Categorie: Grondstoffen

Nu wordt nikkel ook al duurder
De afgelopen twee jaren waren moeilijk voor beleggers in grondstoffen. Prijzen stonden voortdurend onder druk. Maar in 2013 lijkt alles anders te worden. Vooral de prijzen van soft commodities als koffie, tarwe, mais en soja zitten al enkele maanden in de lift. Het ziet er echter naar uit, dat nu ook de prijzen voor enkele metalen, zoals zink, koper en nikkel weer omhoog gaan. In alle gevallen is de oorzaak een dreigend tekort!

En dan te bedenken, dat nog in 2013 prijzen voor een ton nikkel tot onder $ 14 000 tuimelden en dat zeker een derde van de producenten in de rode cijfers belandden. De oorzaak was een fors toegenomen Chinese productie. Nu, amper een jaar later is het beeld totaal veranderd. Begin mei kostte een ton nikkel op de London Metal Exchange $ 18.250. Dat bedrag vertegenwoordigt een stijging. Het einde is volgens de Australische bank Macquarie, gespecialiseerd in grondstoffen, nog lang niet in zicht. De prijs kan in 2016 wel een niveau van meer dan $ 30 000 per ton bereiken. Maar dan moet Indonesië, de grootste producent van nikkelerts wel zijn verbod op export handhaven. Daarmee zijn we ook bij de oorzaak van de sterke prijsstijging. Op 12 januari van dit jaar verbood de overheid van dat land de export van het onbewerkte nikkelerts. De Filipijnen produceren ook veel nikkel, maar de kwaliteit van dat erts laat zeer te wensen over.

Welke landen produceren nikkel?
Daar had diezelfde overheid al sinds 2009 mee gedreigd, maar het dreigement was nooit werkelijkheid geworden. De initiële reactie op het verbod was dan ook rustig. De prijs ging aanvankelijk maak met 2,5% omhoog. De markt ging ervan uit, dat het allemaal niet zo’n vaart zou lopen. Bovendien hadden Chinese bedrijven, die het erts omwerkten tot pure nikkel, uit voorzorg grote voorraden aangelegd. Het was juist die bewerking door buitenlandse bedrijven van het erts, die de Indonesiërs een doorn in het oog was. Juist die bewerking voegde waarde toe, niet het erts zelf. De bedoeling van het exportverbod was dan ook afnemers te dwingen in Indonesië zelf deze waardeketen in bewerking op te zetten. Op die manier zou Indonesië zelf het meest profiteren van het bezit van deze grondstof. De Chinezen hebben echter buiten de waard gerekend en hebben zich verkeken op de vasthoudendheid van Indonesië. Bovendien zijn sommige handelaren hun eigen nikkel vast gaan houden in de hoop, dat prijzen verder gaan stijgen. En daar is een gerede kans op. Dit jaar zullen naar verwachting vraag en aanbod redelijk in evenwicht zijn, maar in 2015 zal er een tekort optreden als alles blijft zoals het is. Daar ziet het wel naar uit, want de kans dat de ban op korte termijn herroepen wordt, is klein. In deze zomer zijn er verkiezingen in Indonesië en een nieuwe regering zal op zijn vroegst ergens in het najaar aantreden. En dan nog is het de vraag of er iets gaat gebeuren. De meeste grote politieke partijen scharen zich tot dusverre achter het exportverbod. Daar komt nog bij, dat multinationale mijnbouwers als Glencore Xstrata zich vierkant achter het verbod hebben geplaatst. De reden is duidelijk. Ze trekken misschien wel het meeste profijt van de relatieve schaarste en de hogere prijzen. Elke 10% prijsstijging brengt voor Glencore $ 170 miljoen extra in het laatje. Enkele Chinese bedrijven hebben zich bij het onvermijdelijke neergelegd en zijn productiefaciliteiten in Indonesië aan het opzetten. Maar het duurt zeker tot het midden van 2015 voordat die op stoom komen en op grote schaal het erts kunnen gaan bewerken. Voor de optimisten onder de nikkelhandelaren is het duidelijk: prijzen van meer dan $ 20.000 per ton zijn zeker niet meer uit te sluiten. De goede oude tijden van voor 2012 zijn weer helemaal terug!

