England haar inflatie- en groeiverwachtingen voor de Britse economie publiceren. Een week later komt de centrale bank met een uitwerking van haar rentebesluit.

Reuters schrijft dat er in het Verenigd Koninkrijk nog steeds zorgen zijn over de Europese schuldencrisis, omdat Europa haar belangrijkste handelspartner is en de Britse economie geraakt kan worden door economische krimp in het Europese vasteland. Recente macro-economische data uit de eurozone, zoals de inkoopmanagersindex en de werkloosheid, laten zijn dat de crisis in Europa blijft voortwoekeren en ook steeds meer de 'kelanden' raakt.

Balans Bank of England vol met staatsobligaties

Onderstaande grafiek laat het groeiende balanstotaal van de Bank of England zien vanaf 2007. Eind 2008 groeide de balans splotseling sterk als gevolg van het uitbreken van de crisis op de financiele markten. Vanaf 2009 werd het QE-programma in werking gesteld en werden er veel staatsobligaties opgekocht om de tekorten van de overheid te financieren. Inmiddels is de balans van de Bank of England verder opgelopen dan deze grafiek laat zien.

Balans van Bank of England groeide door aankopen staatsobligaties via QE-programma

De ECB verlaagde in juli de rente van 1% naar 0,75%, maar tegelijkertijd werd ook de depositorente met 25 basispunten verlaagd tot 0%. De maatregelen was destijds blijkbaar nodig vanwege de grote druk op de obligatiemarkt. De Spaanse en Italiaanse rente op 10-jaars leningen piekte in juli naar respectievelijk 7,6 en 6,6 procent. Sindsdien heeft de ECB geen aanpassingen gedaan aan de rente en dat doet het ook vandaag niet. Voor de volledige persverklaring en de reacties van de pers kunt u onderstaande videostream bekijken. Het is ook mogelijk om na afloop de persverklaring terug te kijken. De persconferentie wordt dit keer uitgezonden vanuit Frankfurt an Main in Duitsland.

De inflatie die in oktober werd gemeten was het hoogst in vier jaar tijd en was ook een stuk hoger dan de 2,3% op jaarbasis die een maand eerder gemeten werd. Door de BTW-verhoging werden vooral grote uitgaven als gas, benzine, telefoon- en inteetdiensten duurder. De gemiddelde consument doet 42% van zijn of haar bestedingen in het hoge BTW-tarief. Verder werd de inflatie aangejaagd door stijging van de voedselprijs. Het CBS schrijft dat de prijzen van aardappelen, groenten en fruit door slechtere oogsten hoger zijn dan vorig jaar.

Volgens de Europees geharmoniseerde methode (HICP) steeg het prijspeil in oktober in Nederland zelfs met 3,3%, het hoogste niveau in tien jaar tijd. In de hele eurozone was de inflatie in oktober 2,5%. Door de BTW-verhoging was de inflatie in Nederland beduidend hoger dan elders in de eurozone. Onderstaande grafiek en tabellen geven de ontwikkeling van de inflatie over de afgelopen jaren weer en laten zien met hoeveel de prijzen stegen in de maand oktober voor de verschillende soorten producten en diensten. Klik op onderstaande afbeeldingen voor een grotere en beter leesbare versie.

ECB-president Draghi verklaarde vanmiddag dat hij onder de huidige omstandigheden in Europa geen bron ziet waaruit een blijvend hoge inflatie kan voortvloeien. De neerwaartse druk op de financiële markt en het afbouwen van schulden zal vooral drukkend werken op de prijsontwikkeling van verschillende goederen en diensten. Draghi verwacht dan ook dat de inflatie niet veel verder op zal lopen en dat deze in de loop van volgend jaar weer gaat dalen naar het gewenste limiet van 2%.

Ontwikkeling inflatie vanaf 2008

Inflatie per maand vanaf 2000

Inflatie per categorie

Dat vertrouwen kan niet komen van een degelijk begrotingsbeleid, want in 2012 moet de Amerikaanse regering voor het vierde jaar op rij meer dan $1 biljoen lenen om rond te kunnen komen. De officiële staatsschuld van Amerika passeerde onlangs de $16 biljoen, terwijl de teller vier jaar geleden nog op $10,5 biljoen stond. Het vertrouwen komt inmiddels vooamelijk van de Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve. Die kocht de afgelopen jaren veel langlopende staatsobligaties op via QE1, QE2 en Operation Twist. Omdat Amerika zelf dollars kan bijdrukken hoeven beleggers geen moment te vrezen voor wanbetaling van de Amerikaanse overheid. Nominaal zijn staatsobligaties dus zeer veilig en dat is misschien ook wel de reden dat veel vermogen massaal in 10-jaars obligaties van de VS gestoken wordt.

Zero Hedge herinnert ons eraan dat Blackrock en Goldman Sachs in maart dit jaar nog erg negatief waren over obligaties. Goldman Sachs legde uit waarom beleggers beter konden overstappen naar aandelen en BlackRock bracht het advies naar buiten om long te gaan op aandelen en short op Amerikaanse staatsobligaties. Rond diezelfde tijd bereikte het pessimisme over 'Treasuries' de bodem en werd een stijgende lijn ingezet. De rente op reguliere Amerikaanse 10-jaars obligaties zakte van 2,35% in maart naar 1,67% deze week. Doordat de rente bijna 30% omlaag ging werden de staatsobligaties meer waard. Vanaf maart tot en met begin november 2012 steeg de S&P500 index van aandelen slechts een paar procenten.

Het advies van Goldman Sachs en BlackRock heeft de belegger dus niet veel verder geholpen, integendeel. Afgelopen week verdubbelde de netto long positie van Amerikaanse 10-jaars staatsobligaties onder beleggers van 79.296 tot 169.456 contracten. Ben Beanke krijgt dus een steuntje in de rug voor wat betreft de financiering van de Amerikaanse staatsschuld. Dit gaat volgens Zero Hedge wel ten koste van de aandelenmarkt, die door de toegenomen vraag naar obligaties minder stijgt. Dat roept weer vraagtekens op over het herstel van de Amerikaanse economie.

Amerikaanse staatsobligaties zijn weer in trek, netto long positie op hoogste niveau sinds maart 2008 (Bron: Zero Hedge)

Een geruststellende boodschap van Greenspan aan de obligatiebelegger

Het bedrag is opgesplitst in twee verschillende soorten 'reverse repurchase agreements'. Hiermee koopt de centrale bank op de markt bezittingen (zoals bijvoorbeeld staatsobligaties), om die vervolgens op een afgesproken datum weer terug te verkopen. Het grootste gedeelte van de 395 miljard yuan aan liquiditeit komt via een 7-daagse reserse repurchase agreement op de markt, namelijk 290 miljard. De andere 105 miljard yuan blijft iets langer boven de markt hangen, dit bedrag wordt via een 30-daagse reverse repurchase agreement in de markt gebruikt. De 7-daagse reverse repo heeft een rente van 3,35% en de 30-daagse variant 3,6%.