Welke bedrijven produceren nikkel?
Cor Wijtvliet BELANGRIJK:
- Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected]
- Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen.
- U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen!
- U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze
- nog niet automatisch ontvangt.
8 mei 2014
GFMS: Platina en palladium duurder in 2014

De prijs van platina zal dit jaar stijgen naar meer dan $1.700 per troy ounce, terwijl de prijs van palladium dit jaar een nieuw recordniveau van $940 per troy ounce zal bereiken. Dat schrijft Thomson Reuters GFMS in haar vandaag gepubliceerde Platinum and Palladium Survey 2014. Door stakingen in de Zuid-Afrikaanse platinamijnen zal de productie van dit edelmetaal naar verwachting lager uitvallen, terwijl de vraag naar het metaal bij beleggers zal toenemen. Als gevolg hiervan voorziet het GFMS in 2014 een tekort van 700.000 troy ounce platina. Ook in de markt voor palladium verwachten analisten van het GFMS een tekort, omdat de productie van de mijnen afneemt.

Platina
Het wereldwijde aanbod van platina groeide vorig jaar met 2,8% door een stijgende productie van mijnen en door een toename in recycling van katalysatoren. De groei werd ietwat getemperd door een kleiner aanbod van platina uit de smelt van oude juwelen. Wereldwijd daalde de vraag naar platina met 4,7%, een daling die toegeschreven kan worden aan de glas- en de petroleumindustrie. De mijnbouwproductie van platina vindt grotendeels plaats in Zuid-Afrika. In 2013 werd bijna 72% van al het platina in dit land uit de grond gehaald. Daarmee is de markt voor platina erg gevoelig voor schommelingen. Door stakingen heeft de productie van het edelmetaal in veel Zuid-Afrikaanse platinamijnen enige tijd stilgelegen, waardoor het aanbod op de wereldmarkt krapper werd.

Stakingen in Zuid-Afrika zetten productie platina onder druk

Meeste platina wordt geproduceerd in Zuid-Afrika
De krapte op de platinamarkt werd in 2013 versterkt door beleggers, die vorig jaar massaal in platina-ETF's stapten. De gecombineerde positie van de ETF's groeide vorig jaar met 55% naar een totaal van 2,53 miljoen troy ounce. Beleggers die platina kopen doen dat omdat ze verwachten dat de tekorten tot hogere prijzen zullen leiden. Het resultaat was een groot tekort, zoals op onderstaande tabel goed te zien is.

Overzicht platina markt sinds 2004

Katalysatoren

Platina wordt voornamelijk gebruikt voor katalysatoren van verbrandingsmotoren. Deze markt liet het afgelopen jaar groei zien in China en Noord-Amerika, maar die groei werd volkomen teniet gedaan door een dalende vraag vanuit Europa. Door de stijging van de platinaprijs wordt palladium vaker als alternatief gebruikt. Ook worden er steeds meer katalysatoren gemaakt waar helemaal geen platina en palladium meer in verwerkt zitten.

Katalysatoren gebruiken steeds vaker palladium in plaats van platina

In de chemiesector groeide de vraag naar platina met 14% naar het hoogste niveau ooit gemeten. Zoals gezegd daalde de vraag naar platina vanuit de petroleum- en glasindustrie. De vraag naar platina voor juwelen steeg het afgelopen jaar met 1% naar ongeveer 2,29 miljoen troy ounce, een stijging die werd afgeremd door een zwakke vraag naar platina sieraden vanuit de Aziatische markt. Zoals de cijfers uit de tabel laten zien wordt maar een fractie van het wereldwijde aanbod van platina gekocht door beleggers. Wel werd deze fractie vorig jaar substantieel groter. De volgende grafiek laat zien hoeveel platina er in ETF's zit.

Platina ETF's zijn in 2013 sterk gegroeid

Palladium
Het wereldwijde aanbod van palladium groeide in 2013 met 1,8%, een groei die voornamelijk gedreven werd door recycling van autokatalysatoren. De toename in recycling viel een dalende mijnbouwproductie van palladium op. De vraag naar dit edelmetaal groeide het afgelopen jaar met slechts 0,2%, een groei die gedreven werd door de chemiesector en door de auto-industrie. De groei uit deze sectoren ving een dalende vraag naar palladium voor juwelen op, aldus het GFMS. De volgende tabel laat het totale aanbod en de totale vraag naar palladium zien sinds 2004.