De centrale bank van China kan met deze interventies de hoeveelheid liquiditeit op de markt reguleren, en daarmee ook invloed uitoefenen op de rentetarieven. Naast geld injecteren haalt de People's Bank of China ook wel eens geld uit de markt, door middel van een normale repurchase agreement (bezittingen op de markt brengen in ruil voor geld). Dit was volgens Also Sprach Analyst de eerste liquiditeitsinjectie sinds de afgelopen twee weken, maar daarvoor zijn er velen geweest (zie grafiek).

Omdat er deze week ook eerdere (reverse) repurchase agreements aflopen is de injectie van dinsdag netto wel iets lager, namelijk 206 miljard yuan. De Chinese economie heeft de laatste tijd te maken met een instroom van kapitaal vanuit het buitenland, daarom hielden sommige analisten juist rekening met een verkrapping van de liquiditeit door de centrale bank.

Als gevolg van de injectie van 395 miljard yuan zakte de rente op een 7-daagse repurchase agreement van obligaties met 105 basispunten richting 3,27%. De 14-daagse repurchase agreement zakte van 4,793 naar 4,767 procent. De grootste daling in de rente was te zien bij de kortste repurchase agreement van 1 dag. Daar van ging de rente omlaag van 4,49% naar 3,078%, aldus de berichtgeving op Reuters.

Chinese yuan stijgt ten opzichte van de Amerikaanse dollar

Volgens Liu Yuhui, werkzaam bij het Finance Lab van de Chinese Academie van Sociale Wetenschappen, heeft de centrale bank onlangs de yuan laten apprecieren ten opzichte van de dollar. Afgelopen maandag stond de yuan op het hoogste punt sinds 1993. In de maand oktober is de yuan al met 0,7% aangesterkt ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Daarmee lijkt oktober de derde maand op rij te worden waarin de Chinese valuta aansterkt ten opzichte van de dollar. Door de yuan te laten aansterken beantwoordt China de kritieken vanuit de VS dat het haar munt kunstmatig goedkoop maakt. Mitt Romney heeft in de verkiezingsstrijd al meerdere malen gezegd dat hij China zou aanmerken als 'valuta manipulator'. We kunnen van Amerika en haar dollar overigens precies hetzelfde zeggen, aangezien het beleid van de Fed ervoor zorgt dat de dollar steeds minder waard wordt.

Volgens Zhao Xijun, decaan bij de School of Finance van de Renmin University of China, heeft de Chinese centrale bank weer liquiditeit verschaft om te beantwoorden aan de vraag naar meer kredieten van commerciele partijen. De Chinese economie lijkt na een zwakke periode eerder dit jaar weer wat aan te sterken, waardoor de vraag naar kredieten toegenomen is. ''In het vierde kwartaal zal het aantal nieuwe leningen waarschijnlijk groter zijn dan in de periode van juli t/m september, omdat China nu veel meer investeert in projecten om de infrastructuur te verbeteren'', aldus Xijun.

Xijun waarschuwt voor de instroom van speculatief geld uit het buitenland, dat een bedreiging kan vormen voor de stabiliteit van de economie. ''Als kapitaal uit het buitenland in bepaalde beleggingen stroomt die al aan het oververhitten zijn, dan kan dat de inspanning die de overheid heeft geleverd om de markt af te remmen ongedaan maken.''

Omdat de Chinese centrale bank de komende twee maanden een grote instroom van geld uit het buitenland verwacht zal het nog minstens tot eind december wachten met een eventuele verlaging van de kapitaalratio voor banken.

PBoC injecteerde deze week 395 miljard yuan in de economie vanwege beperkte liquiditeit (Data van PBoC, grafiek van Also Sprach Analyst)

Uit onderstaande grafieken kunnen we de conclusie trekken dat goud niet zomaar een grondstof is, maar dat het bij wijze van spreken drijft op het gezamenlijke balanstotaal van centrale banken. Groeit de omvang van de balans, dan wordt dat weerspiegeld door een stijgende goudprijs. We zouden het goud kunnen vergelijken met een drijvend object in een bak water, waarbij het water het balanstotaal voorstelt van verschillende centrale banken. Stijgt het waterpeil (het balanstotaal), dat stijgt de goudprijs op den duur mee. Onderstaande grafiek laat zien dat de goudprijs al vanaf 1999 vrijwel gelijke tred houdt met het groeiende balanstotaal van de zeven belangrijkste centrale banken in de wereld (Federal Reserve, ECB, Bank of England, Bank of Japan, SNB, CBR en People's Bank of China) en dat goud een goede beschermng biedt tegen geldontwaarding.

Goud

Als de goudprijs over het balanstotaal van de zeven genoemde centrale banken wordt gelegd zien we twee momenten waarop een grote afwijking zichtbaar is. Het eerste moment was in 2008, toen de plotselinge deflatoire druk van de crisis ervoor zorgde dat er ook goud van de hand werd gedaan door beleggers en de prijs als gevolg daarvan zakte. In 2011 liep de goudprijs in feite te snel op, toen een niveau van $1.920 per troy ounce bereikt werd en een correctie volgde.

De goudprijs geprojecteerd op het balanstotaal van zeven centrale banken (Bron: SocGen)

Grondstoffen

Als we vervolgens kijken naar grondstoffen zien we een minder duidelijke relatie met het soepele monetaire beleid van centrale banken. Tijdens het QE2 programma van de Fed stegen grondstoffen mee met aandelen en goud, maar sinds de aankondiging van QE3 in september hebben grondstoffen het helemaal niet zo goed gedaan (olie -5% en metalen -3%). Ook deden grondstoffen het de laatste tijd slechter ten opzichte van de ontwikkeling van de wereldhandel. Tijdens voorgaande crises was er een sterke correlatie zichtbaar tussen grondstofprijzen en de groei van de wereldhandel, maar die relatie is sinds 2009 minder duidelijk geworden. Onderstaande grafiek brengt dat goed in beeld.

Ontwikkeling grondstofprijzen versus groei wereldhandel (Bron: SocGen)

Metalen

De derde grafiek die u hieronder ziet maakt duidelijk dat de prijzen van industriële metalen erg volatiel kunnen zijn en niet altijd gelijke tred houden met de totale wereldwijde productie van de industrie. De prijzen van metalen zijn in deze grafiek afgeleid van de London Metals Exchange Metals Index (LMEX), een gewogen index van de prijzen van aluminium, zink, nikkel, lood, koper en tin aan de London Metals Exchange (LME).