Overzicht palladium markt sinds 2004
Driekwart van de wereldwijde mijnbouwproductie van palladium is afkomstig uit Rusland en Zuid-Afrika. Noord-Amerika produceert 15% en de rest van de wereld neemt de resterende 10% voor haar rekening. In een grafiek ziet dat er als volgt uit. Zoals u ziet stijgt de productie van zowel platina als palladium al jaren niet meer, ondanks de sterk gestegen prijzen van beide edelmetalen.

Wereldwijde productie van palladium

Tekorten

De markt voor palladium kampt al jaren met tekorten, want 2013 was het zevende jaar op rij waarin de vraag groter was dan het aanbod. Het tekort is met 1,03 miljoen troy ounce ook niet eerder zo groot geweest. De tekorten worden opgevangen met strategische voorraden van palladium, die volgens het GFMS een omvang hebben van naar schatting 8,8 miljoen troy ounce. Die voorraad is voldoende om de markt nog elf maanden van palladium te voorzien. Ook in de ETF's zitten veel bovengrondse voorraden. De volgende grafiek laat zien dat het ongeveer 2 miljoen troy ounce is.

Palladium ETF's groeien de laatste jaren minder snel

Overzicht
In het Platinum and Palladium Survey 2014 staan nog veel meer cijfers over de markt voor platina en palladium. Dit rapport kunt u raadplegen via de website van het GFMS. We sluiten af met een grafiek waarin de koersontwikkeling en de belangrijkste gebeurtenissen in de markt van het afgelopen jaar zichtbaar zijn. Klik op de grafiek voor een leesbare versie.

Overzicht: Wat gebeurde er op de markt voor platina en palladium?

Lees ook onze samenvatting van het GFMS rapport over de goudmarkt

2 mei 2014
Grafiek: De rijkdom van schaliegas

De volgende grafiek van Businessinsider willen we u niet onthouden, want deze laat in één oogopslag zien hoeveel rijkdom olie en gas in de grond opleveren. Sinds 1930 was het gemiddelde inkomen in de Amerikaanse staten North Dakota en South Dakota vrijwel gelijk, maar sinds een paar jaar gaat het in de meest Noordelijke staat opeens stukken beter. Inmiddels verdient men daar gemiddeld $57.084, tegenover $45.558 in de zuidelijke staat. Wat is er veranderd?

Schaliegas

Het antwoord is schaliegas. Een van de grootste bronnen van schaliegas is het Bakken veld, dat voor het grootste gedeelde onder North Dakota ligt. Volgens experts bevat dit veld in totaal naar schatting 3,65 miljard vaten olie, waarmee de Verenigde Staten dichter bij hun doel van volledige energie-onafhankelijkheid wordt gebracht. De productie van schaliegas en schalie-olie levert direct veel goedbetaalde banen op, maar indirect profiteert ook de rest van de bevolking mee. Mensen die hun geld verdienen in de olie- en gaswinning spenderen dat geld waarschijnlijk grotendeels in de lokale economie, waar ook andere bedrijven weer van profiteren. De welvaart van schaliegas en schalie-olie is ook te zien aan het werkloosheidscijfer, want dat cijfer ligt slechts op 3%.

Hoewel de economische voordelen evident zijn is de winning van schaliegas niet alleen maar een win-win situatie. Voor de winning van het gas en de olie worden veel chemicaliën gebruikt die de aardbodem kunnen vervuilen. Ook komt het voor dat het gas zich vermengt met het drinkwater dat uit de kraan komt. Dat levert bijzondere beelden op.

Veel schaliegas in het Bakken veld maakt North Dakota rijk (kaart van de USGS)

28 april 2014
Deze grondstoffen worden door Rusland gecontroleerd

De geopolitieke spanningen rondom Oekraïne worden door velen nauw in gaten gehouden. Rusland is als producten één van de mondiale spelers op de energie- en grondstoffenmarkt. Rusland produceert onder andere 13% van de wereldwijde jaarlijkse olieproductie en 14% van de jaarlijkse wereldwijde gasproductie.