Prijzen van industriële metalen wijken soms sterk af van de hoeveelheid industriele productie (Bron: SocGen)

Goud versus grondstoffen

Zowel goud als grondstoffen worden de laatste jaren genoemd als veilige belegging, omdat het beide tastbare bezittingen zijn die hun waarde zouden behouden in een omgeving van ''centrale banken die geld bijdrukken''. Deze aanname blijkt niet geheel waar. Hoewel de goudprijs sterk correleert met de hoeveelheid bezittingen die centrale banken op hun balans hebben staan blijken grondstoffen en industriële metalen veel sterker samen te hangen met de groei van de wereldeconomie en de wereldwijde industriële productie dan met het 'soepele monetaire beleid' van centrale banken.

Maar ook de correlatie tussen grondstoffen en de economische groei blijkt minder robuust, aangezien grondstoffenprijzen soms ook sterk kunnen fluctueren. Zo zagen we afgelopen zomer de voedselprijs snel oplopen als gevolg van droogte in de VS en in Rusland. De olieprijs, die ook invloed heeft op de productiekosten van andere grondstoffen, blijkt op haar beurt ook sterk te reageren op onrust in het Midden-Oosten.

Beleggers die in grondstoffen stappen lijken het meest te profiteren als de wereldeconomie weer aantrekt. Beleggers die voor fysiek goud kiezen zijn waarschijnlijk het beste af in een omgeving waarin het geld steeds minder waard wordt.

Spiegel: President Draghi, heeft u een spaarrekening?

Draghi: Ja.

S: Weet u hoeveel rente u daarop krijgt?

D: Ongeveer 1,75%, dat is de huidige spaarrente in Italië.

S: De rente op een Duitse spaarrekening is nog lager dan dat. De rente is bij lange na niet genoeg om te compenseren voor de stijgende prijzen. Betalen spaarders de rekening van de eurocrisis?

D: Nee. Als we de eurocrisis niet oplossen betalen we allemaal de prijs. En als we het wel oplossen zullen we er allemaal van profiteren, vooral de Duitse belastingbetalers en spaarders. De rente in Duitsland ligt op een zeer laag niveau, met een negatieve rente op bepaalde staatsobligaties. Dat is niet het gevolg van onze maatregelen, maar van het gegeven dat Duitsland wordt gezien als een veilige haven voor vermogen in andere delen van de eurozone.

S: Desondanks maken veel mensen, vooral in Duitsland, zich zorgen over de waarde van hun geld, omdat de rente door de ECB verlaagd is tot een historisch laag niveau en omdat de centrale bank heeft aangekondigd dat het grootschalige aankopen zal doen van staatsobligaties van de zwakkere eurolanden. Maken die mensen zich terecht zorgen?

D: Wij nemen de zorgen van de mensen zeer serieus. Men heeft het recht om te vragen waarom we een programma aankondigen om staatsobligaties op te kopen. Eén ding moet duidelijk zijn: het met vertrouwen beantwoorden van de schuldencrisis, terwijl de prijsstabiliteit gewaarborgd blijft, zal ook de Duitse belastingbetalers en spaarders helpen.

S: Leg ons dat dan eens uit.

D: De vertrouwenscrisis zorgt ervoor dat geld richting Duitsland stroomt. Dit werkt drukkend op de Duitse rente en verhoogt de rente in andere landen naar een onrechtvaardig hoog niveau. Om het simpel te zeggen: de rente gaf, samen met andere dingen, een weerspiegeling van de speculatie dat de eurozone uiteen zou vallen. Die speculatie was ongegrond en daarom moesten we die bestrijden.

S: Dus u besloot de regering in Romen en Madrid te helpen.

D: Nee, de beslissende factor was iets anders. De hoge rente op staatsobligaties deed ook de rente op bedrijfsleningen en hypotheken in die landen stijgen. Dit zette de effectiviteit van ons monetaire beleid op het spel: ongeacht hoeveel we de rente zouden verlagen, het zou geen effect meer hebben op de reële economie. We konden niet meer achterover leunen en niets doen.

S: Veel experts betwijfelen of de rente op leningen in Spanje en Italië echt op een alarmerend hoog niveau stond.

D: Daar is geen redenering voor te bedenken; we hebben veel bewijs. Denk aan een bank in Spanje die amper nog een obligatie kon uitgeven, terwijl deze bank objectief gezien even solvabel was als een kredietverlenende instelling in Duitsland. Geen wonder dat banken totaal verschillende rentes hanteren op leningen, afhankelijk van de kant van de grens waaraan ze zitten. Om deze reden krijgt een getrouwd stel compleet verschillende voorwaarden op de hypotheek voor een appartement in Madrid dan op een appartement in München.

S: Het is niet ongebruikelijk dat de rente op een lening van land tot land verschilt.

D: Dat is waar, maar de verschillen waren op een schaal die aan alle normale niveaus voorbij gingen. Rentes hoeven niet identiek te zijn binnen de eurozone, maar het is onacceptabel als er grote verschillen ontstaan als gevolg van een gebroken kapitaalmarkt of zorgen om het uiteenvallen van de eurozone. Daaaast waren de rentes in sommige landen op kortlopende leningen hoger dan op langlopende, wat wij beschouwen als een waarschuwingssignaal. Onze analyse gaf aan dat er een serieuze vertrouwenscrisis was en dat we die acuut moesten aanpakken.

S: Maar veel mensen, vooral in Duitsland, geloven dat uw [die van de ECB] maatregelen illegaal zijn. U zou proberen het verbod op de financiering van staatsschulden door de ECB te omzeilen door geld bij te drukken.

D: Dat is onjuist. Het is ons verboden om staatsobligaties rechtstreeks van overheden te kopen en wij houden ons aan dat verbod. Maar we mogen wel obligaties kopen op de secundaire markt – dus van banken en financiële instellingen – als dat noodzakelijk is voor ons monetaire beleid. En dat is precies wat we doen.

S: Het is de vraag waarom u mensen bang moest maken met de opmerking dat u zich aan het voorbereiden bent om 'onbeperkt staatsobligaties te kopen'. Realiseerde u zich niet dat u mensen bang zou maken?

D: Ik heb gekozen voor het woord 'onbeperkt' om duidelijk te maken dat we vastberaden zijn in het verdedigen van de euro. Je moet begrijpen hoe de markten werken. Maar onbeperkt betekent niet ongecontroleerd. Integendeel, we kopen alleen obligaties van landen die stricte voorwaarden accepteren en wij zullen zorgvuldig controleren of aan de voorwaarden voldaan is.

S: Wij hebben daar onze twijfels over. Zult u echt weigeren een land te helpen als het niet aan de voorwaarden voldoet?

D: Natuurlijk. Als een land zich niet houdt aan wat afgesproken is, zullen we het programma op obligaties op te kopen niet voortzetten. We hebben aangekondigd dat we het programma stilleggen zodra een land aan een 'review' onderworpen wordt. Dan zullen we het IMF en de Europese Commissie vragen om te beoordelen of een land zich houdt aan de voorwaarden van de overeenkomst. Pas na een positieve beoordeling zal het programma weer worden hervat.

S: We hoeven alleen maar naar Griekenland te kijken om een beeld te krijgen van de geloofwaardigheid van dergelijke uitspraken. De regering in Athene is haar verplichtingen naar het Troika (IMF, ECB, Europese Commissie) herhaaldelijk niet nagekomen en toch krijgt het land de volgende tranche uit het noodfonds.

D: Dat is geen gepaste vergelijking. Griekenland wordt niet in de overweging meegenomen voor het OMT-programma, omdat het programma uitsluitend gericht is op landen die zichzelf kunnen financieren via de kapitaalmarkt. Dit is compleet anders.

S: Veel mensen zijn desondanks bezorgd dat de ECB een aanzienlijke hoeveelheid risicovolle staatsobligaties van Zuid-Europese landen op haar balans gaat zetten. De ECB heeft al ongeveer €200 miljard aan obligaties van landen als Portugal en Ierland op de balans staan. Moet uiteindelijk de belastingbetaler opdraaien voor landen die hun schuldenlast niet meer kunnen dragen.

D: Daar ga ik niet van uit, eerder van het tegenovergestelde. Tot dusver hebben de aankopen van staatsobligaties geld opgeleverd, geld dat terugvloeit naar de centrale banken van de leden van de eurozone en dat daarmee een bijdrage levert aan de verschillende overheden en belastingbetalers.

S: Kunt u garanderen dat het zo blijft?

D: Eén ding is helder: Als Zuid-Europese overheden doorgaan met het succesvol implementeren van de hervormingsmaatregelen zoals ze dat in de afgelopen maanden hebben gedaan, dan zullen Duitse belastingbetalers profiteren van de obligaties die de ECB gekocht heeft. Er is geen betere bescherming tegen een eurocrisis dan het succesvol doorvoeren van structurele hervormingen in Zuid-Europese landen.

S: Je kunt dat ook anders uitleggen: de balans van de ECB is blootgesteld aan de politieke ontwikkelingen in Madrid, Rome en Lissabon. Denkt u dat het verstandig is voor een centrale bank om uzelf op deze manier afhankelijk te maken van overheden?

D: Wij maken ons niet afhankelijk, eerder het tegenovergestelde. Toen de crisis begin deze zomer escaleerde had de ECB drie opties. De eerste was niets doen en toestaan dat de crisis erger en erger zou worden, met grote risico's voor met name de Duitse belastingbetaler. De tweede optie was om onvoorwaardelijke steun te geven en de derde optie om voorwaarden te stellen aan de steunmaatregelen. De ECB koos de derde optie, omdat dat de beste manier zou zijn om de oorzaken van de crisis te bestrijden. Overheden moeten zich committeren aan een degelijk economisch en financieel beleid. Op die manier verzekeren we hervormingen in de eurozone en de onafhankelijkheid van de ECB.

S: De ervaring leert ons wat anders. Als u kunstmatig de rente omlaag brengt wordt het voor overheden makkelijker om geld te lenen en neemt het druk weg om te hervormen.

D: Hoge rente is de meest significante druk op een regering die niet wenst te hervormen, dat ben ik met u eens. Dit is precies de reden waarom we vasthouden aan stricte voorwaarden. Daar komt bij dat we de verschillen in rente tussen landen niet compleet willen elimineren. We willen uitsluitend interveniëren als de verschillen excessief worden.

S: Veel experts twijfelen eraan dat u in dit opzicht een helder onderscheid kunt maken.

D: Daar zijn we het niet mee eens. Er zijn modellen en indicatoren beschikbaar die ons helpen om een weloverwogen oordeel te vormen.

S: Toen u het programma (OMT) aankondigde stond de 10-jaars rente in Spanje op 6,5%. Welk gedeelte daarvan was speculatief?

D: Dat kan ik u niet vertellen. We hebben besloten om geen exacte cijfers te geven voor ons programma waarop men later kan terugkomen. Wat ik u wel kan vertellen is dat een goede analyse de noodzakelijke aanwijzingen kan geven ten aanzien van het punt waarop de verschillen in rente reden zijn tot zorg.

S: We zijn bang dat u verstrengeld raakt in een hopeloze politieke discussie met Europese overheden. Om de monetaire unie op een stevig fundament te kunnen zetten zult u waarschijnlijk voorkeur hebben voor een grotere mate van centralisatie van economisch en financieel beleid. Daar hebben we totnogtoe weinig van gezien.

D: Dit is niet hoe ik het zie. Overheden hebben de juiste weg ingeslagen. Ze hebben zichzelf gecommitteerd tot het overdragen van meer budgettair en financieel beleid naar een Europees niveau. Ze moeten de noodzakelijke beslissingen hierover nemen tijdens het topoverleg in december.

S: Tot op dit moment hebben overheden alleen bereidheid getoond om hun begroting te laten toetsen door de Europese Commissie. De feitelijke beslissingen worden echter nog steeds op nationaal niveau genomen.

D: Overheden hebben inmiddels maatregelen genomen die een jaar geleden nog compleet ondenkbaar waren. Dit is vooruitgang, al is het nog niet genoeg.

S: Waarom niet?

D: Als je het vertrouwen in de eurozone wilt herstellen heb je regels nodig, maar dat is nog maar een eerste stap. Je moet er ook zeker van zijn dat de regels nageleefd worden. Dit is waar het in het verleden aan ontbrak en waar overheden nu aan moeten werken.

S: Minister van Financien Wolfgang Schauble heeft een voorstel gedaan voor een commisaris voor Economisch en  Monetair beleid binnen de EU en die een directe inspraak te geven in nationale begrotingen. Wat vindt u van dat voorstel?

D: Ik ben er een groot voorstander van. Overheden zullen er goed aan doen dit serieus te overwegen. Ik ben er volledig van overtuigd dat landen, om het vertrouwen in de eurozone te kunnen herstellen, er goed aan doen om een deel van hun soevereiniteit over te dragen naar een Europees niveau.