Desalniettemin dreigen zowel de Verenigde Staten als Europa met economische sancties. Dat deze direct betrekking zullen hebben op deze sectoren lijkt echter onwaarschijnlijk. Een verstoring van de energie- en grondstoffenmarkten zou een direct invloed hebben de wereldmarktprijzen en daarmee het prille “herstel” van de wereldeconomie pijn kunnen doen. Europa en de Verenigde Staten zijn niet van plan om de verbeterende economische cijfers op het spel te zetten en daarnaast is de Russische staat eveneens sterk afhankelijk van de inkomsten uit deze sectoren.

Sancties op een paar speciale grondstoffen zoals platina, palladium en nikkel zijn eveneens onwaarschijnlijk aangezien Rusland verreweg het grootste deel van de wereldproductie van deze grondstoffen voor hun rekening nemen. De volgende grafiek van Business Insider laat zien dat het land een aanzienlijk marktaandeel heeft in tal van grondstoffen.

Rusland produceert veel grondstoffen

Bron: Business Insider

25 april 2014
Gazprom neemt 50% belang in South Stream Transport

Het Russische Gazprom heeft 50% van de aandelen van het in Nederland gevestigde South Stream Transport overgenomen, de internationale joint venture die verantwoordelijk is voor de aanleg van een nieuwe gaspijpleiding van Rusland naar Europa. Deze joint venture – opgericht door het Italiaanse ENI, het Franse EDF en het Duitse Wintershall Holding – is verantwoordelijk voor de aanleg van de pijpleiding onder de Zwarte Zee.

South Stream
De South Stream is een 2.400 kilometer lange gaspijpleiding (zie onderstaande afbeelding) die Russisch aardgas via de Zwarte Zee en Bulgarije naar de zuidelijke en centraal gelegen lidstaten van de Europese Unie transporteert. Vanaf 2016 zal het eerste aardgas al door deze lange en kostbare pijpleiding stromen, een pijpleiding die de energievoorziening van Europa veilig moet stellen. Voor de aanleg van de South Stream heeft Rusland reeds afspraken gemaakt met Bulgarije, Servië, Hongarije, Griekenland, Slovenië en Kroatië. De bouw van de South Stream begon in 2012 in de Russische stad Anapa en zal in 2018 volledig operationeel zijn.

De South Stream bereikt Europa via de Zwarte Zee en de Balkan (Bron: Gazprom)

Samenwerking
Ondanks de sancties die aan Rusland zijn opgelegd voor de bezetting van delen van Oekraïne gaat het overleg tussen de grote olie- en gasbedrijven in Rusland en Europa gewoon door. Daarvoor zijn de strategische belangen te groot. Voor Rusland is Europa een belangrijke afzetmarkt voor aardgas, terwijl Europa voor haar energiebehoefte afhankelijk is van Rusland. Het belang van samenwerking tussen Europa en Rusland is niet te onderschatten en afspraken als deze bewijzen dat Rusland en Europa niet van plan zijn elkaar in economisch opzicht te isoleren. De Russische aardgasproductie zal naar schatting in 2035 een piek bereiken van 812 kubieke meter, net iets meer dan de hoeveelheid aardgas die de Verenigde Staten weten te produceren, zo verklaarden Russische energie-experts afgelopen maandag tegenover de BRICS Post. De bouw van een extra pijpleiding (er ligt al een Nord Stream pijpleiding in de Oostzee), maakt de transport van aardgas naar Europa minder kwetsbaar voor blokkades.

Europa en Rusland werken samen aan South Stream gaspijpleiding

22 april 2014
Iran negeert sancties en schroeft productie olie op

Iran wil haar olieproductie tussen nu en 2018 bijna verdubbelen van 3 naar 5,7 miljoen vaten olie per dag, zo maakte de Iraanse olieminister Bijan Zanganeh onlangs bekend. De strategie is opmerkelijk, omdat deze niet in overeenstemming is met de internationale sancties tegen het land. Eind vorig jaar werden de sancties versoepeld en ging Iran akkoord met een exportlimiet van 1 miljoen vaten olie per dag, maar alles wijst erop dat het land zich niet aan die afspraak zal houden.

Iran heeft grote olie- en gasreserves, de belangrijkste inkomstenbron van het Perzische land. Als gevolg van het atoomprogramma werden sancties opgelegd, waardoor de export van olie en gas bemoeilijkt werd. Nu de sancties zijn versoepeld zoekt het land meteen de grenzen op, want het liefst exporteert ze veel meer olie dan die limiet van 1 miljoen vaten per dag. Het plan is om de productie de komende jaren fors op te schroeven, maar dat zal alleen lukken met de hulp van internationale oliegiganten als Royal Dutch Shell, BP en Total. Deze bedrijven hebben de middelen en de kennis om nieuwe Iraanse olie- en gasvelden te exploiteren.
Export
In februari exporteerde Iran volgens het Internationaal Energie Agentschap (IEA) gemiddeld 1,65 miljoen vaten olie per dag. Een groot deel daarvan is bestemd voor de export, voornamelijk richting Azië. De grootste afnemers in deze regio zijn Japan, India, China en Zuid-Korea. Sinds de verlichting van de sancties hebben veel van deze landen nieuwe afspraken gemaakt met Iran. De meest opvallende deal is wel die tussen Iran en Rusland, niet alleen vanwege de omvang van de deal (ongeveer $20 miljard), maar ook vanwege het feit dat beide landen netto exporteur zijn van gas. In ruil voor Iraans aardgas biedt Rusland grondstoffen en materieel aan.De deal tussen Rusland en Iran is tegen het zere been van Washington, omdat deze in strijd is met de sancties. Het is de vraag hoe de Verenigde Staten hier op zullen reageren.

Iran exporteert veel olie naar Azië (Wikipedia)

14 april 2014
Handel heeft weer geloof in commodities

Nog onlangs organiseerde the Financial Times zijn jaarlijkse Commodities Global Summit in Lausanne, Zwitserland. De sfeer onder de aanwezigen was er een van gematigd optimisme. Dat is verrassend, omdat 2013 voor de meeste commodities een bijzonder moeilijk jaar was. Eventuele zorgen over bijvoorbeeld een afzwakkende Chinese economie of oplopende spanningen rondom Oekraïne werden in Lausanne geminimaliseerd.

Prijsontwikkeling grondstoffen in eerste kwartaal 2014

Voor Archer Daniel Midland, groot in het verhandelen van agrarische producten, staat het wel vast, dat de wereldwijde economische groei in 2014 en toch zeker in 2015 gaat versnellen. Het is belangrijk om te weten hoe de handel denkt. In tegenstelling tot producenten van commodities, moeten handelshuizen het vooral hebben van de juiste interpretaties van de richting van de markt. Daar verdienen ze hun geld mee.

Olie
Het minste perspectief ziet de markt voor energieprijzen. De prijs voor een vat Brent olie zal voorlopig blijven bewegen tussen $ 100 en $ 110. Dat is al drie jaar zo. De schalieboom in de VS is niet terug te zien aan de internationale prijsvorming. Dat is eerst en vooral te danken aan de verstoringen van de productie in Het Midden Oosten, in landen als Irak en Libië. De olieprijs zal pas omlaag kunnen als de Amerikanen een deel van hun schalieolie gaan exporteren. Dan kan er een daling optreden van wel 20%.
Gas
Uitgesproken negatief is de markt over de mogelijkheden van aardgas. In februari was de prijs van aardgas in de VS door het dak gegaan door de extreme winter. Maar nu is de prijs weer terggevallen naar hetzelfde niveau als voor de winter en wel naar $ 4,35 BTU. Er is weinig geloof, dat er dit jaar nog veel verandering in dat niveau komt. Hetzelfde beeld is min of meer zichtbaar in Europa. Ondanks de spanningen rondom Oekraïne en de grote afhankelijkheid van Europa van Russisch aardgas, heeft de prijs de neiging om omlaag te gaan. De markt gaat er vooralsnog van uit, dat ernstige verstoringen in de aanvoer achterwege zullen zijn.

Figuur 1 extreem winterweer in de VS is voorbij

Soft commodities
Heel andere geluiden waren er te horen over de prijsontwikkeling van landbouwproducten. In het eerste kwartaal van dit jaar zijn prijzen fors gestegen vanwege extreme weersomstandigheden in diverse belangrijke producerende regio’s. Volgens Cargill moet de wereld er serieus rekening gaan houden, dat instabiele weersomstandigheden een fact of life zijn geworden. Volatiliteit vreet aan de mogelijkheden om grote voorraden aan te leggen en dat jaagt de prijzen omhoog. Er mag dan immers nog maar weinig misgaan. Daar komt nog bij, dat de vraag naar bijvoorbeeld vlees alleen maar blijft stijgen. De nieuwe middenklasse in de Opkomende Markten wil nog steeds proeven van het Westerse dieet.