S: Maar dat is precies waar veel landen niet toe bereid zijn. Waarom zijn ze daar zo tegen?

D: Veel overheden moeten nog tot het besef komen dat ze hun soevereiniteit al lang geleden zijn kwijtgeraakt. Omdat ze in het verleden hebben toegestaan dat de schulden zich opstapelden hebben ze nu de goodwill van de financiële markten nodig. Het klinkt als een paradox, maar het is ontegenzeggelijk waar: alleen als landen in de eurozone hun soevereiniteit willen delen op Europees niveau zullen ze weer soevereiniteit terugkrijgen.

S: De tweede maatregel waarmee u de monetaire unie op een steviger fundament wilt zetten was de totstandkoming van een Europese toezichthouder (SSM), met de ECB aan het hoofd. Helaas zal dit nog niet gereed zijn op 1 januari 2013, zoals gepland was. Bent u daar teleurgesteld over?

D: Helemaal niet. Het is belangrijker dat het SSM goed werkt, nog belangrijker dan wanneer het van start gaat. Anders zou de reputatie en de onafhankelijkheid van de ECB op het spel staan.

S: Waarom denkt u dat de ECB beter is in het toezicht houden op banken dan de competente nationale toezichthouders die nu aan het roer staan?

D: Het is niet zo dat we de nationale toezichthouders willen vervangen, integendeel. We willen nauw met ze samenwerken. Ze moeten echter geheel onafhankelijk opereren van overheden. In het verleden werden problemen in de bankensector keer op keer verzwegen.

S: Zoals in Spanje…

D: Ik ga geen namen noemen. Hoe dan ook ben ik er zeker van dat we meer onafhankelijk en sneller kunnen reageren als Frankfurt aan de basis staat van het nemen van beslissingen op het gebied van toezicht.

S: Maar dat betekent dat de onafhankelijkheid van uw monetaire beleid bedreigd wordt. Bent u in staat een onpartijdige beslising te nemen over rentestanden als u hiermee het risico loopt grote banken in financiële problemen te duwen?

D: Ik ben me bewust van dat risico en daarom moet er ook een stricte scheiding zijn tussen de twee gedeeltes van de ECB. De Raad van Bestuur van de ECB moet de meeste toezichthoudende taken toewijzen aan een onafhankelijke commissie die primair bestaat uit toezichthouders.

S: Dat klinkt bescheiden, omdat u nu feitelijk meer verantwoordelijkheden heeft dan welke andere centrale bankier die u voor ging. U bent de grootste crediteur van veel landen in de eurozone. U bent hoofd toezichthouder en u ontwerpt een nieuwe structuur voor de eurozone in samenwerking met Herman van Rompuy. Is het onjuist als ik u de machtigste man in Europa noem?

D: Dat is zeker niet hoe ik mijzelf zie. Ten aanzien van de bankenunie bijvoorbeeld leveren wij alleen technische assistentie, omdat we daarvoor gevraagd zijn.

S: Na elk overleg van de EU komt u samen met de regeringsleiders in het nieuws. Probeert u te zeggen dat u geen invloed heeft?

D: Ik begrijp dat ik die indruk kan wekken, maar ik ben me er terdege van bewust dat ik een centraal bankier ben zonder een politiek mandaat die alleen samenwerkt met de Raad van Bestuur van de ECB.

S: In Duitsland hebben mensen verschillende meningen over uw manier van crisisbestrijding. Bent u verrast door de hoeveelheid kritiek?

D: Ik had afgelopen woensdag de gelegenheid om uitvoerig gedachten uit de wisselen met leden van de Bundestag. Mijn indruk was dat ik een verschillende problemen kon uitleggen, vooral de manier waarop de maatregelen samenvallen met het mandaat van prijsstabiliteit op de middellange termijn en volledige onafhankelijkheid.

S: De angst komt voort uit het verleden. Duitsers hebben geleerd dat als een centrale bank de markt overspoeld met geld, die altijd zorgt voor inflatie.

D: We nemen deze angst zeer serieus. Maar de correlatie is niet zo simpel. In sommige gevallen, zoals in de Weimarrepubliek, zorgde het drukken van geld voor inflatie. Maar in andere gevallen zorgde proactief beleid van centrale banken niet voor inflatie.

S: Je bedoelt het besluit van de Federal Reserve aan het begin van deze eeuw om de rente drastisch te verlagen, waardoor een bubbel op de huizenmarkt ontstond die weer leidde tot de financiële crisis van 2008. Hoe kunt u uitsluiten dat iets soortgelijks zich niet zal herhalen in Europa?

D: Wij, de Raad van Bestuur van de ECB, zijn gecommitteerd aan het bewaken van prijsstabiliteit en het vermijden van systematische bubbels in bepaalde markten. Totnogtoe hebben we op lokaal niveau wel wat stijgende prijzen gezien in een aantal markten. Zulke fenomenen moeten regionaal worden aangepakt door de relevante politieke autoriteiten en toezichthouders. Bijvoorbeeld door van banken te eisen meer kapitaal aan te houden ten opzichte van de uitstaande leningen.

S: Wat wilt u zeggen tegen Duitsers die bang zijn voor inflatie?

D: Op dit moment zie ik geen enkele bedreiging voor de prijsstabiliteit. De ECB blijft zich toeleggen tot het bewaken van stabiele prijzen zoals het dat in het verleden heeft gedaan. We verwachten met vrij grote zekerheid dat de inflatie in de eurozone volgend jaar zal dalen tot beneden ons doelstelling van lager dan, maar dicht bij de 2%.

S: Bij het begin van de monetaire unie werd Duitsers beloofd dat de ECB zou functioneren als een tweede Bundesbank. Velen spreken nu van een nieuwe Banca d'Italia, die dubbele inflatiecijfers accepteerde in de jaren zeventig van de vorige eeuw.

D: Ik beschouw zulke beschuldigingen, om het maar mild uit te drukken, als onelegant. Om twee redenen: in de jaren zeventig was de Banca d'Italia niet onafhankelijk. Ten tweede is de situatie vandaag de dag compleet anders. Maar er is ook een persoonlijke reden. Als gevolg van de hoge inflatie in Italie verloor mijn familie een groot gedeelte van het spaargeld. Je kunt er daarom gerust op zijn dat ik niet alleen professioneel maar ook persoonlijk gecommiteerd ben aan het leveren van prijsstabiliteit.

S: Twee Duitse leden van de Raad van Bestuur van de ECB hebben hun functie neergelegd in protest tegen de ingeslagen koers. Het hoofd van de Duitse Bundesbank, Jens Weidmann heeft zich openlijk uitgesproken tegen uw beleid. Zet dat u niet aan het denken?

D: Natuurlijk. Dat reflecteert de zorgen waarmee we onze beslissingen nemen. U kunt ervan verzekerd zijn dat we met onze maatregelen strict vasthouden aan ons mandaat.

S: Uw voormalige collega Jurgen Stark, die zijn functie neerlegde, ziet het anders.

D: Zijn redenering wordt niet onderschreven door de Raad van Bestuur van de ECB.

S: Maar feit is dat u dingen doet die voorheen als onbegrijpelijk werden gezien.

D: We zitten momenteel ook in een crisis die voorheen als onbegrijpelijk werd beschouwd. Het is daarom niet echt nuttig om onze maatregelen te vergelijken met die van het verleden. Als we praten over de cultuur van de Bundesbank bedoelen we de cultuur van onafhankelijkheid en prijsstabiliteit. Ik ben diep verbonden met beide principes en kan je verzekeren dat alle leden van de Raad van Bestuur van de ECB net zo sterk gecommiteerd zijn aan het bewaken van prijsstabiliteit in een volledig onafhankelijke positie en conform het mandaat van de oprichters.

S: In een recent interview met Der Spigel waarschuwde de heer Weidmann dat financiering via de centrale bank verslavend kan werken, net als een soort drug.

D: Dat risico bestaat en dat houden we in ons achterhoofd. Maar financiering via de centrale bank kan ook behulpzaam zijn, als een medicijn. En ook dat moet men in het achterhoofd houden.

S: Hoe lang kan de controverse tussen u en de heer Weidmann doorgaan?

D: Ik zou willen dat bepaalde discussies op een meer gecontroleerde manier gevoerd worden. De heer Weidmann en ik begrijpen elkaar goed. We hebben hetzelfde doel voor ogen en onze meningsverschillen over de correctie instrumenten zijn niet onoverkomelijk.

S: Je woont nu in Frankfurt. Hoe vaak reis je naar Italië?

D: Niet zo vaak. Ik houd van Frankfurt, vooral de musea. Die bezoek ik graag met mijn vrouw.

S: De heer Draghi, bedankt voor dit interview.

         ***                           ***

Vertaling door Frank Knopers

Bron: ECB

 

European Central Bank
Directorate Communications
Press and Information Division
Kaiserstrasse 29, D-60311 Frankfurt am Main
Tel.: +49 69 1344 7455, Fax: +49 69 1344 7404
Inteet: http://www.ecb.europa.eu

Reproduction is permitted provided that the source is acknowledged.

Deze vorm van oorlogvoering zorgt – net als een echte oorlog – voor veel kapitaalveietiging. Jim Rickards beschrijft in zijn boek hoe we verzeild zijn geraakt in de derde grote valutaoorlog, die door Rickards 'Currency War III' genoemd wordt. In een valutaoorlog zullen andere wapens worden gebruikt, die grote gevolgen kunnen hebben voor de economie, de aandelenmarkt, de banken en de prijs van goud en olie. De video is een fragment uit een in augustus verschenen documentaire, waar we nog niet eerder aandacht aan hebben besteed op Marketupdate.

Jim Rickards in een uur durende documentaire over valutaoorlog

De gouveeur van de Britse centrale bank laat er echter geen twijfels over bestaan: ''Als de positieve signalen vervagen staat het MPC klaar om meer geld in de economie te injecteren.'' Volgens Mervyn King kan het nieuwste cijfer over het Britse BBP (dat donderdag wordt vrijgegeven) een bevestiging geven van het zig-zag patroon waarin de Britse economie zich herstelt. De uitspraken van King komen twee weken voordat het MPC beslist of het omstreden opkoopprogramma van de centrale bank wordt uitgebreid en op een moment waarop ook de economische groei in opkomende markten lijkt te stagneren.

Mervyn King maakt een vergelijking met het weer: ''De stormwolken die uit de eurozone kwamen overwaaien zijn nog niet opgelost en in andere delen van de lucht hebben nieuwe wolken zich gevormd''. Met dat laatste doelt hij op opkomende economieën als China, India en Brazilie, die allemaal tekenen laten zien van een groeivertraging. De Bank of England zit in de laatste weken van de stimuleringsronde van £50 miljard die in juli in werking werd gesteld. Het MPC zal op 8 november een nieuw besluit nemen en Mervyn King zal daarbij ''lang en diep nadenken'' over een verdere uitbreiding van het opkoopprogramma, dat nu een limiet heeft van £375 miljard.

Meer stimulering

Economen Chris Crowe en Simon Hayes van Barclays Plc. verwachten volgende maand de aankondiging van een nieuwe aankoopronde van £50 miljard, alhoewel dat besluit waarschijnlijk niet unaniem genomen zal worden. Mervyn King heeft nog geen signalen gegeven die hinten op een uitbreiding van het monetaire stimuleringsprogramma. Maar gezien het feit dat de Bank of England nu al een substantieel gedeelte van alle nieuwe schulduitgifte van de Britse regering financiert lijkt het onwaarschijnlijk dat de geldkraan van de centrale bank nu opeens dicht zal worden gedraaid.

Over de afgelopen twee jaar groeide de Britse economie nauwelijks, de economie bleef volgens Mervyn King 'vlak'. Premier Cameron wil niet teveel bezuinigen, maar Mervyn King zegt ook niet van plan te zijn om monetair en fiscaal beleid te combineren door rechtstreeks overheidstekorten te financieren. Een opmerkelijke uitspraak, want met het QE programma van de Bank of England worden de tekorten van de Britse overheid al voor een gedeelte 'gedekt'.

Onafhankelijk

''Het is de onafhankelijkheid van de centrale bank die ons in staat heeft gesteld om geld te creeeren zonder twijfels op te roepen over onze motieven'', aldus de gouveeur van de centrale bank. ''Net zoals het cruciaal is dat overheden geen controle hebben over het drukken van geld is het ook belangrijk dat de centrale bank geen rol heeft in het bepalen van de hoogte van belastingen en de overheidsbestedingen.'' Mervyn King is zich ervan bewust dat het monetaire stimuleringsprogramma niet blijvend van aard kan zijn. De Bank of England moet volgens King ook in staat blijven Britse staatsobligaties te verkopen, om op die manier het geld weer uit omloop te halen. Als dat niet gebeurt ''riskeert de centrale bank de controle over monetaire condities''.