Figuur 2: Dit wordt een normaal beeld

Hard commodities
Op de korte termijn gaat het minder met de prijzen voor grondstoffen als koper, aluminium en ijzererts. De oorzaak daarvan heet China. Het land groeit minder hard en investeert ook minder in zijn infrastructuur en de capaciteit van de industrie. Kortom, China is een veel minder dominante partij op de markt voor hard commodities. Daar komt nog bij, dat veel producenten hun productiecapaciteit steeds hebben vergroot en dus komt de wereld (tijdelijk)met een overaanbod. Pas als de overschotten uit het systeem zijn verwijderd, kunnen prijzen weer omhoog. Maar dan is er ook ruimte voor forse prijsstijgingen denken ze bij Goldman Sachs. Over twee of drie jaar kan de prijs voor aluminium zomaar 40% hoger liggen dan vandaag het geval is. De koperprijzen kunnen tegen 2016 tussen 10% - 15% hoger liggen. De goede oude tijd van 2003 en 2004 kan zomaar weer terugkomen. Soms zijn dromen geen bedrog. Cor Wijtvliet Bron: Financial Times, Big traders look beyond commodities price gloom, April 4 2014 Voor vragen of opmerkingen kunt u mailen naar [email protected]

8 april 2014
Grafiek: Voedselprijzen schieten omhoog

De voedselprijzen zijn sinds het begin van dit jaar al met 19% gestegen, zo blijkt uit de volgende grafiek op Zero Hedge. We zien de CRB Foodstuff Index, een index van grondstoffen als mais, boter, sojabonen, cacao, tarwe, graan, varkensbuiken en suiker. Schommelde deze index vorig jaar een lange tijd rond de 400 tot 410, sinds het begin van dit jaar is dezelfde index gestegen van ongeveer 365 naar 432 punten.

De CRB Foodstuff Index bestaat uit een groot aantal soft commodities

De explosieve stijging van de CRB Foodstuff Index wordt voornamelijk gedreven door hogere prijzen voor koffie en varkensbuiken. Deze 'soft commodities' stegen dit jaar al met respectievelijk 60 en 41 procent. De prijsontwikkeling van andere grondstoffen ziet u in de tweede grafiek van Finviz.

Vooral koffie en varkensbuiken werden fors duurder (Bron: Finviz)

Voedselprijzen en sociale onrust
De hoge voedselprijzen zijn problematisch, omdat de bevolking in heel veel landen relatief veel geld kwijt is aan voesel. Stijgen de prijzen, dat kan dat ontaarden in demonstraties en rellen. In 2011 zagen we de voedselprijzen ook razendsnel stijgen, met als gevolg sociale onrust in grote delen van Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Daar hebben we eerder al over geschreven op Marketupdate, zie dit artikel. Ook dit jaar blijft de prijsstijging van grondstoffen niet zonder gevolgen. We zagen al onrusten in Oekraïne, demonstraties in Spanje, Argentinië en Thailand en voedselrellen in Venezuela. Waarschijnlijk vergeten we dan nog veel landen, maar wat bijna al deze protesten met elkaar gemeen hebben is dat ze gedreven worden door economische motieven. De bevolking verzet zich tegen bezuinigingen, een hoge inflatie en stijgende kosten van levensonderhoud.

26 maart 2014
Grafiek: Hoe afhankelijk is Europa van Russisch gas?

De volgende grafiek laat zien in welke mate verschillende Europese landen afhankelijk zijn van Russisch gas. Vooral Oost-Europese landen zijn afhankelijk van het gas dat via talloze pijpleidingen naar Europa wordt getransporteerd.

Europa zeer afhankelijk van Russisch gas (via twitter)

4 maart 2014
China wil olie futures in yuan verhandelen

De Shanghai Futures Exchange denkt na over de mogelijkheid om olie af te rekenen in Chinese yuan. Met een nieuwe futuresmarkt voor olie in yuan denkt China een nieuw referentiepunt neer te kunnen zetten voor de olieprijs op de Aziatische markt. China nam in september de rol van de Verenigde Staten over als grootste importeur van ruwe olie. Bovendien is China tegelijkertijd een grote producent, importeur én consument van olie, waardoor het land alle papieren in huis heeft voor een succesvolle introductie van een futurescontract. Een contract dat uitgedrukt wordt in Chinese yuan.