Via het 'Funding for Lending Scheme' heeft de centrale bank van Groot-Brittannië de rente die banken moeten betalen voor hun financieringsbehoefte sinds juni al met 100 basispunten omlaag weten te brengen. Dit programma is tijdelijk en geeft de Britse banken meer tijd om hun kapitaalspositie te versterken. Volgens King moeten alle ontwikkelde landen aanpassingen doen om een economisch herstel mogelijk te maken. Waar hij precies op doelt wordt niet duidelijk gemaakt. Wel zegt hij er het volgende over: ''Ik ben er niet zeker van dat de ontwikkelde economieën uit de huidige crisis kunnen komen zonder dat de crediteuren nieuwe verliezen lijden en afschrijvingen doen op bepaalde bezittingen. Ook moet het financiële systeem opnieuw gekapitaliseerd worden. Alleen dan is het mogelijk terug te keren naar een meer vitale bankensector die zo belangrijk is voor het economische herstel.''

Moeizaam herstel

Op dit moment herstel de economie zich volgens King in een 'langzaam en onzeker' tempo. Bloomberg deed een rondvraag onder 33 economen, die gemiddeld rekening hielden met een groei van 0,6% van het Britse BBP in het derde kwartaal van dit jaar. Donderdag wordt het officiele cijfer bekendgemaakt, dat mogelijk een formeel einde kan maken aan de eerste double-dip recessie sinds de jaren '70 van de vorige eeuw. Gouveeur King ziet ook bemoedigende signalen, zoals een dalende werkloosheid in Groot-Brittannië en een daling van de (prijs)inflatie tot 2,2%. De afgelopen drie jaar lag de inflatie gemiddeld nog veel hoger. Toch zullen de stijgende prijzen voor voedsel en brandstof ook in 2013 waarschijnlijk zorgen voor een inflatie boven de gewenste 2%, aldus King. Hij voegde eraan toe dat er geen kortere wegen zijn voor de noodzakelijke aanpassingen in de economie. ''De problemen in de wereldwijde economie betekenen dat we geduldig moeten zijn.''

Mervyn King beslist over twee weken of de Bank of England overgaat tot een nieuwe stimuleringsronde

In februari 2006 koos de toenmalige president George W. Bush Beanke als nieuwe voorzitter van de Federal Reserve. Onder zijn bewind zag de Fed hoe de huizenmarkt in de VS in elkaar klapte en hoe het hele financiële systeem begon te wankelen. Bear Stears, Lehman Brothers en AIG gingen failliet, andere banken werden met overheidssteun overheid gehouden of werden samengevoegd. Beanke stond sindsdien met zijn rug tegen de muur, want een drastische verlaging van de rente sinds 2007 heeft nog steeds niet de economische opleving opgeleverd die Beanke waarschijnlijk voor ogen had.

Voorzitter Beanke werd vooral omstreden door stimuleringsmaatregelen als QE1, QE2, 'Operation Twist' en QE3. Door de rente extreem laag te houden en door te beloven dat die tot 2014 laag zal blijven maakt Beanke zich niet populair bij spaarders en bij Amerikanen die rond moeten komen van een relatief laag vast inkomen. Hun koopkracht is door het soepele monetaire beleid verder uitgehold.

Het besluit van Beanke om geen derde termijn te accepteren kan verschillende gronden hebben, maar het is niet onwaarschijnlijk dat zijn beslissing samenhangt met een gevoel van onmacht dat langzaam maar zeker de bovenhand begon te voeren. Het dubbele mandaat lijkt onwerkbaar, want er is vooralsnog geen hard bewijs dat een centrale bank met haar beleidsinstrumenten de arbeidsmarkt kan ondersteunen. Pogingen de economie aan te jagen, bijvoorbeeld het opkopen van staatsobligaties en slechte leningen, heeft totnogtoe niet gezorgd voor een verbetering op de Amerikaanse arbeidsmarkt. De officiële werkloosheid daalt weliswaar, maar dat cijfer verhult de enorme toename van het aantal mensen dat niet meer wordt meegenomen in de statistieken. Het percentage Amerikanen dat onderdeel is van de beroepsbevolking en dat werkt heeft (Civilian Labor Force Participation Rate) is sinds de crisis onverminderd aan het dalen.

Het mandaat van volledige werkgelegenheid heeft Beanke in zijn termijn dus niet naar behoren uit kunnen voeren. Op het gebied van prijsstabiliteit verdient Beanke helaas ook niet al teveel lof. De Consumer Price Index (CPI) was sinds 2006 gemiddeld genomen niet buitensporig hoog, maar sinds zijn aantreden is de waarde van de dollar ten opzichte van goud wel behoorlijk hard onderuit gegaan. Kon men in 2006 nog een troy ounce goud kopen voor ongeveer $500, nu moet men er $1.700 voor neertellen.

Opvolger

De Republikeinse presidentskandidaat Mitt Romney heeft eerder al eens gezegd dat hij de termijn van Beanke niet zou verlengen als hij president van de VS zou worden. Volgens columnist Andrew Ross Sorkin zou Lawrence Summers bovenaan het lijstje van Obama staan als vervanger van Beanke. Andere kandidaten voor het voorzitterschap van de Federal Reserve zijn volgens Sorkin Janet Yellen (Fed) of econoom Alan Krueger. Ook Timothy Geithner wordt genoemd als mogelijke kandidaat voor de positie die Beanke nu al bijna zeven jaar bekleed. Voor Mitt Romney zou de meest waarschijnlijke kandidaat Glenn Hubbard zijn, de voorzitter van het comité van economisch adviseurs onder George W. Bush.

Ben Beanke wil geen derde termijn en zal dus in januari 2014 aftreden

De centrale bank van Hong Kong hanteert een vaste wisselkoers met de Amerikaanse dollar, zodat $1 altijd gelijk is aan 7,8 HKD. Omdat er altijd enige speling in de wisselkoers zit heeft men een bandbreedte ingesteld van 7,75 tot 7,85. Wanneer de munt verzwakt en boven de 7,85 HKD per $1 komt grijpt de centrale bank in door buitenlandse valuta in te ruilen voor lokale valuta. Zakt de munt onder de 7,75 HKD per $1, dan koopt de centrale bank Amerikaanse dollars in met de eigen munt. Door kunstmatig de vraag naar en het aanbod van de eigen valuta te 'managen' weet de centrale bank de wisselkoers al sinds 1983 vast te zetten op de genoemde 7,8 HKD per $1*.

Door de toenemende vraag naar de valuta uit Hong Kong zakte de wisselkoers richting de 7,75 HKD per $1, een niveau dat in 2009 voor het laatst bereikt werd. De centrale bank greep daarom in met een aankoop van $603 miljoen. Deze ingreep werd afgelopen vrijdag gedaan en stopte de appreciatie van de HKD tegenover de USD. Kenix Lai, een analist van Bank of East Asia Ltd. in Hong Kong, verklaarde het volgende tegenover Bloomberg: “Kapitaal blijft richting Hong Kong stromen, gezien het soepele monetaire beleid in de VS en in Europa. Dat is te zien aan de stijgende aandelenkoersen en vastgoedprijzen. Ik verwacht dat de Monetaire Autoriteit van Hong Kong (HKMA) in de nabije toekomst vaker zal moeten intervenieren omdat de instroom van kapitaal blijft aanhouden.''