Een Aziatische oliemarkt waar men in olie in yuan verhandelt draagt bij aan de internationalisering van de Chinese munt. Volgens ingewijden zal de Shanghai Futures Exchange ook een futuresmarkt voor olie in dollars krijgen, parallel aan futurescontracten in de Chinese valuta. De contracten zouden gebaseerd zijn op ‘medium sour crude’, het type ruwe olie dat het meest geïmporteerd wordt door China.

Chinese yuan gebruiken voor grondstoffenhandel

“De yuan wordt meer en meer erkend door de financiële markten. Ik denk dat het niet onaanvaardbaar is voor de rest van de wereld om Chinese yuan renminbi te gebruiken voor grondstoffenhandel”, zo stelt Chen Bo van handelshuis Unipec’s tegenover Reuters.

De futurescontracten voor olie hebben betrekking op de prijs voor ruwe olie zonder heffingen en belastingen. Dat zei Yang Maijun, topman van de Shanghai Futures Exchange (SHFE). De SHFE wacht nog op goedkeuring vanuit Beijing. Die goedkeuring komt er waarschijnlijk snel, aangezien de beurs een nieuw handelsplatform voor energie heeft gelanceerd in de vrijhandelszone van Shanghai. Deze vrijhandelszone is een gebied waar China dit soort financiële hervormingen doorvoert, vooral met betrekking tot de converteerbaarheid van de yuan en rentes.

Een succesvolle lancering van oliehandel in Chinese yuan kan de weg vrijmaken voor nog meer futurescontracten voor andere grondstoffen en daarmee een nog breder fundament geven aan de Chinese munt als internationale handelsmunt.

Van petrodollar naar petroyuan? (Afbeelding van Comstock Images)

28 november 2013
India hervat betalingen aan Iran in euro’s

Nu de sancties tegen Iran versoepeld zijn wordt het voor India ook weer makkelijker om olie te importeren uit Iran. De handelspartners van Iran kunnen dus weer rechtstreekse betalingen verrichten en verzekeraars mogen schepen met Iraanse olie weer verzekeren. Sinds 2011 betaalt India via een omweg voor de Iraanse olie, door 55% in euro’s af te rekenen via de Turkse Halkbank en door 45% in roepies te parkeren op een Iraanse bankrekening bij een Indiase bank. Begin dit jaar werd het voor India nog moeilijker om Iran te betalen, want op 6 februari werd ook de indirecte betaalmethode via Turkije geblokkeerd. Sindsdien stapelden de tegoeden in euro’s zich op in India, wachtend op het moment om weer overgemaakt te worden naar Iran.

Iran wordt betaald in euro’s

Dat moment is nu bereikt, want door de verlichting van de sancties kan India weer olie afrekenen met euro’s. Een woordvoerder van de Indiase regering liet weten dat India en Iran al om de tafel zitten om vast te stellen via welke banken het betalingsverkeer zal verlopen. Het zal de Verenigde Staten niet zinnen dat India de olie afrekent in een andere valuta dan dollars, maar daar staat tegenover dat India beloofd heeft steeds minder olie af te nemen van het Perzische land. Importeerde India in het fiscale jaar 2012-2013 nog 13,1 miljoen ton ruwe olie uit Iran, dit jaar zal het totaal niet hoger uitvallen dan 11 miljoen ton. De sancties verbieden de handelspartners van Iran om meer olie af te nemen.

Als gevolg van de sancties heeft Iran veel economische schade geleden. Omdat de export van olie bemoeilijkt werd moest het land interen op haar buitenlandse valutareserves. Dat heeft de waarde van de Iraanse rial ernstig onder druk gezet. Het ‘succes’ van de sancties heeft ook een keerzijde gehad, want in de zoektocht naar alternatieve betalingsmogelijkheden heeft Iran ook olie verkocht voor euro’s en voor fysiek goud. India rekent al een deel van haar geïmporteerde olie af in euro’s. Het is de vraag of meer landen daarin zullen volgen. Saddam Hussein wilde ook olie afrekenen in euro’s, maar daar staken de Amerikanen in 2004 een stokje voor door het land binnen te vallen.

India hervat betalingen voor Iraanse olie in euro’s

26 november 2013