Beleidsmakers over de hele wereld zien hoe de Amerikaanse centrale bank de waarde van de Amerikaanse dollar aan het ondermijnen is. Door de geldpers aan te zetten met quantitative easing wordt de Amerikaanse dollar steeds minder waard ten opzichte van andere valuta. Door dit beleid worden producten uit de VS in andere landen goedkoper en wordt het voor Amerikaanse bedrijven makkelijker om hun goederen elders in de wereld te verkopen. Deze manier van welvaart 'stelen' is uitvoerig beschreven door Jim Rickards in zijn boek 'Currency Wars' (2011).

Valutaoorlog

Het actief goedkoper maken van de eigen valuta is omstreden, omdat er ook negatieve gevolgen aan verbonden zijn. Een zwakkere munt raakt de bevolking, omdat hun koopkracht door het duurder worden van importgoederen krimpt. Daaaast maakt een land zich niet populair bij buitenlandse beleggers die hebben geinvesteerd in het land dat de munt actief goedkoper maakt. Stel dat een belegger aandelen of vastgoed bezit dat is uitgedrukt in Amerikaanse dollars en dat rendement oplevert in deze valuta. Als de Amerikaanse dollar over een bepaalde periode met 30% verzwakt tegenover de valuta die de belegger aan het thuisfront gebruikt, dan leveren de bezittingen en cashflows vanuit de VS na conversie richting de eigen valuta opeens veel minder op.

Kort samengevat is een valutaoorlog, waarin verschillende machtsblokken hun munt goedkoper maken om de export te stimuleren, een neerwaartse spiraal waar uiteindelijk (bijna) iedereen de dupe van is. Op elke actie vanuit land A volgt een antwoord vanuit de landen B, C en D. Deze race naar de bodem holt de waarde van de betrokken valuta uit en treft dus vooamelijk de spaarders en de mensen die leven van een vast inkomen.

De Braziliaanse minister van Financien heeft op een recente bijeenkomst van het IMF in Tokio gezworen dat hij zijn land wil afschermen voor het 'zelfzuchtige monetaire beleid' in sommige ontwikkelde landen (waarmee hij vooamelijk doelt op Amerika). Amando Tetangco, de gouveeur van de Filipijnse centrale bank, zei dat de Federal Reserve beperkingen oplegt aan het monetaire beleid in opkomende economieën.

De Federal Reserve wordt vanuit het buitenland steeds vaker bekritiseerd om haar beleid, dat bestaat uit het laag houden van de rente, het manipuleren van de rentecurve (Operation Twist) en het opkopen van schuldpapieren waarvoor de markt aan het opdrogen is. In dit proces ondermijnt de Amerikaanse centrale bank de waarde van de dollar, al is dat de afgelopen vijf jaar nog niet zichtbaar geweest in de US Dollar index. De Federal Reserve verdedigt haar beleid door te veronderstellen dat het banengroei kan opleveren, één van de mandaten waar Beanke zich mee bezig moet houden.

Bloomberg schrijft verder dat ook Europa en Japan de markten ondersteunen met een soepel moentair beleid. Zo kondigde de ECB onlangs een nieuw programma aan om onder bepaalde omstandigheden staatsobligaties op te kopen (OMT) en injecteerde de Bank of Japan voor de zoveelste keer miljarden yen in de economie (¥10 biljoen, omgerekend dus 126 miljard). Ook hanteren de genoemde centrale banken beide al jarenlang een uitzonderlijk lage rente.

Instroom van kapitaal zet wisselkoers onder druk

De vaste wisselkoers tussen de Hong Kong dollar en de Amerikaanse dollar staat onder druk, want terwijl Amerika nog steeds in een diepe crisis verkeert zien de aandelenmarkt en de vastgoedsector in Hong Kong juist een instroom van kapitaal. In andere Aziatische landen zou zich de laatste tijd hetzelfde verschijnsel voortdoen, aldus de Monetaire Autoriteit van Hong Kong (HKMA). Door zwakte in Europa en in de VS stroomt er steeds meer kapitaal richting opkomende economieën in de Zuid-Oost Aziatische regio. Dit geeft een opwaartse druk op de waarde van lokale valuta. De HKMA greep in december 2009 voor het laatst in, toen de Hong Kong dollar ook tegen de bovengrens van 7,75 HKD per $1 liep.

De belangrijkste aandelenindex van Hong Kong, de Hang Seng (HSI), is al met 7,5% gestegen sinds de aankondiging van QE3 door Ben Beanke. Vanaf het dieptepunt op 4 juni staat de HSI inmiddels al 19% hoger. Huizenprijzen in Hong Kong staan inmiddels al boven het oude record van oktober 1997, zo schrijft Bloomberg op basis van data van Centaline Property Agency Ltd. Aandelenfondsen die beleggen in de 'opkomende markten' zagen de afgelopen zes weken een onafgebroken instroom van kapitaal. EPFR Global Research, dat dit soort fondsen in de gaten houdt, registreerde alleen dit jaar al een instroom van $21 miljard in dit type aandelenfondsen.

De Chinese yuan stijgt de laatste jaren ook steeds meer in waarde en bereikte nog niet zo lang geleden het hoogste niveau ten opzichte van de Amerikaanse dollar in 19 jaar tijd. Het aansterken van de Chinese munt geeft volgens Bloomberg beleggers vertrouwen in een sterkere groei van de Chinese economie, wat op haar beurt weer positieve invloed zal hebben op de economie van Hong Kong.

Centrale bank Hong Kong ziet balanstotaal groeien

De Monetaire Autoriteit van Hong Kong zegt dat het ontwikkelingen in de markt nauwlettend in de gaten zal houden. Het balanstotaal van de centrale bank groeit door de meest recente interventie aan tot 153,3 miljard Hong Kong dollar (omgerekend $19,8 miljard) op 24 oktober. Beleidsmakers in Hong Kong hebben aangegeven dat er geen plannen zijn om de koppeling met de Amerikaanse dollar aan te passen of op te schorten.

Biljet van 10 Hong Kong dollars (afbeelding via baileyinbucheon.blogspot.com)

*Van 1998 tot en met 2005 werd een marginaal lagere wisselkoers gehanteerd van 7,75 HKD per $1.